13:39 / 21-06-2025
Nüvə alimi həyat yoldaşı ilə birlikdə öldürülüb - Foto
13:08 / 21-06-2025
İranın ən böyük nüvə mərkəzinə zərbə endiriblər
12:54 / 21-06-2025
Naxçıvanın Konstitusiyası dəyişir
12:47 / 21-06-2025
Daha bir rayona prokuror təyin edilib
11:50 / 21-06-2025
NATO-nun mövcudluğu sual altına düşüb
11:50 / 21-06-2025
Azərbaycanla daha bir ölkə arasında viza ləğv olunub
11:47 / 21-06-2025
Keçmiş məhkum 7 kq narkotiklə tutulub
11:37 / 21-06-2025
Bank kartlarından pul oğurluğu davam edir
11:11 / 21-06-2025
“Yaşayış minimumu haqqında” qanun dəyişib
11:04 / 21-06-2025
Məktəbəhazırlıq qruplarına qeydiyyata start verilir
10:44 / 21-06-2025
Agentlik unun tpdansatış qiymətini açıqlayıb
10:37 / 21-06-2025
Ən çox qazanan müğənnilər - Siyahı
10:15 / 21-06-2025
Böyük səhnəyə doğru... - Akif Cabbarlı yazır
10:12 / 21-06-2025
Peşəkar mühasib sertifikatının verilməsi qaydası dəyişib
09:50 / 21-06-2025
Baş həkimin 95 min manatını mənimsəyən şəxs azadlığa buraxılıb
09:32 / 21-06-2025
“SalamNews” və “İnteraz”ın rəhbərinin şikayətinə "yox" deyilib
09:27 / 21-06-2025
Bu gün metro gecə saat 02:00-dək işləyəcək
09:20 / 21-06-2025
Tanınmış jurnalist dünyasını dəyişib
09:14 / 21-06-2025
Muğam müsabiqəsinin qalibləri məlum olub - Siyahı
09:04 / 21-06-2025
Vəkili pop-ulduzun narahatlığının səbəbini açıqlayıb
08:58 / 21-06-2025
Hərbi gəmiləri batırmağa hazırlaşırlar
08:52 / 21-06-2025
İranın hərbi obyektlərinə zərbələr endirilib
08:46 / 21-06-2025
İstanbulda Paşinyana dialoqu xatırladıblar
08:33 / 21-06-2025
Parlament rəhbəri sülh müqaviləsinin bağlanacağı vaxtı açıqlayıb
08:26 / 21-06-2025
ABŞ İranda rəhbərliyi dəyişmək istəyir
08:19 / 21-06-2025
Nebenzya: “Bu, Rusiyanın Kiyevə ən yaxşı təklifidir”
08:08 / 21-06-2025
Koronavirusun yeni ştammı asanlıqla yayılır
07:22 / 21-06-2025
Bu gün Bakıda UFC turniri keçiriləcək
07:13 / 21-06-2025
Azərbaycanda yay fəsli başlayıb
22:34 / 20-06-2025
Türkiyədə zəlzələ olub
10:23 / 19-06-2025
Bilgəh sanatoriyasında şok hadisə - Şöbə müdiri beşinci mərtəbədən yıxılıb
22:59 / 17-06-2025
İranın keçmiş prezidenti Tehranda öldürülüb - (Yenilənib)
11:30 / 18-06-2025
Çindən Tehrana qeyri-müəyyən yükü olan təyyarələr uçur
16:03 / 17-06-2025
Mollazadə: İrana qarşı hərbi əməliyyat məcburiyyətdən irəli gəlir
11:19 / 17-06-2025
Ərdoğan İranı niyə dəstəkləyir?
12:34 / 18-06-2025
İsrailin raketdən müdafiə vasitələri tükənir - Foto
07:02 / 17-06-2025
Tramp sakinləri Tehranı təcili tərk etməyə çağırır
10:52 / 18-06-2025
İranın qonşuları çətin vəziyyətdədir
16:11 / 19-06-2025
İlham Əliyev Türkiyədə işgüzar səfərdədir - (Yenilənib) - Fotolar
16:25 / 18-06-2025
Trampın İrana hücumunu dayandırmaq istəyirlər
07:51 / 17-06-2025
ABŞ Milli Təhlükəsizlik Şurası təcili Ağ evdə toplanır
08:34 / 18-06-2025
İsrail-İran: həlledici 48 saat
QUAD, yoxsa “Asiya NATO-su”?
Tarix: 25-05-2022 13:15 | Bölmə: Dünya
Bu ay ABŞ prezidenti kimi ilk dəfə Asiyaya – Cənubi Koreyaya və Yaponiyaya səfər edən Cozef Bayden mayın 24-ü Tokioda Təhlükəsizlik üzrə Dördtərəfli Dialoq çərçivəsində keçirilən zirvə görüşünə də qatıldı.
Görüşdə regional təhlükəsizlik, azad və açıq Hind okeanı-Sakit okean regionu konsepsiyasının həyata keçirilməsi üçün dördtərəfli əməkdaşlığın dərinləşdirilməsi, qlobal iqlim dəyişilkliyi və digər məsələlər müzakirə olunub.
Təhlükəsizlik üzrə Dördtərəfli Dialoq (Quadrilateral Security Dialogue, QUAD) qrupuna ABŞ, Yaponiya, Avstraliya və Hindistan daxildir.
ABŞ-ın “Associated Press” agentliyi QUAD qrupunun tarixi haqda arayış hazırlayıb. Novator.az saytı həmin arayışı ingiliscədən çevirib oxuculara təqdim edir.
QUAD nədir?
QUAD qrupu qeyri-rəsmi şəkildə 2004-cü ildə Hind okeanında baş verən dağıdıcı sunamidən sonra formalaşıb.
Qrup dörd ölkənin zərər çəkmiş bölgələrə humanitar yardım göndərdiyi və fəlakətdən xilas olmaq üçün bir araya gəldiyi dövrdə tərəfdaşlıq məqsədilə təşkil olunub.
2007-ci ildə Yaponiyanın o dövrdəki baş naziri Sindzo Abe QUAD-ı rasmiləşdirib. Amma sonradan Avstraliyanın qrupda iştirakının Çini qıcıqlandırması fonunda QUAD 10 ilə yaxın müddətdə fəaliyyətsiz qalıb.
Bölgədə Çinin artan təsirinə münasibətin dəyişməsi 2017-ci ildə qrupun yenidən dirçəlməsinə gətirib çıxarıb.
2017-ci ilin yanvarından 2021-ci ilin yanvarınadək ABŞ-a rəhbərlik etmiş Donald Trampın dövründə olduğu kimi 2021-ci ilin yanvarından ABŞ prezidenti olan Cozef Baydenin dövründə də Ağ ev QUAD-ı Hind okeanı-Sakit okean hövzəsinə daha çox diqqət yetirmək, xüsusən Çinin iddialı davranışlarına müqavimət göstərmək üçün əsas vasitələrdən biri saydığını gizlətməyib.
QUAD liderlərinin ilk rəsmi zirvə görüşü 2021-ci ilin sentyabrında ABŞ-da gerçəkləşib. 2022-ci ilin martında isə qrup liderləri virtual formatda görüş keçiriblər.
QUAD “Asiya NATO-su” deməkdirmi?
Çin QUAD-ın fəallaşmasını “Asiya NATO-su” yaratmaq cəhdi kimi qiymətləndirir. Pekin bununla bağlı narazılığını açıq ifadə edib.
Amma NATO-dan fərqli olaraq QUAD-ın fəal qarşılıqlı müdafiə paktı yoxdur.
QUAD üzvləri bu qrupu dörd ölkə arasında iqtisadi, diplomatik və hərbi əlaqələri dərinləşdirmək üçün yaratdıqlarını bildirirlər.
Lakin QUAD liderləri tez-tez dilə gətirməsələr də, qrupun tərəfdaşlıq münasibətlərinin Çinin aqressiv siyasətinə qarşı yönəldiyi də sirr deyil.
“Dördlüyün ruhu” kimi təqdim edilən 2022-ci ilin mart bəyannaməsində qrup liderləri müxtəlif ideyalar irəli sürdüklərini, o cümlədən azad Hind okeanı-Sakit okean hövzəsi məsələsində baxışlarının üst-üstə düşdüyünü vurğulayıblar: “Biz bölgənin demokratik dəyərlərə əsaslanan azad, açıq, hərtərəfli, sağlam, o cümlədən təhdid və təhriklərdən uzaq bir region olmasına çalışırıq”.
QUAD-da yeni simalar
Mayın 24-ü Tokioda keçirilən zirvə görüşünə Yaponiyanın baş naziri Fumio Kişida ev sahibliyi edib. Fumio Kişida 2021-ci ilin oktyabrından Yaponiya hökumətinə rəhbərlik edir.
Avstraliyanın baş naziri Entoni Albaniz isə bu qrupda ən yeni simadır. Onun baş nazir kimi andiçmə mərasimi mayın 23-də, ölkədəki parlament seçkisindən iki gün sonra, QUAD sammitinə bir gün qalmış gerçəkləşib.
Bəs Hindistan?
Hindistandakı bəzi avtoritar tendensiyalara, hökumətin azlıqlara qarşı repressiyalar həyata keçirməsinə baxmayaraq baş nazir Narendra Modi də QUAD sammitinə qatılıb.
Dördlüyün digər üzvləri Rusiyanın Ukraynaya hərbi müdaxiləsinə müqavimət göstərilməsi, xüsusən sanksiyaların tətbiqi məsələsində birlik nümayiş etdirsə də, Hindistan Ukrayna müharibəsinin davam etdiyi aylarda Rusiyadan enerji idxalını artırıb.
Üstəlik, Rusiyanın Ukraynaya hücumu nəticəsində qiymətlərin qalxdığı və ərzaq qıtlığı yaşandığı bir vaxtda Hindistan güclü istilərin olduğunu səbəb göstərərək ölkədən buğda ixracını yasaqlayıb. Bu isə qlobal ərzaq çatışmazlığı probleminin həllini daha da çətinləşdirə bilər.
Görüşdə daha kimlər iştirak edib?
ABŞ rəsmiləri QUAD-a əlavə üzvlərin qəbulunu düşünmədiklərini desələr də, Cənubi Koreya qrupa qoşulmaqda maraqlı olduğunu bəyan edib.
Qrup Cənubi Koreya, Yeni Zelandiya və Vyetnamın iştirakı ilə “QUAD+” görüşləri keçirib. Bu isə gələcəkdə tərəfdaşlığın genişlənməsinə zəmin yaradır.
QUAD – necə də qəribə səslənir
Siyasətçilər yeni bir qrup və ya təşkilat yaradanda ona QUAD və ya AUKUS (Avstraliya, Böyük Britaniya və ABŞ-ın yeni ittifaqı) kimi qısaldılmış adlar verməyə adət ediblər.
Cozef Baydenin Asiyaya səfəri zamanı diqqət çəkən başqa bir abreviatura da İPEF oldu. Bu, ABŞ-ın təklif etdiyi ticarət paktına verilmiş addır. İPEF – Hind okeanı-Sakit Okean İqtisadi Strukturu deməkdir.
Reyting.az
Bölməyə aid digər xəbərlər
Tarix: 25-05-2022 13:15 | Bölmə: Dünya
Bu ay ABŞ prezidenti kimi ilk dəfə Asiyaya – Cənubi Koreyaya və Yaponiyaya səfər edən Cozef Bayden mayın 24-ü Tokioda Təhlükəsizlik üzrə Dördtərəfli Dialoq çərçivəsində keçirilən zirvə görüşünə də qatıldı.
Görüşdə regional təhlükəsizlik, azad və açıq Hind okeanı-Sakit okean regionu konsepsiyasının həyata keçirilməsi üçün dördtərəfli əməkdaşlığın dərinləşdirilməsi, qlobal iqlim dəyişilkliyi və digər məsələlər müzakirə olunub.
Təhlükəsizlik üzrə Dördtərəfli Dialoq (Quadrilateral Security Dialogue, QUAD) qrupuna ABŞ, Yaponiya, Avstraliya və Hindistan daxildir.
ABŞ-ın “Associated Press” agentliyi QUAD qrupunun tarixi haqda arayış hazırlayıb. Novator.az saytı həmin arayışı ingiliscədən çevirib oxuculara təqdim edir.
QUAD nədir?
QUAD qrupu qeyri-rəsmi şəkildə 2004-cü ildə Hind okeanında baş verən dağıdıcı sunamidən sonra formalaşıb.
Qrup dörd ölkənin zərər çəkmiş bölgələrə humanitar yardım göndərdiyi və fəlakətdən xilas olmaq üçün bir araya gəldiyi dövrdə tərəfdaşlıq məqsədilə təşkil olunub.
2007-ci ildə Yaponiyanın o dövrdəki baş naziri Sindzo Abe QUAD-ı rasmiləşdirib. Amma sonradan Avstraliyanın qrupda iştirakının Çini qıcıqlandırması fonunda QUAD 10 ilə yaxın müddətdə fəaliyyətsiz qalıb.
Bölgədə Çinin artan təsirinə münasibətin dəyişməsi 2017-ci ildə qrupun yenidən dirçəlməsinə gətirib çıxarıb.
2017-ci ilin yanvarından 2021-ci ilin yanvarınadək ABŞ-a rəhbərlik etmiş Donald Trampın dövründə olduğu kimi 2021-ci ilin yanvarından ABŞ prezidenti olan Cozef Baydenin dövründə də Ağ ev QUAD-ı Hind okeanı-Sakit okean hövzəsinə daha çox diqqət yetirmək, xüsusən Çinin iddialı davranışlarına müqavimət göstərmək üçün əsas vasitələrdən biri saydığını gizlətməyib.
QUAD liderlərinin ilk rəsmi zirvə görüşü 2021-ci ilin sentyabrında ABŞ-da gerçəkləşib. 2022-ci ilin martında isə qrup liderləri virtual formatda görüş keçiriblər.
QUAD “Asiya NATO-su” deməkdirmi?
Çin QUAD-ın fəallaşmasını “Asiya NATO-su” yaratmaq cəhdi kimi qiymətləndirir. Pekin bununla bağlı narazılığını açıq ifadə edib.
Amma NATO-dan fərqli olaraq QUAD-ın fəal qarşılıqlı müdafiə paktı yoxdur.
QUAD üzvləri bu qrupu dörd ölkə arasında iqtisadi, diplomatik və hərbi əlaqələri dərinləşdirmək üçün yaratdıqlarını bildirirlər.
Lakin QUAD liderləri tez-tez dilə gətirməsələr də, qrupun tərəfdaşlıq münasibətlərinin Çinin aqressiv siyasətinə qarşı yönəldiyi də sirr deyil.
“Dördlüyün ruhu” kimi təqdim edilən 2022-ci ilin mart bəyannaməsində qrup liderləri müxtəlif ideyalar irəli sürdüklərini, o cümlədən azad Hind okeanı-Sakit okean hövzəsi məsələsində baxışlarının üst-üstə düşdüyünü vurğulayıblar: “Biz bölgənin demokratik dəyərlərə əsaslanan azad, açıq, hərtərəfli, sağlam, o cümlədən təhdid və təhriklərdən uzaq bir region olmasına çalışırıq”.
QUAD-da yeni simalar
Mayın 24-ü Tokioda keçirilən zirvə görüşünə Yaponiyanın baş naziri Fumio Kişida ev sahibliyi edib. Fumio Kişida 2021-ci ilin oktyabrından Yaponiya hökumətinə rəhbərlik edir.
Avstraliyanın baş naziri Entoni Albaniz isə bu qrupda ən yeni simadır. Onun baş nazir kimi andiçmə mərasimi mayın 23-də, ölkədəki parlament seçkisindən iki gün sonra, QUAD sammitinə bir gün qalmış gerçəkləşib.
Bəs Hindistan?
Hindistandakı bəzi avtoritar tendensiyalara, hökumətin azlıqlara qarşı repressiyalar həyata keçirməsinə baxmayaraq baş nazir Narendra Modi də QUAD sammitinə qatılıb.
Dördlüyün digər üzvləri Rusiyanın Ukraynaya hərbi müdaxiləsinə müqavimət göstərilməsi, xüsusən sanksiyaların tətbiqi məsələsində birlik nümayiş etdirsə də, Hindistan Ukrayna müharibəsinin davam etdiyi aylarda Rusiyadan enerji idxalını artırıb.
Üstəlik, Rusiyanın Ukraynaya hücumu nəticəsində qiymətlərin qalxdığı və ərzaq qıtlığı yaşandığı bir vaxtda Hindistan güclü istilərin olduğunu səbəb göstərərək ölkədən buğda ixracını yasaqlayıb. Bu isə qlobal ərzaq çatışmazlığı probleminin həllini daha da çətinləşdirə bilər.
Görüşdə daha kimlər iştirak edib?
ABŞ rəsmiləri QUAD-a əlavə üzvlərin qəbulunu düşünmədiklərini desələr də, Cənubi Koreya qrupa qoşulmaqda maraqlı olduğunu bəyan edib.
Qrup Cənubi Koreya, Yeni Zelandiya və Vyetnamın iştirakı ilə “QUAD+” görüşləri keçirib. Bu isə gələcəkdə tərəfdaşlığın genişlənməsinə zəmin yaradır.
QUAD – necə də qəribə səslənir
Siyasətçilər yeni bir qrup və ya təşkilat yaradanda ona QUAD və ya AUKUS (Avstraliya, Böyük Britaniya və ABŞ-ın yeni ittifaqı) kimi qısaldılmış adlar verməyə adət ediblər.
Cozef Baydenin Asiyaya səfəri zamanı diqqət çəkən başqa bir abreviatura da İPEF oldu. Bu, ABŞ-ın təklif etdiyi ticarət paktına verilmiş addır. İPEF – Hind okeanı-Sakit Okean İqtisadi Strukturu deməkdir.
Reyting.az
Bölməyə aid digər xəbərlər
Bu gün, 13:39
Nüvə alimi həyat yoldaşı ilə birlikdə öldürülüb - Foto
Bu gün, 08:19
Nebenzya: “Bu, Rusiyanın Kiyevə ən yaxşı təklifidir”
Dünən, 19:03
Vitse-qubernator güllə yarasından ölüb
Dünən, 15:28
Çin İrana ciddi dəstək verə bilmir
Dünən, 13:07
Peskov: İsrail Xamnəini öldürərsə...
Dünən, 07:33
Əgər Tramp qərar versə...
19-06-2025, 18:32
İran kaset bombasından istifadə edib
19-06-2025, 18:24
Ukrayna prezidentini Brüsselə çağırıblar
19-06-2025, 17:13
Putin Çin lideri ilə İsrail-İran müharibəsini müzakirə edib
19-06-2025, 16:55
İran ABŞ bazalarını vurmağa hazırlaşır
19-06-2025, 15:29
ŞƏT-in sammiti Çində keçiriləcək
19-06-2025, 14:36
İrana 13 tonluq superbomba ata bilərlər
19-06-2025, 11:15
İğdır valisi Ermənistanla sərhəddəki hərbi hissələrə baş çəkib
19-06-2025, 10:56
Rus ordusu hücum üçün yeni prioritet seçib
19-06-2025, 07:56
Xokkaydo sahillərində zəlzələ baş verib
18-06-2025, 20:55
İsrail İran liderinin bunkeri olan ərazini bombalayıb
18-06-2025, 17:09
ABŞ prezidenti Ukrayna rəsmilərini qəzəbləndirib
18-06-2025, 16:01
Natanz nüvə obyektində sızma var
18-06-2025, 15:31
İsrail Yaxın Şərqdə hegemon dövlətə çevrilir
18-06-2025, 11:17
Kiyevə kütləvi hücum: qurbanların sayı artır - Foto
18-06-2025, 11:00
İran İsrailin “F-35” təyyarəsini vurub
18-06-2025, 09:22
Putinin qohumlarına və Yeltsinin qızına sanksiya tətbiq ediblər
18-06-2025, 08:24
Jirinovskinin nüvə müharibəsi ilə bağlı münəccimliyi...
18-06-2025, 08:14
İsrail Tehrana zərbələrini davam etdirir
17-06-2025, 16:37
Ukrayna daha 428 hava hədəfini zərərsizləşdirib
17-06-2025, 14:57
Katz Xamnəini hədələyir: “Axırın Səddamın axırı kimi olacaq”
17-06-2025, 12:50
İki neft tankeri toqquşub
17-06-2025, 10:23
HƏMAS Rusiyanı İsrailə təsir göstərməyə çağırır
17-06-2025, 09:40
İran nüvə silahları ilə bağlı müqavilədən çıxa bilər
17-06-2025, 08:17
Varşava preventiv tədbirlərə əl atır
16-06-2025, 14:07
İran prezidenti: "İran nüvə silahı hazırlamaq niyyətində deyil"
16-06-2025, 12:20
İran hipersəs raketlərindən istifadə edir
16-06-2025, 10:38
İran İsrailə məxsus təyyarəni vurub
15-06-2025, 08:50
İranın zərbəsindən sonra İsraildə tədqiqat mərkəzi yanıb
13-06-2025, 18:23
ABŞ İranı vurmaq üçün “yaşıl işıq” yandırıb
13-06-2025, 18:05
Təl-Əvivdə kritik görüş başlayır
13-06-2025, 12:22
“Mossad” agentləri İran ərazisində PUA bazası qurublar
13-06-2025, 12:11
İran BMT TŞ-dan fövqəladə iclas tələb edir
13-06-2025, 11:02
İsrail İranda 60 məkana zərbələr endirib
13-06-2025, 10:29
İran nüvə danışıqlarını dayandırıb
13-06-2025, 09:05
İranın Ali Rəhbəri ölən generalların yerinə müvəqqəti təyinat edib
13-06-2025, 08:01
Mariya Zaxarovanın ironiyası...
12-06-2025, 19:22
Almaniya Ukraynanın silahlanmasına əlavə vəsait ayıracaq
12-06-2025, 18:33
Fransa İranın nüvə eskalasiyasını pisləyir
12-06-2025, 15:50
Donald Tramp etirazçıları hədələyir
12-06-2025, 14:57
İran AEBA-nın qətnaməni pisləyib
12-06-2025, 13:28
Müxalifətin baş naziri devirmək cəhdi uğursuz olub
Qüdrət Həsənquliyevin fikrincə, Tramp görsə ki, Ukrayna qalib gəlir, Rusiyaya təkcə siyasi yox, hərbi dəstək də verəcək
"Xalq qəzeti"nin şöbə müdiri deyir ki, ömrü boyu özünü axtaran, dəfələrlə yanından ötüb keçən o qədər insan var ki
Nadir Azməmmədov: “Təəssüf ki, indi rejissor olmaq, kino və serial çəkmək adiləşib, bəzən bunun məsuliyyətini dərk etmirlər”
Türkiyədə yaşayan Əməkdar artist deyir ki, siyasilərin illərlə həllinə çalışdığı hansısa bir məsələni bəzən uğurlu bir musiqi əsəri həll edə bilər
Qüdrət Həsənquliyev: “Düşmənçiliyə son qoymaq üçün ədalətli sülhə nail olmaq gərəkdir. Bunun üçün ya tərəflər 1991-ci ilin sərhədləri çərçivəsində bir-birinin ərazi bütövlüyünü tanıyır, ya da ərazi mübadiləsinə gedirlər. Amma indiki mərhələdə bu, az inandırıcı görünür”
