00:48 / 25-08-2019
Azərbaycanlı bloger Rusiyada saxlanıldı
22:37 / 24-08-2019
Sumqayıtda şadlıq evi yandı
20:37 / 24-08-2019
Qəzet redaktorunun şübhəli ölümü sosial medianı çalxalayıb
20:34 / 24-08-2019
Təhsil naziri şöbə müdiri təyin edib
18:40 / 24-08-2019
QSC sədri ilə bağlı redaksiyalara yalan məlumat göndərilir
18:01 / 24-08-2019
Hacıbala Abutalıbov Bakıda çoxsaylı daşınmaz əmlaka sahiblənib
17:30 / 24-08-2019
Azərbaycanın aparıcı bankına haker hücumu olub
17:20 / 24-08-2019
Modelimiz kişiləri başdan çıxarır - Fotolar
15:01 / 24-08-2019
Əliyev İslam Əməkdaşlıq Təşkilatının Baş katibini qəbul edib
14:40 / 24-08-2019
Özəl casusluq şirkəti hökumət üzvlərini izləyib
14:31 / 24-08-2019
Nazarbayevin qızı 63 milyon dollarlıq saray alıb - Foto
14:27 / 24-08-2019
Abel Məhərrəmovun kürəkəni vəfat edib
12:40 / 24-08-2019
Türkiyə İraqda yeni əməliyyata başladı
11:55 / 24-08-2019
Bakıda oğurluq və soyğunçuluq edən şəxslər saxlanıldı
11:02 / 24-08-2019
Nazir Vilayət Eyvazov kadr dəyişikliyi edib - Təyinatlar
10:53 / 24-08-2019
İran partiyalarından etiraz: “Azərbaycan mədəni irsimizi müsadirə edir”
10:38 / 24-08-2019
Deputat: “Xəzərdəki payımız parlamentdə müzakirə edilməlidir”
10:35 / 24-08-2019
Şəki və Xızı meşələrindəki yanğın söndürülüb
10:33 / 24-08-2019
Türkiyə əleyhinə qurama etiraz nümayişi – İdlibdə
10:06 / 24-08-2019
Hirkan Milli Parkındakı yanğın söndürülüb
10:05 / 24-08-2019
UEFA "Qarabağ"ı cərimələdi
10:02 / 24-08-2019
Xəzərdə zəlzələ oldu
02:27 / 24-08-2019
Tramp Çin malları üzərində rüsumları artırır
02:15 / 24-08-2019
"Böyük yeddilər"in sammiti başlayır
00:43 / 24-08-2019
Etibar Cəbrayıloğlu: Şeyxülislam - Sülhün Səfiri
00:26 / 24-08-2019
Təhsil naziri vətəndaşlar arasında ayrı-seçkilik edir - Pənah Hüseyn
19:04 / 23-08-2019
Bulvar İdarəsindən şübhəli tender - Yayda Novruzla bağlı maliyyə əməliyyatı nəyə hesablanıb?
18:37 / 23-08-2019
Əli Əhmədov partiyadaşlarını topladı - YAP-da müşavirə
18:01 / 23-08-2019
Doğum evlərində dəhşət – Pediatr Mehriban Əliyevaya müraciət etdi - Fotolar
21:35 / 21-08-2019
İlham Əliyev vergi ilə bağlı fərman imzaladı - Dəyişiklik
12:40 / 22-08-2019
Komitə sədri ilə nazir soydaşlarımızın probleminə biganə yanaşır
16:39 / 21-08-2019
Deputat İqbal Məmmədov bir gündə 1 milyon 100 min manat xərcləyib
18:24 / 21-08-2019
İki nəfərə general rütbəsi verildi - XDMX-nin bir qrup əməkdaşı təltif olundu - Sərəncam
11:39 / 20-08-2019
Villalar, çoxsaylı bağlar, maşınlar, obyektlər, "zapravka"... - İcra başçısının saysız sərvətinin siyahısı
12:17 / 21-08-2019
Mehriban Əliyeva polkovnikin ailəsinə başsağlığı verib, vida mərasiminə əklil göndərib - Foto
18:28 / 22-08-2019
Tahir Kərimli: "Xəyanəti mən yox, AXCP, Müsavat və AMİP edib"
00:50 / 21-08-2019
Qabil Hüseynli müxalifətə səsləndi: “Pilotun dəfninə gəlməyin”
11:02 / 24-08-2019
Nazir Vilayət Eyvazov kadr dəyişikliyi edib - Təyinatlar
12:11 / 23-08-2019
Orta məktəblərdə vakant vəzifələr - Seçim başa çatır
12:30 / 22-08-2019
İbtidai sinif müəllimləri üçün ixtisasartırma təlimlərinə start veriləcək
«Azərsun”un bir müəssisəsində 180 milyon dollar itki var - İqtisadçı
Tarix: 01-02-2019 19:44 | Bölmə: İqtisadiyyat
«Azərsun Holdinq»ə məxsus İmişli Şəkər Zavodu 180 milyon dollar həcmində valyuta itkisi yaradıb. Burada istehsal 54 faiz, ixrac isə 59 faiz aşağı düşüb.
Reyting.az-ın məlumatına görə, iqtisadçı Nemət Əliyev bildirib ki, idxalın məhdudlaşdırılması normalda yerli istehsala təkan verməlidir: “Bu, nəzəriyyədə belədir. Praktikada da belə olmalıdır. Lakin ölkəmizdə hökumətin idxala tətbiq elədiyi məhdudiyyətlər yerli istehsalın sıxışdırılması, itkilərin daha da böyüməsi ilə müşayiət olunub. Ölkənin yeganə şəkər zavodu olan İmişli Şəkər Zavodunda baş verənlər bunun bariz nümunəsidir. Bu zavodun gətirdiyi itkilər on milyonları aşıb”.
N. Əliyev qeyd edib ki, Dövlət Gömrük Komitəsinin yaydığı məlumatlara görə, əvvəlki illə müqayisədə 2017-cı ildə şəkər tozunun idxalı 1 faiz və ya 3 min ton artsa da, 2018-ci ildə bu göstərici 35 faiz və ya 130 min ton azalıb:
“Belə vəziyyət yerli istehsala təkan vermək üçün bir fürsət kimi qiymətləndrilməli idi. Lakin DSK-nın açıqladığı rəsmi məlumatlar göstərir ki, 2016-ci ildə 419 min ton şəkər tozu istehsal edən İmişli Şəkər Zavodu 2017-ci ildə 228 min ton, 2018-ci ildə isə 194 min ton istehsal edib. 2017-ci ildə 45 faiz azalan istehsal 2018-ci ildə daha 15 faiz düşüb. İstehsalın səviyyəsi iki ilə 54 faiz və ya 224 min ton enib.
Deməli, idxalın məhdudlaşması yerli istehsalda tərəqqi ilə deyil, 2 dəfədən çox tənəzzüllə müşayiət olunub. Baş verənlər bu məhsul çeşidinin ixracının 59 faiz (64 min ton) düşməsinə də səbəb olub.
İstehsal və idxalın düşməsi nəticə etibarı ilə şəkər tozuna tələbat göstəricisinin pisləşməsinə gətirib çıxarıb. Tələbat göstəricisi son iki ildə 42 faiz pisləşərək 675 min tondan 389 min tona düşüb. Tələbatın yerli istehsalla təminolunma səviyyəsi isə 62 faizdən 50 faizədək enib”.
N.Əliyev
İqtisadçının fikrincə, ortaya çıxan ümumi mənzərə bundan ibarətdir ki, idxal kəskin azalıb, istehsal və ixrac tənəzzül edib, şəkər tozuna tələbat göstəricisi sıxışdırılıb və yerli istehsalla təminolunma səviyyəsi pisləşib. İstehsalın düşmə tempi idxalın azalma tempi ilə müqayisədə daha sürətli olub və bu da xaricdən asılılıq səviyyəsinin artması ilə nəticələnib.
N. Əliyev pul ifadəsində ümumi itkiləri də dəyərləndirib: “Əvvəla qeyd edək ki, xaricə valyuta axınının qarşısını almaq məqsədi güdən hökumət şəkər tozunun idxalının azalması hesabına, həqiqətən də, 66 milyon dollar məbləğində valyutaya qənaət edə bilib. Lakin ixracdan daxil olan valyutanın 37 milyon dollar azalması həmin qənaətin həcmini 29 milyon dollara düşürüb (66-37=29). Əgər yerli istehsalın 2 dəfədən çox azalması hesabına əmələ gələn itkiləri də burada nəzərə alsaq, o zaman mənzərə tamamilə dəyişər və valyutaya qənaət etmək istiqamətində atılan oxların daşa dəyməsi üzə çıxar.
2017-ci ildə istehsal həcmi 190 min ton, 2018-ci ildə isə 34 min ton azalıb. Həmin illərdə orta illik ixrac satış qiymətlərinin müvafiq olaraq 0,65 dollar/kq və 0,57 dollar/kq olmasını nəzərə alıb hesablasaq, iki ildə istehsalda 143 milyon dollar itki əmələ gəlməsi üzə çıxar (190∙0,65+34∙0,57≈143 mln dollar). Başqa sözlə, əgər yerli istehsala təsirli dəstək verməklə əvvəlki tempi 2017 və 2018-ci illərdə də saxlamaq mümkün olsaydı, ixrac yönlü fəaliyyəti artırmaq hesabına bu illərdə əlavə olaraq 143 milyon dollar valyuta qazana bilərdik. Lakin bu imkan əldən verilib”.
İqtisadçı bildirib ki, idxalda 66 milyon dollar valyuta qənaətinə aludə olduğumuz bir vaxtda istehsal və ixracda 180 milyon (143+37=180) dollarlıq valyuta itkisinə məruz qalmışıq. Ümumi itkilər 114 milyon (180-66=114) dollar hesablanır. Bu, yalnız şəkər tozunun istehsalı, idxalı və ixracından yaranan ikidir.
Onu da nəzərə almaq lazımdır ki, istehsalın, idxalın və ixracın düşməsi bir qayda olaraq iş yerlərinin itirilməsi ilə müşayiət olunur. İş yerlərini itirmiş işçilərin sonrakı dövrdə yaşadıqları maddi və mənəvi sarsıntılar, fəaliyyətini dayandırmış zavodun istehsal güclərinin məruz qaldığı aşınmalar yuxarıda hesablanmış itkilərin miqyasını daha da böyüdür.
N. Əliyev qeyd edib ki, bütün bunlar şəkər tozunun istehsalı və satışı üzərində şəriksiz inhisara, böyük maliyyə resurslarına və təsir imkanlarına malik olan «Azərsun Holdinq»in patronajlığında olan iri bir müəssisədə baş verənlərdir: “Belə bir fonda maliyyə və digər resurslar baxımından çox məhdud imkanlara malik olan digər yerli istehsalçıların yaşadıqları aqibətin nə dərəcədə acınacaqlı olmasını təsəvvür eləmək elə də çətin olmamalıdır.
Deməli, hökumət yerli istehsalı buxovlayan və ixracı əngəlləyən əsas maneələri aşa bilməyib və bu üzdən də milyonlarla ölçülən ikilərə məruz qalmışıq”.
Reyting.az
Bölməyə aid digər xəbərlər
Tarix: 01-02-2019 19:44 | Bölmə: İqtisadiyyat
«Azərsun Holdinq»ə məxsus İmişli Şəkər Zavodu 180 milyon dollar həcmində valyuta itkisi yaradıb. Burada istehsal 54 faiz, ixrac isə 59 faiz aşağı düşüb.
Reyting.az-ın məlumatına görə, iqtisadçı Nemət Əliyev bildirib ki, idxalın məhdudlaşdırılması normalda yerli istehsala təkan verməlidir: “Bu, nəzəriyyədə belədir. Praktikada da belə olmalıdır. Lakin ölkəmizdə hökumətin idxala tətbiq elədiyi məhdudiyyətlər yerli istehsalın sıxışdırılması, itkilərin daha da böyüməsi ilə müşayiət olunub. Ölkənin yeganə şəkər zavodu olan İmişli Şəkər Zavodunda baş verənlər bunun bariz nümunəsidir. Bu zavodun gətirdiyi itkilər on milyonları aşıb”.
N. Əliyev qeyd edib ki, Dövlət Gömrük Komitəsinin yaydığı məlumatlara görə, əvvəlki illə müqayisədə 2017-cı ildə şəkər tozunun idxalı 1 faiz və ya 3 min ton artsa da, 2018-ci ildə bu göstərici 35 faiz və ya 130 min ton azalıb:
“Belə vəziyyət yerli istehsala təkan vermək üçün bir fürsət kimi qiymətləndrilməli idi. Lakin DSK-nın açıqladığı rəsmi məlumatlar göstərir ki, 2016-ci ildə 419 min ton şəkər tozu istehsal edən İmişli Şəkər Zavodu 2017-ci ildə 228 min ton, 2018-ci ildə isə 194 min ton istehsal edib. 2017-ci ildə 45 faiz azalan istehsal 2018-ci ildə daha 15 faiz düşüb. İstehsalın səviyyəsi iki ilə 54 faiz və ya 224 min ton enib.
Deməli, idxalın məhdudlaşması yerli istehsalda tərəqqi ilə deyil, 2 dəfədən çox tənəzzüllə müşayiət olunub. Baş verənlər bu məhsul çeşidinin ixracının 59 faiz (64 min ton) düşməsinə də səbəb olub.
İstehsal və idxalın düşməsi nəticə etibarı ilə şəkər tozuna tələbat göstəricisinin pisləşməsinə gətirib çıxarıb. Tələbat göstəricisi son iki ildə 42 faiz pisləşərək 675 min tondan 389 min tona düşüb. Tələbatın yerli istehsalla təminolunma səviyyəsi isə 62 faizdən 50 faizədək enib”.
N.Əliyev
İqtisadçının fikrincə, ortaya çıxan ümumi mənzərə bundan ibarətdir ki, idxal kəskin azalıb, istehsal və ixrac tənəzzül edib, şəkər tozuna tələbat göstəricisi sıxışdırılıb və yerli istehsalla təminolunma səviyyəsi pisləşib. İstehsalın düşmə tempi idxalın azalma tempi ilə müqayisədə daha sürətli olub və bu da xaricdən asılılıq səviyyəsinin artması ilə nəticələnib.
N. Əliyev pul ifadəsində ümumi itkiləri də dəyərləndirib: “Əvvəla qeyd edək ki, xaricə valyuta axınının qarşısını almaq məqsədi güdən hökumət şəkər tozunun idxalının azalması hesabına, həqiqətən də, 66 milyon dollar məbləğində valyutaya qənaət edə bilib. Lakin ixracdan daxil olan valyutanın 37 milyon dollar azalması həmin qənaətin həcmini 29 milyon dollara düşürüb (66-37=29). Əgər yerli istehsalın 2 dəfədən çox azalması hesabına əmələ gələn itkiləri də burada nəzərə alsaq, o zaman mənzərə tamamilə dəyişər və valyutaya qənaət etmək istiqamətində atılan oxların daşa dəyməsi üzə çıxar.
2017-ci ildə istehsal həcmi 190 min ton, 2018-ci ildə isə 34 min ton azalıb. Həmin illərdə orta illik ixrac satış qiymətlərinin müvafiq olaraq 0,65 dollar/kq və 0,57 dollar/kq olmasını nəzərə alıb hesablasaq, iki ildə istehsalda 143 milyon dollar itki əmələ gəlməsi üzə çıxar (190∙0,65+34∙0,57≈143 mln dollar). Başqa sözlə, əgər yerli istehsala təsirli dəstək verməklə əvvəlki tempi 2017 və 2018-ci illərdə də saxlamaq mümkün olsaydı, ixrac yönlü fəaliyyəti artırmaq hesabına bu illərdə əlavə olaraq 143 milyon dollar valyuta qazana bilərdik. Lakin bu imkan əldən verilib”.
İqtisadçı bildirib ki, idxalda 66 milyon dollar valyuta qənaətinə aludə olduğumuz bir vaxtda istehsal və ixracda 180 milyon (143+37=180) dollarlıq valyuta itkisinə məruz qalmışıq. Ümumi itkilər 114 milyon (180-66=114) dollar hesablanır. Bu, yalnız şəkər tozunun istehsalı, idxalı və ixracından yaranan ikidir.
Onu da nəzərə almaq lazımdır ki, istehsalın, idxalın və ixracın düşməsi bir qayda olaraq iş yerlərinin itirilməsi ilə müşayiət olunur. İş yerlərini itirmiş işçilərin sonrakı dövrdə yaşadıqları maddi və mənəvi sarsıntılar, fəaliyyətini dayandırmış zavodun istehsal güclərinin məruz qaldığı aşınmalar yuxarıda hesablanmış itkilərin miqyasını daha da böyüdür.
N. Əliyev qeyd edib ki, bütün bunlar şəkər tozunun istehsalı və satışı üzərində şəriksiz inhisara, böyük maliyyə resurslarına və təsir imkanlarına malik olan «Azərsun Holdinq»in patronajlığında olan iri bir müəssisədə baş verənlərdir: “Belə bir fonda maliyyə və digər resurslar baxımından çox məhdud imkanlara malik olan digər yerli istehsalçıların yaşadıqları aqibətin nə dərəcədə acınacaqlı olmasını təsəvvür eləmək elə də çətin olmamalıdır.
Deməli, hökumət yerli istehsalı buxovlayan və ixracı əngəlləyən əsas maneələri aşa bilməyib və bu üzdən də milyonlarla ölçülən ikilərə məruz qalmışıq”.
Reyting.az
Bölməyə aid digər xəbərlər
23-08-2019, 19:04
Bulvar İdarəsindən şübhəli tender - Yayda Novruzla bağlı maliyyə əməliyyatı nəyə hesablanıb?
23-08-2019, 17:02
Dollar neçəyə olacaq? - Mərkəzi Bank 3 günlük rəsmi məzənnəni açıqladı
23-08-2019, 14:55
Azərbaycanın xarici dövlət borcunun məbləği açıqlanıb
22-08-2019, 17:00
Mərkəzi Bank dolların rəsmi məzənnəsini açıqladı
22-08-2019, 15:33
FHN 133 yeni tikilən binaya müsbət rəy verdi
22-08-2019, 11:51
500 nəfər əlilə kiçik biznes qurmaq imkanı yaradılacaq
22-08-2019, 11:27
KTN: “Kənddən Şəhərə” satış yarmarkası davam edir
21-08-2019, 17:01
Mərkəzi Bank dolların rəsmi məzənnəsini açıqladı
21-08-2019, 15:45
Məmur sahibkarlığını qadağan edən qanun işə düşməlidir - Keçmiş deputat
21-08-2019, 14:55
Palata daha bir şirkəti cərimələyib
21-08-2019, 10:49
"Relaks"ın 30 minlik işıqpulu borcu var
21-08-2019, 00:26
Ölkəmizdə minik avtomobilləri bahalaşıb
20-08-2019, 17:04
Mərkəzi Bank dolların rəsmi məzənnəsini açıqladı
20-08-2019, 13:34
Azərbaycanda nə qədər dizel, maye qaz və benzin işlədilib? - Statistika
20-08-2019, 12:27
Palata daha bir şirkəti cərimələdi
20-08-2019, 11:06
Deputatın obyekti vergidən necə yayınıb? - Detallar
20-08-2019, 10:41
Bakıda qənd sexi qapadıldı
19-08-2019, 17:58
AQTA daha bir sexin fəaliyyətini məhdudlaşdırdı
19-08-2019, 17:04
Mərkəzi Bank dolların rəsmi məzənnəsini açıqladı
19-08-2019, 13:46
Gürcüstanın Azərbaycanla ticarət dövriyyəsi artıb
18-08-2019, 11:40
Azərbaycanda şərab turizmi inkişaf etdirilməlidir
16-08-2019, 17:16
Dollar neçəyə olacaq? - Mərkəzi Bank 3 günlük rəsmi məzənnəni açıqladı
15-08-2019, 20:02
660 min nəfərin pensiyası artacaq - Nazirlik
14-08-2019, 18:04
Əmək pensiyaları artırılır - Dəyişiklik
14-08-2019, 13:38
Mərkəzi Bank pul siyasəti icmalını açıqlayıb
13-08-2019, 12:30
Nazirlər Kabineti iki Fondla bağlı qərar verdi
11-08-2019, 14:05
AMEA əməkdaşlarının maaşları da qalxdı - Hökumətdən qərar + Siyahı
9-08-2019, 18:00
Azərbaycan bankları gücləndirilmiş iş rejimində işləyəcək
8-08-2019, 17:58
Azərbaycanda keçmiş bankir holdinq yaradıb
8-08-2019, 17:01
Dollar neçəyə olacaq?
8-08-2019, 14:38
Azərbaycanda bu sahələrdə işləyənlərin maaşları artıb - SİYAHI
7-08-2019, 17:09
Dollar neçəyə olacaq?
7-08-2019, 12:08
Rəsulzadənin adını daşıyan tanker suya buraxıldı
7-08-2019, 12:06
Baş nazirdən vergilərlə bağlı yeni qaydaları təsdiqlədi
6-08-2019, 15:16
Subsidiya fırıldağı edən fermerlərə 2 il pul verilməyəcək
5-08-2019, 00:14
Bankların 6 ay ərzində verdiyi kreditin məbləği açıqlanıb
2-08-2019, 11:21
ARDNF gəlir və xərclərini açıqlayıb - Hesabat
1-08-2019, 18:37
Mərkəzi Bankın valyuta ehtiyatları artıb
1-08-2019, 17:05
Dollar neçəyə olacaq?
1-08-2019, 00:49
Federal Ehtiyatlar Sistemi faiz dərəcəsi ilə bağlı qərar verdi
31-07-2019, 18:04
Prezident viza rüsumları ilə bağlı dəyişikliyi təsdiqlədi
31-07-2019, 17:52
Hesablama Palatasının səlahiyyətlərindən biri ləğv olundu
31-07-2019, 17:06
Dollar neçəyə olacaq?
31-07-2019, 11:44
Qəbələ Qızıl Balıqartırma Zavodu satışa çıxarıldı
31-07-2019, 11:13
Banklar qarşısında yeni tələb qoyuldu
31-07-2019, 00:02
Ölkədə süni qiymət artımı baş verir - Vahid Əhmədov
30-07-2019, 18:09
Nazirlər Kabinetində iclas: iki məsələ müzakirəyə çıxarıldı
30-07-2019, 17:01
Dollar neçəyə olacaq?
“Neftçi”nin sabiq prezidenti: “Roberto Bordin "Neftçi"nin ruhuna, ənənəsinə, liderliyinə uyğun baş məşqçi deyil”
Qüdrət Həsənquliyev: “Birinə deyirsən sən terrorçu ilə görüşmüsən və bunun məsuliyyyətini daşımalısan, deyir, mən agent deyiləm. Yaxud deyirlər biologiya üzrə, həm də nəzəri məsələlərə görə Nobel mükafatı verilmir, deyir, paxıllıq edirsiniz”
Vüqar Bayramov: “Süni qiymət artımına qarşı mübarizə güclənərsə, bəzi məhsullara, xüsusən ərzaq mallarına olan tələbat yerli istehsal hesabına ödənərsə, o zaman ciddi qiymət artımı ehtimal eləmirəm”
Fazil Mustafa: “Qanuni ya qanunsuz yolla toplanaraq xaricə aparılmış vəsaitlər üzərində amnistiyanın tətbiqi ölkənin investisiya mühitinə müsbət təsir edər”
Xalq artisti deyir ki, tamaşaçının zövqünü korlayıblar: “İndi qeyri-peşəkarlar seriallar və yaxud rejissorluqdan xəbəri olmayanlar film çəkir”
