11:04 / 22-04-2025
Tərtərdə günəbəxan emalı sexinin fəaliyyəti dayandırılıb - Video
10:57 / 22-04-2025
Türk polisi narkotacirləri saxlayıb
10:51 / 22-04-2025
İrandan Azərbaycana PUA ilə narkotik keçirmək istəyiblər
10:42 / 22-04-2025
Görmə qabiliyyətini bərpa edən dərman tapılıb
10:27 / 22-04-2025
Bank kartlarından oğurluq halları artır
10:25 / 22-04-2025
Prezident Tramp nüfuzdan düşür
10:24 / 22-04-2025
Ədliyyə Nazirliyi yanında İctimai Şura üzvlüyünə seçki keçirilib
10:10 / 22-04-2025
Kuklaçılar Aygün Attarla görüşüb - Foto
09:56 / 22-04-2025
Putin Ukrayna ilə birbaşa danışıqlar təklif edib
09:47 / 22-04-2025
Təhsil sektorunda yeni təyinatlar olub - Foto
09:40 / 22-04-2025
1560 taksi sürücüsü imtahan verəcək
09:27 / 22-04-2025
Hövsanda sexdə partlayş: xəsarət alanlar var - (Yenilənib)
09:09 / 22-04-2025
Gəncədə beş nəfər qidadan zəhərlənib
08:41 / 22-04-2025
Hollivud ulduzu əlil oğlunu dövlətin himayəsinə verib - Foto
08:22 / 22-04-2025
Daxili təhlükəsizlik nazirini qarət ediblər
08:09 / 22-04-2025
Leninin cəsədini Movzeleydən çıxaracaqlar?
08:04 / 22-04-2025
Sərnişin təyyarəsi uçuş zolağında alışıb
07:58 / 22-04-2025
Məşhur reper məhkəməni təxirə saldırmağa çalışıb
07:50 / 22-04-2025
Budapeşti səsvermə hüququndan məhrum etmək istəyirlər
07:46 / 22-04-2025
Ukrayna Avropa üçün özünütəsdiq məkanına çevrilib
07:41 / 22-04-2025
Tehran Ağ evlə bir şərtlə razılaşa bilər
07:31 / 22-04-2025
"Ulduz"lu görüşlər" çərçivəsində Etimad Başkeçidlə görüş keçirilib - Fotolar
00:05 / 22-04-2025
Azərbaycan səfirliyinin əməkdaşları Litvada qəza törədib - Fotolar
23:53 / 21-04-2025
Zelenski: "Üç ölkə ilə birlikdə müharibəyə son qoymağın yollarını müzakirə edəcəyik"
22:28 / 21-04-2025
Sahibə Qafarova aktyoru beynəlxalq əlaqələr sektorunun müdiri təyin edib
22:21 / 21-04-2025
İcra başçısının birinci müavini dəyişib
20:43 / 21-04-2025
Qukasyan: Xankəndidə Xocalıdan gətirilmiş yüzlərlə azərbaycanlı var idi - (Yenilənib) - Fotolar
20:31 / 21-04-2025
İlham Əliyev "Sinxua" agentliyinə müsahibə verib
20:25 / 21-04-2025
Sumqayıtdakı fabrikdə kütləvi zəhərlənmə olub - (Yenilənib)
20:08 / 21-04-2025
Dəm qazından daha bir nəfər ölüb
17:45 / 18-04-2025
Aktyor teatr direktorunu korrupsiyada ittiham edir
14:08 / 17-04-2025
Qeyri-adi planet sistemi kəşf olunub
08:43 / 18-04-2025
Türkiyə və İsrail döyüş meydanında qarşılaşmaq istəmirlər
01:00 / 18-04-2025
İranın nüvə obyektlərinə hücum təxirə salınıb
08:52 / 18-04-2025
Başqa planetdə həyat əlamətləri aşkar edilib
20:35 / 18-04-2025
Rusiyaya qarşı sanksiyaları ləğv etmək istəyirlər
11:27 / 17-04-2025
Məşhur aktyor kino karyerasını bitirmək istəyir
00:45 / 18-04-2025
Başlıbel qətliamından 32 il ötür
23:09 / 17-04-2025
Universitetdəki atışmada 5 nəfər ölüb, 4 nəfər yaralanıb
00:06 / 19-04-2025
"Qalatasaray" 32-ci turu qələbə ilə başa vurub
18:05 / 17-04-2025
Ədalət Şükürov: "Adam düşünür ki, bəlkə gedib təlxəklik edim?"
16:03 / 17-04-2025
“Ulduz”un növbəti sayı işıq üzü görüb - Foto
Ayda dəmir yolu inşa edəcəklər
Tarix: 15-05-2024 06:47 | Bölmə: Cəmiyyət
Yaxın gələcəkdə Ayda dəmir yolu olacaq. Bu layihənin icrasına 2030-cu illərdə başlayacağı təxmin edilir.
Reyting.az xəbər verir ki, bu barədə NASA-dan bildiriblər.
Alimlərin dediyinə görə, artıq heç kimə sirr deyil ki, Ay planeti Marsa, həmçinin günəş sisteminin ucqar guşələrinə gedən yolda istehsal və daşınma bazası hesab olunur. Bu, Ay səthində malların, həm də peykdə minalanmış materialların: suyun, hidrogen və reqolitin, eləcə də digər mal növlərinin daşınmalarından ötrü nəzərdə tutulan böyük bir nəqliyyat şəbəkəsinin yaradılması üçün planlaşdırılan layihədir. NASA tədqiqatçıları düşünür ki, layihəyə uyğun ideal həll dəmir yoludur, lakin Aya xüsusi yol lazımdır.
Ay üçün nəzərdə tutulan yeni böyük layihə - "Robotic Lunar Surface Operations 2" proqramının bir hissəsi onun səthində işləyərək robotik əməliyyatlar aparacaq, digər hissəsində isə qeyri-adi robot nəqliyyat sistemi yaradılacaq.
Ayın dəmir yolunun texniki anlayışı, qısaca olaraq FLOAT-ın, yəni "Flexible Levitation on a Track" adlanan proqram layihənin sadə yozumu belədir: sərbəst rels üzərində cismə toxunmadan yüngül hərəkət, sərbəst relsdə levitasiya.
Bütövlükdə FLOAT proqramı çərçivəsində həyata keçiriləcək bu elmi konsepsiyaların hazırlanması artıq başa çatıb və iş ikinci mərhələyə keçib. Bu mərhələdə layihənin kritik elementləri işlənməyə başlayacaq.
FLOAT treki və ya marşrutu çevik üçqatlı lent olacaq. Beləliklə, Ayda polad və ya dəmir relslərə, həmçinin əsas yolların çəkilməsinə ehtiyac qalmayacaq. Sadəcə, Ay səthində lenti çarxdan çıxarıb düzgün yerə yaymaq kifayətdir ki, əgər marşrut dəyişərsə, onu yenidən geriyə dolamaqla başqa yerə yerləşdirmək mümkün olsun.
Bir qrafit (Qrafitin elmi mənası karbonun allotropik modifikasiyası, həm də bircinsli elementlər sinfinə aid mineral deməkdir. O, laylı struktura malikdir) lent təbəqəsi Ay səthində malların daşınması üçün arabaların qaldırılmasına cavabdeh olacaq. Bu, diamaqnit levitasiyası deyilən yüngül bir şeyi yenidən yaratmağa imkan verəcəkdir.
Hothardware.com saytı xatırladır ki, bu yaxınlarda Yaponiya alimləri də oxşar texnologiya ilə uğur qazanıb və onların da tətbiq etdiyi praktikada ikinci təbəqə yüngül arabaların hərəkətinə - onların həm sürətinə, həm də istiqamətinə nəzarət edəcək. Məhz bunun üçün də alimlər həmin təbəqədə lazımi sxemlərin həyata keçirilməsini təmin edəcəklər.
Tədqiqatçıların fikrincə, nəhayət ən sonda üçüncü təbəqə tamamilə enerjiyə bağlı olacaq: bütün bunlar isə tam lentə quraşdırılmış çevik günəş batareyaları sayəsində həyata keçiriləcək. Onlar Ayda nəqliyyat şəbəkəsi və kolonistlərin digər ehtiyacları üçün elektrik enerjisi istehsal edəcək.
Yüngül arabalar Ay səthində maneəsiz, həmçinin heç bir güc olmadan fəaliyyət göstərəcək. Bu, diamaqnit levitasiyası üçün mümkündür. Onlar nisbətən kiçik yük daşıyacaq, lakin bir gündə nəqliyyat sistemi hər araba üçün 1,6 km/saat sürətlə bir yerdən digər yerə 100 tona qədər material daşıya biləcək.
FLOAT sisteminin inkişafının ikinci hissəsi hesab edilən mərhələdə NASA mühəndisləri nəqliyyat şəbəkəsinin bir sıra irimiqyaslı prototiplərini, həm də Ayın mənzərəsini simulyasiya edən böyük sınaq stendində nümayiş etdirəcəklər.
Bundan əlavə, prototip xarici mühitin - temperaturun, radiasiyanın, yüklənmə və Ay reqolitinin çirklənməsinin bu sistemin işinə, davamlılığına təsirini qiymətləndirə biləcək.
Qeyd edək ki, NASA əməkdaşları və bu sahədə çalışan aparıcı mütəxəssisləri ilə yanaşı, ABŞ-nın "Hortrop Qrumman" hərbi sənaye şirkəti də son vaxtlar Ayın nəqliyyat şəbəkəsinin problemlərinə cəlb olunub.
2024-cü ilin mart ayında NASA-nın rəsmi açıqlamasından sonra məlum olub ki, Ayda dəmir yolu salmaq üçün ABŞ Müdafiə Nazirliyinin Qabaqcıl Araşdırma Layihələri Agentliyi (DARPA) ilə müqavilə imzalanıb.
Oqtay QORÇU
Bölməyə aid digər xəbərlər
Tarix: 15-05-2024 06:47 | Bölmə: Cəmiyyət
Yaxın gələcəkdə Ayda dəmir yolu olacaq. Bu layihənin icrasına 2030-cu illərdə başlayacağı təxmin edilir.
Reyting.az xəbər verir ki, bu barədə NASA-dan bildiriblər.
Alimlərin dediyinə görə, artıq heç kimə sirr deyil ki, Ay planeti Marsa, həmçinin günəş sisteminin ucqar guşələrinə gedən yolda istehsal və daşınma bazası hesab olunur. Bu, Ay səthində malların, həm də peykdə minalanmış materialların: suyun, hidrogen və reqolitin, eləcə də digər mal növlərinin daşınmalarından ötrü nəzərdə tutulan böyük bir nəqliyyat şəbəkəsinin yaradılması üçün planlaşdırılan layihədir. NASA tədqiqatçıları düşünür ki, layihəyə uyğun ideal həll dəmir yoludur, lakin Aya xüsusi yol lazımdır.
Ay üçün nəzərdə tutulan yeni böyük layihə - "Robotic Lunar Surface Operations 2" proqramının bir hissəsi onun səthində işləyərək robotik əməliyyatlar aparacaq, digər hissəsində isə qeyri-adi robot nəqliyyat sistemi yaradılacaq.
Ayın dəmir yolunun texniki anlayışı, qısaca olaraq FLOAT-ın, yəni "Flexible Levitation on a Track" adlanan proqram layihənin sadə yozumu belədir: sərbəst rels üzərində cismə toxunmadan yüngül hərəkət, sərbəst relsdə levitasiya.
Bütövlükdə FLOAT proqramı çərçivəsində həyata keçiriləcək bu elmi konsepsiyaların hazırlanması artıq başa çatıb və iş ikinci mərhələyə keçib. Bu mərhələdə layihənin kritik elementləri işlənməyə başlayacaq.
FLOAT treki və ya marşrutu çevik üçqatlı lent olacaq. Beləliklə, Ayda polad və ya dəmir relslərə, həmçinin əsas yolların çəkilməsinə ehtiyac qalmayacaq. Sadəcə, Ay səthində lenti çarxdan çıxarıb düzgün yerə yaymaq kifayətdir ki, əgər marşrut dəyişərsə, onu yenidən geriyə dolamaqla başqa yerə yerləşdirmək mümkün olsun.
Bir qrafit (Qrafitin elmi mənası karbonun allotropik modifikasiyası, həm də bircinsli elementlər sinfinə aid mineral deməkdir. O, laylı struktura malikdir) lent təbəqəsi Ay səthində malların daşınması üçün arabaların qaldırılmasına cavabdeh olacaq. Bu, diamaqnit levitasiyası deyilən yüngül bir şeyi yenidən yaratmağa imkan verəcəkdir.
Hothardware.com saytı xatırladır ki, bu yaxınlarda Yaponiya alimləri də oxşar texnologiya ilə uğur qazanıb və onların da tətbiq etdiyi praktikada ikinci təbəqə yüngül arabaların hərəkətinə - onların həm sürətinə, həm də istiqamətinə nəzarət edəcək. Məhz bunun üçün də alimlər həmin təbəqədə lazımi sxemlərin həyata keçirilməsini təmin edəcəklər.
Tədqiqatçıların fikrincə, nəhayət ən sonda üçüncü təbəqə tamamilə enerjiyə bağlı olacaq: bütün bunlar isə tam lentə quraşdırılmış çevik günəş batareyaları sayəsində həyata keçiriləcək. Onlar Ayda nəqliyyat şəbəkəsi və kolonistlərin digər ehtiyacları üçün elektrik enerjisi istehsal edəcək.
Yüngül arabalar Ay səthində maneəsiz, həmçinin heç bir güc olmadan fəaliyyət göstərəcək. Bu, diamaqnit levitasiyası üçün mümkündür. Onlar nisbətən kiçik yük daşıyacaq, lakin bir gündə nəqliyyat sistemi hər araba üçün 1,6 km/saat sürətlə bir yerdən digər yerə 100 tona qədər material daşıya biləcək.
FLOAT sisteminin inkişafının ikinci hissəsi hesab edilən mərhələdə NASA mühəndisləri nəqliyyat şəbəkəsinin bir sıra irimiqyaslı prototiplərini, həm də Ayın mənzərəsini simulyasiya edən böyük sınaq stendində nümayiş etdirəcəklər.
Bundan əlavə, prototip xarici mühitin - temperaturun, radiasiyanın, yüklənmə və Ay reqolitinin çirklənməsinin bu sistemin işinə, davamlılığına təsirini qiymətləndirə biləcək.
Qeyd edək ki, NASA əməkdaşları və bu sahədə çalışan aparıcı mütəxəssisləri ilə yanaşı, ABŞ-nın "Hortrop Qrumman" hərbi sənaye şirkəti də son vaxtlar Ayın nəqliyyat şəbəkəsinin problemlərinə cəlb olunub.
2024-cü ilin mart ayında NASA-nın rəsmi açıqlamasından sonra məlum olub ki, Ayda dəmir yolu salmaq üçün ABŞ Müdafiə Nazirliyinin Qabaqcıl Araşdırma Layihələri Agentliyi (DARPA) ilə müqavilə imzalanıb.
Oqtay QORÇU
Bölməyə aid digər xəbərlər
Bu gün, 10:51
İrandan Azərbaycana PUA ilə narkotik keçirmək istəyiblər
Bu gün, 10:27
Bank kartlarından oğurluq halları artır
Bu gün, 09:40
1560 taksi sürücüsü imtahan verəcək
Bu gün, 08:04
Sərnişin təyyarəsi uçuş zolağında alışıb
Dünən, 22:21
İcra başçısının birinci müavini dəyişib
Dünən, 20:08
Dəm qazından daha bir nəfər ölüb
Dünən, 18:51
Leysan yağacaq, dolu düşəcək - Xəbərdarlıq
Dünən, 15:14
Yeni rəng kəşf olunub - Fotolar
Dünən, 13:56
Bakının mərkəzində anbar yanıb - (Yenilənib)
Dünən, 13:07
Sabah hava necə olacaq? - Proqnoz
Dünən, 12:29
"Kürd Elnur" ləqəbli şəxsə hökm oxunub
Dünən, 11:27
Bakıdakı toyda kütləvi zəhərlənmə olub - (Yenilənib)
Dünən, 11:00
Bank kartlarından 18 min manata yaxın pul oğurlanıb
Dünən, 10:11
TƏBİB: Xəstəlik vərəqi e-sənəd kimi tərtib ediləcək
Dünən, 09:52
Geomaqnit qasırğası gözlənilir
Dünən, 09:17
Azərbaycan ərazisində zəlzələ baş verib
20-04-2025, 08:58
Tikinti maqnatının oğlu həbs edilib
19-04-2025, 17:45
Milli Müdafiə Universiteti əsgərlərə təhsil imkanı yaradıb - Foto
19-04-2025, 14:08
Dövlət sərhədində əməliyyat: saxlanılanlar var
19-04-2025, 11:17
DİN: "Bank məlumatlarını naməlum şəxslərə verməyin"
18-04-2025, 18:00
Oleq Bakinskinin məhkəməsi: barışıq üçün danışıqlar aparılır
18-04-2025, 17:03
Qanunsuz ağac kəsimi ilə bağlı prokurorluğa müraciət olunacaq
18-04-2025, 16:31
Üzeyir Cəfərov: "Tanınmış şəxslərin çoxu hərbi xidmətdə olmayıblar
18-04-2025, 15:41
Sabahdan bu yollar bağlancaq
18-04-2025, 14:21
Nazirlik adı siyahıda olmayan plastik cərrahlarla bağlı izahat yayıb
18-04-2025, 12:53
Sabahın hava proqnozu açıqlanıb
18-04-2025, 11:49
"Yeni Klinika"nın mətbuat katibi vəzifədən ayrılıb
18-04-2025, 11:03
Şəhid Mübariz Hüseynovla vida mərasimi keçirilib
18-04-2025, 09:18
Haker: "İdrak" şirkətinin rəhbəri 80 min manat verib, dedi ki..."
18-04-2025, 07:52
Antarktikanın möcüzəsi 100 ildən sonra yenidən görünüb - Foto
18-04-2025, 00:48
Leyla Əliyeva Uşaq Onkologiya Klinikasında olub
18-04-2025, 00:08
General rütbəsini alıb, 7 il həbs cəzası veriblər
17-04-2025, 17:50
Taksi sürücüləri imtahan verib
17-04-2025, 15:48
Cahangir Atakişiyev şöbə müdiri təyin olunub
17-04-2025, 14:35
Buraxılış imtahanının nəticələri elan olunub
17-04-2025, 14:27
Əvəz Zeynallının məhkəməsinin vaxtı bəlli olub
17-04-2025, 12:52
Sabahın hava proqnozu açıqlanıb
17-04-2025, 12:16
Şantajla 170 min manatı ələ keçirən şəxs tutulub
17-04-2025, 12:01
Plastik cərrahiyyə: icazə verilən əməliyyatların siyahısı təsdiqlənib
17-04-2025, 11:22
Birinci sinifə şagird qəbulu barədə əmr imzalanıb
17-04-2025, 10:24
İnsanlar delfinlərlə danışa biləcək
17-04-2025, 09:56
Kartlardan daha 40 min manat oğurlanıb
Qüdrət Həsənquliyevin fikrincə, Tramp görsə ki, Ukrayna qalib gəlir, Rusiyaya təkcə siyasi yox, hərbi dəstək də verəcək
"Xalq qəzeti"nin şöbə müdiri deyir ki, ömrü boyu özünü axtaran, dəfələrlə yanından ötüb keçən o qədər insan var ki
Nadir Azməmmədov: “Təəssüf ki, indi rejissor olmaq, kino və serial çəkmək adiləşib, bəzən bunun məsuliyyətini dərk etmirlər”
Türkiyədə yaşayan Əməkdar artist deyir ki, siyasilərin illərlə həllinə çalışdığı hansısa bir məsələni bəzən uğurlu bir musiqi əsəri həll edə bilər
Qüdrət Həsənquliyev: “Düşmənçiliyə son qoymaq üçün ədalətli sülhə nail olmaq gərəkdir. Bunun üçün ya tərəflər 1991-ci ilin sərhədləri çərçivəsində bir-birinin ərazi bütövlüyünü tanıyır, ya da ərazi mübadiləsinə gedirlər. Amma indiki mərhələdə bu, az inandırıcı görünür”
