18:17 / 17-09-2019
"Xalq artisti”, "Tərəqqi", fərdi təqaüd... - Prezident onlar haqda sərəncam verdi + TAM SİYAHI
18:03 / 17-09-2019
Gömrükçülər 2 milyonluq dərman preparatları saxladı - Təfərrüat
17:52 / 17-09-2019
Nazir: "O muzeyi ilə bağlı problem tezliklə həllini tapacaq"
17:36 / 17-09-2019
Koçaryan həbsdə qaldı - Məhkəmədən qərar
17:28 / 17-09-2019
Putin İsraili rusdilli dövlət sayır
17:19 / 17-09-2019
"Ekologiya postu"na yeni rəis təyin edildi
17:01 / 17-09-2019
Mərkəzi Bank dolların rəsmi məzənnəsini açıqladı
16:44 / 17-09-2019
Elif Şafakın kitabı İranda qadağan edilib
16:44 / 17-09-2019
Bərdədə məhkəmə işini uduzan vəkil ölümlə hədələnir
16:34 / 17-09-2019
Yəhudi professordan Qarabağ açıqlaması: "Sülh şeirlərlə, əl sıxmaqla başa gəlmir"
16:28 / 17-09-2019
Daha 8 qanun dəyişəcək - Azərbaycanda
16:11 / 17-09-2019
"Qarabağ" - "Sevilya" oyununa 28 min bilet satılıb
16:11 / 17-09-2019
Yadigar Sadıqlı: "Dəyişiklik olmasa, Müsavat çox zəifləyəcək" - Müsahibə
16:09 / 17-09-2019
İsa Həbibbəyli: “Ali məktəblərin dərsliklərində problemlər var”
15:38 / 17-09-2019
Kommunal xidmətlərin inkişafına dair Strateji Yol Xəritəsi müzakirə olundu
15:30 / 17-09-2019
“Təhsil kreditləri haqqında” yeni qanun hazırlanacaq
15:10 / 17-09-2019
Dünya çempionatı: Mariya Stadnik finala yüksəlib
14:59 / 17-09-2019
Bakının 42 məktəbində STEAM layihəsinin tətbiqinə başlanılıb
14:59 / 17-09-2019
Parlament Krımın adını dəyişmək istəmir - Deputat
14:43 / 17-09-2019
Nazir Bakıda məktəb direktor təyin etdi
14:17 / 17-09-2019
Qafqaz Müsəlmanları İdarəsinin Rusiyadakı nümayəndəliyi qeydiyyata alınıb
14:09 / 17-09-2019
Ailə quran müğənni toy gecəsi problemlə üzləşib
13:52 / 17-09-2019
Hərbi qulluqçuların pensiya təminatında dəyişiklik edildi
13:35 / 17-09-2019
Müdafiə naziri: "Danışıqlar rəsmi Yerevan tərəfindən qəsdən yubadılır"
13:29 / 17-09-2019
İsa Qəmbərin qardaşı Müsavat başqanlığına namizədlərə müraciət etdi - Foto
13:27 / 17-09-2019
Prezident İlham Əliyev gürcü naziri qəbul edib - Müzakirə
13:21 / 17-09-2019
PA rəsmisi: "Ermənistan Dağlıq Qarabağla bağlı danışıqlar prosesinə ciddi zərbələr vurur"
13:05 / 17-09-2019
Sabahın hava proqnozu açıqlandı
12:59 / 17-09-2019
Minlərlə şəxsin Azərbaycandan çıxışına qadağa qoyulub - Səbəb
10:15 / 13-09-2019
Azərbaycanda keçmiş məhkəmə sədri öldürüldü - Yenilənib - Fotolar
15:17 / 15-09-2019
Rəisin ölümlə hədələdiyi şəxs diriykən özünə qəbir qazdırıb
12:52 / 16-09-2019
AzTV sədri telekanalın adını dəyişdirib - Foto
13:33 / 16-09-2019
Həlak olan pilotun ailəsi DTX-ya müraciət edib - Foto
15:49 / 15-09-2019
Tanınmış azərbaycanlı “qanuni oğru” titulundan imtina edə bilər - Foto
14:05 / 13-09-2019
Keçmiş məhkəmə sədrini öldürən şəxs generalın qohumudur
19:20 / 16-09-2019
“Qanuni oğrular” Qulini tituldan məhrum etməyə hazırlaşır
13:29 / 17-09-2019
İsa Qəmbərin qardaşı Müsavat başqanlığına namizədlərə müraciət etdi - Foto
00:28 / 13-09-2019
Cennifer Lopes gənc əri üçün uşaq doğacaq - Foto
12:43 / 13-09-2019
Vilayət Eyvazov polkovniki yeni vəzifəyə təyin edib
08:40 / 14-09-2019
AŞPA prezidenti Azərbaycan hakimiyyətinə çağırış etdi
16:38 / 13-09-2019
YAP İdarə heyəti toplandı: hakim partiya seçki hazırlığına start verdi
«Azərsun”un bir müəssisəsində 180 milyon dollar itki var - İqtisadçı
Tarix: 01-02-2019 19:44 | Bölmə: İqtisadiyyat
«Azərsun Holdinq»ə məxsus İmişli Şəkər Zavodu 180 milyon dollar həcmində valyuta itkisi yaradıb. Burada istehsal 54 faiz, ixrac isə 59 faiz aşağı düşüb.
Reyting.az-ın məlumatına görə, iqtisadçı Nemət Əliyev bildirib ki, idxalın məhdudlaşdırılması normalda yerli istehsala təkan verməlidir: “Bu, nəzəriyyədə belədir. Praktikada da belə olmalıdır. Lakin ölkəmizdə hökumətin idxala tətbiq elədiyi məhdudiyyətlər yerli istehsalın sıxışdırılması, itkilərin daha da böyüməsi ilə müşayiət olunub. Ölkənin yeganə şəkər zavodu olan İmişli Şəkər Zavodunda baş verənlər bunun bariz nümunəsidir. Bu zavodun gətirdiyi itkilər on milyonları aşıb”.
N. Əliyev qeyd edib ki, Dövlət Gömrük Komitəsinin yaydığı məlumatlara görə, əvvəlki illə müqayisədə 2017-cı ildə şəkər tozunun idxalı 1 faiz və ya 3 min ton artsa da, 2018-ci ildə bu göstərici 35 faiz və ya 130 min ton azalıb:
“Belə vəziyyət yerli istehsala təkan vermək üçün bir fürsət kimi qiymətləndrilməli idi. Lakin DSK-nın açıqladığı rəsmi məlumatlar göstərir ki, 2016-ci ildə 419 min ton şəkər tozu istehsal edən İmişli Şəkər Zavodu 2017-ci ildə 228 min ton, 2018-ci ildə isə 194 min ton istehsal edib. 2017-ci ildə 45 faiz azalan istehsal 2018-ci ildə daha 15 faiz düşüb. İstehsalın səviyyəsi iki ilə 54 faiz və ya 224 min ton enib.
Deməli, idxalın məhdudlaşması yerli istehsalda tərəqqi ilə deyil, 2 dəfədən çox tənəzzüllə müşayiət olunub. Baş verənlər bu məhsul çeşidinin ixracının 59 faiz (64 min ton) düşməsinə də səbəb olub.
İstehsal və idxalın düşməsi nəticə etibarı ilə şəkər tozuna tələbat göstəricisinin pisləşməsinə gətirib çıxarıb. Tələbat göstəricisi son iki ildə 42 faiz pisləşərək 675 min tondan 389 min tona düşüb. Tələbatın yerli istehsalla təminolunma səviyyəsi isə 62 faizdən 50 faizədək enib”.
N.Əliyev
İqtisadçının fikrincə, ortaya çıxan ümumi mənzərə bundan ibarətdir ki, idxal kəskin azalıb, istehsal və ixrac tənəzzül edib, şəkər tozuna tələbat göstəricisi sıxışdırılıb və yerli istehsalla təminolunma səviyyəsi pisləşib. İstehsalın düşmə tempi idxalın azalma tempi ilə müqayisədə daha sürətli olub və bu da xaricdən asılılıq səviyyəsinin artması ilə nəticələnib.
N. Əliyev pul ifadəsində ümumi itkiləri də dəyərləndirib: “Əvvəla qeyd edək ki, xaricə valyuta axınının qarşısını almaq məqsədi güdən hökumət şəkər tozunun idxalının azalması hesabına, həqiqətən də, 66 milyon dollar məbləğində valyutaya qənaət edə bilib. Lakin ixracdan daxil olan valyutanın 37 milyon dollar azalması həmin qənaətin həcmini 29 milyon dollara düşürüb (66-37=29). Əgər yerli istehsalın 2 dəfədən çox azalması hesabına əmələ gələn itkiləri də burada nəzərə alsaq, o zaman mənzərə tamamilə dəyişər və valyutaya qənaət etmək istiqamətində atılan oxların daşa dəyməsi üzə çıxar.
2017-ci ildə istehsal həcmi 190 min ton, 2018-ci ildə isə 34 min ton azalıb. Həmin illərdə orta illik ixrac satış qiymətlərinin müvafiq olaraq 0,65 dollar/kq və 0,57 dollar/kq olmasını nəzərə alıb hesablasaq, iki ildə istehsalda 143 milyon dollar itki əmələ gəlməsi üzə çıxar (190∙0,65+34∙0,57≈143 mln dollar). Başqa sözlə, əgər yerli istehsala təsirli dəstək verməklə əvvəlki tempi 2017 və 2018-ci illərdə də saxlamaq mümkün olsaydı, ixrac yönlü fəaliyyəti artırmaq hesabına bu illərdə əlavə olaraq 143 milyon dollar valyuta qazana bilərdik. Lakin bu imkan əldən verilib”.
İqtisadçı bildirib ki, idxalda 66 milyon dollar valyuta qənaətinə aludə olduğumuz bir vaxtda istehsal və ixracda 180 milyon (143+37=180) dollarlıq valyuta itkisinə məruz qalmışıq. Ümumi itkilər 114 milyon (180-66=114) dollar hesablanır. Bu, yalnız şəkər tozunun istehsalı, idxalı və ixracından yaranan ikidir.
Onu da nəzərə almaq lazımdır ki, istehsalın, idxalın və ixracın düşməsi bir qayda olaraq iş yerlərinin itirilməsi ilə müşayiət olunur. İş yerlərini itirmiş işçilərin sonrakı dövrdə yaşadıqları maddi və mənəvi sarsıntılar, fəaliyyətini dayandırmış zavodun istehsal güclərinin məruz qaldığı aşınmalar yuxarıda hesablanmış itkilərin miqyasını daha da böyüdür.
N. Əliyev qeyd edib ki, bütün bunlar şəkər tozunun istehsalı və satışı üzərində şəriksiz inhisara, böyük maliyyə resurslarına və təsir imkanlarına malik olan «Azərsun Holdinq»in patronajlığında olan iri bir müəssisədə baş verənlərdir: “Belə bir fonda maliyyə və digər resurslar baxımından çox məhdud imkanlara malik olan digər yerli istehsalçıların yaşadıqları aqibətin nə dərəcədə acınacaqlı olmasını təsəvvür eləmək elə də çətin olmamalıdır.
Deməli, hökumət yerli istehsalı buxovlayan və ixracı əngəlləyən əsas maneələri aşa bilməyib və bu üzdən də milyonlarla ölçülən ikilərə məruz qalmışıq”.
Reyting.az
Bölməyə aid digər xəbərlər
Tarix: 01-02-2019 19:44 | Bölmə: İqtisadiyyat
«Azərsun Holdinq»ə məxsus İmişli Şəkər Zavodu 180 milyon dollar həcmində valyuta itkisi yaradıb. Burada istehsal 54 faiz, ixrac isə 59 faiz aşağı düşüb.
Reyting.az-ın məlumatına görə, iqtisadçı Nemət Əliyev bildirib ki, idxalın məhdudlaşdırılması normalda yerli istehsala təkan verməlidir: “Bu, nəzəriyyədə belədir. Praktikada da belə olmalıdır. Lakin ölkəmizdə hökumətin idxala tətbiq elədiyi məhdudiyyətlər yerli istehsalın sıxışdırılması, itkilərin daha da böyüməsi ilə müşayiət olunub. Ölkənin yeganə şəkər zavodu olan İmişli Şəkər Zavodunda baş verənlər bunun bariz nümunəsidir. Bu zavodun gətirdiyi itkilər on milyonları aşıb”.
N. Əliyev qeyd edib ki, Dövlət Gömrük Komitəsinin yaydığı məlumatlara görə, əvvəlki illə müqayisədə 2017-cı ildə şəkər tozunun idxalı 1 faiz və ya 3 min ton artsa da, 2018-ci ildə bu göstərici 35 faiz və ya 130 min ton azalıb:
“Belə vəziyyət yerli istehsala təkan vermək üçün bir fürsət kimi qiymətləndrilməli idi. Lakin DSK-nın açıqladığı rəsmi məlumatlar göstərir ki, 2016-ci ildə 419 min ton şəkər tozu istehsal edən İmişli Şəkər Zavodu 2017-ci ildə 228 min ton, 2018-ci ildə isə 194 min ton istehsal edib. 2017-ci ildə 45 faiz azalan istehsal 2018-ci ildə daha 15 faiz düşüb. İstehsalın səviyyəsi iki ilə 54 faiz və ya 224 min ton enib.
Deməli, idxalın məhdudlaşması yerli istehsalda tərəqqi ilə deyil, 2 dəfədən çox tənəzzüllə müşayiət olunub. Baş verənlər bu məhsul çeşidinin ixracının 59 faiz (64 min ton) düşməsinə də səbəb olub.
İstehsal və idxalın düşməsi nəticə etibarı ilə şəkər tozuna tələbat göstəricisinin pisləşməsinə gətirib çıxarıb. Tələbat göstəricisi son iki ildə 42 faiz pisləşərək 675 min tondan 389 min tona düşüb. Tələbatın yerli istehsalla təminolunma səviyyəsi isə 62 faizdən 50 faizədək enib”.
N.Əliyev
İqtisadçının fikrincə, ortaya çıxan ümumi mənzərə bundan ibarətdir ki, idxal kəskin azalıb, istehsal və ixrac tənəzzül edib, şəkər tozuna tələbat göstəricisi sıxışdırılıb və yerli istehsalla təminolunma səviyyəsi pisləşib. İstehsalın düşmə tempi idxalın azalma tempi ilə müqayisədə daha sürətli olub və bu da xaricdən asılılıq səviyyəsinin artması ilə nəticələnib.
N. Əliyev pul ifadəsində ümumi itkiləri də dəyərləndirib: “Əvvəla qeyd edək ki, xaricə valyuta axınının qarşısını almaq məqsədi güdən hökumət şəkər tozunun idxalının azalması hesabına, həqiqətən də, 66 milyon dollar məbləğində valyutaya qənaət edə bilib. Lakin ixracdan daxil olan valyutanın 37 milyon dollar azalması həmin qənaətin həcmini 29 milyon dollara düşürüb (66-37=29). Əgər yerli istehsalın 2 dəfədən çox azalması hesabına əmələ gələn itkiləri də burada nəzərə alsaq, o zaman mənzərə tamamilə dəyişər və valyutaya qənaət etmək istiqamətində atılan oxların daşa dəyməsi üzə çıxar.
2017-ci ildə istehsal həcmi 190 min ton, 2018-ci ildə isə 34 min ton azalıb. Həmin illərdə orta illik ixrac satış qiymətlərinin müvafiq olaraq 0,65 dollar/kq və 0,57 dollar/kq olmasını nəzərə alıb hesablasaq, iki ildə istehsalda 143 milyon dollar itki əmələ gəlməsi üzə çıxar (190∙0,65+34∙0,57≈143 mln dollar). Başqa sözlə, əgər yerli istehsala təsirli dəstək verməklə əvvəlki tempi 2017 və 2018-ci illərdə də saxlamaq mümkün olsaydı, ixrac yönlü fəaliyyəti artırmaq hesabına bu illərdə əlavə olaraq 143 milyon dollar valyuta qazana bilərdik. Lakin bu imkan əldən verilib”.
İqtisadçı bildirib ki, idxalda 66 milyon dollar valyuta qənaətinə aludə olduğumuz bir vaxtda istehsal və ixracda 180 milyon (143+37=180) dollarlıq valyuta itkisinə məruz qalmışıq. Ümumi itkilər 114 milyon (180-66=114) dollar hesablanır. Bu, yalnız şəkər tozunun istehsalı, idxalı və ixracından yaranan ikidir.
Onu da nəzərə almaq lazımdır ki, istehsalın, idxalın və ixracın düşməsi bir qayda olaraq iş yerlərinin itirilməsi ilə müşayiət olunur. İş yerlərini itirmiş işçilərin sonrakı dövrdə yaşadıqları maddi və mənəvi sarsıntılar, fəaliyyətini dayandırmış zavodun istehsal güclərinin məruz qaldığı aşınmalar yuxarıda hesablanmış itkilərin miqyasını daha da böyüdür.
N. Əliyev qeyd edib ki, bütün bunlar şəkər tozunun istehsalı və satışı üzərində şəriksiz inhisara, böyük maliyyə resurslarına və təsir imkanlarına malik olan «Azərsun Holdinq»in patronajlığında olan iri bir müəssisədə baş verənlərdir: “Belə bir fonda maliyyə və digər resurslar baxımından çox məhdud imkanlara malik olan digər yerli istehsalçıların yaşadıqları aqibətin nə dərəcədə acınacaqlı olmasını təsəvvür eləmək elə də çətin olmamalıdır.
Deməli, hökumət yerli istehsalı buxovlayan və ixracı əngəlləyən əsas maneələri aşa bilməyib və bu üzdən də milyonlarla ölçülən ikilərə məruz qalmışıq”.
Reyting.az
Bölməyə aid digər xəbərlər
Bu gün, 17:01
Mərkəzi Bank dolların rəsmi məzənnəsini açıqladı
Bu gün, 11:29
Hikmət Hacıyev: "Əsrin müqaviləsi" Azərbaycanın uğurlu enerji siyasətinin əsasını qoyub"
Dünən, 17:32
Mərkəzi Bank dolların məzənnəsini açıqladı
Dünən, 13:58
Səkkiz ayda BTC ilə 21,3 mln. ton neft nəql edilib
Dünən, 12:33
Azərbaycanda avtomobil benzini istehsalı artıb
Dünən, 10:48
Dünya bazarlarında təbii qaz bahalaşıb
14-09-2019, 08:47
Assosiasiya sədri: Azərbaycan bal ixracını artırıb
13-09-2019, 17:26
Gələn il Azərbaycanda dolların məzənnəsi qalxmayacaq - Rəsmi
13-09-2019, 17:15
Azərbaycanın dövlət büdcəsi 25 milyarda yaxınlaşır
13-09-2019, 17:09
Mərkəzi Bank dolların 3 günlük rəsmi məzənnəsini açıqladı
13-09-2019, 15:22
Nazir müavini: “Kölgə iqtisadiyyatı”nın tam aradan qaldırılması inandırıcı görünmür”
13-09-2019, 15:10
Mərkəzi Bankı uçot dərəcəsi ilə bağlı qərar verdi
13-09-2019, 13:30
Rusiyanın İqtisadi İnkişaf naziri Azərbaycana səfərə gələcək
13-09-2019, 13:06
AQTA-dan sahibkarlara - Xəbərdarlıq
13-09-2019, 12:06
Vergilər naziri kölgə iqtisadiyyatından danışıb
13-09-2019, 02:04
SOCAR Ukraynaya 200 milyon dollar sərmayə yatırıb
12-09-2019, 17:06
Mərkəzi Bank dolların rəsmi məzənnəsini açıqladı
12-09-2019, 14:38
BP şirkəti “Azəri-Çıraq-Günəşli” layihəsindəki payını satacaqmı?
12-09-2019, 10:05
Bakıda 570 mənzil güzəştli qiymətlərlə satışa çıxarılır
11-09-2019, 17:02
Mərkəzi Bank dolların rəsmi məzənnəsini açıqladı
11-09-2019, 15:54
Azərbaycana bal idxalına məhdudiyyət qoyula bilər
11-09-2019, 10:49
"Səba" ASC cərimə edildi
11-09-2019, 09:15
Azərbaycanda 12 yeni pambıq sortu yetişdirilir
11-09-2019, 00:46
Maliyyə Nazirliyinin növbəti hərracı keçirilib
11-09-2019, 00:45
Hökumət polislərlə bağlı qərar verdi
10-09-2019, 17:42
Pərviz Şahbazov: "Bərpa olunan enerji mənbələrini artırmağa çalışırıq”
10-09-2019, 17:32
Bu il 1716 nəfər əlilliyi olan şəxsi işlə təmin olunub
10-09-2019, 17:02
Mərkəzi Bank dolların rəsmi məzənnəsini açıqladı
10-09-2019, 16:12
Kənd təsərrüfatına dair “Yol Xəritəsi”nin icra vəziyyəti müzakirə olunub - Fotolar
10-09-2019, 12:26
Azərbaycanda bu sahələrdə işləyənlərin əməkhaqları artıb - Rəsmi
10-09-2019, 11:08
Azərbaycanda yeni işçi götürən sahibkarlara subsidiya veriləcək
10-09-2019, 10:04
Gömrük Komitəsi əməkdaşları ilə bağlı qərar verilib
9-09-2019, 17:29
AQTA daha bir sexin fəaliyyəti dayandırdı
9-09-2019, 17:01
Mərkəzi Bank dolların rəsmi məzənnəsini açıqladı
9-09-2019, 13:18
Azərbaycan avqustda gündəlik neft hasilatını 20 min barel azaldıb
6-09-2019, 23:51
Tbilisi-Bakı aviareysinin hərəkət cədvəli dəyişidirilib - Qrafik
6-09-2019, 17:04
Mərkəzi Bank dolların 3 günlük rəsmi məzənnəsini açıqladı
6-09-2019, 11:00
Əmək Məcəlləsinə “Ailə vəzifələri olan işçi” anlayışı daxil ediləcək
Partiya başqanı olmaq olmaq istəyən Divan üzvü: “Müsavat daha çevik, daha qətiyyətli idarə edilməli, hakimiyyətlə münasibətlər daha konkret ifadə olunmalıdır”
Musa Musayev: “Siyavuş Novruzov haqlı olaraq öz iradını bildirib. Amma o iradı təkcə vəzifədən çıxıb getmiş, evində oturmuş eks-nazirlərə bildirmək lazım deyil”
YAP-ın sədr müavini: “Bütün keçmiş məmurlara münasibətimiz onların vəzifədə olduğu dövrdəkindən fərqlənmir”
İqtisadçı alim deyir ki, aqrar sahədəki problemlərdə inhisarçılıqla yanaşı səriştəsizliyin də rolu böyükdür
“Neftçi”nin sabiq prezidenti: “Roberto Bordin "Neftçi"nin ruhuna, ənənəsinə, liderliyinə uyğun baş məşqçi deyil”
