Eldəniz Babayev: “Hər bir rəssam fərdi sərgisinə ömrü boyu yol gəlir”

Xəbər lenti

19:36 / 30-08-2025

Bu gündən Bakının bəzi yollarında hərəkət qismən məhdudlaşdırılacaq

19:30 / 30-08-2025

Aİ-nin xüsusi nümayəndəsi Naxçıvana gəlib

18:08 / 30-08-2025

Prezident İlham Əliyev Çinə səfər edib - Fotolar

15:49 / 30-08-2025

Ukrayna Ali Radasının deputatı qətlə yetirilib

12:09 / 30-08-2025

Şüvəlanda yeni ictimai çimərliklər yaradılıb

09:27 / 30-08-2025

Premyer Liqa: bu gün daha iki qarşılaşma olacaq

08:23 / 30-08-2025

Gədəbəydəki qəzada ölənlər var

08:13 / 30-08-2025

Bakı-Ağdam sərnişin qatarı istifadəyə verilib

07:08 / 30-08-2025

Ukrayna yenidən kütləvi hücuma məruz qalıb

00:24 / 30-08-2025

Töhmət alan icra başçısı: “İş olan yerdə nöqsan da olur"

00:10 / 30-08-2025

Azərbaycanla ABŞ arasında Anlaşma Memorandumu imzalanlb

19:01 / 29-08-2025

Bako Sahakyanın ibtidai istintaqa ifadəsi yayılıb

18:25 / 29-08-2025

MİQ üzrə müsahibə mərhələsinin nəticələri elan olunub

18:01 / 29-08-2025

Məhkəmə tiktoker Aysel Mustafayeva haqqında həbs qərarı verib

17:53 / 29-08-2025

Gənclər Liqası və U-17 Liqada 2025/2026 mövsümünün püşkü atılıb

17:43 / 29-08-2025

DÇ-2026: Türkiyə yığmasının heyəti açıqlanıb

17:38 / 29-08-2025

Azərbaycanda saxlanılan Özbəkistan vətəndaşı ölkəsinə təhvil verilib

17:32 / 29-08-2025

Rusiya ABŞ və NATO-nun silah marşrutlarını izləyir

17:15 / 29-08-2025

İtaliyada 60-dan çox turist qidadan zəhərlənib

17:07 / 29-08-2025

Yanan beş qayıqdan ikisi batıb

17:05 / 29-08-2025

Şəbnəm Tovuzlu Rusiyaya buraxılmayıb

17:01 / 29-08-2025

Zelenski: Rusiya bufer zonanı artırmaq üçün geri çəkilməlidir

17:00 / 29-08-2025

Şəhid Natiq Kərimov dəfn olunub

16:58 / 29-08-2025

Daha 56 nəqliyyat vasitəsi hərraca çıxarılıb

16:23 / 29-08-2025

Hərbi xidmətə çağırış başlayır

16:13 / 29-08-2025

Prezident icra başçısına şiddətli töhmət verib

16:10 / 29-08-2025

"Qarabağ" futbol klubuna 5 milyon manat ayrılıb - Sərəncam

16:03 / 29-08-2025

Agentlik: "İki il ərzində Ukraynada oxuyan 3673 tələbənin diplomu tanınıb"

15:41 / 29-08-2025

Cümşüd Nuriyev: Bizi təxribata çəkə bilməzlər

15:36 / 29-08-2025

Pakistanla Ermənistan arasında diplomatik münasibətlər qurulur

Xəbər lentinin davamı

Ən çox oxunanlar

14:04 / 26-08-2025

Quranı yandıran siyasətçi müsəlmanları hədələyir - Video

01:04 / 26-08-2025

Bu gün Laçın Şəhəri Günüdür

18:09 / 27-08-2025

Bakının üç rayonunda söküntü işlərinə başlayırlar

13:31 / 28-08-2025

Bakıda nəqliyyatda gedişhaqqı artırılacaq? - Açıqlama

11:13 / 26-08-2025

Zəngəzur dəhlizi Türkiyəyə effektiv yol açır

12:50 / 27-08-2025

Keçmiş rəqiblər barışır: Türkiyə Səddamla əlaqə qurur

13:54 / 27-08-2025

Ağdama növbəti köç karvanı gedib - (Yenilənib)

22:47 / 25-08-2025

"Zirə” “Qəbələ”ni məğlub edib

22:01 / 26-08-2025

Ağstafanın meşə sahəsində yanğın məhdudlaşdırılıb

00:03 / 26-08-2025

Bu gün Mehriban Əliyevanın doğum günüdür

18:19 / 26-08-2025

Ali təhsil müəssisələrinə qəbul olanların sayı açıqlanıb

10:16 / 27-08-2025

Kəlbəcərdə qaz sızması nəticəsində partlayış olub, 4 nəfər xəsarət alıb - Yenilənib

Eldəniz Babayev: “Hər bir rəssam fərdi sərgisinə ömrü boyu yol gəlir” - Müsahibə
Tarix: 05-07-2023 11:11 | Bölmə: Müsahibə / Mədəniyyət

Şirift ölçüsü:

İstedadlı rəssam uzun illər ərzində “Zəfər müjdəsi”nə doğru addımlayıb

“... Eldənizin yaradıcılıq və ictimai fəaliyyətinə nəzər salarkən, incəsənətimizin uzaq keçmişinin dərin köklərinə gedib çıxdığının şahidi oluruq. Xalqımızın zəngin tarixini, milli ruhunu, mənəvi prinsiplərini və milli ənənələrinin uzaq keçmişdən bu günümüzə gəlib çatmasını rəssam öz əsərlərində qeyd etmək istəyir.

Onun yaradıcılığını müəyyən mərhələlərə bölmək olar. Birinci qisim əsərləri qədim Bakının rəngli boyalı, süjetli təsvirləridir. Tablolarında dövrün koloriti aydın çalarda əksini tapmışdır. Dəvələrin və ulağın belində görünən insanların geyimləri, Qız qalasının görüntüyə alınması və ətraf sahənin təcəssümü həyatidir. Rəssam rənglərin boyasından dəyərincə bəhrələnərək ekspressivliyi qabarıq nəzərə çatdırır. Qədim Bakının təsviri tamaşaçını həmin çağlara qovuşdurur.

Bakımızın müasir təsviri olan ikinci qisim tabloda da rənglərin ahəngdarlığı maraq doğurur. Əsərlərində xüsusən göy, açıq qəhvə rənglərindən məharətlə istifadə olunmuşdur. Rəssamın xalqımızın qədim tarixi etik-estetik, mənəvi-psixoloji durumuna müraciəti tablolarının mayasını təşkil edir. “Səyyah şair” əsərinə baxdıqda sufi təriqətinə inamı özündə əks etdirən portret, tamaşaçının xəyalını orta əsr dünyagörüşünün təsəvvürlərinə qovuşdurur...

...Ümumilikdə fırça ustasının müxtəlif süjetli bütün əsərlərində milli kolorit aydın nəzərə çarpır, ancaq milliliklə bir sırada əsərlərin müasir üslubda təsviri də diqqət çəkir”.

Bu dəyərli fikirləri dünya şöhrətli fırça ustası, Xalq rəssamı, akademik Tahir Salahov istedadlı rəssam Eldəniz Babayevin yaradıcılığını təhlil edərkən yazıb. Eldəniz bəylə Bakının qədim və mistik məkanında-İçərişəhərdə sahibi olduğu “Bakı” rəsm qalereyasında təkcə rəssamlıqdan deyil, incəsənətin digər növlərindən, xalqımızın qədim tarixindən və ənənəsindən, qardaş Türkiyə ilə bizi bağlayan ortaq mənəvi dəyərlərdən danışdıq.

“Parası olan bazardan, imanı olan məzardan qorxmaz”

- Bu yaxınlarda “Zəfər müjdəsi” adlı sərginiz böyük uğurla keçdi. Maraqlıdır ki, sərgi üç əlamətdar tarixi hadisəyə həsr olunmuşdu...

- Bu il həm Azərbaycan, həm qardaş Türkiyə, ümumilikdə isə bütün türk dünyası üçün mühüm ildir. Şərqin ilk demokratik respublikası - Azərbaycan Demokratik Respublikasının 105, Türkiyə Cümhuriyyətinin isə 100-cü ildönümü qeyd olunur. Ulu Öndər Heydər Əliyevin anadan olmasının 100 illiyi ilə bağlı yubiley tədbirləri isə davam etməkdədir. Həm bir vətəndaş, həm də bir rəssam olaraq bu tarixi hadisələrə münasibətimi bildirməyə çalışdım və “Zəfər müjdəsi” belə ərsəyə gəldi.

Tanıyanlar bilir ki, ümumiyyətlə mən hələ orta məktəb illərindən tariximizlə, türkdilli dövlətlərin mədəniyyəti, adət-ənənələri ilə yaxından maraqlanmışam. Əzim Əzimzadə adına Dövlət Rəssamlıq Məktəbində oxuyarkən Əməkdar rəssam Eyyub Hüseynovdan, Sabir Şıxlıdan, Mirteyyub Xəlilovdan bu sənətin sirlərini öyrənməklə yanaşı türk ədəbiyyatına, tarixinə dair kitablar oxuyur, qədim mənbələrlə tanış olurdum. 1990-cı ildə Dövlət Mədəniyyət və İncəsənət Universitetinin boyakarlıq fakültəsinə qəbul ediləndən sonra da həm ixtisas fənlərini yaxşı mənimsəyir, həm də ədəbiyyat və tarix dərslərini dərindən oxuyurdum, əlaçı tələbə kimi “Soltan Məhəmməd” təqaüdünə layiq görülmüşdüm. Diplom işim də böyük xaqan Əmir Teymurla bağlı idi.

Təsadüfi deyil ki, hər iki təhsil ocağını fərqlənmə diplomu ilə bitirdim. İctimai həyatda da fəal idim, ali məktəbdə tələbə həmkarlar təşkilatının sədri olmuşam, ölkənin yaradıcı gənclərini müxtəlif beynəlxalq konfranslarda təmsil etmişəm. Müslüm Eldarovun yaratdığı Bakı İncəsənət Mərkəzi Yaradıcılıq Birliyinin ən aktiv üzvlərindən sayılırdım, həmin qurumda Azərbaycan təsviri sənətinin tədqiqi və təbliği ilə məşğul olurduq. Təəssüf ki, Müslümün çox gənc yaşlarında dünyasını dəyişməsi təşkilatla bağlı planlarımızı yarımçıq qoydu.

Azərbaycan yenidən müstəqillik qazandıqdan sonra Türkiyə ilə əlaqələrimiz bərpa olundu, 90-cı illərin əvvəllərində qardaş ölkədən iş adamları Bakıya gəlməyə başladılar. Onların əksəriyyəti mənimlə söhbətləşir, ortaq tariximiz, mədəniyyətimiz barədə biliklərimdən heyran qaldıqlarını deyirdilər. Həmin dövrdə Türkiyəyə dəvət alan ilk rəssamlarımızdan olmuşam, Quş adasında türk və alman iş adamlarının birgə sərmayəsi ilə idarə olunan beş ulduzlu otellər şəbəkəsinin bədii tərtibatını vermişəm. 1993-cü ildə Efes Sənət Muzeyində Rasim Nəzirov, Taleh Səlimov və mənim birgə sərgimiz açılıb.

Bütün bunları təsadüfən sadalamadım, hesab edirəm ki, hər bir rəssam fərdi sərgisinə ömrü boyu yol gəlir. Mən də illər idi ki, “Zəfər müjdəsi”nə doğru addımlayırdım. Hər zaman olduğu kimi, bu gün də iki qardaş, Ulu Öndər Heydər Əliyevin təbirincə bir millət, iki dövlət olan Azərbaycanla Türkiyənin ortaq mənəvi dəyərlərini həm araşdırır, öyrənir, həm də təbliğ etməkdəyəm. Çünki, xalqı, dövləti tanıdan onun mədəniyyəti, incəsənətidir.

Hüseyn Cavidin, Tofiq Fikrətin, Almas İldırımın, Mehmet Akif Ərsoyun, Səməd Vurğunun, Nazim Hikmətin, Xəlil Rza Ulutürkün, Nəcib Fazil Qısakürəkin, Bəxtiyar Vahabzadənin əsərləri stolüstü kitablarımdır. Onlardan bu gün də bəhrələnirəm, rəssam kimi bu nəhəng söz ustalarının portretlərini yaratmağa çalışmışam.

Böyük türk şairi Nəcib Fazil Qısakürəkin “Parası olan bazardan, imanı olan məzardan qorxmaz” fikrini özüm üçün həyat amalı seçmişəm.

“Gecə gözətçisi”dən onlarla rəssam ilhamlanıb

- Sərginin afişası və kitab-albomun üz qağındakı kompozisiya çox təsirli alınıb. Maraqlıdır, bu ideya necə yarandı?

- 2020-ci ildə sevinc və qürur dolu anlar yaşadıq. Ali Baş Komandanımızın qətiyyəti, şəhidlərimizin qanı bahasına savaşda Zəfər qazandıq. 30 illik həsrətdən sonra Şuşaya, Ağdama, Füzuliyə, digər tarixi ərazilərimizə qovuşduq. İkinci Vətən savaşının ilk günündən işğalçı üzərində qələbə gününə qədər qardaş Türkiyənin mənəvi dəstəyini hiss etdik. Belə hesab edirəm ki, sənət adamları hökmən öz yaradıcılıqlarında bu tarixi hadisəni əks etdirməlidirlər, çünki bu gün azad şəkildə gəzdiyimiz həmin ərazilər igid şəhidlərimizin qanı ilə suvarılıb.

Zəfərimizin sevincini yaşadığımız günlərdə dostlarımdan biri mənə əlləri qabar-qabar olmuş qoca bir pinəçinin fotosunu göndərdi və bu şəkil məni çox duyğulandırdı. İncəsənət tarixinə bələd olanlar yaxşı bilir, dahi Rembrandtın “Gecə gözətçisi” əsərindən onlarla rəssam ilhamlanıb. Mən də qoca pinəçinin fotosundan ilhamlanaraq kompozisiyaya Azərbaycan və Türkiyənin qardaşlığını simvolizə edən detallar əlavə etdim, həmin əsər belə yarandı.

- Sərginin açılışında Türkiyə Cümhuriyyətinin Azərbaycandakı fövqəladə və səlahiyyətli səfiri Cahit Bağcı dedi ki, “Zəfər müjdəsi”nin qardaş ölkədə də nümayişi nəzərdə tutulub. Bununla bağlı hazırlıqlar nə yerdədir?

- Sərgiyə gəldiyinə, çıxışında yaradıcılığımla bağlı dəyərli fikirlər söylədiyinə görə sayın Böyükelçiyə bir daha təşəkkürümü bildirirəm. “Zəfər müjdəsi”nin Türkiyəmizdə də nümayiş olunması ilə bağlı nəcib təşəbbüsünə, verdiyi mənəvi dəstəyə görə də Cahit bəy sağ olsun.

Hazırlıqlara gəlincə, bildiyimə görə, Türkiyə səfirliyi aidiyyəti dövlət qurumları ilə təmasdadır, önümüzdəki aylarda yəqin ki, bəzi məsələlərə aydınlıq gələcək.

Fürsətdən yararlanıb Bakıdakı sərginin reallaşmasına, eyniadlı kitab-albomun işıq üzü görməsinə verdikləri dəstəyə görə bizim Mədəniyyət Nazirliyinə, Atatürk Mərkəzinə, Rəssamlar İttifaqına, Muzey Mərkəzinə, Xətai Sənət Mərkəzinə və Yeni Gallery Bakı İncəsənət Mərkəzinə, kitabın müəllifi, tanınmış yazar Mirzə Talıbova minnətdarlığımı bildirirəm.

- Görkəmli fırça ustası Tahir Salahov həmin kitabda haqqınızda dəyərli fikirlər yazıb. Bu nəhəng sənətkarla dostluğunuzun maraqlı tarixçəsi var yəqin...

- 2000-ci illərin əvvəlləri idi, Azərbaycan təsviri sənətini dünyada layiqincə tanıdan Tahir Salahov İçərişəhərdə rəhbərlik etdiyim “Qala” rəsm qalereyasına gəldi, sərgilənən əsərlərlə tanış oldu. Çay süfrəsi ətrafında söhbətimizdə onun Rusiyada 75 illiyi ilə bağlı tədbirə hazırlıq getdiyini dedi. Təklif elədim ki, kataloq hazırlayaq və 1957-ci ildə neftçilərin həyatından bəhs edən “Növbədən qayıdanlar” əsərinin fotosunu kataloqun üz qabığına vuraq. Bu təklifim Tahir müəllimin xoşuna gəldi və qısa zaman kəsiyində kataloqu hazırladı.

Tahir müəllim həm Moskvada, həm də Sankt-Peterburqda sənət adamlarına fəxrlə göstərib deyirdi ki, doğma Vətənimdə tanış olduğum gənc dostum nə gözəl bir iş ərsəyə gətirib.

Sonrakı illərdə Bakıya hər gəlişində bu böyük sənətkar və eyni zamanda çox sadə insanla görüşürdüm, söhbətləşir, müxtəlif mövzularda müzakirə aparırdıq. Bakıya növbəti gəlişlərinin birində Tahir müəllimi emalatxanama dəvət elədim, gəlib işlərimlə tanış oldu və dedi ki, sənin vicdanın yoxdur? Belə gözəl və maraqlı əsərləri niyə sərgiləmirsən?

- Çox vaxt deyirlər ki, əsər yaradıcı adamın doğma övladı kimidir... Şair, yazıçı, bəstəkar üçün bu fikir bəlkə də keçərlidir, amma rəssam fərqli tale yaşayır. Rəssam əsərinin muzey və ya şəxsi kolleksiya üçün alınmasında maraqlıdır. Eldəniz Babayev yaratdığı əsərdən ayrılanda hansı hisslər keçirir?

- Yaralı nöqtəyə toxundunuz... Həqiqətən də rəssam digər yaradıcı insanlardan fərqli hisslərlə yaşayır. Bəli, o, öz yaratdığı əsərdən ayrılmaq məcburiyyətindəndir, çünki rəssam həm də yaşamalıdır. Fırça ustasının hər hansı bir tablosu muzey üçün və ya şəxsi kolleksiya üçün alınırsa, bu həm rəssamın maddi durumuna müsbət təsir edir, həm də onun tanınmasına, necə deyərlər, reklamına bir vəsilə olur. Bu baxımdan mən də övladım saydığım əsərimdən bəzən istəyərəkdən, bəzən isə məcburiyyətdən vidalaşmalı oluram.

Hesab edirəm ki, rəssamlara dövlət qayğısı olmalıdır. Qayğı deyəndə nəyi nəzərdə tuturam? Dünyanın hər yerində olduğu kimi, bizdə də dövlətin nəzarətində olan muzeylər, sərgi salonları var, rəssamlarımızın əsərləri vaxtaşırı o muzeylər üçün alınmalıdır ki, fırça ustasının maddi təminatı düzəlsin, o, gedib özünə təzə kətan, boya ala bilsin.

Bizim sənət tarixən elitar sənət növü sayılıb, rəssam dolanmaq üçün gedib hansısa şadlıq evində toya gələn qonaqların portretini çəkəsi deyil ki...