09:10 / 02-05-2025
ABŞ-nın yardımı töhfə olub, yoxsa biznes?
08:35 / 02-05-2025
Bəşəriyyət üçün daha bir təhlükə yaranıb
08:27 / 02-05-2025
Dünya siyasəti deqradasiyaya uğrayır
08:22 / 02-05-2025
Müğənninin atası agent, özü şübhəlidir
08:12 / 02-05-2025
Polşanın bir limanına 20 mindən çox NATO əsgəri gətirilib
08:04 / 02-05-2025
Marko Rubio: Ağ ev Ukraynadan əl çəkməyəcək
07:57 / 02-05-2025
Kosmik partlayışlar qızıl və platin yaradır
03:00 / 02-05-2025
ABŞ Rusiya-Ukrayna danışıqlarında vasitəçilikdən imtina edir
23:58 / 01-05-2025
Leyla Əliyeva və Arzu Əliyeva Polad Həşimovun evində olublar - Foto
22:58 / 01-05-2025
Ermənilər məhkəmədə: Qaradağlının işğalı ilə bağlı sənədlər tədqiq olunub
22:53 / 01-05-2025
Azər Qasımovun xanımı "Azərtac"dan ayrılıb
20:57 / 01-05-2025
Oğurlanan azərbaycanlı iş adamı buraxılıb - Yenilənib
18:14 / 01-05-2025
XİN: "İsrail və onun xalqını Müstəqillik Günü münasibətilə təbrik edirik"
18:12 / 01-05-2025
Füzuli istiqamətində aviabiletlərin alışı qaydaları dəyişib
18:05 / 01-05-2025
Aktyor müşavir təyin edilib
17:53 / 01-05-2025
“Porsche” ilə avtoxuliqanlıq edən sərxoş qadın həbs olunub - Video
17:44 / 01-05-2025
XİN: "Ukraynanın 1991-ci il sərhədlərinə qayıtmasına yol verməyəcəyik"
17:26 / 01-05-2025
Teatrın direktor müavini vəzifədən azad edilib
17:16 / 01-05-2025
Bakıda özünü qəsdən maşının qarşısına atan şəxs saxlanılıb
16:49 / 01-05-2025
Növbəti üç gün güclü külək əsəcək - Xəbərdarlıq
16:43 / 01-05-2025
“Azəristiliktəchizat” ASC-yə yeni sədr təyin edilib
16:35 / 01-05-2025
Prezident baş prokuror təyin edib - Sərəncam
16:24 / 01-05-2025
Dövlət qulluqçularının aylıq vəzifə maaşları artırılıb
16:21 / 01-05-2025
Kommunistlər Bakıda 1 May gəzintisinə çıxıblar - Fotolar
16:18 / 01-05-2025
FHN Kəmaləddin Heydərovun oğluna məxsus obyektin istismarına icazə verib
16:10 / 01-05-2025
BDU-da qruplar üzrə yüksək keçid balları açıqlanıb
16:00 / 01-05-2025
Naxçıvanda məktəb və bağçalara direktor təyinatı olub
15:49 / 01-05-2025
Dövlət Komitəsi və Fondda vəsaitlər mənimsənilib
15:33 / 01-05-2025
Nazirlik Aparatının gəlir və xərcləri azalıb
15:17 / 01-05-2025
Tələbələr şair Vaqif Bəhmənli ilə görüşüblər - Fotolar
14:33 / 29-04-2025
Qarabağa qayıdış: daha iki kəndə köç karvanı gedib - (Yenilənib) - Fotolar
19:56 / 29-04-2025
İcra başçısı eyni ərazini iki şirkətə satıb - Məhkəmənin qərarına əhəmiyyət verilmir - Fotolar
09:44 / 27-04-2025
Tramp: Putinin davranışı müharibəni bitirmək istəmədiyini göstərir
10:25 / 27-04-2025
İranda partlayış: 25 nəfər həlak olub, 1139 yaralı var - Yenilənib
14:11 / 27-04-2025
Azərbaycan-İran sərhəddində atışma: ölən və saxlanılanlar var
11:12 / 01-05-2025
Kamran Əliyev yenidən baş prokuror təyin edilir
10:50 / 27-04-2025
Tofiq Yaqublu xəstəxanaya köçürülüb
12:52 / 28-04-2025
Xocalıya növbəti köç karvanı gedib - (Yenilənib)
09:52 / 27-04-2025
Azərbaycan XİN İrana başsağlığı verib
13:23 / 28-04-2025
ANAMA əməkdaşı Qazaxda minaya düşüb
QUAD, yoxsa “Asiya NATO-su”?
Tarix: 25-05-2022 13:15 | Bölmə: Dünya
Bu ay ABŞ prezidenti kimi ilk dəfə Asiyaya – Cənubi Koreyaya və Yaponiyaya səfər edən Cozef Bayden mayın 24-ü Tokioda Təhlükəsizlik üzrə Dördtərəfli Dialoq çərçivəsində keçirilən zirvə görüşünə də qatıldı.
Görüşdə regional təhlükəsizlik, azad və açıq Hind okeanı-Sakit okean regionu konsepsiyasının həyata keçirilməsi üçün dördtərəfli əməkdaşlığın dərinləşdirilməsi, qlobal iqlim dəyişilkliyi və digər məsələlər müzakirə olunub.
Təhlükəsizlik üzrə Dördtərəfli Dialoq (Quadrilateral Security Dialogue, QUAD) qrupuna ABŞ, Yaponiya, Avstraliya və Hindistan daxildir.
ABŞ-ın “Associated Press” agentliyi QUAD qrupunun tarixi haqda arayış hazırlayıb. Novator.az saytı həmin arayışı ingiliscədən çevirib oxuculara təqdim edir.
QUAD nədir?
QUAD qrupu qeyri-rəsmi şəkildə 2004-cü ildə Hind okeanında baş verən dağıdıcı sunamidən sonra formalaşıb.
Qrup dörd ölkənin zərər çəkmiş bölgələrə humanitar yardım göndərdiyi və fəlakətdən xilas olmaq üçün bir araya gəldiyi dövrdə tərəfdaşlıq məqsədilə təşkil olunub.
2007-ci ildə Yaponiyanın o dövrdəki baş naziri Sindzo Abe QUAD-ı rasmiləşdirib. Amma sonradan Avstraliyanın qrupda iştirakının Çini qıcıqlandırması fonunda QUAD 10 ilə yaxın müddətdə fəaliyyətsiz qalıb.
Bölgədə Çinin artan təsirinə münasibətin dəyişməsi 2017-ci ildə qrupun yenidən dirçəlməsinə gətirib çıxarıb.
2017-ci ilin yanvarından 2021-ci ilin yanvarınadək ABŞ-a rəhbərlik etmiş Donald Trampın dövründə olduğu kimi 2021-ci ilin yanvarından ABŞ prezidenti olan Cozef Baydenin dövründə də Ağ ev QUAD-ı Hind okeanı-Sakit okean hövzəsinə daha çox diqqət yetirmək, xüsusən Çinin iddialı davranışlarına müqavimət göstərmək üçün əsas vasitələrdən biri saydığını gizlətməyib.
QUAD liderlərinin ilk rəsmi zirvə görüşü 2021-ci ilin sentyabrında ABŞ-da gerçəkləşib. 2022-ci ilin martında isə qrup liderləri virtual formatda görüş keçiriblər.
QUAD “Asiya NATO-su” deməkdirmi?
Çin QUAD-ın fəallaşmasını “Asiya NATO-su” yaratmaq cəhdi kimi qiymətləndirir. Pekin bununla bağlı narazılığını açıq ifadə edib.
Amma NATO-dan fərqli olaraq QUAD-ın fəal qarşılıqlı müdafiə paktı yoxdur.
QUAD üzvləri bu qrupu dörd ölkə arasında iqtisadi, diplomatik və hərbi əlaqələri dərinləşdirmək üçün yaratdıqlarını bildirirlər.
Lakin QUAD liderləri tez-tez dilə gətirməsələr də, qrupun tərəfdaşlıq münasibətlərinin Çinin aqressiv siyasətinə qarşı yönəldiyi də sirr deyil.
“Dördlüyün ruhu” kimi təqdim edilən 2022-ci ilin mart bəyannaməsində qrup liderləri müxtəlif ideyalar irəli sürdüklərini, o cümlədən azad Hind okeanı-Sakit okean hövzəsi məsələsində baxışlarının üst-üstə düşdüyünü vurğulayıblar: “Biz bölgənin demokratik dəyərlərə əsaslanan azad, açıq, hərtərəfli, sağlam, o cümlədən təhdid və təhriklərdən uzaq bir region olmasına çalışırıq”.
QUAD-da yeni simalar
Mayın 24-ü Tokioda keçirilən zirvə görüşünə Yaponiyanın baş naziri Fumio Kişida ev sahibliyi edib. Fumio Kişida 2021-ci ilin oktyabrından Yaponiya hökumətinə rəhbərlik edir.
Avstraliyanın baş naziri Entoni Albaniz isə bu qrupda ən yeni simadır. Onun baş nazir kimi andiçmə mərasimi mayın 23-də, ölkədəki parlament seçkisindən iki gün sonra, QUAD sammitinə bir gün qalmış gerçəkləşib.
Bəs Hindistan?
Hindistandakı bəzi avtoritar tendensiyalara, hökumətin azlıqlara qarşı repressiyalar həyata keçirməsinə baxmayaraq baş nazir Narendra Modi də QUAD sammitinə qatılıb.
Dördlüyün digər üzvləri Rusiyanın Ukraynaya hərbi müdaxiləsinə müqavimət göstərilməsi, xüsusən sanksiyaların tətbiqi məsələsində birlik nümayiş etdirsə də, Hindistan Ukrayna müharibəsinin davam etdiyi aylarda Rusiyadan enerji idxalını artırıb.
Üstəlik, Rusiyanın Ukraynaya hücumu nəticəsində qiymətlərin qalxdığı və ərzaq qıtlığı yaşandığı bir vaxtda Hindistan güclü istilərin olduğunu səbəb göstərərək ölkədən buğda ixracını yasaqlayıb. Bu isə qlobal ərzaq çatışmazlığı probleminin həllini daha da çətinləşdirə bilər.
Görüşdə daha kimlər iştirak edib?
ABŞ rəsmiləri QUAD-a əlavə üzvlərin qəbulunu düşünmədiklərini desələr də, Cənubi Koreya qrupa qoşulmaqda maraqlı olduğunu bəyan edib.
Qrup Cənubi Koreya, Yeni Zelandiya və Vyetnamın iştirakı ilə “QUAD+” görüşləri keçirib. Bu isə gələcəkdə tərəfdaşlığın genişlənməsinə zəmin yaradır.
QUAD – necə də qəribə səslənir
Siyasətçilər yeni bir qrup və ya təşkilat yaradanda ona QUAD və ya AUKUS (Avstraliya, Böyük Britaniya və ABŞ-ın yeni ittifaqı) kimi qısaldılmış adlar verməyə adət ediblər.
Cozef Baydenin Asiyaya səfəri zamanı diqqət çəkən başqa bir abreviatura da İPEF oldu. Bu, ABŞ-ın təklif etdiyi ticarət paktına verilmiş addır. İPEF – Hind okeanı-Sakit Okean İqtisadi Strukturu deməkdir.
Reyting.az
Bölməyə aid digər xəbərlər
Tarix: 25-05-2022 13:15 | Bölmə: Dünya
Bu ay ABŞ prezidenti kimi ilk dəfə Asiyaya – Cənubi Koreyaya və Yaponiyaya səfər edən Cozef Bayden mayın 24-ü Tokioda Təhlükəsizlik üzrə Dördtərəfli Dialoq çərçivəsində keçirilən zirvə görüşünə də qatıldı.
Görüşdə regional təhlükəsizlik, azad və açıq Hind okeanı-Sakit okean regionu konsepsiyasının həyata keçirilməsi üçün dördtərəfli əməkdaşlığın dərinləşdirilməsi, qlobal iqlim dəyişilkliyi və digər məsələlər müzakirə olunub.
Təhlükəsizlik üzrə Dördtərəfli Dialoq (Quadrilateral Security Dialogue, QUAD) qrupuna ABŞ, Yaponiya, Avstraliya və Hindistan daxildir.
ABŞ-ın “Associated Press” agentliyi QUAD qrupunun tarixi haqda arayış hazırlayıb. Novator.az saytı həmin arayışı ingiliscədən çevirib oxuculara təqdim edir.
QUAD nədir?
QUAD qrupu qeyri-rəsmi şəkildə 2004-cü ildə Hind okeanında baş verən dağıdıcı sunamidən sonra formalaşıb.
Qrup dörd ölkənin zərər çəkmiş bölgələrə humanitar yardım göndərdiyi və fəlakətdən xilas olmaq üçün bir araya gəldiyi dövrdə tərəfdaşlıq məqsədilə təşkil olunub.
2007-ci ildə Yaponiyanın o dövrdəki baş naziri Sindzo Abe QUAD-ı rasmiləşdirib. Amma sonradan Avstraliyanın qrupda iştirakının Çini qıcıqlandırması fonunda QUAD 10 ilə yaxın müddətdə fəaliyyətsiz qalıb.
Bölgədə Çinin artan təsirinə münasibətin dəyişməsi 2017-ci ildə qrupun yenidən dirçəlməsinə gətirib çıxarıb.
2017-ci ilin yanvarından 2021-ci ilin yanvarınadək ABŞ-a rəhbərlik etmiş Donald Trampın dövründə olduğu kimi 2021-ci ilin yanvarından ABŞ prezidenti olan Cozef Baydenin dövründə də Ağ ev QUAD-ı Hind okeanı-Sakit okean hövzəsinə daha çox diqqət yetirmək, xüsusən Çinin iddialı davranışlarına müqavimət göstərmək üçün əsas vasitələrdən biri saydığını gizlətməyib.
QUAD liderlərinin ilk rəsmi zirvə görüşü 2021-ci ilin sentyabrında ABŞ-da gerçəkləşib. 2022-ci ilin martında isə qrup liderləri virtual formatda görüş keçiriblər.
QUAD “Asiya NATO-su” deməkdirmi?
Çin QUAD-ın fəallaşmasını “Asiya NATO-su” yaratmaq cəhdi kimi qiymətləndirir. Pekin bununla bağlı narazılığını açıq ifadə edib.
Amma NATO-dan fərqli olaraq QUAD-ın fəal qarşılıqlı müdafiə paktı yoxdur.
QUAD üzvləri bu qrupu dörd ölkə arasında iqtisadi, diplomatik və hərbi əlaqələri dərinləşdirmək üçün yaratdıqlarını bildirirlər.
Lakin QUAD liderləri tez-tez dilə gətirməsələr də, qrupun tərəfdaşlıq münasibətlərinin Çinin aqressiv siyasətinə qarşı yönəldiyi də sirr deyil.
“Dördlüyün ruhu” kimi təqdim edilən 2022-ci ilin mart bəyannaməsində qrup liderləri müxtəlif ideyalar irəli sürdüklərini, o cümlədən azad Hind okeanı-Sakit okean hövzəsi məsələsində baxışlarının üst-üstə düşdüyünü vurğulayıblar: “Biz bölgənin demokratik dəyərlərə əsaslanan azad, açıq, hərtərəfli, sağlam, o cümlədən təhdid və təhriklərdən uzaq bir region olmasına çalışırıq”.
QUAD-da yeni simalar
Mayın 24-ü Tokioda keçirilən zirvə görüşünə Yaponiyanın baş naziri Fumio Kişida ev sahibliyi edib. Fumio Kişida 2021-ci ilin oktyabrından Yaponiya hökumətinə rəhbərlik edir.
Avstraliyanın baş naziri Entoni Albaniz isə bu qrupda ən yeni simadır. Onun baş nazir kimi andiçmə mərasimi mayın 23-də, ölkədəki parlament seçkisindən iki gün sonra, QUAD sammitinə bir gün qalmış gerçəkləşib.
Bəs Hindistan?
Hindistandakı bəzi avtoritar tendensiyalara, hökumətin azlıqlara qarşı repressiyalar həyata keçirməsinə baxmayaraq baş nazir Narendra Modi də QUAD sammitinə qatılıb.
Dördlüyün digər üzvləri Rusiyanın Ukraynaya hərbi müdaxiləsinə müqavimət göstərilməsi, xüsusən sanksiyaların tətbiqi məsələsində birlik nümayiş etdirsə də, Hindistan Ukrayna müharibəsinin davam etdiyi aylarda Rusiyadan enerji idxalını artırıb.
Üstəlik, Rusiyanın Ukraynaya hücumu nəticəsində qiymətlərin qalxdığı və ərzaq qıtlığı yaşandığı bir vaxtda Hindistan güclü istilərin olduğunu səbəb göstərərək ölkədən buğda ixracını yasaqlayıb. Bu isə qlobal ərzaq çatışmazlığı probleminin həllini daha da çətinləşdirə bilər.
Görüşdə daha kimlər iştirak edib?
ABŞ rəsmiləri QUAD-a əlavə üzvlərin qəbulunu düşünmədiklərini desələr də, Cənubi Koreya qrupa qoşulmaqda maraqlı olduğunu bəyan edib.
Qrup Cənubi Koreya, Yeni Zelandiya və Vyetnamın iştirakı ilə “QUAD+” görüşləri keçirib. Bu isə gələcəkdə tərəfdaşlığın genişlənməsinə zəmin yaradır.
QUAD – necə də qəribə səslənir
Siyasətçilər yeni bir qrup və ya təşkilat yaradanda ona QUAD və ya AUKUS (Avstraliya, Böyük Britaniya və ABŞ-ın yeni ittifaqı) kimi qısaldılmış adlar verməyə adət ediblər.
Cozef Baydenin Asiyaya səfəri zamanı diqqət çəkən başqa bir abreviatura da İPEF oldu. Bu, ABŞ-ın təklif etdiyi ticarət paktına verilmiş addır. İPEF – Hind okeanı-Sakit Okean İqtisadi Strukturu deməkdir.
Reyting.az
Bölməyə aid digər xəbərlər
Bu gün, 09:10
ABŞ-nın yardımı töhfə olub, yoxsa biznes?
Dünən, 14:50
Ukrayna ruslara qarşı dron hücumlarını artırıb
Dünən, 14:42
Tramp Ukraynaya silah satışını təsdiqləyib
Dünən, 13:37
Keniyada deputat güllələnib
Dünən, 10:32
Avtomobil bir qrup məktəblini vurub
Dünən, 08:28
Husilər Təl-Əvivi vurublar
30-04-2025, 17:38
Vals: Trampın səfəri münaqişələrin bitməsinə kömək edəcək
30-04-2025, 15:01
Müdafiə nazirinin sosial media hesabı bloklanıb
30-04-2025, 14:55
Rusiyanın müharibədə qısa fasilələr təklifinə səbəb nədir?
30-04-2025, 14:25
Ukrayna dronları cihazqayırma zavodunu vurub
30-04-2025, 10:02
Şimali Koreya donanmanı nüvə silahı ilə təchiz edir
30-04-2025, 07:56
Prezidentliyə namizədlərin teledebatında maraqlı vəziyyət yaranıb
29-04-2025, 17:22
Trampın bəyanatı liberallara qələbə qazandırıb
29-04-2025, 15:37
Kreml 30 günlük atəşkəsi qeyri-mümkün sayır
29-04-2025, 13:32
Yaponiya Kiyevə vacib texniki avadanlıq verib
29-04-2025, 12:32
Qəzzaya hücumlar daha 12 ay davam edəcək
29-04-2025, 11:52
60 milyon dollarlıq döyüş təyyarəsi gəmidən dənizə düşüb
29-04-2025, 10:41
Gürcüstanın müxalif telekanalı bağlanır
29-04-2025, 08:48
Solovyov: Rusiyanı tərk edən ziyalıların evləri əllərindən alınsın!
29-04-2025, 08:28
Müharibədən sonra vəziyyətə yenidən baxılacaq
29-04-2025, 08:21
Kiyevə hücum başlayıb
28-04-2025, 21:14
Putin KXDR-ə hərbi yardım vədi verib
28-04-2025, 17:25
Mübahisəli ərazidə digər ölkə də öz bayrağını asıb
28-04-2025, 16:47
Pakistan Hindistana güc nümayiş etdirir - Fotolar
28-04-2025, 15:50
Senator Kennedi: “Putin Trampı aldadır”
28-04-2025, 15:12
Ukraynaya məxsus “Su-27” qırıcısı vurulub
28-04-2025, 14:38
Türkiyə daha etibarlı müttəfiq kimi görünür - “Ekonomist”
28-04-2025, 14:10
Ukrayna indi də “B planı” üzərində çalışır
28-04-2025, 08:57
ABŞ-da atışma: 1 ölü, 11 yaralı var
26-04-2025, 17:03
Rusiya hakimiyyəti "World of Tanks" oyunundan qorxur
26-04-2025, 09:26
Tanınmış şəxsləri xarici agent elan ediblər - Siyahı
25-04-2025, 18:28
Ukrayna ABŞ-nın danışıqlardan çıxa biləcəyini ciddiyə almır
25-04-2025, 18:12
Keçmiş prezidentin xanımı məhkəməyə müraciət edib
25-04-2025, 17:40
Orban: Ukraynanın macarların üstündən keçməsinə imkan verməyəcəyik
25-04-2025, 17:10
Polşadan Putinə məsləhət: Vladivostoku Çinə verin!
25-04-2025, 14:42
Məxfi məlumatların mətbuata necə sızmasını araşdıracaqlar
25-04-2025, 13:51
Ermənilər hökumət binası qarşısında mitinq keçirir
25-04-2025, 12:06
Təyyarə dənizə düşüb, ölənlər var
25-04-2025, 08:16
Keçmiş prezidentin səhhəti pisləşib - Foto
24-04-2025, 23:08
Qırğızıstanda rus casusları həbs edilib
24-04-2025, 19:13
Gürcüstan 17 ölkənin vətəndaşları üçün viza rejimini sadələşdirib
24-04-2025, 19:04
İstanbulda güclü partlayış baş verib
24-04-2025, 18:45
Tramp Kiyevə yeni zərbələrdən narazıdır: “Vladimir, dayan!”
24-04-2025, 15:49
Tramp ukraynalı qaçqınları ABŞ-dan qova bilər
24-04-2025, 15:12
Generala 5 il həbs cəzası veriblər
24-04-2025, 12:27
Putinin birbaşa dialoq təklifinə şübhələr artır
24-04-2025, 09:31
Trampın sülh planını Almaniyanı parçalayan qərarla müqayisə ediblər
Qüdrət Həsənquliyevin fikrincə, Tramp görsə ki, Ukrayna qalib gəlir, Rusiyaya təkcə siyasi yox, hərbi dəstək də verəcək
"Xalq qəzeti"nin şöbə müdiri deyir ki, ömrü boyu özünü axtaran, dəfələrlə yanından ötüb keçən o qədər insan var ki
Nadir Azməmmədov: “Təəssüf ki, indi rejissor olmaq, kino və serial çəkmək adiləşib, bəzən bunun məsuliyyətini dərk etmirlər”
Türkiyədə yaşayan Əməkdar artist deyir ki, siyasilərin illərlə həllinə çalışdığı hansısa bir məsələni bəzən uğurlu bir musiqi əsəri həll edə bilər
Qüdrət Həsənquliyev: “Düşmənçiliyə son qoymaq üçün ədalətli sülhə nail olmaq gərəkdir. Bunun üçün ya tərəflər 1991-ci ilin sərhədləri çərçivəsində bir-birinin ərazi bütövlüyünü tanıyır, ya da ərazi mübadiləsinə gedirlər. Amma indiki mərhələdə bu, az inandırıcı görünür”
