17:38 / 20-02-2020
İki qurum "orqan mafiyası" ilə bağlı yayılan məlumatlara münasibət bildirib
17:37 / 20-02-2020
Azərbaycan meşə yanğınlarına görə Avstraliyaya maliyyə yardımı ayırıb
17:26 / 20-02-2020
MSK sədri: “Əgər sizdə material varsa, sosial şəbəkələrə yerləşdirin”
17:21 / 20-02-2020
Türkiyə Mərkəzi Bankının 29 milyard dollarlıq qızıl ehtiyatı var
17:07 / 20-02-2020
Mərkəzi Bank dolların rəsmi məzənnəsini açıqladı
17:05 / 20-02-2020
Məzahir Pənahov: “Protokollar mütləq müşahidəçilərə verilməlidir”
17:00 / 20-02-2020
“Azəriqaz”da struktur islahatı aparılıb - Dəyişiklik
17:00 / 20-02-2020
Kollec direktoru və müavini saxlanıldı - Yenilənib
16:46 / 20-02-2020
MSK daha 1 məntəqənin nəticələrini ləğv edib
16:40 / 20-02-2020
Azərbaycan və İtaliya prezidentləri mətbuata bəyanatlarla çıxış ediblər
16:33 / 20-02-2020
Azərbaycana gətirilən qida əlavələrində nöqsanlar aşkarlanıb
16:27 / 20-02-2020
Daha üç dairə ilə bağlı şikayətlər DSK-lara göndərildi
16:18 / 20-02-2020
Türkiyə ilə Rusiya arasında gərginlik artır - Fotolar
16:12 / 20-02-2020
“Lady Sharm” mağazalar şəbəkəsinin rəhbərinin məhkəməsi təxirə düşüb
15:47 / 20-02-2020
Almaniyada silahlı hücumda 5 Türkiyə vətəndaşı öldürülüb
15:36 / 20-02-2020
Türk ordusu İdlibdə: "Rusiyaya aid 2 kəşfiyyatçı PUA və Əsəd qüvvələrinə məxsus 1 tank məhv edilib"
15:29 / 20-02-2020
AMEA-da daha bir dəyişiklik - 3 şöbə birləşdirilib
15:13 / 20-02-2020
Rusiya Azərbaycana yeni ticarət nümayəndəsi təyin edib
15:10 / 20-02-2020
Azərbaycan və İtaliya prezidentlərinin geniş tərkibdə görüşü olub
14:51 / 20-02-2020
Yalçın Rzazadə yenidən xəstəxanaya yerləşdiriləcək
14:43 / 20-02-2020
Ədliyyə Nazirliyinin səlahiyyəti artrılıb
14:35 / 20-02-2020
Sabiq nazirin keçmiş kürəkəni tutulub - Səbəb
14:26 / 20-02-2020
Donald Tramp demokrat prezidentliyə namizədi təhqir edib
14:10 / 20-02-2020
İranda koronavirus: daha üç nəfər xəstəxanaya yerləşdirilib
14:05 / 20-02-2020
Təhsil Nazirliyinin Apellyasiya Şurasının yeni tərkibi təsdiqləndi - Siyahı
14:01 / 20-02-2020
Ali Məhkəmədə nöqsanlara görə 38 xüsusi qərar çıxarılıb
13:47 / 20-02-2020
Ali Məhkəmənin 7 hakimi təqaüdə göndərildi
13:27 / 20-02-2020
Prezident İlham Əliyevin Romada rəsmi qarşılanma mərasimi olub
13:22 / 20-02-2020
Mərkəzi Bank valyuta rejimi ilə bağlı yeni qərar verdi - Dəyişiklik
22:02 / 15-02-2020
Türkiyədə çevriliş planı: Ərdoğan xəstəxanaya, Kəşfiyyat Xidmətinin rəhbəri həbsə…- Video
13:23 / 18-02-2020
Türklərlə bağlı məxfi sənədlər üzə çıxır: hesabatda dəhşətli işgəncələrdən bəhs olunur - Fotolar
15:02 / 18-02-2020
Nöqsanlara yol verən 5 təhsil işçisinə töhmət verilib
19:32 / 15-02-2020
MSK-ya qarşı şok ittiham: Beyləqandakı seçki saxtakarlığı ört-basdır edilir - Videolar
15:37 / 17-02-2020
Bu il 7 min məcburi köçkün ailəsi üçün yeni qəsəbə salınacaq - Rövşən Rzayev
19:36 / 18-02-2020
Deputatlığa namizədlər MSK-nın qarşısında 16 tələb irəli sürüblər - Aksiya
11:16 / 19-02-2020
Dövlət çevrilişi edən admiral və generalın rütbəsi alındı - Qərar
08:36 / 19-02-2020
18 rayondan Prezident Administrasiyasına göndərilən şikayətlərin sayı artıb - Siyahı
10:08 / 17-02-2020
MSK 40-dan çox seçki dairəsi üzrə qərar verəcək - Siyahı
08:15 / 17-02-2020
Jurnalistin cəsədi boğazında kəndir kanaldan tapılıb - Foto
16:07 / 17-02-2020
Tanınmış jurnalist xidmət rəhbəri təyin edilib
«Azərsun”un bir müəssisəsində 180 milyon dollar itki var - İqtisadçı
Tarix: 01-02-2019 19:44 | Bölmə: İqtisadiyyat
«Azərsun Holdinq»ə məxsus İmişli Şəkər Zavodu 180 milyon dollar həcmində valyuta itkisi yaradıb. Burada istehsal 54 faiz, ixrac isə 59 faiz aşağı düşüb.
Reyting.az-ın məlumatına görə, iqtisadçı Nemət Əliyev bildirib ki, idxalın məhdudlaşdırılması normalda yerli istehsala təkan verməlidir: “Bu, nəzəriyyədə belədir. Praktikada da belə olmalıdır. Lakin ölkəmizdə hökumətin idxala tətbiq elədiyi məhdudiyyətlər yerli istehsalın sıxışdırılması, itkilərin daha da böyüməsi ilə müşayiət olunub. Ölkənin yeganə şəkər zavodu olan İmişli Şəkər Zavodunda baş verənlər bunun bariz nümunəsidir. Bu zavodun gətirdiyi itkilər on milyonları aşıb”.
N. Əliyev qeyd edib ki, Dövlət Gömrük Komitəsinin yaydığı məlumatlara görə, əvvəlki illə müqayisədə 2017-cı ildə şəkər tozunun idxalı 1 faiz və ya 3 min ton artsa da, 2018-ci ildə bu göstərici 35 faiz və ya 130 min ton azalıb:
“Belə vəziyyət yerli istehsala təkan vermək üçün bir fürsət kimi qiymətləndrilməli idi. Lakin DSK-nın açıqladığı rəsmi məlumatlar göstərir ki, 2016-ci ildə 419 min ton şəkər tozu istehsal edən İmişli Şəkər Zavodu 2017-ci ildə 228 min ton, 2018-ci ildə isə 194 min ton istehsal edib. 2017-ci ildə 45 faiz azalan istehsal 2018-ci ildə daha 15 faiz düşüb. İstehsalın səviyyəsi iki ilə 54 faiz və ya 224 min ton enib.
Deməli, idxalın məhdudlaşması yerli istehsalda tərəqqi ilə deyil, 2 dəfədən çox tənəzzüllə müşayiət olunub. Baş verənlər bu məhsul çeşidinin ixracının 59 faiz (64 min ton) düşməsinə də səbəb olub.
İstehsal və idxalın düşməsi nəticə etibarı ilə şəkər tozuna tələbat göstəricisinin pisləşməsinə gətirib çıxarıb. Tələbat göstəricisi son iki ildə 42 faiz pisləşərək 675 min tondan 389 min tona düşüb. Tələbatın yerli istehsalla təminolunma səviyyəsi isə 62 faizdən 50 faizədək enib”.
N.Əliyev
İqtisadçının fikrincə, ortaya çıxan ümumi mənzərə bundan ibarətdir ki, idxal kəskin azalıb, istehsal və ixrac tənəzzül edib, şəkər tozuna tələbat göstəricisi sıxışdırılıb və yerli istehsalla təminolunma səviyyəsi pisləşib. İstehsalın düşmə tempi idxalın azalma tempi ilə müqayisədə daha sürətli olub və bu da xaricdən asılılıq səviyyəsinin artması ilə nəticələnib.
N. Əliyev pul ifadəsində ümumi itkiləri də dəyərləndirib: “Əvvəla qeyd edək ki, xaricə valyuta axınının qarşısını almaq məqsədi güdən hökumət şəkər tozunun idxalının azalması hesabına, həqiqətən də, 66 milyon dollar məbləğində valyutaya qənaət edə bilib. Lakin ixracdan daxil olan valyutanın 37 milyon dollar azalması həmin qənaətin həcmini 29 milyon dollara düşürüb (66-37=29). Əgər yerli istehsalın 2 dəfədən çox azalması hesabına əmələ gələn itkiləri də burada nəzərə alsaq, o zaman mənzərə tamamilə dəyişər və valyutaya qənaət etmək istiqamətində atılan oxların daşa dəyməsi üzə çıxar.
2017-ci ildə istehsal həcmi 190 min ton, 2018-ci ildə isə 34 min ton azalıb. Həmin illərdə orta illik ixrac satış qiymətlərinin müvafiq olaraq 0,65 dollar/kq və 0,57 dollar/kq olmasını nəzərə alıb hesablasaq, iki ildə istehsalda 143 milyon dollar itki əmələ gəlməsi üzə çıxar (190∙0,65+34∙0,57≈143 mln dollar). Başqa sözlə, əgər yerli istehsala təsirli dəstək verməklə əvvəlki tempi 2017 və 2018-ci illərdə də saxlamaq mümkün olsaydı, ixrac yönlü fəaliyyəti artırmaq hesabına bu illərdə əlavə olaraq 143 milyon dollar valyuta qazana bilərdik. Lakin bu imkan əldən verilib”.
İqtisadçı bildirib ki, idxalda 66 milyon dollar valyuta qənaətinə aludə olduğumuz bir vaxtda istehsal və ixracda 180 milyon (143+37=180) dollarlıq valyuta itkisinə məruz qalmışıq. Ümumi itkilər 114 milyon (180-66=114) dollar hesablanır. Bu, yalnız şəkər tozunun istehsalı, idxalı və ixracından yaranan ikidir.
Onu da nəzərə almaq lazımdır ki, istehsalın, idxalın və ixracın düşməsi bir qayda olaraq iş yerlərinin itirilməsi ilə müşayiət olunur. İş yerlərini itirmiş işçilərin sonrakı dövrdə yaşadıqları maddi və mənəvi sarsıntılar, fəaliyyətini dayandırmış zavodun istehsal güclərinin məruz qaldığı aşınmalar yuxarıda hesablanmış itkilərin miqyasını daha da böyüdür.
N. Əliyev qeyd edib ki, bütün bunlar şəkər tozunun istehsalı və satışı üzərində şəriksiz inhisara, böyük maliyyə resurslarına və təsir imkanlarına malik olan «Azərsun Holdinq»in patronajlığında olan iri bir müəssisədə baş verənlərdir: “Belə bir fonda maliyyə və digər resurslar baxımından çox məhdud imkanlara malik olan digər yerli istehsalçıların yaşadıqları aqibətin nə dərəcədə acınacaqlı olmasını təsəvvür eləmək elə də çətin olmamalıdır.
Deməli, hökumət yerli istehsalı buxovlayan və ixracı əngəlləyən əsas maneələri aşa bilməyib və bu üzdən də milyonlarla ölçülən ikilərə məruz qalmışıq”.
Reyting.az
Bölməyə aid digər xəbərlər
Tarix: 01-02-2019 19:44 | Bölmə: İqtisadiyyat
«Azərsun Holdinq»ə məxsus İmişli Şəkər Zavodu 180 milyon dollar həcmində valyuta itkisi yaradıb. Burada istehsal 54 faiz, ixrac isə 59 faiz aşağı düşüb.
Reyting.az-ın məlumatına görə, iqtisadçı Nemət Əliyev bildirib ki, idxalın məhdudlaşdırılması normalda yerli istehsala təkan verməlidir: “Bu, nəzəriyyədə belədir. Praktikada da belə olmalıdır. Lakin ölkəmizdə hökumətin idxala tətbiq elədiyi məhdudiyyətlər yerli istehsalın sıxışdırılması, itkilərin daha da böyüməsi ilə müşayiət olunub. Ölkənin yeganə şəkər zavodu olan İmişli Şəkər Zavodunda baş verənlər bunun bariz nümunəsidir. Bu zavodun gətirdiyi itkilər on milyonları aşıb”.
N. Əliyev qeyd edib ki, Dövlət Gömrük Komitəsinin yaydığı məlumatlara görə, əvvəlki illə müqayisədə 2017-cı ildə şəkər tozunun idxalı 1 faiz və ya 3 min ton artsa da, 2018-ci ildə bu göstərici 35 faiz və ya 130 min ton azalıb:
“Belə vəziyyət yerli istehsala təkan vermək üçün bir fürsət kimi qiymətləndrilməli idi. Lakin DSK-nın açıqladığı rəsmi məlumatlar göstərir ki, 2016-ci ildə 419 min ton şəkər tozu istehsal edən İmişli Şəkər Zavodu 2017-ci ildə 228 min ton, 2018-ci ildə isə 194 min ton istehsal edib. 2017-ci ildə 45 faiz azalan istehsal 2018-ci ildə daha 15 faiz düşüb. İstehsalın səviyyəsi iki ilə 54 faiz və ya 224 min ton enib.
Deməli, idxalın məhdudlaşması yerli istehsalda tərəqqi ilə deyil, 2 dəfədən çox tənəzzüllə müşayiət olunub. Baş verənlər bu məhsul çeşidinin ixracının 59 faiz (64 min ton) düşməsinə də səbəb olub.
İstehsal və idxalın düşməsi nəticə etibarı ilə şəkər tozuna tələbat göstəricisinin pisləşməsinə gətirib çıxarıb. Tələbat göstəricisi son iki ildə 42 faiz pisləşərək 675 min tondan 389 min tona düşüb. Tələbatın yerli istehsalla təminolunma səviyyəsi isə 62 faizdən 50 faizədək enib”.
N.Əliyev
İqtisadçının fikrincə, ortaya çıxan ümumi mənzərə bundan ibarətdir ki, idxal kəskin azalıb, istehsal və ixrac tənəzzül edib, şəkər tozuna tələbat göstəricisi sıxışdırılıb və yerli istehsalla təminolunma səviyyəsi pisləşib. İstehsalın düşmə tempi idxalın azalma tempi ilə müqayisədə daha sürətli olub və bu da xaricdən asılılıq səviyyəsinin artması ilə nəticələnib.
N. Əliyev pul ifadəsində ümumi itkiləri də dəyərləndirib: “Əvvəla qeyd edək ki, xaricə valyuta axınının qarşısını almaq məqsədi güdən hökumət şəkər tozunun idxalının azalması hesabına, həqiqətən də, 66 milyon dollar məbləğində valyutaya qənaət edə bilib. Lakin ixracdan daxil olan valyutanın 37 milyon dollar azalması həmin qənaətin həcmini 29 milyon dollara düşürüb (66-37=29). Əgər yerli istehsalın 2 dəfədən çox azalması hesabına əmələ gələn itkiləri də burada nəzərə alsaq, o zaman mənzərə tamamilə dəyişər və valyutaya qənaət etmək istiqamətində atılan oxların daşa dəyməsi üzə çıxar.
2017-ci ildə istehsal həcmi 190 min ton, 2018-ci ildə isə 34 min ton azalıb. Həmin illərdə orta illik ixrac satış qiymətlərinin müvafiq olaraq 0,65 dollar/kq və 0,57 dollar/kq olmasını nəzərə alıb hesablasaq, iki ildə istehsalda 143 milyon dollar itki əmələ gəlməsi üzə çıxar (190∙0,65+34∙0,57≈143 mln dollar). Başqa sözlə, əgər yerli istehsala təsirli dəstək verməklə əvvəlki tempi 2017 və 2018-ci illərdə də saxlamaq mümkün olsaydı, ixrac yönlü fəaliyyəti artırmaq hesabına bu illərdə əlavə olaraq 143 milyon dollar valyuta qazana bilərdik. Lakin bu imkan əldən verilib”.
İqtisadçı bildirib ki, idxalda 66 milyon dollar valyuta qənaətinə aludə olduğumuz bir vaxtda istehsal və ixracda 180 milyon (143+37=180) dollarlıq valyuta itkisinə məruz qalmışıq. Ümumi itkilər 114 milyon (180-66=114) dollar hesablanır. Bu, yalnız şəkər tozunun istehsalı, idxalı və ixracından yaranan ikidir.
Onu da nəzərə almaq lazımdır ki, istehsalın, idxalın və ixracın düşməsi bir qayda olaraq iş yerlərinin itirilməsi ilə müşayiət olunur. İş yerlərini itirmiş işçilərin sonrakı dövrdə yaşadıqları maddi və mənəvi sarsıntılar, fəaliyyətini dayandırmış zavodun istehsal güclərinin məruz qaldığı aşınmalar yuxarıda hesablanmış itkilərin miqyasını daha da böyüdür.
N. Əliyev qeyd edib ki, bütün bunlar şəkər tozunun istehsalı və satışı üzərində şəriksiz inhisara, böyük maliyyə resurslarına və təsir imkanlarına malik olan «Azərsun Holdinq»in patronajlığında olan iri bir müəssisədə baş verənlərdir: “Belə bir fonda maliyyə və digər resurslar baxımından çox məhdud imkanlara malik olan digər yerli istehsalçıların yaşadıqları aqibətin nə dərəcədə acınacaqlı olmasını təsəvvür eləmək elə də çətin olmamalıdır.
Deməli, hökumət yerli istehsalı buxovlayan və ixracı əngəlləyən əsas maneələri aşa bilməyib və bu üzdən də milyonlarla ölçülən ikilərə məruz qalmışıq”.
Reyting.az
Bölməyə aid digər xəbərlər
Bu gün, 17:07
Mərkəzi Bank dolların rəsmi məzənnəsini açıqladı
Bu gün, 15:13
Rusiya Azərbaycana yeni ticarət nümayəndəsi təyin edib
Bu gün, 10:08
Çindən Rusiyaya ət gətirmək qadağan edilib
Dünən, 20:57
Ötən əsrin 50-ci illərində tikilən binalar söküləcək
Dünən, 17:00
Mərkəzi Bank dolların rəsmi məzənnəsini açıqladı
Dünən, 14:39
KTN-nin 30 milyonluq müxtəlif tenderlərini udan şirkətlə bağlı maraqlı iddialar yayılıb
Dünən, 11:54
Mərkəzi Bank hərraca 100 milyon manat cəlb edib
18-02-2020, 20:52
Dünya Bankı Azərbaycana kredit verəcək
18-02-2020, 14:18
Azərbaycanda daha bir neçə sənaye məhəlləsi yaradılır - Nazir müavini
18-02-2020, 13:42
“Azərbaycan Hava Yolları” 1,5 milyard manat zərərdədir
18-02-2020, 12:42
Azərbaycanda avtomobil benzini istehlakı artıb
18-02-2020, 11:25
MDM-in Müşahidə Şurasının yeni tərkibi təsdiqlənib
18-02-2020, 11:07
Mikayıl Cabbarov: “Zərgərlik sahəsində rəqabət mühiti ilə bağlı çatışmazlıqlar var”
18-02-2020, 10:39
Dövlət qurumunda ciddi nöqsanlara yol verilib
17-02-2020, 21:40
Tütün məmulatları üçün aksiz dərəcələri qaldırılıb
17-02-2020, 21:33
Nazirlər Kabineti aksiz dərəcələrində dəyişiklik edib - Qərar
17-02-2020, 19:56
"Dələduzlar peyda olub" - ƏƏSMN pensiyaçılara müraciət etdi
17-02-2020, 18:56
Azərbaycanın dövlət büdcəsində 418 milyon manat qalıq yaranıb
17-02-2020, 18:47
Azərbaycan iqtisadiyyatı böyüyüb
17-02-2020, 17:11
Mərkəzi Bank dolların rəsmi məzənnəsini açıqladı
17-02-2020, 13:29
Sahib Ələkbərov: “Dövlət Vergi Xidməti İqtisadiyyat Nazirliyinin tərkibində müstəqil fəaliyyət göstərəcək”
17-02-2020, 12:00
Azərbaycandan qanuni yolla nə qədən valyuta çıxarmaq olar?
17-02-2020, 10:39
Koronavirus Çin iqtisadiyyatını çökdürür
17-02-2020, 10:26
İSB-nin Himayəçilər Şurasının üzvləri dəyişib
14-02-2020, 17:09
Mərkəzi Bank dolların 3 günlük rəsmi məzənnəsini açıqladı
14-02-2020, 14:15
Türkmənistan neftinin Azərbaycan və Gürcüstan ərazisindən daşınmasının tarifləri müəyyənləşib
14-02-2020, 12:13
Ölkəmizdəki 16 avtovağzal bağlana bilər - Səbəb
13-02-2020, 20:58
Azərbaycanda 14 sahə komissiyası yaradılacaq
13-02-2020, 18:52
Azərbaycanda minimum əməkhaqqı artırılacaq
13-02-2020, 17:04
Mərkəzi Bank dolların rəsmi məzənnəsini açıqladı
13-02-2020, 14:57
Azərbaycanda spirtli içki istehsal edən şirkət cərimələnidi
13-02-2020, 13:56
Neftayırma müəssisəsinin fəaliyyəti dayandırılır - Koronavirusa görə
13-02-2020, 12:44
Azərbaycanda nümunəvi dönərxanalar yaradılacaq
12-02-2020, 21:56
Prezident Kürdəmirdə aqroparkın təqdimatında iştirak edib - Fotolar
12-02-2020, 21:05
Elektron Sənədlər Mərkəzi yaradılacaq
12-02-2020, 17:03
Mərkəzi Bank dolların rəsmi məzənnəsini açıqladı
12-02-2020, 15:31
Bakıda quş əti emalı müəssisəsinin fəaliyyəti məhdudlaşdırıldı
12-02-2020, 14:34
İlham Əliyev “Azərxalça”nın Kürdəmir filialının açılışında iştirak edib
11-02-2020, 19:51
Elektrik və istilik qurğularının istismarında təhlükəsizlik texnikası qaydası müəyyənləşib
11-02-2020, 18:38
Mikayıl Cabbarov: "Sahibkarlıq subyektlərində yoxlamalar 44% azalıb"
11-02-2020, 17:38
İqtisadiyyat naziri 2020-ci il üçün hədəfləri açıqlayıb
Qüdrət Həsənquliyev: “Seçkilərin gedişində izlədiyimiz bəzi qanun pozuntuları mövcud mojaritar seçki sistemindən qaynaqlanır”
Politoloq proporsional seçki sisteminin tətbiqini qaçılmaz sayır: “Gözləyirəm ki, seçki qanunvericiliyinə dəyişikliklər olacaq, proporsional seçki sisteminə keçəcəyik”
Qulamhüseyn Əlibəyli deyir ki, sabiq nazirin uğrunda mübarizə apardığı müstəqil Azərbaycanda deyil, qürbətdə vəfat etməsi təəssüfləndiricidir
Zaur Əhməd deyir ki, seçkiyə haram qatılmasa, 120 saylı Cəbrayıl-Qubadlı dairəsində qalib olacaq
Analitikin fikrincə, bu məhələdə İran rejiminə müxalif olanlar birmənalı şəkildə dəstəklənəcək, təcrid siyasəti güclənəcək, sanksiyalar ağırlaşacaq
