18:01 / 27-11-2024
Bələdiyyə seçkilərinin yekunları fevralın 26-dək elan ediləcək
17:50 / 27-11-2024
Nazirlikdə 24 milyonluq mənimsəmə: nələr açılır? - Məhkəmə prosesi
17:42 / 27-11-2024
Polşa prezidentinin Azərbaycanla sərhədə gəlməsi etirazla qarşılanır
17:31 / 27-11-2024
Azərbaycan ərazisində yenidən zəlzələ olub
17:23 / 27-11-2024
Bələdiyyə seçkiləri: namizədlərin qeydə alınması nə vaxt başlayacaq?
17:09 / 27-11-2024
Bələdiyyə seçkiləri: müşahidəçilərlə bağlı qərar verilib
16:42 / 27-11-2024
MSK-da bələdiyyə seçkiləri ilə əlaqədar işçi qrupu yaradılıb
16:39 / 27-11-2024
Bərdədə bank əməkdaşı həbs olunub
16:22 / 27-11-2024
Bələdiyyə seçkilərinin keçiriləcəyi tarix açıqlanıb
16:19 / 27-11-2024
Kuleba: “Ruslar Dnepr, Poltava və Zaporojyedə peyda olacaq”
16:05 / 27-11-2024
Canavar hücumları kəndin boşalmasına səbəb olub - Foto
15:51 / 27-11-2024
Ən çox axtarılan cinayətkar 21 ildən sonra saxlanılıb
15:44 / 27-11-2024
Bu sahələrdə işləyənlər vergidən azad olunur - Siyahı
15:42 / 27-11-2024
Müəllimlər İnstitutunun rektoru vəzifədən kənarlaşdırılıb
15:36 / 27-11-2024
Prezident Milli Konservatoriyaya rektor təyin edib - Sərəncam
15:05 / 27-11-2024
Azərbaycan İsrail və Livan arasında atəşkəsi alqışlayır
15:01 / 27-11-2024
Növbəti iki gündə yağış yağacaq - Xəbərdarlıq
14:46 / 27-11-2024
Elm və Təhsil Nazirliyində 18 milyonluq iki şübhəli tender keçirilib
14:42 / 27-11-2024
Milli Məclisə yeni avtomobillər alınıb
14:33 / 27-11-2024
Bakıda beynəlxalq oyun festivalı keçiriləcək
14:31 / 27-11-2024
Üçüncü Kəlağayı Festivalı keçirilib
14:21 / 27-11-2024
Milli Məclis jurnalistlərlə bağlı qanunu qəbul edib
14:16 / 27-11-2024
Spikerlə daha bir deputat arasında gərginlik yaranıb
14:12 / 27-11-2024
Məşhur aktyorun daha bir ideyası reallaşıb
13:59 / 27-11-2024
Gömrük tarifləri dəyişib
13:56 / 27-11-2024
Partiya sədri, deputat qızı və ailənin digər üzvləri məhkəməyə verilib
13:25 / 27-11-2024
Donald Tramp Kim Çen Inla görüşmək istəyir
13:14 / 27-11-2024
Yunanıstan “S-300”-ləri Ermənistana göndərir
13:02 / 27-11-2024
Yaşayış minimumu və ehtiyac meyarı müəyyənləşib
12:41 / 27-11-2024
DSMF-nin 2025-ci il üçün büdcə layihəsi qəbul olunub
21:06 / 25-11-2024
Direktor və dəstəsi oğurluğa cəhd edərkən yaxalanıb - Fotolar
14:10 / 25-11-2024
Azərbaycanda yeni bələdiyyələr yaradılıb - Siyahı
22:10 / 25-11-2024
70 kq qızılla tutulan diplomat haqqında həbs qərarı verilib - (Yenilənib)
18:00 / 25-11-2024
Hərbi ekspert Ədalət Verdiyev həbs edilib
08:28 / 25-11-2024
COP29 - Dünyanı sevindirən 13 gün: nəticələr və perspektivlər
12:23 / 26-11-2024
Vəzifəli şəxslər həbs olunub
11:14 / 26-11-2024
Tramp üç ölkəyə xəbərdarlıq edib
13:56 / 27-11-2024
Partiya sədri, deputat qızı və ailənin digər üzvləri məhkəməyə verilib
14:00 / 25-11-2024
Nazirlik Boradigah sakinlərinə müsbət cavab verib
22:45 / 25-11-2024
İlham Əliyevlə Donald Tramp arasında telefon danışığı olub
00:05 / 23-11-2024
Sumqayıt-75: keçmişə baxış və inkişaf impulsları
QUAD, yoxsa “Asiya NATO-su”?
Tarix: 25-05-2022 13:15 | Bölmə: Dünya
Bu ay ABŞ prezidenti kimi ilk dəfə Asiyaya – Cənubi Koreyaya və Yaponiyaya səfər edən Cozef Bayden mayın 24-ü Tokioda Təhlükəsizlik üzrə Dördtərəfli Dialoq çərçivəsində keçirilən zirvə görüşünə də qatıldı.
Görüşdə regional təhlükəsizlik, azad və açıq Hind okeanı-Sakit okean regionu konsepsiyasının həyata keçirilməsi üçün dördtərəfli əməkdaşlığın dərinləşdirilməsi, qlobal iqlim dəyişilkliyi və digər məsələlər müzakirə olunub.
Təhlükəsizlik üzrə Dördtərəfli Dialoq (Quadrilateral Security Dialogue, QUAD) qrupuna ABŞ, Yaponiya, Avstraliya və Hindistan daxildir.
ABŞ-ın “Associated Press” agentliyi QUAD qrupunun tarixi haqda arayış hazırlayıb. Novator.az saytı həmin arayışı ingiliscədən çevirib oxuculara təqdim edir.
QUAD nədir?
QUAD qrupu qeyri-rəsmi şəkildə 2004-cü ildə Hind okeanında baş verən dağıdıcı sunamidən sonra formalaşıb.
Qrup dörd ölkənin zərər çəkmiş bölgələrə humanitar yardım göndərdiyi və fəlakətdən xilas olmaq üçün bir araya gəldiyi dövrdə tərəfdaşlıq məqsədilə təşkil olunub.
2007-ci ildə Yaponiyanın o dövrdəki baş naziri Sindzo Abe QUAD-ı rasmiləşdirib. Amma sonradan Avstraliyanın qrupda iştirakının Çini qıcıqlandırması fonunda QUAD 10 ilə yaxın müddətdə fəaliyyətsiz qalıb.
Bölgədə Çinin artan təsirinə münasibətin dəyişməsi 2017-ci ildə qrupun yenidən dirçəlməsinə gətirib çıxarıb.
2017-ci ilin yanvarından 2021-ci ilin yanvarınadək ABŞ-a rəhbərlik etmiş Donald Trampın dövründə olduğu kimi 2021-ci ilin yanvarından ABŞ prezidenti olan Cozef Baydenin dövründə də Ağ ev QUAD-ı Hind okeanı-Sakit okean hövzəsinə daha çox diqqət yetirmək, xüsusən Çinin iddialı davranışlarına müqavimət göstərmək üçün əsas vasitələrdən biri saydığını gizlətməyib.
QUAD liderlərinin ilk rəsmi zirvə görüşü 2021-ci ilin sentyabrında ABŞ-da gerçəkləşib. 2022-ci ilin martında isə qrup liderləri virtual formatda görüş keçiriblər.
QUAD “Asiya NATO-su” deməkdirmi?
Çin QUAD-ın fəallaşmasını “Asiya NATO-su” yaratmaq cəhdi kimi qiymətləndirir. Pekin bununla bağlı narazılığını açıq ifadə edib.
Amma NATO-dan fərqli olaraq QUAD-ın fəal qarşılıqlı müdafiə paktı yoxdur.
QUAD üzvləri bu qrupu dörd ölkə arasında iqtisadi, diplomatik və hərbi əlaqələri dərinləşdirmək üçün yaratdıqlarını bildirirlər.
Lakin QUAD liderləri tez-tez dilə gətirməsələr də, qrupun tərəfdaşlıq münasibətlərinin Çinin aqressiv siyasətinə qarşı yönəldiyi də sirr deyil.
“Dördlüyün ruhu” kimi təqdim edilən 2022-ci ilin mart bəyannaməsində qrup liderləri müxtəlif ideyalar irəli sürdüklərini, o cümlədən azad Hind okeanı-Sakit okean hövzəsi məsələsində baxışlarının üst-üstə düşdüyünü vurğulayıblar: “Biz bölgənin demokratik dəyərlərə əsaslanan azad, açıq, hərtərəfli, sağlam, o cümlədən təhdid və təhriklərdən uzaq bir region olmasına çalışırıq”.
QUAD-da yeni simalar
Mayın 24-ü Tokioda keçirilən zirvə görüşünə Yaponiyanın baş naziri Fumio Kişida ev sahibliyi edib. Fumio Kişida 2021-ci ilin oktyabrından Yaponiya hökumətinə rəhbərlik edir.
Avstraliyanın baş naziri Entoni Albaniz isə bu qrupda ən yeni simadır. Onun baş nazir kimi andiçmə mərasimi mayın 23-də, ölkədəki parlament seçkisindən iki gün sonra, QUAD sammitinə bir gün qalmış gerçəkləşib.
Bəs Hindistan?
Hindistandakı bəzi avtoritar tendensiyalara, hökumətin azlıqlara qarşı repressiyalar həyata keçirməsinə baxmayaraq baş nazir Narendra Modi də QUAD sammitinə qatılıb.
Dördlüyün digər üzvləri Rusiyanın Ukraynaya hərbi müdaxiləsinə müqavimət göstərilməsi, xüsusən sanksiyaların tətbiqi məsələsində birlik nümayiş etdirsə də, Hindistan Ukrayna müharibəsinin davam etdiyi aylarda Rusiyadan enerji idxalını artırıb.
Üstəlik, Rusiyanın Ukraynaya hücumu nəticəsində qiymətlərin qalxdığı və ərzaq qıtlığı yaşandığı bir vaxtda Hindistan güclü istilərin olduğunu səbəb göstərərək ölkədən buğda ixracını yasaqlayıb. Bu isə qlobal ərzaq çatışmazlığı probleminin həllini daha da çətinləşdirə bilər.
Görüşdə daha kimlər iştirak edib?
ABŞ rəsmiləri QUAD-a əlavə üzvlərin qəbulunu düşünmədiklərini desələr də, Cənubi Koreya qrupa qoşulmaqda maraqlı olduğunu bəyan edib.
Qrup Cənubi Koreya, Yeni Zelandiya və Vyetnamın iştirakı ilə “QUAD+” görüşləri keçirib. Bu isə gələcəkdə tərəfdaşlığın genişlənməsinə zəmin yaradır.
QUAD – necə də qəribə səslənir
Siyasətçilər yeni bir qrup və ya təşkilat yaradanda ona QUAD və ya AUKUS (Avstraliya, Böyük Britaniya və ABŞ-ın yeni ittifaqı) kimi qısaldılmış adlar verməyə adət ediblər.
Cozef Baydenin Asiyaya səfəri zamanı diqqət çəkən başqa bir abreviatura da İPEF oldu. Bu, ABŞ-ın təklif etdiyi ticarət paktına verilmiş addır. İPEF – Hind okeanı-Sakit Okean İqtisadi Strukturu deməkdir.
Reyting.az
Bölməyə aid digər xəbərlər
Tarix: 25-05-2022 13:15 | Bölmə: Dünya
Bu ay ABŞ prezidenti kimi ilk dəfə Asiyaya – Cənubi Koreyaya və Yaponiyaya səfər edən Cozef Bayden mayın 24-ü Tokioda Təhlükəsizlik üzrə Dördtərəfli Dialoq çərçivəsində keçirilən zirvə görüşünə də qatıldı.
Görüşdə regional təhlükəsizlik, azad və açıq Hind okeanı-Sakit okean regionu konsepsiyasının həyata keçirilməsi üçün dördtərəfli əməkdaşlığın dərinləşdirilməsi, qlobal iqlim dəyişilkliyi və digər məsələlər müzakirə olunub.
Təhlükəsizlik üzrə Dördtərəfli Dialoq (Quadrilateral Security Dialogue, QUAD) qrupuna ABŞ, Yaponiya, Avstraliya və Hindistan daxildir.
ABŞ-ın “Associated Press” agentliyi QUAD qrupunun tarixi haqda arayış hazırlayıb. Novator.az saytı həmin arayışı ingiliscədən çevirib oxuculara təqdim edir.
QUAD nədir?
QUAD qrupu qeyri-rəsmi şəkildə 2004-cü ildə Hind okeanında baş verən dağıdıcı sunamidən sonra formalaşıb.
Qrup dörd ölkənin zərər çəkmiş bölgələrə humanitar yardım göndərdiyi və fəlakətdən xilas olmaq üçün bir araya gəldiyi dövrdə tərəfdaşlıq məqsədilə təşkil olunub.
2007-ci ildə Yaponiyanın o dövrdəki baş naziri Sindzo Abe QUAD-ı rasmiləşdirib. Amma sonradan Avstraliyanın qrupda iştirakının Çini qıcıqlandırması fonunda QUAD 10 ilə yaxın müddətdə fəaliyyətsiz qalıb.
Bölgədə Çinin artan təsirinə münasibətin dəyişməsi 2017-ci ildə qrupun yenidən dirçəlməsinə gətirib çıxarıb.
2017-ci ilin yanvarından 2021-ci ilin yanvarınadək ABŞ-a rəhbərlik etmiş Donald Trampın dövründə olduğu kimi 2021-ci ilin yanvarından ABŞ prezidenti olan Cozef Baydenin dövründə də Ağ ev QUAD-ı Hind okeanı-Sakit okean hövzəsinə daha çox diqqət yetirmək, xüsusən Çinin iddialı davranışlarına müqavimət göstərmək üçün əsas vasitələrdən biri saydığını gizlətməyib.
QUAD liderlərinin ilk rəsmi zirvə görüşü 2021-ci ilin sentyabrında ABŞ-da gerçəkləşib. 2022-ci ilin martında isə qrup liderləri virtual formatda görüş keçiriblər.
QUAD “Asiya NATO-su” deməkdirmi?
Çin QUAD-ın fəallaşmasını “Asiya NATO-su” yaratmaq cəhdi kimi qiymətləndirir. Pekin bununla bağlı narazılığını açıq ifadə edib.
Amma NATO-dan fərqli olaraq QUAD-ın fəal qarşılıqlı müdafiə paktı yoxdur.
QUAD üzvləri bu qrupu dörd ölkə arasında iqtisadi, diplomatik və hərbi əlaqələri dərinləşdirmək üçün yaratdıqlarını bildirirlər.
Lakin QUAD liderləri tez-tez dilə gətirməsələr də, qrupun tərəfdaşlıq münasibətlərinin Çinin aqressiv siyasətinə qarşı yönəldiyi də sirr deyil.
“Dördlüyün ruhu” kimi təqdim edilən 2022-ci ilin mart bəyannaməsində qrup liderləri müxtəlif ideyalar irəli sürdüklərini, o cümlədən azad Hind okeanı-Sakit okean hövzəsi məsələsində baxışlarının üst-üstə düşdüyünü vurğulayıblar: “Biz bölgənin demokratik dəyərlərə əsaslanan azad, açıq, hərtərəfli, sağlam, o cümlədən təhdid və təhriklərdən uzaq bir region olmasına çalışırıq”.
QUAD-da yeni simalar
Mayın 24-ü Tokioda keçirilən zirvə görüşünə Yaponiyanın baş naziri Fumio Kişida ev sahibliyi edib. Fumio Kişida 2021-ci ilin oktyabrından Yaponiya hökumətinə rəhbərlik edir.
Avstraliyanın baş naziri Entoni Albaniz isə bu qrupda ən yeni simadır. Onun baş nazir kimi andiçmə mərasimi mayın 23-də, ölkədəki parlament seçkisindən iki gün sonra, QUAD sammitinə bir gün qalmış gerçəkləşib.
Bəs Hindistan?
Hindistandakı bəzi avtoritar tendensiyalara, hökumətin azlıqlara qarşı repressiyalar həyata keçirməsinə baxmayaraq baş nazir Narendra Modi də QUAD sammitinə qatılıb.
Dördlüyün digər üzvləri Rusiyanın Ukraynaya hərbi müdaxiləsinə müqavimət göstərilməsi, xüsusən sanksiyaların tətbiqi məsələsində birlik nümayiş etdirsə də, Hindistan Ukrayna müharibəsinin davam etdiyi aylarda Rusiyadan enerji idxalını artırıb.
Üstəlik, Rusiyanın Ukraynaya hücumu nəticəsində qiymətlərin qalxdığı və ərzaq qıtlığı yaşandığı bir vaxtda Hindistan güclü istilərin olduğunu səbəb göstərərək ölkədən buğda ixracını yasaqlayıb. Bu isə qlobal ərzaq çatışmazlığı probleminin həllini daha da çətinləşdirə bilər.
Görüşdə daha kimlər iştirak edib?
ABŞ rəsmiləri QUAD-a əlavə üzvlərin qəbulunu düşünmədiklərini desələr də, Cənubi Koreya qrupa qoşulmaqda maraqlı olduğunu bəyan edib.
Qrup Cənubi Koreya, Yeni Zelandiya və Vyetnamın iştirakı ilə “QUAD+” görüşləri keçirib. Bu isə gələcəkdə tərəfdaşlığın genişlənməsinə zəmin yaradır.
QUAD – necə də qəribə səslənir
Siyasətçilər yeni bir qrup və ya təşkilat yaradanda ona QUAD və ya AUKUS (Avstraliya, Böyük Britaniya və ABŞ-ın yeni ittifaqı) kimi qısaldılmış adlar verməyə adət ediblər.
Cozef Baydenin Asiyaya səfəri zamanı diqqət çəkən başqa bir abreviatura da İPEF oldu. Bu, ABŞ-ın təklif etdiyi ticarət paktına verilmiş addır. İPEF – Hind okeanı-Sakit Okean İqtisadi Strukturu deməkdir.
Reyting.az
Bölməyə aid digər xəbərlər
Bu gün, 13:25
Donald Tramp Kim Çen Inla görüşmək istəyir
Bu gün, 10:19
Britaniyadakı ABŞ bazaları üzərində naməlum PUA-lar uçur
Bu gün, 08:53
Pilotsuz təyyarələr Kiyevə hücum edib
Bu gün, 08:47
Suriyanı bombalayıblar: çoxsaylı ölən və yaralı var
Dünən, 17:45
Britaniya Ukraynaya qoşun göndərəcək?
Dünən, 15:34
Pentaqon Donald Trampa mesaj yollayıb
Dünən, 08:30
Politoloq Rar: “Şolts kreslosunu Merzə verə bilər”
Dünən, 08:23
Rusiya Əfqanıstanla əməkdaşlıq etmək istəyir
Dünən, 00:00
Qazaxıstanda 5,3 bal gücündə zəlzələ olub
25-11-2024, 23:03
Papa ilə Netanyahunun münasibətləri daha da gərginləşib
25-11-2024, 15:12
İsrail səfirliyi yaxınlığında silahlı qarşıdurma olub
25-11-2024, 15:07
Rusiya Ermənistanın Avrasiyada təhlükəsizlik sisteminin inkişafında iştirakına ümid edir
25-11-2024, 10:48
İsrail İraqa təhdid məktubu göndərib
25-11-2024, 09:53
Hayfanın meri şəhərin çökdüyünü deyir
25-11-2024, 09:17
Ukrayna cəbhəsində Şimali Koreya əsgərləri ilə döyüşlər qeydə alınıb
25-11-2024, 08:53
Peskov: “Rusiya buna məcbur oldu”
23-11-2024, 15:57
Türkiyədə 3 ton saxta spirtli içki ələ keçirilib
23-11-2024, 10:37
Ukrayna cəbhəsi: ruslar əlavə ehtiyat toplayır
23-11-2024, 09:38
Müxalifət liderinə cinayət işi açılıb
23-11-2024, 09:00
“Hizbullah” İsraili bombalayıb
23-11-2024, 08:45
Ukrayna Ali Radası Zelenskiyə qarşıdır?
23-11-2024, 08:40
Ağ evin qorxduğu qlobal amil...
22-11-2024, 22:49
Rusiya ilə Britaniya ordularının döyüşü başlaya bilər
22-11-2024, 21:48
NATO-nun Baş katibi Türkiyəyə gedir
22-11-2024, 19:37
Quterreş: "İqlim ədaləti üçün beynəlxalq əməkdaşlıq vacibdir"
22-11-2024, 18:00
Avropada nüvə təhlükəsi artır
22-11-2024, 17:39
Türkiyə ordusu İraqda uğurlu əməliyyat keçirib
22-11-2024, 14:47
Pentaqon: ABŞ Rusiya ilə müharibə istəmir, amma...
22-11-2024, 13:36
ABŞ Polşadakı hərbi bazasını yüksək hazırlıq vəziyyətinə gətirib
22-11-2024, 13:27
Türk ordusu daha beş terrorçunu zərərsizləşdirib
22-11-2024, 12:53
ABŞ rus ordusunu məğlub edə biləcək silah hazırlayıb
21-11-2024, 16:06
Putin Şimali Koreya liderinə 75 vəhşi heyvan göndərib
21-11-2024, 14:36
Rusiya Qərb silahlarına qarşı tədbirlər görməyə başlayıb
21-11-2024, 13:50
NASA yüzlərlə mütəxəssisi işdən çıxarır
21-11-2024, 13:16
Prezidentə əhəmiyyət vermirlər - Gürcüstan parlamenti öz işinə başlayır
21-11-2024, 13:10
Zaxarova: “NATO qüvvələrinin Ukraynaya gəlməsi fəlakətə səbəb olacaq”
21-11-2024, 12:45
Trampdan qaçan amerikalılara 1 avroya ev təklif edirlər
21-11-2024, 12:38
Rusiya-Ukrayna savaşı: Qərb silahları müharibənin xarakterini dəyişir
21-11-2024, 12:13
İrəvan-Tbilisi-İrəvan istiqamətində hava uçuşları başlayır
21-11-2024, 12:00
Rusiyaya güclü artilleriya sistemləri göndərirlər - Foto
21-11-2024, 10:42
İranda güclü zəlzələ olub
21-11-2024, 09:36
Bjaniya: “Moskvaya müraciət etməmişik”
20-11-2024, 17:08
Almaniya kansleri inadından dönmür
20-11-2024, 13:50
“Hizbullah” İsrailin hərbi itkiləri ilə bağlı açıqlama yayıb
Türkiyədə yaşayan Əməkdar artist deyir ki, siyasilərin illərlə həllinə çalışdığı hansısa bir məsələni bəzən uğurlu bir musiqi əsəri həll edə bilər
Deputatlığa namizəd Milli Məclisdə təmsil etmək istədiyi bölgənin problemlərinin təsnifatını artıq ağlına yazıb və işə nədən başlayacağını sıralayıb
Qüdrət Həsənquliyev: “Düşmənçiliyə son qoymaq üçün ədalətli sülhə nail olmaq gərəkdir. Bunun üçün ya tərəflər 1991-ci ilin sərhədləri çərçivəsində bir-birinin ərazi bütövlüyünü tanıyır, ya da ərazi mübadiləsinə gedirlər. Amma indiki mərhələdə bu, az inandırıcı görünür”
“Tənha insanın monoloqu”nun ssenari müəllifi və rejissoru deyir ki, kinomuzu yaşatmaq və irəli aparmaq üçün film istehsalını artırmalı və onun bazarını düşünməliyik
Mirəli Sarızadə: “Gənc yaşımda arzum həyata keçdi, inşallah, yeni mövsümdə teatrımızın səhnəsində də Məcnun obrazı ilə tamaşaçılar qarşısına çıxacam”
