18:29 / 12-09-2025
Külək Yasamalda yaşayış binasında təhlükəli vəziyyət yaradıb - Video
18:00 / 12-09-2025
“Slavyanka” sularından kəskin qoxu gəlir - AQTA məsələni araşdırır
17:50 / 12-09-2025
Sədr müavini: "Metroda gələcəkdə diferensial qiymət artımı ola bilər"
17:40 / 12-09-2025
Xocalının daha iki kəndinə köç olacaq
17:23 / 12-09-2025
Xırdalan–Sumqayıt–Xırdalan xətti üzrə sərnişin qatarlarının fəaliyyəti dayandırılır
17:12 / 12-09-2025
Premyer Liqada V və VI turun oyun proqramı açıqlanıb
17:01 / 12-09-2025
Donald Tramp: "Biz çox sərt hərəkət etməli olacağıq"
16:55 / 12-09-2025
Milli Süni İntellekt Mərkəzinə direktor təyin olunub
16:15 / 12-09-2025
BDU-da bəzi ixtisaslar üzrə dərslər 4 gün keçiriləcək
15:54 / 12-09-2025
Azərbaycanlı girovların öldürülməsi üzrə sənədlər elan olunub
15:43 / 12-09-2025
Kürşad Zorlu Naxçıvana gəlib - Yenilənib
15:33 / 12-09-2025
Qobustanda şəhidlə vida mərasimi olub
15:14 / 12-09-2025
Qarabağa daha iki köç karvanı gedib - (Yenilənib)
14:58 / 12-09-2025
İcra Hakimiyyətinin tenderi baş tutmayıb
14:55 / 12-09-2025
Azərbaycan III Türk Dövlətləri Universiadasının qalibi olub
14:49 / 12-09-2025
Qəbələdə şəhidlə vida mərasimi keçirilib
14:45 / 12-09-2025
Daha bir şəhidimiz Qubada torpağa tapşırılıb
14:35 / 12-09-2025
Bakıda 35 min manatlıq dələduzluq edən şəxslər saxlanılıb
14:18 / 12-09-2025
Gəncədə evdə partlayış olub, xəsarət alan var
13:34 / 12-09-2025
Deputat: "Ətin qiyməti yüksəkdir"
13:13 / 12-09-2025
Şəhidimiz Göyçayda dəfn olunub - Yenilənib
12:53 / 12-09-2025
Sabah yağış yağacaq
12:46 / 12-09-2025
Laçında söyüş söyən vəzifəli şəxslər həbs olunub
12:38 / 12-09-2025
"Avroviziya"da iştirak üçün yeni şərt qoyublar
12:30 / 12-09-2025
Xalq artistinin səhhəti barədə açıqlama yayılıb
12:05 / 12-09-2025
“Rabitəbank" keşbeki azaldıb
12:00 / 12-09-2025
Ekspert naziri debata çağırıb
11:40 / 12-09-2025
Erməniəsilli şəxslərin məhkəməsi keçirilir
11:19 / 12-09-2025
Nazirlik yoxlamalarla bağlı açıqlama yayıb
11:16 / 12-09-2025
Bakıda güclü külək ağacı yola aşırıb
09:10 / 09-09-2025
Etibar Məmmədov aktiv siyasətə qayıda bilər
06:10 / 11-09-2025
Qarabağa növbəti köç karvanları gedib - (Yenilənib)
23:31 / 08-09-2025
“Tesla” ABŞ-da bazar payını itirir
23:10 / 08-09-2025
Fransanın baş naziri kabineti ilə istefaya göndərilir
15:20 / 08-09-2025
Xocalı və Ağdərəyə növbəti köç olub - (Yenilənib) - Fotolar
00:57 / 08-09-2025
İlin son Ay tutulması başa çatıb - (Yenilənib)
11:56 / 08-09-2025
Bakıda “KamAZ” avtomobilin üzərinə aşıb, ölən var - Fotolar - Yenilənib
16:29 / 08-09-2025
Rusiya Qarabağda yaşamış ermənilərdən terrorçu qrup yaratmaq istəyir
23:20 / 08-09-2025
ABŞ düşüncələrə nəzarət etməyə çalışır
00:04 / 08-09-2025
Alim Qasımov villasını satır - Fotolar
11:09 / 08-09-2025
Ukraynanı üç hissəyə bölürlər
09:20 / 08-09-2025
Anaya hədiyyə - Akif Abbasov yazır
Ayda dəmir yolu inşa edəcəklər
Tarix: 15-05-2024 06:47 | Bölmə: Cəmiyyət
Yaxın gələcəkdə Ayda dəmir yolu olacaq. Bu layihənin icrasına 2030-cu illərdə başlayacağı təxmin edilir.
Reyting.az xəbər verir ki, bu barədə NASA-dan bildiriblər.
Alimlərin dediyinə görə, artıq heç kimə sirr deyil ki, Ay planeti Marsa, həmçinin günəş sisteminin ucqar guşələrinə gedən yolda istehsal və daşınma bazası hesab olunur. Bu, Ay səthində malların, həm də peykdə minalanmış materialların: suyun, hidrogen və reqolitin, eləcə də digər mal növlərinin daşınmalarından ötrü nəzərdə tutulan böyük bir nəqliyyat şəbəkəsinin yaradılması üçün planlaşdırılan layihədir. NASA tədqiqatçıları düşünür ki, layihəyə uyğun ideal həll dəmir yoludur, lakin Aya xüsusi yol lazımdır.
Ay üçün nəzərdə tutulan yeni böyük layihə - "Robotic Lunar Surface Operations 2" proqramının bir hissəsi onun səthində işləyərək robotik əməliyyatlar aparacaq, digər hissəsində isə qeyri-adi robot nəqliyyat sistemi yaradılacaq.
Ayın dəmir yolunun texniki anlayışı, qısaca olaraq FLOAT-ın, yəni "Flexible Levitation on a Track" adlanan proqram layihənin sadə yozumu belədir: sərbəst rels üzərində cismə toxunmadan yüngül hərəkət, sərbəst relsdə levitasiya.
Bütövlükdə FLOAT proqramı çərçivəsində həyata keçiriləcək bu elmi konsepsiyaların hazırlanması artıq başa çatıb və iş ikinci mərhələyə keçib. Bu mərhələdə layihənin kritik elementləri işlənməyə başlayacaq.
FLOAT treki və ya marşrutu çevik üçqatlı lent olacaq. Beləliklə, Ayda polad və ya dəmir relslərə, həmçinin əsas yolların çəkilməsinə ehtiyac qalmayacaq. Sadəcə, Ay səthində lenti çarxdan çıxarıb düzgün yerə yaymaq kifayətdir ki, əgər marşrut dəyişərsə, onu yenidən geriyə dolamaqla başqa yerə yerləşdirmək mümkün olsun.
Bir qrafit (Qrafitin elmi mənası karbonun allotropik modifikasiyası, həm də bircinsli elementlər sinfinə aid mineral deməkdir. O, laylı struktura malikdir) lent təbəqəsi Ay səthində malların daşınması üçün arabaların qaldırılmasına cavabdeh olacaq. Bu, diamaqnit levitasiyası deyilən yüngül bir şeyi yenidən yaratmağa imkan verəcəkdir.
Hothardware.com saytı xatırladır ki, bu yaxınlarda Yaponiya alimləri də oxşar texnologiya ilə uğur qazanıb və onların da tətbiq etdiyi praktikada ikinci təbəqə yüngül arabaların hərəkətinə - onların həm sürətinə, həm də istiqamətinə nəzarət edəcək. Məhz bunun üçün də alimlər həmin təbəqədə lazımi sxemlərin həyata keçirilməsini təmin edəcəklər.
Tədqiqatçıların fikrincə, nəhayət ən sonda üçüncü təbəqə tamamilə enerjiyə bağlı olacaq: bütün bunlar isə tam lentə quraşdırılmış çevik günəş batareyaları sayəsində həyata keçiriləcək. Onlar Ayda nəqliyyat şəbəkəsi və kolonistlərin digər ehtiyacları üçün elektrik enerjisi istehsal edəcək.
Yüngül arabalar Ay səthində maneəsiz, həmçinin heç bir güc olmadan fəaliyyət göstərəcək. Bu, diamaqnit levitasiyası üçün mümkündür. Onlar nisbətən kiçik yük daşıyacaq, lakin bir gündə nəqliyyat sistemi hər araba üçün 1,6 km/saat sürətlə bir yerdən digər yerə 100 tona qədər material daşıya biləcək.
FLOAT sisteminin inkişafının ikinci hissəsi hesab edilən mərhələdə NASA mühəndisləri nəqliyyat şəbəkəsinin bir sıra irimiqyaslı prototiplərini, həm də Ayın mənzərəsini simulyasiya edən böyük sınaq stendində nümayiş etdirəcəklər.
Bundan əlavə, prototip xarici mühitin - temperaturun, radiasiyanın, yüklənmə və Ay reqolitinin çirklənməsinin bu sistemin işinə, davamlılığına təsirini qiymətləndirə biləcək.
Qeyd edək ki, NASA əməkdaşları və bu sahədə çalışan aparıcı mütəxəssisləri ilə yanaşı, ABŞ-nın "Hortrop Qrumman" hərbi sənaye şirkəti də son vaxtlar Ayın nəqliyyat şəbəkəsinin problemlərinə cəlb olunub.
2024-cü ilin mart ayında NASA-nın rəsmi açıqlamasından sonra məlum olub ki, Ayda dəmir yolu salmaq üçün ABŞ Müdafiə Nazirliyinin Qabaqcıl Araşdırma Layihələri Agentliyi (DARPA) ilə müqavilə imzalanıb.
Oqtay QORÇU
Bölməyə aid digər xəbərlər
Tarix: 15-05-2024 06:47 | Bölmə: Cəmiyyət
Yaxın gələcəkdə Ayda dəmir yolu olacaq. Bu layihənin icrasına 2030-cu illərdə başlayacağı təxmin edilir.
Reyting.az xəbər verir ki, bu barədə NASA-dan bildiriblər.
Alimlərin dediyinə görə, artıq heç kimə sirr deyil ki, Ay planeti Marsa, həmçinin günəş sisteminin ucqar guşələrinə gedən yolda istehsal və daşınma bazası hesab olunur. Bu, Ay səthində malların, həm də peykdə minalanmış materialların: suyun, hidrogen və reqolitin, eləcə də digər mal növlərinin daşınmalarından ötrü nəzərdə tutulan böyük bir nəqliyyat şəbəkəsinin yaradılması üçün planlaşdırılan layihədir. NASA tədqiqatçıları düşünür ki, layihəyə uyğun ideal həll dəmir yoludur, lakin Aya xüsusi yol lazımdır.
Ay üçün nəzərdə tutulan yeni böyük layihə - "Robotic Lunar Surface Operations 2" proqramının bir hissəsi onun səthində işləyərək robotik əməliyyatlar aparacaq, digər hissəsində isə qeyri-adi robot nəqliyyat sistemi yaradılacaq.
Ayın dəmir yolunun texniki anlayışı, qısaca olaraq FLOAT-ın, yəni "Flexible Levitation on a Track" adlanan proqram layihənin sadə yozumu belədir: sərbəst rels üzərində cismə toxunmadan yüngül hərəkət, sərbəst relsdə levitasiya.
Bütövlükdə FLOAT proqramı çərçivəsində həyata keçiriləcək bu elmi konsepsiyaların hazırlanması artıq başa çatıb və iş ikinci mərhələyə keçib. Bu mərhələdə layihənin kritik elementləri işlənməyə başlayacaq.
FLOAT treki və ya marşrutu çevik üçqatlı lent olacaq. Beləliklə, Ayda polad və ya dəmir relslərə, həmçinin əsas yolların çəkilməsinə ehtiyac qalmayacaq. Sadəcə, Ay səthində lenti çarxdan çıxarıb düzgün yerə yaymaq kifayətdir ki, əgər marşrut dəyişərsə, onu yenidən geriyə dolamaqla başqa yerə yerləşdirmək mümkün olsun.
Bir qrafit (Qrafitin elmi mənası karbonun allotropik modifikasiyası, həm də bircinsli elementlər sinfinə aid mineral deməkdir. O, laylı struktura malikdir) lent təbəqəsi Ay səthində malların daşınması üçün arabaların qaldırılmasına cavabdeh olacaq. Bu, diamaqnit levitasiyası deyilən yüngül bir şeyi yenidən yaratmağa imkan verəcəkdir.
Hothardware.com saytı xatırladır ki, bu yaxınlarda Yaponiya alimləri də oxşar texnologiya ilə uğur qazanıb və onların da tətbiq etdiyi praktikada ikinci təbəqə yüngül arabaların hərəkətinə - onların həm sürətinə, həm də istiqamətinə nəzarət edəcək. Məhz bunun üçün də alimlər həmin təbəqədə lazımi sxemlərin həyata keçirilməsini təmin edəcəklər.
Tədqiqatçıların fikrincə, nəhayət ən sonda üçüncü təbəqə tamamilə enerjiyə bağlı olacaq: bütün bunlar isə tam lentə quraşdırılmış çevik günəş batareyaları sayəsində həyata keçiriləcək. Onlar Ayda nəqliyyat şəbəkəsi və kolonistlərin digər ehtiyacları üçün elektrik enerjisi istehsal edəcək.
Yüngül arabalar Ay səthində maneəsiz, həmçinin heç bir güc olmadan fəaliyyət göstərəcək. Bu, diamaqnit levitasiyası üçün mümkündür. Onlar nisbətən kiçik yük daşıyacaq, lakin bir gündə nəqliyyat sistemi hər araba üçün 1,6 km/saat sürətlə bir yerdən digər yerə 100 tona qədər material daşıya biləcək.
FLOAT sisteminin inkişafının ikinci hissəsi hesab edilən mərhələdə NASA mühəndisləri nəqliyyat şəbəkəsinin bir sıra irimiqyaslı prototiplərini, həm də Ayın mənzərəsini simulyasiya edən böyük sınaq stendində nümayiş etdirəcəklər.
Bundan əlavə, prototip xarici mühitin - temperaturun, radiasiyanın, yüklənmə və Ay reqolitinin çirklənməsinin bu sistemin işinə, davamlılığına təsirini qiymətləndirə biləcək.
Qeyd edək ki, NASA əməkdaşları və bu sahədə çalışan aparıcı mütəxəssisləri ilə yanaşı, ABŞ-nın "Hortrop Qrumman" hərbi sənaye şirkəti də son vaxtlar Ayın nəqliyyat şəbəkəsinin problemlərinə cəlb olunub.
2024-cü ilin mart ayında NASA-nın rəsmi açıqlamasından sonra məlum olub ki, Ayda dəmir yolu salmaq üçün ABŞ Müdafiə Nazirliyinin Qabaqcıl Araşdırma Layihələri Agentliyi (DARPA) ilə müqavilə imzalanıb.
Oqtay QORÇU
Bölməyə aid digər xəbərlər
Bu gün, 16:15
BDU-da bəzi ixtisaslar üzrə dərslər 4 gün keçiriləcək
Bu gün, 14:18
Gəncədə evdə partlayış olub, xəsarət alan var
Bu gün, 12:53
Sabah yağış yağacaq
Bu gün, 11:16
Bakıda güclü külək ağacı yola aşırıb
Bu gün, 10:51
Elektron Təhlükəsizlik Xidmətində təyinat olub
Bu gün, 10:01
Lənkəran sakini 13 kq narkotiklə saxlanılıb
Dünən, 22:53
Qubada güclü sel körpünü dağıdıb
Dünən, 17:43
Keçmiş sevgilisindən Hidayətə ittihamlar - “550 min pulumu ələ keçirib, məni dəfələrlə döyüb”
Dünən, 12:13
Mars üçün könüllülər seçiblər - Foto
Dünən, 10:13
“Habertürk” və “Show TV” dövlət nəzarətinə götürülüb
Dünən, 09:28
Dövlət sərhədimizi pozan iki iranlı saxlanılıb
10-09-2025, 17:54
Prokurorluq keçmiş memarın barəsindəki hökmdən protest verib
10-09-2025, 17:16
"Coca-Cola" Rusiya şirkətini məhkəməyə verib
10-09-2025, 12:59
Azərbaycanda havadan su əldə ediləcək
10-09-2025, 12:14
Sabah hava yağışlı olacaq - Proqnoz
10-09-2025, 11:03
Ağdamda 16 yaşlı qızı zorlayıblar - 4 nəfər saxlanılıb
10-09-2025, 10:49
Sərhədimizi pozan əcnəbi saxlanılıb
10-09-2025, 10:24
Sabirabadda 14 yaşlı qızla 20 yaşlı oğlan nişanlanıb, ata həbs edilib
10-09-2025, 10:00
Bakıya narkotik gətirməyi planlaşdıran şəxs tutulub
9-09-2025, 19:05
Müəllimlərin işə qəbulu: apellyasiya nəticələri elan olunub
9-09-2025, 15:53
Qüdrət Həsənquliyev: "Zabitlərə ev verməkdənsə, onlara..."
9-09-2025, 15:52
Şirkət direktoru və digərlərinin cəzası azaldılıb
9-09-2025, 14:34
Şuşada polis postunun suyunu qəsdən kəsən hotel sahibi həbs olunub
9-09-2025, 13:15
Sabahın hava proqnozu açqlanıb
9-09-2025, 13:02
Sumqayıtda avtoxuliqanlar saxlanılıb
9-09-2025, 12:24
Saatlıda qadın tutulub - Narkotiklə
9-09-2025, 12:15
Gəncədən Kəlbəcərə ilk avtobus reysi açılıb
9-09-2025, 12:02
Bakıda evdən oğurluq edən qadın saxlanılıb
9-09-2025, 11:01
Yasda ehsan ləğv edilir? - Açqlama
9-09-2025, 10:22
Gəncə hava limanında qızıl-zinət əşyaları oğurlanıb
9-09-2025, 08:14
Qatilin vəkili üçün pul toplayırlar - Foto
8-09-2025, 18:14
TƏBİB-in elektron sistemində problem yaranıb
8-09-2025, 17:11
Xəzər dənizində brakonyer saxlanılıb - Video
8-09-2025, 17:09
Ali təhsil müəssisələrinə qeydiyyat müddəti uzadılıb
8-09-2025, 16:35
Milli Məclisə yeni qanun layihəsi göndərilib
8-09-2025, 15:39
"Bulvar"ın keçmiş rəhbəri özünü təqsirli saymır - Məhkəmə prosesi
8-09-2025, 14:05
Laçında traktor dərəyə aşıb: bir nəfər ölüb
8-09-2025, 13:59
İcraçı direktor vəzifədən azad olunub
8-09-2025, 12:34
Sabah yağış yağacaq
8-09-2025, 10:02
Britaniyada mağaza binasının altında 317 skelet tapılıb
7-09-2025, 18:05
Şəmkirdə təcili yardım maşını körpüdən aşıb, xəsarət alanlar var
7-09-2025, 12:15
Sabah yağış yağacaq - Proqnoz
5-09-2025, 18:42
Daşkəsənin Alaxançallı kəndində sel fəsadlar törədib
Xalq artisti deyir ki, rəqqasların səhnə ömrü çox qısa olur. Bu az müddətdə uğur qazanmaq, əsl sənətkar kimi yetişmək üçün daha çox zəhmət çəkmək lazımıdır
Rus Dram Teatrının aktyoru deyir ki. bölgə teatrlarında diplomlu aktyor və rejissor tapmaq müşkül məsələdir
Qüdrət Həsənquliyevin fikrincə, Tramp görsə ki, Ukrayna qalib gəlir, Rusiyaya təkcə siyasi yox, hərbi dəstək də verəcək
"Xalq qəzeti"nin şöbə müdiri deyir ki, ömrü boyu özünü axtaran, dəfələrlə yanından ötüb keçən o qədər insan var ki
Nadir Azməmmədov: “Təəssüf ki, indi rejissor olmaq, kino və serial çəkmək adiləşib, bəzən bunun məsuliyyətini dərk etmirlər”
