20:02 / 15-09-2025
Payız “Ulduz”u görüşünüzə gəlib - Foto
19:24 / 15-09-2025
Xalq artistinin nəşi Azərbaycana gətiriləcək
18:04 / 15-09-2025
İlham Əliyev Türkiyə Silahlı Qüvvələrinin Baş Qərargah rəisini qəbul edib
18:00 / 15-09-2025
Şuşada külli miqdarda silah-sursat aşkarlanıb
17:51 / 15-09-2025
Bakıda və rayonlarda leysan yağacaq - Xəbərdarlıq
17:49 / 15-09-2025
"Benfika"nın baş məşqçisi: "Qarabağ"la matçda 3 xal qazanmağı hədəfləyirik"
17:37 / 15-09-2025
Rusiyadan Ermənistana qaz tədarükü dayandırılacaq
17:30 / 15-09-2025
Azərbaycan INFE-yə tamhüquqlu üzv olub
17:20 / 15-09-2025
"Qarabağ" və "Neftçi"nin oyunlarını FIFA referiləri idarə edəcək
16:57 / 15-09-2025
İş adamı Vüsal Abbasov həbs edilib
16:52 / 15-09-2025
İcra başçısının sabiq müavini dələduzluqda ittiham olunur
16:39 / 15-09-2025
Mərkəzi Bank üç kredit ittifaqına icrası məcburi göstəriş verib
16:09 / 15-09-2025
İlham Əliyev ICESCO-nun Baş direktorunu təltif edib - (Yenilənib)
15:58 / 15-09-2025
Əli Əsədov sərəncam imzalayıb
15:55 / 15-09-2025
İlham Əliyev ICESCO-nun Baş direktorunu qəbul edib - Yenilənib
15:27 / 15-09-2025
Prezident Qarabağda dörd kəndin sakinləri ilə görüşüb - Yenilənib
15:11 / 15-09-2025
Kəlbəcərə köç karvanı gedib - (Yenilənib)
15:07 / 15-09-2025
Ruslar daha bir yaşayış məntəqəsini işğal edib
15:00 / 15-09-2025
Həkim Azər Maqsudovun məhkəməsi qapalı keçiriləcək
14:54 / 15-09-2025
70 yaşlı müğənni: "Xalq artisti adı istəyirəm"
14:44 / 15-09-2025
Nazirliyin Aparat rəhbəri vəzifədən azad olunub
14:36 / 15-09-2025
Rusiyanın NATO sərhədlərini pozmasına səbəb nədir?
14:18 / 15-09-2025
Zeynəb Xanlarovanın nəvəsinin toyu olacaq
13:58 / 15-09-2025
Keyt Kelloq: Rusiya müharibəni uduzur
13:49 / 15-09-2025
Qərbi Azərbaycan İcması "Qərbi Azərbaycan TV" ilə bağlı məlumat yayıb
13:48 / 15-09-2025
Rusiya sərgi tankını cəbhə xəttinə göndərir
13:38 / 15-09-2025
Prezident Ərdoğan Qətərə gedib
13:13 / 15-09-2025
Masazırda 57 yaşlı kişini "tok" vurub
13:03 / 15-09-2025
Zakir Həsənov Bakıda Türkiyə Baş Qərargah rəisini qəbul edib
13:02 / 15-09-2025
Qarabağda ermənilərin gizli silah anbarları var
06:10 / 11-09-2025

13:31 / 11-09-2025

20:48 / 13-09-2025

21:32 / 10-09-2025

15:14 / 12-09-2025

18:29 / 12-09-2025

09:46 / 11-09-2025

10:50 / 12-09-2025

18:40 / 14-09-2025

23:44 / 12-09-2025

10:33 / 11-09-2025

«Azərsun”un bir müəssisəsində 180 milyon dollar itki var - İqtisadçı
Tarix: 01-02-2019 19:44 | Bölmə: İqtisadiyyat

«Azərsun Holdinq»ə məxsus İmişli Şəkər Zavodu 180 milyon dollar həcmində valyuta itkisi yaradıb. Burada istehsal 54 faiz, ixrac isə 59 faiz aşağı düşüb.
Reyting.az-ın məlumatına görə, iqtisadçı Nemət Əliyev bildirib ki, idxalın məhdudlaşdırılması normalda yerli istehsala təkan verməlidir: “Bu, nəzəriyyədə belədir. Praktikada da belə olmalıdır. Lakin ölkəmizdə hökumətin idxala tətbiq elədiyi məhdudiyyətlər yerli istehsalın sıxışdırılması, itkilərin daha da böyüməsi ilə müşayiət olunub. Ölkənin yeganə şəkər zavodu olan İmişli Şəkər Zavodunda baş verənlər bunun bariz nümunəsidir. Bu zavodun gətirdiyi itkilər on milyonları aşıb”.
N. Əliyev qeyd edib ki, Dövlət Gömrük Komitəsinin yaydığı məlumatlara görə, əvvəlki illə müqayisədə 2017-cı ildə şəkər tozunun idxalı 1 faiz və ya 3 min ton artsa da, 2018-ci ildə bu göstərici 35 faiz və ya 130 min ton azalıb:
“Belə vəziyyət yerli istehsala təkan vermək üçün bir fürsət kimi qiymətləndrilməli idi. Lakin DSK-nın açıqladığı rəsmi məlumatlar göstərir ki, 2016-ci ildə 419 min ton şəkər tozu istehsal edən İmişli Şəkər Zavodu 2017-ci ildə 228 min ton, 2018-ci ildə isə 194 min ton istehsal edib. 2017-ci ildə 45 faiz azalan istehsal 2018-ci ildə daha 15 faiz düşüb. İstehsalın səviyyəsi iki ilə 54 faiz və ya 224 min ton enib.
Deməli, idxalın məhdudlaşması yerli istehsalda tərəqqi ilə deyil, 2 dəfədən çox tənəzzüllə müşayiət olunub. Baş verənlər bu məhsul çeşidinin ixracının 59 faiz (64 min ton) düşməsinə də səbəb olub.
İstehsal və idxalın düşməsi nəticə etibarı ilə şəkər tozuna tələbat göstəricisinin pisləşməsinə gətirib çıxarıb. Tələbat göstəricisi son iki ildə 42 faiz pisləşərək 675 min tondan 389 min tona düşüb. Tələbatın yerli istehsalla təminolunma səviyyəsi isə 62 faizdən 50 faizədək enib”.

N.Əliyev
İqtisadçının fikrincə, ortaya çıxan ümumi mənzərə bundan ibarətdir ki, idxal kəskin azalıb, istehsal və ixrac tənəzzül edib, şəkər tozuna tələbat göstəricisi sıxışdırılıb və yerli istehsalla təminolunma səviyyəsi pisləşib. İstehsalın düşmə tempi idxalın azalma tempi ilə müqayisədə daha sürətli olub və bu da xaricdən asılılıq səviyyəsinin artması ilə nəticələnib.
N. Əliyev pul ifadəsində ümumi itkiləri də dəyərləndirib: “Əvvəla qeyd edək ki, xaricə valyuta axınının qarşısını almaq məqsədi güdən hökumət şəkər tozunun idxalının azalması hesabına, həqiqətən də, 66 milyon dollar məbləğində valyutaya qənaət edə bilib. Lakin ixracdan daxil olan valyutanın 37 milyon dollar azalması həmin qənaətin həcmini 29 milyon dollara düşürüb (66-37=29). Əgər yerli istehsalın 2 dəfədən çox azalması hesabına əmələ gələn itkiləri də burada nəzərə alsaq, o zaman mənzərə tamamilə dəyişər və valyutaya qənaət etmək istiqamətində atılan oxların daşa dəyməsi üzə çıxar.
2017-ci ildə istehsal həcmi 190 min ton, 2018-ci ildə isə 34 min ton azalıb. Həmin illərdə orta illik ixrac satış qiymətlərinin müvafiq olaraq 0,65 dollar/kq və 0,57 dollar/kq olmasını nəzərə alıb hesablasaq, iki ildə istehsalda 143 milyon dollar itki əmələ gəlməsi üzə çıxar (190∙0,65+34∙0,57≈143 mln dollar). Başqa sözlə, əgər yerli istehsala təsirli dəstək verməklə əvvəlki tempi 2017 və 2018-ci illərdə də saxlamaq mümkün olsaydı, ixrac yönlü fəaliyyəti artırmaq hesabına bu illərdə əlavə olaraq 143 milyon dollar valyuta qazana bilərdik. Lakin bu imkan əldən verilib”.
İqtisadçı bildirib ki, idxalda 66 milyon dollar valyuta qənaətinə aludə olduğumuz bir vaxtda istehsal və ixracda 180 milyon (143+37=180) dollarlıq valyuta itkisinə məruz qalmışıq. Ümumi itkilər 114 milyon (180-66=114) dollar hesablanır. Bu, yalnız şəkər tozunun istehsalı, idxalı və ixracından yaranan ikidir.

Onu da nəzərə almaq lazımdır ki, istehsalın, idxalın və ixracın düşməsi bir qayda olaraq iş yerlərinin itirilməsi ilə müşayiət olunur. İş yerlərini itirmiş işçilərin sonrakı dövrdə yaşadıqları maddi və mənəvi sarsıntılar, fəaliyyətini dayandırmış zavodun istehsal güclərinin məruz qaldığı aşınmalar yuxarıda hesablanmış itkilərin miqyasını daha da böyüdür.
N. Əliyev qeyd edib ki, bütün bunlar şəkər tozunun istehsalı və satışı üzərində şəriksiz inhisara, böyük maliyyə resurslarına və təsir imkanlarına malik olan «Azərsun Holdinq»in patronajlığında olan iri bir müəssisədə baş verənlərdir: “Belə bir fonda maliyyə və digər resurslar baxımından çox məhdud imkanlara malik olan digər yerli istehsalçıların yaşadıqları aqibətin nə dərəcədə acınacaqlı olmasını təsəvvür eləmək elə də çətin olmamalıdır.
Deməli, hökumət yerli istehsalı buxovlayan və ixracı əngəlləyən əsas maneələri aşa bilməyib və bu üzdən də milyonlarla ölçülən ikilərə məruz qalmışıq”.
Reyting.az
Bölməyə aid digər xəbərlər
Tarix: 01-02-2019 19:44 | Bölmə: İqtisadiyyat

«Azərsun Holdinq»ə məxsus İmişli Şəkər Zavodu 180 milyon dollar həcmində valyuta itkisi yaradıb. Burada istehsal 54 faiz, ixrac isə 59 faiz aşağı düşüb.
Reyting.az-ın məlumatına görə, iqtisadçı Nemət Əliyev bildirib ki, idxalın məhdudlaşdırılması normalda yerli istehsala təkan verməlidir: “Bu, nəzəriyyədə belədir. Praktikada da belə olmalıdır. Lakin ölkəmizdə hökumətin idxala tətbiq elədiyi məhdudiyyətlər yerli istehsalın sıxışdırılması, itkilərin daha da böyüməsi ilə müşayiət olunub. Ölkənin yeganə şəkər zavodu olan İmişli Şəkər Zavodunda baş verənlər bunun bariz nümunəsidir. Bu zavodun gətirdiyi itkilər on milyonları aşıb”.
N. Əliyev qeyd edib ki, Dövlət Gömrük Komitəsinin yaydığı məlumatlara görə, əvvəlki illə müqayisədə 2017-cı ildə şəkər tozunun idxalı 1 faiz və ya 3 min ton artsa da, 2018-ci ildə bu göstərici 35 faiz və ya 130 min ton azalıb:
“Belə vəziyyət yerli istehsala təkan vermək üçün bir fürsət kimi qiymətləndrilməli idi. Lakin DSK-nın açıqladığı rəsmi məlumatlar göstərir ki, 2016-ci ildə 419 min ton şəkər tozu istehsal edən İmişli Şəkər Zavodu 2017-ci ildə 228 min ton, 2018-ci ildə isə 194 min ton istehsal edib. 2017-ci ildə 45 faiz azalan istehsal 2018-ci ildə daha 15 faiz düşüb. İstehsalın səviyyəsi iki ilə 54 faiz və ya 224 min ton enib.
Deməli, idxalın məhdudlaşması yerli istehsalda tərəqqi ilə deyil, 2 dəfədən çox tənəzzüllə müşayiət olunub. Baş verənlər bu məhsul çeşidinin ixracının 59 faiz (64 min ton) düşməsinə də səbəb olub.
İstehsal və idxalın düşməsi nəticə etibarı ilə şəkər tozuna tələbat göstəricisinin pisləşməsinə gətirib çıxarıb. Tələbat göstəricisi son iki ildə 42 faiz pisləşərək 675 min tondan 389 min tona düşüb. Tələbatın yerli istehsalla təminolunma səviyyəsi isə 62 faizdən 50 faizədək enib”.

N.Əliyev
İqtisadçının fikrincə, ortaya çıxan ümumi mənzərə bundan ibarətdir ki, idxal kəskin azalıb, istehsal və ixrac tənəzzül edib, şəkər tozuna tələbat göstəricisi sıxışdırılıb və yerli istehsalla təminolunma səviyyəsi pisləşib. İstehsalın düşmə tempi idxalın azalma tempi ilə müqayisədə daha sürətli olub və bu da xaricdən asılılıq səviyyəsinin artması ilə nəticələnib.
N. Əliyev pul ifadəsində ümumi itkiləri də dəyərləndirib: “Əvvəla qeyd edək ki, xaricə valyuta axınının qarşısını almaq məqsədi güdən hökumət şəkər tozunun idxalının azalması hesabına, həqiqətən də, 66 milyon dollar məbləğində valyutaya qənaət edə bilib. Lakin ixracdan daxil olan valyutanın 37 milyon dollar azalması həmin qənaətin həcmini 29 milyon dollara düşürüb (66-37=29). Əgər yerli istehsalın 2 dəfədən çox azalması hesabına əmələ gələn itkiləri də burada nəzərə alsaq, o zaman mənzərə tamamilə dəyişər və valyutaya qənaət etmək istiqamətində atılan oxların daşa dəyməsi üzə çıxar.
2017-ci ildə istehsal həcmi 190 min ton, 2018-ci ildə isə 34 min ton azalıb. Həmin illərdə orta illik ixrac satış qiymətlərinin müvafiq olaraq 0,65 dollar/kq və 0,57 dollar/kq olmasını nəzərə alıb hesablasaq, iki ildə istehsalda 143 milyon dollar itki əmələ gəlməsi üzə çıxar (190∙0,65+34∙0,57≈143 mln dollar). Başqa sözlə, əgər yerli istehsala təsirli dəstək verməklə əvvəlki tempi 2017 və 2018-ci illərdə də saxlamaq mümkün olsaydı, ixrac yönlü fəaliyyəti artırmaq hesabına bu illərdə əlavə olaraq 143 milyon dollar valyuta qazana bilərdik. Lakin bu imkan əldən verilib”.
İqtisadçı bildirib ki, idxalda 66 milyon dollar valyuta qənaətinə aludə olduğumuz bir vaxtda istehsal və ixracda 180 milyon (143+37=180) dollarlıq valyuta itkisinə məruz qalmışıq. Ümumi itkilər 114 milyon (180-66=114) dollar hesablanır. Bu, yalnız şəkər tozunun istehsalı, idxalı və ixracından yaranan ikidir.

Onu da nəzərə almaq lazımdır ki, istehsalın, idxalın və ixracın düşməsi bir qayda olaraq iş yerlərinin itirilməsi ilə müşayiət olunur. İş yerlərini itirmiş işçilərin sonrakı dövrdə yaşadıqları maddi və mənəvi sarsıntılar, fəaliyyətini dayandırmış zavodun istehsal güclərinin məruz qaldığı aşınmalar yuxarıda hesablanmış itkilərin miqyasını daha da böyüdür.
N. Əliyev qeyd edib ki, bütün bunlar şəkər tozunun istehsalı və satışı üzərində şəriksiz inhisara, böyük maliyyə resurslarına və təsir imkanlarına malik olan «Azərsun Holdinq»in patronajlığında olan iri bir müəssisədə baş verənlərdir: “Belə bir fonda maliyyə və digər resurslar baxımından çox məhdud imkanlara malik olan digər yerli istehsalçıların yaşadıqları aqibətin nə dərəcədə acınacaqlı olmasını təsəvvür eləmək elə də çətin olmamalıdır.
Deməli, hökumət yerli istehsalı buxovlayan və ixracı əngəlləyən əsas maneələri aşa bilməyib və bu üzdən də milyonlarla ölçülən ikilərə məruz qalmışıq”.
Reyting.az
Bölməyə aid digər xəbərlər
Bu gün, 17:37
Rusiyadan Ermənistana qaz tədarükü dayandırılacaq
Bu gün, 17:30
Azərbaycan INFE-yə tamhüquqlu üzv olub
Bu gün, 12:39
Rusiya ilə Çin buğdanı avtomobillə dəyişirlər
13-09-2025, 16:41
İqtisadi Şuranın iclası keçirilib - Fotolar
12-09-2025, 18:00
“Slavyanka” sularından kəskin qoxu gəlir - AQTA məsələni araşdırır
12-09-2025, 17:50
Sədr müavini: "Metroda gələcəkdə diferensial qiymət artımı ola bilər"
12-09-2025, 14:58
İcra Hakimiyyətinin tenderi baş tutmayıb
12-09-2025, 13:34
Deputat: "Ətin qiyməti yüksəkdir"
12-09-2025, 12:05
“Rabitəbank" keşbeki azaldıb
12-09-2025, 11:19
Nazirlik yoxlamalarla bağlı açıqlama yayıb
12-09-2025, 10:10
Mədəniyyət Nazirliyi AzTV-yə 28 min ödəyəcək
12-09-2025, 09:28
Günəş panelləri Çini milyardlarla dollar zərərlə üzləşdirib
12-09-2025, 08:19
Almatı Moskva ilə “dəmir bağlantı”nı bərpa edir
12-09-2025, 00:39
Rusiyada vergiləri artırmaq istəyirlər
12-09-2025, 00:07
Rusiya Ukrayna sərhədi yaxınlığındakı hava limanını açıb
11-09-2025, 17:04
İsrail şirkəti: "Abşeronun su probleminin həlli üçün ən yaxşı texnologiyalar seçilir"
11-09-2025, 15:06
Sığorta şirkətlərindən şikayətlər artır - Siyahı
11-09-2025, 14:53
Dövlət obyektləri icarəyə verilir - Siyahı
10-09-2025, 16:21
Vüqar Bayramov: "Onların işdən çıxarılması qadağan olunmalıdır"
10-09-2025, 16:06
Deputat: "Bəzən vəfat edən şəxsin həyat yoldaşı ərinin pensiyasını almaq üçün 10 il gözləyir"
10-09-2025, 14:49
ADSEA-nın səlahiyyətləri artırılıb
10-09-2025, 11:47
Füzuli və Xocavənddə yanğın törədənlər cərimələniblər
10-09-2025, 11:31
Maliyyə Nazirliyi altı qurumda yoxlama aparır - Siyahı
10-09-2025, 11:00
Mərkəzi Bank uçot dərəcəsini sabit saxlayıb
9-09-2025, 18:02
Əmək pensiyaları artırılacaq
9-09-2025, 17:25
Nəqliyyat Agentliyində nöqsanlar aşkarlanıb
9-09-2025, 16:06
İki dövlət qurumunda yoxlama aparılır
9-09-2025, 12:51
Mərkəzi Bankın sədri: "Azərbaycanla sülh sazişi ölkəmizə investisiyaları artıracaq"
9-09-2025, 11:56
Dünya bazarında qızıl rekord qiymətədir
9-09-2025, 10:40
Çindən Azərbaycana yola düşən qatar Bakıya çatıb
9-09-2025, 07:53
Qızıl dolların ucuzlaşmasına səbəb ola bilər
8-09-2025, 23:31
“Tesla” ABŞ-da bazar payını itirir
8-09-2025, 13:56
Rusiya Çinin daxili istiqraz bazarına qayıdır
8-09-2025, 11:39
Avropa Afrikada böyük layihəyə start verir
5-09-2025, 22:31
İşçi qrupu növbəti iclasını keçirib - Fotolar
5-09-2025, 17:32
Azərbaycan və Macarıstan arasında yeni sənədlər imzalanıb
5-09-2025, 12:46
ABŞ və OPEC+ neftin qiymətlərini aşağı salır
4-09-2025, 14:32
23 aptekdə yoxlama aparılıb
4-09-2025, 13:58
ABŞ Səfirliyi köhnə əşyalarını satışa çıxarıb
4-09-2025, 11:00
Mərkəzi Bank vəzifəli şəxsi cərimələyib
3-09-2025, 15:11
Azərbaycan və Türkiyənin energetika nazirləri görüşəcək
3-09-2025, 11:24
Bakıya gizli gətirilən qızıl külçələr aşkarlanıb
3-09-2025, 08:19
“iPhone 17”-nin qiyməti məlum olub
2-09-2025, 18:00
Bakıda daşınmaz əmlak bahalaşıb
2-09-2025, 11:15
Azərbaycan və Braziliya İşçi qrupunun ilk iclasını keçiriblər - Foto