23:20 / 03-07-2025
Günay Qurbanova yenidən Avropa çempionu olub
22:38 / 03-07-2025
Azərbaycan, Özbəkistan və Qırğızıstan prezidentləri Şahbulaq qalasında olublar - Foto
21:10 / 03-07-2025
Dövlət başçıları Qarabağ atlarının “Zəfər” şousunu izləyiblər - Fotolar
19:57 / 03-07-2025
"Sputnik-Azərbaycan" işi: beş nəfər barəsində polis nəzarəti qətimkan tədbiri seçilib
19:05 / 03-07-2025
Azərbaycan və Qırğızıstan prezidentləri Ağdamın Xıdırlı kəndində olublar - (Yenilənib) - Fotolar
18:17 / 03-07-2025
Peşə tanınması: 179 namizəd keçid balını toplaya bilməyib
18:01 / 03-07-2025
Paşinyanın partiyası müxalifəti terrorçulara köməkdə ittiham edir
17:43 / 03-07-2025
"Qəbələ" Futbol Akademiyası fəaliyyətini dayandırıb
17:19 / 03-07-2025
Rusiya aktivlərinin müsadirəsi üçün layihə hazırlayıblar
16:47 / 03-07-2025
Azərbaycan dili üzrə test imtahanının nəticələri elan olunub
16:37 / 03-07-2025
Çempionlar Liqası: "Araz-Naxçıvan"ın rəqibləri müəyyənləşib
16:31 / 03-07-2025
Abituriyentlərin şikayətləri araşdırılıb
16:12 / 03-07-2025
Beyləqanda 16 yaşlı oğlan kanalda batıb
16:01 / 03-07-2025
Şahbaz Şərifin Azərbaycana səfəri başlayıb
15:55 / 03-07-2025
Azərbaycan və Özbəkistan prezidentləri Xankəndidə fabrikin fəaliyyəti ilə tanış olublar
15:43 / 03-07-2025
Güclü külək əsəcək - Xəbərdarlıq
15:25 / 03-07-2025
Admiral ruslarla bağlı xəbərdarlıq edir
15:06 / 03-07-2025
Qırğızıstan prezidenti Azərbaycana işgüzar səfərə gəlib - Yenilənib
15:04 / 03-07-2025
İlham Əliyev Rəşid Meredovu qəbul edib - Fotolar
14:55 / 03-07-2025
ABŞ qoşunlarını Avropadan çıxaracaqlar
14:40 / 03-07-2025
İlham Əliyev Qarabağa səfər edib - (Yenilənib+) - Fotolar
14:34 / 03-07-2025
İki prezident Füzuli rayonuna səfər edib - Foto
14:29 / 03-07-2025
Ruslar sosial binaları vurub, ölən və yaralılar var
14:23 / 03-07-2025
Konstitusiya Məhkəməsinə yeni hakimlər təyin olunacaq
13:52 / 03-07-2025
İsrail iki ölkə barədə Rusiya ilə gizli danışıqlar aparıb
13:43 / 03-07-2025
Məhkəmə Vüqar Səfərli ilə bağlı qərar verib
13:08 / 03-07-2025
Ermənistan Türkiyə ilə münasibətləri normallaşdırmağa çalışır
13:16 / 29-06-2025

17:57 / 30-06-2025

15:08 / 30-06-2025

21:03 / 30-06-2025

13:20 / 29-06-2025

13:01 / 01-07-2025

13:16 / 02-07-2025

00:40 / 29-06-2025

14:15 / 30-06-2025

23:57 / 28-06-2025

12:56 / 29-06-2025

11:03 / 30-06-2025

İtirilmiş nüvə bombaları böyük təhlükəyə çevrilib
Tarix: 18-09-2022 12:19 | Bölmə: Slayd

1945-ci ildə ABŞ Yaponiyaya atom bombası atdıqdan bir müddət sonra - 1949-cu ildə Sovet İttifaqı ilk atom bombasını uğurla sınaqdan keçirdi və bu, “Soyuq müharibə”nin başlaması ilə nəticələndi. 1950-ci illərdə başlayan qlobal münaqişənin getdikcə şiddətləndiyi günlərdə isə dünyanı məhv edəcək qədər atom bombasının yoxa çıxmasının sirri hələ də açılmayıb. Dünyada nüvə silahından istifadənin qarşısının alınması üçün müttəfiq ölkələr arasında yaxınlaşmanın müşahidə olunduğu bir vaxtda iki nəhəng güc mümkün hücumlara cavab üçün silahlarının sayını sürətlə artırırdı.
Reyting.az xatırladır ki, balistik raket daşıyan sualtı qayıqların olmadığı bir vaxtda təyyarələrin daşıdığı nüvə bombaları 15 dəqiqəyə dünyanı məhv etməyə hazır idi. Həddindən artıq işləyən pilotların və ekipajın bir çoxu narkotiklər hesabına oyaq qala bilirdilər. 10 ildən çox davam edən “qırmızı həyəcan” vəziyyətində, yüzlərlə ABŞ pilotu nüvə bombaları ilə yüklənmiş təyyarələrlə çoxsaylı uçuşlar edirdilər.
Belə bir vaxtda çoxlu sayda nüvə bombasının itirilməsi barədə məlumatlar panikanı artırmamaq üçün gündəmə gətirilməyib. “Soyuq müharibə” dövründə 32 nüvə qəzası keçirən ABŞ ordusunun 6 atom bombasının hələ də tapılmadığı iddia olunur.

İtirilmiş nüvə silahlarına istinad etmək üçün “Sınıq Ox” ifadəsini işlədən ABŞ ordusu üçün bəlkə də ən kədərli hekayə 1960-cı illərdə olub. “Soyuq müharibə”nin qızğın çağında, 1966-cı ilin isti qış səhərində. Yanvarın 17-də səhər saat 10:30 radələrində Alboran dənizində ispan balıqçı gəmisi səmada sürətlə hərəkət edən ağ tüstü şüası görüb. Alov topu kilometrlər məsafədən dənizə düşüb. Saatlar sonra, fövqəladə vəziyyət kodu ilə, o zaman Şərqi Siciliyadakı Sigonella Dəniz Hava Təsislərində Axtarış və Xilasetmə qrupuna bir masaj verilib. Mesajda İspaniyada çox məxfi fövqəladə vəziyyətin olduğu qeyd edilən yerə tez getmələri istənilib.
Lakin axtarış-xilasetmə qrupu vəziyyətin niyə belə gizli saxlanıldığını anlaya bilməyib. Komandanın üzvü Meyers, “Axtarış və xilasetmə qrupları üçün bu cür mesajlar sürpriz deyil. Amma komanda olaraq anlaya bilmədiyimiz bunun niyə belə gizli saxlanması idi”, - deyə gündəliyində yazıb.
Hətta iş o yerə çatıb ki, həmin axşam komanda böyük bir qrupla şam yeməyində olarkən fövqəladə durum mesajını alıb və kodun gizli olmasını zarafatla qarşılayıb. Qəzanın miqyası sonrakı günlərdə bütün dünya qəzetlərinin baş yazısına çevrilib.
Dəhşətli qəza ilə bağlı müxtəlif şayiələr və nəzəriyyələr irəli sürülürdü. Bildirilirdi ki, İspaniyanın Almeriya əyalətində iki ABŞ hərbi təyyarəsi toqquşub. Liman şəhəri Palomares sahillərində qəzaya uğrayan təyyarələrin 4 ədəd B28 hidrogen bombası daşıdığı iddia edilib.
Axtarış-xilasetmə işləri nəticəsində 3 bomba sudan çıxarılıb, 1 milyon ton TNT partlayıcı gücə malik 1,1 meqatonluq döyüş başlığı isə Aralıq dənizində itib.
Təbii ki, bu qəza nə ilk, nə də sonuncu olub. 1950-ci ildən bəri 32 “Sınıq Ox” qəzasında itən atom bombaları planetin sularında, bataqlıqlarında və okeanların dibində gizlənir.
Ceyms Martin adına Nüvə Silahlarının Yayılmaması Araşdırmaları Mərkəzinin Şərqi Asiya üzrə direktoru Ceffri Lyuis deyib:
“Biz bu hadisələri daha çox ABŞ-da bilirik. Biz bunu 1980-ci illərdə ABŞ Müdafiə Nazirliyinin hazırladığı hesabatlardan və məxfiliyi ləğv edilmiş fayllardan öyrəndik”.
ABŞ-dakı itkilər məlum olsa da, digər ölkələrin itkiləri açıqlanmır. Xüsusilə İngiltərə, Fransa, Rusiya və Çinin yoxa çıxmış bombaları ilə bağlı hər hansı məlumatın olmadığını söyləyən Lyuis, “Ölkələrin itkiləri gizli qaldığı üçün müqayisə aparmaq imkanımız yoxdur”,- deyib.
Sovet İttifaqı nüvə silahlarına əhəmiyyətli büdcə ayırıb. 1986-cı ildə bu ölkənin təxminən 45.000 nüvə başlığı ehtiyatı olub. Lakin bu silahların neçəsinin qəzalarda itdiyi açıqlanmayıb.
8 aprel 1970-ci ildə Sovet İttifaqının Şimal Donanmasına təyin edilmiş “Kasım” sinifli nüvə sualtı qayığının Fransa ilə İspaniya arasındakı Biskay körfəzində texniki səbəblərdən batması nəticəsində 50 ekipaj üzvü həyatını itirib. Bundan əlavə, gəmidə olan 24 nüvə torpedası da su altında qalıb.

1968-ci ildə Sovet “K-129” sualtı qayığı Havay adalarının şimal-qərbində - Sakit okeanda üç nüvə raketi ilə müəmmalı şəkildə batıb. Tezliklə ABŞ bundan xəbər tutub və nüvə bombasını ələ keçirmək üçün gizli əməliyyata başlayıb.
Digər bir məsələ, 1989-cu ildə yanğın nəticəsində Norveç dənizində batan Sovet sualtı qayığı 23 ildən sonra normadan çox radiasiya sızdırıb. Tədqiqatçılar batmış sualtı qayıqdan radioaktiv sezium sızmasının olduğunu iddia edirlər. 1680 metr dərinlikdə sızan sualtı qayığın yaxınlığında canlı biomüxtəlifliyin və balıq populyasiyalarının zədələnə biləcəyi ilə bağlı narahatlıq var.
İtirilmiş nüvə silahlarının arxasınca gedən tək rəqib dövlətlər olmayıb. Mülki sahibkarlar da nüvə bombalarını axtarıblar. Amerikalı milyarder Hovard Huges itirilmiş bombalarla maraqlanıb (1976-cı il).
J. Lyus bildirib ki, Hughes bu layihəni Azoriya layihəsi adlandırıb. “Amma təəssüf ki, batmış sualtı qayıq xilas etmək cəhdi zamanı parçalanıb”,- deyən J. Lyus sonradan bu işin dayandırıldığını bildirib.
J. Lyus bu fikirdədir ki, bəzi nüvə bombaları dərin dəniz xəndəyində qalsa da, bəziləri gizli əməliyyatlarla çıxarılıb.
Bombaların tapılmasına əsas səbəb onların buraxdıqları radioaktiv sızıntılar olub.
1988-ci ildə ABŞ ordusunun təqaüdçü zabiti Derek Duke 1958-ci ildə Corciya ştatının Taybi adasına düşmüş atom bombasını axtarmağa başlayıb. İllərlə dənizin dibində qalan bombanı tapmaq üçün işə başlayan təqaüdçü zabit sayğacı ilə dənizin dibinin hər nöqtəsini axtarıb. İtmiş bombaların yaydığı radiasiyanı araşdıran səlahiyyətçilər, onların izinə rast gəlmədiklərini bildiriblər. İzləri bu günə qədər tapılmayan üç bombanın olması “Soyuq müharibə”nin acı xatirələri olaraq bu gün də planeti təhdid edir.
1966-cı ildə Amerikanın “B52” bombardmançı təyyarəsi İspaniyanın cənubundakı Palomares sahillərində qəzaya uğradıqdan dərhal sonra Meyers və komandası 4 bomba axtarışı üçün hadisə yerinə çatıb. Meyers həmin dövr üçün qeydlərində “Bu, standart bir hərbi axtarış əməliyyatı idi. Ancaq ən böyük fərq, axtarışların sürətləndirilməsi və sonra müəyyən edilməmiş bir tarixə qədər dayandırılması idi. Silahlar üçün ciddi axtarış başladı, lakin sonra biz iki həftə gözlədik. Daha sonra sualtı tədqiqatlara diqqət yetirildi”,- deyib.
O dövrdə enməmiş dərinliklərə çatan ən müasir dərin okean sualtı gəmisi “Alvin” də işlərə cəlb edilib. Dərin dəniz gəmisi tək heyəti ilə Aralıq dənizində axtarışa başlayıb.
1966-cı il martın 1-də balaca sualtı qayıq nəhayət iz aşkar edə bilib: bombalar suda parçalanması səbəbindən yerdə izlər buraxıb. Nəhayət, itirilmiş bombalar tapılıb. Lakin ən böyük problem onları sudan necə çıxarmaq idi.
1000 metrdən çox kəndir hazırlanmışdı; metal qarmaqlar sayəsində xilasetmə əməliyyatı başlamalı idi. Bu plana görə, bir dalğıc bombanı müəyyən nöqtələrə bağlayacaq və sabit bomba səthə çıxarılacaq, amma plan baş tutmadı. Səbəb bombanın arxasına bərkidilmiş paraşüt olub.
Meyers bildirib ki, axtarış zamanı narahat olublar: “Bombanın bağlı olduğu xəbərini aldıq. Biz onu yavaş-yavaş sudan çıxararkən fəlakətlə üzləşdik. Bombanın altındakı paraşüt sürəti azaldıb və hərəkətləri çətinləşdirdi. Nəhayət, çəki o qədər artdı ki, iplər qopdu. Nüvə bombası yavaş-yavaş aşağıya doğru sürükləndi və bu dəfə əvvəlkindən daha dərinə batdı”. Bununla da xilasetmə əməliyyatı fəlakətə çevrilib.

Lyus deyib ki, itən nüvə bombalarını tapmaq çətindir. Xüsusən də okeanlarda olanları...
İnkişaf etməkdə olan texnologiya sayəsində okean səthini görüntüləmə sistemlərinin köməyi ilə asanlıqla skan etmək mümkündür, ancaq bombaların tapılaraq səthə çıxarılması aylar çəkə bilər. Havanın anında dəyişdiyi okeanlarda aylar çəkəcək axtarış-xilasetmə missiyalarının işləri qeyri-mümkün olur.
1966-cı ildə dörd nüvə bombası daşıyan “B-52” bombardmançısının Aralıq dənizinə düşməsindən sonra başlayan işdə hələ də bir bombanın əskik olduğu məlumdur. İspaniya öz hava məkanını nüvə bombası daşıyan təyyarələr üçün bağladığını açıqlayıb.
Bu hadisədən iki il sonra “B-52” bombardmançı təyyarə Qrenlandiyada Baffin körfəzinə düşüb. Dünyanın müxtəlif yerlərində nüvə bombalarının itirilməsinin getdikcə daha təhlükəli olduğu bir vaxtda, ABŞ Müdafiə Nazirliyi nüvə başlıqlarının sualtı qayıqlarla daşınmasına qərar verib. Baffin körfəzindəki buzlaqların altında qalan itkin bombaya isə bu gün də çatmaq mümkünsüzdür.
Və nəhayət, Filippin dənizində itən və bu günə qədər tapılmayan nüvə bombası duzlu suyun təsiri ilə günü-gündən əriyir. Partlayış nöqtəsini keçərək dənizə qarışan silahın tərkibindəki radioaktiv materialların olması alimləri narahat edir.
Onu da qeyd edək ki, itən bu bombalar partlamasa da, planetimiz üçün böyük təhlükə yaratmaqda davam edir. Xilasetmə işlərinin qeyri-mümkünlüyü isə bəşəriyyətin nüvə silahları qarşısında aciz və planetin taleyinin ipdən asılı olduğunu deməyə əsas verir.
Reyting.az
Bölməyə aid digər xəbərlər
Tarix: 18-09-2022 12:19 | Bölmə: Slayd

1945-ci ildə ABŞ Yaponiyaya atom bombası atdıqdan bir müddət sonra - 1949-cu ildə Sovet İttifaqı ilk atom bombasını uğurla sınaqdan keçirdi və bu, “Soyuq müharibə”nin başlaması ilə nəticələndi. 1950-ci illərdə başlayan qlobal münaqişənin getdikcə şiddətləndiyi günlərdə isə dünyanı məhv edəcək qədər atom bombasının yoxa çıxmasının sirri hələ də açılmayıb. Dünyada nüvə silahından istifadənin qarşısının alınması üçün müttəfiq ölkələr arasında yaxınlaşmanın müşahidə olunduğu bir vaxtda iki nəhəng güc mümkün hücumlara cavab üçün silahlarının sayını sürətlə artırırdı.
Reyting.az xatırladır ki, balistik raket daşıyan sualtı qayıqların olmadığı bir vaxtda təyyarələrin daşıdığı nüvə bombaları 15 dəqiqəyə dünyanı məhv etməyə hazır idi. Həddindən artıq işləyən pilotların və ekipajın bir çoxu narkotiklər hesabına oyaq qala bilirdilər. 10 ildən çox davam edən “qırmızı həyəcan” vəziyyətində, yüzlərlə ABŞ pilotu nüvə bombaları ilə yüklənmiş təyyarələrlə çoxsaylı uçuşlar edirdilər.
Belə bir vaxtda çoxlu sayda nüvə bombasının itirilməsi barədə məlumatlar panikanı artırmamaq üçün gündəmə gətirilməyib. “Soyuq müharibə” dövründə 32 nüvə qəzası keçirən ABŞ ordusunun 6 atom bombasının hələ də tapılmadığı iddia olunur.

İtirilmiş nüvə silahlarına istinad etmək üçün “Sınıq Ox” ifadəsini işlədən ABŞ ordusu üçün bəlkə də ən kədərli hekayə 1960-cı illərdə olub. “Soyuq müharibə”nin qızğın çağında, 1966-cı ilin isti qış səhərində. Yanvarın 17-də səhər saat 10:30 radələrində Alboran dənizində ispan balıqçı gəmisi səmada sürətlə hərəkət edən ağ tüstü şüası görüb. Alov topu kilometrlər məsafədən dənizə düşüb. Saatlar sonra, fövqəladə vəziyyət kodu ilə, o zaman Şərqi Siciliyadakı Sigonella Dəniz Hava Təsislərində Axtarış və Xilasetmə qrupuna bir masaj verilib. Mesajda İspaniyada çox məxfi fövqəladə vəziyyətin olduğu qeyd edilən yerə tez getmələri istənilib.
Lakin axtarış-xilasetmə qrupu vəziyyətin niyə belə gizli saxlanıldığını anlaya bilməyib. Komandanın üzvü Meyers, “Axtarış və xilasetmə qrupları üçün bu cür mesajlar sürpriz deyil. Amma komanda olaraq anlaya bilmədiyimiz bunun niyə belə gizli saxlanması idi”, - deyə gündəliyində yazıb.
Hətta iş o yerə çatıb ki, həmin axşam komanda böyük bir qrupla şam yeməyində olarkən fövqəladə durum mesajını alıb və kodun gizli olmasını zarafatla qarşılayıb. Qəzanın miqyası sonrakı günlərdə bütün dünya qəzetlərinin baş yazısına çevrilib.
Dəhşətli qəza ilə bağlı müxtəlif şayiələr və nəzəriyyələr irəli sürülürdü. Bildirilirdi ki, İspaniyanın Almeriya əyalətində iki ABŞ hərbi təyyarəsi toqquşub. Liman şəhəri Palomares sahillərində qəzaya uğrayan təyyarələrin 4 ədəd B28 hidrogen bombası daşıdığı iddia edilib.
Axtarış-xilasetmə işləri nəticəsində 3 bomba sudan çıxarılıb, 1 milyon ton TNT partlayıcı gücə malik 1,1 meqatonluq döyüş başlığı isə Aralıq dənizində itib.
Təbii ki, bu qəza nə ilk, nə də sonuncu olub. 1950-ci ildən bəri 32 “Sınıq Ox” qəzasında itən atom bombaları planetin sularında, bataqlıqlarında və okeanların dibində gizlənir.
Ceyms Martin adına Nüvə Silahlarının Yayılmaması Araşdırmaları Mərkəzinin Şərqi Asiya üzrə direktoru Ceffri Lyuis deyib:
“Biz bu hadisələri daha çox ABŞ-da bilirik. Biz bunu 1980-ci illərdə ABŞ Müdafiə Nazirliyinin hazırladığı hesabatlardan və məxfiliyi ləğv edilmiş fayllardan öyrəndik”.
ABŞ-dakı itkilər məlum olsa da, digər ölkələrin itkiləri açıqlanmır. Xüsusilə İngiltərə, Fransa, Rusiya və Çinin yoxa çıxmış bombaları ilə bağlı hər hansı məlumatın olmadığını söyləyən Lyuis, “Ölkələrin itkiləri gizli qaldığı üçün müqayisə aparmaq imkanımız yoxdur”,- deyib.
Sovet İttifaqı nüvə silahlarına əhəmiyyətli büdcə ayırıb. 1986-cı ildə bu ölkənin təxminən 45.000 nüvə başlığı ehtiyatı olub. Lakin bu silahların neçəsinin qəzalarda itdiyi açıqlanmayıb.
8 aprel 1970-ci ildə Sovet İttifaqının Şimal Donanmasına təyin edilmiş “Kasım” sinifli nüvə sualtı qayığının Fransa ilə İspaniya arasındakı Biskay körfəzində texniki səbəblərdən batması nəticəsində 50 ekipaj üzvü həyatını itirib. Bundan əlavə, gəmidə olan 24 nüvə torpedası da su altında qalıb.

1968-ci ildə Sovet “K-129” sualtı qayığı Havay adalarının şimal-qərbində - Sakit okeanda üç nüvə raketi ilə müəmmalı şəkildə batıb. Tezliklə ABŞ bundan xəbər tutub və nüvə bombasını ələ keçirmək üçün gizli əməliyyata başlayıb.
Digər bir məsələ, 1989-cu ildə yanğın nəticəsində Norveç dənizində batan Sovet sualtı qayığı 23 ildən sonra normadan çox radiasiya sızdırıb. Tədqiqatçılar batmış sualtı qayıqdan radioaktiv sezium sızmasının olduğunu iddia edirlər. 1680 metr dərinlikdə sızan sualtı qayığın yaxınlığında canlı biomüxtəlifliyin və balıq populyasiyalarının zədələnə biləcəyi ilə bağlı narahatlıq var.
İtirilmiş nüvə silahlarının arxasınca gedən tək rəqib dövlətlər olmayıb. Mülki sahibkarlar da nüvə bombalarını axtarıblar. Amerikalı milyarder Hovard Huges itirilmiş bombalarla maraqlanıb (1976-cı il).
J. Lyus bildirib ki, Hughes bu layihəni Azoriya layihəsi adlandırıb. “Amma təəssüf ki, batmış sualtı qayıq xilas etmək cəhdi zamanı parçalanıb”,- deyən J. Lyus sonradan bu işin dayandırıldığını bildirib.
J. Lyus bu fikirdədir ki, bəzi nüvə bombaları dərin dəniz xəndəyində qalsa da, bəziləri gizli əməliyyatlarla çıxarılıb.
Bombaların tapılmasına əsas səbəb onların buraxdıqları radioaktiv sızıntılar olub.
1988-ci ildə ABŞ ordusunun təqaüdçü zabiti Derek Duke 1958-ci ildə Corciya ştatının Taybi adasına düşmüş atom bombasını axtarmağa başlayıb. İllərlə dənizin dibində qalan bombanı tapmaq üçün işə başlayan təqaüdçü zabit sayğacı ilə dənizin dibinin hər nöqtəsini axtarıb. İtmiş bombaların yaydığı radiasiyanı araşdıran səlahiyyətçilər, onların izinə rast gəlmədiklərini bildiriblər. İzləri bu günə qədər tapılmayan üç bombanın olması “Soyuq müharibə”nin acı xatirələri olaraq bu gün də planeti təhdid edir.
1966-cı ildə Amerikanın “B52” bombardmançı təyyarəsi İspaniyanın cənubundakı Palomares sahillərində qəzaya uğradıqdan dərhal sonra Meyers və komandası 4 bomba axtarışı üçün hadisə yerinə çatıb. Meyers həmin dövr üçün qeydlərində “Bu, standart bir hərbi axtarış əməliyyatı idi. Ancaq ən böyük fərq, axtarışların sürətləndirilməsi və sonra müəyyən edilməmiş bir tarixə qədər dayandırılması idi. Silahlar üçün ciddi axtarış başladı, lakin sonra biz iki həftə gözlədik. Daha sonra sualtı tədqiqatlara diqqət yetirildi”,- deyib.
O dövrdə enməmiş dərinliklərə çatan ən müasir dərin okean sualtı gəmisi “Alvin” də işlərə cəlb edilib. Dərin dəniz gəmisi tək heyəti ilə Aralıq dənizində axtarışa başlayıb.
1966-cı il martın 1-də balaca sualtı qayıq nəhayət iz aşkar edə bilib: bombalar suda parçalanması səbəbindən yerdə izlər buraxıb. Nəhayət, itirilmiş bombalar tapılıb. Lakin ən böyük problem onları sudan necə çıxarmaq idi.
1000 metrdən çox kəndir hazırlanmışdı; metal qarmaqlar sayəsində xilasetmə əməliyyatı başlamalı idi. Bu plana görə, bir dalğıc bombanı müəyyən nöqtələrə bağlayacaq və sabit bomba səthə çıxarılacaq, amma plan baş tutmadı. Səbəb bombanın arxasına bərkidilmiş paraşüt olub.
Meyers bildirib ki, axtarış zamanı narahat olublar: “Bombanın bağlı olduğu xəbərini aldıq. Biz onu yavaş-yavaş sudan çıxararkən fəlakətlə üzləşdik. Bombanın altındakı paraşüt sürəti azaldıb və hərəkətləri çətinləşdirdi. Nəhayət, çəki o qədər artdı ki, iplər qopdu. Nüvə bombası yavaş-yavaş aşağıya doğru sürükləndi və bu dəfə əvvəlkindən daha dərinə batdı”. Bununla da xilasetmə əməliyyatı fəlakətə çevrilib.

Lyus deyib ki, itən nüvə bombalarını tapmaq çətindir. Xüsusən də okeanlarda olanları...
İnkişaf etməkdə olan texnologiya sayəsində okean səthini görüntüləmə sistemlərinin köməyi ilə asanlıqla skan etmək mümkündür, ancaq bombaların tapılaraq səthə çıxarılması aylar çəkə bilər. Havanın anında dəyişdiyi okeanlarda aylar çəkəcək axtarış-xilasetmə missiyalarının işləri qeyri-mümkün olur.
1966-cı ildə dörd nüvə bombası daşıyan “B-52” bombardmançısının Aralıq dənizinə düşməsindən sonra başlayan işdə hələ də bir bombanın əskik olduğu məlumdur. İspaniya öz hava məkanını nüvə bombası daşıyan təyyarələr üçün bağladığını açıqlayıb.
Bu hadisədən iki il sonra “B-52” bombardmançı təyyarə Qrenlandiyada Baffin körfəzinə düşüb. Dünyanın müxtəlif yerlərində nüvə bombalarının itirilməsinin getdikcə daha təhlükəli olduğu bir vaxtda, ABŞ Müdafiə Nazirliyi nüvə başlıqlarının sualtı qayıqlarla daşınmasına qərar verib. Baffin körfəzindəki buzlaqların altında qalan itkin bombaya isə bu gün də çatmaq mümkünsüzdür.
Və nəhayət, Filippin dənizində itən və bu günə qədər tapılmayan nüvə bombası duzlu suyun təsiri ilə günü-gündən əriyir. Partlayış nöqtəsini keçərək dənizə qarışan silahın tərkibindəki radioaktiv materialların olması alimləri narahat edir.
Onu da qeyd edək ki, itən bu bombalar partlamasa da, planetimiz üçün böyük təhlükə yaratmaqda davam edir. Xilasetmə işlərinin qeyri-mümkünlüyü isə bəşəriyyətin nüvə silahları qarşısında aciz və planetin taleyinin ipdən asılı olduğunu deməyə əsas verir.
Reyting.az
Bölməyə aid digər xəbərlər
Bu gün, 16:01
Şahbaz Şərifin Azərbaycana səfəri başlayıb
Bu gün, 10:00
Avropa İttifaqı Çinə sərt xəbərdarlıq edib
Dünən, 16:55
Professor: Rusiya başını itirmiş ayı kimi davranır
Dünən, 15:56
Azərbaycan Rusiyadan tam uzaqlaşır?
Dünən, 15:33
Rusiya daha da aqressivləşir
Dünən, 14:37
Avropa müharibəyə hazırlaşır - Foto
Dünən, 11:25
İran ABŞ və İsraildən kiberqisas alır?
1-07-2025, 16:50
Məhkəmələrə hakim təyinatları olub - Siyahı
1-07-2025, 13:01
Ərdoğan “ikinci vətən”indən niyə küsüb?
1-07-2025, 10:45
Rusiya yeni ərazilərin işğalına hazırlaşır
1-07-2025, 09:03
Süni intellekt dünyanı ələ keçirir - Foto
30-06-2025, 16:27
Şahın atom bombası istəyi: ABŞ bunun qarşısını necə alıb?
30-06-2025, 15:08
Professor: Şovinizm Rusiyanı uçuruma aparır
30-06-2025, 12:21
Paşinyan onu “Dəccal” adlandıran kilsəyə müharibə elan edib
30-06-2025, 11:03
Rusiya ilə bağlı dəhşətli statistika açıqlanıb
30-06-2025, 10:57
Ağdamda polis minaya düşüb - (Yenilənib)
30-06-2025, 08:19
Sedna planetinin sirri açılacaq
29-06-2025, 13:16
Putin Rusiyada şovinizmi qızışdırır
29-06-2025, 11:16
Yekaterinburqda saxlanılan azərbaycanlılar hakim qarşısına çıxarılıb - (Yenilənib) - Fotolar
29-06-2025, 10:35
Deputat: Rusiyanın təzyiqləri həm də Azərbaycanın xarici siyasəti ilə əlaqədar ola bilər
28-06-2025, 11:12
Rəsmi Bakı Rusiyada azərbaycanlılara hücumlarla bağlı bəyanat yayıb
28-06-2025, 08:55
İsrail-İran müharibəsi Orta Asiyanın yolunu bağlayıb?
28-06-2025, 00:01
Jurnalist Seyfəddin Hüseynlinin qardaşları öldürülüb - (Yenilənib)
26-06-2025, 08:51
Cənubi Qafqazın ən güclüsü...
25-06-2025, 13:50
Nüvə müharibəsi... - Böyük fəlakətdən iki ölkə qurtulacaq
25-06-2025, 13:03
İsrail-İran müharibəsi Zəngəzur yolunu aça bilər
25-06-2025, 11:20
Beş hərbçiyə general-mayor rütbəsi verilib
25-06-2025, 10:56
Ermənistanda dövlət çevrilişi etmək istəyiblər
24-06-2025, 14:42
Beş ölkə Rusiyanın işğalından qorunmaq üçün milyonlarla mina basdıracaq
24-06-2025, 12:51
“Qiyamət planı” üzə çıxıb - Fotolar
23-06-2025, 19:12
Cəlaloğlu: "İranı əvvəlki məcrasına qaytarmaq istəyirlərsə, onda hakimiyyətdə Qacarlar oturmalıdır” - Müsahibə
23-06-2025, 18:53
Yeni dünya düzəni Yaxın Şərqin simasını dəyişir
23-06-2025, 15:14
İran MAQATE ilə əməkdaşlığı dayandırmaq istəyir
23-06-2025, 14:49
Neftin qiyməti son beş ayda ən yüksək həddə çatıb
23-06-2025, 14:23
İlham Əliyev Goranboyda müəssisənin açılışını edib - (Yenilənib)
23-06-2025, 13:56
Prezident Yevlaxa gedib - (Yenilənib) - Fotolar
23-06-2025, 11:57
Xüsusi karantin rejiminin müddəti uzadılıb
22-06-2025, 08:55
Tehran geri çəkilmək istəmir