22:51 / 07-02-2025
Azərbaycan-Ermənistan dövlət sərhədində nümayəndələr arasında görüş olub
22:35 / 07-02-2025
Bakıda erməni əsilli şəxslərin məhkəməsi davam etdirilib - Fotolar
20:15 / 07-02-2025
İlham Əliyev yeni parkın açılışında iştirak edib - Fotolar
19:47 / 07-02-2025
Ən yaxşı sualtı fotolar... - Fotolar
18:06 / 07-02-2025
İpoteka kreditləri üzrə 2 minə yaxın müraciət daxil olub
18:01 / 07-02-2025
Oleq Bakinskinin növbəti məhkəməsi keçirilib
17:52 / 07-02-2025
Yeni nazirin atası: “O pullar gözbəbəyi kimi qorunmalıdır”
17:38 / 07-02-2025
Qeyri-sabit hava şəraiti 10 fevrala kimi davam edəcək
17:27 / 07-02-2025
Elm və Təhsil Nazirliyində təyinat olub
17:10 / 07-02-2025
Üç ölkə prezidenti Qlobal Bakı Forumunda iştirak edəcək
16:44 / 07-02-2025
AFFA 8-9 fevralda keçiriləcək oyunları təxirə salıb
16:32 / 07-02-2025
Buraxılış imtahanlarının vaxtı açıqlanıb
16:21 / 07-02-2025
"Azərişıq": "Sənədsiz evlərin işıqla təmin edilməsi bizlk deyil"
15:53 / 07-02-2025
PA rəhbəri Sahil Babayevi yeni kollektivə təqdim edib
15:45 / 07-02-2025
Samir Şərifov daha bir vəzifəyə təyinat alıb
15:44 / 07-02-2025
Anar Əliyev nazir təyin edilib - Sərəncam
15:41 / 07-02-2025
Mask ABŞ-ı xəbərdar edir: “Növbəti müharibəni uduzacağıq”
15:34 / 07-02-2025
İranın ali rəhbəri ABŞ-ı hədələyir
15:22 / 07-02-2025
Egeydə silsilə təkanlar: İsrail sunamilərə hazırlaşır - Foto
15:19 / 07-02-2025
Peskov: “Kreml Bakıda “Rus Evi”nin bağlanmasını anlaşılmazlıq hesab edir”
15:04 / 07-02-2025
Şəhid Tərlan Məmmədov dəfn edilib
14:47 / 07-02-2025
31 yaşdan yuxarı əsgərlər evə buraxılır
14:39 / 07-02-2025
AzTV sədrinə iki müavin təyin olunub
14:31 / 07-02-2025
Şəhid Müşfiq Quliyev dəfn edilib (Yenilənib) - Foto
14:29 / 07-02-2025
Baş rejissor vəzifədən azad olunub
14:20 / 07-02-2025
Tramp Beynəlxalq Cinayət Məhkəməsinə sanksiyalar tətbiq edib
13:47 / 07-02-2025
Məktəbli 11-ci sinif şagirdinə ölümcül xəsarətlər yetirib - Yenilənib
13:40 / 07-02-2025
Nizami rayonunda dələduzluq edən şəxs saxlanılıb
13:18 / 07-02-2025
Baydenin son sanksiyaları Rusiyanı ciddi məhdudiyyətlərlə üzləşdirib
13:17 / 07-02-2025
“Qarabağ Universitetinin Klinikası” publik hüquqi şəxs yaradılır - Fərman
23:30 / 02-02-2025

21:01 / 04-02-2025

23:35 / 03-02-2025

15:28 / 04-02-2025

22:18 / 03-02-2025

10:08 / 04-02-2025

22:37 / 03-02-2025

16:53 / 06-02-2025

10:49 / 03-02-2025

00:30 / 04-02-2025

00:07 / 05-02-2025

07:56 / 03-02-2025

Suriyanın yeni lideri Türkiyəyə arxa çevirir?
Tarix: 04-02-2025 11:28 | Bölmə: Slayd

Hakimiyyətdə özünü təsdiq edən Suriyanın keçid hökumətinin başçısı Əhməd əl-Şaraa ilk xarici səfərini edib. Səudiyyə Ərəbistanı yeni hakimiyyət orqanlarının Ərəb dünyasının aparıcı gücləri ilə sıx əlaqələr saxlamaqda marağını vurğulamaq məqsədi daşıyan “debüt missiyası” üçün təyinat yeri kimi seçilib.
Bununla belə, praktikada Dəməşq güclü şəkildə Türkiyəyə yönəlib və Ankaranın və aparıcı ərəb dövlətlərinin maraqları arasında balans yaratmaq cəhdləri uzunmüddətli perspektivdə ölkənin yeni hakimiyyətlərinə baha başa gələ bilər.
Reyting.az xəbər verir ki, bu barədə “Regnum” yazıb.
Rusiya nəşrinin təhlilində qeyd olunur ki, Suriya nümayəndə heyətini Ər-Riyadda Səudiyyə Ərəbistanının vəliəhd şahzadəsi (və faktiki lideri) Məhəmməd bin Salman şəxsən qəbul edib: O, Əl-Şaraanı Səudiyyə kabinetinin üzvlərinə təqdim edib, həmçinin Suriya liderinin özü ilə gətirdiyi təyin olunmuş şəxslərlə görüşüb.
Rəsmi Ər-Riyad hökumət görüşlərinin təfərrüatları barədə çox danışmır, rifah, firavanlıq və mehriban qonşuluq haqqında cəlbedici ifadələrlə məhdudlaşır. Bununla belə, qeydləri müşayiət edən fotoreportajlardan belə aydın olur ki, Suriyanın yeni lideri krallığın bütün əsas fiqurlarının diqqətini çəkib.
Səudiyyəlilər Dəməşqə münasibətdə qətidir: Suriya ilə Qətər (krallığın siyasi və iqtisadi rəqiblərindən biri) arasında kəskin yaxınlaşmadan sonra Ər-Riyad Suriyanın yeni hakimiyyət orqanlarına təsirini gücləndirmək yollarını axtarır.
Səudiyyə hakimiyyətinin fikrincə, vasitələrdən biri də Suriyanın qlobal iqtisadiyyata “dinc yolla reinteqrasiyasında” vasitəçilik olmalıdır. Suriya hakimiyyəti (səudiyyəlilərin köməyi olmadan) Avropa İttifaqından bəzi güzəştlər əldə edə bilib. İndi yeni Dəməşq ABŞ-a münasibətdə də oxşar yanaşmanın işləyəcəyini gözləyir.
Vaşinqton 2025-ci ilin əvvəlində məhdudiyyətlərin yumşaldılmasına icazə versə də, hələlik yekun qərarını verməyib. Səudiyyə Ərəbistanının vasitəçiliyi və şəfaəti məsələni irəli aparmalıdır.
Digər tərəfdən, Ər-Riyad çətin ki, Donald Tramp administrasiyası ilə məşğul olarkən bu məsələni çox da sərtləşdirsin. Ağ evin Səudiyyə Ərəbistanı ilə İsrail arasında münasibətlərin normallaşdırılmasını əks şərt kimi görəcəyi ehtimalı yüksəkdir. Krallıq hazırda belə bir mübadilə üçün hazır deyil.
Türkiyənin marağı
Suriya hakimiyyət orqanları ilə ərəb ölkələri arasında daha fəal ünsiyyət və Ankara ilə Dəməşq arasında diplomatik təmasların tezliyinin azalması ilk baxışda küsmə kimi görünür. Xüsusilə də o kontekstdə əl-Şaraanın Türkiyəyə böyük səfərinin tarixləri artıq bir neçə dəfə dəyişdirilib. Ərəb ziyalılarının nümayəndələri Suriyanın yeni rejiminin ilk addımlarını izləyərək, onun ərəb və türk dünyası arasında çox aydın seçim etdiyini iddia etmək üçün bir-biri ilə yarışırlar.
Praktikada isə Türkiyə yüksək səviyyəli təxirə salınmış səfərdən çox narahatdır: Suriya keçid hökuməti demək olar ki, tamamilə “türk mənşəlilər”dən ibarətdir və ya rəsmi Ankaraya qarşı düşmənçilik nümayiş etdirmir. Əl-Şaraanın güc balansını dəyişməyə çalışacağını və bununla da iyerarxiyada öz mövqeyini zəiflədəcəyini gözləməyə dəyməz.
Xüsusilə nəzərə alsaq ki, Suriyanın yeni prezidentinin ictimai vədlərindən biri ölkənin ərazi bütövlüyünü təmin etmək və “şübhəli yarımhərbi qüvvələrə” qarşı mübarizə aparmaq olub və hər kəs onun fikirlərini bölüşmür. Məsələn, Suriya kürdləri (özlərini “Rojava Muxtariyyəti” elan ediblər) yeni hökumətin səlahiyyətlərini tanımır və ondan əhəmiyyətli güzəştlər tələb edirlər; Dəməşqdən onların əvvəlki hüquq və azadlıqlarına hörmət ediləcəyinə dair “dəmir örtüklü zəmanət” alana qədər tərksilahdan və yenilənmiş silahlı qüvvələrə inteqrasiyadan imtina olunur.
Əl-Şaraa ətrafındakı siyasətçilərin əhəmiyyətli hissəsinin kürdlərə qarşı son dərəcə döyüşkən olduğunu nəzərə alsaq, yeni hakimiyyətin “kürd azadlığına” qarşı mübarizədə sübut edilmiş müttəfiqlərə ehtiyacı olacaq.
Türkiyə isə Suriya hökumət qüvvələrinə kömək etmək kimi ağlabatan bəhanə ilə hərbi varlığını artırmaqla vəziyyətdən istifadə etmək iqtidarındadır. Ankara ilə Dəməşq arasında (indiyə qədər pərdəarxası) sövdələşmənin müzakirələri artıq davam edir.
“Ümumi xəttə” uyğunlaşmaq məcburiyyəti
Türkiyə hakimiyyəti mətbuatın təxribatçı suallarından yayınaraq, əl-Şaraanın Ər-Riyada səfərinə məhəl qoymadı. Bununla bağlı gözlənilməz heç nə yoxdur. Türkiyənin “diplomatik örtüyü” öz üzərinə çəkmək üçün həddindən artıq aktiv cəhdi Suriyanın xarici siyasət imicinin Yaxın Şərqin müstəqil oyunçusu kimi deyil, bir türk peyki kimi imicinin təsdiqlənməsi ilə doludur. Ankara bunda maraqlı deyil - ərəb dünyasında çəkisi olan, həm ümumərəb, həm də türk gündəmini bərabər şəkildə təbliğ etməyə qadir olan müstəqil və güclü ərəb müttəfiqi əldə etmək onlar üçün daha sərfəlidir.
Türkiyə-Qətər hərbi-siyasi ittifaqı da analoji sxem üzrə yaradılıb. 2017-ci ildən sonra Doha qonşularının iqtisadi və siyasi blokadası ilə zəiflədi və Ankaranın dəstəyi Qətərin Yaxın Şərqdəki təsirini saxlamağa imkan verib.
“Yeni Dəməşq” bu yolu təkrarlamağa çalışır və hətta ərəb dünyası ilə münasibətdə nisbətən uğurludur. Lakin blokada zamanı belə nüfuzlu oyunçu olaraq qalan Qətərdən fərqli olaraq, Suriya hazırda daha çox “tutmaq” oyunçusudur və daim maraqlar balansını izləyən Səudiyyə və Türkiyənin “ümumi xətlərinə” uyğunlaşmaq məcburiyyətindədir.
Hər iki tərəfə həddən artıq meyl avtomatik olaraq digər tərəfdaşla münasibətlərin azalması demək olacaq ki, bu da Suriyanın özündəki çətin vəziyyəti nəzərə alaraq, uzunmüddətli perspektivdə böyük problemə çevrilmək riski daşıyır.
Y. QACAR
Bölməyə aid digər xəbərlər
Tarix: 04-02-2025 11:28 | Bölmə: Slayd

Hakimiyyətdə özünü təsdiq edən Suriyanın keçid hökumətinin başçısı Əhməd əl-Şaraa ilk xarici səfərini edib. Səudiyyə Ərəbistanı yeni hakimiyyət orqanlarının Ərəb dünyasının aparıcı gücləri ilə sıx əlaqələr saxlamaqda marağını vurğulamaq məqsədi daşıyan “debüt missiyası” üçün təyinat yeri kimi seçilib.
Bununla belə, praktikada Dəməşq güclü şəkildə Türkiyəyə yönəlib və Ankaranın və aparıcı ərəb dövlətlərinin maraqları arasında balans yaratmaq cəhdləri uzunmüddətli perspektivdə ölkənin yeni hakimiyyətlərinə baha başa gələ bilər.
Reyting.az xəbər verir ki, bu barədə “Regnum” yazıb.
Rusiya nəşrinin təhlilində qeyd olunur ki, Suriya nümayəndə heyətini Ər-Riyadda Səudiyyə Ərəbistanının vəliəhd şahzadəsi (və faktiki lideri) Məhəmməd bin Salman şəxsən qəbul edib: O, Əl-Şaraanı Səudiyyə kabinetinin üzvlərinə təqdim edib, həmçinin Suriya liderinin özü ilə gətirdiyi təyin olunmuş şəxslərlə görüşüb.
Rəsmi Ər-Riyad hökumət görüşlərinin təfərrüatları barədə çox danışmır, rifah, firavanlıq və mehriban qonşuluq haqqında cəlbedici ifadələrlə məhdudlaşır. Bununla belə, qeydləri müşayiət edən fotoreportajlardan belə aydın olur ki, Suriyanın yeni lideri krallığın bütün əsas fiqurlarının diqqətini çəkib.
Səudiyyəlilər Dəməşqə münasibətdə qətidir: Suriya ilə Qətər (krallığın siyasi və iqtisadi rəqiblərindən biri) arasında kəskin yaxınlaşmadan sonra Ər-Riyad Suriyanın yeni hakimiyyət orqanlarına təsirini gücləndirmək yollarını axtarır.
Səudiyyə hakimiyyətinin fikrincə, vasitələrdən biri də Suriyanın qlobal iqtisadiyyata “dinc yolla reinteqrasiyasında” vasitəçilik olmalıdır. Suriya hakimiyyəti (səudiyyəlilərin köməyi olmadan) Avropa İttifaqından bəzi güzəştlər əldə edə bilib. İndi yeni Dəməşq ABŞ-a münasibətdə də oxşar yanaşmanın işləyəcəyini gözləyir.
Vaşinqton 2025-ci ilin əvvəlində məhdudiyyətlərin yumşaldılmasına icazə versə də, hələlik yekun qərarını verməyib. Səudiyyə Ərəbistanının vasitəçiliyi və şəfaəti məsələni irəli aparmalıdır.
Digər tərəfdən, Ər-Riyad çətin ki, Donald Tramp administrasiyası ilə məşğul olarkən bu məsələni çox da sərtləşdirsin. Ağ evin Səudiyyə Ərəbistanı ilə İsrail arasında münasibətlərin normallaşdırılmasını əks şərt kimi görəcəyi ehtimalı yüksəkdir. Krallıq hazırda belə bir mübadilə üçün hazır deyil.
Türkiyənin marağı
Suriya hakimiyyət orqanları ilə ərəb ölkələri arasında daha fəal ünsiyyət və Ankara ilə Dəməşq arasında diplomatik təmasların tezliyinin azalması ilk baxışda küsmə kimi görünür. Xüsusilə də o kontekstdə əl-Şaraanın Türkiyəyə böyük səfərinin tarixləri artıq bir neçə dəfə dəyişdirilib. Ərəb ziyalılarının nümayəndələri Suriyanın yeni rejiminin ilk addımlarını izləyərək, onun ərəb və türk dünyası arasında çox aydın seçim etdiyini iddia etmək üçün bir-biri ilə yarışırlar.
Praktikada isə Türkiyə yüksək səviyyəli təxirə salınmış səfərdən çox narahatdır: Suriya keçid hökuməti demək olar ki, tamamilə “türk mənşəlilər”dən ibarətdir və ya rəsmi Ankaraya qarşı düşmənçilik nümayiş etdirmir. Əl-Şaraanın güc balansını dəyişməyə çalışacağını və bununla da iyerarxiyada öz mövqeyini zəiflədəcəyini gözləməyə dəyməz.
Xüsusilə nəzərə alsaq ki, Suriyanın yeni prezidentinin ictimai vədlərindən biri ölkənin ərazi bütövlüyünü təmin etmək və “şübhəli yarımhərbi qüvvələrə” qarşı mübarizə aparmaq olub və hər kəs onun fikirlərini bölüşmür. Məsələn, Suriya kürdləri (özlərini “Rojava Muxtariyyəti” elan ediblər) yeni hökumətin səlahiyyətlərini tanımır və ondan əhəmiyyətli güzəştlər tələb edirlər; Dəməşqdən onların əvvəlki hüquq və azadlıqlarına hörmət ediləcəyinə dair “dəmir örtüklü zəmanət” alana qədər tərksilahdan və yenilənmiş silahlı qüvvələrə inteqrasiyadan imtina olunur.
Əl-Şaraa ətrafındakı siyasətçilərin əhəmiyyətli hissəsinin kürdlərə qarşı son dərəcə döyüşkən olduğunu nəzərə alsaq, yeni hakimiyyətin “kürd azadlığına” qarşı mübarizədə sübut edilmiş müttəfiqlərə ehtiyacı olacaq.
Türkiyə isə Suriya hökumət qüvvələrinə kömək etmək kimi ağlabatan bəhanə ilə hərbi varlığını artırmaqla vəziyyətdən istifadə etmək iqtidarındadır. Ankara ilə Dəməşq arasında (indiyə qədər pərdəarxası) sövdələşmənin müzakirələri artıq davam edir.
“Ümumi xəttə” uyğunlaşmaq məcburiyyəti
Türkiyə hakimiyyəti mətbuatın təxribatçı suallarından yayınaraq, əl-Şaraanın Ər-Riyada səfərinə məhəl qoymadı. Bununla bağlı gözlənilməz heç nə yoxdur. Türkiyənin “diplomatik örtüyü” öz üzərinə çəkmək üçün həddindən artıq aktiv cəhdi Suriyanın xarici siyasət imicinin Yaxın Şərqin müstəqil oyunçusu kimi deyil, bir türk peyki kimi imicinin təsdiqlənməsi ilə doludur. Ankara bunda maraqlı deyil - ərəb dünyasında çəkisi olan, həm ümumərəb, həm də türk gündəmini bərabər şəkildə təbliğ etməyə qadir olan müstəqil və güclü ərəb müttəfiqi əldə etmək onlar üçün daha sərfəlidir.
Türkiyə-Qətər hərbi-siyasi ittifaqı da analoji sxem üzrə yaradılıb. 2017-ci ildən sonra Doha qonşularının iqtisadi və siyasi blokadası ilə zəiflədi və Ankaranın dəstəyi Qətərin Yaxın Şərqdəki təsirini saxlamağa imkan verib.
“Yeni Dəməşq” bu yolu təkrarlamağa çalışır və hətta ərəb dünyası ilə münasibətdə nisbətən uğurludur. Lakin blokada zamanı belə nüfuzlu oyunçu olaraq qalan Qətərdən fərqli olaraq, Suriya hazırda daha çox “tutmaq” oyunçusudur və daim maraqlar balansını izləyən Səudiyyə və Türkiyənin “ümumi xətlərinə” uyğunlaşmaq məcburiyyətindədir.
Hər iki tərəfə həddən artıq meyl avtomatik olaraq digər tərəfdaşla münasibətlərin azalması demək olacaq ki, bu da Suriyanın özündəki çətin vəziyyəti nəzərə alaraq, uzunmüddətli perspektivdə böyük problemə çevrilmək riski daşıyır.
Y. QACAR
Bölməyə aid digər xəbərlər
Bu gün, 16:32
Buraxılış imtahanlarının vaxtı açıqlanıb
Bu gün, 15:44
Anar Əliyev nazir təyin edilib - Sərəncam
Bu gün, 11:10
İran daha böyük təhülkə ilə üzləşir - Foto
Bu gün, 09:01
Ayda böyük buz anbarları var - Foto
Bu gün, 08:25
Asteroid Yerlə toqquşa bilər
Dünən, 21:35
Erməniəsilli şəxslərin məhkəmə prosesi davam edir
5-02-2025, 16:06
Əmək pensiyaları indeksləşdirilib
5-02-2025, 12:24
Birinci Qarabağ müharibəsinin daha üç şəhidi dəfn olunacaq
5-02-2025, 12:11
Putin üçün tribunal layihəsi təsdiq edilib
5-02-2025, 11:51
Keçmiş nazirin şirkəti ölkədən pul çıxardığı üçün cərimələnib
5-02-2025, 11:18
Paşinyan Amerikanın yardımından məhrum ola bilər
5-02-2025, 10:30
Nazir iki nəfəri yüksək vəzifəyə təyin edib - Fotolar
4-02-2025, 16:28
İran müvə silahı yaratmağın qısa yolunu axtarır - Kəşfiyyat
4-02-2025, 11:28
Suriyanın yeni lideri Türkiyəyə arxa çevirir?
4-02-2025, 10:26
Azərbaycana narkotik gətirən iranlı balıqçılar saxlanılıb - Video
3-02-2025, 16:18
Dövlət satınalmaları ilə bağlı yeni qanun qəbul olunub - (Yenilənib)
3-02-2025, 15:54
Prezident Neft və Sənaye Universitetinə rektor təyin edib
3-02-2025, 14:45
Avropa İttifaqı ABŞ-la mümkün ticarət müharibəsinə hazırlaşır
3-02-2025, 11:58
Bakı-Həştərxan-Bakı marşrutu üzrə bütün uçuşlar dayandırılıb
3-02-2025, 11:43
Hikmət Hacıyev İranda hansı məsələləri müzakirə edib?
3-02-2025, 10:36
Azərbaycanda terrorçu qruplaşma zərərsizləşdirilib - Video - Fotolar
3-02-2025, 09:29
Dağlıq rayonlarda 12 dərəcəyədək şaxta olub
2-02-2025, 23:30
İran prezidenti Azərbaycana dəvət olunub - Fotolar
2-02-2025, 12:16
Hikmət Hacıyev İranda görüşlərini davam etdirir - Foto
1-02-2025, 20:11
Hikmət Hacıyev İranda səfərdədir - Foto
1-02-2025, 13:31
Avropa İttifaqı Rusiyaya yeni sanksiyalar tətbiqinə hazırlaşır
31-01-2025, 18:25
Ukrayna şəhəri ətrafında şiddətli döyüşlər gedir
31-01-2025, 15:43
Rusiya Qazaxıstanın yüyənini əlinə alır
31-01-2025, 14:26
Paşinyan: Azərbaycanla ilk dövlətlərarası sənədimiz var
31-01-2025, 14:15
Prezident gənclərə mükafat verib - Siyahı
31-01-2025, 13:16
Xocalıya növbəti köç karvanı yola salınıb - (Yenilənib) - Fotolar
31-01-2025, 12:03
NATO gərginliyi azaltmaq üçün Trampa təklif verəcək
31-01-2025, 09:59
NASA cəhənnəmdən gələn səsləri qeydə alıb
30-01-2025, 13:34
Yerin oxşarı olan ekzoplanet tapılıb
30-01-2025, 11:14
Suriyanın gələcək portreti: Tehran onu çəkən “rəssamlar” arasında yoxdur
30-01-2025, 09:34
On iki nazir Aİ-yə çağırış edib: Avropanı Rusiyadan qoruyun!
29-01-2025, 11:49
Varis xəstəliyi