Həsən Cabbar yaradıcılığına bir nəzər - Akif Abbasov yazır
Tarix: 20-05-2024 01:47 | Bölmə: Akif ABBASOV
Həsən Cabbar yaradıcılığına bir nəzər
Akif ABBASOV

“Mütərcim” nəşriyyatı Həsən Cabbarın yeni şeirlər kitabına həyat verib.

Vətənimizin gözəl təbiəti, əmək adamları, dostluq və saf məhəbbət hissləri kitabda toplanmış şeirlərin əsas mövzusunu təşkil edir. Şairin şeirlərində bir kövrəklik, zəriflik hiss olunur.

Kitabın redaktoru yazıçı, tərcüməçi, pedaqogika elmləri doktoru, professor, Əməkdar müəllim, yazıçı, tərcüməçi Akif Abbasovdur.


Həsən Cabbar yaradıcılığına bir nəzər

Həsən Cabbarla (Həsən Xanoğlan oğlu Cabbarovla) mən Şirvan (keçmiş Əli Bayramlı) şəhər Nəriman Nərimanov adına 2 nömrəli orta məktəbində bir sinifdə təhsil almış, 1967-ci ildə orta təhsilimizi başa vurub ali məktəblərə üz tutmuşuq. Həsən Azərbaycan Dövlət Pedaqoji İnstitutunun filologiya fakültəsinin (hazırda ADPU), mən isə M.F. Axundov adına Azərbaycan Pedaqoji Dillər İnstitutunun ingilis-Azərbaycan dilləri fakültəsinin məzunu olaraq əmək fəaliyyətinə başlamışıq. İlk pedaqoji fəaliyyətimiz Sabirabad rayonunun Şıxsalahlı kənd otda məktəbində olmuşdur. Həsən Cabbar burada Azərbaycan dili və ədəbiyyat müəllimi, mən isə ingilis dili müəllimi kimi işləmişik. 1975-ci ildə yollarımız ayrılmış, o, həmin məktəbdə qalaraq çalışmış, mən isə müsabiqə yolu ilə Azərbaycan Elmi-Tədqiqat Pedaqogika İnstitutunun tərbiyənin ümumi problemləri şöbəsinə kiçik elmi işçi vəzifəsinə qəbul olunduğumdan Bakıya gəlmişəm.

Dostluğumuz isə davam etmiş, hazırda da tez-tez görüşürük.

Həsən Cabbar kimdir?

Həsən Cabbar hazırda təqaüddədir. Yaxşı ədəbiyyat müəllimi, sədaqətli dost və yoldaş, şagirdlərinin sevimlisi olmuşdur. Hələ orta məktəbdə oxuyarkən bədii yaradıcılıqla məşğul olmuş, tələbəlik illərində, müəllim işlədiyi vaxtlarda yenə də qələmə sarılaraq, gözəl şeirlər yazmaqda davam etmişdir. Şeirləri əvvəllər Əli Bayramlı (Şirvan) şəhərində çıxan “İşıq” qəzetində, daha sonralar “Azərbaycan” jurnalında, “Azərbaycan gəncləri”, “Azərbaycan müəllimi”, “Azərbaycan pioneri” (hazırda “Savalan”) və b. qəzetlərdə dərc olunmuşdur. 1999-cu ildə onun “Sənə həsrət qalacağam” şeirlər kitabı “Mütərcim” nəşriyyatı tərəfindən çapdan çıxmışdır.



Mən ingilis və rus dillərindən bir sıra pyeslər (Q.Qrin “Canlılar yaşayan otaq”, “ Mar Bayciyev “Duel”, Georgi Xuqayev “Andro və Sandro”, Touşan Esenova “Ali təhsilli arvad”) tərcümə etmişəm, onların hər biri ayrıca kitab şəklində nəşr olunmuşdur. Həmin pyeslərdə şeirlər də öz əksini tapmışdır. Onları dilimizə Həsən Cabbar çevirmişdir.

Tərcüməçilik də bədii yaradıcılıqda bir istiqamətdir. Həsən Cabbar bu sahədə də qələmini sınamışdır.

O, gənclik illərində çox yazıb-yaradardı. İndi nə isə tənbəlləşib, çox az hallarda yazır.. Səmimi şeirləri var.

O zamanlar “Vətən”, “Xatirə”, “Aparma”, “Sənə həsrət qalacam”, “Qoyma məni qocalmağa”, “Babam”, Qaya” və başqa şeirləri dilimizin əzbəri idi. Dostlar (Fəxrəddin Rəhimov, Malik Qədimov, Rafiq Rəsulov, Vaqif Qarayev) bir yerə, bir məclisə yığılanda Həsənin şeirləri səslənərdi. Rafiq Rəsulov, mərhum Malik Qədimov onun şeirlərini avazla, yüksək sənətkarlıqla deyərdilər.

Həsən Cabbar son dərəcə sakit, təvazökar, abırlı, həm də nikbin insandır. Özünü öyməyi xoşlamır, öz şeir deməz, dostları onun şeirlərini səsləndirəndə isə sıxılır.

Abırlı, təvazökar, sadə, dostcanlı insanlara eşq olsun!!!

Həsən Cabbarın şeirləri məzmun baxımından rəngarəngdir. Vətənpərvərlik (“Vətən”, “Qız Qalası”); təbiət mənzərəsi və lövhələri (“Ləpələr”, “Son payız”, “Durna”, “Qış”, “Qaya”, “Yol ver, baba” və s.); valideyn-övlad münasibətləri, ata-anaya, baba-nənəyə hörmət, bağlılıq (“Babam” və s.); sevgi (“Xatirə”, “Gizlət baxışlarını”, “Apardın”, “Gəlin köçəndə”, “Unudacaqsan”, “Darıxmışam”, “Gələrəm”, “Görüş yerimiz” və s.) səpgili şeirləri sevə-sevə oxunur.

Həsən Cabbar sözdən ötrü gəzmir, mənalandırmağı, yeni fikir söyləməyi bacarır. Doğmalarını sevib-əzizləməklə yanaşı, xahiş edir ki, ona qayğını bir az da artırsınlar, onu qocalmağa qoymasınlar. Şairlər kövrək olurlar axı. Oxuyuruq:

Aylar, günlər ildən getdi,
Durna köçü göldən getdi.
Cavanlığım əldən getdi,
Qoyma məni qocalmağa.


Əslində onu qocalmağa qoyan yoxdur. Şair xəyalıdır. İstəyir təkcə fiziki baxımdan deyil, eyni zamanda mənəvi cəhətdən də, ruhən də cavanlığını uzun müddət saxlasın. Ailəyə lazım olmaq üçün, bədii yaradıcılıqda uzun müddət qalmaq üçün, dostlarla, yoldaşlarla birgə gəzib-dolanmaq üçün:

Bir bulaqdım, dedim coşam,
Qoymadılar aşıb-daşam.
Bəlkə bir də cavanlaşam,
Qoyma məni qocalmağa.


“Babam” şeirində çox gözəl bənzətmə ilə rastlaşırıq. Artıq müəyyən yaş həddinə çatmış babada yaşamaq, fəaliyyət göstərmək, sevib-sevilmək arzusu qüvvətlidir. Cavanlaşmaq istəyir, yenə də arzusundadır ki, qəşəng, alyanaq qızlar oğrun-oğrun onun ardınca boylansınlar. İstəkdir də, nə deyəsən? Bu arzuların qanadında elə bilir ki, doğrudan da cavanlaşıb. Üzünü ağbirçək həyat yoldaşına tutaraq:

Sən demə gözəllər çoxmuş hər yerdə,
Tələsdim, ay qarı, səni sevəndə,
- deyir.

Bu misralar nikbin əhval-ruhiyyə aşılayır. Təbii ki, baba demək istəmir ki, o zaman evlənməsəydim, ay qarı, indi bu cavan, yarlı-yaraşıqlı, nazlı-qəmzəli qızlardan birini alardım. Yox, bunu nəzərdə tutmur. Bir zarafatdır da. Şair xəyal dünyasındadır.

“Xatirə” şeiri maraq doğurur. Sanki kiminsə, bəlkə də şairin cavanlıq sevgisini yada salır. Bu kim isə sevgisinə qovuşmayıb. Arada ötüb-keçən günləri yada salır, qəhərlənir, o illərdən təsəlli alır:

Biz oynardıq, uşaq qəlbin nə dərdi?!
Qonum-qonşu açıq-aydın görərdi.
Qızlar səni mənə “gəlin” verərdi.
Yada düşür nələr, nələr, Xatirə,
Nə şirinmiş xatirələr, Xatirə?


“Sənə həsrət qalacağam” şeiri də uğurludur. Həsrət insanlara əzab verir, sevgililər bir-birindən aralı düşür. Həmişə olduğu kimi, hərə öz iş-gücündədir. Həyat davam edir. İşə gedən - işə, dərsə gedən - dərsə gedir. Yenə günəş doğur, həm də batır, yenə göy üzünü ulduzlar bəzəyir, yenə ulduz axır, sevənlər çoxalır, dünya daha da gözəlləşir. Fəqət birisinin işləri, necə deyərlər, düz gətirmir, sevgisi cavabsız qalıb. Şeirdəki kimi:

Yenə günəş doğacaq,
Yenə ulduz axacaq.
Bu dünyada mən ancaq
Sənə həsrət qalacam.
Sevənlər çoxalacaq,
Sevəcək, ucalacaq.
Dünya gözəl olacaq.
Sənə həsrət qalacam.


Həsən Cabbarın uğurlu şeirlərindən biri də “Vətən” adlanır. Şair Vətəni özünəməxsus tərzə səciyyələndirir.

Dağlarında bulaq olsam,
Ağacında yarpaq olsam,
Bir nəğməli dodaq olsam,
Mən - Vətənəm!


Biz Həsən Cabbarın “Qaya” adlanan şeirlər kitabını yüksək dəyərləndirir, ona uğurlar diləyirik. Arzumuz budur ki, bədii yaradıcılıqdan qalmasın. Tez-tez oxucuları ilə görüşsün.


Müəllifin bütün yazıları - Akif ABBASOV



Bölməyə aid digər xəbərlər
7-04-2024, 11:26 Akif ABBASOV - Taksi - Hekayə
18-02-2024, 10:15 Akif ABBASOV - Acığa iş - Hekayə
15-02-2024, 08:42 Akif ABBASOV - Sükan - Hekayə
6-02-2024, 16:25 Akif ABBASOV - Kəlbətin - Hekayə

{sape_links}{sape_article}