11:52 / 19-04-2024
BDU tələbəsi intihar edib
10:39 / 19-04-2024
Bitcoin ucuzlaşıb
Şeytelman: “Priqojin Rusiyada yeganə şəxsdir ki, dövlət çevrilişlərini uğurla həyata keçirə bilir”
Tarix: 16-05-2023 16:48 | Bölmə: Müsahibə / Slayd
Şeytelman: “Priqojin Rusiyada yeganə şəxsdir ki, dövlət çevrilişlərini uğurla həyata keçirə bilir”

Siyasi strateq deyir ki, “Vaqner” qrupunun rəhbəri Burkina-Fasoda, Sudanda və Malidə dövlət çevrilişləri edib və onun hakimiyyəti ələ keçirmək təcrübəsi var

Siyasi strateq Mixail Şeytelman Rusiya siyasəti, Putinin addımları, Lukaşenkonun davranışları, Ukrayna savaşı, MDB liderlərinin 9 may paradında iştirakı və s. məsələlərlə bağlı maraqlı müsahibə verib.

Reyting.az həmin müsahibəni təqdim edir:

- Qırmızı Meydandakı paradı müzakirə etməyə bilmərik. Paradda bəzi MDB ölkələrinin rəhbərləri iştirak edib, hətta iddialar var ki, bu prezidentlərin paradda olmasına Çin töhfə verib. Sizcə, Kreml bunun uğursuzluq olduğunu başa düşürmü?

- Əlbəttə yox. Bu tam olaraq uğursuzluq deyil.

Yazırdılar ki, paradda texnika azdır, ona görə ki, Putin guya cəbhədə kifayət qədər texnika olmadığı halda ruslara onların texnikası olduğunu göstərmək istəməyib. Əgər bu paradın Putinin gündəmə gətirəcəyi bir adı və ya şüarı olsaydı, onu belə adlandırardı: mən hələ uduzmamışam! Bu paradın məqsədi və mesajı Putinin və Rusiyanın hələ “bitmədiyi”ni göstərməkdir. Onun kazakları, Naximovu, suvorovçuları və qitələrarası ballistik raketləri var.

Həm də paradda - altı prezident və Paşinyan var idi. Məncə, Putin “hələ uduzmamışam”,- demək istəyib. Və təbii ki, özü də uduzmadığına əmindir.

Rusiya elitası haqqında danışırıqsa, parad zamanı onun iki qeyri-bərabər hissəyə necə bölündüyünü söylədim. Birinci hissədə hər zaman bir yerdə olan, tədbirdən tədbirə dolaşan 10 nəfər var. Müharibə elan olunanda Təhlükəsizlik Şurasında onlar idi, ilhaq tədbirlərində, federal məclisə göndərilən mesajda, bir yerdə oturmuşdular, indi də paraddaydılar. İlk onluqda xarici işlər naziri Sergey Lavrov, Putinin özü, Təhlükəsizlik Şurasının katibi Nikolay Patruşev, Dmitri Medvedev, Dövlət Dumasının rəhbəri Vyaçeslav Volodin, Federasiya Şurasının rəhbəri Valentina Matvienko, Moskva meri Sergey Sobyanin, baş nazir Mixail Mişustin yer alıb. Rus Pravoslav Kilsəsinin rəhbəri Kirill Gundyaev. Budur, onlar Putinin dəstəsidir!

- Niyə altı prezident və Paşinyan paradda iştirak üçün Moskvaya gəlmişdi, axı, yalnız bir prezidentin iştirakı gözlənilirdi, digərləri qəfil üzə çıxdı. Niyə hamısı birdən-birə gəlməyə qərar veriblər?

- Qırğızıstan prezidenti Sadir Japarov Kremlə getməyə hazırlaşmırdı, amma ona xalqını dolandırmaq lazımdır. Qırğızlar isə Rusiyada pul qazanıb qidalanırlar. ÜDM-nin 40 faizini Rusiya Federasiyasından pul köçürmələri təşkil edir.

Mən Aleksandr Lukaşenkonu nəzərə almıram, onu çağırıblar, o da gəlib.

Nikol Paşinyan ümumiyyətlə prezident deyil.

Amma birdən, mayın 8-də Mərkəzi Asiyanın dörd prezidenti eyni vaxtda gəlməyə razılaşdı. Halbuki Peskov bir həftə əvvəl heç kimin dəvət olunmadığını demişdi. Yəni düz bir gün əvvəl onları çağırdılar və hamısı gəlməyə qərar verdi. Və bunlar çox fərqli insanlardır, Rusiya ilə çox fərqli münasibətlərə malikdirlər.

Biz bilirik ki, Qazaxıstan prezidenti Tokayevin hansı münasibətləri var, Özbəkistan regional superdövlətdir, indi onun ordusu var, məncə, Rusiyadan da güclüdür. Ümumiyyətlə, Türkmənistan hər zaman təcrid vəziyyətindədir və belə şeylərə qatılmamağa çalışır.

Yeri gəlmişkən, Türkmənistan dünyada BMT tərəfindən rəsmi olaraq bitərəf kimi tanınan yeganə ölkədir, ona görə də onun belə bir tədbirə getməsi qəribədir. Və bütün bu müxtəlif insanları bir gündə razı salmaq da qəribədir. Çinlə bağlı versiya daha etibarlıdır. Fakt budur ki, Putin Çinlə məsləhətləşib və prezidentlərə müraciət edib.

- Lukaşenko doğurdan zəhərlənib, yoxsa uzun müddət Putinlə birlikdə olmaq istəmədiyi üçün qəfil Minskə qayıdıb?

- Xeyr, təəssüf ki, onun üçün həqiqətən ümidsiz bir vəziyyət var. Moskvaya sonuncu səfəri zamanı zarafatla dedi ki, mən nə edə bilərdim, zəng etdin, gəldim. Amma bu zarafat deyil. Onun ölkəsi iqtisadi cəhətdən tamamilə Rusiya Federasiyasından asılıdır. Həm də Qırğızıstanla eyni şəkildə deyil. İnsanların asılılığı var, qırğızlar Rusiyada baş verənlərdən asılıdır. Belarusda belə deyil, hər bir belarus Rusiyadan asılı deyil. Və dövlət, konkret olaraq Lukaşenko rejimindən asılıdır. Onun seçimi yoxdur. Bir də ki, onun orada xəstələnməsi var. Mən deməzdim ki, kimsə onu orada zəhərləməyə çalışıb. Düşünürəm ki, sadəcə olaraq, adam həqiqətən xəstədir.

- Ona görə də Belarusda çıxış belə etmədi, sadəcə xəstələndi?

- Moskvada naməlum əsgərin məzarına gül qoya bilmədi. Abidəyə yaxınlaşanda bu altı prezident və Paşinyan hamısı əyildi, amma o, əyilib gül qoya bilmədi. Kadrlardan görünür ki, o, ayaq üstə qalır.

- Siz fikir vermisiniz ki, son vaxtlar Belarusdan Ukraynaya heç nə uçmur. Hətta havaya qalxan və həyəcan kabusu verən “Xəncər” raketlərinin daşıyıcısı MiQ-31 də Belarus ərazisində deyil. Bu nə ilə bağlıdır?

- Demək olar ki, keçən yaydan bəri haradasa Belarusdan heç nə uçmur. Burada isə yəqin ki, 90 faiz ehtimalla cavabım var, Lukaşenko ilə bizim hökumət arasında ayrıca razılaşma var ki, oradan atəş açmaq mümkün deyil. Və bu müqavilənin təminatçıları var - Avropa İttifaqı. Diqqət etmisinizsə, artıq neçə aydır ki, Belarusa qarşı yeni sanksiyalar tətbiq edilmir. Üstəlik, sanksiyalar götürülməsə də, sanksiyalar çərçivəsində bəzi güzəştlərə yol verilir. Məsələn, gübrələrin Baltik limanları vasitəsilə çatdırılması və s. Ən parlaq, nümunə budur - Belarus milli komandası futbol üzrə Avropa çempionatının seçmə oyunlarında oynayır. Bəli, neytral meydanlarda, amma oynayır. Bütün bunlar Lukaşenkonun əldə etdiyi ayrıca sövdələşmədir. Sonra da Putin qarşısında birtəhər müdafiə olunur. Əslində, bu sövdələşməni keçmiş xarici işlər naziri Vladimir Makey əldə etdi və buna görə də ruslar tərəfindən öldürüldü. Ehtimal ki, bu müqavilə bir növ işləyir.

- Qayıdaq müharibəyə. Rusiya cəbhəsində vəziyyət təxminən paraddakı kimidir. Rusiya ordusunun yeni fiaskosunun qızışdığını söyləmək olar. Biz indi bilirik ki, Baxmutda Silahlı Qüvvələrimizin müəyyən uğurları var. Priqojinin danışdığı 72-ci briqada qaçıb, Baxmutda çox yer boşalıb. Sizcə Putin bundan sonra Baxmutun təslim olmasını necə izah edəcək, onun hələ də kozırları varmı?

- Putin çıxışlarında “Baxmut və Artemovsk” sözünü deməyib. Amma ordusu artıq 9 aydır ki, Baxmutda döyüşür. Amerikanın məlumatlarına görə, Baxmut son beş ayda 20.000 rusun öldüyü yerdir. Lakin Putin onu ümumiyyətlə xatırlamır. Kremlin ətrafına, Putinin “qərar qəbuletmə mərkəzinə” doğru dronlar uçur. İki dron Putinin müharibə qərarının verildiyi günbəzin içərisinə uçur. Və Putin yenə də susur. Məncə, Baxmutla bağlı doğru-dürüst izahat verə bilməyəcək.

- Sizcə, bu dronlar Ukraynanındır, özləri atmayıblar?

- Əlbəttə bizimdir. Məhz onlar özlərini rüsvay etməmək üçün siz deyən kimi göstərməyə çalışırlar. Lakin Putin bu barədə susur. O, artıq çoxdandır ki, Krımı bombaladığımıza susur. Təəccüblü deyil ki, Strelkov Sergey Şoyqunu faner marşalı adlandırır.

Putin heç vaxt heç nəyə görə məsuliyyət daşımadı. Onun sualtı qayığı batdı – o isə Soçiyə tətilə getdi və ümumiyyətlə, radardan itdi.

- Putinin keçmiş aşbazı, “Vaqner” muzdlularının komandiri Priqojinin son açıqlamalarını necə qiymətləndirmək olar? Nə baş verir?

- Nəyəsə nail olmağa çalışır. O, həmin “isti onluq”dan başqa bütün Rusiya elitasının ruporuna çevrilməyə çalışır. Və bu 27 dəqiqəlik çıxışdan sonra onun uğur qazanma şansları var. Mənə elə gəlir ki, o, məhz bu elitanın qəlbinə çatacaq sözləri tapıb. Məsələn, deyir ki, bu gün bizim düşmənimiz Ukrayna Silahlı Qüvvələri deyil, rus bürokratıdır. Həm də belə bir ifadə: bizim əsas düşmənimiz Ukrayna Silahlı Qüvvələri deyil, bu əclaflardır.

Bu adamın ən azı 10 min silahı, tankı, mərmisi var. O isə deyir ki, düşmənimiz Ukrayna Silahlı Qüvvələri deyil.

Məntiqlə düşmən orada olmadığına görə biz dönüb başqa istiqamətə, düşmən olan yerə getməliyik. Nə və niyə dediyini bilir və mükəmməl başa düşür.

Müharibə zamanı çoxları Rusiyada əhalinin üsyanı, çevriliş və ya sui-qəsd şanslarının nə olduğu ilə maraqlanırdı. Əvvəlcə rus xalqına ümid edirdilər ki, müharibəyə qarşı qalxacaqlar, amma olmadı. Sonra oliqarxlara ümid bəslədilər, çünki onların pulu alınır. Sonra FSB əməkdaşlarının ayağa qalxacağına ümid edirdilər, çünki ölkə təhlükədədir, dövləti müdafiə etməlidirlər. Və beləcə, Priqojin gəlib elə bir şüar irəli sürür ki, yuxarıda qeyd etdiyim 10 nəfərdən savayı hamı onu dəstəkləyir. Və bu, Putinə dəhşətli zərbədir.

Priqojin Rusiyada yeganə şəxsdir ki, dövlət çevrilişlərini uğurla həyata keçirə bilir. Onun belə bir təcrübəsi var. Burkina-Fasoda dövlət çevrilişi edib. Sudanda, Malidə dövlət çevrilişi həyata keçirib. Onun hakimiyyəti ələ keçirmək təcrübəsi var.

E. KAMAL
Reyting.az




Bölməyə aid digər xəbərlər
{sape_links}{sape_article}