20:20 / 13-01-2025
Erməni nazir Amerikaya gedir
Türkiyə İsrailə səfir göndərir
Tarix: 30-03-2021 13:45 | Bölmə: Siyasət / Xəbərlər
Türkiyə İsrailə səfir göndərir

İllərdir davam edən mübahisəli münasibətlərdən sonra Türkiyə son zamanlarda bölgəyə və xüsusilə İsrailə qarşı siyasətini dəyişdirib.

Reyting.az
“Israel Hayom”-a istinadla xəbər verir ki, martın 29-da Türkiyə Təl-Əvivə səfir göndərməyə hazır olduğunu bildirib. Halbuki 2 keçmiş müttəfiq arasındakı əsas mübahisə nöqtəsi olan HƏMAS-ın yüksək vəzifəli şəxslərinin Türkiyədə olması problemi yerində sayır.

Ötən ilin dekabr ayında Türkiyə prezidenti Rəcəb Tayyib Ərdoğan deyib: "Türkiyə İsraillə münasibətlərini yaxşılaşdırmaq istəyir. İsrail ilə kəşfiyyat işbirliyimiz davam edir".

Bu, Ərdoğanın yaxın adamı, keçmiş admiral Cihat Yaycının İsrailə dəniz-sərhəd sövdələşməsini təklif etməsindən təxminən 3 həftə sonra elan olunub.

Bu ayın əvvəlində Türkiyə Prezidentinin İqtisadi Siyasət Komitəsi idarə heyətinin üzvü Hakan Yurdakul Avropa Yəhudi Parlamenti konfransına qatılıb.

İsrail, Yaxın Şərqdə Ankaranın münasibətləri bərpa etmək və normallaşdırmaq istədiyi yeganə ölkə deyil. Ankaranın Qahirə ilə əlaqələri normallaşdırmaq səyləri çərçivəsində türk səlahiyyətliləri martın 20-də “Müsəlman Qardaşlar”a bağlı İstanbul mərkəzli televiziya kanallarına Misirlə bağlı tənqidləri dərhal dayandırmaq göstərişi veriblər. Bu, İsrailin Türkiyə ilə münasibətləri bərpa etməyə razı olduğu təqdirdə, Ərdoğan hökumətinin İstanbulda yaşayan HƏMAS-ın liderlərini kənarlaşdıra biləcəyini göstərir. HƏMAS “Müsəlman Qardaşlar”ın bir qoludur.

Yeri gəlmişkən, Qahirə rəsmi olaraq Türkiyə ilə yaxınlaşmanı təkzib etsə də, Baş nazir Binyamin Netanyahu martın 10-da seçki kampaniyası tədbirində çıxış edərkən, İsrailin Aralıq dənizindəki təbii qazla bağlı Türkiyə ilə danışıqlar apardığını təsdiqləyib. Tədbirdə Baş nazir İsrailin Misir, Yunanıstan və Kiprlə Avropaya qaz ixracı mövzusunda səmərəli danışıqlar apardığını da qeyd edib.

“T24” (Türkiyə) onlayn qəzetinin siyasi analitiki Karel Valansi “Israel Hayom”-a verdiyi açıqlamada bildirib: "Bu illər ərzində yaşanan bütün mənfi hadisələrə baxmayaraq, Türkiyə və İsrail diplomatik əlaqələrini əsla kəsməyiblər. Hər iki ölkə iqtisadiyyat və siyasəti bir-birindən ayırmağı bacarıb və humanitar məsələlərdə bir-birlərinə kömək edib. Dialoq kanalları həmişə açıqdır, belə ki, hər iki ölkənin münasibətlərindən imtina etməsi asan deyil. Bununla əlaqələr zərər görmüş münasibətlərin bərpası üçün xeyli dərəcədə siyasi iradə və etimad qurma tədbirləri var".

Valansi əlavə edib: "Ölkələr arasındakı ikitərəfli münasibətlərdə Fələstin mövzusu həmişə həssas olub. Eyni zamanda, iki lider arasındakı şəxsi düşmənçilik başqa bir məhdudiyyətdir".

Türkiyənin xarici siyasətinə gəlincə, Karel Valansi bildirib: "Türkiyənin bölgədə artan təcridi və ABŞ-la gərgin münasibətləri bölgədəki digər ölkələrlə, o cümlədən İsraillə münasibətləri normallaşdırmaq təkliflərinin katalizatorudur".

Analitikin sözlərinə görə, İsrail Türkiyə ilə münasibətləri bərpa etmək üçün heç bir fürsəti əldən buraxmır, ancaq Türkiyənin niyyətlərinə əminlik istəyir. Türkiyə əvvəllər İsrail üçün həyati bir iqtisadi, diplomatik və müdafiə tərəfdaşı idi. Bu gün Türkiyə-İsrail münasibətləri azalsa da, İsrail Yaxın Şərq və Fars körfəzindəki bir çox başqa ölkəylə əlaqələrini gücləndirib. Ankaranın HƏMAS-a dəstəyi, Qüdsə marağının artması və xarici siyasətinin dəyişməsi İsrailin ehtiyatla hərəkət etməsi deməkdir.

Çağdaş Türkiyə siyasəti və xarici siyasət üzrə mütəxəssis Hay Eytan Koen Yanarocak bildirib: "Türkiyənin İsraillə münasibətləri normallaşdırmaq istəyi təbiidir. Ölkənin yaxın mənafeləri naminə Aralıq dənizi və Suriya ilə əlaqəli xarici siyasətində dərhal dəyişikliklər olmalıdır: İranın bölgədəki nüfuzu artmaqdadır və Türkiyə də İsrail kimi onun Suriyadakı təsirini cilovlamaq istəyir. Türkiyə-ABŞ münasibətləri gündən-günə pisləşir. Bayden rəhbərliyinin təzyiqini azaltmaq üçün Qüds Ağ Evə bir körpüdür".

Normallaşma yolundakı əngəllərə gəlincə, Yanarocak Türkiyənin HƏMAS-a verdiyi dəstəyin ciddi olaraq qaldığını söyləyib. "Ancaq bu, qeyri-mümkün bir vəzifə deyil, Türkiyə İsrailin bu mövzuda tələblərini qarşılamaq üçün lazımi addımları ata bilər. Düşünürəm ki, “Müsəlman Qardaşlar”la baş verənlər HƏMAS-la da ola bilər. Ancaq “Müsəlman Qardaşlar”a qarşı atılan addımlar yalnız ilkin idi. Türkiyə İsrailə niyyətlərinin dürüst olduğuna inandırmaq üçün əhəmiyyətli addımlar atmalıdır".

Reyting.az




Bölməyə aid digər xəbərlər