13:13 / 15-09-2025
Masazırda 57 yaşlı kişini "tok" vurub
13:03 / 15-09-2025
Zakir Həsənov Bakıda Türkiyə Baş Qərargah rəisini qəbul edib
13:02 / 15-09-2025
Qarabağda ermənilərin gizli silah anbarları var
12:58 / 15-09-2025
Sabah yağış yağacaq - Proqnoz
12:45 / 15-09-2025
Türk Almaniyada yüksək vəzifəyə təyin edilib
12:39 / 15-09-2025
Rusiya ilə Çin buğdanı avtomobillə dəyişirlər
12:35 / 15-09-2025
Milli Məclisdə vərəmlə bağlı ictimai dinləmə keçiriləcək
12:26 / 15-09-2025
Netanyahunun təyyarəsi marşrutunu dəyişir
12:22 / 15-09-2025
Fransanın yeni səfiri Bakıya gəlir
12:15 / 15-09-2025
Bloger Məhəmməd Mirzəliyə qiyabi hökm oxunub - 6 il 6 ay həbs cəzası
11:27 / 15-09-2025
Prezident Qarabağda dörd kəndin sakinləri ilə görüşüb - Fotolar
11:23 / 15-09-2025
Təyyarə qəzasından yalnız pilot sağ çıxıb
11:20 / 15-09-2025
General: Putin sadəcə qorxudur, panikaya ehtiyac yoxdur
11:13 / 15-09-2025
Almanlar Rusiyanın NATO ölkəsinə hücumundan qorxur
11:09 / 15-09-2025
Füzulinin Qaraxanbəyli kəndinin layihəsi açıqlanıb
11:06 / 15-09-2025
İlham Əliyev Xocalıda daha bir kəndə baş çəkib - Fotolar
11:04 / 15-09-2025
Ruslar kombaynları vurub, 12 nəfər yaralanıb
10:59 / 15-09-2025
İlham Əliyev Xocalı rayonunun Badara kəndində olub - Fotolar
10:55 / 15-09-2025
Pirəkəşkül və Ağdərədə yararsız döyüş sursatları məhv ediləcək
10:43 / 15-09-2025
Rusiyada azərbaycanlı İjevsk Şəhər Dumasının deputatı seçilib
10:28 / 15-09-2025
Sabirabadda 42 yaşlı şəxs qətlə yetirilib
10:22 / 15-09-2025
Donald Tramp İsrailə xəbərdarlıq edib
09:56 / 15-09-2025
Prezident Daşbulaqda tut bağında görülmüş işlərlə tanış olub - Fotolar
09:39 / 15-09-2025
İlham Əliyev Xocalı rayonunun Seyidbəyli kəndində olub - Fotolar
09:34 / 15-09-2025
Bakıda mənzildən meyit tapılıb
09:14 / 15-09-2025
Məşhur media şirkəti "Google"-ni məhkəməyə verib
09:05 / 15-09-2025
NATO qoşunları Polşaya gələcək
08:57 / 15-09-2025
Xəzər dənizində zəlzələ baş verib
08:13 / 15-09-2025
Çində uçan naməlum obyekt vurulub?
08:08 / 15-09-2025
Husilər silahı yerə qoymağı düşünmürlər
06:10 / 11-09-2025

13:31 / 11-09-2025

20:48 / 13-09-2025

21:32 / 10-09-2025

15:14 / 12-09-2025

14:28 / 10-09-2025

18:29 / 12-09-2025

09:46 / 11-09-2025

17:29 / 10-09-2025

10:50 / 12-09-2025

23:44 / 12-09-2025

Suriyanın yeni lideri Türkiyəyə arxa çevirir?
Tarix: 04-02-2025 11:28 | Bölmə: Slayd

Hakimiyyətdə özünü təsdiq edən Suriyanın keçid hökumətinin başçısı Əhməd əl-Şaraa ilk xarici səfərini edib. Səudiyyə Ərəbistanı yeni hakimiyyət orqanlarının Ərəb dünyasının aparıcı gücləri ilə sıx əlaqələr saxlamaqda marağını vurğulamaq məqsədi daşıyan “debüt missiyası” üçün təyinat yeri kimi seçilib.
Bununla belə, praktikada Dəməşq güclü şəkildə Türkiyəyə yönəlib və Ankaranın və aparıcı ərəb dövlətlərinin maraqları arasında balans yaratmaq cəhdləri uzunmüddətli perspektivdə ölkənin yeni hakimiyyətlərinə baha başa gələ bilər.
Reyting.az xəbər verir ki, bu barədə “Regnum” yazıb.
Rusiya nəşrinin təhlilində qeyd olunur ki, Suriya nümayəndə heyətini Ər-Riyadda Səudiyyə Ərəbistanının vəliəhd şahzadəsi (və faktiki lideri) Məhəmməd bin Salman şəxsən qəbul edib: O, Əl-Şaraanı Səudiyyə kabinetinin üzvlərinə təqdim edib, həmçinin Suriya liderinin özü ilə gətirdiyi təyin olunmuş şəxslərlə görüşüb.
Rəsmi Ər-Riyad hökumət görüşlərinin təfərrüatları barədə çox danışmır, rifah, firavanlıq və mehriban qonşuluq haqqında cəlbedici ifadələrlə məhdudlaşır. Bununla belə, qeydləri müşayiət edən fotoreportajlardan belə aydın olur ki, Suriyanın yeni lideri krallığın bütün əsas fiqurlarının diqqətini çəkib.
Səudiyyəlilər Dəməşqə münasibətdə qətidir: Suriya ilə Qətər (krallığın siyasi və iqtisadi rəqiblərindən biri) arasında kəskin yaxınlaşmadan sonra Ər-Riyad Suriyanın yeni hakimiyyət orqanlarına təsirini gücləndirmək yollarını axtarır.
Səudiyyə hakimiyyətinin fikrincə, vasitələrdən biri də Suriyanın qlobal iqtisadiyyata “dinc yolla reinteqrasiyasında” vasitəçilik olmalıdır. Suriya hakimiyyəti (səudiyyəlilərin köməyi olmadan) Avropa İttifaqından bəzi güzəştlər əldə edə bilib. İndi yeni Dəməşq ABŞ-a münasibətdə də oxşar yanaşmanın işləyəcəyini gözləyir.
Vaşinqton 2025-ci ilin əvvəlində məhdudiyyətlərin yumşaldılmasına icazə versə də, hələlik yekun qərarını verməyib. Səudiyyə Ərəbistanının vasitəçiliyi və şəfaəti məsələni irəli aparmalıdır.
Digər tərəfdən, Ər-Riyad çətin ki, Donald Tramp administrasiyası ilə məşğul olarkən bu məsələni çox da sərtləşdirsin. Ağ evin Səudiyyə Ərəbistanı ilə İsrail arasında münasibətlərin normallaşdırılmasını əks şərt kimi görəcəyi ehtimalı yüksəkdir. Krallıq hazırda belə bir mübadilə üçün hazır deyil.
Türkiyənin marağı
Suriya hakimiyyət orqanları ilə ərəb ölkələri arasında daha fəal ünsiyyət və Ankara ilə Dəməşq arasında diplomatik təmasların tezliyinin azalması ilk baxışda küsmə kimi görünür. Xüsusilə də o kontekstdə əl-Şaraanın Türkiyəyə böyük səfərinin tarixləri artıq bir neçə dəfə dəyişdirilib. Ərəb ziyalılarının nümayəndələri Suriyanın yeni rejiminin ilk addımlarını izləyərək, onun ərəb və türk dünyası arasında çox aydın seçim etdiyini iddia etmək üçün bir-biri ilə yarışırlar.
Praktikada isə Türkiyə yüksək səviyyəli təxirə salınmış səfərdən çox narahatdır: Suriya keçid hökuməti demək olar ki, tamamilə “türk mənşəlilər”dən ibarətdir və ya rəsmi Ankaraya qarşı düşmənçilik nümayiş etdirmir. Əl-Şaraanın güc balansını dəyişməyə çalışacağını və bununla da iyerarxiyada öz mövqeyini zəiflədəcəyini gözləməyə dəyməz.
Xüsusilə nəzərə alsaq ki, Suriyanın yeni prezidentinin ictimai vədlərindən biri ölkənin ərazi bütövlüyünü təmin etmək və “şübhəli yarımhərbi qüvvələrə” qarşı mübarizə aparmaq olub və hər kəs onun fikirlərini bölüşmür. Məsələn, Suriya kürdləri (özlərini “Rojava Muxtariyyəti” elan ediblər) yeni hökumətin səlahiyyətlərini tanımır və ondan əhəmiyyətli güzəştlər tələb edirlər; Dəməşqdən onların əvvəlki hüquq və azadlıqlarına hörmət ediləcəyinə dair “dəmir örtüklü zəmanət” alana qədər tərksilahdan və yenilənmiş silahlı qüvvələrə inteqrasiyadan imtina olunur.
Əl-Şaraa ətrafındakı siyasətçilərin əhəmiyyətli hissəsinin kürdlərə qarşı son dərəcə döyüşkən olduğunu nəzərə alsaq, yeni hakimiyyətin “kürd azadlığına” qarşı mübarizədə sübut edilmiş müttəfiqlərə ehtiyacı olacaq.
Türkiyə isə Suriya hökumət qüvvələrinə kömək etmək kimi ağlabatan bəhanə ilə hərbi varlığını artırmaqla vəziyyətdən istifadə etmək iqtidarındadır. Ankara ilə Dəməşq arasında (indiyə qədər pərdəarxası) sövdələşmənin müzakirələri artıq davam edir.
“Ümumi xəttə” uyğunlaşmaq məcburiyyəti
Türkiyə hakimiyyəti mətbuatın təxribatçı suallarından yayınaraq, əl-Şaraanın Ər-Riyada səfərinə məhəl qoymadı. Bununla bağlı gözlənilməz heç nə yoxdur. Türkiyənin “diplomatik örtüyü” öz üzərinə çəkmək üçün həddindən artıq aktiv cəhdi Suriyanın xarici siyasət imicinin Yaxın Şərqin müstəqil oyunçusu kimi deyil, bir türk peyki kimi imicinin təsdiqlənməsi ilə doludur. Ankara bunda maraqlı deyil - ərəb dünyasında çəkisi olan, həm ümumərəb, həm də türk gündəmini bərabər şəkildə təbliğ etməyə qadir olan müstəqil və güclü ərəb müttəfiqi əldə etmək onlar üçün daha sərfəlidir.
Türkiyə-Qətər hərbi-siyasi ittifaqı da analoji sxem üzrə yaradılıb. 2017-ci ildən sonra Doha qonşularının iqtisadi və siyasi blokadası ilə zəiflədi və Ankaranın dəstəyi Qətərin Yaxın Şərqdəki təsirini saxlamağa imkan verib.
“Yeni Dəməşq” bu yolu təkrarlamağa çalışır və hətta ərəb dünyası ilə münasibətdə nisbətən uğurludur. Lakin blokada zamanı belə nüfuzlu oyunçu olaraq qalan Qətərdən fərqli olaraq, Suriya hazırda daha çox “tutmaq” oyunçusudur və daim maraqlar balansını izləyən Səudiyyə və Türkiyənin “ümumi xətlərinə” uyğunlaşmaq məcburiyyətindədir.
Hər iki tərəfə həddən artıq meyl avtomatik olaraq digər tərəfdaşla münasibətlərin azalması demək olacaq ki, bu da Suriyanın özündəki çətin vəziyyəti nəzərə alaraq, uzunmüddətli perspektivdə böyük problemə çevrilmək riski daşıyır.
Y. QACAR
Bölməyə aid digər xəbərlər
Tarix: 04-02-2025 11:28 | Bölmə: Slayd

Hakimiyyətdə özünü təsdiq edən Suriyanın keçid hökumətinin başçısı Əhməd əl-Şaraa ilk xarici səfərini edib. Səudiyyə Ərəbistanı yeni hakimiyyət orqanlarının Ərəb dünyasının aparıcı gücləri ilə sıx əlaqələr saxlamaqda marağını vurğulamaq məqsədi daşıyan “debüt missiyası” üçün təyinat yeri kimi seçilib.
Bununla belə, praktikada Dəməşq güclü şəkildə Türkiyəyə yönəlib və Ankaranın və aparıcı ərəb dövlətlərinin maraqları arasında balans yaratmaq cəhdləri uzunmüddətli perspektivdə ölkənin yeni hakimiyyətlərinə baha başa gələ bilər.
Reyting.az xəbər verir ki, bu barədə “Regnum” yazıb.
Rusiya nəşrinin təhlilində qeyd olunur ki, Suriya nümayəndə heyətini Ər-Riyadda Səudiyyə Ərəbistanının vəliəhd şahzadəsi (və faktiki lideri) Məhəmməd bin Salman şəxsən qəbul edib: O, Əl-Şaraanı Səudiyyə kabinetinin üzvlərinə təqdim edib, həmçinin Suriya liderinin özü ilə gətirdiyi təyin olunmuş şəxslərlə görüşüb.
Rəsmi Ər-Riyad hökumət görüşlərinin təfərrüatları barədə çox danışmır, rifah, firavanlıq və mehriban qonşuluq haqqında cəlbedici ifadələrlə məhdudlaşır. Bununla belə, qeydləri müşayiət edən fotoreportajlardan belə aydın olur ki, Suriyanın yeni lideri krallığın bütün əsas fiqurlarının diqqətini çəkib.
Səudiyyəlilər Dəməşqə münasibətdə qətidir: Suriya ilə Qətər (krallığın siyasi və iqtisadi rəqiblərindən biri) arasında kəskin yaxınlaşmadan sonra Ər-Riyad Suriyanın yeni hakimiyyət orqanlarına təsirini gücləndirmək yollarını axtarır.
Səudiyyə hakimiyyətinin fikrincə, vasitələrdən biri də Suriyanın qlobal iqtisadiyyata “dinc yolla reinteqrasiyasında” vasitəçilik olmalıdır. Suriya hakimiyyəti (səudiyyəlilərin köməyi olmadan) Avropa İttifaqından bəzi güzəştlər əldə edə bilib. İndi yeni Dəməşq ABŞ-a münasibətdə də oxşar yanaşmanın işləyəcəyini gözləyir.
Vaşinqton 2025-ci ilin əvvəlində məhdudiyyətlərin yumşaldılmasına icazə versə də, hələlik yekun qərarını verməyib. Səudiyyə Ərəbistanının vasitəçiliyi və şəfaəti məsələni irəli aparmalıdır.
Digər tərəfdən, Ər-Riyad çətin ki, Donald Tramp administrasiyası ilə məşğul olarkən bu məsələni çox da sərtləşdirsin. Ağ evin Səudiyyə Ərəbistanı ilə İsrail arasında münasibətlərin normallaşdırılmasını əks şərt kimi görəcəyi ehtimalı yüksəkdir. Krallıq hazırda belə bir mübadilə üçün hazır deyil.
Türkiyənin marağı
Suriya hakimiyyət orqanları ilə ərəb ölkələri arasında daha fəal ünsiyyət və Ankara ilə Dəməşq arasında diplomatik təmasların tezliyinin azalması ilk baxışda küsmə kimi görünür. Xüsusilə də o kontekstdə əl-Şaraanın Türkiyəyə böyük səfərinin tarixləri artıq bir neçə dəfə dəyişdirilib. Ərəb ziyalılarının nümayəndələri Suriyanın yeni rejiminin ilk addımlarını izləyərək, onun ərəb və türk dünyası arasında çox aydın seçim etdiyini iddia etmək üçün bir-biri ilə yarışırlar.
Praktikada isə Türkiyə yüksək səviyyəli təxirə salınmış səfərdən çox narahatdır: Suriya keçid hökuməti demək olar ki, tamamilə “türk mənşəlilər”dən ibarətdir və ya rəsmi Ankaraya qarşı düşmənçilik nümayiş etdirmir. Əl-Şaraanın güc balansını dəyişməyə çalışacağını və bununla da iyerarxiyada öz mövqeyini zəiflədəcəyini gözləməyə dəyməz.
Xüsusilə nəzərə alsaq ki, Suriyanın yeni prezidentinin ictimai vədlərindən biri ölkənin ərazi bütövlüyünü təmin etmək və “şübhəli yarımhərbi qüvvələrə” qarşı mübarizə aparmaq olub və hər kəs onun fikirlərini bölüşmür. Məsələn, Suriya kürdləri (özlərini “Rojava Muxtariyyəti” elan ediblər) yeni hökumətin səlahiyyətlərini tanımır və ondan əhəmiyyətli güzəştlər tələb edirlər; Dəməşqdən onların əvvəlki hüquq və azadlıqlarına hörmət ediləcəyinə dair “dəmir örtüklü zəmanət” alana qədər tərksilahdan və yenilənmiş silahlı qüvvələrə inteqrasiyadan imtina olunur.
Əl-Şaraa ətrafındakı siyasətçilərin əhəmiyyətli hissəsinin kürdlərə qarşı son dərəcə döyüşkən olduğunu nəzərə alsaq, yeni hakimiyyətin “kürd azadlığına” qarşı mübarizədə sübut edilmiş müttəfiqlərə ehtiyacı olacaq.
Türkiyə isə Suriya hökumət qüvvələrinə kömək etmək kimi ağlabatan bəhanə ilə hərbi varlığını artırmaqla vəziyyətdən istifadə etmək iqtidarındadır. Ankara ilə Dəməşq arasında (indiyə qədər pərdəarxası) sövdələşmənin müzakirələri artıq davam edir.
“Ümumi xəttə” uyğunlaşmaq məcburiyyəti
Türkiyə hakimiyyəti mətbuatın təxribatçı suallarından yayınaraq, əl-Şaraanın Ər-Riyada səfərinə məhəl qoymadı. Bununla bağlı gözlənilməz heç nə yoxdur. Türkiyənin “diplomatik örtüyü” öz üzərinə çəkmək üçün həddindən artıq aktiv cəhdi Suriyanın xarici siyasət imicinin Yaxın Şərqin müstəqil oyunçusu kimi deyil, bir türk peyki kimi imicinin təsdiqlənməsi ilə doludur. Ankara bunda maraqlı deyil - ərəb dünyasında çəkisi olan, həm ümumərəb, həm də türk gündəmini bərabər şəkildə təbliğ etməyə qadir olan müstəqil və güclü ərəb müttəfiqi əldə etmək onlar üçün daha sərfəlidir.
Türkiyə-Qətər hərbi-siyasi ittifaqı da analoji sxem üzrə yaradılıb. 2017-ci ildən sonra Doha qonşularının iqtisadi və siyasi blokadası ilə zəiflədi və Ankaranın dəstəyi Qətərin Yaxın Şərqdəki təsirini saxlamağa imkan verib.
“Yeni Dəməşq” bu yolu təkrarlamağa çalışır və hətta ərəb dünyası ilə münasibətdə nisbətən uğurludur. Lakin blokada zamanı belə nüfuzlu oyunçu olaraq qalan Qətərdən fərqli olaraq, Suriya hazırda daha çox “tutmaq” oyunçusudur və daim maraqlar balansını izləyən Səudiyyə və Türkiyənin “ümumi xətlərinə” uyğunlaşmaq məcburiyyətindədir.
Hər iki tərəfə həddən artıq meyl avtomatik olaraq digər tərəfdaşla münasibətlərin azalması demək olacaq ki, bu da Suriyanın özündəki çətin vəziyyəti nəzərə alaraq, uzunmüddətli perspektivdə böyük problemə çevrilmək riski daşıyır.
Y. QACAR
Bölməyə aid digər xəbərlər
Bu gün, 13:02
Qarabağda ermənilərin gizli silah anbarları var
Bu gün, 07:30
Kəlbəcərə köç karvanı gedib
Dünən, 18:40
İlham Əliyev Qırmızı Bazar, Hadrut qəsəbələri və Sos kəndinin sakinləri ilə görüşüb - (Yenilənib) - Fotolar
Dünən, 11:49
Qar və leysan yağır, çaylardan sel keçir
13-09-2025, 18:41
Xocalının Daşbulaq kəndinə ilk köç olub - (Yenilənib)
12-09-2025, 10:50
Zülfüqarov: Regiondankənar qüvvələr Ermənistana təzyiqlər göstərirlər
12-09-2025, 09:10
Güclü maqnit qasırğaları gözlənilir
12-09-2025, 00:10
Zelenski liderləri üçtərəfli sammitə çağırır
11-09-2025, 14:21
Hərbi ekspert: Polşa, Avropa və NATO müharibəyə hazır deyil
11-09-2025, 13:31
Professor: Hər iki ölkədə sülhə qarşı çıxanlar var
11-09-2025, 11:55
Su qıtlığının qarşısını almaq mümkün deyil
11-09-2025, 10:51
Beş dövlət BMT Təhlükəsizlik Şurasının təcili iclasını tələb edir
11-09-2025, 10:33
Sabah daha 4 itkin-şəhidimiz dəfn olunacaq - Siyahı
11-09-2025, 10:28
Putin Avropanı vurmağa davam edəcək
11-09-2025, 10:02
Bakının bəzi küçələrində nəqliyyatın hərəkəti məhdudlaşdırılacaq
11-09-2025, 09:46
Marsda həyat izləri aşkar ediblər
11-09-2025, 06:10
Qarabağa növbəti köç karvanları gedib - (Yenilənib)
10-09-2025, 14:28
Zülfüqarov: Rusiya ilə münasibətlərimiz əvvəlki səviyyəyə qayıtmayacaq
10-09-2025, 12:48
Zənginlərin ümumi sərvəti 6,6 trilyon dolları keçir - Siyahı
10-09-2025, 10:54
Tramp Avropanı Rusiyaya sanksiyalar tətbiq etməyə çağırır
10-09-2025, 10:19
Putin müharibəni genişləndirir, növbəti hədəf Polşadır
10-09-2025, 09:31
Güclü küləklə bağlı təhlükə xəbərdarlığı edilib
10-09-2025, 09:22
Hikmət Hacıyev ABŞ-da senatorlarla görüşüb - Fotolar
9-09-2025, 11:33
Sualtı silahlanma yarışı sürətlənir
9-09-2025, 09:10
Etibar Məmmədov aktiv siyasətə qayıda bilər
9-09-2025, 08:20
Netanyahu Qəzza əhalisini bölgəni tərk etməyə çağırır
8-09-2025, 23:20
ABŞ düşüncələrə nəzarət etməyə çalışır
8-09-2025, 16:29
Rusiya Qarabağda yaşamış ermənilərdən terrorçu qrup yaratmaq istəyir
8-09-2025, 15:40
Professor: Rusiya tədricən Çinin təsirinə düşür
8-09-2025, 12:43
Rusiyaya qarşı daha sərt sanksiyalar hazırlanır
8-09-2025, 11:09
Ukraynanı üç hissəyə bölürlər
8-09-2025, 10:51
Avropa liderləri müharibəyə son qoymaq üçün ABŞ-a gedir
8-09-2025, 00:57
İlin son Ay tutulması başa çatıb - (Yenilənib)
7-09-2025, 13:20
Bu gün əlavə imtahan keçirilib - (Yenilənib)
7-09-2025, 10:47
Kiyev "İskəndər" raketlərinin hədəfinə çevrilib - Foto
5-09-2025, 22:21
Bakı-Tehran-Bakı aviareysi bərpa olunur
5-09-2025, 15:46
ABŞ altı ölkəni böyük təhlükə ilə üz-üzə qoyur
5-09-2025, 12:56
Rusiya XİN AZAL-ın vurulan təyyarəsi ilə bağlı yalan məlumat yayıb
5-09-2025, 11:39
Ukraynaya 10 min sülhməramlı yerləşdirmək istəyirlər