00:03 / 24-11-2024
Qurban Qurbanov: "Mənə bir də bu barədə sual verməyin"
22:18 / 23-11-2024
Daşkəsəndə 4 nəfər qazdan zəhərlənib
20:11 / 23-11-2024
Kiyevə nüvə silahının verilməsi müzakirə olunur
20:08 / 23-11-2024
"Qarabağ" qalib gəlib
19:22 / 23-11-2024
Məşhur idmançı 250 min avro cərimələnib - Foto
18:55 / 23-11-2024
Qəzzaya son hücumlarda 120 fələstinli öldürülüb
18:48 / 23-11-2024
NATO-nun baş katibi Trampla danışıqlar aparıb
18:40 / 23-11-2024
Avropa enerji böhranı ilə üz-üzədir
18:08 / 23-11-2024
Novella Cəfəroğlu: "İndi normal pensiya alıram, məbləği açıqlamaq istəmirəm"
17:57 / 23-11-2024
Prezident Su Təchizatı Xidmətinin fəaliyyət sahəsini genişləndirib
17:50 / 23-11-2024
“Azərenerji” və “Azərişıq”a yeni səlahiyyət verilib - Fərman
17:25 / 23-11-2024
Müğənni Nadir Qafarzadə: "Torpaq alıb neyləyəcəm ki?!"
17:04 / 23-11-2024
1-ci siniflərin yerdəyişmə prosesinə start verilir
16:47 / 23-11-2024
Keçmiş icra başçısı vəfat edib
16:39 / 23-11-2024
Agentlik sədrinin birinci müavini təyin olunan Xəyyam Məmmədov kimdir?
16:11 / 23-11-2024
Prezident hərbi xidmətə çağırışla bağlı sərəncam imzalayıb
16:05 / 23-11-2024
Prezident bir qrup şəxsi təltif edib - Siyahı
16:02 / 23-11-2024
Milli Müdafiə Universiteti ilə bağlı daha bir qərar imzalanıb
15:57 / 23-11-2024
Türkiyədə 3 ton saxta spirtli içki ələ keçirilib
15:45 / 23-11-2024
Nazirlər Kabineti daha bir qərar verib
15:28 / 23-11-2024
Agentlik sədrinə yeni müavinlər təyin olunub - Sərəncam
15:08 / 23-11-2024
Temperatur düşəcək, leysan yağacaq - Xəbərdarlıq
14:31 / 23-11-2024
Müdafiə Nazirliyində xidməti müşavirə keçirilib
13:28 / 23-11-2024
COP29 zolaqlarında yol nişanları sökülür
12:30 / 23-11-2024
Azərbaycanda zəlzələ olub
12:10 / 23-11-2024
Sabahın hava proqnozu açıqlanıb
12:01 / 23-11-2024
"Sektorlar üzrə strateji planların hazırlanması Qaydası” təsdiqlənib
11:56 / 23-11-2024
Azərbaycanda saxlanılan rəis müavini həbsdən buraxılıb - 200 milyon ödəyib
12:05 / 19-11-2024
MMC vətəndaşın mənzilini dağıdıb, indi də obyektini ələ keçirmək istəyir - Fotolar
13:32 / 21-11-2024
Dünyanın ən güclü donanmaları... - Qardaş Türkiyə siyahıda neçəncidir?
19:50 / 19-11-2024
Beynəlxalq Bank 272 min manat cərimələnib
16:45 / 20-11-2024
Nazir: "Regionlardakı bəzi poçt şöbələrinin bağlanması araşdırılacaq"
16:22 / 20-11-2024
“Real Betis” klubunun nümayəndəsi Bakıda nəyə təəccüblənib? - Foto
16:45 / 21-11-2024
Prezident iki Mərkəzi ləğv edib - Sərəncam
09:37 / 21-11-2024
Naxçıvan səhiyyəsində həbslər başlayıb
00:07 / 22-11-2024
Hikmət Hacıyev: “Politico”nun üzr istəməsini tələb edirik!”
10:03 / 20-11-2024
Azərbaycan və Türkiyənin bələdiyyə təşkilatları arasında görüş keçirilib - Fotolar
11:03 / 23-11-2024
Türkiyədə 70 kq qızılla tutulan azərbaycanlı diplomatdır? - (Yenilənib)
00:45 / 22-11-2024
Məşhur yazıçının yeni romanı nəşr edilib - Foto
13:04 / 21-11-2024
Kino şirkəti Batmobil avtomobili istehsal edir
Ayda dəmir yolu inşa edəcəklər
Tarix: 15-05-2024 06:47 | Bölmə: Cəmiyyət
Yaxın gələcəkdə Ayda dəmir yolu olacaq. Bu layihənin icrasına 2030-cu illərdə başlayacağı təxmin edilir.
Reyting.az xəbər verir ki, bu barədə NASA-dan bildiriblər.
Alimlərin dediyinə görə, artıq heç kimə sirr deyil ki, Ay planeti Marsa, həmçinin günəş sisteminin ucqar guşələrinə gedən yolda istehsal və daşınma bazası hesab olunur. Bu, Ay səthində malların, həm də peykdə minalanmış materialların: suyun, hidrogen və reqolitin, eləcə də digər mal növlərinin daşınmalarından ötrü nəzərdə tutulan böyük bir nəqliyyat şəbəkəsinin yaradılması üçün planlaşdırılan layihədir. NASA tədqiqatçıları düşünür ki, layihəyə uyğun ideal həll dəmir yoludur, lakin Aya xüsusi yol lazımdır.
Ay üçün nəzərdə tutulan yeni böyük layihə - "Robotic Lunar Surface Operations 2" proqramının bir hissəsi onun səthində işləyərək robotik əməliyyatlar aparacaq, digər hissəsində isə qeyri-adi robot nəqliyyat sistemi yaradılacaq.
Ayın dəmir yolunun texniki anlayışı, qısaca olaraq FLOAT-ın, yəni "Flexible Levitation on a Track" adlanan proqram layihənin sadə yozumu belədir: sərbəst rels üzərində cismə toxunmadan yüngül hərəkət, sərbəst relsdə levitasiya.
Bütövlükdə FLOAT proqramı çərçivəsində həyata keçiriləcək bu elmi konsepsiyaların hazırlanması artıq başa çatıb və iş ikinci mərhələyə keçib. Bu mərhələdə layihənin kritik elementləri işlənməyə başlayacaq.
FLOAT treki və ya marşrutu çevik üçqatlı lent olacaq. Beləliklə, Ayda polad və ya dəmir relslərə, həmçinin əsas yolların çəkilməsinə ehtiyac qalmayacaq. Sadəcə, Ay səthində lenti çarxdan çıxarıb düzgün yerə yaymaq kifayətdir ki, əgər marşrut dəyişərsə, onu yenidən geriyə dolamaqla başqa yerə yerləşdirmək mümkün olsun.
Bir qrafit (Qrafitin elmi mənası karbonun allotropik modifikasiyası, həm də bircinsli elementlər sinfinə aid mineral deməkdir. O, laylı struktura malikdir) lent təbəqəsi Ay səthində malların daşınması üçün arabaların qaldırılmasına cavabdeh olacaq. Bu, diamaqnit levitasiyası deyilən yüngül bir şeyi yenidən yaratmağa imkan verəcəkdir.
Hothardware.com saytı xatırladır ki, bu yaxınlarda Yaponiya alimləri də oxşar texnologiya ilə uğur qazanıb və onların da tətbiq etdiyi praktikada ikinci təbəqə yüngül arabaların hərəkətinə - onların həm sürətinə, həm də istiqamətinə nəzarət edəcək. Məhz bunun üçün də alimlər həmin təbəqədə lazımi sxemlərin həyata keçirilməsini təmin edəcəklər.
Tədqiqatçıların fikrincə, nəhayət ən sonda üçüncü təbəqə tamamilə enerjiyə bağlı olacaq: bütün bunlar isə tam lentə quraşdırılmış çevik günəş batareyaları sayəsində həyata keçiriləcək. Onlar Ayda nəqliyyat şəbəkəsi və kolonistlərin digər ehtiyacları üçün elektrik enerjisi istehsal edəcək.
Yüngül arabalar Ay səthində maneəsiz, həmçinin heç bir güc olmadan fəaliyyət göstərəcək. Bu, diamaqnit levitasiyası üçün mümkündür. Onlar nisbətən kiçik yük daşıyacaq, lakin bir gündə nəqliyyat sistemi hər araba üçün 1,6 km/saat sürətlə bir yerdən digər yerə 100 tona qədər material daşıya biləcək.
FLOAT sisteminin inkişafının ikinci hissəsi hesab edilən mərhələdə NASA mühəndisləri nəqliyyat şəbəkəsinin bir sıra irimiqyaslı prototiplərini, həm də Ayın mənzərəsini simulyasiya edən böyük sınaq stendində nümayiş etdirəcəklər.
Bundan əlavə, prototip xarici mühitin - temperaturun, radiasiyanın, yüklənmə və Ay reqolitinin çirklənməsinin bu sistemin işinə, davamlılığına təsirini qiymətləndirə biləcək.
Qeyd edək ki, NASA əməkdaşları və bu sahədə çalışan aparıcı mütəxəssisləri ilə yanaşı, ABŞ-nın "Hortrop Qrumman" hərbi sənaye şirkəti də son vaxtlar Ayın nəqliyyat şəbəkəsinin problemlərinə cəlb olunub.
2024-cü ilin mart ayında NASA-nın rəsmi açıqlamasından sonra məlum olub ki, Ayda dəmir yolu salmaq üçün ABŞ Müdafiə Nazirliyinin Qabaqcıl Araşdırma Layihələri Agentliyi (DARPA) ilə müqavilə imzalanıb.
Oqtay QORÇU
Bölməyə aid digər xəbərlər
Tarix: 15-05-2024 06:47 | Bölmə: Cəmiyyət
Yaxın gələcəkdə Ayda dəmir yolu olacaq. Bu layihənin icrasına 2030-cu illərdə başlayacağı təxmin edilir.
Reyting.az xəbər verir ki, bu barədə NASA-dan bildiriblər.
Alimlərin dediyinə görə, artıq heç kimə sirr deyil ki, Ay planeti Marsa, həmçinin günəş sisteminin ucqar guşələrinə gedən yolda istehsal və daşınma bazası hesab olunur. Bu, Ay səthində malların, həm də peykdə minalanmış materialların: suyun, hidrogen və reqolitin, eləcə də digər mal növlərinin daşınmalarından ötrü nəzərdə tutulan böyük bir nəqliyyat şəbəkəsinin yaradılması üçün planlaşdırılan layihədir. NASA tədqiqatçıları düşünür ki, layihəyə uyğun ideal həll dəmir yoludur, lakin Aya xüsusi yol lazımdır.
Ay üçün nəzərdə tutulan yeni böyük layihə - "Robotic Lunar Surface Operations 2" proqramının bir hissəsi onun səthində işləyərək robotik əməliyyatlar aparacaq, digər hissəsində isə qeyri-adi robot nəqliyyat sistemi yaradılacaq.
Ayın dəmir yolunun texniki anlayışı, qısaca olaraq FLOAT-ın, yəni "Flexible Levitation on a Track" adlanan proqram layihənin sadə yozumu belədir: sərbəst rels üzərində cismə toxunmadan yüngül hərəkət, sərbəst relsdə levitasiya.
Bütövlükdə FLOAT proqramı çərçivəsində həyata keçiriləcək bu elmi konsepsiyaların hazırlanması artıq başa çatıb və iş ikinci mərhələyə keçib. Bu mərhələdə layihənin kritik elementləri işlənməyə başlayacaq.
FLOAT treki və ya marşrutu çevik üçqatlı lent olacaq. Beləliklə, Ayda polad və ya dəmir relslərə, həmçinin əsas yolların çəkilməsinə ehtiyac qalmayacaq. Sadəcə, Ay səthində lenti çarxdan çıxarıb düzgün yerə yaymaq kifayətdir ki, əgər marşrut dəyişərsə, onu yenidən geriyə dolamaqla başqa yerə yerləşdirmək mümkün olsun.
Bir qrafit (Qrafitin elmi mənası karbonun allotropik modifikasiyası, həm də bircinsli elementlər sinfinə aid mineral deməkdir. O, laylı struktura malikdir) lent təbəqəsi Ay səthində malların daşınması üçün arabaların qaldırılmasına cavabdeh olacaq. Bu, diamaqnit levitasiyası deyilən yüngül bir şeyi yenidən yaratmağa imkan verəcəkdir.
Hothardware.com saytı xatırladır ki, bu yaxınlarda Yaponiya alimləri də oxşar texnologiya ilə uğur qazanıb və onların da tətbiq etdiyi praktikada ikinci təbəqə yüngül arabaların hərəkətinə - onların həm sürətinə, həm də istiqamətinə nəzarət edəcək. Məhz bunun üçün də alimlər həmin təbəqədə lazımi sxemlərin həyata keçirilməsini təmin edəcəklər.
Tədqiqatçıların fikrincə, nəhayət ən sonda üçüncü təbəqə tamamilə enerjiyə bağlı olacaq: bütün bunlar isə tam lentə quraşdırılmış çevik günəş batareyaları sayəsində həyata keçiriləcək. Onlar Ayda nəqliyyat şəbəkəsi və kolonistlərin digər ehtiyacları üçün elektrik enerjisi istehsal edəcək.
Yüngül arabalar Ay səthində maneəsiz, həmçinin heç bir güc olmadan fəaliyyət göstərəcək. Bu, diamaqnit levitasiyası üçün mümkündür. Onlar nisbətən kiçik yük daşıyacaq, lakin bir gündə nəqliyyat sistemi hər araba üçün 1,6 km/saat sürətlə bir yerdən digər yerə 100 tona qədər material daşıya biləcək.
FLOAT sisteminin inkişafının ikinci hissəsi hesab edilən mərhələdə NASA mühəndisləri nəqliyyat şəbəkəsinin bir sıra irimiqyaslı prototiplərini, həm də Ayın mənzərəsini simulyasiya edən böyük sınaq stendində nümayiş etdirəcəklər.
Bundan əlavə, prototip xarici mühitin - temperaturun, radiasiyanın, yüklənmə və Ay reqolitinin çirklənməsinin bu sistemin işinə, davamlılığına təsirini qiymətləndirə biləcək.
Qeyd edək ki, NASA əməkdaşları və bu sahədə çalışan aparıcı mütəxəssisləri ilə yanaşı, ABŞ-nın "Hortrop Qrumman" hərbi sənaye şirkəti də son vaxtlar Ayın nəqliyyat şəbəkəsinin problemlərinə cəlb olunub.
2024-cü ilin mart ayında NASA-nın rəsmi açıqlamasından sonra məlum olub ki, Ayda dəmir yolu salmaq üçün ABŞ Müdafiə Nazirliyinin Qabaqcıl Araşdırma Layihələri Agentliyi (DARPA) ilə müqavilə imzalanıb.
Oqtay QORÇU
Bölməyə aid digər xəbərlər
Dünən, 17:04
1-ci siniflərin yerdəyişmə prosesinə start verilir
Dünən, 16:47
Keçmiş icra başçısı vəfat edib
Dünən, 15:08
Temperatur düşəcək, leysan yağacaq - Xəbərdarlıq
Dünən, 13:28
COP29 zolaqlarında yol nişanları sökülür
Dünən, 12:10
Sabahın hava proqnozu açıqlanıb
22-11-2024, 18:58
"Apple" "iPhone 16 Pro"-nu kosmosa göndərib - Fotolar
22-11-2024, 18:23
Ölmüş şəxsin gözü oğurlanıb
22-11-2024, 14:59
Arvadını öldürən vəzifəli şəxsə bir il cəza verilib
22-11-2024, 12:47
Sabahın hava proqnozu açıqlanıb
22-11-2024, 11:45
Polkovnikin oğlu ev dustaqlığına buraxılıb
22-11-2024, 11:01
Dünyanın ən hündür və ən balaca qadını bir araya gəlib - Foto
22-11-2024, 09:46
İcra başçısının birinci müavini məhkəmədə uduzub
22-11-2024, 08:01
Hindistandan Almaniyaya uçan təyyarə Bakıya təcili eniş edib
21-11-2024, 16:00
Gömrük orqanlarına qəbul imtahanı keçiriləcək
21-11-2024, 12:24
Sabah hava necə olacaq? - Proqnoz
21-11-2024, 11:15
Bakıda daha 46 marşrutun fəaliyyəti bərpa olunur
21-11-2024, 09:26
Mask Trampın dəstəyi ilə almanlara meydan oxuyur
20-11-2024, 23:46
"Nazir məni kasıblara kömək üçün göndərib" deyən şəxsə hökm oxunub
20-11-2024, 21:34
Səudiyyə Ərəbistanında 100-dən çox əcnəbini edam ediblər
20-11-2024, 18:00
İTV-yə xəbərdarlıq olunub
20-11-2024, 17:34
Daha 20 min müəllim sertifikatlaşdırmaya cəlb olunacaq
20-11-2024, 15:26
Deputat Elm və Təhsil fondlarının birləşdirilməsini təklif edib
20-11-2024, 15:23
Xəzəryanı ölkələrin ekoloji təşkilatları memorandum imzalayıb
20-11-2024, 13:02
Biləsuvar sakini dəm qazından boğularaq ölüb
20-11-2024, 12:19
Sabah hava necə olacaq? - Proqnoz
20-11-2024, 11:57
PA rəmisi: "COP29-da iştirak etmək böyük şərəfdir, çünki..."
20-11-2024, 11:38
Hərbi xidmətdən yayınan daha bir gənc həbs edilib
20-11-2024, 11:02
Tramp türk həkimə yüksək vəzifə təklif edib
20-11-2024, 10:03
Azərbaycan və Türkiyənin bələdiyyə təşkilatları arasında görüş keçirilib - Fotolar
19-11-2024, 21:26
50-yə yaxın saxta plastik cərrahın siyahısını paylaşan jurnalistin hesabı bloklanıb
19-11-2024, 13:28
Norveç şahzadəsinin oğlu zorlamaya görə həbs edilib
19-11-2024, 12:53
Sabah yağış yağacaq
19-11-2024, 11:09
Ağcabədidə qanunsuz ov edən şəxslər saxlanılıb
19-11-2024, 10:42
Milli Məclisin baş məsləhətçisi qəfil ölüb
19-11-2024, 10:19
Azərbaycanda İran vətəndaşı itkin düşüb
19-11-2024, 09:50
67 yaşlı kişi dəm qazından boğulub
19-11-2024, 09:02
Mask Sorosun yeni pandemiya ilə bağlı qorxulu proqnozunu ələ salıb
18-11-2024, 23:44
Bakıdan Neftçalaya qonaq gələn uşaq suda boğulub
18-11-2024, 15:06
Qarajda gizlətdiyi raketi çıxararaq insanlara tuşlayıb - Video
18-11-2024, 12:54
Sabah yağış yağacaq
18-11-2024, 11:35
Qarabağda daha 972.6 hektar ərazi minalardan təmizlənib
18-11-2024, 10:21
Daha altı marşrut xəttinin fəaliyyəti bərpa olunub
18-11-2024, 09:32
KTMT qeyri-leqal miqrasiyaya qarşı mübarizə aparacaq
16-11-2024, 15:34
Qubadlıda fəhlə iş başında yıxılaraq ölüb
16-11-2024, 12:41
Sabah dağlıq ərazilərə qar yağacaq
16-11-2024, 12:39
Kolleclərə yeni təyinatlar olub
Türkiyədə yaşayan Əməkdar artist deyir ki, siyasilərin illərlə həllinə çalışdığı hansısa bir məsələni bəzən uğurlu bir musiqi əsəri həll edə bilər
Deputatlığa namizəd Milli Məclisdə təmsil etmək istədiyi bölgənin problemlərinin təsnifatını artıq ağlına yazıb və işə nədən başlayacağını sıralayıb
Qüdrət Həsənquliyev: “Düşmənçiliyə son qoymaq üçün ədalətli sülhə nail olmaq gərəkdir. Bunun üçün ya tərəflər 1991-ci ilin sərhədləri çərçivəsində bir-birinin ərazi bütövlüyünü tanıyır, ya da ərazi mübadiləsinə gedirlər. Amma indiki mərhələdə bu, az inandırıcı görünür”
“Tənha insanın monoloqu”nun ssenari müəllifi və rejissoru deyir ki, kinomuzu yaşatmaq və irəli aparmaq üçün film istehsalını artırmalı və onun bazarını düşünməliyik
Mirəli Sarızadə: “Gənc yaşımda arzum həyata keçdi, inşallah, yeni mövsümdə teatrımızın səhnəsində də Məcnun obrazı ilə tamaşaçılar qarşısına çıxacam”
