14:48 / 14-03-2025
85 Nobel mükafatçısı Nərgiz Məhəmmədiyə azadlıq istəyir
14:27 / 14-03-2025
Ata oğlunun ölümündə şübhəli bilinir
14:22 / 14-03-2025
Putin Trampın xüsusi nümayəndəsini qəbul edib
13:35 / 14-03-2025
Ruslar Kurskda daha bir yaşayış məntəqəsini azad edib
13:14 / 14-03-2025
Xocalı rayonuna növbəti köç karvanı gedib - (Yenilənib) - Fotolar
13:12 / 14-03-2025
Əfv Məsələləri Komissiyasının iclaslarının vaxtı uzadılıb
13:01 / 14-03-2025
Sabahın hava proqnozu açıqlanıb
12:55 / 14-03-2025
Əliyevin Ermənistandan tələbləri beynəlxalq hüquq normalarına tam uyğundur - Professor
12:35 / 14-03-2025
Jurnalistlərin həbs müddəti uzadılıb - (Yenilənib)
12:14 / 14-03-2025
Nazir Pərviz Şahbazovun biznes planı "batıb"
12:11 / 14-03-2025
Humanitar təşkilatlar Qəzzaya yardımı azaldır
12:04 / 14-03-2025
Mirzoyan: "Sülh sazişi imzalandıqdan sonra ATƏT-ə ehtiyac qalmayacaq"
11:52 / 14-03-2025
İşğaldan azad edilən ərazilərdə ötən il 3 min km yol salınıb
11:46 / 14-03-2025
2024-cü ildə istehsalatla əlaqəli 87 nəfər həyatını itirib
11:28 / 14-03-2025
Moskva yenidən PUA hücumuna məruz qalıb
11:00 / 14-03-2025
Yevlaxda iki nəfər bıçaqlanıb
10:53 / 14-03-2025
Bakıdakı "Boranı" restoranında yanğın olub
10:52 / 14-03-2025
Ermənistan Qafqaz əhəmiyyətli referenduma hazırlaşır
10:34 / 14-03-2025
DİN və Penitensiar Xidmət əməliyyat keçirib
10:06 / 14-03-2025
BMT-nin Ali Komissarlığı Vardanyan işi üzrə yekun rəyini açıqlayıb
10:02 / 14-03-2025
Ukrayna ordusu Kursk bölgəsini tərk edir
09:49 / 14-03-2025
Gəncədə iki yeniyetmə itkin düşüb
09:45 / 14-03-2025
Abşeronda yaşlı qadın dəm qazından boğulub
09:43 / 14-03-2025
Britaniya Azərbaycana müdafiə attaşesi göndərib - Foto
09:19 / 14-03-2025
Oğurluqda şübhəli bilinən beş nəfər ələ keçib - Foto
08:54 / 14-03-2025
Okeanlarda daha sürətlə qabarma prosesi gedir
08:48 / 14-03-2025
Xarici İşlər Nazirliyi İşçi Qrupun Ruben Vardanyan işi ilə bağlı rəyini alqışlayır
08:40 / 14-03-2025
Hava limanında sərnişin təyyarəsi yanıb
14:48 / 10-03-2025
Baş redaktorun “Facebook” hesabı ələ keçirilib
20:14 / 09-03-2025
Liana Vəzirova - Mədəni həyatın ayrılmaz hissəsi
21:05 / 10-03-2025
Arkadi Qukasyan: "Böyük Ermənistan” ideyası nağıldır" - Məhkəmə prosesi - Yenilənib
16:31 / 09-03-2025
Ağ evdə daxili münaqişə qızışır
22:52 / 10-03-2025
Azərbaycan güləşçisi Avropa çempionatının qalibi olub
19:56 / 11-03-2025
Erməni şahid Bakıda Ruben Vardanyanın məhkəməsində ifadə verib - (Yenilənib) - Fotolar
13:26 / 10-03-2025
Tələbələrlə şairin görüşü keçirilib - Foto
21:09 / 13-03-2025
İlham Əliyev XII Qlobal Bakı Forumunda çıxış edib - (Yenilənib) - Fotolar
15:56 / 10-03-2025
Naməlum sivilizasiyanın qalıqları tapılıb
17:57 / 10-03-2025
Professor: ABŞ Qrelandiyanı, Rusiya Baltikayanı ölkələri götürəcək
11:09 / 11-03-2025
Parisdəki səfirliyimizdə “Yeddi gözəl” konserti olub - Foto
Professor: “Mümkündür ki, Bayden Türkiyə ilə daha yaxından əməkdaşlıq etsin” - Müsahibə
Tarix: 07-03-2021 11:38 | Bölmə: Müsahibə
Fərhad Mehdiyev: “Bayden düşünür ki, əməkdaşlığı gücləndirmək lazımdır. Çünki yeni reallıqlar fərqlidir. Rusiya ilə ittifaq da Türkiyəyə regionda çox şeylər vəd etmir. Görürük ki, Moskva və Ankara hər yerdə baş-başa gəlir. Liviyada, Suriyada, Qafqazlarda, hazırda da Ukraynada…”
Bir neçə gün əvvəl ABŞ prezidenti Baydenin “Milli Təhlükəsizlik Strategiyası” adlı sənədi yayımlanıb. Sənəddə bildirilir ki, COVİD-19 pandemiyası, qlobal iqlim dəyişikliyi, Çin və Rusiya kimi rəqiblər ABŞ üçün təhdid təşkil edir.
Təbii ki, yeni strategiya Çinlə yanaşı Rusiyaya da müsbət nəsə vəd eləmir. Rusiyanın genişlənmə siyasəti uzun müddətdir ki, ABŞ tərəfindən narahatlıqla qarşılanır.
Professor Fərhad Mehdiyev ABŞ-ın yeni administrasiyasının “Milli Təhlükəsizlik Strategiyası” sənədi ətrafında Reyting.az-a müsahibə verib. F. Mehdiyev deyib ki, V. Putinin hakimiyyəti dövründə Rusiya siyasətini bir qədər dəyişdirib: “SSRİ-nin genişlənmə siyasəti vardı. İndi Putin həmin siyasəti tətbiq edir. Yəni SSRİ-nin təsir dairəsini bərpa etmək niyyətindədir. ABŞ da bundan narahatdır və Rusiyanın bu kimi addımlarının qarşısını almağa çalışır”.
- Fərhad müəllim, ABŞ-ın yeni administrasiyasının açıqladığı strategiyada yaxın dövr üçün nəticəsi olmayan və bitməyən müharibələrə milyardlarla dollar xərclənməyəcəyi bildirilir. Bunu necə anlamaq lazımdır?
- İlk olaraq müəyyən etmək lazımdır ki, ABŞ hansı müharibəni nəzərdə tutur. Burada diqqəti daha çox İraq, Əfqanıstan, Suriya müharibələri çəkə bilər. Bayden bu məsələdə praqmatik siyasi xəttin tərəfdarı kimi çıxış edir. Məsələn, mənim fikrimcə, Suriya müharibəsindən imtina etmək faydalı olardı. Bunu götür-qoy edə bilərlər.
Eləcədə İraq və Əfqanıstandakı müharibələri. ABŞ bu müharibələrə böyük pullar xərcləsə də, nəticə olaraq nələrisə dəyişdirə bilməyib.
Bəs ABŞ çəkildikdən sonra bu yerlərdə nələr olacaq? Bunun əvəzinə başqa addımlar atılacaq. Məncə, söhbət daha çox bundan gedə bilər.
- Strategiyada əsas hədəf kimi Çin də göstərilir...
- Çinə qarşı Trampın qoyduğu siyasət davam edəcək. Daha doğrusu, ticarət müharibələri böyük ehtimalla davam etdiriləcək.
Unutmaq olmaz ki, Çinin bilavasitə güclənməsində ABŞ-ın böyük rolu olub. ABŞ o zaman güzəştli şərtlərlə Çini Ümumdünya Ticarət Təşkilatına (ÜTT) gətirdi. Bu güzəştlərə görə, 2015-ci ilə qədər Çin ABŞ-a istədiyi qədər, heç bir kvota və gömrük olmadan mal daxil edə bilərdi. ABŞ bu addımı ona görə atdı ki, Çin ÜTT-ya qoşulsun. Rəsmi Pekin də bununla razılaşdı. 2015-ci ildə kvota və gömrük rüsumları mövzusunda yeniliklər oldu. Buna qədər tətbiq olunan güzəştlər faktiki olaraq Çinin güclənməsində xüsusi rolu oynadı.
Digər tərəfdən, ABŞ Çini ÜTT-ya gətirməklə Çinin açılıma gedəcəyini düşünürdü. Bundan sonra beynəlxaq investisiyalar Çinə daxil oldu, inkişaf başladı. Amma bu prosesin nəticəsində çinlilər sanki daha ağıllı çıxdılar. Bu mənada indi ABŞ çalışacaq ki, Çinə qarşı ticarət müharibələrini davam etdirsin. Amma bunun nə dərəcədə uğurlu olacağına dair bir söz deməkdə çətinlik çəkirəm.
Nəzərə alınmalıdır ki, ÜTT-da ticarət müharibələri aparmaq o qədər də asan deyil, əksinə, daha çətindir. Çünki təşkilatdaxili qaydalar, mübahisələrin həlli komissiyası var. Gərək ABŞ ÜTT-dan çıxsın ki, effektiv müharibə aparmaq imkanı əldə etsin. Çünki təşkilat daxilində əməkdaşlıq mövcud olmaqla yanaşı, tərəflərin üzərinə götürdüyü öhdəliklərə əməl etməsi də vacib şərtdir.
Eyni zamanda Çində həyat standartlarının artması müşahidə olunur. İndi Çində əməkhaqqı olduqca yüksəkdir. Bu da əmtəənin rəqabətinə təsir göstərir. İndiki halda Çinlə münasibətlərin necə qurulacağını gözləmək lazımdır.
- ABŞ-ın yeni təhlükəsizlik strategiyasında Mərkəzi Amerika ölkələrində vətəndaş cəmiyyəti qurumlarının dəstəklənməsi, diqqətin artırılması, hətta 4 milyard dollar dəstək də nəzərdə tutulur. Sizcə, məqsəd nədir?
- Bu artıq Trampın ənənəvi siyasətinin tam əks formasıdır. Tramp az qala miqrantların qarşısını almaq üçün Meksika ilə divar tikməyə çalışırdı.
Amerika üçün Mərkəzi və Cənubi Amerikadan miqrant axını bir qədər problemlidir. Bu, işçi bazarına ciddi təsir göstərə bilir. Tramp bunun qarşısını almaq üçün hasar tikmək istəyirdi. Bayden hökuməti isə əksinə, Mərkəzi Amerikada vətəndaş cəmiyyətini dəstəkləmək istəyir. Bu, təkcə Mərkəzi Amerika ölkələri ilə bağlı miqrant təhlükəsindən doğmur. Bu ölkələrin həm də Rusiyanın təsirinə məruz almaq təhlükəsi var. Məncə, burada Rusiyanın təsirini zəiflətmək məqsədi də güdülür. Bunun üçün vətəndaş cəmiyyəti ilə işləyəcəklər, demokratik mühitin formalaşmasına səylər göstərəcəklər. Məncə, bu, Afrika qitəsi ilə də bağlı olacaq.
- ABŞ-ın Milli Təhlükəsizlik Strategiyasında Hindistan-Sakit okean bölgəsində hərbi varlığı artırmaq və güclənmək niyyəti nədən xəbər verir?
- Əslində Çinin özü bu bölgədə güclənməyə, dəniz donanmasını artırmağa, fəallığa çalışır. Amma bu regionda təkcə Çin yox, Rusiya da fəallıq göstərməyə cəhd edir. ABŞ-ın bu bölgədə hərbi fəallığını artırmaq niyyəti təkcə Çinlə deyil, eyni zamanda Rusiyaya qarşı gedişdir. Amma sözsüz ki, əsas Çindir. Aydındır ki, ABŞ bununla bərabər Çinə qonşu olan dövlətlərlə - Tayvan, Cənubi Koreya, Yaponiya ilə birlikdə işləyəcək, bu ölkələrin Çinə qarşı Vaşinqtona dəstək verəcəyi gözləniləndir.
Diqqət etsəniz görəsiniz ki, ABŞ hazırda iqtisadi investisiyalarını Çindən çıxararaq Hindistana yönəltməyə daha çox üstünlük verir. Bu da Çinə qarşı iqtisadi addımdır.
- Prezident Baydenin Milli Təhlükəsizlik Strategiyasında açıq vurğulanır ki, ABŞ Avropada hərbi baxımdan güclənmək xəttini aparacaq. Bunu Rusiyaya qarşı addım hesab edirsinizmi?
- Məncə, burada söhbət təkcə Avropada qoşunlarının sayını artırmaqdan yox, Almaniyadakı qoşunlarını çıxarmaqdan imtinadan da gedir.
Avropanın təhlükəsizlik strategiyası uzun illər NATO daxilində ABŞ tərəfindən həyata keçirilir. Heç bir Avropa dövlətinin güclü ordusu yoxdur. Almaniyaya II Dünya müharibəsindən sonra faktiki kvota tətbiq edilir. Fransa II Dünya müharibəsi zamanı dağıdılmışdı. İtaliya özü də müharibədən sonra məğlub dövlət idi. Qalmışdı İngiltərə. Amma Avropanın bütün təhlükəsizliyini İngiltərəyə həvalə etmək də doğru olmazdı. Bu səbəblərdən Avropanın təhlükəsizliyini faktiki olaraq ABŞ öz üzərinə götürmüşdü. Tramp isə bundan xilas olmağa çalışırdı, amma Bayden bunun əksini düşünür.
- ABŞ-ın yeni strategiyasında açıq elan olunur ki, onlar dünyada aparıcı rolu davam etdirmək üçün müttəfiq ölkələrlə sıx işləyəcək, beynəlxalq qurumlarda fəaliyyətini davam etdirəcək və ehtiyac yaranacağı təqdirdə yeni ittifaqlar quracaqlar. Sizcə, bu nəyə hesablanır?
- Bildiyiniz kimi Donald Trampın fəaliyyəti NATO daxilində ciddi böhrana səbəb olmuşdu. Tramp Amerikası əvvəlki kimi NATO ölkələrini dəstəkləmir, onlardan alyansa daha çox pul ödəməyi tələb edirdi. Bayden isə düşünür ki, əməkdaşlığı gücləndirmək lazımdır. Mümkündür ki, Bayden Türkiyə ilə daha yaxından əməkdaşlıq etsin. Çünki yeni reallıqlar fərqlidir.
- Söhbət hansı reallıqdan gedir?
- Türkiyə üçün xarici siyasətdə Rusiya ilə Avrasiya daxilində ittifaq, Qərblə Avroatlantik ittifaq daxilində əməkdaşlıq mövcuddur. Ankara anlayır ki, nə Avroatlantik məkanın tam içində olmalıdır, nə də tam kənarında. Amma Rusiya ilə ittifaq da Türkiyəyə regionda çox şeylər vəd etmir. Görürük ki, Moskva və Ankara hər yerdə baş-başa gəlir. Liviyada, Suriyada, Qafqazlarda, hazırda da Ukraynada…
Mən demirəm ki, bu iki ölkənin iqtisadi əlaqələri olmamalıdır. Əksinə, bu əməkdaşlıq davam edəcək. Sadəcə, regionda həm də bu iki ölkə arasında maraq toqquşması var. Çünki təsir dairələri bir-birinə qarşıdır. Bu mənada Türkiyənin daha yaxın əməkdaşlığı NATO ilə olmalıdır.
Ərdoğan düzgün addımlar atıb. Məsələn, 1990-cı illərdə mən Türkiyədə olmuşam. O zaman tanklara baxanda görürdün ki, köhnədir, heç ABŞ belə tanklardan istifadə etmir. Çünki NATO daxilində Türkiyənin güclənməsinə imkan yaradılmırdı. Ərdoğan bunu anladı və hərbi sənayesini öz gücü ilə inkişaf etdirməyə çalışdı. Bununla belə Ankara anlayır ki, onun müttəfiqliyi və maraqları NATO ilədir. Düşünürəm ki, ABŞ yeni reallıqları nəzərə almalıdır.
Reyting.az
Bölməyə aid digər xəbərlər
Tarix: 07-03-2021 11:38 | Bölmə: Müsahibə
Fərhad Mehdiyev: “Bayden düşünür ki, əməkdaşlığı gücləndirmək lazımdır. Çünki yeni reallıqlar fərqlidir. Rusiya ilə ittifaq da Türkiyəyə regionda çox şeylər vəd etmir. Görürük ki, Moskva və Ankara hər yerdə baş-başa gəlir. Liviyada, Suriyada, Qafqazlarda, hazırda da Ukraynada…”
Bir neçə gün əvvəl ABŞ prezidenti Baydenin “Milli Təhlükəsizlik Strategiyası” adlı sənədi yayımlanıb. Sənəddə bildirilir ki, COVİD-19 pandemiyası, qlobal iqlim dəyişikliyi, Çin və Rusiya kimi rəqiblər ABŞ üçün təhdid təşkil edir.
Təbii ki, yeni strategiya Çinlə yanaşı Rusiyaya da müsbət nəsə vəd eləmir. Rusiyanın genişlənmə siyasəti uzun müddətdir ki, ABŞ tərəfindən narahatlıqla qarşılanır.
Professor Fərhad Mehdiyev ABŞ-ın yeni administrasiyasının “Milli Təhlükəsizlik Strategiyası” sənədi ətrafında Reyting.az-a müsahibə verib. F. Mehdiyev deyib ki, V. Putinin hakimiyyəti dövründə Rusiya siyasətini bir qədər dəyişdirib: “SSRİ-nin genişlənmə siyasəti vardı. İndi Putin həmin siyasəti tətbiq edir. Yəni SSRİ-nin təsir dairəsini bərpa etmək niyyətindədir. ABŞ da bundan narahatdır və Rusiyanın bu kimi addımlarının qarşısını almağa çalışır”.
- Fərhad müəllim, ABŞ-ın yeni administrasiyasının açıqladığı strategiyada yaxın dövr üçün nəticəsi olmayan və bitməyən müharibələrə milyardlarla dollar xərclənməyəcəyi bildirilir. Bunu necə anlamaq lazımdır?
- İlk olaraq müəyyən etmək lazımdır ki, ABŞ hansı müharibəni nəzərdə tutur. Burada diqqəti daha çox İraq, Əfqanıstan, Suriya müharibələri çəkə bilər. Bayden bu məsələdə praqmatik siyasi xəttin tərəfdarı kimi çıxış edir. Məsələn, mənim fikrimcə, Suriya müharibəsindən imtina etmək faydalı olardı. Bunu götür-qoy edə bilərlər.
Eləcədə İraq və Əfqanıstandakı müharibələri. ABŞ bu müharibələrə böyük pullar xərcləsə də, nəticə olaraq nələrisə dəyişdirə bilməyib.
Bəs ABŞ çəkildikdən sonra bu yerlərdə nələr olacaq? Bunun əvəzinə başqa addımlar atılacaq. Məncə, söhbət daha çox bundan gedə bilər.
- Strategiyada əsas hədəf kimi Çin də göstərilir...
- Çinə qarşı Trampın qoyduğu siyasət davam edəcək. Daha doğrusu, ticarət müharibələri böyük ehtimalla davam etdiriləcək.
Unutmaq olmaz ki, Çinin bilavasitə güclənməsində ABŞ-ın böyük rolu olub. ABŞ o zaman güzəştli şərtlərlə Çini Ümumdünya Ticarət Təşkilatına (ÜTT) gətirdi. Bu güzəştlərə görə, 2015-ci ilə qədər Çin ABŞ-a istədiyi qədər, heç bir kvota və gömrük olmadan mal daxil edə bilərdi. ABŞ bu addımı ona görə atdı ki, Çin ÜTT-ya qoşulsun. Rəsmi Pekin də bununla razılaşdı. 2015-ci ildə kvota və gömrük rüsumları mövzusunda yeniliklər oldu. Buna qədər tətbiq olunan güzəştlər faktiki olaraq Çinin güclənməsində xüsusi rolu oynadı.
Digər tərəfdən, ABŞ Çini ÜTT-ya gətirməklə Çinin açılıma gedəcəyini düşünürdü. Bundan sonra beynəlxaq investisiyalar Çinə daxil oldu, inkişaf başladı. Amma bu prosesin nəticəsində çinlilər sanki daha ağıllı çıxdılar. Bu mənada indi ABŞ çalışacaq ki, Çinə qarşı ticarət müharibələrini davam etdirsin. Amma bunun nə dərəcədə uğurlu olacağına dair bir söz deməkdə çətinlik çəkirəm.
Nəzərə alınmalıdır ki, ÜTT-da ticarət müharibələri aparmaq o qədər də asan deyil, əksinə, daha çətindir. Çünki təşkilatdaxili qaydalar, mübahisələrin həlli komissiyası var. Gərək ABŞ ÜTT-dan çıxsın ki, effektiv müharibə aparmaq imkanı əldə etsin. Çünki təşkilat daxilində əməkdaşlıq mövcud olmaqla yanaşı, tərəflərin üzərinə götürdüyü öhdəliklərə əməl etməsi də vacib şərtdir.
Eyni zamanda Çində həyat standartlarının artması müşahidə olunur. İndi Çində əməkhaqqı olduqca yüksəkdir. Bu da əmtəənin rəqabətinə təsir göstərir. İndiki halda Çinlə münasibətlərin necə qurulacağını gözləmək lazımdır.
- ABŞ-ın yeni təhlükəsizlik strategiyasında Mərkəzi Amerika ölkələrində vətəndaş cəmiyyəti qurumlarının dəstəklənməsi, diqqətin artırılması, hətta 4 milyard dollar dəstək də nəzərdə tutulur. Sizcə, məqsəd nədir?
- Bu artıq Trampın ənənəvi siyasətinin tam əks formasıdır. Tramp az qala miqrantların qarşısını almaq üçün Meksika ilə divar tikməyə çalışırdı.
Amerika üçün Mərkəzi və Cənubi Amerikadan miqrant axını bir qədər problemlidir. Bu, işçi bazarına ciddi təsir göstərə bilir. Tramp bunun qarşısını almaq üçün hasar tikmək istəyirdi. Bayden hökuməti isə əksinə, Mərkəzi Amerikada vətəndaş cəmiyyətini dəstəkləmək istəyir. Bu, təkcə Mərkəzi Amerika ölkələri ilə bağlı miqrant təhlükəsindən doğmur. Bu ölkələrin həm də Rusiyanın təsirinə məruz almaq təhlükəsi var. Məncə, burada Rusiyanın təsirini zəiflətmək məqsədi də güdülür. Bunun üçün vətəndaş cəmiyyəti ilə işləyəcəklər, demokratik mühitin formalaşmasına səylər göstərəcəklər. Məncə, bu, Afrika qitəsi ilə də bağlı olacaq.
- ABŞ-ın Milli Təhlükəsizlik Strategiyasında Hindistan-Sakit okean bölgəsində hərbi varlığı artırmaq və güclənmək niyyəti nədən xəbər verir?
- Əslində Çinin özü bu bölgədə güclənməyə, dəniz donanmasını artırmağa, fəallığa çalışır. Amma bu regionda təkcə Çin yox, Rusiya da fəallıq göstərməyə cəhd edir. ABŞ-ın bu bölgədə hərbi fəallığını artırmaq niyyəti təkcə Çinlə deyil, eyni zamanda Rusiyaya qarşı gedişdir. Amma sözsüz ki, əsas Çindir. Aydındır ki, ABŞ bununla bərabər Çinə qonşu olan dövlətlərlə - Tayvan, Cənubi Koreya, Yaponiya ilə birlikdə işləyəcək, bu ölkələrin Çinə qarşı Vaşinqtona dəstək verəcəyi gözləniləndir.
Diqqət etsəniz görəsiniz ki, ABŞ hazırda iqtisadi investisiyalarını Çindən çıxararaq Hindistana yönəltməyə daha çox üstünlük verir. Bu da Çinə qarşı iqtisadi addımdır.
- Prezident Baydenin Milli Təhlükəsizlik Strategiyasında açıq vurğulanır ki, ABŞ Avropada hərbi baxımdan güclənmək xəttini aparacaq. Bunu Rusiyaya qarşı addım hesab edirsinizmi?
- Məncə, burada söhbət təkcə Avropada qoşunlarının sayını artırmaqdan yox, Almaniyadakı qoşunlarını çıxarmaqdan imtinadan da gedir.
Avropanın təhlükəsizlik strategiyası uzun illər NATO daxilində ABŞ tərəfindən həyata keçirilir. Heç bir Avropa dövlətinin güclü ordusu yoxdur. Almaniyaya II Dünya müharibəsindən sonra faktiki kvota tətbiq edilir. Fransa II Dünya müharibəsi zamanı dağıdılmışdı. İtaliya özü də müharibədən sonra məğlub dövlət idi. Qalmışdı İngiltərə. Amma Avropanın bütün təhlükəsizliyini İngiltərəyə həvalə etmək də doğru olmazdı. Bu səbəblərdən Avropanın təhlükəsizliyini faktiki olaraq ABŞ öz üzərinə götürmüşdü. Tramp isə bundan xilas olmağa çalışırdı, amma Bayden bunun əksini düşünür.
- ABŞ-ın yeni strategiyasında açıq elan olunur ki, onlar dünyada aparıcı rolu davam etdirmək üçün müttəfiq ölkələrlə sıx işləyəcək, beynəlxalq qurumlarda fəaliyyətini davam etdirəcək və ehtiyac yaranacağı təqdirdə yeni ittifaqlar quracaqlar. Sizcə, bu nəyə hesablanır?
- Bildiyiniz kimi Donald Trampın fəaliyyəti NATO daxilində ciddi böhrana səbəb olmuşdu. Tramp Amerikası əvvəlki kimi NATO ölkələrini dəstəkləmir, onlardan alyansa daha çox pul ödəməyi tələb edirdi. Bayden isə düşünür ki, əməkdaşlığı gücləndirmək lazımdır. Mümkündür ki, Bayden Türkiyə ilə daha yaxından əməkdaşlıq etsin. Çünki yeni reallıqlar fərqlidir.
- Söhbət hansı reallıqdan gedir?
- Türkiyə üçün xarici siyasətdə Rusiya ilə Avrasiya daxilində ittifaq, Qərblə Avroatlantik ittifaq daxilində əməkdaşlıq mövcuddur. Ankara anlayır ki, nə Avroatlantik məkanın tam içində olmalıdır, nə də tam kənarında. Amma Rusiya ilə ittifaq da Türkiyəyə regionda çox şeylər vəd etmir. Görürük ki, Moskva və Ankara hər yerdə baş-başa gəlir. Liviyada, Suriyada, Qafqazlarda, hazırda da Ukraynada…
Mən demirəm ki, bu iki ölkənin iqtisadi əlaqələri olmamalıdır. Əksinə, bu əməkdaşlıq davam edəcək. Sadəcə, regionda həm də bu iki ölkə arasında maraq toqquşması var. Çünki təsir dairələri bir-birinə qarşıdır. Bu mənada Türkiyənin daha yaxın əməkdaşlığı NATO ilə olmalıdır.
Ərdoğan düzgün addımlar atıb. Məsələn, 1990-cı illərdə mən Türkiyədə olmuşam. O zaman tanklara baxanda görürdün ki, köhnədir, heç ABŞ belə tanklardan istifadə etmir. Çünki NATO daxilində Türkiyənin güclənməsinə imkan yaradılmırdı. Ərdoğan bunu anladı və hərbi sənayesini öz gücü ilə inkişaf etdirməyə çalışdı. Bununla belə Ankara anlayır ki, onun müttəfiqliyi və maraqları NATO ilədir. Düşünürəm ki, ABŞ yeni reallıqları nəzərə almalıdır.
Reyting.az
Bölməyə aid digər xəbərlər
1-03-2025, 15:45
Deputat: Ukraynanı yalnız ABŞ xalqının Trampa qarşı qalxması xilas edə bilər - Müsahibə
23-01-2025, 19:03
İmran Bədirxanlı: “Özünü tapandan sonra yaşamaq asanlaşır” - Müsahibə
8-01-2025, 10:49
“Kino adamı kimi bir çox şeylər məni qane etmir” - Müsahibə
18-11-2024, 12:28
Turan Manafzadə: “Mədəniyyət diplomatiyasından yararlanmağı bacarmalıyıq” - Müsahibə
17-08-2024, 15:25
“Böyük güclər sülhdə maraqlı görünmürlər” - Müsahibə
12-08-2024, 11:00
Emin Əfəndiyev: “Yeni ssenarilər, layihələr barədə düşünürəm” - Müsahibə
22-07-2024, 09:58
Gənc xanəndə: “Məcnun kimi səhnəyə çıxmaq ən böyük arzularımdan biri olub” - Müsahibə
8-07-2024, 10:43
Aktrisa: “Mən ürək adamıyam...” - Müsahibə
14-06-2024, 15:06
Nazir: “Sertifikatlaşdırmada iştirak edən hər beş müəllimdən biri kəsilir” - Müsahibə
6-04-2024, 21:12
Qulu Ağsəs: “Tənqidi indi çox tənqid edirlər” - Müsahibə
2-04-2024, 20:28
“Hava hücumu ssenarisi mümkündür” - Müsahibə
19-02-2024, 16:33
Aktyor: “Əvvəldən bilsəydim o filmə çəkilməzdim...” - Müsahibə
16-02-2024, 12:55
Bəstəkar: “Zamanın ritmini tutmaq çətinləşib” - Müsahibə
28-01-2024, 15:36
Qüdrət Həsənquliyev: “Azərbaycan yenidən qurulmalıdır” - Müsahibə
9-12-2023, 20:57
Hərbi ekspert: “Krım körpüsü dağıdılmalıdır” - Müsahibə
14-11-2023, 19:08
Xalq artisti: “Teatrın ən ağrılı məsələlərindən biri də yaş senzi ilə bağlıdır” - Müsahibə
4-11-2023, 09:41
İlham Əziz: “Hər yazıçının öz əlifbası olmalıdır” - Müsahibə
27-10-2023, 15:19
Zahid Oruc: “Zəfər dövləti, Zəfər təşkilatı, Zəfər təhsil modeli yaradılmalıdır” - Müsahibə
27-10-2023, 11:01
Əlizadə Nuri: “Şairlik-sözlə inqilab etməkdir” - Müsahibə
23-10-2023, 18:22
General Sırski: “Düşmən ciddi itkilər verir, lakin onlar...” - Müsahibə
23-10-2023, 10:26
Aktrisa: “Özümü olmalı olduğum yerdə hiss edirəm” - Müsahibə
19-09-2023, 13:48
Hərbi analitik: “Rusiya Moskvanı lazımi şəkildə qoruya bilmirsə, deməli...” - Müsahibə
5-09-2023, 18:40
General: “Rusiya elitası Putini devirməyə hazırdır” - Müsahibə
23-08-2023, 18:14
Beynəlxalq ekspert: “Ruslar Ukrayna ilə uzunmüddətli hərbi qarşıdurmaya ümid edirlər” - Müsahibə
16-08-2023, 12:08
Kənan Məmmədov: “Kino günündə göstərməyə yeni film olmadı” - Müsahibə
10-08-2023, 15:00
Rıjenko: “Rusiyanın Qara dəniz donanmasını məhv etmək üçün yüzlərlə drona ehtiyac var” - Müsahibə
30-05-2023, 16:48
Kinorejissor: “Bəzilərini kinonun taleyi yox, kinostudiyanın ərazisi maraqlandırır”
16-05-2023, 16:48
Şeytelman: “Priqojin Rusiyada yeganə şəxsdir ki, dövlət çevrilişlərini uğurla həyata keçirə bilir”
13-05-2023, 09:34
Qüdrət Həsənquliyev: “Davamlı sülh üçün danışıqları Türkiyə və Rusiya ilə aparmalıyıq” - Müsahibə
3-03-2023, 16:55
Keçmiş deputat: “Rus imperiyasının dağılması qaçılmazdır” - Müsahibə
9-02-2023, 12:36
Deputat: “Ciddi əks-zərbə vurulmalıdır” - Müsahibə
7-01-2023, 15:55
Sərdar Cəlaloğlu: “Rusiya Qarabağı ələ keçirməyə çalışır” - Müsahibə
30-12-2022, 10:55
Köçəri Nağıbəyli: “Bizim öz torpaqlarımızda yaşamaq hüququmuz olmalıdır” - Müsahibə
11-12-2022, 13:12
Səxavət Əlisoy: “Partiya sədrlərinin əksəriyyəti təkəbbürlü və yekəxanadır” - Müsahibə
27-11-2022, 10:15
Professor: “Rusiya və Fransa Azərbaycan-Ermənistan danışıqlarında böhranlı vəziyyət yaradıb” - Müsahibə
12-11-2022, 19:43
Tofiq Zülfüqarov: “Rusiyada siyasi böhran zamanıdır” - Müsahibə
28-10-2022, 13:08
Deputat: "Putin ikinci böyük səhvə yol verdi, həm də sübut etdi ki..."
25-10-2022, 08:35
Politoloq: “Rusiya və İran Azərbaycanda nələrəsə nail olmağa çalışsa da...” - Müsahibə
21-10-2022, 13:42
Vahid Əhmədov: “Heç kim bahalaşmanın qarşısını ala bilmir” - Müsahibə
15-10-2022, 09:58
Deputat: “Rusiya ilə məsələni konkretləşdirməyin vaxtı çatıb” - Müsahibə
Qüdrət Həsənquliyevin fikrincə, Tramp görsə ki, Ukrayna qalib gəlir, Rusiyaya təkcə siyasi yox, hərbi dəstək də verəcək
"Xalq qəzeti"nin şöbə müdiri deyir ki, ömrü boyu özünü axtaran, dəfələrlə yanından ötüb keçən o qədər insan var ki
Nadir Azməmmədov: “Təəssüf ki, indi rejissor olmaq, kino və serial çəkmək adiləşib, bəzən bunun məsuliyyətini dərk etmirlər”
Türkiyədə yaşayan Əməkdar artist deyir ki, siyasilərin illərlə həllinə çalışdığı hansısa bir məsələni bəzən uğurlu bir musiqi əsəri həll edə bilər
Qüdrət Həsənquliyev: “Düşmənçiliyə son qoymaq üçün ədalətli sülhə nail olmaq gərəkdir. Bunun üçün ya tərəflər 1991-ci ilin sərhədləri çərçivəsində bir-birinin ərazi bütövlüyünü tanıyır, ya da ərazi mübadiləsinə gedirlər. Amma indiki mərhələdə bu, az inandırıcı görünür”
