Tofiq Zülfüqarov: “Rusiyada siyasi böhran zamanıdır” - Müsahibə
Tarix: 12-11-2022 19:43 | Bölmə: Müsahibə
Tofiq Zülfüqarov: “Rusiyada siyasi böhran zamanıdır”

Keçmiş nazir: “Ukrayna ilə savaş bir dövlət kimi Rusiyanın imicinə ağır zərbə vurub. Bunun siyasi hesabını kimsə verməlidir”

Rusiya ordusu Xersonu tərk edib. Bu, Ukraynanın yeganə vilayəti və vilayət paytaxtı idi ki, ruslar oranı tam işğal etmişdi.

Azərbayanın keçmiş xarici işlər naziri Tofiq Zülfüqarov Reyting.az-a müsahibəsində Rusiya-Ukrayna müharibəsində bundan sonrakı proseslərdən danışıb:

- Mənim fikrimcə, bundan sonra iki variant mümkündür. Rusları nəzərdə tutaraq qeyd edim ki, onlar öz mövqelərini daha sadələşdiriblər. Dnepr çayı boyunca mövqe tutmaq niyyətləri var. Yəni çayın bir tərəfində Rusiya, digər tərəfində Ukrayna ordusu mövqe tutacaq.

Əlbəttə, ruslara çay boyu müdafiə qurmaq daha asandır. Amma bütün hallarda bu addım Rusiyanın zəifləməsini göstərir. Eyni zamanda da hərbi əməliyyatların tempinin qışda aşağı düşəcəyi gözlənilir. Yəni tərəflər, daha çox ruslar qışa hazırlaşırlar. Bəllidir ki, soyuq və qarlı havalarda müharibə aparmaq daha çətin olacaq. Çayı boyu mövqelərdə mümkündür ki, atəşkəsə yaxın vəziyyət yaransın.

- İndiki halda Xersonu Rusiyaya birləşdirən, rus torpağı sayan və sonradan Ukraynaya verməyə məcbur qalan prezident Putinin vəziyyətini necə qiymətləndirirsiniz?

- Azərbaycanda məndən başqa hamı Putinin vəziyyəti, üzləşdiyi durum və apardığı müharibə haqqında danışıb. Məndə də danışsam, onları təkrar etməli olaram.

Bəli, Putinin durumunu çox zəif sayıram. Baxın, Xersonun Ukrayna ordusuna verilməsi necə ciddi reaksiya yaradacaq. Artıq indidən Rusiya daxilində bu addım ciddi etirazla qarşılanır. Bu addım siyasi məntiqə zidd hadisədir.

Putin bir ay əvvəl elan edib ki, Xerson Rusiyanın tərkib hissəsidir. İndi Rusiya qanunlarına görə, sanki Rusiya ərazisini Ukrayna işğal edib. Əslində bu, gülməli də olsa, Rusiya baxımından konstitusiyaya zidd hadisə sayıla bilər. Əlbəttə, bu, siyasi və hərbi böhrandır.

Mən hesab edirəm ki, hazırda Rusiyada mənəvi böhran da yaşanır. Mən internetdə sosial şəbəkənin rus seqmentinə baxıram. Millətçi ruslar Putini söyürlər. Deyirlər ki, qan töküb Xersonu işğal etmişik, indi ordu şəhəri asanlıqla verərək Dnepr çayının əks istiqamətinə keçib. Sual edirlər ki, Xersondan ordu çıxacaqdısa, onda nəyə görə burada çoxlu itkilər baş verib? “Youtube”yə baxsanız görərsiniz ki, hazırda rus ordusunun Xersondan çıxmasını ən çox tənqid edənlər rusların özləridir.

- Bu proses Rusiya daxilində nələrə səbəb ola bilər?

- Hesab edirəm ki, Rusiya daxilində böhrana oxşar hal yaranıb. Tutaq ki, müharibə, hərbi əməliyyatlar səngiyəcək. Bu, mümkündür və qış aylarında müharibə aparmaq çətinləşəcək. Amma siyasi böhran üçün əsl zamandır. Mən Rusiyanı nəzərdə tuturam. Bundan sonra Rusiyada siyasi proseslər sürətlə gedəcək. Hələ Ukrayna müharibəsi təzə başlayanda yazmışdım ki, bu, artıq “Putinzm”in sonudur.

- Hazırda proseslər daha çox hansı istiqamətə gedir?

- Əslinə qalsa, müharibənin sonu Rusiyadakı böhranın sonu anlamına gəlməyəcək. İstənilən yerdə müharibə bitə bilər. Bəs, zaman, iqtisadi və siyasi böhran? Bu qədər itki verəndən sonra Rusiya bir dövlət olaraq nə qazanır? Bu müharibə nə üçün lazım idi? İndi hamı belə suallar verir. 10 minlərlə itki var və hamısı da cavan insanlardır. Əslində isə bu, faciədir.

- Çoxları deyirdi ki, strateji baxımdan Rusiya uduzub, amma hərbi baxımdan irəliləyib. Qərb analitikləri isə iddia edirlər ki, Xersonun geri alınması Ukrayna ordusu üçün dönüş nöqtəsi ola bilər...

- Əslində bunlar bir-biri ilə bağlı məsələdir. Hərbi baxımdan götürdükdə ruslar 20 faiz olmasa da, Ukrayna ərazisinin 10 faizini işğal altında saxlayır. Amma bunu qələbə adlandırmaq olmaz. Üstəlik, bu əraziləri rus ordusu sona qədər saxlaya biləcəkmi? Şəxsən mən buna inanmıram.

İstisna etmirəm ki, Ukrayna və Rusiya arasında hansısa təmaslar var. Əlbəttə, bunu danışıq adlandırmaq mümkün deyil. Amma rus mənbələri belə təqdim edirlər ki, guya prezident Ərdoğan vasitəçilik edir. Xüsusilə, fikir verirlər ki, Ərdoğan hansısa çıxışında deyib ki, rus ordusunun Xersonu tərk etməsini alqışlayır. Rus şərhçilərinin sözlərinə görə, bu, ona işarədir ki, Xersonu tərk etmək hansısa siyasi oyun daxilində baş verən ssenaridir. Belə fikirlərə rast gəlmişəm, amma bunun reallıq və ya boş təbliğat olduğunu deyə bilmərəm.

- Rusiya kifayət qədər zəifləyib və proses davam edir. Siz Rusiyanın qlobal oyunçudan regional oyunçuya çevrilməsini gözləyirsinizmi?

- Diqqət edin, ruslar İrandan “Shahed” dronları alır. Bu, elə İranın səviyyəsinə düşməkdir. Üstəlik, ümid edirlər ki, İran silahları Ukraynada hərbi vəziyyəti dəyişdirə bilər. Deməli, belə addım Rusiyanı hərbi baxımdan İrandan da aşağı yerə aparır. Bundan əvvəl isə biz ona “Dünyanın ikinci güclü ordusu, nüvə silahına malik olan dövlət”, - deyirdik. Nə oldu? İrandan dron alır? Hələ onu demirəm ki, ukraynalılar İran dronlarına lağ edir, deyirlər ki, bu dronların səsi daha çox mapetin səsinə oxşayır. O günə qalıblar ki, İrnandan “tır-tır” səsli dronlar alırlar?

Hələ Şimali Koreyadan raket almaq haqda fikirləri demirəm.

Byraqdar dronları ayrı mövzudur, elektronu, imkanları var, xüsusi qabiliyyətə malikdirlər.

Bəli, Ukrayna savaşı bir dövlət kimi Rusiyanın imicinə ağır zərbə vurub. Bunun siyasi hesabını kimsə verməlidir...

- Kim?

- Mən hesab edirəm ki, Rusiya prezidenti Vladimir Putin!

- Amma rus ordusunun Xersondan çıxmasını elə təqdim etdilər ki, sanki bütün məsuliyyəti müdafiə naziri Sergey Şoyqu daşıyır...

- Daxili siyasi oyunlar ola bilər. Fakt odur ki, rus ordusu Xersonu tərk edib. Rusiyanın da dövlət başçısı Vladimir Putindir. Burada Şoyqu və digərləri ikinci dərəcəlidir. Daxildə orta səviyyədə olan söhbətlərdə Şoyqu və digərlərinin adı çəkilə bilər, amma normal Rusiya vətəndaşları sabah deyəcək ki, “cənab Putin, nə oldu, axı sən deyirdin 3 günə Kiyevi götürəcəksən? Milləti qırdırdın, ordunu məhv etdin, üstəlik, işğal etdiyin torpaqlardan çıxdın”. Bu məsələləri Putindən tələb edəcəklər. Odur ki, burada siyasi hesabatı Putin verməlidir. Çünki bu işlərlə bağlı qərarı o verib.

Reyting.az




Bölməyə aid digər xəbərlər
{sape_links}{sape_article}