20:08 / 23-11-2024
"Qarabağ" qalib gəlib
12:30 / 23-11-2024
Azərbaycanda zəlzələ olub
Kommunistlər SSRİ-nin dağılmasının səbəbini tapıblar
Tarix: 24-01-2023 17:22 | Bölmə: İqtisadiyyat
Kommunistlər SSRİ-nin dağılmasının səbəbini tapıblar

“22 yanvar 1991-ci ildə SSRİ prezidenti Mixail Qorbaçov 1961-ci il tədavüllü 50 və 100 rubl əsginasların 3 gün müddətində dövriyyədən çılxarılması və əmanət kassalarında depozitlərdən nağd pulun verilməsinin məhdudlaşdırılması barədə cinayət tərkibli fərman verdi. Fərmanın imzalanması “Vremya” proqramında, demək olar ki, bütün maliyyə qurumları və mağazalar artıq bağlandığı vaxt elan edildi. İslahatın şərtlərinə görə, müsadirə edilmiş əsginasların dəyişdirilməsi ciddi məhdudiyyətlərlə müşayiət olunurdu. Vətəndaşlar 50 və 100 rublluq əsginasları yalnız üç gün ərzində - yanvarın 23-dən 25-dək yeniləri ilə dəyişə bilərdilər. Göstərilən müddətdən sonra pulun dəyişdirilməsi yalnız xüsusi komissiyaların qərarı ilə mümkün idi. Adambaşına 1000 rubldan çox olmayan məbləği yalnız nağd şəkildə dəyişdirmək mümkün idi - əsginasların qalan hissəsinin dəyişdirilməsi imkanı 1991-ci ilin mart ayının sonuna qədər xüsusi komissiyalarda nəzərdən keçirilirdi. Əmanət banklarından yalnız 500 rubl almaq mümkün idi”.

Reyting.az
xəbər verir ki, bunu Azərbaycan Kommunist Partiyalarından birinə rəbərlik edən Ədalət Abdinov bildirib.

Ə. Abdinov əlavə edib ki, islahatın formal səbəbi SSRİ-yə xaricdən gətirildiyi iddia edilən saxta rubllarla mübarizə olub:

“Əslində bu islahat Qərb banklarının SSRİ-də pul dövriyyəsini pozmaq planının tərkib hissəsi idi. İslahatın ilkin şərtləri ondan ibarət idi ki, 1990-cı ilin ortalarında satqın Qorbaçov istehsal vasitələri üzərində xüsusi mülkiyyəti tətbiq etmək qərarına gəldi. Bununla da sosializmin əsaslarını sökməyə başladı. Xəyanətkar komandası ilə birlikdə iqtisadiyyatda əhəmiyyətli dövlət sektorunu buraxmağa start verdi. Nəticədə minlərlə sovet vətəndaşının halal zəhməti ilə on illərlə yığdığı 15-30 minlik sərvəti çökdü.

1991-ci il aprelin 2-də ərzaq, nəqliyyat və kommunal xidmətlərin qiymətləri 2-4 dəfə, il ərzində isə 7,8 dəfə artırıldı. Süni qiymət artımına bazar amilləri ilə yanaşı müxtəlif növ fors-major hallar, məsələn, əsginasların dəyişdirilməsi və pul dövriyyəsində gözlənilən kataklizmlər səbəb oldu. Əhalinin həyat səviyyəsi aşağı düşdü”.

Ə. Abdinov atırladıb ki, 1991-ci ilin sonunda sovet iqtisadiyyatı fəlakətli vəziyyətdə olub: “İstehsalın azalması sürətləndi. Ölkədə pul kütləsinin artması maliyyə sistemi üzərində dövlət nəzarətini itirmək və hiperinflyasiya, yəni ayda 50 faizdən çox inflyasiya təhlükəsi yaratdı ki, bu da bütün iqtisadiyyatı iflic vəziyyətinə sala bilirdi”.

Kommunist diqqətə çatdırıb ki, 1991-ci ildə SSRİ-də aparılan siyasi və maliyyə islahatları nəhayət SSRİ vətəndaşlarının ittifaq rəhbərliyinə inamını sarsıdıb və sonrakı hadisələrə - avqust çevrilişi, Belovejskaya müqaviləsinə əhəmiyyətli təsir göstərib. SSRİ-nin düşmənlərinə də elə bu lazım olub.

ELÇİN




Bölməyə aid digər xəbərlər
bütün xəbərlər