22:54 / 24-04-2024
ABŞ Azərbaycan və Ermənistan arasında əldə olunmuş razılaşmanı alqışlayıb
21:42 / 24-04-2024
Erməni xəyanəti: həkim 40 türk əsgərini zəhərləyib
20:28 / 24-04-2024
İlham Əliyev və Sadır Japarov Bakıda Çingiz Aytmatovun abidəsinin açılışını edib - Fotolar
19:29 / 24-04-2024
İran qoşunları Suriyanı tərk edir
19:16 / 24-04-2024
“Su-35”-lər "Patriot"-u aldada bilir
19:04 / 24-04-2024
Sadır Japarovun şərəfinə dövlət ziyafəti verilib
17:55 / 24-04-2024
Milli Məclis 3150 manatlıq kompüteri niyə 6 minə alır? - 830 minlik tenderlə bağlı qalmaqal
17:46 / 24-04-2024
Azərbaycan-Əlcəzair enerji əməkdaşlığı müzakirə edilib
17:29 / 24-04-2024
24 Aprel - Erməni Yalanı Günüdür
17:16 / 24-04-2024
Şadlıq saraylarında şişirdilmiş qiymətlər... - Ekspertdən şərh
17:04 / 24-04-2024
Keçmiş nazirin meyiti tapılıb
16:56 / 24-04-2024
Rus ordusu daha bir yaşayış məntəqəsini ələ keçirib
16:44 / 24-04-2024
Məhkəmə saxlanılan nazir müavini ilə bağlı qərar verib
16:35 / 24-04-2024
Lukaşenko: "Anlamaq olmur, onlar bununla kimin qarşısını almaq istəyirlər?"
16:30 / 24-04-2024
Avropa qeyri-adi vəziyyətlə üzləşib
16:26 / 24-04-2024
Sabiq icra başçısının növbəti məhkəməsi keçirilib
16:08 / 24-04-2024
Yeni robotlar satışa çıxarılıb - Video
15:57 / 24-04-2024
Ərdoğan Almaniya prezidentini qəbul edib
15:26 / 24-04-2024
Borrell: "İranla diplomatik münasibətləri kəsmək olmaz"
15:12 / 24-04-2024
Ələsgər Məmmədlinin sağlıq durumu pisləşir
14:30 / 24-04-2024
Şuşaya ilkin mərhələdə 50 ailə köçürüləcək
14:30 / 24-04-2024
İlham Əliyevlə Sadır Japarov görüşüb, yeni sənədlər imzalanıb - (Yenilənib)
14:17 / 24-04-2024
Qırğızıstan Ağdamda məktəb binası inşa edəcək
14:16 / 24-04-2024
Nəzir - Akif Abbasov yazır
14:03 / 24-04-2024
Professor Nəsib Quliyev özünü güllələyib
13:40 / 24-04-2024
İnfoqrafiya heyvanların ömrü haqqında nə deyir?
13:21 / 24-04-2024
Azərbaycanda Rusiya əleyhinə ikinci cəbhə olmayacaq
13:12 / 24-04-2024
Xəzər dənizində birgə təlimlər başlayıb
13:00 / 24-04-2024
Prezident generalı təltif edib - Sərəncam
12:48 / 24-04-2024
MMA döyüşçülərinin həbs müddəti uzadılıb - Biri azadlığa buraxılıb
19:13 / 20-04-2024
Bakıda taxta bazarında yanğın olub - Fotolar (Yenilənib)
22:20 / 20-04-2024
ABŞ Ukraynaya 61 milyard dollar ayırıb
18:56 / 22-04-2024
Azərbaycan və Rusiya prezidentlərinin təkbətək görüşü olub - (Yenilənib) - Fotolar
00:11 / 23-04-2024
Sağlam və uzun ömür yaşamağın 10 asan yolu var - Siyahı
18:01 / 21-04-2024
Dünyanın idman paytaxtı olması üçün Bakının namizədliyi irəli sürülüb
13:54 / 22-04-2024
Füzuli şəhərinə növbəti köç olub - (Yenilənib)
09:53 / 22-04-2024
Ümid nəğməsi - Etibar Cəbrayıloğlu yazır
00:37 / 20-04-2024
Hikmət Hacıyev: "Bu, diplomatik və siyasi cəsarətimizin təcəssümüdür"
16:10 / 22-04-2024
Ölkələr sürətlə silahlanır - Ümumi hərbi xərclər 2,4 trilyon dolları keçib
13:13 / 20-04-2024
Müğənni Cavanşir Məmmədov vəfat edib
14:10 / 23-04-2024
Füzuli şəhərinə növbəti köç karvanı yola salınıb - (Yenilənib)
İranda seçkilər: 15 yaşlı uşaq, inqilabçıların inhisarı və şikayətçi prezident
Tarix: 14-05-2021 12:35 | Bölmə: Slayd
İran 13-cü prezident seçkilərinə qədəm qoyub. 5 gün DİN-ə baş vurmuş iddialıların sənədlərinə tezliklə Nəzarətçilər Şurasının mikroskopu altında baxılacaq və seçkiyə buraxılanların, həmişəki kimi, qısa siyahısı açıqlanacaq.
Prosesin lap əvvəlində prezidentliyə namizədlər üçün tələblər ciddi mühabisələr doğurub. Bunlardan ən başlıcası iddialılara qarşı irəli sürülən yaş senzidir: ən azı – 40, ən çox – 75.
Digər mühüm tələblər: təhsil səviyyəsi – ən azı magist dərəcəsi və dövlət qulluğunda ən azı 4 il staj.
Prezident Həsən Ruhani Nəzarətçilər Şurasının təlimatında yer almış bu tələblərə görə şifahi həmləyə keçib və Şuranın qanunverici səlahiyyətə malik olmadığını əsas gətirərək qurumu tənqid edib.
“Prezident seçkiləri haqqında” Qanunda, həqiqətən, yaş senzi barədə müddəa yoxdur, lakin Nəzarətçilər Şurası Məsləhət Şurasının təklif və təyinlərinə istinadla düzgün hərəkət etdiyini isbatlamağa çalışıb.
Yaş senzinin bir sıra namizədlərin yolunda ən böyük əngəl olduğunu müşahidəçilərin əksəri qeyd edir. Hətta “Sepah”ın (İİKK) sıralarından çıxmış general Səid Məhəmməd də bu tora düşə bilər.
Keşikçilər Şurasının üzvü Əhməd Xatəmi bu yöndəki etirazlara ritorik cavab verib: “Məgər ölkənin idarəçiliyi 15 yaşlı bir uşağa verilə bilərmi?... 40 yaş yetkinlik yaşıdır...”
“15 yaşlılar”a etimadsızlıq
Seçki marafonunda iştirak niyyətində olmuş bir namizədin timsalında “15 yaşlılara” etimadsızlığın səbəbi daha aydın görünür – “Foreign Policy”nin “İranın Emmanuel Makronu” adlandırdığı Məhəmməd Cavad Azəri Cəhromi.
Ruhani administrasiyasında rabitə naziri vəzifəsini tutan gənc siyasətçinin tərcümeyi-halında “Sepah”ın kiberkəşfiyyat bölməsində xidmət sətiri olsa da, yaş senzi, əslinə baxılarsa, Azəri Cəhrominin gələcək yüksəlişi üçün yeganə əngəl deyil.
Yapışıqlı və yenilikçi, tay-tuşları, yəni “X (İks) nəsli” (gənc nəsil) arasında yetərindən artıq populyar nazirin, bədxah adlandıra biləcək xeyli rəqibi var. Xüsusən, Əhməd Xatəminin təmsil olunduğu ifrat mühafizəkar cinahda.
2019-cu ildə “Foreign Policy”də nazirin müsbət təqdimatından sonra İranda yaranmış qısqanclığı necə xatırlamayasan. İnqilabçı nəsil rabitə nazirini “sağlıq məqaləsi”nə görə 50 min $ ödəməkdə ittiham etdi. İşə ABŞ nəşrinin baş redaktoru qarışdı, rəsmən bildirdi ki, məqalə reklam qaydasında dərc olunmayıb və jurnal kassasına 1 sent belə ödənilməyib.
Bu, artıq qayıdışsız keçmişdir.
Son açıqlamalarının birində isə məhz Azəri Cəhromi “15 yaşlı uşaqlar”a etimadsızlığın səbəbinin izahında düz onluğa vurub. O, yeni nəslin İran siyasətində niyə belə az təmsil olunmasının dəqiq tərifini verib: “İnqilabçı nəsil siyasi inhisar yaradıb!”
Nazir öz tvitində qeyd edib ki, 1979-dan sonra inqilabın gəncliyi (miladi 60-cı illər nəsli – şəmsi 1342) ölkənin müxtəlif sahələrində idarəetmə sükanı arxasına keçib. “İnqilabın gənc nəsli yaşlanır, amma əksər idarəetmə vəzifələri həmin nəsil arasında bir əldən digərinə ötürülür, kabinə başçıları və rəhbər şəxslər orta yaşlılarla birlikdə qocalır”.
Daha sonra Azəri Cəhromi qeyd edir: “Hazırda İran əhalisinin 15 faizini bu nəsil (55 yaşdan yuxarı olanlar) təşkil edir. Hələ də ölkədəki rəhbər vəzifələrin təqribən 85 faizini onlar tutur, hakimiyyətdən əlavə, sərvət paylarının əhəmiyyətli hissəsinin də onlarda olması ehtimalı var. Başqa nəsillərə və övladlarına yer vermək istəməyən, yeni nəslin dəyərləri və baxışlarına qatqı təmin etməyə hazır olmayan inqilabçı nəsil! Bu inhisarçılıq ölkəyə nə fayda verəcək?”
Gənc və “hizbullah”çı
Ayətullah Xamnəi illərdir idarəetmədə dəyişikliklə bağlı eyni ifadəni təkrarlayır: gənc və “hizbullah”çı prezident.
Mayın 11-də ölkənin gənc nəsli ilə onlayn ünsiyyətdə o, oxşar bəyanatı yenə dilə gətirib: “İnqilabçı, ədalətli, korrupsiyaya qarşı mübarizə aparan, dəyişikliyə və gəncliyə inanan bir hökumət qurun”.
Söz düşmüşkən, Ali liderin prezident seçkilərindən gözləntisi yaş senzinə dair mübahisə üçün də çözüm ola bilərmi?
Ayətullah Xamnəi vurğulayıb ki: “Bəziləri düşünür ki, gənc və inqilabçı hökumət bütün kabinə üzvlərinin 30-35 yaşlı olması mənasını verir, halbuki bu, təcrübəyə və dünyagörüşə sahib şəxslərə məhəl qoymamaq demək deyil”.
Keşikçilər Şurasının üzvü Əhməd Xatəmi isə bildirir ki: “Konstitusiyaya görə, qanunun təfsiri Keşikçilər Şurasına aiddir”.
Əgər ən vacib məsələ, Xamnəinin təbirincə, “Birincisi, dəyişiklik lazımdır; ikincisi, dəyişiklik mümkündür və üçüncüsü, dəyişikliyə nail olmağın yolu dəyişikliyə və dəyişikliyi yaradan ünsürə inanan bir hökumət qurmaqdır”sa, şübhəsiz, buna yalnız “X nəsli" qabildir. Çünki yeniliyə ən çox can atan bu sosial təbəqədir. Lakin...
“Sıfır” fəallıq?
BMT Əhali Fondu hələ 2012-ci ildə İran əhalisinin 58 faizindən çoxunun gənc olduğunu açıqlayıb. Rəsmi təxminlərə görə, əhalinin təxminən 30-40 milyonunu yeni nəsil təmsil edir. Amma kükrək enerjili sosial təbəqənin İranda siyasi zirvəyə dırmanış prosesi çox ləngdir.
Azəri Cəhrominin timsalında bunun bir, bəlkə də, əsas səbəbi izahını tapır.
Digər səbəblər varmı?
Sosial şəbəkənin İran seqmentində gənclərin fəallığı, hadisələrə ayıqlığı və zəkalı təhlili yeni nəslin məcazi (virtual) platformadan siyasət meydanına keçidinin zaman məsələsi olduğu qənaəti doğurur. Amma hazırda hakimiyyətin iki – icraedici və qanunverici qolu “X nəsli”nin yüksək təmsilçilik faizi ilə öyünə bilməz.
Əbdülməhəmməd Kazempur “X nəsli” kitabında məişət qayğıları, iqtisadi müşküllər və ilk növbədə, işsizliyin təzyiqi altında olan gənc təbəqənin siyasi apatiyasına geniş yer ayırıb. Sosioloq cəmiyyətdə daha çox açılım istəyən “X nəsli"nin siyasi və sosial iştirak səviyyəsini “sıfır” deyə səciyyələndirir.
Kazempurun rəyi şişirtmə və hətta qərəzli hesab oluna bilər. Böyük ehtimalla, məhz belədir.
Seçki qanunvericiliyinə görə, İranda 15 yaşına qədəm qoymuş hər bir kəs seçki hüququna malikdir. Lakin son illərdə gənc nəslin seçkilərdə iştirak faizi, digər yaş qrupları kimi, dibə yuvarlanır.
İranda mühafizəkar cinahı təmsil edən Mübariz Ruhanilər Cəmiyyətinin üzvü Seyid Rza Əkrəmi problemi görərək IRNA-ya açıqlamasında bildirib ki, “hər şeydən əvvəl, gənclərə və tələbələrə seçkilərə qatılmanın dini bir vəzifə olduğunu, dua və oruc kimi, dini vəzifə olduğunu söyləməliyik”. Əhməd Xatəmi də “Nur” surəsinin 69-cu ayəsinə istinadla müsəlmanların cəmiyyətdə hərtərəfli iştirakına vurğu edir, yəni həm də gəncləri seçki fəallığına səsləyir.
Bu seçkidə “X nəsli” üçün motivasiya nə ola bilər?
2021-ci ilin aprelində keçirilmiş rəy sorğusunda (“Tasnim News”) respondentlərin cəmi 32,8 faizi prezident seçkilərində hökumət dəyişikliyi ilə ölkədəki vəziyyətin yaxşılaşacağına ümidlidir. 11,7 əksinə, vəziyyətin daha da pisləşəcəyini bildirib. 33,2 faiz prezident seçkilərindən sonra ölkədəki vəziyyətin dəyişməyəcəyinə inanır.
Bununla bərabər, respiondentlərin 43,3 faizi seçkidə iştirak edəcəyini bildirib. Onların arasında yaş qrupları belə bölünüb: 18-29 yaş qrupu – 19 faiz, 30-49 yaş qrupu – 42.6 faiz, 50 yaş və yuxarı yaş – 56.4 fazi.
Şikayətçi prezident
İslam İnqilabından bu yana İranda 37 seçki keçirilib. Siyasi fəal və Məşhəddəki Firdovsi Universitetinin hüquq fakültəsinin təmsilçisi Qulamrza Xacinin fikrincə, 2021-ci ilin seçkilərində məhz gənclər ən təsirli qrupdur.
Amma 13-cü prezident seçkilərinə, həmçinin, gənclərin marağını öldürən digər mühüm bir izah var. Bu, ilk növbədə, İranda prezident vəzifəsini tutan şəxsin səlahiyyətlərindən nə dərəcədə istifadə edə bilməsidir.
Vilayəti-fəqih sistemində prezident seçilmiş şəxslərin səlahiyyət azlığından şikayəti daim gündəmə oturub. Təsadüfi deyil ki, 2021-ci ilin aprelində keçirilmiş rəy sorğusunda da respondentlərə mövzuya dair sual verilib: “Prezidentin ölkənin idarəçiliyində səlahiyyəti, Sizcə, hansı səviyyədədir?"
Anket cavablarında respondentlərin 28,7 fazinin prezidentin ölkəni idarə etmək səlahiyyətlərinin aşağı və 33,9 faizi yüksək olduğunu bildirib. Respondentlərin 25,4 faizi prezidentin ölkəni idarə etmək üçün müəyyən səlahiyyətlərə sahib olduğuna inanır və 12 faiz bu suala cavab verə bilməyib.
Keçikçilər Şurasının üzvü Əhməd Xatəmi indidən namizədlərə bu məsələyə dair xəbərdarlığını edib: “Namizədlər bu Konstitusiya ilə iqtidara gələcəklərini bilməlidirlər. Vəzifə kürsüsünə oturduqdan sonra Konstitusiyanı qəbul etmədiklərini bildirməməlidirlər. Sonradan “qanunu qəbul etmirəm, boykot edirəm”,- deməsinlər. Əsas Qanunu qəbul etmirdinsə, siyasi meydana niyə çıxırdın?!”
Əziz Rzazadə
Reyting.az
Bölməyə aid digər xəbərlər
Tarix: 14-05-2021 12:35 | Bölmə: Slayd
İran 13-cü prezident seçkilərinə qədəm qoyub. 5 gün DİN-ə baş vurmuş iddialıların sənədlərinə tezliklə Nəzarətçilər Şurasının mikroskopu altında baxılacaq və seçkiyə buraxılanların, həmişəki kimi, qısa siyahısı açıqlanacaq.
Prosesin lap əvvəlində prezidentliyə namizədlər üçün tələblər ciddi mühabisələr doğurub. Bunlardan ən başlıcası iddialılara qarşı irəli sürülən yaş senzidir: ən azı – 40, ən çox – 75.
Digər mühüm tələblər: təhsil səviyyəsi – ən azı magist dərəcəsi və dövlət qulluğunda ən azı 4 il staj.
Prezident Həsən Ruhani Nəzarətçilər Şurasının təlimatında yer almış bu tələblərə görə şifahi həmləyə keçib və Şuranın qanunverici səlahiyyətə malik olmadığını əsas gətirərək qurumu tənqid edib.
“Prezident seçkiləri haqqında” Qanunda, həqiqətən, yaş senzi barədə müddəa yoxdur, lakin Nəzarətçilər Şurası Məsləhət Şurasının təklif və təyinlərinə istinadla düzgün hərəkət etdiyini isbatlamağa çalışıb.
Yaş senzinin bir sıra namizədlərin yolunda ən böyük əngəl olduğunu müşahidəçilərin əksəri qeyd edir. Hətta “Sepah”ın (İİKK) sıralarından çıxmış general Səid Məhəmməd də bu tora düşə bilər.
Keşikçilər Şurasının üzvü Əhməd Xatəmi bu yöndəki etirazlara ritorik cavab verib: “Məgər ölkənin idarəçiliyi 15 yaşlı bir uşağa verilə bilərmi?... 40 yaş yetkinlik yaşıdır...”
“15 yaşlılar”a etimadsızlıq
Seçki marafonunda iştirak niyyətində olmuş bir namizədin timsalında “15 yaşlılara” etimadsızlığın səbəbi daha aydın görünür – “Foreign Policy”nin “İranın Emmanuel Makronu” adlandırdığı Məhəmməd Cavad Azəri Cəhromi.
Ruhani administrasiyasında rabitə naziri vəzifəsini tutan gənc siyasətçinin tərcümeyi-halında “Sepah”ın kiberkəşfiyyat bölməsində xidmət sətiri olsa da, yaş senzi, əslinə baxılarsa, Azəri Cəhrominin gələcək yüksəlişi üçün yeganə əngəl deyil.
Yapışıqlı və yenilikçi, tay-tuşları, yəni “X (İks) nəsli” (gənc nəsil) arasında yetərindən artıq populyar nazirin, bədxah adlandıra biləcək xeyli rəqibi var. Xüsusən, Əhməd Xatəminin təmsil olunduğu ifrat mühafizəkar cinahda.
2019-cu ildə “Foreign Policy”də nazirin müsbət təqdimatından sonra İranda yaranmış qısqanclığı necə xatırlamayasan. İnqilabçı nəsil rabitə nazirini “sağlıq məqaləsi”nə görə 50 min $ ödəməkdə ittiham etdi. İşə ABŞ nəşrinin baş redaktoru qarışdı, rəsmən bildirdi ki, məqalə reklam qaydasında dərc olunmayıb və jurnal kassasına 1 sent belə ödənilməyib.
Bu, artıq qayıdışsız keçmişdir.
Son açıqlamalarının birində isə məhz Azəri Cəhromi “15 yaşlı uşaqlar”a etimadsızlığın səbəbinin izahında düz onluğa vurub. O, yeni nəslin İran siyasətində niyə belə az təmsil olunmasının dəqiq tərifini verib: “İnqilabçı nəsil siyasi inhisar yaradıb!”
Nazir öz tvitində qeyd edib ki, 1979-dan sonra inqilabın gəncliyi (miladi 60-cı illər nəsli – şəmsi 1342) ölkənin müxtəlif sahələrində idarəetmə sükanı arxasına keçib. “İnqilabın gənc nəsli yaşlanır, amma əksər idarəetmə vəzifələri həmin nəsil arasında bir əldən digərinə ötürülür, kabinə başçıları və rəhbər şəxslər orta yaşlılarla birlikdə qocalır”.
Daha sonra Azəri Cəhromi qeyd edir: “Hazırda İran əhalisinin 15 faizini bu nəsil (55 yaşdan yuxarı olanlar) təşkil edir. Hələ də ölkədəki rəhbər vəzifələrin təqribən 85 faizini onlar tutur, hakimiyyətdən əlavə, sərvət paylarının əhəmiyyətli hissəsinin də onlarda olması ehtimalı var. Başqa nəsillərə və övladlarına yer vermək istəməyən, yeni nəslin dəyərləri və baxışlarına qatqı təmin etməyə hazır olmayan inqilabçı nəsil! Bu inhisarçılıq ölkəyə nə fayda verəcək?”
Gənc və “hizbullah”çı
Ayətullah Xamnəi illərdir idarəetmədə dəyişikliklə bağlı eyni ifadəni təkrarlayır: gənc və “hizbullah”çı prezident.
Mayın 11-də ölkənin gənc nəsli ilə onlayn ünsiyyətdə o, oxşar bəyanatı yenə dilə gətirib: “İnqilabçı, ədalətli, korrupsiyaya qarşı mübarizə aparan, dəyişikliyə və gəncliyə inanan bir hökumət qurun”.
Söz düşmüşkən, Ali liderin prezident seçkilərindən gözləntisi yaş senzinə dair mübahisə üçün də çözüm ola bilərmi?
Ayətullah Xamnəi vurğulayıb ki: “Bəziləri düşünür ki, gənc və inqilabçı hökumət bütün kabinə üzvlərinin 30-35 yaşlı olması mənasını verir, halbuki bu, təcrübəyə və dünyagörüşə sahib şəxslərə məhəl qoymamaq demək deyil”.
Keşikçilər Şurasının üzvü Əhməd Xatəmi isə bildirir ki: “Konstitusiyaya görə, qanunun təfsiri Keşikçilər Şurasına aiddir”.
Əgər ən vacib məsələ, Xamnəinin təbirincə, “Birincisi, dəyişiklik lazımdır; ikincisi, dəyişiklik mümkündür və üçüncüsü, dəyişikliyə nail olmağın yolu dəyişikliyə və dəyişikliyi yaradan ünsürə inanan bir hökumət qurmaqdır”sa, şübhəsiz, buna yalnız “X nəsli" qabildir. Çünki yeniliyə ən çox can atan bu sosial təbəqədir. Lakin...
“Sıfır” fəallıq?
BMT Əhali Fondu hələ 2012-ci ildə İran əhalisinin 58 faizindən çoxunun gənc olduğunu açıqlayıb. Rəsmi təxminlərə görə, əhalinin təxminən 30-40 milyonunu yeni nəsil təmsil edir. Amma kükrək enerjili sosial təbəqənin İranda siyasi zirvəyə dırmanış prosesi çox ləngdir.
Azəri Cəhrominin timsalında bunun bir, bəlkə də, əsas səbəbi izahını tapır.
Digər səbəblər varmı?
Sosial şəbəkənin İran seqmentində gənclərin fəallığı, hadisələrə ayıqlığı və zəkalı təhlili yeni nəslin məcazi (virtual) platformadan siyasət meydanına keçidinin zaman məsələsi olduğu qənaəti doğurur. Amma hazırda hakimiyyətin iki – icraedici və qanunverici qolu “X nəsli”nin yüksək təmsilçilik faizi ilə öyünə bilməz.
Əbdülməhəmməd Kazempur “X nəsli” kitabında məişət qayğıları, iqtisadi müşküllər və ilk növbədə, işsizliyin təzyiqi altında olan gənc təbəqənin siyasi apatiyasına geniş yer ayırıb. Sosioloq cəmiyyətdə daha çox açılım istəyən “X nəsli"nin siyasi və sosial iştirak səviyyəsini “sıfır” deyə səciyyələndirir.
Kazempurun rəyi şişirtmə və hətta qərəzli hesab oluna bilər. Böyük ehtimalla, məhz belədir.
Seçki qanunvericiliyinə görə, İranda 15 yaşına qədəm qoymuş hər bir kəs seçki hüququna malikdir. Lakin son illərdə gənc nəslin seçkilərdə iştirak faizi, digər yaş qrupları kimi, dibə yuvarlanır.
İranda mühafizəkar cinahı təmsil edən Mübariz Ruhanilər Cəmiyyətinin üzvü Seyid Rza Əkrəmi problemi görərək IRNA-ya açıqlamasında bildirib ki, “hər şeydən əvvəl, gənclərə və tələbələrə seçkilərə qatılmanın dini bir vəzifə olduğunu, dua və oruc kimi, dini vəzifə olduğunu söyləməliyik”. Əhməd Xatəmi də “Nur” surəsinin 69-cu ayəsinə istinadla müsəlmanların cəmiyyətdə hərtərəfli iştirakına vurğu edir, yəni həm də gəncləri seçki fəallığına səsləyir.
Bu seçkidə “X nəsli” üçün motivasiya nə ola bilər?
2021-ci ilin aprelində keçirilmiş rəy sorğusunda (“Tasnim News”) respondentlərin cəmi 32,8 faizi prezident seçkilərində hökumət dəyişikliyi ilə ölkədəki vəziyyətin yaxşılaşacağına ümidlidir. 11,7 əksinə, vəziyyətin daha da pisləşəcəyini bildirib. 33,2 faiz prezident seçkilərindən sonra ölkədəki vəziyyətin dəyişməyəcəyinə inanır.
Bununla bərabər, respiondentlərin 43,3 faizi seçkidə iştirak edəcəyini bildirib. Onların arasında yaş qrupları belə bölünüb: 18-29 yaş qrupu – 19 faiz, 30-49 yaş qrupu – 42.6 faiz, 50 yaş və yuxarı yaş – 56.4 fazi.
Şikayətçi prezident
İslam İnqilabından bu yana İranda 37 seçki keçirilib. Siyasi fəal və Məşhəddəki Firdovsi Universitetinin hüquq fakültəsinin təmsilçisi Qulamrza Xacinin fikrincə, 2021-ci ilin seçkilərində məhz gənclər ən təsirli qrupdur.
Amma 13-cü prezident seçkilərinə, həmçinin, gənclərin marağını öldürən digər mühüm bir izah var. Bu, ilk növbədə, İranda prezident vəzifəsini tutan şəxsin səlahiyyətlərindən nə dərəcədə istifadə edə bilməsidir.
Vilayəti-fəqih sistemində prezident seçilmiş şəxslərin səlahiyyət azlığından şikayəti daim gündəmə oturub. Təsadüfi deyil ki, 2021-ci ilin aprelində keçirilmiş rəy sorğusunda da respondentlərə mövzuya dair sual verilib: “Prezidentin ölkənin idarəçiliyində səlahiyyəti, Sizcə, hansı səviyyədədir?"
Anket cavablarında respondentlərin 28,7 fazinin prezidentin ölkəni idarə etmək səlahiyyətlərinin aşağı və 33,9 faizi yüksək olduğunu bildirib. Respondentlərin 25,4 faizi prezidentin ölkəni idarə etmək üçün müəyyən səlahiyyətlərə sahib olduğuna inanır və 12 faiz bu suala cavab verə bilməyib.
Keçikçilər Şurasının üzvü Əhməd Xatəmi indidən namizədlərə bu məsələyə dair xəbərdarlığını edib: “Namizədlər bu Konstitusiya ilə iqtidara gələcəklərini bilməlidirlər. Vəzifə kürsüsünə oturduqdan sonra Konstitusiyanı qəbul etmədiklərini bildirməməlidirlər. Sonradan “qanunu qəbul etmirəm, boykot edirəm”,- deməsinlər. Əsas Qanunu qəbul etmirdinsə, siyasi meydana niyə çıxırdın?!”
Əziz Rzazadə
Reyting.az
Bölməyə aid digər xəbərlər
Dünən, 19:29
İran qoşunları Suriyanı tərk edir
Dünən, 17:29
24 Aprel - Erməni Yalanı Günüdür
Dünən, 16:56
Rus ordusu daha bir yaşayış məntəqəsini ələ keçirib
Dünən, 16:30
Avropa qeyri-adi vəziyyətlə üzləşib
Dünən, 14:03
Professor Nəsib Quliyev özünü güllələyib
Dünən, 13:21
Azərbaycanda Rusiya əleyhinə ikinci cəbhə olmayacaq
Dünən, 09:07
Ukraynanın şərqinə genişmiqyaslı hücum gözlənilir
23-04-2024, 14:10
Füzuli şəhərinə növbəti köç karvanı yola salınıb - (Yenilənib)
23-04-2024, 11:59
İran və İsrailin bir-birinə mesajı... - Kölgə müharibəsinin yeni mərhələsi başlayıb
23-04-2024, 00:11
Sağlam və uzun ömür yaşamağın 10 asan yolu var - Siyahı
22-04-2024, 18:36
Zərərli isti dalğası güclənir
22-04-2024, 17:38
ABŞ-nın yardımı Ukraynanı xilas edəcəkmi?
22-04-2024, 14:04
Xəbərdarlıq: nüvə müharibəsi təhlükəsi sovuşmayıb
22-04-2024, 12:00
Bakı və İrəvan arasında ilk: özləri razılaşıblar
22-04-2024, 11:54
Nazirlikdə 143 milyon manatlıq mənimsəmə: "Pulların vaxtında ödənilməsi üçün “otkat” verirdik"
22-04-2024, 09:25
Rusiya ordusuna daha 300 min nəfər cəlb olunub
20-04-2024, 10:37
Rusiyalı ekspert: Cənubi Qafqazın Rusiya üçün əhəmiyyəti böyükdür
20-04-2024, 09:12
BMT Baş katibi Azərbaycan və Ermənistana çağırış edib
20-04-2024, 09:06
Blinken 4 kəndin qaytarılması ilə bağlı razılaşmanı alqışlayır
19-04-2024, 20:29
Qəzza müharibəsi qloballaşır
19-04-2024, 17:18
Mustafayevlə Qriqoryan sərhəddə görüşüb - 4 kənd Azərbaycana qaytarılır
19-04-2024, 15:47
Tovuzda 22 yaşlı oğlan 34 yaşlı qadının üzərinə benzin tökərək yandırıb
19-04-2024, 09:19
Bu gün səhərə yaxın İsrail İrana zərbələr endirib
18-04-2024, 14:20
QHT-lər Nobel Komitəsinə məktub göndərib
18-04-2024, 12:24
İsrail İrana zərbəni niyə ləngidir?
18-04-2024, 11:51
46 mindən çox şagird buraxılış imtahanı verəcək
18-04-2024, 11:09
Prezident nazir müavini təyin edib - Sərəncam
18-04-2024, 10:57
60 milyard dollarlıq yardımın önü açılır
18-04-2024, 10:00
Dövlət Departamenti Rusiya sülhməramlılarının Qarabağı tərk etməsinə münasibət bildirib
18-04-2024, 00:40
Ermənistan qanunsuz mühacir alverinə qoşulur
17-04-2024, 19:37
Bir milyard insana və böyük iqtisadiyyata təhlükə yaranıb - Xəbərdarlıq
17-04-2024, 14:06
Rusiya sülhməramlıları Qarabağı tərk edir
17-04-2024, 12:15
İsrail-İran müharibəsi kölgədən çıxır - 2-ci raund olacaq?
17-04-2024, 10:53
Ermənistanın kvadrokopteri zərərsizləşdirilib - Fotolar
17-04-2024, 10:48
İrana yeni sanksiyalar tətbiq olunacaq
17-04-2024, 10:42
Fransa Azərbaycan-Ermənistan əlaqələrinin normallaşmasına imkan vermir
17-04-2024, 10:33
Kəşfiyyat Komitəsi Kiyevə yardımı dəstəkləməyə çağırır
17-04-2024, 09:33
Ərdoğan Putini Türkiyədə gözləyir
16-04-2024, 19:15
Siqaretin insan orqanizminə daha bir zərəri üzə çıxıb
16-04-2024, 16:27
Ukraynanın ikinci böyük şəhərini ələ keçirmək istəyirlər
16-04-2024, 13:34
Yaxın Şərq böyük müharibəyə daha yaxındır
16-04-2024, 13:25
İlham Əliyev Şirvan suvarma kanalının təməlini qoyub, tədbirdə çıxış edib - (Yenilənib)
Milli Qəhrəman Pəhlivan Fərzəliyevin oğlu deyir ki, 44 günlük savaşda iştirak etmək arzusu həyata keçməsə də, döyüşlərin şiddətli vaxtında atasının şəhid olduğu Xəzəz dağını ziyarət edə bilib
Şair deyir ki, nə tənqidçiləri qınayır, nə də pul verib onlara tənqid adı altında tərif yazdıranları
Əks-kəşfiyyat xidmətinin sabiq rəhbəri deyir ki, hava hücumu reallaşarsa, itkilər böyük ola bilər
Eyni tamaşada həm Dövşanı, həm də Tülkünü səsləndirən Aygül Ağayeva deyir ki, kuklaçı olmaq çox çətindir
Məhəmməd Şahməmmədli “Apatiya”nı şedevr hesab etmir və filmdə səhvlərin olduğunu deyir
