Manatı eyni məzənnədə saxlamaq mümkün olmayacaq - İqtisadçı
Tarix: 25-10-2021 18:19 | Bölmə: İqtisadiyyat
Manatı eyni məzənnədə saxlamaq mümkün olmayacaq

“Türk lirəsinin dəyərdən düşməsinin bir çox səbəbləri var. Birincisi, Ərdoğanın Mərkəzi Bankın müstəqilliyini ləğv etməsi, faiz endiriminə məcbur etməsi, ikincisi, Türkiyənin ticarət balansında enerji daşıyıcılarının qiymətinin yüksəlməsinə görə mənfi saldonun artması, həmçinin turizm gəlirlərinin, bu sektorun gətirdiyi valyuta həcminin azalması və Türkiyənin xarici siyasətində yaşanan dalğalanmalardır. Digər səbəb son 2 ildə AKP hökumətinin 1 trilyon lirə həcmində süni kreditləşmə artmına getməsi və əsas da özəl sektorun böyük xarici borcunun olmasıdır”.

Reyting.az
xəbər verir ki, bunu iqtisadçı ekspert Natiq Cəfərli deyib.

N. Cəfərli bildirib ki, Ərdoğanın 10 Qərb ölkəsinin səfirlərini ölkədən qovması ilə bağlı açıqlaması da türk lirəsinə mənfi təsir edib:

“Bu gecə Asiya birjaları açılan kimi 1 dollar 9 lirə 84 qruş oldu, indilərdə, türk lirəsi 5-ci günə olan məzənnədən 1,38 faiz dəyər itirir, 1 dollar 9 lirə 74 quruşa bərabərdir.

Sual yaranır ki, Ərdoğan indiki şəraitdə Qərblə qarşıdurmanın lirənin daha da ucuzlaşdıracağını bilmirdimi, 10 səfirlə bağlı belə sərt açıqlama verdi?

Dəqiq bilirdi, amma onun komandasının son illər qurmağa çalışdığı bir hekayə var - “dış mihraklar”, yəni xarici qüvvələr Türkiyəyə qarşı iqtisadi sabotajla məşğuldur deyə iqtisadiyyatda problemlər olur, lirə ucuzlaşır. İndiki kəskin devalvasiyanın səbəbini daxildə aparılan səhv siyasətdən yayındırmaq üçün yeni kəskin qarşıdurma lazım idi. Təəssüf ki, hələ də Türkiyə cəmiyyətinin az olmayan bir hissəsi bu “hekayəyə” inanır, problemlərin sistemdən, verilən qərarlardan deyil, xarici düşmənlərdən qaynaqlandığını düşünürlər”.

Ekspert qeyd edib ki, AKP də məhz bu yöndə hekayə qurmağa çalışır, amma bu, çox təhlükəli siyasi gedişdir - Türkiyə seçicisinin böyük əksəriyyəti cüzdanına görə səs verir, dolanışığına görə qərar verir:

“Buna görə də, belə davam edəcəksə növbəti seçkilərdə AKP-nin vəziyyəti yaxşı olmayacaq.

O ki qaldı analoqu olmayan məmləkətimizə, bizdə manatın alıcılıq qabilliyətinin düşməsi prosesi çox sürətlə gedir, bu, devalvasiya mənasına gəlmir. Azərbaycan manatının məzənnəsi birjalarda müəyyən olunmur, inzibati qaydada Mərkəzi Bank və hökumət tərəfindən müəyyənləşdirilir. Uzun müddətdir ki, Azərbaycanda valyuta bazarı özünü sabit şəkildə göstərir. Ona görə də dünyada və qonşuda gedən proseslərin bizə birbaşa təsiri yoxdur. Amma manatın dəyərdən düşməsi alıcılıq qabiliyyətində özünü biruzə verir. Manatın alıcılıq qabiliyyəti kifayət qədər düşür, bunun özü də ən azı devalvasiya qədər təhlükəli bir məsələdir”.

N. Cəfərli əlavə edib ki, neftin qiymətinin 85-86 dollar olduğu dövrdə Mərkəzi Bank və Azərbaycan hökuməti hansısa formada məzənnə dəyişikliklərinə getməz: “Amma bu da məlumdur ki, uzun müddət eyni bir məzənnə rejimində qalmaq da mümkün deyil. Bir müddətdən sonra, növbəti illərdə, istər-istəməz manatın məzənnəsi ilə bağlı müəyyən qərarların verilməsi lazım olacaq, bu da, daha çox neft qiymətlərindən asılı olacaq. Neftin qiyməti aşağı düşməyə başlayanda manata da təhlükə çoxalacaq, amma bu tək neftlə bağlı deyil. Ölkənin xərcləri ciddi şəkildə artacaq, bu xərcləri qarşılamaq, hökumətin prioritet elan etdiyi turizmi, qeyri-neft sektorunun ixracatını artırmaq üçün də devalvasiya lazım olacaq”.




Bölməyə aid digər xəbərlər
bütün xəbərlər