23:12 / 15-09-2025
"Qarabağ"ın futbolçusu: "Benfika"nı yaxşı təhlil etmişik"
20:02 / 15-09-2025
Payız “Ulduz”u görüşünüzə gəlib - Foto
19:24 / 15-09-2025
Xalq artistinin nəşi Azərbaycana gətiriləcək
18:04 / 15-09-2025
İlham Əliyev Türkiyə Silahlı Qüvvələrinin Baş Qərargah rəisini qəbul edib
18:00 / 15-09-2025
Şuşada külli miqdarda silah-sursat aşkarlanıb
17:51 / 15-09-2025
Bakıda və rayonlarda leysan yağacaq - Xəbərdarlıq
17:49 / 15-09-2025
"Benfika"nın baş məşqçisi: "Qarabağ"la matçda 3 xal qazanmağı hədəfləyirik"
17:37 / 15-09-2025
Rusiyadan Ermənistana qaz tədarükü dayandırılacaq
17:30 / 15-09-2025
Azərbaycan INFE-yə tamhüquqlu üzv olub
17:20 / 15-09-2025
"Qarabağ" və "Neftçi"nin oyunlarını FIFA referiləri idarə edəcək
16:57 / 15-09-2025
İş adamı Vüsal Abbasov həbs edilib
16:52 / 15-09-2025
İcra başçısının sabiq müavini dələduzluqda ittiham olunur
16:39 / 15-09-2025
Mərkəzi Bank üç kredit ittifaqına icrası məcburi göstəriş verib
16:09 / 15-09-2025
İlham Əliyev ICESCO-nun Baş direktorunu təltif edib - (Yenilənib)
15:58 / 15-09-2025
Əli Əsədov sərəncam imzalayıb
15:55 / 15-09-2025
İlham Əliyev ICESCO-nun Baş direktorunu qəbul edib - Yenilənib
15:27 / 15-09-2025
Prezident Qarabağda dörd kəndin sakinləri ilə görüşüb - Yenilənib
15:11 / 15-09-2025
Kəlbəcərə köç karvanı gedib - (Yenilənib)
15:07 / 15-09-2025
Ruslar daha bir yaşayış məntəqəsini işğal edib
15:00 / 15-09-2025
Həkim Azər Maqsudovun məhkəməsi qapalı keçiriləcək
14:54 / 15-09-2025
70 yaşlı müğənni: "Xalq artisti adı istəyirəm"
14:44 / 15-09-2025
Nazirliyin Aparat rəhbəri vəzifədən azad olunub
14:36 / 15-09-2025
Rusiyanın NATO sərhədlərini pozmasına səbəb nədir?
14:18 / 15-09-2025
Zeynəb Xanlarovanın nəvəsinin toyu olacaq
13:58 / 15-09-2025
Keyt Kelloq: Rusiya müharibəni uduzur
13:49 / 15-09-2025
Qərbi Azərbaycan İcması "Qərbi Azərbaycan TV" ilə bağlı məlumat yayıb
13:48 / 15-09-2025
Rusiya sərgi tankını cəbhə xəttinə göndərir
13:38 / 15-09-2025
Prezident Ərdoğan Qətərə gedib
13:13 / 15-09-2025
Masazırda 57 yaşlı kişini "tok" vurub
13:03 / 15-09-2025
Zakir Həsənov Bakıda Türkiyə Baş Qərargah rəisini qəbul edib
06:10 / 11-09-2025
Qarabağa növbəti köç karvanları gedib - (Yenilənib)
13:31 / 11-09-2025
Professor: Hər iki ölkədə sülhə qarşı çıxanlar var
20:48 / 13-09-2025
Deputat 120 şagirdə məktəb ləvazimatları verib - Fotolar
15:14 / 12-09-2025
Qarabağa daha iki köç karvanı gedib - (Yenilənib)
18:29 / 12-09-2025
Külək Yasamalda yaşayış binasında təhlükəli vəziyyət yaradıb - Video
09:46 / 11-09-2025
Marsda həyat izləri aşkar ediblər
10:50 / 12-09-2025
Zülfüqarov: Regiondankənar qüvvələr Ermənistana təzyiqlər göstərirlər
18:40 / 14-09-2025
İlham Əliyev Qırmızı Bazar, Hadrut qəsəbələri və Sos kəndinin sakinləri ilə görüşüb - (Yenilənib) - Fotolar
23:44 / 12-09-2025
Aİ Rusiyaya qarşı sanksiyaların müddətini uzadıb
10:33 / 11-09-2025
Sabah daha 4 itkin-şəhidimiz dəfn olunacaq - Siyahı
22:10 / 12-09-2025
Salyanda 62 yaşlı kişi güllələnib
İranda seçkilər: 15 yaşlı uşaq, inqilabçıların inhisarı və şikayətçi prezident
Tarix: 14-05-2021 12:35 | Bölmə: Slayd
İran 13-cü prezident seçkilərinə qədəm qoyub. 5 gün DİN-ə baş vurmuş iddialıların sənədlərinə tezliklə Nəzarətçilər Şurasının mikroskopu altında baxılacaq və seçkiyə buraxılanların, həmişəki kimi, qısa siyahısı açıqlanacaq.
Prosesin lap əvvəlində prezidentliyə namizədlər üçün tələblər ciddi mühabisələr doğurub. Bunlardan ən başlıcası iddialılara qarşı irəli sürülən yaş senzidir: ən azı – 40, ən çox – 75.
Digər mühüm tələblər: təhsil səviyyəsi – ən azı magist dərəcəsi və dövlət qulluğunda ən azı 4 il staj.
Prezident Həsən Ruhani Nəzarətçilər Şurasının təlimatında yer almış bu tələblərə görə şifahi həmləyə keçib və Şuranın qanunverici səlahiyyətə malik olmadığını əsas gətirərək qurumu tənqid edib.
“Prezident seçkiləri haqqında” Qanunda, həqiqətən, yaş senzi barədə müddəa yoxdur, lakin Nəzarətçilər Şurası Məsləhət Şurasının təklif və təyinlərinə istinadla düzgün hərəkət etdiyini isbatlamağa çalışıb.
Yaş senzinin bir sıra namizədlərin yolunda ən böyük əngəl olduğunu müşahidəçilərin əksəri qeyd edir. Hətta “Sepah”ın (İİKK) sıralarından çıxmış general Səid Məhəmməd də bu tora düşə bilər.
Keşikçilər Şurasının üzvü Əhməd Xatəmi bu yöndəki etirazlara ritorik cavab verib: “Məgər ölkənin idarəçiliyi 15 yaşlı bir uşağa verilə bilərmi?... 40 yaş yetkinlik yaşıdır...”
“15 yaşlılar”a etimadsızlıq
Seçki marafonunda iştirak niyyətində olmuş bir namizədin timsalında “15 yaşlılara” etimadsızlığın səbəbi daha aydın görünür – “Foreign Policy”nin “İranın Emmanuel Makronu” adlandırdığı Məhəmməd Cavad Azəri Cəhromi.
Ruhani administrasiyasında rabitə naziri vəzifəsini tutan gənc siyasətçinin tərcümeyi-halında “Sepah”ın kiberkəşfiyyat bölməsində xidmət sətiri olsa da, yaş senzi, əslinə baxılarsa, Azəri Cəhrominin gələcək yüksəlişi üçün yeganə əngəl deyil.
Yapışıqlı və yenilikçi, tay-tuşları, yəni “X (İks) nəsli” (gənc nəsil) arasında yetərindən artıq populyar nazirin, bədxah adlandıra biləcək xeyli rəqibi var. Xüsusən, Əhməd Xatəminin təmsil olunduğu ifrat mühafizəkar cinahda.
2019-cu ildə “Foreign Policy”də nazirin müsbət təqdimatından sonra İranda yaranmış qısqanclığı necə xatırlamayasan. İnqilabçı nəsil rabitə nazirini “sağlıq məqaləsi”nə görə 50 min $ ödəməkdə ittiham etdi. İşə ABŞ nəşrinin baş redaktoru qarışdı, rəsmən bildirdi ki, məqalə reklam qaydasında dərc olunmayıb və jurnal kassasına 1 sent belə ödənilməyib.
Bu, artıq qayıdışsız keçmişdir.
Son açıqlamalarının birində isə məhz Azəri Cəhromi “15 yaşlı uşaqlar”a etimadsızlığın səbəbinin izahında düz onluğa vurub. O, yeni nəslin İran siyasətində niyə belə az təmsil olunmasının dəqiq tərifini verib: “İnqilabçı nəsil siyasi inhisar yaradıb!”
Nazir öz tvitində qeyd edib ki, 1979-dan sonra inqilabın gəncliyi (miladi 60-cı illər nəsli – şəmsi 1342) ölkənin müxtəlif sahələrində idarəetmə sükanı arxasına keçib. “İnqilabın gənc nəsli yaşlanır, amma əksər idarəetmə vəzifələri həmin nəsil arasında bir əldən digərinə ötürülür, kabinə başçıları və rəhbər şəxslər orta yaşlılarla birlikdə qocalır”.
Daha sonra Azəri Cəhromi qeyd edir: “Hazırda İran əhalisinin 15 faizini bu nəsil (55 yaşdan yuxarı olanlar) təşkil edir. Hələ də ölkədəki rəhbər vəzifələrin təqribən 85 faizini onlar tutur, hakimiyyətdən əlavə, sərvət paylarının əhəmiyyətli hissəsinin də onlarda olması ehtimalı var. Başqa nəsillərə və övladlarına yer vermək istəməyən, yeni nəslin dəyərləri və baxışlarına qatqı təmin etməyə hazır olmayan inqilabçı nəsil! Bu inhisarçılıq ölkəyə nə fayda verəcək?”
Gənc və “hizbullah”çı
Ayətullah Xamnəi illərdir idarəetmədə dəyişikliklə bağlı eyni ifadəni təkrarlayır: gənc və “hizbullah”çı prezident.
Mayın 11-də ölkənin gənc nəsli ilə onlayn ünsiyyətdə o, oxşar bəyanatı yenə dilə gətirib: “İnqilabçı, ədalətli, korrupsiyaya qarşı mübarizə aparan, dəyişikliyə və gəncliyə inanan bir hökumət qurun”.
Söz düşmüşkən, Ali liderin prezident seçkilərindən gözləntisi yaş senzinə dair mübahisə üçün də çözüm ola bilərmi?
Ayətullah Xamnəi vurğulayıb ki: “Bəziləri düşünür ki, gənc və inqilabçı hökumət bütün kabinə üzvlərinin 30-35 yaşlı olması mənasını verir, halbuki bu, təcrübəyə və dünyagörüşə sahib şəxslərə məhəl qoymamaq demək deyil”.
Keşikçilər Şurasının üzvü Əhməd Xatəmi isə bildirir ki: “Konstitusiyaya görə, qanunun təfsiri Keşikçilər Şurasına aiddir”.
Əgər ən vacib məsələ, Xamnəinin təbirincə, “Birincisi, dəyişiklik lazımdır; ikincisi, dəyişiklik mümkündür və üçüncüsü, dəyişikliyə nail olmağın yolu dəyişikliyə və dəyişikliyi yaradan ünsürə inanan bir hökumət qurmaqdır”sa, şübhəsiz, buna yalnız “X nəsli" qabildir. Çünki yeniliyə ən çox can atan bu sosial təbəqədir. Lakin...
“Sıfır” fəallıq?
BMT Əhali Fondu hələ 2012-ci ildə İran əhalisinin 58 faizindən çoxunun gənc olduğunu açıqlayıb. Rəsmi təxminlərə görə, əhalinin təxminən 30-40 milyonunu yeni nəsil təmsil edir. Amma kükrək enerjili sosial təbəqənin İranda siyasi zirvəyə dırmanış prosesi çox ləngdir.
Azəri Cəhrominin timsalında bunun bir, bəlkə də, əsas səbəbi izahını tapır.
Digər səbəblər varmı?
Sosial şəbəkənin İran seqmentində gənclərin fəallığı, hadisələrə ayıqlığı və zəkalı təhlili yeni nəslin məcazi (virtual) platformadan siyasət meydanına keçidinin zaman məsələsi olduğu qənaəti doğurur. Amma hazırda hakimiyyətin iki – icraedici və qanunverici qolu “X nəsli”nin yüksək təmsilçilik faizi ilə öyünə bilməz.
Əbdülməhəmməd Kazempur “X nəsli” kitabında məişət qayğıları, iqtisadi müşküllər və ilk növbədə, işsizliyin təzyiqi altında olan gənc təbəqənin siyasi apatiyasına geniş yer ayırıb. Sosioloq cəmiyyətdə daha çox açılım istəyən “X nəsli"nin siyasi və sosial iştirak səviyyəsini “sıfır” deyə səciyyələndirir.
Kazempurun rəyi şişirtmə və hətta qərəzli hesab oluna bilər. Böyük ehtimalla, məhz belədir.
Seçki qanunvericiliyinə görə, İranda 15 yaşına qədəm qoymuş hər bir kəs seçki hüququna malikdir. Lakin son illərdə gənc nəslin seçkilərdə iştirak faizi, digər yaş qrupları kimi, dibə yuvarlanır.
İranda mühafizəkar cinahı təmsil edən Mübariz Ruhanilər Cəmiyyətinin üzvü Seyid Rza Əkrəmi problemi görərək IRNA-ya açıqlamasında bildirib ki, “hər şeydən əvvəl, gənclərə və tələbələrə seçkilərə qatılmanın dini bir vəzifə olduğunu, dua və oruc kimi, dini vəzifə olduğunu söyləməliyik”. Əhməd Xatəmi də “Nur” surəsinin 69-cu ayəsinə istinadla müsəlmanların cəmiyyətdə hərtərəfli iştirakına vurğu edir, yəni həm də gəncləri seçki fəallığına səsləyir.
Bu seçkidə “X nəsli” üçün motivasiya nə ola bilər?
2021-ci ilin aprelində keçirilmiş rəy sorğusunda (“Tasnim News”) respondentlərin cəmi 32,8 faizi prezident seçkilərində hökumət dəyişikliyi ilə ölkədəki vəziyyətin yaxşılaşacağına ümidlidir. 11,7 əksinə, vəziyyətin daha da pisləşəcəyini bildirib. 33,2 faiz prezident seçkilərindən sonra ölkədəki vəziyyətin dəyişməyəcəyinə inanır.
Bununla bərabər, respiondentlərin 43,3 faizi seçkidə iştirak edəcəyini bildirib. Onların arasında yaş qrupları belə bölünüb: 18-29 yaş qrupu – 19 faiz, 30-49 yaş qrupu – 42.6 faiz, 50 yaş və yuxarı yaş – 56.4 fazi.
Şikayətçi prezident
İslam İnqilabından bu yana İranda 37 seçki keçirilib. Siyasi fəal və Məşhəddəki Firdovsi Universitetinin hüquq fakültəsinin təmsilçisi Qulamrza Xacinin fikrincə, 2021-ci ilin seçkilərində məhz gənclər ən təsirli qrupdur.
Amma 13-cü prezident seçkilərinə, həmçinin, gənclərin marağını öldürən digər mühüm bir izah var. Bu, ilk növbədə, İranda prezident vəzifəsini tutan şəxsin səlahiyyətlərindən nə dərəcədə istifadə edə bilməsidir.
Vilayəti-fəqih sistemində prezident seçilmiş şəxslərin səlahiyyət azlığından şikayəti daim gündəmə oturub. Təsadüfi deyil ki, 2021-ci ilin aprelində keçirilmiş rəy sorğusunda da respondentlərə mövzuya dair sual verilib: “Prezidentin ölkənin idarəçiliyində səlahiyyəti, Sizcə, hansı səviyyədədir?"
Anket cavablarında respondentlərin 28,7 fazinin prezidentin ölkəni idarə etmək səlahiyyətlərinin aşağı və 33,9 faizi yüksək olduğunu bildirib. Respondentlərin 25,4 faizi prezidentin ölkəni idarə etmək üçün müəyyən səlahiyyətlərə sahib olduğuna inanır və 12 faiz bu suala cavab verə bilməyib.
Keçikçilər Şurasının üzvü Əhməd Xatəmi indidən namizədlərə bu məsələyə dair xəbərdarlığını edib: “Namizədlər bu Konstitusiya ilə iqtidara gələcəklərini bilməlidirlər. Vəzifə kürsüsünə oturduqdan sonra Konstitusiyanı qəbul etmədiklərini bildirməməlidirlər. Sonradan “qanunu qəbul etmirəm, boykot edirəm”,- deməsinlər. Əsas Qanunu qəbul etmirdinsə, siyasi meydana niyə çıxırdın?!”
Əziz Rzazadə
Reyting.az
Bölməyə aid digər xəbərlər
Tarix: 14-05-2021 12:35 | Bölmə: Slayd
İran 13-cü prezident seçkilərinə qədəm qoyub. 5 gün DİN-ə baş vurmuş iddialıların sənədlərinə tezliklə Nəzarətçilər Şurasının mikroskopu altında baxılacaq və seçkiyə buraxılanların, həmişəki kimi, qısa siyahısı açıqlanacaq.
Prosesin lap əvvəlində prezidentliyə namizədlər üçün tələblər ciddi mühabisələr doğurub. Bunlardan ən başlıcası iddialılara qarşı irəli sürülən yaş senzidir: ən azı – 40, ən çox – 75.
Digər mühüm tələblər: təhsil səviyyəsi – ən azı magist dərəcəsi və dövlət qulluğunda ən azı 4 il staj.
Prezident Həsən Ruhani Nəzarətçilər Şurasının təlimatında yer almış bu tələblərə görə şifahi həmləyə keçib və Şuranın qanunverici səlahiyyətə malik olmadığını əsas gətirərək qurumu tənqid edib.
“Prezident seçkiləri haqqında” Qanunda, həqiqətən, yaş senzi barədə müddəa yoxdur, lakin Nəzarətçilər Şurası Məsləhət Şurasının təklif və təyinlərinə istinadla düzgün hərəkət etdiyini isbatlamağa çalışıb.
Yaş senzinin bir sıra namizədlərin yolunda ən böyük əngəl olduğunu müşahidəçilərin əksəri qeyd edir. Hətta “Sepah”ın (İİKK) sıralarından çıxmış general Səid Məhəmməd də bu tora düşə bilər.
Keşikçilər Şurasının üzvü Əhməd Xatəmi bu yöndəki etirazlara ritorik cavab verib: “Məgər ölkənin idarəçiliyi 15 yaşlı bir uşağa verilə bilərmi?... 40 yaş yetkinlik yaşıdır...”
“15 yaşlılar”a etimadsızlıq
Seçki marafonunda iştirak niyyətində olmuş bir namizədin timsalında “15 yaşlılara” etimadsızlığın səbəbi daha aydın görünür – “Foreign Policy”nin “İranın Emmanuel Makronu” adlandırdığı Məhəmməd Cavad Azəri Cəhromi.
Ruhani administrasiyasında rabitə naziri vəzifəsini tutan gənc siyasətçinin tərcümeyi-halında “Sepah”ın kiberkəşfiyyat bölməsində xidmət sətiri olsa da, yaş senzi, əslinə baxılarsa, Azəri Cəhrominin gələcək yüksəlişi üçün yeganə əngəl deyil.
Yapışıqlı və yenilikçi, tay-tuşları, yəni “X (İks) nəsli” (gənc nəsil) arasında yetərindən artıq populyar nazirin, bədxah adlandıra biləcək xeyli rəqibi var. Xüsusən, Əhməd Xatəminin təmsil olunduğu ifrat mühafizəkar cinahda.
2019-cu ildə “Foreign Policy”də nazirin müsbət təqdimatından sonra İranda yaranmış qısqanclığı necə xatırlamayasan. İnqilabçı nəsil rabitə nazirini “sağlıq məqaləsi”nə görə 50 min $ ödəməkdə ittiham etdi. İşə ABŞ nəşrinin baş redaktoru qarışdı, rəsmən bildirdi ki, məqalə reklam qaydasında dərc olunmayıb və jurnal kassasına 1 sent belə ödənilməyib.
Bu, artıq qayıdışsız keçmişdir.
Son açıqlamalarının birində isə məhz Azəri Cəhromi “15 yaşlı uşaqlar”a etimadsızlığın səbəbinin izahında düz onluğa vurub. O, yeni nəslin İran siyasətində niyə belə az təmsil olunmasının dəqiq tərifini verib: “İnqilabçı nəsil siyasi inhisar yaradıb!”
Nazir öz tvitində qeyd edib ki, 1979-dan sonra inqilabın gəncliyi (miladi 60-cı illər nəsli – şəmsi 1342) ölkənin müxtəlif sahələrində idarəetmə sükanı arxasına keçib. “İnqilabın gənc nəsli yaşlanır, amma əksər idarəetmə vəzifələri həmin nəsil arasında bir əldən digərinə ötürülür, kabinə başçıları və rəhbər şəxslər orta yaşlılarla birlikdə qocalır”.
Daha sonra Azəri Cəhromi qeyd edir: “Hazırda İran əhalisinin 15 faizini bu nəsil (55 yaşdan yuxarı olanlar) təşkil edir. Hələ də ölkədəki rəhbər vəzifələrin təqribən 85 faizini onlar tutur, hakimiyyətdən əlavə, sərvət paylarının əhəmiyyətli hissəsinin də onlarda olması ehtimalı var. Başqa nəsillərə və övladlarına yer vermək istəməyən, yeni nəslin dəyərləri və baxışlarına qatqı təmin etməyə hazır olmayan inqilabçı nəsil! Bu inhisarçılıq ölkəyə nə fayda verəcək?”
Gənc və “hizbullah”çı
Ayətullah Xamnəi illərdir idarəetmədə dəyişikliklə bağlı eyni ifadəni təkrarlayır: gənc və “hizbullah”çı prezident.
Mayın 11-də ölkənin gənc nəsli ilə onlayn ünsiyyətdə o, oxşar bəyanatı yenə dilə gətirib: “İnqilabçı, ədalətli, korrupsiyaya qarşı mübarizə aparan, dəyişikliyə və gəncliyə inanan bir hökumət qurun”.
Söz düşmüşkən, Ali liderin prezident seçkilərindən gözləntisi yaş senzinə dair mübahisə üçün də çözüm ola bilərmi?
Ayətullah Xamnəi vurğulayıb ki: “Bəziləri düşünür ki, gənc və inqilabçı hökumət bütün kabinə üzvlərinin 30-35 yaşlı olması mənasını verir, halbuki bu, təcrübəyə və dünyagörüşə sahib şəxslərə məhəl qoymamaq demək deyil”.
Keşikçilər Şurasının üzvü Əhməd Xatəmi isə bildirir ki: “Konstitusiyaya görə, qanunun təfsiri Keşikçilər Şurasına aiddir”.
Əgər ən vacib məsələ, Xamnəinin təbirincə, “Birincisi, dəyişiklik lazımdır; ikincisi, dəyişiklik mümkündür və üçüncüsü, dəyişikliyə nail olmağın yolu dəyişikliyə və dəyişikliyi yaradan ünsürə inanan bir hökumət qurmaqdır”sa, şübhəsiz, buna yalnız “X nəsli" qabildir. Çünki yeniliyə ən çox can atan bu sosial təbəqədir. Lakin...
“Sıfır” fəallıq?
BMT Əhali Fondu hələ 2012-ci ildə İran əhalisinin 58 faizindən çoxunun gənc olduğunu açıqlayıb. Rəsmi təxminlərə görə, əhalinin təxminən 30-40 milyonunu yeni nəsil təmsil edir. Amma kükrək enerjili sosial təbəqənin İranda siyasi zirvəyə dırmanış prosesi çox ləngdir.
Azəri Cəhrominin timsalında bunun bir, bəlkə də, əsas səbəbi izahını tapır.
Digər səbəblər varmı?
Sosial şəbəkənin İran seqmentində gənclərin fəallığı, hadisələrə ayıqlığı və zəkalı təhlili yeni nəslin məcazi (virtual) platformadan siyasət meydanına keçidinin zaman məsələsi olduğu qənaəti doğurur. Amma hazırda hakimiyyətin iki – icraedici və qanunverici qolu “X nəsli”nin yüksək təmsilçilik faizi ilə öyünə bilməz.
Əbdülməhəmməd Kazempur “X nəsli” kitabında məişət qayğıları, iqtisadi müşküllər və ilk növbədə, işsizliyin təzyiqi altında olan gənc təbəqənin siyasi apatiyasına geniş yer ayırıb. Sosioloq cəmiyyətdə daha çox açılım istəyən “X nəsli"nin siyasi və sosial iştirak səviyyəsini “sıfır” deyə səciyyələndirir.
Kazempurun rəyi şişirtmə və hətta qərəzli hesab oluna bilər. Böyük ehtimalla, məhz belədir.
Seçki qanunvericiliyinə görə, İranda 15 yaşına qədəm qoymuş hər bir kəs seçki hüququna malikdir. Lakin son illərdə gənc nəslin seçkilərdə iştirak faizi, digər yaş qrupları kimi, dibə yuvarlanır.
İranda mühafizəkar cinahı təmsil edən Mübariz Ruhanilər Cəmiyyətinin üzvü Seyid Rza Əkrəmi problemi görərək IRNA-ya açıqlamasında bildirib ki, “hər şeydən əvvəl, gənclərə və tələbələrə seçkilərə qatılmanın dini bir vəzifə olduğunu, dua və oruc kimi, dini vəzifə olduğunu söyləməliyik”. Əhməd Xatəmi də “Nur” surəsinin 69-cu ayəsinə istinadla müsəlmanların cəmiyyətdə hərtərəfli iştirakına vurğu edir, yəni həm də gəncləri seçki fəallığına səsləyir.
Bu seçkidə “X nəsli” üçün motivasiya nə ola bilər?
2021-ci ilin aprelində keçirilmiş rəy sorğusunda (“Tasnim News”) respondentlərin cəmi 32,8 faizi prezident seçkilərində hökumət dəyişikliyi ilə ölkədəki vəziyyətin yaxşılaşacağına ümidlidir. 11,7 əksinə, vəziyyətin daha da pisləşəcəyini bildirib. 33,2 faiz prezident seçkilərindən sonra ölkədəki vəziyyətin dəyişməyəcəyinə inanır.
Bununla bərabər, respiondentlərin 43,3 faizi seçkidə iştirak edəcəyini bildirib. Onların arasında yaş qrupları belə bölünüb: 18-29 yaş qrupu – 19 faiz, 30-49 yaş qrupu – 42.6 faiz, 50 yaş və yuxarı yaş – 56.4 fazi.
Şikayətçi prezident
İslam İnqilabından bu yana İranda 37 seçki keçirilib. Siyasi fəal və Məşhəddəki Firdovsi Universitetinin hüquq fakültəsinin təmsilçisi Qulamrza Xacinin fikrincə, 2021-ci ilin seçkilərində məhz gənclər ən təsirli qrupdur.
Amma 13-cü prezident seçkilərinə, həmçinin, gənclərin marağını öldürən digər mühüm bir izah var. Bu, ilk növbədə, İranda prezident vəzifəsini tutan şəxsin səlahiyyətlərindən nə dərəcədə istifadə edə bilməsidir.
Vilayəti-fəqih sistemində prezident seçilmiş şəxslərin səlahiyyət azlığından şikayəti daim gündəmə oturub. Təsadüfi deyil ki, 2021-ci ilin aprelində keçirilmiş rəy sorğusunda da respondentlərə mövzuya dair sual verilib: “Prezidentin ölkənin idarəçiliyində səlahiyyəti, Sizcə, hansı səviyyədədir?"
Anket cavablarında respondentlərin 28,7 fazinin prezidentin ölkəni idarə etmək səlahiyyətlərinin aşağı və 33,9 faizi yüksək olduğunu bildirib. Respondentlərin 25,4 faizi prezidentin ölkəni idarə etmək üçün müəyyən səlahiyyətlərə sahib olduğuna inanır və 12 faiz bu suala cavab verə bilməyib.
Keçikçilər Şurasının üzvü Əhməd Xatəmi indidən namizədlərə bu məsələyə dair xəbərdarlığını edib: “Namizədlər bu Konstitusiya ilə iqtidara gələcəklərini bilməlidirlər. Vəzifə kürsüsünə oturduqdan sonra Konstitusiyanı qəbul etmədiklərini bildirməməlidirlər. Sonradan “qanunu qəbul etmirəm, boykot edirəm”,- deməsinlər. Əsas Qanunu qəbul etmirdinsə, siyasi meydana niyə çıxırdın?!”
Əziz Rzazadə
Reyting.az
Bölməyə aid digər xəbərlər
Bu gün, 15:11
Kəlbəcərə köç karvanı gedib - (Yenilənib)
Bu gün, 13:02
Qarabağda ermənilərin gizli silah anbarları var
Dünən, 18:40
İlham Əliyev Qırmızı Bazar, Hadrut qəsəbələri və Sos kəndinin sakinləri ilə görüşüb - (Yenilənib) - Fotolar
Dünən, 11:49
Qar və leysan yağır, çaylardan sel keçir
13-09-2025, 18:41
Xocalının Daşbulaq kəndinə ilk köç olub - (Yenilənib)
12-09-2025, 10:50
Zülfüqarov: Regiondankənar qüvvələr Ermənistana təzyiqlər göstərirlər
12-09-2025, 09:10
Güclü maqnit qasırğaları gözlənilir
12-09-2025, 00:10
Zelenski liderləri üçtərəfli sammitə çağırır
11-09-2025, 14:21
Hərbi ekspert: Polşa, Avropa və NATO müharibəyə hazır deyil
11-09-2025, 13:31
Professor: Hər iki ölkədə sülhə qarşı çıxanlar var
11-09-2025, 11:55
Su qıtlığının qarşısını almaq mümkün deyil
11-09-2025, 10:51
Beş dövlət BMT Təhlükəsizlik Şurasının təcili iclasını tələb edir
11-09-2025, 10:33
Sabah daha 4 itkin-şəhidimiz dəfn olunacaq - Siyahı
11-09-2025, 10:28
Putin Avropanı vurmağa davam edəcək
11-09-2025, 10:02
Bakının bəzi küçələrində nəqliyyatın hərəkəti məhdudlaşdırılacaq
11-09-2025, 09:46
Marsda həyat izləri aşkar ediblər
11-09-2025, 06:10
Qarabağa növbəti köç karvanları gedib - (Yenilənib)
10-09-2025, 14:28
Zülfüqarov: Rusiya ilə münasibətlərimiz əvvəlki səviyyəyə qayıtmayacaq
10-09-2025, 12:48
Zənginlərin ümumi sərvəti 6,6 trilyon dolları keçir - Siyahı
10-09-2025, 10:54
Tramp Avropanı Rusiyaya sanksiyalar tətbiq etməyə çağırır
10-09-2025, 10:19
Putin müharibəni genişləndirir, növbəti hədəf Polşadır
10-09-2025, 09:31
Güclü küləklə bağlı təhlükə xəbərdarlığı edilib
10-09-2025, 09:22
Hikmət Hacıyev ABŞ-da senatorlarla görüşüb - Fotolar
9-09-2025, 11:33
Sualtı silahlanma yarışı sürətlənir
9-09-2025, 09:10
Etibar Məmmədov aktiv siyasətə qayıda bilər
9-09-2025, 08:20
Netanyahu Qəzza əhalisini bölgəni tərk etməyə çağırır
8-09-2025, 23:20
ABŞ düşüncələrə nəzarət etməyə çalışır
8-09-2025, 16:29
Rusiya Qarabağda yaşamış ermənilərdən terrorçu qrup yaratmaq istəyir
8-09-2025, 15:40
Professor: Rusiya tədricən Çinin təsirinə düşür
8-09-2025, 12:43
Rusiyaya qarşı daha sərt sanksiyalar hazırlanır
8-09-2025, 11:09
Ukraynanı üç hissəyə bölürlər
8-09-2025, 10:51
Avropa liderləri müharibəyə son qoymaq üçün ABŞ-a gedir
8-09-2025, 00:57
İlin son Ay tutulması başa çatıb - (Yenilənib)
7-09-2025, 13:20
Bu gün əlavə imtahan keçirilib - (Yenilənib)
7-09-2025, 10:47
Kiyev "İskəndər" raketlərinin hədəfinə çevrilib - Foto
5-09-2025, 22:21
Bakı-Tehran-Bakı aviareysi bərpa olunur
5-09-2025, 15:46
ABŞ altı ölkəni böyük təhlükə ilə üz-üzə qoyur
5-09-2025, 12:56
Rusiya XİN AZAL-ın vurulan təyyarəsi ilə bağlı yalan məlumat yayıb
Xalq artisti deyir ki, rəqqasların səhnə ömrü çox qısa olur. Bu az müddətdə uğur qazanmaq, əsl sənətkar kimi yetişmək üçün daha çox zəhmət çəkmək lazımıdır
Rus Dram Teatrının aktyoru deyir ki. bölgə teatrlarında diplomlu aktyor və rejissor tapmaq müşkül məsələdir
Qüdrət Həsənquliyevin fikrincə, Tramp görsə ki, Ukrayna qalib gəlir, Rusiyaya təkcə siyasi yox, hərbi dəstək də verəcək
"Xalq qəzeti"nin şöbə müdiri deyir ki, ömrü boyu özünü axtaran, dəfələrlə yanından ötüb keçən o qədər insan var ki
Nadir Azməmmədov: “Təəssüf ki, indi rejissor olmaq, kino və serial çəkmək adiləşib, bəzən bunun məsuliyyətini dərk etmirlər”
