Kənan Məmmədov: “Kino günündə göstərməyə yeni film olmadı”

Xəbər lenti

18:11 / 13-05-2025

"Georgi lenti" taxan Ağsaqqallar Şurasının sədri vəzifədən azad edilib

18:10 / 13-05-2025

Aydan Nuriyevanın musiqi dünyası - Etibar Cəbrayıloğlu yazır

18:04 / 13-05-2025

İlham Əliyev iki sərgi ilə tanış olub - Yenilənib

17:38 / 13-05-2025

Trampın xüsusi elçiləri İstanbula gəlir

17:13 / 13-05-2025

Azərbaycanın Hərbi prokuroru təyin edilib - Sərəncam

16:13 / 13-05-2025

Professor: Türkiyənin təklifinin alternativi müharibədir

16:00 / 13-05-2025

Magistraturalara imtahanın nəticələri elan olunub

15:41 / 13-05-2025

Rusiya 30 günlük atəşkəs təklifinə şübhə ilə yanaşır

15:20 / 13-05-2025

Yaşar Gülər Fəxri və Şəhidlər xiyabanını, Türk şəhidliyi abidəsini ziyarət edib

15:02 / 13-05-2025

Şərurlu İsfəndiyar məhkəməyə gəlib - Qalmaqal

14:58 / 13-05-2025

Deputatlar daha 12 məsələni müzakirəyə çıxaracaq

14:17 / 13-05-2025

Sərdar Cəlaloğlu: PKK dəstəyini itirib, bazası sıradan çıxıb

14:01 / 13-05-2025

Zakir Həsənov Yaşar Gülərlə görüşüb - Fotolar

13:28 / 13-05-2025

"Son zəng"lə bağlı məktəblərə protokollar göndərilib

13:04 / 13-05-2025

Şirkətin qadın rəhbəri həbs edilib

13:04 / 13-05-2025

Elnur Zeynalov: “Ağdam Muğam Mərkəzində solo-konsert verməyi düşünürəm”

12:53 / 13-05-2025

Tərtərdə qayınata gəlini öldürüb - Yenilənib

12:49 / 13-05-2025

Rəsmi Bakı Kremlin bostanına daş atır

12:46 / 13-05-2025

Müəllimlərin sertifikasiya imtahanının vaxtı bəlli olub

12:34 / 13-05-2025

Sabah yağış yağacaq

12:23 / 13-05-2025

Çin “Boeing”ə qoyulan qadağanı ləğv edib

12:19 / 13-05-2025

Vardanyanın cinayət işi üzrə məhkəmə davam etdirilir

12:05 / 13-05-2025

Azon zavodunun direktoru vəzifədən çıxarılıb

11:58 / 13-05-2025

Tramp həm Rusiyanı, həm də Ukraynanı hədələyir

11:41 / 13-05-2025

Agentliyin sabiq direktoru məhkəmə zalında həbs edilib

11:28 / 13-05-2025

İstanbul danışıqları: Zelenski gəlir, Tramp iştirakına eyham vurur, Putin hələ də manevr edir

11:09 / 13-05-2025

Milli Təhlükəsizlik Şurasının Baş katibi Bakıya gəlib - Fotolar

11:06 / 13-05-2025

DİN: "Naməlum zəngləri dərhal bloklayın"

10:51 / 13-05-2025

Xalq artisti: "Televiziyada “ləçər kişi” obrazı yaranıb"

10:37 / 13-05-2025

İnsan alveri: 11 nəfər beynəlxalq axtarışa verilib

Xəbər lentinin davamı

Ən çox oxunanlar

20:00 / 10-05-2025

İlham Əliyev Ağdama gedib - (Yenilənib) - Fotolar

21:05 / 08-05-2025

Məhkəmə: Kəlbəcərin işğalını əks etdirən videomaterial nümayiş olunub - (Yenilənib)

09:59 / 09-05-2025

Prezident və birinci xanım Heydər Əliyevin məzarını ziyarət ediblər

20:17 / 08-05-2025

Məşhur rejissor böyük faciəni ekranlaşdıracaq

09:05 / 09-05-2025

Anqola prezidenti İlham Əliyevə zəng edib

22:40 / 08-05-2025

BƏƏ prezidenti İlham Əliyevə zəng edib

19:20 / 09-05-2025

207 nömrəli məktəbdə 150 manatdan pul yığılması iddiası araşdırılır

00:01 / 10-05-2025

Bu gün Heydər Əliyevin doğum günüdür

23:44 / 08-05-2025

Pakistan Hindistana raketlərlə cavab verib

00:03 / 09-05-2025

Prezident Faşizm üzərində Qələbə Günü münasibətilə paylaşım edib - Foto

09:32 / 09-05-2025

SOCAR-da yeni təyinat olub

19:31 / 08-05-2025

Putin və Si Cinpinin danışıqları 7 saatdan çox davam edib

Kənan Məmmədov: “Kino günündə göstərməyə yeni film olmadı” - Müsahibə
Tarix: 16-08-2023 12:08 | Bölmə: Müsahibə / Slayd

Şirift ölçüsü:

Avropa Kino Akademiyasının üzvü deyir ki, Azərbaycan kinosunun problemləri çoxdur: “Azərbaycanfilm” kimi unikal sənət ocağına 6-7 aydır ki, dövlətdən maliyyə ayrılmırsa milli kinodakı vəziyyətdən necə rahat olmaq olar?”

Kənan Məmmədov milli kinomuzun canlı əfsanələrindən biridir. “Atları yəhərləyin”, “Fəryad”, “Doğma sahillər”, “Təhminə”, “Otel otağı”, “Köhnə bərə”, “Qara gölün cəngavərləri”, “Haray”, “Küçələrə su səpmişəm”, “Qala”, “Qızıl uçurum”, “Qətldən yeddi gün sonra”, “Məhkumlar”, “Ovsunçu”, “İstanbul reysi”... kimi bədii filmlərimizin quruluşçu operatoru olub. Tofiq Tağızadə, Rasim Ocaqov, Şamil Mahmudbəyov, Eldar Quliyev, Oqtay Mirqasım, Ramiz Həsənoğlu kimi görkəmli rejissorlarla çalışıb.

Özünün dediyi kimi, dünyanın o başına -Kanadaya köçsə də, tez-tez Vətənə gəlir, doğma Bakını, doğulduğu İçərişəhəri gəzir, uzun illər çalışdığı “Azərbaycanfilm” kinostudiyasına baş çəkir, bir vaxtlar çiyin-çiyinə işlədiyi insanlarla söhbətləşir, ötən günləri yada salır.

Əməkdar incəsənət xadimi, Avropa Kino Akademiyasının üzvü Kənan Məmmədovla Azərbaycana budəfəki gəlişində görüşdük, Reyting.az-a müsahibəyə həvəslə razılıq verdi.

- Kənan müəllim, o gün sosial şəbəkədə yazışanda bu sualı sizə vermişdim, istəyirəm yenə təkrarlayım. Doğma Vətəndə günlər necə keçir?

- Artıq 6 ildir ki, dünyanın o başına -Kanadaya köçmüşəm, amma harada yaşamasından asılı olmayaraq Vətən insan üçün əzizdir. Mən də Azərbaycanı çox istəyirəm, imkan düşəndə Bakıya gəlirəm. Budəfəki gəlişim şəxsi məsələlərlə bağlı olsa da əlamətdar hadisələrə təsadüf elədi...

- Yəqin ki, kino ilə bağlı yubileyləri nəzərdə tutursunuz?

- Təbii. Bu il milli kinomuzun 125, uzun illər çalışdığım Cəfər Cabbarlı adına “Azərbaycanfilm” kinostudiyasının isə 100 yaşı tamam oldu. Yubileylərlə bağlı keçirilən tədbirdə iştirak etdim, sənət yoldaşlarımla, dost-tanışlarla görüşdüm.

İl yarımdan çox idi ki, Vətənə gələ bilmirdim. Şablon kimi çıxmasın, hər dəfə gələndə Bakının necə dəyişdiyini, inkişaf etdiyini görürəm. Amma Bakı çox tünlükdür, sürücülər və piyadalar qaydalara əməl etmirlər. Kanadada tamam fərqli mənzərədir. Buna baxmayaraq Bakı mənə bütün halları ilə maraqlı və əzizdir. Həmişə olduğu kimi, bu dəfə də İçərişəhərə baş çəkdim, mən orda doğulmuşam, orda böyümüşəm axı. İçərişəhərin küçələri həmişə məni özünə çəkir.

- Mən sizi əslən lənkəranlı bilirdim...

- Babam Hacıəli Məmmədov 1900-cü ildə Lənkərandan Bakıya gəlib, o dövr üçün həm savadına, həm də gözəl xəttinə görə Bakı Dumasında işə götürüblər, orda mirzəlik edib. Sonra bir müddət babamgil Lənkərana qayıdıblar, atam Əzizağa kişi orda anadan olub, atam kiçik yaşlarında olanda ailəsi yenidən Bakıda yaşamağa başlayıb. Mən də 1946-cı il oktyabrın 9-da İçərişəhərdə dünyaya göz açmışam.

- Doğma Bakını, İçərişəhəri özünüzün də dediyiniz kimi, dünyanın o başına -Kanadaya dəyişmək qərarı yəqin ki, anidən, birdən-birə verilməyib?

- Sözsüz ki, Kanadaya köçməklə bağlı fikrimi bir günə verməmişəm. Qızımın həyat yoldaşı savadlı, bacarıqlı poliqlotdur, 5-6 xarici dili mükəmməl bilir. O, çalışdığı korporasiyada tenderi udduğuna görə işləmək üçün Kanadaya dəvət aldı və ailəsi ilə ora köçməli oldu. Qızım isə istedadlı pianoçudur, orda musiqi müəlliməsidir. Mən də qızıma çox bağlı bir insanam, gördüm ki, ondan ayrı qalmaq çətindir, belə qərara gəldik ki, xanımımla birgə qızımızın yanına daşınaq.

- Kanadanın hansı şəhərində yaşayırsınız?

- Kürəkənim və qızım Toronto şəhərində işləyirlər, meqapolis olduğundan Torontoda yaşamaq çətindir. Yaşadığımız şəhərin adını kürəkənim belə tərcümə edir - Təzə bazar. Bizim yaşadığımız şəhərdən Torontoya avtomobillə 35 dəqiqəlik yoldur, sakit, ekoloji cəhətdən təmiz, yaşıllıqların içərisində salınan bir şəhərdir.

- Söhbətimizin əvvəlindəki sualı bu dəfə başqa cür səsləndirim. Kənan müəllimin qürbətdə günü necə keçir?

- Qızımgil meşənin kənarında ev alıblar, təbiətin qoynunda dincəlirəm özüm üçün.

Mən 2008-ci ildən pensiyaya çıxsam da, ondan sonra quruluşçu operator kimi 6 filmdə işləmişdim, işləmək üçün yenə enerjim, sağlamlığım imkan verirdi. Sadəcə, bizim kinoda nəsil dəyişikliyi baş verdi, birgə çalışdığım rejissorların əksəriyyəti dünyasını dəyişdi, “Azərbaycanfilm”də də işlər demək olar ki, dayandı.

Yaradıcı işlə məşğul olan adam üçün sənətdən ayrı qalmaq çətindir, bir yandan da bayaq dediyim kimi, qızım üçün darıxırdım, ona görə də köçüb getməli oldum. İndi də orda həm dincəlirəm, həm də sözsüz ki, kino adamı kimi dünyada bu sahədə gedən prosesləri, yenilikləri izləyirəm.

Bugünkü cavanlar ola bilsin, yaxşı tanımır, mən axı həm də Avropa Kino Akademiyasının üzvüyəm. Rüstəm İbrahimbəyovla eyni vaxtda bu nüfuzlu quruma üzv qəbul edilmişik, sadəcə, rəhmətlik Rüstəm müəllim akademiyaya seçiləndə hələ Rusiya vətəndaşı idi. Yəni deməyim odur ki, Azərbaycandan ilk dəfə mən həmin quruma seçilmişəm.

Avropa Kino Akademiyasının müxtəlif ölkələrdə keçirilən tədbirlərinə üzvü kimi qatılaram, müzakirələrdə iştirak edirəm. Sonuncu iştirak etdiyim belə tədbir ötən ilin sonunda İslandiyanın paytaxtı Reykyavikdə keçirildi, yeni filmlərə baxıb müzakirə etdik, nominasiyaların qaliblərini seçdik. Çox istərdim ki, onların arasında nə vaxtsa Azərbaycan filmi də olsun, amma hələ ki, bu arzunu reallaşdırmaq mümkün deyil.

- Bizim kino sahəsində yenilikləri necə, izləyə bilirsinizmi?

- Əlbəttə izləyirəm, cavanlar nələrisə etmək istəyir. Amma onların çəkdikləri teleserialların bədii keyfiyyəti bir peşəkar kimi məni qane eləmir. Ümumiyyətlə, bu sahədə çoxlu problemlərin olduğu görünür. Milli Kino Günü ilə bağlı keçirilən tədbiri yarımçıq tərk etməli oldum, özümü çox pis hiss elədim?

- Niyə?

- Kino günündə göstərməyə yeni film olmadı, heç vaxt belə vəziyyət yaranmamışdı. Kinosuz da kino günü olar? Bunun özü göstərir ki, problemlər çoxdur. “Azərbaycanfilm” kinostudiyası kimi böyük ənənəsi olan bir unikal sənət ocağına 6-7 aydır ki, dövlətdən maliyyə ayrılmırsa milli kinodakı vəziyyətdən necə rahat olmaq olar? Mən dəqiq bilmirəm ki, kinomuza konseptual yanaşma necədir, nələri düşünürlər? Bəziləri deyir ki, kinostudiya baza kimi qalsın, ayrı-ayrı prodakşnlar orda film çəksinlər. Öz-özlüyündə pis təklif deyil, amma əvvəlcə gəlin görək kinostudiyanın buna texniki imkanları çatırmı, sexlərdə vəziyyət müasir tələblərə cavab verirmi, yüksək səviyyəli mütəxəssislər varmı? Bunlar yoxdur axı.

- İstedadınıza, təcrübənizə görə kinomuz, ümumiyyətlə incəsənətimiz üçün qənimət insanlardansınız. Rəsmi dairələrdən kinomuzun gələcəyi ilə bağlı fikirlərinizi, təkliflərinizi soruşan olubmu?

- Ömrümün 45 ilini milli kinomuza həsr etmişəm, 28 bədii filmin quruluşçu operatoruyam, xoşbəxt adamam ki, böyük rejissorlarımızla çalışmışam. Bu gün milli kinomuzu inkişaf etdirmək üçün xüsusi bir model, yol axtarmaq, nə bilim baş sındırmaq lazım deyil. Necə deyərlər, velosiped icad etməyə ehtiyac yoxdur. Birinci növbədə dövlət kinoya maliyyə ayırmalı, bununla da göstərməlidir ki, sahənin dirçəldilməsində maraqlıdır. Onsuz da biz bu gün Hollivudla rəqabət aparmaq gücündə deyilik.

O ki qaldı rəsmi şəkildə görüşməyə, təklif verməyə, nə deyim vallah... Mədəniyyət naziri yenə dəyişdi, başqa komanda gəldi, mən də onların heç birini tanımıram.

Bu dəfə Bakıya gələndə həmişəki kimi doğma kinostudiyamıza baş çəkdim, direktor Nazim Hüseynovla görüşüb söhbətləşdim, indiki durumu öyrəndim. Moskvada Ümumittifaq Dövlət Kinematoqrafiya İnstitutunda bir yerdə oxuduğum gözəl operatorumuz və rejissorumuz Hüseyn Mehdiyevin rəhbərlik etdiyi Professional Kinorejissorlar Gildiyasına baş çəkdim, Hüseynlə fikir mübadiləsi apardıq.

- Maraqlıdır, Kənan müəllim hər dəfə kinostudiyanın qapısından içəri daxil olanda hansı hissləri keçirir?

- Əsas qapıdan keçən kimi üzbəüz binadakı ağ rəngli pəncərəni gözüm axtarır. Çünki ora mənim iş otağım olub. Nostalji hisslər keçirirəm. Yadıma düşür ki, çəkiliş qrupu səhər tezdən toplaşıb şən əhval-ruhiyə ilə minirdik avtobuslara, gedib natura çəkilişləri aparırdıq. Gecə də yorğun-arğın, lakin işimizdən razı halda qayıdırdıq kinostudiyaya. Ömür keçir, həmin insanların əksəriyyəti artıq həyatda yoxdur. Bəziləri də kinostudiyanın durğunluq dövründə gedib başqa sahələrdə iş-güc tapıblar.

Kinostudiyamıza hər gələndə birgə işlədiyim Tofiq Tağızadəni, Rasim Ocaqovu, Eldar Quliyevi, Fikrət Əliyevi yad edirəm.

Moskvada təhsilimi başa vurub 1976-cı ildə Bakıya qayıdanda Rasim Ocaqovun məşhur “Ad günü” filmində ikinci operator oldum. Düz iki il müxtəlif mövzularda sənədli filmlər işlədim. Bir gün səhər kinostudiyaya gələndə dedilər ki, Tofiq Tağızadə səni axtarır. Tofiq müəllim kimi korifey rejissorun gənc bir operatorla maraqlanması kino aləmində sıradan bir hadisə deyildi. Tofiq Tağızadə mənə İsi Məlikzadənin ssenarisini verdi və dedi ki, istəyirəm yeni filmimin quruluşçu operatoru sən olasan. Beləliklə, böyük kinoda “Evdə kişi var” filmi ilə debüt etdim. Tofiq müəllim həmişə deyirdi ki, maraqlı bir layihəm var, onu səninlə birgə işləyib kinodan gedəcəm. Amma heyf ki, həmin arzusunu həyata keçirə bilmədi.

Rasim Ocaqovla 4 film üzərində birgə işlədik. Ümumiyyətlə, Rasim müəllim kimi nəhəng rejissorla qarşılaşmağım, onunla çalışmağım mənim kino həyatımda mühüm bir hadisə oldu.

1999-cu ildə onunla “Otel otağı” bədii filmini çəkdik. Bu, Rasim müəllimin sonuncu filmi idi, çünki “Otel otağı”nı təhvil verəndən sonra xəstələndi, daha heç bir film çəkə bilmədi. Amma böyük planları, ideyaları var idi, hər dəfə görüşüb müzakirə edir, hazırlaşırdıq. Təəssüf ki, nəhəng sənətkar rəhmətə getdi və birgə planlarımız yarımçıq qaldı.

“Axırıncı dayanacaq” filmi isə kinoda sonuncu işim oldu. Həmin ekran əsərini 2014-cü ildə mərhum Fikrət Əliyevlə birgə işlədik...

- Dediyiniz kimi, həm sovet, həm də müstəqillik illərində kinomuzdakı ən görkəmli rejissorlarla birgə çalışmaq sizə nəsib olub. Belə bir məşhur rejissorumuz varmı ki, onunla işləmək istəmisiniz, amma alınmayıb?

- Çox görkəmli bir kino rejissorumuz var idi, onunla işləməyi çox arzulamışdım. Həmin şəxsin adını çəkməzdən əvvəl bir hadisəni danışım. 1990-cı il idi, Rasim Ocaqovla “Qətldən yeddi gün sonra” adlı bədii filmimizi təhvil vermək üçün Moskvaya getmişdik. “Kino Evi”ndə banket oldu, həmin rejissorla yanaşı oturmuşduq. Məni təbrik elədi, film barədə, operator işindən xoş sözlər söylədi. Dedi ki, Kənan, əla bir ssenari var, biz səninlə hökmən o filmi çəkməliyik. Həmin rejissor görkəmli həmyerlimiz, Vyetnamda milli kinonu yaradan, sonralar SSRİ Xalq artisti kimi ən nüfuzlu fəxri ada layiq görülən Əjdər İbrahimov idi. Çox istəyirdim ki, belə bir insanla işləyim, amma Əjdər müəllimlə birgə film çəkmək arzum həyata keçmədi.

- Son vaxtlar bizdə quruluşçu operatoru təsvir rejissoru kimi təqdim edirlər. Şəxsən mənim dilimə yatmır, məsələn, təsvir rejissoru Kənan Məmmədov...

- Mənim fikrimi öyrənmək istəyirsinizsə, əslində doğru seçimdir. Moskvada görkəmli professor Aleksandr Vladimiroviç Qalperinin emalatxanasında təhsil alanda sənət müəllimim də “operator” ifadəsi ilə razılaşmırdı, deyirdi ki, fermada inəyi aparatla sağan qadına da, neft-kimya sahəsində çalışana da, kino çəkəndə bizə də operator deyirlər. Şəxsən mən də hesab edirəm ki, təsvir rejissoru uğurlu ifadədir, məzmun etibari ilə işimizi tam əhatə edir, görünür bizimkilər Amerika variantını seçiblər. Yəqin ki, Amerika və Avropada istehsal olunan filmlərə diqqət etmisiniz, titrlərdə “quruluşçu operator” deyil, “kamera” sözü yazılır.

- Kənan müəllimin fikrincə 125 illik milli kinomuzun 10 ən yaxşı filmi hansılardır?

- Bu çox geniş və əhatəli cavab tələb edən sualdır. Mən bir mütəxəssis kimi adını çəkəcəyim hər bir filmi gərək geniş təhlil edim. Bəlkə bu sualı saxlayaq növbəti müsahibəmizə? İnşallah, gələn dəfə Kanadadan qayıdanda bu barədə ayrıca müsahibə edərik.

- Növbəti dəfə doğma Bakıda görüşənədək!