09:56 / 20-06-2021
“EGE Hospital”da özbaşınalıq: həkimlərin gizli əməliyyat etdiyi xəstə komaya düşüb - Video
09:10 / 20-06-2021
Mütəxəssislər minalanmış ərazilərin təhlilini aparır
08:54 / 20-06-2021
Ermənistanda növbədənkənar seçki başlayıb
08:47 / 20-06-2021
Rezidentura, dövlət qulluğu və doktoranturaya imtahandır
00:00 / 20-06-2021
"Qalatasaray"ın yeni prezidenti seçilib
23:32 / 19-06-2021
Samuxda gənc müəllimə intihar edib
22:25 / 19-06-2021
Almaniya Portuqaliyaya qalib gəlib
21:44 / 19-06-2021
Türkiyədə daha 5480 nəfərdə koronavirus aşkarlanıb
21:16 / 19-06-2021
BAXCP sədri: “Sərdar Cəlaloğlu hər keçən gün ciddiliyini daha çox itirir”
20:59 / 19-06-2021
Tarixlə döyüşənlər - İqbal Ağazadə yazır
20:22 / 19-06-2021
XİN: Ermənistan minalanmış ərazilərin xəritəsini gizlədir
19:01 / 19-06-2021
AVRO-2020: Fransa-Macarıstan oyunu heç-heçə ilə yekunlaşıb
18:22 / 19-06-2021
Ramin Bayramlı xəstəxanaya yeni direktor təyin edib
18:04 / 19-06-2021
Şenol Günəş: "Möcüzəyə bel bağlamışıq"
17:36 / 19-06-2021
Prezident İlham Əliyev İranın yeni prezidentini təbrik edib
17:30 / 19-06-2021
Türkiyə millisinin müdafiəçisi: "Azərbaycan xalqı bizi tək qoymadı"
17:22 / 19-06-2021
Azərbaycanda daha 38 nəfər COVID-19-a yoluxub
17:02 / 19-06-2021
İran Böyük Britaniyaya nota verib
16:56 / 19-06-2021
Nazirin vəzifə verdiyi xanım deputatın həyat yoldaşı imiş
16:45 / 19-06-2021
Meyxanaçı İntiqam: “Kasıbçılıq üzübdü dəhşət bizi…” - Meyxana
16:43 / 19-06-2021
İstanbulda 3.9 bal gücündə zəlzələ olub
16:02 / 19-06-2021
Ceyhun Bayramov: "Şuşa Bəyannaməsi əməkdaşlığın dərinləşdirilməsi üçün əsas yaradır"
15:56 / 19-06-2021
“Qara dəlik” əxlaqı - Elçin Mirzəbəyli yazır
15:52 / 19-06-2021
Həsən Ruhani yeni prezidentin ofisinə gedib
15:37 / 19-06-2021
"WhatsApp" və "Instagram"da yaranan problem aradan qaldırılıb
15:21 / 19-06-2021
Milli Qəhrəman Mübariz İbrahimovun məzarı ziyarət edilib
15:10 / 19-06-2021
Rusiyada daha 466 nəfər koronavirusdan ölüb
15:04 / 19-06-2021
Pakistan Quru Qoşunları komandanı Azərbaycana gələcək
15:02 / 19-06-2021
İranda seçki qutularını daşıyan vertolyot qəzaya uğrayıb
16:06 / 18-06-2021
Müəllimlər sertifikatlaşdırmaya cəlb olunacaq - Qaydalar
16:17 / 17-06-2021
“Xankəndi məsələsi də xeyrimizə həll olunacaq” - Ekspert
11:40 / 16-06-2021
Məktəb direktoru vəzifəsi üçün müsahibə başlayır
13:01 / 17-06-2021
Laçında iki hərbçimiz həlak olub - Fotolar (Yenilənib)
12:37 / 15-06-2021
İsi Məlikzadə haqqında - Seymur Baycan yazır
15:15 / 17-06-2021
22698 şagird buraxılış imtahanı verib - Yenilənib
13:39 / 19-06-2021
Füzulidə ağır yol qəzası: ölənlər var
18:00 / 15-06-2021
Prezidentlər Şuşadakı “Xan qızı” bulağında olublar - Video
10:43 / 19-06-2021
Bakı Şəhəri üzrə Təhsil İdarəsində yeni təyinatlar olub
11:58 / 16-06-2021
Şuşa Bəyannaməsində nələr nəzərdə tutulur? - Tam mətn
11:17 / 17-06-2021
Məktəb direktoruna cinayət işi açılıb
13:10 / 17-06-2021
“Şuşa Bəyannaməsi Turanın qurulacağını gündəmə gətirdi” - Politoloq
İranda seçkilər: 15 yaşlı uşaq, inqilabçıların inhisarı və şikayətçi prezident
Tarix: 14-05-2021 12:35 | Bölmə: Slayd
İran 13-cü prezident seçkilərinə qədəm qoyub. 5 gün DİN-ə baş vurmuş iddialıların sənədlərinə tezliklə Nəzarətçilər Şurasının mikroskopu altında baxılacaq və seçkiyə buraxılanların, həmişəki kimi, qısa siyahısı açıqlanacaq.
Prosesin lap əvvəlində prezidentliyə namizədlər üçün tələblər ciddi mühabisələr doğurub. Bunlardan ən başlıcası iddialılara qarşı irəli sürülən yaş senzidir: ən azı – 40, ən çox – 75.
Digər mühüm tələblər: təhsil səviyyəsi – ən azı magist dərəcəsi və dövlət qulluğunda ən azı 4 il staj.
Prezident Həsən Ruhani Nəzarətçilər Şurasının təlimatında yer almış bu tələblərə görə şifahi həmləyə keçib və Şuranın qanunverici səlahiyyətə malik olmadığını əsas gətirərək qurumu tənqid edib.
“Prezident seçkiləri haqqında” Qanunda, həqiqətən, yaş senzi barədə müddəa yoxdur, lakin Nəzarətçilər Şurası Məsləhət Şurasının təklif və təyinlərinə istinadla düzgün hərəkət etdiyini isbatlamağa çalışıb.
Yaş senzinin bir sıra namizədlərin yolunda ən böyük əngəl olduğunu müşahidəçilərin əksəri qeyd edir. Hətta “Sepah”ın (İİKK) sıralarından çıxmış general Səid Məhəmməd də bu tora düşə bilər.
Keşikçilər Şurasının üzvü Əhməd Xatəmi bu yöndəki etirazlara ritorik cavab verib: “Məgər ölkənin idarəçiliyi 15 yaşlı bir uşağa verilə bilərmi?... 40 yaş yetkinlik yaşıdır...”
“15 yaşlılar”a etimadsızlıq
Seçki marafonunda iştirak niyyətində olmuş bir namizədin timsalında “15 yaşlılara” etimadsızlığın səbəbi daha aydın görünür – “Foreign Policy”nin “İranın Emmanuel Makronu” adlandırdığı Məhəmməd Cavad Azəri Cəhromi.
Ruhani administrasiyasında rabitə naziri vəzifəsini tutan gənc siyasətçinin tərcümeyi-halında “Sepah”ın kiberkəşfiyyat bölməsində xidmət sətiri olsa da, yaş senzi, əslinə baxılarsa, Azəri Cəhrominin gələcək yüksəlişi üçün yeganə əngəl deyil.
Yapışıqlı və yenilikçi, tay-tuşları, yəni “X (İks) nəsli” (gənc nəsil) arasında yetərindən artıq populyar nazirin, bədxah adlandıra biləcək xeyli rəqibi var. Xüsusən, Əhməd Xatəminin təmsil olunduğu ifrat mühafizəkar cinahda.
2019-cu ildə “Foreign Policy”də nazirin müsbət təqdimatından sonra İranda yaranmış qısqanclığı necə xatırlamayasan. İnqilabçı nəsil rabitə nazirini “sağlıq məqaləsi”nə görə 50 min $ ödəməkdə ittiham etdi. İşə ABŞ nəşrinin baş redaktoru qarışdı, rəsmən bildirdi ki, məqalə reklam qaydasında dərc olunmayıb və jurnal kassasına 1 sent belə ödənilməyib.
Bu, artıq qayıdışsız keçmişdir.
Son açıqlamalarının birində isə məhz Azəri Cəhromi “15 yaşlı uşaqlar”a etimadsızlığın səbəbinin izahında düz onluğa vurub. O, yeni nəslin İran siyasətində niyə belə az təmsil olunmasının dəqiq tərifini verib: “İnqilabçı nəsil siyasi inhisar yaradıb!”
Nazir öz tvitində qeyd edib ki, 1979-dan sonra inqilabın gəncliyi (miladi 60-cı illər nəsli – şəmsi 1342) ölkənin müxtəlif sahələrində idarəetmə sükanı arxasına keçib. “İnqilabın gənc nəsli yaşlanır, amma əksər idarəetmə vəzifələri həmin nəsil arasında bir əldən digərinə ötürülür, kabinə başçıları və rəhbər şəxslər orta yaşlılarla birlikdə qocalır”.
Daha sonra Azəri Cəhromi qeyd edir: “Hazırda İran əhalisinin 15 faizini bu nəsil (55 yaşdan yuxarı olanlar) təşkil edir. Hələ də ölkədəki rəhbər vəzifələrin təqribən 85 faizini onlar tutur, hakimiyyətdən əlavə, sərvət paylarının əhəmiyyətli hissəsinin də onlarda olması ehtimalı var. Başqa nəsillərə və övladlarına yer vermək istəməyən, yeni nəslin dəyərləri və baxışlarına qatqı təmin etməyə hazır olmayan inqilabçı nəsil! Bu inhisarçılıq ölkəyə nə fayda verəcək?”
Gənc və “hizbullah”çı
Ayətullah Xamnəi illərdir idarəetmədə dəyişikliklə bağlı eyni ifadəni təkrarlayır: gənc və “hizbullah”çı prezident.
Mayın 11-də ölkənin gənc nəsli ilə onlayn ünsiyyətdə o, oxşar bəyanatı yenə dilə gətirib: “İnqilabçı, ədalətli, korrupsiyaya qarşı mübarizə aparan, dəyişikliyə və gəncliyə inanan bir hökumət qurun”.
Söz düşmüşkən, Ali liderin prezident seçkilərindən gözləntisi yaş senzinə dair mübahisə üçün də çözüm ola bilərmi?
Ayətullah Xamnəi vurğulayıb ki: “Bəziləri düşünür ki, gənc və inqilabçı hökumət bütün kabinə üzvlərinin 30-35 yaşlı olması mənasını verir, halbuki bu, təcrübəyə və dünyagörüşə sahib şəxslərə məhəl qoymamaq demək deyil”.
Keşikçilər Şurasının üzvü Əhməd Xatəmi isə bildirir ki: “Konstitusiyaya görə, qanunun təfsiri Keşikçilər Şurasına aiddir”.
Əgər ən vacib məsələ, Xamnəinin təbirincə, “Birincisi, dəyişiklik lazımdır; ikincisi, dəyişiklik mümkündür və üçüncüsü, dəyişikliyə nail olmağın yolu dəyişikliyə və dəyişikliyi yaradan ünsürə inanan bir hökumət qurmaqdır”sa, şübhəsiz, buna yalnız “X nəsli" qabildir. Çünki yeniliyə ən çox can atan bu sosial təbəqədir. Lakin...
“Sıfır” fəallıq?
BMT Əhali Fondu hələ 2012-ci ildə İran əhalisinin 58 faizindən çoxunun gənc olduğunu açıqlayıb. Rəsmi təxminlərə görə, əhalinin təxminən 30-40 milyonunu yeni nəsil təmsil edir. Amma kükrək enerjili sosial təbəqənin İranda siyasi zirvəyə dırmanış prosesi çox ləngdir.
Azəri Cəhrominin timsalında bunun bir, bəlkə də, əsas səbəbi izahını tapır.
Digər səbəblər varmı?
Sosial şəbəkənin İran seqmentində gənclərin fəallığı, hadisələrə ayıqlığı və zəkalı təhlili yeni nəslin məcazi (virtual) platformadan siyasət meydanına keçidinin zaman məsələsi olduğu qənaəti doğurur. Amma hazırda hakimiyyətin iki – icraedici və qanunverici qolu “X nəsli”nin yüksək təmsilçilik faizi ilə öyünə bilməz.
Əbdülməhəmməd Kazempur “X nəsli” kitabında məişət qayğıları, iqtisadi müşküllər və ilk növbədə, işsizliyin təzyiqi altında olan gənc təbəqənin siyasi apatiyasına geniş yer ayırıb. Sosioloq cəmiyyətdə daha çox açılım istəyən “X nəsli"nin siyasi və sosial iştirak səviyyəsini “sıfır” deyə səciyyələndirir.
Kazempurun rəyi şişirtmə və hətta qərəzli hesab oluna bilər. Böyük ehtimalla, məhz belədir.
Seçki qanunvericiliyinə görə, İranda 15 yaşına qədəm qoymuş hər bir kəs seçki hüququna malikdir. Lakin son illərdə gənc nəslin seçkilərdə iştirak faizi, digər yaş qrupları kimi, dibə yuvarlanır.
İranda mühafizəkar cinahı təmsil edən Mübariz Ruhanilər Cəmiyyətinin üzvü Seyid Rza Əkrəmi problemi görərək IRNA-ya açıqlamasında bildirib ki, “hər şeydən əvvəl, gənclərə və tələbələrə seçkilərə qatılmanın dini bir vəzifə olduğunu, dua və oruc kimi, dini vəzifə olduğunu söyləməliyik”. Əhməd Xatəmi də “Nur” surəsinin 69-cu ayəsinə istinadla müsəlmanların cəmiyyətdə hərtərəfli iştirakına vurğu edir, yəni həm də gəncləri seçki fəallığına səsləyir.
Bu seçkidə “X nəsli” üçün motivasiya nə ola bilər?
2021-ci ilin aprelində keçirilmiş rəy sorğusunda (“Tasnim News”) respondentlərin cəmi 32,8 faizi prezident seçkilərində hökumət dəyişikliyi ilə ölkədəki vəziyyətin yaxşılaşacağına ümidlidir. 11,7 əksinə, vəziyyətin daha da pisləşəcəyini bildirib. 33,2 faiz prezident seçkilərindən sonra ölkədəki vəziyyətin dəyişməyəcəyinə inanır.
Bununla bərabər, respiondentlərin 43,3 faizi seçkidə iştirak edəcəyini bildirib. Onların arasında yaş qrupları belə bölünüb: 18-29 yaş qrupu – 19 faiz, 30-49 yaş qrupu – 42.6 faiz, 50 yaş və yuxarı yaş – 56.4 fazi.
Şikayətçi prezident
İslam İnqilabından bu yana İranda 37 seçki keçirilib. Siyasi fəal və Məşhəddəki Firdovsi Universitetinin hüquq fakültəsinin təmsilçisi Qulamrza Xacinin fikrincə, 2021-ci ilin seçkilərində məhz gənclər ən təsirli qrupdur.
Amma 13-cü prezident seçkilərinə, həmçinin, gənclərin marağını öldürən digər mühüm bir izah var. Bu, ilk növbədə, İranda prezident vəzifəsini tutan şəxsin səlahiyyətlərindən nə dərəcədə istifadə edə bilməsidir.
Vilayəti-fəqih sistemində prezident seçilmiş şəxslərin səlahiyyət azlığından şikayəti daim gündəmə oturub. Təsadüfi deyil ki, 2021-ci ilin aprelində keçirilmiş rəy sorğusunda da respondentlərə mövzuya dair sual verilib: “Prezidentin ölkənin idarəçiliyində səlahiyyəti, Sizcə, hansı səviyyədədir?"
Anket cavablarında respondentlərin 28,7 fazinin prezidentin ölkəni idarə etmək səlahiyyətlərinin aşağı və 33,9 faizi yüksək olduğunu bildirib. Respondentlərin 25,4 faizi prezidentin ölkəni idarə etmək üçün müəyyən səlahiyyətlərə sahib olduğuna inanır və 12 faiz bu suala cavab verə bilməyib.
Keçikçilər Şurasının üzvü Əhməd Xatəmi indidən namizədlərə bu məsələyə dair xəbərdarlığını edib: “Namizədlər bu Konstitusiya ilə iqtidara gələcəklərini bilməlidirlər. Vəzifə kürsüsünə oturduqdan sonra Konstitusiyanı qəbul etmədiklərini bildirməməlidirlər. Sonradan “qanunu qəbul etmirəm, boykot edirəm”,- deməsinlər. Əsas Qanunu qəbul etmirdinsə, siyasi meydana niyə çıxırdın?!”
Əziz Rzazadə
Reyting.az
Bölməyə aid digər xəbərlər
Tarix: 14-05-2021 12:35 | Bölmə: Slayd
İran 13-cü prezident seçkilərinə qədəm qoyub. 5 gün DİN-ə baş vurmuş iddialıların sənədlərinə tezliklə Nəzarətçilər Şurasının mikroskopu altında baxılacaq və seçkiyə buraxılanların, həmişəki kimi, qısa siyahısı açıqlanacaq.
Prosesin lap əvvəlində prezidentliyə namizədlər üçün tələblər ciddi mühabisələr doğurub. Bunlardan ən başlıcası iddialılara qarşı irəli sürülən yaş senzidir: ən azı – 40, ən çox – 75.
Digər mühüm tələblər: təhsil səviyyəsi – ən azı magist dərəcəsi və dövlət qulluğunda ən azı 4 il staj.
Prezident Həsən Ruhani Nəzarətçilər Şurasının təlimatında yer almış bu tələblərə görə şifahi həmləyə keçib və Şuranın qanunverici səlahiyyətə malik olmadığını əsas gətirərək qurumu tənqid edib.
“Prezident seçkiləri haqqında” Qanunda, həqiqətən, yaş senzi barədə müddəa yoxdur, lakin Nəzarətçilər Şurası Məsləhət Şurasının təklif və təyinlərinə istinadla düzgün hərəkət etdiyini isbatlamağa çalışıb.
Yaş senzinin bir sıra namizədlərin yolunda ən böyük əngəl olduğunu müşahidəçilərin əksəri qeyd edir. Hətta “Sepah”ın (İİKK) sıralarından çıxmış general Səid Məhəmməd də bu tora düşə bilər.
Keşikçilər Şurasının üzvü Əhməd Xatəmi bu yöndəki etirazlara ritorik cavab verib: “Məgər ölkənin idarəçiliyi 15 yaşlı bir uşağa verilə bilərmi?... 40 yaş yetkinlik yaşıdır...”
“15 yaşlılar”a etimadsızlıq
Seçki marafonunda iştirak niyyətində olmuş bir namizədin timsalında “15 yaşlılara” etimadsızlığın səbəbi daha aydın görünür – “Foreign Policy”nin “İranın Emmanuel Makronu” adlandırdığı Məhəmməd Cavad Azəri Cəhromi.
Ruhani administrasiyasında rabitə naziri vəzifəsini tutan gənc siyasətçinin tərcümeyi-halında “Sepah”ın kiberkəşfiyyat bölməsində xidmət sətiri olsa da, yaş senzi, əslinə baxılarsa, Azəri Cəhrominin gələcək yüksəlişi üçün yeganə əngəl deyil.
Yapışıqlı və yenilikçi, tay-tuşları, yəni “X (İks) nəsli” (gənc nəsil) arasında yetərindən artıq populyar nazirin, bədxah adlandıra biləcək xeyli rəqibi var. Xüsusən, Əhməd Xatəminin təmsil olunduğu ifrat mühafizəkar cinahda.
2019-cu ildə “Foreign Policy”də nazirin müsbət təqdimatından sonra İranda yaranmış qısqanclığı necə xatırlamayasan. İnqilabçı nəsil rabitə nazirini “sağlıq məqaləsi”nə görə 50 min $ ödəməkdə ittiham etdi. İşə ABŞ nəşrinin baş redaktoru qarışdı, rəsmən bildirdi ki, məqalə reklam qaydasında dərc olunmayıb və jurnal kassasına 1 sent belə ödənilməyib.
Bu, artıq qayıdışsız keçmişdir.
Son açıqlamalarının birində isə məhz Azəri Cəhromi “15 yaşlı uşaqlar”a etimadsızlığın səbəbinin izahında düz onluğa vurub. O, yeni nəslin İran siyasətində niyə belə az təmsil olunmasının dəqiq tərifini verib: “İnqilabçı nəsil siyasi inhisar yaradıb!”
Nazir öz tvitində qeyd edib ki, 1979-dan sonra inqilabın gəncliyi (miladi 60-cı illər nəsli – şəmsi 1342) ölkənin müxtəlif sahələrində idarəetmə sükanı arxasına keçib. “İnqilabın gənc nəsli yaşlanır, amma əksər idarəetmə vəzifələri həmin nəsil arasında bir əldən digərinə ötürülür, kabinə başçıları və rəhbər şəxslər orta yaşlılarla birlikdə qocalır”.
Daha sonra Azəri Cəhromi qeyd edir: “Hazırda İran əhalisinin 15 faizini bu nəsil (55 yaşdan yuxarı olanlar) təşkil edir. Hələ də ölkədəki rəhbər vəzifələrin təqribən 85 faizini onlar tutur, hakimiyyətdən əlavə, sərvət paylarının əhəmiyyətli hissəsinin də onlarda olması ehtimalı var. Başqa nəsillərə və övladlarına yer vermək istəməyən, yeni nəslin dəyərləri və baxışlarına qatqı təmin etməyə hazır olmayan inqilabçı nəsil! Bu inhisarçılıq ölkəyə nə fayda verəcək?”
Gənc və “hizbullah”çı
Ayətullah Xamnəi illərdir idarəetmədə dəyişikliklə bağlı eyni ifadəni təkrarlayır: gənc və “hizbullah”çı prezident.
Mayın 11-də ölkənin gənc nəsli ilə onlayn ünsiyyətdə o, oxşar bəyanatı yenə dilə gətirib: “İnqilabçı, ədalətli, korrupsiyaya qarşı mübarizə aparan, dəyişikliyə və gəncliyə inanan bir hökumət qurun”.
Söz düşmüşkən, Ali liderin prezident seçkilərindən gözləntisi yaş senzinə dair mübahisə üçün də çözüm ola bilərmi?
Ayətullah Xamnəi vurğulayıb ki: “Bəziləri düşünür ki, gənc və inqilabçı hökumət bütün kabinə üzvlərinin 30-35 yaşlı olması mənasını verir, halbuki bu, təcrübəyə və dünyagörüşə sahib şəxslərə məhəl qoymamaq demək deyil”.
Keşikçilər Şurasının üzvü Əhməd Xatəmi isə bildirir ki: “Konstitusiyaya görə, qanunun təfsiri Keşikçilər Şurasına aiddir”.
Əgər ən vacib məsələ, Xamnəinin təbirincə, “Birincisi, dəyişiklik lazımdır; ikincisi, dəyişiklik mümkündür və üçüncüsü, dəyişikliyə nail olmağın yolu dəyişikliyə və dəyişikliyi yaradan ünsürə inanan bir hökumət qurmaqdır”sa, şübhəsiz, buna yalnız “X nəsli" qabildir. Çünki yeniliyə ən çox can atan bu sosial təbəqədir. Lakin...
“Sıfır” fəallıq?
BMT Əhali Fondu hələ 2012-ci ildə İran əhalisinin 58 faizindən çoxunun gənc olduğunu açıqlayıb. Rəsmi təxminlərə görə, əhalinin təxminən 30-40 milyonunu yeni nəsil təmsil edir. Amma kükrək enerjili sosial təbəqənin İranda siyasi zirvəyə dırmanış prosesi çox ləngdir.
Azəri Cəhrominin timsalında bunun bir, bəlkə də, əsas səbəbi izahını tapır.
Digər səbəblər varmı?
Sosial şəbəkənin İran seqmentində gənclərin fəallığı, hadisələrə ayıqlığı və zəkalı təhlili yeni nəslin məcazi (virtual) platformadan siyasət meydanına keçidinin zaman məsələsi olduğu qənaəti doğurur. Amma hazırda hakimiyyətin iki – icraedici və qanunverici qolu “X nəsli”nin yüksək təmsilçilik faizi ilə öyünə bilməz.
Əbdülməhəmməd Kazempur “X nəsli” kitabında məişət qayğıları, iqtisadi müşküllər və ilk növbədə, işsizliyin təzyiqi altında olan gənc təbəqənin siyasi apatiyasına geniş yer ayırıb. Sosioloq cəmiyyətdə daha çox açılım istəyən “X nəsli"nin siyasi və sosial iştirak səviyyəsini “sıfır” deyə səciyyələndirir.
Kazempurun rəyi şişirtmə və hətta qərəzli hesab oluna bilər. Böyük ehtimalla, məhz belədir.
Seçki qanunvericiliyinə görə, İranda 15 yaşına qədəm qoymuş hər bir kəs seçki hüququna malikdir. Lakin son illərdə gənc nəslin seçkilərdə iştirak faizi, digər yaş qrupları kimi, dibə yuvarlanır.
İranda mühafizəkar cinahı təmsil edən Mübariz Ruhanilər Cəmiyyətinin üzvü Seyid Rza Əkrəmi problemi görərək IRNA-ya açıqlamasında bildirib ki, “hər şeydən əvvəl, gənclərə və tələbələrə seçkilərə qatılmanın dini bir vəzifə olduğunu, dua və oruc kimi, dini vəzifə olduğunu söyləməliyik”. Əhməd Xatəmi də “Nur” surəsinin 69-cu ayəsinə istinadla müsəlmanların cəmiyyətdə hərtərəfli iştirakına vurğu edir, yəni həm də gəncləri seçki fəallığına səsləyir.
Bu seçkidə “X nəsli” üçün motivasiya nə ola bilər?
2021-ci ilin aprelində keçirilmiş rəy sorğusunda (“Tasnim News”) respondentlərin cəmi 32,8 faizi prezident seçkilərində hökumət dəyişikliyi ilə ölkədəki vəziyyətin yaxşılaşacağına ümidlidir. 11,7 əksinə, vəziyyətin daha da pisləşəcəyini bildirib. 33,2 faiz prezident seçkilərindən sonra ölkədəki vəziyyətin dəyişməyəcəyinə inanır.
Bununla bərabər, respiondentlərin 43,3 faizi seçkidə iştirak edəcəyini bildirib. Onların arasında yaş qrupları belə bölünüb: 18-29 yaş qrupu – 19 faiz, 30-49 yaş qrupu – 42.6 faiz, 50 yaş və yuxarı yaş – 56.4 fazi.
Şikayətçi prezident
İslam İnqilabından bu yana İranda 37 seçki keçirilib. Siyasi fəal və Məşhəddəki Firdovsi Universitetinin hüquq fakültəsinin təmsilçisi Qulamrza Xacinin fikrincə, 2021-ci ilin seçkilərində məhz gənclər ən təsirli qrupdur.
Amma 13-cü prezident seçkilərinə, həmçinin, gənclərin marağını öldürən digər mühüm bir izah var. Bu, ilk növbədə, İranda prezident vəzifəsini tutan şəxsin səlahiyyətlərindən nə dərəcədə istifadə edə bilməsidir.
Vilayəti-fəqih sistemində prezident seçilmiş şəxslərin səlahiyyət azlığından şikayəti daim gündəmə oturub. Təsadüfi deyil ki, 2021-ci ilin aprelində keçirilmiş rəy sorğusunda da respondentlərə mövzuya dair sual verilib: “Prezidentin ölkənin idarəçiliyində səlahiyyəti, Sizcə, hansı səviyyədədir?"
Anket cavablarında respondentlərin 28,7 fazinin prezidentin ölkəni idarə etmək səlahiyyətlərinin aşağı və 33,9 faizi yüksək olduğunu bildirib. Respondentlərin 25,4 faizi prezidentin ölkəni idarə etmək üçün müəyyən səlahiyyətlərə sahib olduğuna inanır və 12 faiz bu suala cavab verə bilməyib.
Keçikçilər Şurasının üzvü Əhməd Xatəmi indidən namizədlərə bu məsələyə dair xəbərdarlığını edib: “Namizədlər bu Konstitusiya ilə iqtidara gələcəklərini bilməlidirlər. Vəzifə kürsüsünə oturduqdan sonra Konstitusiyanı qəbul etmədiklərini bildirməməlidirlər. Sonradan “qanunu qəbul etmirəm, boykot edirəm”,- deməsinlər. Əsas Qanunu qəbul etmirdinsə, siyasi meydana niyə çıxırdın?!”
Əziz Rzazadə
Reyting.az
Bölməyə aid digər xəbərlər
Dünən, 09:55
İbrahim Rəisi İran prezidenti seçilib - Yenilənib
18-06-2021, 17:59
Ermənistanda siyasi terror təhlükəsi artır
18-06-2021, 17:33
Prezident komitə əməkdaşlarını təltif edib - Siyahı
18-06-2021, 16:06
Müəllimlər sertifikatlaşdırmaya cəlb olunacaq - Qaydalar
18-06-2021, 14:37
Laçın və Kəlbəcərə 17 maşın mina basdıran erməni polkovnik axtarılır
18-06-2021, 14:13
Paşinyan rəqiblərini üstələyir - Partiya sədri
17-06-2021, 16:17
“Xankəndi məsələsi də xeyrimizə həll olunacaq” - Ekspert
17-06-2021, 13:54
Sərdar Cəlaloğlu: “Şuşa Bəyannaməsi qeyri-adi dərəcədə ciddi sənəddir”
17-06-2021, 13:10
“Şuşa Bəyannaməsi Turanın qurulacağını gündəmə gətirdi” - Politoloq
17-06-2021, 11:52
Professor: “Şuşa Bəyannaməsi həm də Zəngəzur dəhlizinin istifadəyə veriləcəyinə mesajdır”
17-06-2021, 11:06
Qarabağ müharibəsindən sonra Transxəzər layihəsi gündəmdədir - Fotolar
17-06-2021, 09:25
Pandemiya ilə bağlı yeni qadağalar müəyyənləşib
16-06-2021, 12:54
Vahid Əhmədov: “Ermənistanın Azərbaycana hücum etməsi utopiyadır”
16-06-2021, 12:29
ABŞ və Avropa Birliyi Türkiyə ilə əməkdaşlığa, Rusiya və Çinə qarşı birgə fəaliyyətə qərar verib
16-06-2021, 11:58
Şuşa Bəyannaməsində nələr nəzərdə tutulur? - Tam mətn
16-06-2021, 10:40
Qəbul imtahanlarının vaxtı dəyişdirilib
16-06-2021, 00:24
İlham Əliyev və Rəcəb Tayyib Ərdoğanın birgə bəyanatı - Tam mətn
15-06-2021, 17:17
Azərbaycan və Türkiyə arasında Şuşa Bəyannaməsi imzalanıb
15-06-2021, 14:28
Türkiyə-ABŞ gərginliyi aradan qalxır - Politoloq
15-06-2021, 13:58
Deputat: “Ərdoğanın mesajı təkcə cılız ermənilərə deyil...”
15-06-2021, 10:57
Nazir müavini vəzifədən azad olunub - Sərəncam
15-06-2021, 10:07
Prezident nazir müavini təyin edib - Sərəncam
15-06-2021, 00:08
15 İyun - Milli Qurtuluş Günüdür
14-06-2021, 18:54
Türk dünyası ilə bağlı yeni planı Qarabağdan reallaşdırmağa başlayırlar - Politoloq
14-06-2021, 13:42
Şəhid hərbçilərimizin yeni siyahısı açıqlanıb
14-06-2021, 13:34
SOCAR-ın borcu təhlükəli həddə çatır
14-06-2021, 12:08
Ən güclü 7 dövlət Çinə qarşı birləşir - Foto
14-06-2021, 11:47
Qarabağda basdırılmış digər minaların xəritələri tələb olunur
14-06-2021, 09:08
Qarabağda döyüşmüş terrorçuya 20 il həbs cəzası verilib - Yenilənib
12-06-2021, 14:20
Türk dronları Rusiyanın narahatlığını artırır
12-06-2021, 11:15
Ermənistanda seçkilər: kriminal avtoritetlər kimi dəstəkləyəcək?
11-06-2021, 17:59
Hərbi cani siyasi rəqiblərini şantaj edir
11-06-2021, 15:55
İlham Əliyev Putinə məktub göndərib - Mətn
11-06-2021, 12:47
Deputat: “Pensiya yaşını aşağı salmaq lazımdır”
11-06-2021, 10:21
Statussuz Qarabağ: separatçılar yeni reallıqla barışmalıdır
10-06-2021, 18:21
Dünyanın diqqəti yenidən Bakıya yönəlir
10-06-2021, 15:07
“Rus imperiyası çökmək üzrədir” - Politoloq
10-06-2021, 10:23
AVRO-2020-nin təqvimi açıqlanıb - Siyahı
9-06-2021, 17:05
“Bayden-Ərdoğan görüşü heç nəyi dəyişdirməyəcək” - ADP sədri
9-06-2021, 16:54
Professor: “...Azərbaycan Laçın dəhlizini bağlaya bilər”
Nəsib Məhəməliyev: “Vəzifəsinin öhdəsindən gəlməyən və yaxud sui-istifadə edən məmurun işdən azad olunması, qanunlara uyğun olaraq cəzalandırılması qorxusu, məsuliyyət hissi olmalıdır”
Elman Məmmədov: “Ərazilərimizi Ermənistan ordusunun tör-töküntülərindən və Qarabağdakı quldur dəstələrindən təmizləməliyik”
Minsk qrupunun fəaliyyət fəlsəfəsinin dəyişməsini vacib sayan Milli Məclis üzvü deyir ki, Ermənistanda üçtərəfli bəyanatın məğzini ya anlamır, ya da özlərinə sərfəli formada təfsir etməyə cəhd göstərirlər
Qüdrət Həsənquliyev: “Onlar hesab edirlər ki, Rusiya Dağlıq Qarabağda yerləşməklə öz mövqelərini bir az da gücləndirir, Ermənistana və Azərbaycana təsir imkanlarını daha da artırır. Bu səbəbdən Ermənistandan istifadə etməklə bu münaqişənin davam etməsinə və gərginliyin saxlanmasında maraqlıdırlar”
Parlamentin sabiq sədri: “Paşinyan hakimiyyətdə qalmasa və radikallar hakimiyyəti götürsə, zənnimcə, gərginlik davam edə və bir qədər də kəskinləşə bilər. Ancaq onların nə etməsindən asılı olmayaraq, bu, Ter-Petrosyanın dediyi kimi, erməni xalqının ziddinədir”
