00:24 / 07-02-2025
Hacıqabulda qatarda yanğın: zəhərlənənlər var
22:23 / 06-02-2025
"Qarabağ"-"Səbail" qarşılaşması olub
21:35 / 06-02-2025
Erməniəsilli şəxslərin məhkəmə prosesi davam edir
21:27 / 06-02-2025
Ruben Vardanyan hakim qarşısına çıxarılıb - (Yenilənib)
19:43 / 06-02-2025
Ərdoğan Azərbaycanın Ankaradakı səfirinə mükafat təqdim edib
18:33 / 06-02-2025
Korrupsiyaya qarşı mübarizə üzrə Komissiyanın iclası keçirilib - Fotolar
18:02 / 06-02-2025
Famil Xəlilova hökm oxunub
17:59 / 06-02-2025
Azərbaycan Kuboku: "Araz-Naxçıvan" "Zirə"ni məğlub edib
17:53 / 06-02-2025
Kino ulduzu yeni "Missiya" ilə gəlir - Fotolar
17:50 / 06-02-2025
ƏƏSMN: "Müavinət və təqaüdlərin artırılması nəzərdə tutulur"
17:38 / 06-02-2025
Ağdərədə sakinlərlə görüş keçirilib - Fotolar
17:06 / 06-02-2025
Azərbaycan Rusiyaya nota verib - “Rossotrudniçestvo”nun fəaliyyəti dayandırılıb - Yenilənib
16:53 / 06-02-2025
Daha bir baş redaktor həbs edilib - (Yenilənib)
16:40 / 06-02-2025
Nazirdən UNEC-in Dərbənd filialında yaranan diplom problemi haqda - Açıqlama
16:40 / 06-02-2025
Məktəbləri dəyişkən iş qrafikinə keçirə bilərlər - Nazir
16:28 / 06-02-2025
Sertifikatı ləğv edilən həkimlərin siyahısı açıqlanıb - Siyahı
16:16 / 06-02-2025
Nazir: "Müəllim dərs dediyi şagirdin həm də repetitorudursa..."
16:15 / 06-02-2025
Hakim Trampın sərəncamının icrasını dayandırıb
16:04 / 06-02-2025
Prezident minimum pensiyanın artırılmasını təsdiqləyib
15:59 / 06-02-2025
Sahil Babayev maliyyə naziri təyin edilib - Sərəncam
15:45 / 06-02-2025
Qarabağ Universitetində Tibb fakültəsi açılacaq
15:43 / 06-02-2025
Tramp ən güclü kadrını Avropaya göndərir
15:19 / 06-02-2025
Bakıda yağış, sulu qar yağacaq
15:14 / 06-02-2025
İsrail əhalini Qəzzadan köçürür - Foto
15:08 / 06-02-2025
"Toplum TV" işi: jurnalist Şahnaz Bəylərqızı həbs olunub - (Yenilənib)
15:03 / 06-02-2025
Fransa məhkəməsi Navalnı ailəsinə qarşı qərar qəbul edib
14:52 / 06-02-2025
Vəkilliyə sənəd qəbulu başlayır
14:49 / 06-02-2025
Hava ilə bağlı əhaliyə sarı və narıncı xəbərdarlıq olunub
14:42 / 06-02-2025
Məhkəmə Əli Kərimli barəsində qərar verib
14:38 / 06-02-2025
Fransa Ukraynaya “Mirage 2000” qırıcları göndərib
00:49 / 02-02-2025

00:43 / 02-02-2025

09:34 / 02-02-2025

23:30 / 02-02-2025

21:01 / 04-02-2025

09:29 / 02-02-2025

23:35 / 03-02-2025

12:39 / 02-02-2025

15:28 / 04-02-2025

22:18 / 03-02-2025

22:37 / 03-02-2025

10:08 / 04-02-2025

Hökumət banklara yardım etməyə məcbur olacaq – İqtisadçı
Tarix: 22-01-2018 14:44 | Bölmə: İqtisadiyyat

Problemli kreditlərin həcmi artmaqda davam edir. Statistikaya görə, kredit qoyuluşlarında vaxtı keçmiş kreditlərin həcmi ötən il dekabr ayının 1-nə 1 milyard. 890,3 milyon manat təşkil edib. Azərbaycan Mərkəzi Bankının verdiyi xəbərə görə, bu, illik müqayisədə 417,7 milyon manat və ya 28,4% çoxdur. Ötən ilin oktyabr ayı ilə müqayisədə noyabrda problemli kreditlərin həcmi 700 min manat və ya 0,04% artıb. Problemli kreditlərin ümumi kredit qoyuluşlarında payı 15,46% təşkil edir.
Məlum olduğu kimi, problemli kreditlərin yükünü nə dövlət, nə də banklar paylaşmadığından ən böyük ağırlıq vətəndaşların üzərindədir. Buna baxmayaraq, problem bank sektorunu da çökdürüb. Çünki banklar verdikləri kreditləri yığa bilmədiklərindən, yeni kredit xətləri də aça bilmirlər. Kreditləşdirmə olmadan isə bankların sağlamlığından söhbət gedə bilməz. Vaxtilə verilmiş kreditlər üzrə borclar da geri qayıtmadıqca şişir. Kredit portfelinin mühüm bir hissəsini problemli kreditlər təşkil edir.
Bəs görəsən, bu il problem tam şəkildə həllini tapacaqmı? Son 3 ildə bank sektorunun, eləcə də bütövlükdə iqtisadiyyatın əsas bəlasına çevrilən problemli kreditlərin həlli üçün hansı addımların atılmasına ehtiyac var?
Reyting.az xəbər verir ki, "Yeni Müsavat”ın suallarını cavablandıran iqtisadçı ekspert Natiq Cəfərli də təsdiqləyib ki, problemli kreditlərin həcmi durmadan artır:
"Rəsmi rəqəmlərə görə, problemli kreditlərin ümumi kredit qoyuluşlarında payı 16 faizə çatıb, beynəlxalq reytinq agentliklərinin hesabalamalarına görə, 25-30 faiz civarındadır. Bu da çox böyük rəqəmdir. Bu, beynəlxalq aləmdə qəbul olunmuş normadan 10-12 dəfə artıqdır. Dünyada problemli kreditlərin həcmi 3 faizdən yuxarı olan kimi həmin banklar dərhal başqa mənbələrdən maliyyələşmək üçün problemin həllinə doğru addımlar atmağa, proqramlar qəbul etməyə başlayırlar. Azərbaycanda isə problemli kreditlərin həcmi bu norma və standartları dəfələrlə keçib. İlkin mərhələdə bankların tez-tez məhkəmələrə müraciət etməsinin də bir effekti olmadı. Məhkəmələrdə minlərlə belə işlər yığılıb qalıb. Əgər vətəndaşın krediti ödəməyə imkanı yoxdursa, istər məhkəmə qərarı olsun, istərsə də olmasın, onsuz da ödəmək iqtidarında olmayacaq. Ona görə də son zamanlar banklar tərəfindən vətəndaşların məhkəmələrə verilməsi halları bir qədər azalıb”.
N.Cəfərlinin fikrincə, məsələnin ən pis tərəfi bu oldu ki, son iki ildə problemli kreditlərin həcmi artdıqca ən böyük yük vətəndaşın çiynində qalır:
"Biz iki il öncə məsuliyyətin üç yerə bölünməsi formulunu da təklif etmişdik. Mərkəzi Bank, banklar və vətəndaşlar devalvasiyadan sonra yaranmış əlavə faizləri bərabər şəkildə bölüb, məsuliyyəti 3 yerə bölə bilərdilər. Hesab edirəm ki, bu il bəzi bankların bağlanması və ya birləşdirilməsi prosesi davam edəcək. Hökumət son nəticədə ayaqda qalan banklara yardım etməyə məcbur olacaq. Çünki nə banklar, nə də vətəndaşlar öz gücünə bu vəziyyətdən çıxa bilməyəcək. Son nəticədə ya Mərkəzi Bankın, ya da hökumətin birbaşa müdaxiləsi tələb olunacaq ki, bu problem həll olunsun. İlin sonuna qədər bu qərar verilə bilər. Çünki problemli bankların tamamilə sıradan çıxarılması prosesi də davam edəcək. Bunu son günlərdə ”Moodys” və "Fitch” kimi beynəlxalq agentliklər də açıqladı ki, bu proses davamlı şəkildə gedəcək. Ola bilər ki, ilin sonuna yaxın ayaqda qalan banklara dəstək proqramı qəbul olunsun, onlar da vətəndaşlara ciddi güzəştlər etməyə başlasınlar”.
İqtisadçı hesab edir ki, seçki ilində hökumət bu problemin həlli istiqamətində mühüm addımlar ata bilər:
"Görünən odur ki, problemin başqa həlli yolu yoxdur. Vətəndaşlar kreditləri qaytara bilməyəcək, banklar da öz gücü hesabına insanlara güzəşt edə bilməyəcək. Banklar güzəşt etdikcə vergi və dövriyyə ilə bağlı öhdəlikləri də artacaq. Ona görə də dövlət belə bir addım ata bilər.
Bu il həm də seçki ilidir. Mümkündür ki, seçkilərə bir neçə ay qalmış belə bir addım atılsın, bu da seçkinin iqtidar üçün daha rahat keçməsinə şərait yarada bilər. Banklar bağlanması isə istənilən halda davam edəcək, bu qaçılmaz bir prosesdir. Çünki Azərbaycanda kifayət qədər zəif banklar var.
Onlar ümumiyyətlə bu prosesdə iştirak edə bilmirlər, bəziləri böyük valyutadəyişmə məntəqəsinə çevrilib. Ancaq valyutadəyişmə əməliyyatlarından pul qazana bilirlər. Verdikləri kreditləri isə toplaya, yeni kredit xətlərini isə aça bilmirlər. Ona görə də, konsolidasiya prosesi davam edəcək. Ola bilər ki, bu il bağlanmadan daha çox birləşmə xəbərləri eşidək. İki-üç bankın birləşdirilməsi yolu ilə sağlamlaşdırma addımları atılacaq.
Sonda isə Mərkəzi Bankın və ya hökumətin birbaşa dəstəyi olmadan bu problem həll olunmayacaq. Problemin həlli üçün 5-6 milyard manat əlavə vəsaitə ehtiyac var ki, əsas sual da hökumətin bu vəsaitin xərclənməsinə razı olub-olmayacağıdır”.
Bölməyə aid digər xəbərlər
Tarix: 22-01-2018 14:44 | Bölmə: İqtisadiyyat

Problemli kreditlərin həcmi artmaqda davam edir. Statistikaya görə, kredit qoyuluşlarında vaxtı keçmiş kreditlərin həcmi ötən il dekabr ayının 1-nə 1 milyard. 890,3 milyon manat təşkil edib. Azərbaycan Mərkəzi Bankının verdiyi xəbərə görə, bu, illik müqayisədə 417,7 milyon manat və ya 28,4% çoxdur. Ötən ilin oktyabr ayı ilə müqayisədə noyabrda problemli kreditlərin həcmi 700 min manat və ya 0,04% artıb. Problemli kreditlərin ümumi kredit qoyuluşlarında payı 15,46% təşkil edir.
Məlum olduğu kimi, problemli kreditlərin yükünü nə dövlət, nə də banklar paylaşmadığından ən böyük ağırlıq vətəndaşların üzərindədir. Buna baxmayaraq, problem bank sektorunu da çökdürüb. Çünki banklar verdikləri kreditləri yığa bilmədiklərindən, yeni kredit xətləri də aça bilmirlər. Kreditləşdirmə olmadan isə bankların sağlamlığından söhbət gedə bilməz. Vaxtilə verilmiş kreditlər üzrə borclar da geri qayıtmadıqca şişir. Kredit portfelinin mühüm bir hissəsini problemli kreditlər təşkil edir.
Bəs görəsən, bu il problem tam şəkildə həllini tapacaqmı? Son 3 ildə bank sektorunun, eləcə də bütövlükdə iqtisadiyyatın əsas bəlasına çevrilən problemli kreditlərin həlli üçün hansı addımların atılmasına ehtiyac var?
Reyting.az xəbər verir ki, "Yeni Müsavat”ın suallarını cavablandıran iqtisadçı ekspert Natiq Cəfərli də təsdiqləyib ki, problemli kreditlərin həcmi durmadan artır:
"Rəsmi rəqəmlərə görə, problemli kreditlərin ümumi kredit qoyuluşlarında payı 16 faizə çatıb, beynəlxalq reytinq agentliklərinin hesabalamalarına görə, 25-30 faiz civarındadır. Bu da çox böyük rəqəmdir. Bu, beynəlxalq aləmdə qəbul olunmuş normadan 10-12 dəfə artıqdır. Dünyada problemli kreditlərin həcmi 3 faizdən yuxarı olan kimi həmin banklar dərhal başqa mənbələrdən maliyyələşmək üçün problemin həllinə doğru addımlar atmağa, proqramlar qəbul etməyə başlayırlar. Azərbaycanda isə problemli kreditlərin həcmi bu norma və standartları dəfələrlə keçib. İlkin mərhələdə bankların tez-tez məhkəmələrə müraciət etməsinin də bir effekti olmadı. Məhkəmələrdə minlərlə belə işlər yığılıb qalıb. Əgər vətəndaşın krediti ödəməyə imkanı yoxdursa, istər məhkəmə qərarı olsun, istərsə də olmasın, onsuz da ödəmək iqtidarında olmayacaq. Ona görə də son zamanlar banklar tərəfindən vətəndaşların məhkəmələrə verilməsi halları bir qədər azalıb”.
N.Cəfərlinin fikrincə, məsələnin ən pis tərəfi bu oldu ki, son iki ildə problemli kreditlərin həcmi artdıqca ən böyük yük vətəndaşın çiynində qalır:
"Biz iki il öncə məsuliyyətin üç yerə bölünməsi formulunu da təklif etmişdik. Mərkəzi Bank, banklar və vətəndaşlar devalvasiyadan sonra yaranmış əlavə faizləri bərabər şəkildə bölüb, məsuliyyəti 3 yerə bölə bilərdilər. Hesab edirəm ki, bu il bəzi bankların bağlanması və ya birləşdirilməsi prosesi davam edəcək. Hökumət son nəticədə ayaqda qalan banklara yardım etməyə məcbur olacaq. Çünki nə banklar, nə də vətəndaşlar öz gücünə bu vəziyyətdən çıxa bilməyəcək. Son nəticədə ya Mərkəzi Bankın, ya da hökumətin birbaşa müdaxiləsi tələb olunacaq ki, bu problem həll olunsun. İlin sonuna qədər bu qərar verilə bilər. Çünki problemli bankların tamamilə sıradan çıxarılması prosesi də davam edəcək. Bunu son günlərdə ”Moodys” və "Fitch” kimi beynəlxalq agentliklər də açıqladı ki, bu proses davamlı şəkildə gedəcək. Ola bilər ki, ilin sonuna yaxın ayaqda qalan banklara dəstək proqramı qəbul olunsun, onlar da vətəndaşlara ciddi güzəştlər etməyə başlasınlar”.
İqtisadçı hesab edir ki, seçki ilində hökumət bu problemin həlli istiqamətində mühüm addımlar ata bilər:
"Görünən odur ki, problemin başqa həlli yolu yoxdur. Vətəndaşlar kreditləri qaytara bilməyəcək, banklar da öz gücü hesabına insanlara güzəşt edə bilməyəcək. Banklar güzəşt etdikcə vergi və dövriyyə ilə bağlı öhdəlikləri də artacaq. Ona görə də dövlət belə bir addım ata bilər.
Bu il həm də seçki ilidir. Mümkündür ki, seçkilərə bir neçə ay qalmış belə bir addım atılsın, bu da seçkinin iqtidar üçün daha rahat keçməsinə şərait yarada bilər. Banklar bağlanması isə istənilən halda davam edəcək, bu qaçılmaz bir prosesdir. Çünki Azərbaycanda kifayət qədər zəif banklar var.
Onlar ümumiyyətlə bu prosesdə iştirak edə bilmirlər, bəziləri böyük valyutadəyişmə məntəqəsinə çevrilib. Ancaq valyutadəyişmə əməliyyatlarından pul qazana bilirlər. Verdikləri kreditləri isə toplaya, yeni kredit xətlərini isə aça bilmirlər. Ona görə də, konsolidasiya prosesi davam edəcək. Ola bilər ki, bu il bağlanmadan daha çox birləşmə xəbərləri eşidək. İki-üç bankın birləşdirilməsi yolu ilə sağlamlaşdırma addımları atılacaq.
Sonda isə Mərkəzi Bankın və ya hökumətin birbaşa dəstəyi olmadan bu problem həll olunmayacaq. Problemin həlli üçün 5-6 milyard manat əlavə vəsaitə ehtiyac var ki, əsas sual da hökumətin bu vəsaitin xərclənməsinə razı olub-olmayacağıdır”.
Bölməyə aid digər xəbərlər
Dünən, 10:32
Bu şəxslər baş direktor təyin olunublar - Siyahı
Dünən, 09:40
Mərkəzi Bankda yeni təyinatlar olub
5-02-2025, 18:05
Kolbasalara ət əvəzinə toyuq başı qatırlar
5-02-2025, 11:39
Publik hüquqi şəxsin tenderi ləğv olunub - 5.1 milyonluq
5-02-2025, 11:16
Elçin Əlizadə Himayəçilər Şurasına sədr təyin edilib
4-02-2025, 17:06
TANAP-la Türkiyə və Avropaya 75 milyard kubmetr qaz nəql edilib
4-02-2025, 16:48
Daha dörd KOB subyekti vergidən azad olunub
4-02-2025, 15:55
Məhkəmə Ekspertizası Mərkəzinin tenderi ləğv olunub
4-02-2025, 14:48
"Yelo Bank” və “Accessbank” Mərkəzi Bankın tələblərini pozub
4-02-2025, 13:12
Çin ABŞ-a qarşı cavab tədbirləri görməyə başlayıb
4-02-2025, 11:46
Mərkəzi Bankın valyuta ehtiyatları azalıb
4-02-2025, 10:38
İki bankın daşınmaz əmlakları hərraca çıxarılıb
4-02-2025, 00:30
Baş nazir ABŞ iqtisadiyyatına zərbə vurmağa hazırlaşır
3-02-2025, 17:58
Trampın qərarı neftin bahalaşmasına səbəb olur
3-02-2025, 16:12
Sahibkarlıq sahəsində yoxlamalar dayandırılıb
3-02-2025, 12:24
Mask ABŞ Xəzinədarlıq Departamentinin resurslarına giriş əldə edib
3-02-2025, 11:23
Deputat: "Minimum pensiya məbləği 14.3 faiz artırılacaq"
1-02-2025, 14:11
İtaliya şirkəti Rusiyanın hərbi zavodunu maliyyələşdirir
31-01-2025, 22:06
Azərbaycanda çörək bahalaşır
31-01-2025, 20:06
SOCAR “Tamar” layihəsində iştirak payı alıb
31-01-2025, 10:50
Pambıq mahlıcına dair yeni dövlət standartları qəbul edilib
31-01-2025, 00:12
Dövlət Məşğulluq Agentliyi ofis icarəyə götürüb - 1.5 milyona
30-01-2025, 17:28
Aİ: "Black Sea Energy" layihəsini böyük maraqla izləyirik
30-01-2025, 16:27
Dörd ölkədən ət və quşçuluq məhsullarının idxalına qadağa qoyulub
30-01-2025, 14:52
İlon Maskın sanksiya altında olan rusiyalı ilə işbirliyi üzə çıxıb
30-01-2025, 11:54
İki nəhəng şirkət əməkdaşlığa başlayıb
30-01-2025, 10:49
Azərbaycanda problemli kreditlər artıb
30-01-2025, 10:45
Deputata məxsus şirkətə 1.7 milyonluq layihə verilib
30-01-2025, 10:03
Agentliyin tenderi ləğv olunub
30-01-2025, 01:12
Əcnəbi investorlar Məkkə və Mədinəyə gələcəklər
30-01-2025, 01:04
Çin amerikalı milyarderi çətin vəziyyətlə üzləşdirib
29-01-2025, 11:29
Süni intellektlə bağlı layihələrin icrası təxirə salınır
29-01-2025, 11:24
İlon Mask gündə 3 milyard dollar qənaət vəd edir
28-01-2025, 23:38
Hüquqşünas: “Tövsiyə edirəm ki, "Kapital Bank"ın şirin dilinə inanmayın"
28-01-2025, 17:23
ARDNF-in aktivləri 60 milyard dolları ötüb
28-01-2025, 14:39
Şahin Bağırov: "Hamı maaşını alacaq"
28-01-2025, 13:53
Azərbaycanın dövlət borcu açıqlanıb
28-01-2025, 13:22
Dubay və Əbu-Dabi yüksək sürətli sərnişin qatarları ilə birləşdiriləcək
27-01-2025, 18:23
“KazMunayGaz” “Kaşaqan”dan ilk neft partiyasını Bakıya göndərib
27-01-2025, 17:07
“Enerji resurslarından səmərəli istifadə və enerji effektivliyi haqqında” qanun dəyişib
27-01-2025, 16:42
Bakının məşhur bazarı bağlanıb
27-01-2025, 15:33
İş elanı: bir ildə 66.000 avroya qədər maaş verirlər - Fotolar
27-01-2025, 09:41
ABŞ bütün xarici yardımları dayandırıb
24-01-2025, 16:41
"Turan Bank” cərimələnib
24-01-2025, 12:40
Online vergi ödənişi ilə bağlı xüsusi platforma yaradılıb
24-01-2025, 11:09
“BP-Azərbaycan” "Şahdəniz"də yeni platforma tikəcək
24-01-2025, 11:09
İlon Mask onsuz reallaşdırılan layihəyə şübhə edir