Arif Hacılı: “Müsavat Partiyasının təsir imkanları məhdudlaşıb”

Xəbər lenti

23:08 / 04-12-2024

Gəncədə taksi sürücüsü bıçaqlanıb

21:47 / 04-12-2024

Azərbaycan Kuboku: 1/4 final mərhələsinin cütləri müəyyənləşib

21:04 / 04-12-2024

Həsənquliyev: “Əli Kərimli müxalifətdəki kiçicik etimadı da itirmişdi”

19:19 / 04-12-2024

Məhkəmə Rüfət Səfərov barəsində həbs qərarı verib

19:13 / 04-12-2024

Paşinyan: "Ermənistan hakimiyyətinə Azərbaycanla müharibə lazım deyil"

18:47 / 04-12-2024

Müttəfiqlər Trampın andiçmə mərasimini gözləyir

18:34 / 04-12-2024

Bakı-Sumqayıt ekspres marşrutu istifadəyə verilir

18:01 / 04-12-2024

"Qarabağ" 1/4 finala vəsiqə qazanıb

17:53 / 04-12-2024

Gürcüstanda müxalifət koalisiyasının lideri saxlanılıb

17:38 / 04-12-2024

"Abzas Media" işi: ibtidai istintaq başa çatıb

17:32 / 04-12-2024

Atları ovlayan ilk insanların qalıqları tapılıb

17:23 / 04-12-2024

Bu qanunu pozanları ağır cərimələr gözləyir

17:11 / 04-12-2024

Sahibə Qafarova Mövlud Çavuşoğlu ilə görüşüb

16:55 / 04-12-2024

Simonyan: "Sülh sazişi ətrafında proses dayandırılmayıb, müsbət dinamika var"

16:52 / 04-12-2024

Afət Telmanqızı yeni vəzifəyə təyin olunub

16:47 / 04-12-2024

DSX “Vətəndaş A”nın dronunu vurub? - Açıqlama

16:28 / 04-12-2024

Bir qrup sahibkar həbs olunub

16:24 / 04-12-2024

Bakıda və rayonlarda leysan olacaq - Xəbərdarlıq

16:11 / 04-12-2024

Bakıda məktəbdə şagird bıçaqlanıb

16:08 / 04-12-2024

Bayden afrikalılara 1 milyard dollar yardım ayırıb

15:59 / 04-12-2024

NATO Rusiya və Çini hədəfə çevirib

15:19 / 04-12-2024

Emoməli Rəhmon İlham Əliyevə zəng edib

15:04 / 04-12-2024

İstanbulda saxta spirtdən ölənlərin sayı 17-yə çatıb

14:56 / 04-12-2024

Trampın sülh planı… - Prezidentlər razılaşmasa nə baş verəcək?

14:53 / 04-12-2024

Portuqaliya çempionu Taylandda itkin düşüb

14:42 / 04-12-2024

Şuşaya növbəti köç karvanı gedib - (Yenilənib)

14:19 / 04-12-2024

Ədliyyə Nazirliyində təyinat olub

14:13 / 04-12-2024

“Ukrayna Rusiya ərazilərində doğru hədəfləri vurur” - General

13:40 / 04-12-2024

İsrail əsgərləri xaricə getsələr həbs olunacaqlar - Foto

13:32 / 04-12-2024

Kadırovun xüsusi təyinatlı alayına hücum olub - Foto

Xəbər lentinin davamı

Ən çox oxunanlar

11:41 / 04-12-2024

Bir musiqiçi Gülyaz Məmmədovaya 47 dəfə elçi göndərib

12:05 / 01-12-2024

SDU tələbələrinin məqaləsi ABŞ-da nəşr edilib - Fotolar

19:19 / 04-12-2024

Məhkəmə Rüfət Səfərov barəsində həbs qərarı verib

08:57 / 03-12-2024

Fazil Mustafa vətəndaş qəbulu keçirib - Fotolar

13:30 / 30-11-2024

DAMMİB İH-yə yeni sədr və üzvlər seçilib

12:57 / 04-12-2024

Kollec direktoru vəzifədən azad edilib

12:58 / 02-12-2024

SOCAR Slovakiyaya təbii qaz tədarükünə başlayıb

11:57 / 04-12-2024

Həm axtarışda olan terrorçu, həm də Əsədin yerinə namizəd - Colani kimdir?

14:13 / 03-12-2024

Naxçıvan Dövlət Universitetinə rektor təyinatı olub - Sərəncam

13:11 / 02-12-2024

Cəbrayıla daha 34 ailə köçürülüb - (Yenilənib)

11:09 / 03-12-2024

Sumqayıtda yaşayış binasında partlayış olub - (Yenilənib)

11:36 / 03-12-2024

İki ölkə Ukraynaya qoşun göndərmək istəyir

Arif Hacılı: “Müsavat Partiyasının təsir imkanları məhdudlaşıb” - Müsahibə
Tarix: 28-10-2018 08:24 | Bölmə: Müsahibə

Şirift ölçüsü:

Müsavat başqanı deyir ki, indi müxalifətə dəstək vermək daha təhlükəlidir: “Müxalifətin yanında olmaqdan karyerası, azadlığı, hətta həyatı baxımından ehtiyatlanan adamlar bir qədər kənarda dayanıblar”

Son illər ölkədə siyasi proseslər xeyli zəifləyib. Artıq ölkənin ictimai-siyasi həyatında əsas oyunçulardan biri siyasi partiyalar və müxalifət nümayəndələri deyil. Belə demək mümkündürsə, 2003-cü il prezident, 2005-ci il parlament seçkilərindən sonra Azərbaycanın siyasi arenasında süstlük başladı və hazırda siyasi mübarizə çox passivdir.

“Reytinq” qəzetinin əməkdaşı Müsavat Partiyasının başqanı Arif Hacılı ilə söhbətə elə bu mövzudan başlayıb.

- Arif bəy, son 10-15 ili nəzərdən keçirsək, siyasi proseslərin süstləşdiyini, müxalif qüvvələrin də buna adekvat olaraq zəiflədiyini görərik. Əvvəllər meydana yüz minləri çıxaran, siyasi prosesləri aktiv idarə edən müxalifətə 2003-2005 seçkilərindən sonra nə oldu?

- Siyasi qüvvələrin gücü siyasi proseslərdə, eyni zamanda seçkilərdə bilinir. 15 il əvvəl 2003-cü ilin prezident seçkiləri zamanı müəyyən siyasi proses mövcud idi. Saxtakarlıqlar, zorakılıqlar, qanun pozuntuları aşkar edilsə də, anti-demokratik olan mühit var idi. Administrativ resor cəmiyyəti indiki qədər nəzarətə götürməmişdi. Bu baxımdan müxalifətin gücünün görünməsi üçün imkanlar indi olduğundan daha geniş idi.

Əslində, bu müddət ərzində müxalifətin sayı, elektoratı nəinki azalmayıb, əksinə, artıb. Sadəcə, hazırda ölkədəki mövcud vəziyyət, avtoritarizmin möhkəmlənməsi dövlət resurslarının xalqa, cəmiyyətə qarşı hakimiyyət tərəfindən istifadə olunması belə bir şərait yaradıb ki, müxalifətin gücünün müəyyən olunması, ortaya çıxması üçün imkanlar yoxdur.

Seçkilər keçirilmir, keçirilən seçkilər tamamilə hakimiyyətin nəzarəti altındadır - 2003-cü ildən fərqli olaraq. Eyni zamanda, sərbəst toplaşma azadlığı, söz azadlığı o dövrə nisbətən hüdudsuz dərəcədə məhdudlaşdırılıb. Ona görə də, cəmiyyətdə müxalifətin gücü kifayət qədər görünmür.

Xalqın siyasi yolla dəyişikliklərin baş verməsinə inamı xeyli dərəcədə azalıb. İndi guya hakimiyyətin güclü, müxalifətin gücsüz olması görüntüsünün yaranmasına səbəb budur.

- Amma son illər cəmiyyətdə bir fikir də formalaşıb ki, bu müxalifət heç bir iş görə bilməz. Bu fikrin formalaşması nəyin nəticəsidir?

- Mənə elə gəlir ki, belə düşünən adamların olması istisna deyil. Bütün dövrlərdə özləri heç bir iş görmədən başqalarından böyük inqilabi dəyişikliklər uman insanlar olub və olacaq.

Ancaq cəmiyyətin müxalifətə inamının olmaması barədə fikirlərin əsası yoxdur. Cəmiyyətin ümumiyyətlə, seçki yolu ilə ölkədə hər hansı bir dəyişikliklərin olacağına ümidi azalıb. Bu ümidin azalmasının səbəbi Azərbaycan müxalifətinin yox, Azərbaycan hakimiyyətinin fəaliyyətidir. Administrativ resurs Azərbaycan cəmiyyətini o dərəcədə məngənəyə salıb ki, insanlar seçki yolu ilə hakimiyyət dəyişikliyinin baş verəcəyinə inanmır. Ona görə də, cəmiyyət müxalifətə dəstək vermir. Eyni zamanda cəmiyyətin, bir çox təbəqələrin müxalifətin yanında olması 15 il öncə daha təhlükəsiz idi. İndi müxalifətə dəstək vermək, müxalifətin yanında olmaq, müxalif fikir səsləndirmək, müxalifətin aksiyalarında iştirak etmək 15 il əvvəl olduğundan daha təhlükəlidir. Müxalifətin yanında olmaqdan karyerası, azadlığı, hətta bəzi hallarda həyatı baxımından ehtiyatlanan adamlar bir qədər kənarda dayanıblar. Onların bu davranışları heç də müxalifətdən narazı qalmaqları, müxalifətə qarşı çıxmaları, hakimiyyəti dəstəkləmələri ilə bağlı deyil.

- Bir məqamı da unutmayaq. Ötən dövr ərzində müxalifətin əsas simalarından olan bəzi şəxslər də mövqelərini dəyişdilər. Müxalifətdən üz dönənlərin də cəmiyyətin müxalifətə münasibətinə təsiri var...

- Bir tərəfdən müxalifəti dəyişməməkdə, müxalifət elitasını geridə qalmaqda ittiham edirlər, digər tərəfdən isə müxalifətdə dəyişikliyin baş verməsinə görə bizə qarşı ittihamlar səsləndirirlər. Təbii ki, hansısa adamlar uzun müddət bu təzyiqlərə, təqiblərə tab gətirə bilmir. Hər kəsin mübarizə potensialı eyni deyil. Hər kəs sona qədər mübarizə apara bilmir. Yəni belə hallar mövcuddur. Ancaq bunun da səbəbi ölkədə demokratik, azad seçkilərin olmamasıdır.

Hazırda müxalifət düşərgəsini dəyişmiş bir çox siyasətçilər var. Əminliklə deyə bilərəm ki, azad siyasi rəqabət şəraiti olsaydı, onlar müxalifət düşərgəsini dəyişməzdilər. Onlar bu gün də müxalifətdə olar, fəaliyyətlərini bu şəkildə davam etdirərdilər. Bəzi adamlar kompormizmə, şəxsi maraqlarına, şəxsi həyatlarını qurmağa görə, ömrün bir dəfə verildiyini və s. arqumentləri əsas gətirib bu mübarizədən çəkinirlər. Ancaq müxalifət düşərgəsində əvvəllər mübarizədə olmayan adamlar da var. Hakimiyyət düşərgəsindən müxalifət düşərgəsinə keçənlərin də sayı az deyil.

- Müsavatın son zamanlar gücünün azaldığı müşahidə edilir. Bu barədə nə deyə bilərsiniz?

- Müsavatın nüfuzu azalmayıb. Mən deyərdim ki, bu illər ərzində sizin bundan əvvəlki sualınızda qeyd etdiyiniz kimi, düşərgəsini dəyişməyən, öz əqidəsinə uyğun olaraq fəaliyyət göstərən adamların sayı Müsavat Partiyasında daha çoxdur. Bütövlükdə Müsavat Partiyası Azərbaycanda siyasi-ideoloji baxımdan stabil fəaliyyət göstərən, bütün mərhələlərdə, bütün dövrlərdə Azərbaycan xalqının, cəmiyyətin maraqlarını əsas götürən bir partiya kimi cəmiyyət arasında daha böyük nüfuza malikdir.

Ancaq mən fikrinizin o hissəsi ilə razıyam ki, Müsavat Partiyasının təsir imkanları məhdudlaşıb. Cəmiyyətin müqavimət gücü azalıbsa, cəmiyyətin bütövlükdə ölkədə dövlət idarəçiliyinə təsir imkanları məhdudlaşıbsa, Müsavat Partiyasının da gücünün məhdudlaşmasına təbii yanaşmaq lazımdır. Ancaq bütün bunlar şərti xarakter daşıyır. Ölkədə minimum seçki imkanı yaranan kimi, Azərbaycan cəmiyyəti yenə öz sözünü deyəcək və Müsavat Partiyası hakimiyyətə gələcək.

- Bəziləri Sizin başqan seçilməyinizdən sonra partiyanın zəiflədiyini söyləyir. Siz özünüzdə günah görürsünüzmü?

- Mən Müsavat Partiyası başqanı seçilməzdən əvvəl də partiyada kifayət qədər təsir imkanlarına malik idim. Müsavat Partiyasının icra strukturlarına rəhbərlik edirdim. Bütün siyasi aksiyalara, mitinqlərə, bütün seçki kampaniyalarına rəhbərlik etmişəm. Ona görə də mənim Müsavat Partiyası başqanı seçilməyimdən sonra hansısa bir qlobal dəyişikliyin baş verməsi haqqında fikir səsləndirən şəxs yəqin ki, siyasi ekspert, siyasi analitik səviyyəsində bir şəxs ola bilməz. Çünki mən bundan əvvəl də Müsavat Partiyasında təsir imkanlarına malik idim. Müsavat Partiyası mənim başqan seçildiyim müddətdən sonra bir çox çətinlikləri aradan qaldırmağa nail olub. Biz mətbuat böhranından çıxmışıq. Artıq Müsavat Partiyasının özünün mətbu qurumları var. Təsir imkanlarımız informasiya vasitələri ilə artır.

Müsavat Partiyasının təşkilati strukturları möhkəmlənir. Xarici siyasət sahəsində xeyli uğurlarımız var. Müsavat Partiyasının təbliğat və informasiya işi yaxşılaşmaqda davam edir.

Hesab edirəm ki, Müsavat Partiyasının 2008-2013-cü illər arasında düşdüyü böhran vəziyyəti artıq aradan qalxmaqdadır. Bundan sonra da Müsavat Partiyası üzvlərinin fədakarlığı nəticəsində partiyanın yalnız nüfuzu yox, təsir imkanları da artacaq.

- Son günlər parlamentin buraxılması və yenidən seçkilərin keçirilməsi, yaxud da boş qalan deputat yerlərinə mübarizənin başlayacağı ilə bağlı fikirlər səslənməkdədir...

- Bu fikirləri həmin seçkiləri arzulayan şəxslərin dilindən eşitmişəm. Hansısa rəsmi və bu seçkiləri keçirtmək üçün siyasi rıçaqlara malik olan siyasi qüvvələr tərəfindən növbədənkənar seçkilərin keçiriləcəyi ilə bağlı hər hansı anonsa rast gəlməmişəm. Ona görə də, düşünürəm ki, növbədənkənar seçkilər barədə danışmaq üçün ciddi siyasi əsaslar yoxdur.

- Arif bəy, müxalifətdən, cəmiyyətdən danışdıq. Hakim komandadakı vəziyyət barədə də fikirlərinizi bilmək istərdik. Hakimyyət hər zaman müxalifətə qarşı monolit olmağı bacarıb, sizcə, hazırda vəziyyət necədir?

- Əslində müxalifətdaxili münasibətlərin gərgin olması barədə fikirlər şişirdilsə də, hakimiyyətdaxili münasibətlər kifayət qədər gərgindir. Son dövrlər bu gərginliklər pik həddə çatıb. Açıq-aşkar görünür ki, hakimiyyət içində daha çox təsir imkanı, daha çox əmlak əldə etmək, həm maliyyə sferasına, həm də iqtisadiyyata nəzarət uğrunda çox ciddi və kəskin mübarizə gedir. Son dövrlər Kəmaləddin Heydərovun biznesinin məhv edilib, sıradan çıxarılması istiqamətində gedən proses heç kəsə sirr deyil. Azərbaycan hakimiyyətində mühüm rol oynayan və maliyyə axınlarına xeyli dərəcədə nəzarət edən Cahangir Hacıyev həbsdədir. Ona aid olan əmlakın, maliyyə axınlarının nəzarətə alınması prosesi indi də davam edir. Bundan başqa da gərginliklərin olması barədə məlumatlar var. Belə bir şəraitdə hətta hakimiyyət içində növbədənkənar parlament seçkilərinin keçirilməsi, hal-hazırda mövcud olan idarəçilik sisteminin həlledici şəkildə dəyişdirilməsi və s. haqqında təkliflər də səslənir. Bu da artıq hakimiyyətin yenidən bölüşdürülməsi uğrunda mübarizənin qızışdığını göstərir.

- Sizcə, hakimiyyətiçi mübarizə hansısa dəyişikliklərə səbəb ola bilərmi?

- Təbii ki, dəyişikliklər ola bilər. Azərbaycan tarixində belə hallar mövcuddur. Hakimiyyət dəyişikliyi bilavasitə hakimiyyətin özü vasitəsi ilə, hakimiyyəti buna məcbur etmək vasitəsi ilə həyata keçirilir. Azərbaycanın 90-91-ci illər parlamentini götürək. Məhz, həmin Ali Sovetdə Mütəllibovun istefasına nail olundu. Bu Ali Sovet onun istefasına səs verdi. Üzərindən bir müddət keçəndən sonra həmin Ali Sovet Mütəllibovun yenidən vəzifəyə bərpa olunması barədə qərar verdi. Sonradan Milli Məclisə çevrilən həmin qurum, İsa Qəmbərin Ali Sovetə seçilməsi vasitəsi ilə Xalq Cəbhəsinin hakimiyyətə gəlməsini təmin etdi. Sonra elə həmin Milli Məclis Heydər Əliyevi hakimiyyətə gətirdi. Onu Milli Məclisin sədri seçməklə faktiki olaraq Azərbaycanda hakimiyyət dəyişikliyini təmin etmiş oldular. Təbii ki, bu qərarlar müxtəlif dövrlərdə cəmiyyətin təzyiqi ilə, konkret olaraq 1993-cü ilin iyun ayında baş verən "İyun qiyamı" nəticəsində həyata keçirildi. Faktiki olaraq mövcud olan ali hakimiyyət strukturu vasitəsi ilə, ali qanunvericilik orqanı vasitəsi ilə bu hakimiyyət dəyişiklikləri baş verib. Tarixin təkrar olunması istisna deyil.

Reyting.az

Ana səhifəyə dön