Dayazlığın təntənəsi
Tarix: 16-06-2016 18:10 | Bölmə: Seymur BAYCAN
 
Bir neçə saytda qarşıma belə bir xəbər çıxdı:

"Mayın 19-da Beynəlxalq Muğam Mərkəzində Günel Anarqızının "Seçilənlər" kitabının təqdimat mərasimi keçirilib".

Gecədə müəllifin atası, xalqsız xalq yazıçısı Anar Rzayev mədəniyyət aləmində bayağılaşmanın baş alıb getdiyi bir dövrdə belə bir kitabın nəşrinin önəmini vurğulayıb, onun dəyərli və zamanında işıq üzü görmüş bir kitab olduğunu söyləyib.

Xalqsız xalq yazıçısı Anar Rzayev bildirib ki, bir ata kimi övladının kitabını vərəqlədikcə ürəyi fərəh hissi ilə dolurmuş.

Təqdimat mərasimində Azərbaycan Bəstəkarlar İttifaqının sədri, xalq artisti, professor Firəngiz Əlizadə, Azərbaycan Rəssamlar İttifaqının sədri, xalq rəssamı Fərhad Xəlilov, xalq artistləri Fidan və Xuraman Qasımovalar, əməkdar artist Fərqanə Qasımova, xalq artisti, pianoçu Murad Hüseynov, əməkdar artist Mehriban Zəki, vokal instrumental "Qaya" qrupunun üzvləri və digər tanınmış şəxslər çıxış edərək müəllifə təşəkkürlərini bildirib və ona yaradıcılıq uğurları arzulayıblar.

Bura qədər yazılanlarda camaatımızın təəccübünə səbəb olacaq bir şey yoxdu və yəqin ki, bundan belə yazılanlarla da camaatımızı təəccübləndirəcək bir şey olmayacaq. Əgər tarixçi-professor, siyasətimizin şeyx nəsrullahı, yoldaş Cəmil Həsənli sovetdenqalma bir təşkilatın üzvüdürsə və "dirəniş" göstərib (Əslində başqa söz yazmalı idim, sadəcə yaşından ayıbdır. Gücüm dirəniş sözün dırnaq arasında yazmağa çatdı-S.B.) ctalindənqalma təşkilatdan çıxmırsa, üstəlik, hələ ctalindənqalma təşkilatın sədrini "dostum" adlandırırsa, camaatdan nə gözləyəsən?

Doğurdan da, axı burda təəccüblənəsi nə var ki? Sovetdənqalma təşkilatların sədrləri, bu təşkilatların yan-yörəsində fırlananlar - xalq artistləri, əməkdar artistlər, sovetdənqalma Yazıçılar Birliyinin əbədi sədri Anar Rzayevin qızının yazdığı kitabın təqdimatına yığışıblar.

Camaat olsa-olsa, bu xəbərin yazı mövzusuna çevrilməsinə təəccüblənə bilər.

Camaat öz işində olsun, bu xəbərdə iki məqam bəndənizin diqqətini çəkdi. Birinci məqam ondan ibarətdir ki, Günel xanım Anarqızının kitabı Mədəniyyət və Turizm Nazirliyinin dəstəyi ilə nəşr olunub.

Vay, vay, vay... Yazıqlar... Yaman kasıbdırlar. Çox çətinliklə yaşıyırlar. Ağır günlər keçirirlər. Heç pulları yoxdu. Ona görə məcbur qalıb kitabı Mədəniyyət və Turizm Nazirliyinin dəstəyi ilə nəşr ediblər.  

Elə burdaca fürsətdən istifadə edib Mədəniyyət və turizm naziri cənab Əbülfəs Qarayevə, nazirlikdə çalışan digər məsul şəxslərə belə kasıb, arxasız müəlliflərə dəstək göstərdikləri üçün öz dərin təşəkkürümü bildirirəm. Həqiqətən də çox savab iş görürlər. Yorulmayasınız! Əl-qolunuz var olsun! Davam edin, düz yoldasınız!..

Xəbərdə bəndənizin diqqətini çəkən ikinci məqam ondan ibarətdir ki, Günel xanım Anarqızının mükəmməl kitabının (oxumasam da kitabın mükəmməl olmasına şübhə etmirəm-S.B.) təqdimatı may ayının 19-u keçirilib.

Xəbərdə elə belə də yazılmışdı: "Tədbir üçün seçilən gün də təsadüfi deyildi. Mayın 19-u xalq şairi Rəsul Rzanın doğum günüdür. Təqdimat mərasimini də, burada səslənən şeir və musiqini də onun ruhuna ehtiram əlaməti kimi qəbul etmək olar."

Bəh, bəh, bəh... Necə gözəl təbdir, necə gözəl mənzərə! Lenin poemasının müəllifi Rəsul Rzanın doğum günü, onun oğlu, Yazıçılar Birliyinin sədri Anar Rzayevin qızı Günel xanımın Mədəniyyət və Turizm Nazirliyinin dəstəyi ilə nəşr olunmuş kitabının təqdimatı keçirilir, sovetdənqalma birliklərin sədrləri, xalq artistləri, əməkdar artistlər də yığışıb müəllifə təriflər deyirlər. Baba, oğul, nəvə...

Belə getsə nəticə, kötücə də marafona qoşulacaq. Niyə də olmasın? Bunun üçün hər cür şərait mövcuddur. Deyəndə ki, Azərbaycanda sovet hakimiyyəti davam edir, adamın sözün qəribçiliyə salırlar.

Həmin sovetdənqalma təşkilatlar dayanıb öz yerində. Sovet zamanı hansı işi görürdülərsə, indi də həmin işi görməkdədirlər. Sovet zamanı Lenindən, Stalindən poemalar yazıb orden, medal, vəzifə alıb, kurotlar, sanatoriyalar gəzənlərin övladları, nəvələri indi də ölkənin inkişafından, milli-mənəvi dəyərlərdən, xalçadan, muğamdan, dolmadan, bozbaşdan cızmaqaralar edib kef çəkirlər.

Əlinizi ürəyinizin üstünə qoyub düşünün. Dəyişən bir şey varmı? Lenin poemasının müəllifi Rəsul Rzanın oğlu Anar Rzayev Yazıçılar Birliyinin sədridir, Rəsul Rzanın nəvəsi Günel Anarqızının kitabı isə Mədəniyyət və Turizm Nazirliyinin dəstəyi ilə nəşr olunur.

Kimdir Resul Rza? Ömrü boyu istedadlıların paxıllığın çəkmiş və bu paxıllıq hissini məharətlə övladına ötürmüş bir adam. Sosialist əməyi qəhramanı, xalq şairi. Müxtəlif illərdə müxtəlif vəzifələrdə çalışıb. Müxtəlif mükafatlar alıb. Lenin poemasının müəllifidir.

Niyə bunu belə xüsusi vurğulayıram? Ona görə ki, sovet zamanında Leninə poema, şeir yazanlar çox olub, burada mat qalası bir şey yoxdu, amma məsələ ondadır ki, Rəsul Rza qədər dərindən, hər tərəfdən Leninə tərif vuran adam olmayıb. Azad rəqabət mühitində, söz və ifadə azadlığının var olduğu yerdə Rəsul Rza kimi istedadsız, boz bir adam olsa-olsa uzaqbaşı hansısa şadlıq evində tamada ola bilərdi. Azad mühitdə onun hətta tamada ola biləcəyi də şübhə doğurur. Çünki tamada olmaq üçün adamda kolorit olmalıdır, bu də Rəsul Rzada olmayıb.

Müşviqin güllələndiyi, Cavidin sürgün edildiyi bir yerdə Rəsul Rza kimi istedadsız, boz, dayaz və həm də fürsətcil adamlar üçün geniş meydan açılmışdı. Rəsul Rza da bu fürsətdən bacardıqca geniş istifadə etdi. Dövrün tələbinə uyğun olaraq, nə lazımdırsa yazdı, nə lazımdırsa, etdi.

Gəlin Rəsul Rzanın yaradıcılığından bir nümunə ilə tanış olaq:

Stalin

Əlində üçtelli sazı

Ucalır göyə avazı

Qoca aşıq el içində

Deyir: - Budur, ömrün yazı

Yaşa-yaşa, can Stalin!

Gəlin, dostlar qulaq asın

Bu ellərin nəğməsinə

Cavanların mahnısına

Körpələrin şən səsinə.

Söyləyirlər bir ağızdan:

- Yaşa-yaşa, can Stalin!

Dillərdə dastan Stalin!

Quş keçməyən sərhədlərdə

Eldə, obada, hər yerdə

Geniş mavi dənizlərdə

Keşik çəkən qızıl əsgər

Deyir: - Yaşa, can Stalin!

Ey böyük insan Stalin!

Mən şeirdəki yaltaqlıq elementlərini qoyuram bir kənara. Məsələ ondadır ki camaatımızın Səməd Vurğun haqqında dediyi "Nə olsun partiyadan yazıb, amma necə gözəl yazıb",- sözləri Rəsul Rza üçün keçərli deyil. Səməd Vurğun haqqında deyilən sözləri Rəsul Rzaya aid eləmək olmur.

Özünə, qələmə, sözə, ümumiyyətlə şeirə bir qram, bircə qram hörmət edən adam belə boşboğazlığın və cəfəngiyyatın altına öz imzasın qoymaz. Bax, bu cür boşboğazlıqla, cəfəngiyyatla, zəngin şeirlər yazmaqla Rəsul Rza kimi boz adamlar orden, medal alıb, vəzifələrdə oturub, şair-yazıçı kimi tanınıblar.

Sovet zamanında adın yaza bilməyən çobandan, sağıcıdan necə ictimai-siyasi xadim düzəldirdilərsə, eləcə də Rəsul Rza kimi ədəbiyyata dəxli olmayan adamlardan da şair-yazıçı düzəldib xalqa "təqdim" edirdilər. Onlar da imkandan istifadə edib öz övladlarını qucaqlarında ədəbiyyata gətirib, övladlarından da yazıçı-şair düzəldirdilər.

İndi də bu adamların övladları vəzifələrindən, əllərindəki imkanlardan istifadə edib istedasız atalarını böyük şair kimi hələ də təbliğ etməkdədirlər.

Bunu hər fürsətdə deməkdən, yazmaqdan yorulmayacam. Bu gün ölkəmizdə hökm sürən total zövqsüzlüyün və bayağılığın ən başlıca səbəblərindən birini sovet dövründə şair, yazıçı, ictimai xadim adı ilə millətə soxuşdurulmuş Rəsul Rza kimi dayaz, boz adamlarda, onların yüksək tirajlarla dərc olunmuş əsərlərində axtarmaq lazımdır.

 


Müəllifin bütün yazıları - Seymur BAYCAN



Bölməyə aid digər xəbərlər
1-07-2018, 01:43 Seymur BAYCAN - Qafqaz triosu
14-04-2018, 13:39 Seymur BAYCAN - Ürək striptizi
17-02-2018, 13:31 Seymur BAYCAN - Qorxulu oyunlar

{sape_links}{sape_article}