10:08 / 13-07-2025
MEDİA: "Nazirlərin adından yayılan xəbərlər “deep fake”dir"
06:20 / 13-07-2025
Bu gün ali təhsil müəssisələrinə növbəti qəbul imtahanıdır
06:13 / 13-07-2025
Qum və toz fırtınaları hər il 7 milyon insanın ölümünə səbəb olur
23:03 / 12-07-2025
Əliyev Ərdoğana zəng edib
18:10 / 12-07-2025
Əhməd Əl Şaraanın Azərbaycana səfəri başa çatıb
17:59 / 12-07-2025
Əhməd Əl Şaraa Fəxri xiyabanı ziyarət edib
15:19 / 12-07-2025
Suriya prezidenti Azərbaycana gəlib - (Yenilənib) - Fotolar
12:27 / 12-07-2025
Rusiya qonşu ölkələrdə gərginlik yaratmağa çalışır
12:18 / 12-07-2025
Sabah 41 dərəcə isti olacaq - Proqnoz
11:24 / 12-07-2025
Ali Məhkəmənin hakimi təqaüdə göndərilib - Foto
11:11 / 12-07-2025
Sumqayıtda kürəkən qayınatasını öldürüb
10:21 / 12-07-2025
Şəkidə 87 yaşlı kişini elektrik cərəyanı vuraraq öldürüb
09:46 / 12-07-2025
Polis Beyləqanda 9 nəfəri saxlayıb - Fotolar
09:21 / 12-07-2025
İsmayıllı rayonunda zəlzələ olub
21:16 / 11-07-2025
Xocalı soyqırımı zamanı girov götürülmüş qadın: "Yaşyarımlıq oğlum..." - Yenilənib
19:05 / 11-07-2025
"Qarabağ" klubu növbəti yoxlama oyununda qalib gəlib
18:06 / 11-07-2025
İqtisadi Şuranın iclası keçirilib
18:02 / 11-07-2025
Maliyyə Nazirliyi depozit hərracları keçirib
17:59 / 11-07-2025
Yerə düşən Mars parçası satışa çıxarılır
17:47 / 11-07-2025
Könül İbrahimlinin ölümü ilə bağlı cinayət işi açılıb
17:45 / 11-07-2025
Fransada üç deputatın mandatı ləğv edilib
17:37 / 11-07-2025
Kim Çen In Putinə nə qədər sursat verir?
17:32 / 11-07-2025
Aİ Azərbaycan və Ermənistana çağırış edib: sülh sazişini tezləşdirin!
17:24 / 11-07-2025
Bakı və daha üç bölgədə yaşıllıqlar məhv edilib
17:08 / 11-07-2025
Böyük şəhərlərdə pensiyalar verilir
17:01 / 11-07-2025
Miqrasiya Xidməti əməkdaşlarının geyim forması dəyişib - Fərman
16:57 / 11-07-2025
Prorektor vəzifədən azad olunub
16:56 / 11-07-2025
Rusiya Polşanın Baş Konsulluğunu bağlayır
16:32 / 11-07-2025
Ağsaqqallar Şurasının sədr müavini mıəhkəmədə dindiriləcək
12:16 / 08-07-2025

14:53 / 10-07-2025

13:25 / 08-07-2025

00:11 / 11-07-2025

17:07 / 08-07-2025

14:27 / 09-07-2025

16:28 / 10-07-2025

13:38 / 11-07-2025

22:13 / 08-07-2025

12:53 / 08-07-2025

13:42 / 10-07-2025

14:09 / 11-07-2025

Hökumət banklara yardım etməyə məcbur olacaq – İqtisadçı
Tarix: 22-01-2018 14:44 | Bölmə: İqtisadiyyat

Problemli kreditlərin həcmi artmaqda davam edir. Statistikaya görə, kredit qoyuluşlarında vaxtı keçmiş kreditlərin həcmi ötən il dekabr ayının 1-nə 1 milyard. 890,3 milyon manat təşkil edib. Azərbaycan Mərkəzi Bankının verdiyi xəbərə görə, bu, illik müqayisədə 417,7 milyon manat və ya 28,4% çoxdur. Ötən ilin oktyabr ayı ilə müqayisədə noyabrda problemli kreditlərin həcmi 700 min manat və ya 0,04% artıb. Problemli kreditlərin ümumi kredit qoyuluşlarında payı 15,46% təşkil edir.
Məlum olduğu kimi, problemli kreditlərin yükünü nə dövlət, nə də banklar paylaşmadığından ən böyük ağırlıq vətəndaşların üzərindədir. Buna baxmayaraq, problem bank sektorunu da çökdürüb. Çünki banklar verdikləri kreditləri yığa bilmədiklərindən, yeni kredit xətləri də aça bilmirlər. Kreditləşdirmə olmadan isə bankların sağlamlığından söhbət gedə bilməz. Vaxtilə verilmiş kreditlər üzrə borclar da geri qayıtmadıqca şişir. Kredit portfelinin mühüm bir hissəsini problemli kreditlər təşkil edir.
Bəs görəsən, bu il problem tam şəkildə həllini tapacaqmı? Son 3 ildə bank sektorunun, eləcə də bütövlükdə iqtisadiyyatın əsas bəlasına çevrilən problemli kreditlərin həlli üçün hansı addımların atılmasına ehtiyac var?
Reyting.az xəbər verir ki, "Yeni Müsavat”ın suallarını cavablandıran iqtisadçı ekspert Natiq Cəfərli də təsdiqləyib ki, problemli kreditlərin həcmi durmadan artır:
"Rəsmi rəqəmlərə görə, problemli kreditlərin ümumi kredit qoyuluşlarında payı 16 faizə çatıb, beynəlxalq reytinq agentliklərinin hesabalamalarına görə, 25-30 faiz civarındadır. Bu da çox böyük rəqəmdir. Bu, beynəlxalq aləmdə qəbul olunmuş normadan 10-12 dəfə artıqdır. Dünyada problemli kreditlərin həcmi 3 faizdən yuxarı olan kimi həmin banklar dərhal başqa mənbələrdən maliyyələşmək üçün problemin həllinə doğru addımlar atmağa, proqramlar qəbul etməyə başlayırlar. Azərbaycanda isə problemli kreditlərin həcmi bu norma və standartları dəfələrlə keçib. İlkin mərhələdə bankların tez-tez məhkəmələrə müraciət etməsinin də bir effekti olmadı. Məhkəmələrdə minlərlə belə işlər yığılıb qalıb. Əgər vətəndaşın krediti ödəməyə imkanı yoxdursa, istər məhkəmə qərarı olsun, istərsə də olmasın, onsuz da ödəmək iqtidarında olmayacaq. Ona görə də son zamanlar banklar tərəfindən vətəndaşların məhkəmələrə verilməsi halları bir qədər azalıb”.
N.Cəfərlinin fikrincə, məsələnin ən pis tərəfi bu oldu ki, son iki ildə problemli kreditlərin həcmi artdıqca ən böyük yük vətəndaşın çiynində qalır:
"Biz iki il öncə məsuliyyətin üç yerə bölünməsi formulunu da təklif etmişdik. Mərkəzi Bank, banklar və vətəndaşlar devalvasiyadan sonra yaranmış əlavə faizləri bərabər şəkildə bölüb, məsuliyyəti 3 yerə bölə bilərdilər. Hesab edirəm ki, bu il bəzi bankların bağlanması və ya birləşdirilməsi prosesi davam edəcək. Hökumət son nəticədə ayaqda qalan banklara yardım etməyə məcbur olacaq. Çünki nə banklar, nə də vətəndaşlar öz gücünə bu vəziyyətdən çıxa bilməyəcək. Son nəticədə ya Mərkəzi Bankın, ya da hökumətin birbaşa müdaxiləsi tələb olunacaq ki, bu problem həll olunsun. İlin sonuna qədər bu qərar verilə bilər. Çünki problemli bankların tamamilə sıradan çıxarılması prosesi də davam edəcək. Bunu son günlərdə ”Moodys” və "Fitch” kimi beynəlxalq agentliklər də açıqladı ki, bu proses davamlı şəkildə gedəcək. Ola bilər ki, ilin sonuna yaxın ayaqda qalan banklara dəstək proqramı qəbul olunsun, onlar da vətəndaşlara ciddi güzəştlər etməyə başlasınlar”.
İqtisadçı hesab edir ki, seçki ilində hökumət bu problemin həlli istiqamətində mühüm addımlar ata bilər:
"Görünən odur ki, problemin başqa həlli yolu yoxdur. Vətəndaşlar kreditləri qaytara bilməyəcək, banklar da öz gücü hesabına insanlara güzəşt edə bilməyəcək. Banklar güzəşt etdikcə vergi və dövriyyə ilə bağlı öhdəlikləri də artacaq. Ona görə də dövlət belə bir addım ata bilər.
Bu il həm də seçki ilidir. Mümkündür ki, seçkilərə bir neçə ay qalmış belə bir addım atılsın, bu da seçkinin iqtidar üçün daha rahat keçməsinə şərait yarada bilər. Banklar bağlanması isə istənilən halda davam edəcək, bu qaçılmaz bir prosesdir. Çünki Azərbaycanda kifayət qədər zəif banklar var.
Onlar ümumiyyətlə bu prosesdə iştirak edə bilmirlər, bəziləri böyük valyutadəyişmə məntəqəsinə çevrilib. Ancaq valyutadəyişmə əməliyyatlarından pul qazana bilirlər. Verdikləri kreditləri isə toplaya, yeni kredit xətlərini isə aça bilmirlər. Ona görə də, konsolidasiya prosesi davam edəcək. Ola bilər ki, bu il bağlanmadan daha çox birləşmə xəbərləri eşidək. İki-üç bankın birləşdirilməsi yolu ilə sağlamlaşdırma addımları atılacaq.
Sonda isə Mərkəzi Bankın və ya hökumətin birbaşa dəstəyi olmadan bu problem həll olunmayacaq. Problemin həlli üçün 5-6 milyard manat əlavə vəsaitə ehtiyac var ki, əsas sual da hökumətin bu vəsaitin xərclənməsinə razı olub-olmayacağıdır”.
Bölməyə aid digər xəbərlər
Tarix: 22-01-2018 14:44 | Bölmə: İqtisadiyyat

Problemli kreditlərin həcmi artmaqda davam edir. Statistikaya görə, kredit qoyuluşlarında vaxtı keçmiş kreditlərin həcmi ötən il dekabr ayının 1-nə 1 milyard. 890,3 milyon manat təşkil edib. Azərbaycan Mərkəzi Bankının verdiyi xəbərə görə, bu, illik müqayisədə 417,7 milyon manat və ya 28,4% çoxdur. Ötən ilin oktyabr ayı ilə müqayisədə noyabrda problemli kreditlərin həcmi 700 min manat və ya 0,04% artıb. Problemli kreditlərin ümumi kredit qoyuluşlarında payı 15,46% təşkil edir.
Məlum olduğu kimi, problemli kreditlərin yükünü nə dövlət, nə də banklar paylaşmadığından ən böyük ağırlıq vətəndaşların üzərindədir. Buna baxmayaraq, problem bank sektorunu da çökdürüb. Çünki banklar verdikləri kreditləri yığa bilmədiklərindən, yeni kredit xətləri də aça bilmirlər. Kreditləşdirmə olmadan isə bankların sağlamlığından söhbət gedə bilməz. Vaxtilə verilmiş kreditlər üzrə borclar da geri qayıtmadıqca şişir. Kredit portfelinin mühüm bir hissəsini problemli kreditlər təşkil edir.
Bəs görəsən, bu il problem tam şəkildə həllini tapacaqmı? Son 3 ildə bank sektorunun, eləcə də bütövlükdə iqtisadiyyatın əsas bəlasına çevrilən problemli kreditlərin həlli üçün hansı addımların atılmasına ehtiyac var?
Reyting.az xəbər verir ki, "Yeni Müsavat”ın suallarını cavablandıran iqtisadçı ekspert Natiq Cəfərli də təsdiqləyib ki, problemli kreditlərin həcmi durmadan artır:
"Rəsmi rəqəmlərə görə, problemli kreditlərin ümumi kredit qoyuluşlarında payı 16 faizə çatıb, beynəlxalq reytinq agentliklərinin hesabalamalarına görə, 25-30 faiz civarındadır. Bu da çox böyük rəqəmdir. Bu, beynəlxalq aləmdə qəbul olunmuş normadan 10-12 dəfə artıqdır. Dünyada problemli kreditlərin həcmi 3 faizdən yuxarı olan kimi həmin banklar dərhal başqa mənbələrdən maliyyələşmək üçün problemin həllinə doğru addımlar atmağa, proqramlar qəbul etməyə başlayırlar. Azərbaycanda isə problemli kreditlərin həcmi bu norma və standartları dəfələrlə keçib. İlkin mərhələdə bankların tez-tez məhkəmələrə müraciət etməsinin də bir effekti olmadı. Məhkəmələrdə minlərlə belə işlər yığılıb qalıb. Əgər vətəndaşın krediti ödəməyə imkanı yoxdursa, istər məhkəmə qərarı olsun, istərsə də olmasın, onsuz da ödəmək iqtidarında olmayacaq. Ona görə də son zamanlar banklar tərəfindən vətəndaşların məhkəmələrə verilməsi halları bir qədər azalıb”.
N.Cəfərlinin fikrincə, məsələnin ən pis tərəfi bu oldu ki, son iki ildə problemli kreditlərin həcmi artdıqca ən böyük yük vətəndaşın çiynində qalır:
"Biz iki il öncə məsuliyyətin üç yerə bölünməsi formulunu da təklif etmişdik. Mərkəzi Bank, banklar və vətəndaşlar devalvasiyadan sonra yaranmış əlavə faizləri bərabər şəkildə bölüb, məsuliyyəti 3 yerə bölə bilərdilər. Hesab edirəm ki, bu il bəzi bankların bağlanması və ya birləşdirilməsi prosesi davam edəcək. Hökumət son nəticədə ayaqda qalan banklara yardım etməyə məcbur olacaq. Çünki nə banklar, nə də vətəndaşlar öz gücünə bu vəziyyətdən çıxa bilməyəcək. Son nəticədə ya Mərkəzi Bankın, ya da hökumətin birbaşa müdaxiləsi tələb olunacaq ki, bu problem həll olunsun. İlin sonuna qədər bu qərar verilə bilər. Çünki problemli bankların tamamilə sıradan çıxarılması prosesi də davam edəcək. Bunu son günlərdə ”Moodys” və "Fitch” kimi beynəlxalq agentliklər də açıqladı ki, bu proses davamlı şəkildə gedəcək. Ola bilər ki, ilin sonuna yaxın ayaqda qalan banklara dəstək proqramı qəbul olunsun, onlar da vətəndaşlara ciddi güzəştlər etməyə başlasınlar”.
İqtisadçı hesab edir ki, seçki ilində hökumət bu problemin həlli istiqamətində mühüm addımlar ata bilər:
"Görünən odur ki, problemin başqa həlli yolu yoxdur. Vətəndaşlar kreditləri qaytara bilməyəcək, banklar da öz gücü hesabına insanlara güzəşt edə bilməyəcək. Banklar güzəşt etdikcə vergi və dövriyyə ilə bağlı öhdəlikləri də artacaq. Ona görə də dövlət belə bir addım ata bilər.
Bu il həm də seçki ilidir. Mümkündür ki, seçkilərə bir neçə ay qalmış belə bir addım atılsın, bu da seçkinin iqtidar üçün daha rahat keçməsinə şərait yarada bilər. Banklar bağlanması isə istənilən halda davam edəcək, bu qaçılmaz bir prosesdir. Çünki Azərbaycanda kifayət qədər zəif banklar var.
Onlar ümumiyyətlə bu prosesdə iştirak edə bilmirlər, bəziləri böyük valyutadəyişmə məntəqəsinə çevrilib. Ancaq valyutadəyişmə əməliyyatlarından pul qazana bilirlər. Verdikləri kreditləri isə toplaya, yeni kredit xətlərini isə aça bilmirlər. Ona görə də, konsolidasiya prosesi davam edəcək. Ola bilər ki, bu il bağlanmadan daha çox birləşmə xəbərləri eşidək. İki-üç bankın birləşdirilməsi yolu ilə sağlamlaşdırma addımları atılacaq.
Sonda isə Mərkəzi Bankın və ya hökumətin birbaşa dəstəyi olmadan bu problem həll olunmayacaq. Problemin həlli üçün 5-6 milyard manat əlavə vəsaitə ehtiyac var ki, əsas sual da hökumətin bu vəsaitin xərclənməsinə razı olub-olmayacağıdır”.
Bölməyə aid digər xəbərlər
11-07-2025, 18:06
İqtisadi Şuranın iclası keçirilib
11-07-2025, 18:02
Maliyyə Nazirliyi depozit hərracları keçirib
11-07-2025, 17:08
Böyük şəhərlərdə pensiyalar verilir
11-07-2025, 13:50
"2024-cü il dövlət büdcəsinin icrası haqqında" qanun təsdiqlənib
11-07-2025, 13:45
Dövlət Neft Fondunun büdcəsinin icrası haqqında sərəncam imzalanıb
11-07-2025, 12:31
Pambıqçılıqla bağlı yeni fərman verilib
11-07-2025, 11:52
“Yaşayış minimumu haqqında” qanun dəyişib
11-07-2025, 10:11
Dövlət Turizm Agentliyinin daha bir milyonluq tenderi ləğv olunub
11-07-2025, 09:56
Azərbaycan və Çin mülki aviasiyaya dair sənəd imzalayıb - Fotolar
11-07-2025, 08:34
Bitkoinin qiyməti ən yüksək həddə çatıb
10-07-2025, 15:39
Avronun məzənnəsi 2.5 manat olacaq? - Mərkəzi Bankdan açıqlama
10-07-2025, 10:02
Nazirlikdə 8.6 milyonluq tender: qalib şirkət bəlli olub
10-07-2025, 08:58
Türk şirkətləri Pakistan sahillərində neft və qaz çıxaracaq
9-07-2025, 18:48
Pərviz Şahbazov: "OPEC-lə əməkdaşlığa dair müzakirələr apardıq"
9-07-2025, 17:42
Daha 24 maşın hərraca çıxarılıb
9-07-2025, 15:29
Mərkəzi Bank: "Manatın ucuzlaşması uzunmüddətli deyil"
9-07-2025, 10:48
Ədliyyə Nazirliyi bu xidmətlərə 4 milyon xərcləyəcək
8-07-2025, 16:38
Daha 16 nəqliyyat vasitəsi özəlləşdirilib
8-07-2025, 15:25
Bank rəhbəri vəzifəsindən ayrılıb
8-07-2025, 15:18
Xəbərdarlıq edilmədən qaz kəsilməyəcək - Yeni qanun
8-07-2025, 15:04
“Bakı Metropoliteni”nin 700 minlik tenderi ləğv olunub
7-07-2025, 22:43
Böyük Britaniya Rusiyaya yeni sanksiyalar tətbiq edib
7-07-2025, 13:46
Azərbaycanda kreditlərin faiz dərəcəsi artıb
7-07-2025, 13:15
Rusiya aviaşirkətləri iki gün ərzində böyük zərərlə üzləşiblər
7-07-2025, 09:53
Mərkəzi Bankın tenderi ləğv olunub
5-07-2025, 12:19
“AzerGold”-un qiymətli metal satışından gəlirləri artıb
4-07-2025, 15:45
“Moody’s" Azərbaycanın kredit reytinqini yüksəldib
4-07-2025, 11:34
Milli Məclis büdcənin icrasını təsdiqləyib
4-07-2025, 10:59
Səhiyyə Nazirliyinin 4.4 milyonluq tenderinə “stop” qoyulub
3-07-2025, 10:27
Dövlət büdcəsinin gəlirləri artıb
3-07-2025, 09:59
"Lazurit" nəqliyyat dəhlizinin inkişafı müzakirə olunub
1-07-2025, 10:33
Ağdamda İƏT-in Forumu keçirilir - Fotolar
30-06-2025, 17:34
Şuşada biznes forum keçiriləcək
30-06-2025, 17:03
Beş ölkədən Azərbayacana quş əti idxalına məhdudiyyət qoyulub
30-06-2025, 15:20
Dərmanların qiyməti yenidən tənzimlənib
30-06-2025, 13:43
Çin Azərbaycan vasitəsilə Avropaya yeni yük marşrutu istifadəyə verib
30-06-2025, 11:33
Dünya bazarında neft ucuzlaşır
28-06-2025, 11:31
AZAL Bakı-Təl-Əviv-Bakı reyslərini bərpa edir
25-06-2025, 15:04
“Kontakt Home” qanunu pozub
24-06-2025, 19:09
İqtisadi Şuranın iclası keçirilib, aidiyyəti qurumlara müvafiq tapşırıqlar verilib
24-06-2025, 14:08
“Dövlət borcu haqqında” qanuna dəyişiklik edilir
23-06-2025, 17:20
Agentlik TƏBİB-in 17 milyonluq tenderini ləğv edib
23-06-2025, 12:41
Vüqar Bayramov: "Yeni dəyişikliklər bu boşluğu aradan qaldıracaq"
23-06-2025, 10:16
“Azərişığ”ın milyonluq tenderi - Əmək Müfəttişliyinin cəzalandırdığı şirkət "qalib gəlib"
23-06-2025, 09:18
TƏBİB-in 3.6 milyonluq tenderi ləğv olunub