00:18 / 04-09-2025
Millimiz qalib gəlib
19:50 / 03-09-2025
Prezident İlham Əliyevin Çinə səfəri başa çatıb - Fotolar
19:08 / 03-09-2025
Putin: Azərbaycanla Rusiya arasında problemlər var, amma...
18:40 / 03-09-2025
Universitetlərin boş qalan yerlərinə qəbulun nəticələri elan olunub
18:20 / 03-09-2025
Gədəbəydə dağlıq ərazidə yanğın olub - Video
18:12 / 03-09-2025
Tiktoker xanımın anası məhkəmədə dindirilib
18:03 / 03-09-2025
Putin Zelenskini Moskvaya dəvət edib
17:56 / 03-09-2025
Putin: "Rusiya Ukraynanın Aİ-yə daxil olmaq hüququna heç vaxt şübhə etməyib"
17:30 / 03-09-2025
"Canavarlarla rəqs edən" aktyor vəfat edib
17:18 / 03-09-2025
Saxta domenlər bloklanıb
17:04 / 03-09-2025
Siyasətçilər deportasiyaya görə Kanadadan kömək istəyirlər
17:01 / 03-09-2025
"Benfika" - "Qarabağ" oyununa bilet neçəyə olacaq? - Açıqlama
16:57 / 03-09-2025
Sosial mediada qadınları şantaj edən şəxs tutulub
16:53 / 03-09-2025
İlham Rəhimova sanksiya tətbiq olunub
16:30 / 03-09-2025
Merz: Putin hərbi cinayətkardır!
16:09 / 03-09-2025
Azyaşlı qızın toyu dayandırılıb - (Yenilənib)
16:00 / 03-09-2025
Bəzi yerlərdə leysan yağacaq - Xəbərdarlıq
15:51 / 03-09-2025
AFFA “Neftçi” və futbolçunu cəzalandırıb
15:30 / 03-09-2025
Bəhruz Səmədovun apellyasiya şikayəti təmin etməyiblər
15:11 / 03-09-2025
Azərbaycan və Türkiyənin energetika nazirləri görüşəcək
15:01 / 03-09-2025
Çempionlar Liqası: "Qarabağ"ın heyəti açıqlanıb
14:46 / 03-09-2025
Sərnişin hava limanının anons sistemini ələ keçirib
14:44 / 03-09-2025
Yaqub Məmmədovun oğlu prorektor təyin olunub
14:42 / 03-09-2025
Putin KXDR əsgərlərinə görə Kim Çen Ina təşəkkür edib
14:36 / 03-09-2025
Ruslar “Ansat” helikopterini sınaqdan keçirib
14:32 / 03-09-2025
Ağsuda yanğın törədən şəxs müəyyən olunub
14:08 / 03-09-2025
Asteroid sürətlə Yerə yaxınlaşır - Xəbərdarlıq
14:01 / 03-09-2025
Hakim Aytac Əhmədova cəzalandırılıb
13:51 / 03-09-2025
İsrail təyyarələri Türkiyə səmasından istifadə edirmi?
13:41 / 03-09-2025
Kreml Trampın fikirlərinə reaksiya verib
08:13 / 30-08-2025

19:36 / 30-08-2025

18:20 / 31-08-2025

08:49 / 31-08-2025

00:24 / 30-08-2025

15:02 / 31-08-2025

09:27 / 30-08-2025

08:55 / 01-09-2025

18:08 / 30-08-2025

18:10 / 01-09-2025

15:49 / 30-08-2025

12:09 / 30-08-2025

Dağlıq Qarabağ münaqişəsinin həlli Avropanın enerji təhlükəsizliyinə töhfə verəcək
Tarix: 19-10-2020 15:01 | Bölmə: İqtisadiyyat

2020-ci il 06 oktyabr tarixində Bakı-Tbilisi-Ceyhan boru kəməri Ermənistan tərəfindən kaset bombaları ilə atəşə tutuldu. Mərmi qəlpələri boru kəmərinin 10 metrliyinə düşsə də kəmərə ziyan dəymədi. Bununla da, 20-ci əsrin layihəsinin Avropanın enerji resursları ilə təminatında fasilə yaranmadı. Ancaq bu hadisə Dağlıq Qarabağ münaqişəsinin həssaslığını bir daha göstərərək beynəlxalq ictimaiyyətdən, xüsusi ilə də Avropa ölkələrindən regiona daha diqqətlə yanaşmağı tələb edir. Heç şübhəsiz ki, Ermənistanın Avropanın enerji təhlükəsizliyi siyasəti üçün kritik strateji əhəmiyyət daşıyan Azərbaycana bu formada hücum etməsi münaqişəni həm də Avropanın enerji təhlükəsizliyinə yönəlmiş ciddi təhdidə çevirir.
Münaqişənin başlanğıc nöqtəsi
Əvvəla onu qeyd edək ki, Dağlıq Qarabağ münaqişəsi keçmiş Sovet İttifaqının dağılması ilə yaranmış gərginlik ocaqlarından biridir və münaqişənin hərbi, psixoloji və siyasi təsirləri Qafqazda uzun illər ərzində özünəməxsus iqtisadi reallıqlar formalaşdırıb. Dağlıq Qarabağ beynəlxalq ictimaiyyət tərəfindən Azərbaycanın rəsmi ərazisi kimi tanınır və Ermənistan qoşunlarının işğal olunmuş torpaqları tərk etməsi barədə BMT Təhlükəsizlik Şurasının 4 qətnaməsi (822,853,874,884) mövcuddur.
Azərbaycanın mədəni və iqtisadi profili
Müstəqil olduğu ilk illərdən münaqişəyə cəlb olunması, torpaqlarının 20 faizinin işğal olunması, 1 milyon vətəndaşının qaçqın və məcburi köçkün düşməsi Azərbaycanın iqtisadi inkişafı üçün çox ciddi çağırışlar formalaşdırıb. Buna baxmayaraq, ölkə özünəməxsus iqtisadi idarəetmə modelini formalaşdıra bilib. Məhz bunun səbəbidir ki, Böyük Britaniya, İtaliya, İsveçrə, Türkiyə, Belçika və digər Avropa ölkələrinin BP, Total, Botaş, Fluxys, Enagas, Snam, Axpo və s. kimi iri transmilli korporasiyaları Azərbaycana milyard dollarlarla investisiya qoyurlar.
Məsələnin digər bir tərəfi ondan ibarətdir ki, Azərbaycan əhalisinin əksəriyyətini müsəlmanlar təşkil etsə də, ölkə çox zəngin multikultural və dini, mədəni irsə malikdir. Belə ki, Cənubi Qafqaz regionunun ən böyük Yəhudi və Rus icması yaşayan Azərbaycan həm də ölkənin minillik tarixinin zənginliyi hesab olunan qədim Alban xristianlığı irsinə sahibdir. Bütün bu faktlar beynəlxalq təşkilatlar və UNESCO tərəfindən müxtəlif hesabatlarda öz təsdiqini tapıb.
Azərbaycan Avropa və Asiya arasında qlobal dəyər zəncirlərinin fəal iştirakçısıdır. Avropa dəyərlərinə inteqrasiyanı əsas inkişaf siyasətlərindən biri kimi müəyyən etmiş Azərbaycan Şimal-Cənub, Şərq-Qərb nəqliyyat dəhlizlərinin mərkəzi subyekti, beynəlxalq nəqliyyat, enerji və logistika qovşağıdır. Gürcüstanın Supsa limanına qədər inşa edilən ilk kəmər Xəzər dənizi ilə Qara dənizi, ardınca realizə olunan Bakı-Tbilisi-Ceyhan neft kəməri (BTC) Aralıq dənizini birləşdirdi və nəhayət, daha sonra həmin marşrut boyu qaz kəməri inşa edildi. BTC sayəsində Avropa İttifaqının üzvü olan bəzi dövlətlərin neftə tələbatının böyük hissəsi Azərbaycan tərəfindən təmin edilir. Daşıma gücü on milyon tonlarla ölçülən Bakı-Tbilisi-Qars dəmir yolu layihəsi isə Çindən Avropaya daşınma müddətini 30-35 gündən iki həftəyə qədər azaldır və Mərkəzi Asiyanın Avropa bazarına çıxış imkanını təmin edir.
Avropanın təhlükəsiz enerji ekosistemini sağlamlaşdırmaq meyillərində Azərbaycanın rolu
Avropanın enerji təhlükəsizliyinə xidmət edən mega-layihələrin implementasiyasını təmin etməklə Azərbaycanın regionun enerji xəritəsini dəyişib. Avropaya Xəzərin təbii qaz ehtiyatlarına çıxış təmin edən və 31 milyard kubmetrlik potensial daşıma gücü olan “Cənub Qaz Dəhlizi” Avropanın çoxdandır çalışdığı enerji kanallarının diversifikasiyası siyasətinə dəstək verib. İtaliya, Bolqarıstan, Bosniya və Herseqovina, Yunanıstan, Makedoniya, Albaniya və Serbiya kimi Avropa ölkələrini əhatə edən və ümumi kapital qoyuluşu 40 milyard ABŞ dolları olan 4 hissəli bu layihəyə qədər də Avropanın enerji təhlükəsizliyini təmin etmək məqsədilə fərqli platformalarda müxtəlif layihə təklifləri olub, ciddi investorlar bu məsələyə qoşulub. Ancaq reallıq odur ki, məhz bu layihə üzərində uyğun konyuktur şəraiti formalaşdırmağa nail olundu, regional ziddiyətləri əməkdaşlıq platformasına çevirməklə layihənin implementasiyası təmin olundu.
Əlbəttə, enerji resurslarının Avropaya nəqli Azərbaycan üçün də maraq kəsb edir, çünki ölkə bundan əlavə vəsaitlər əldə edir. Ancaq nəzərə alınmalıdır ki, Azərbaycan çox böyük çağırışlar və çətinliklərə baxmayaraq, bu layihələrin icrasından heç bir halda geri çəkilməyib. Əks halda bu gün Avropanın enerji xəritəsi indiki qaydada formalaşmaz, Xəzər dənizi isə Türkmənistan, Qazaxıstanın neft və qazının Avropaya istiqamətləndiyi platforma yox, Xəzərin qərbindən Şərqə istiqamətlənən enerji dəhlizi olardı.
Beləliklə, bu gün Azərbaycan karbohidrogen ehtiyatları üçün şaxələnmiş ixrac marşrutlarına malik olmaqla Avropa ölkələrinin enerji təhlükəsizliyini təmin edir. Ancaq Ermənistan bu layihələrdən kənarda qaldığı üçün bu layihələrə qarşı provokasiya etməkdə maraqlı tərəf kimi görünür. Belə ki, daha öncə də, yəni 2020-ci ilin iyul ayında da Ermənistan münaqişə zonasından xeyli aralıda yerləşən və qeyd olunan nəqliyyat, enerji və logistika dəhlizinin yerləşdiyi regiona (Azərbaycanın Tovuz rayonu) hücum etmiş, faktiki Avropanın gələcək enerji təhlükəsizliyi təhdid altına düşüb. Qafqaz, Mərkəzi Asiya regionu və Türkiyənin Avropa İttifaqı ilə iqtisadi, mədəni bağlılığını, inteqrativ inkişafını gücləndirən bu layihələri hədəf almaqla Ermənistan Avropanın gələcək strateji inkişaf yoluna da ləngidici təsir göstərir.
Buna müvafiq olaraq, Ermənistan qonşu ölkələrə qarşı ərazi iddialarından qurtulmağı bacarmalı, BMT Təhlükəsizlik Şurasının qətnamələrinə əməl etmək öhdəliyinə sadiqlik nümayiş etdirməlidir. Belə olan halda, bu ölkə də regional layihələrdə iştirak edə və Avro-Asiya dəyər axınlarının iştirakçısına çevrilə bilər.
Ayaz MÜSEYİBOV
İİTKM-in departament rəhbəri
Bölməyə aid digər xəbərlər
Tarix: 19-10-2020 15:01 | Bölmə: İqtisadiyyat

2020-ci il 06 oktyabr tarixində Bakı-Tbilisi-Ceyhan boru kəməri Ermənistan tərəfindən kaset bombaları ilə atəşə tutuldu. Mərmi qəlpələri boru kəmərinin 10 metrliyinə düşsə də kəmərə ziyan dəymədi. Bununla da, 20-ci əsrin layihəsinin Avropanın enerji resursları ilə təminatında fasilə yaranmadı. Ancaq bu hadisə Dağlıq Qarabağ münaqişəsinin həssaslığını bir daha göstərərək beynəlxalq ictimaiyyətdən, xüsusi ilə də Avropa ölkələrindən regiona daha diqqətlə yanaşmağı tələb edir. Heç şübhəsiz ki, Ermənistanın Avropanın enerji təhlükəsizliyi siyasəti üçün kritik strateji əhəmiyyət daşıyan Azərbaycana bu formada hücum etməsi münaqişəni həm də Avropanın enerji təhlükəsizliyinə yönəlmiş ciddi təhdidə çevirir.
Münaqişənin başlanğıc nöqtəsi
Əvvəla onu qeyd edək ki, Dağlıq Qarabağ münaqişəsi keçmiş Sovet İttifaqının dağılması ilə yaranmış gərginlik ocaqlarından biridir və münaqişənin hərbi, psixoloji və siyasi təsirləri Qafqazda uzun illər ərzində özünəməxsus iqtisadi reallıqlar formalaşdırıb. Dağlıq Qarabağ beynəlxalq ictimaiyyət tərəfindən Azərbaycanın rəsmi ərazisi kimi tanınır və Ermənistan qoşunlarının işğal olunmuş torpaqları tərk etməsi barədə BMT Təhlükəsizlik Şurasının 4 qətnaməsi (822,853,874,884) mövcuddur.
Azərbaycanın mədəni və iqtisadi profili
Müstəqil olduğu ilk illərdən münaqişəyə cəlb olunması, torpaqlarının 20 faizinin işğal olunması, 1 milyon vətəndaşının qaçqın və məcburi köçkün düşməsi Azərbaycanın iqtisadi inkişafı üçün çox ciddi çağırışlar formalaşdırıb. Buna baxmayaraq, ölkə özünəməxsus iqtisadi idarəetmə modelini formalaşdıra bilib. Məhz bunun səbəbidir ki, Böyük Britaniya, İtaliya, İsveçrə, Türkiyə, Belçika və digər Avropa ölkələrinin BP, Total, Botaş, Fluxys, Enagas, Snam, Axpo və s. kimi iri transmilli korporasiyaları Azərbaycana milyard dollarlarla investisiya qoyurlar.
Məsələnin digər bir tərəfi ondan ibarətdir ki, Azərbaycan əhalisinin əksəriyyətini müsəlmanlar təşkil etsə də, ölkə çox zəngin multikultural və dini, mədəni irsə malikdir. Belə ki, Cənubi Qafqaz regionunun ən böyük Yəhudi və Rus icması yaşayan Azərbaycan həm də ölkənin minillik tarixinin zənginliyi hesab olunan qədim Alban xristianlığı irsinə sahibdir. Bütün bu faktlar beynəlxalq təşkilatlar və UNESCO tərəfindən müxtəlif hesabatlarda öz təsdiqini tapıb.
Azərbaycan Avropa və Asiya arasında qlobal dəyər zəncirlərinin fəal iştirakçısıdır. Avropa dəyərlərinə inteqrasiyanı əsas inkişaf siyasətlərindən biri kimi müəyyən etmiş Azərbaycan Şimal-Cənub, Şərq-Qərb nəqliyyat dəhlizlərinin mərkəzi subyekti, beynəlxalq nəqliyyat, enerji və logistika qovşağıdır. Gürcüstanın Supsa limanına qədər inşa edilən ilk kəmər Xəzər dənizi ilə Qara dənizi, ardınca realizə olunan Bakı-Tbilisi-Ceyhan neft kəməri (BTC) Aralıq dənizini birləşdirdi və nəhayət, daha sonra həmin marşrut boyu qaz kəməri inşa edildi. BTC sayəsində Avropa İttifaqının üzvü olan bəzi dövlətlərin neftə tələbatının böyük hissəsi Azərbaycan tərəfindən təmin edilir. Daşıma gücü on milyon tonlarla ölçülən Bakı-Tbilisi-Qars dəmir yolu layihəsi isə Çindən Avropaya daşınma müddətini 30-35 gündən iki həftəyə qədər azaldır və Mərkəzi Asiyanın Avropa bazarına çıxış imkanını təmin edir.
Avropanın təhlükəsiz enerji ekosistemini sağlamlaşdırmaq meyillərində Azərbaycanın rolu
Avropanın enerji təhlükəsizliyinə xidmət edən mega-layihələrin implementasiyasını təmin etməklə Azərbaycanın regionun enerji xəritəsini dəyişib. Avropaya Xəzərin təbii qaz ehtiyatlarına çıxış təmin edən və 31 milyard kubmetrlik potensial daşıma gücü olan “Cənub Qaz Dəhlizi” Avropanın çoxdandır çalışdığı enerji kanallarının diversifikasiyası siyasətinə dəstək verib. İtaliya, Bolqarıstan, Bosniya və Herseqovina, Yunanıstan, Makedoniya, Albaniya və Serbiya kimi Avropa ölkələrini əhatə edən və ümumi kapital qoyuluşu 40 milyard ABŞ dolları olan 4 hissəli bu layihəyə qədər də Avropanın enerji təhlükəsizliyini təmin etmək məqsədilə fərqli platformalarda müxtəlif layihə təklifləri olub, ciddi investorlar bu məsələyə qoşulub. Ancaq reallıq odur ki, məhz bu layihə üzərində uyğun konyuktur şəraiti formalaşdırmağa nail olundu, regional ziddiyətləri əməkdaşlıq platformasına çevirməklə layihənin implementasiyası təmin olundu.
Əlbəttə, enerji resurslarının Avropaya nəqli Azərbaycan üçün də maraq kəsb edir, çünki ölkə bundan əlavə vəsaitlər əldə edir. Ancaq nəzərə alınmalıdır ki, Azərbaycan çox böyük çağırışlar və çətinliklərə baxmayaraq, bu layihələrin icrasından heç bir halda geri çəkilməyib. Əks halda bu gün Avropanın enerji xəritəsi indiki qaydada formalaşmaz, Xəzər dənizi isə Türkmənistan, Qazaxıstanın neft və qazının Avropaya istiqamətləndiyi platforma yox, Xəzərin qərbindən Şərqə istiqamətlənən enerji dəhlizi olardı.
Beləliklə, bu gün Azərbaycan karbohidrogen ehtiyatları üçün şaxələnmiş ixrac marşrutlarına malik olmaqla Avropa ölkələrinin enerji təhlükəsizliyini təmin edir. Ancaq Ermənistan bu layihələrdən kənarda qaldığı üçün bu layihələrə qarşı provokasiya etməkdə maraqlı tərəf kimi görünür. Belə ki, daha öncə də, yəni 2020-ci ilin iyul ayında da Ermənistan münaqişə zonasından xeyli aralıda yerləşən və qeyd olunan nəqliyyat, enerji və logistika dəhlizinin yerləşdiyi regiona (Azərbaycanın Tovuz rayonu) hücum etmiş, faktiki Avropanın gələcək enerji təhlükəsizliyi təhdid altına düşüb. Qafqaz, Mərkəzi Asiya regionu və Türkiyənin Avropa İttifaqı ilə iqtisadi, mədəni bağlılığını, inteqrativ inkişafını gücləndirən bu layihələri hədəf almaqla Ermənistan Avropanın gələcək strateji inkişaf yoluna da ləngidici təsir göstərir.
Buna müvafiq olaraq, Ermənistan qonşu ölkələrə qarşı ərazi iddialarından qurtulmağı bacarmalı, BMT Təhlükəsizlik Şurasının qətnamələrinə əməl etmək öhdəliyinə sadiqlik nümayiş etdirməlidir. Belə olan halda, bu ölkə də regional layihələrdə iştirak edə və Avro-Asiya dəyər axınlarının iştirakçısına çevrilə bilər.
Ayaz MÜSEYİBOV
İİTKM-in departament rəhbəri
Bölməyə aid digər xəbərlər
Dünən, 11:24
Bakıya gizli gətirilən qızıl külçələr aşkarlanıb
Dünən, 08:19
“iPhone 17”-nin qiyməti məlum olub
2-09-2025, 18:00
Bakıda daşınmaz əmlak bahalaşıb
2-09-2025, 11:15
Azərbaycan və Braziliya İşçi qrupunun ilk iclasını keçiriblər - Foto
2-09-2025, 10:05
İcbari Sığorta Bürosunun Himayəçilər Şurasının tərkibi dəyişib
2-09-2025, 09:29
Generalın oğlu İngiltərədə şirkət açıb - Sənədlər
1-09-2025, 13:13
Mərkəzi Bank iki təşkilatın lisenziyasını ləğv edib
1-09-2025, 12:52
Xocavənd, Xocalı və Laçında aqrar torpaqlar icarəyə veriləcək
1-09-2025, 11:35
İlham Əliyev Asiya İnfrastruktur İnvestisiya Bankının prezidenti ilə görüşüb - Fotolar
29-08-2025, 16:58
Daha 56 nəqliyyat vasitəsi hərraca çıxarılıb
28-08-2025, 13:31
Bakıda nəqliyyatda gedişhaqqı artırılacaq? - Açıqlama
28-08-2025, 10:15
Mərkəzi Bank "Delta Capital” və “Zuhur” MMC-nin lisenziyasını "dondurub"
28-08-2025, 08:45
Məşhur şirkət "robotların beyni"-ni satışa çıxarıb
27-08-2025, 16:24
Sənaye metallarının qiyməti artıb
27-08-2025, 16:11
Daha 29 nəqliyyat vasitəsi hərraca çıxarılıb
27-08-2025, 15:30
Fərhad Əhmədovun böyük vergi borcu yaranıb
27-08-2025, 12:28
ABŞ şirkəti Rusiya nefti ilə bağlı gizli danışıqlar aparır
27-08-2025, 11:56
Şahin Mustafayev: "Körfəz ölkələrini Qara Dənizə bağlayacaq yeni marşrut yaradılacaq"
27-08-2025, 11:33
ABŞ-la iqtisadi müharibə Rusiya üçün pis nəticələnə bilər
27-08-2025, 09:53
Avropanın iki ölkəsi Rusiya aktivlərinin müsadirəsinə qarşıdır
26-08-2025, 13:58
Rusiyanın 14 sərnişin təyyarəsində problem yaranıb
26-08-2025, 12:10
ABŞ və Rusiya enerji sazişlərini müzakirə edir
26-08-2025, 11:02
I Yüksəliş müsabiqəsinin finalçısı mərkəz rəhbəri təyin olunub
25-08-2025, 18:56
"Coca-Cola" nəhəng şəbəkəni satmaq istəyir
25-08-2025, 16:00
Un neçəyədir? - Qiymət açıqlanıb
25-08-2025, 15:01
Mərkəzi Bankda yeni təyinat olub
25-08-2025, 10:53
Deputatdan "Sədərək"dəki yanğınla bağlı açıqlama: "Bu, son 8 ildə 10-cu belə hadisədir..."
22-08-2025, 17:57
Rusiya Suriya üçün yeni pul çap edəcək
22-08-2025, 17:33
Əli Əsədov Çinin korporasiya prezidenti ilə görüşüb
22-08-2025, 10:40
QSC-nin Müşahidə Şurasının tərkibi dəyişib
21-08-2025, 16:09
Aİ və ABŞ birgə bəyanat yayıblar
21-08-2025, 11:48
TANAP ilə nəql edilən Azərbaycan qazının həcmi açıqlanıb
21-08-2025, 11:04
Nazir müavininin adı 3.8 milyon manatlıq "tender oyunu"nda hallanır
20-08-2025, 18:00
QSC-nin Müşahidə Şurasının tərkibi dəyişib
20-08-2025, 13:04
Su Ehtiyatları Agentliyinin 23 milyon manatdan çox vergi borcu var
19-08-2025, 17:35
"Azəriqaz" ləğv edilir? - Hüquqşünasdan müsahibə
19-08-2025, 17:22
Azərbaycan iqtisadi artımla bağlı proqnozunu yeniləyib
19-08-2025, 15:30
SOCAR-ın tabeliyində yeni qurumlar yaradılacaq
19-08-2025, 11:35
“Azərbaycan Dəmir Yolları” QSC-də tender qalmaqalı - Şikayət var
19-08-2025, 11:09
66 nəqliyyat vasitəsi hərraca çıxarılıb
19-08-2025, 10:44
Dünya bazarında neft ucuzlaşır
19-08-2025, 10:00
Bakıda iki sexin fəaliyyəti dayandırılıb
18-08-2025, 15:57
Dövlətə məxsus avtomobillər hərraca çıxarılıb
15-08-2025, 15:44
Bank və digər kredit təşkilatlarının kredit portfeli artıb
15-08-2025, 10:49
Unun topdansatış qiymətləri açıqlanıb
14-08-2025, 16:39
Rusiyaya qarşı 19-cu sanksiyalar paketi hazırlayırlar