17:18 / 08-11-2025
Azərbaycan, Türkiyə və Pakistan liderləri birgə nahar edib - Foto
15:40 / 08-11-2025
Prezident: Qarabağ və Şərqi Zəngəzur dirçəlir
15:17 / 08-11-2025
Bakıda hərbi parad olub - Video - (Yenilənib) - Fotolar
14:07 / 08-11-2025
İlham Əliyev: “İndi onlar təcridxanada Azərbaycan çayı içirlər” - Video
12:23 / 08-11-2025
Prezidentlə xanımı Şəhidlər xiyabanında - Fotolar
12:05 / 08-11-2025
Prezident və xanımı Fəxri xiyabanda - Fotolar
10:54 / 08-11-2025
Ərdoğan Azərbaycana gəlib - (Yenilənib)
00:14 / 08-11-2025
Mehriban Əliyeva: "Uca Tanrı xalqımızı və Vətənimizi qorusun!"
00:04 / 08-11-2025
Azərbaycanda Zəfər Günüdür
23:09 / 07-11-2025
Prezident İlham Əliyev Zəfər Günü münasibətilə paylaşım edib - Foto
21:17 / 07-11-2025
İlham Əliyev Məhəmməd Şahbaz Şəriflə görüşb - (Yenilənib) - Fotolar
20:50 / 07-11-2025
Dindarlar Azərbaycan prezidentinə müraciət ünvanlayıblar
19:39 / 07-11-2025
Cəlaloğlu: Azərbaycan və Ermənistandakı partiyalar arasında görüşlər keçirilməlidir
19:36 / 07-11-2025
Yaşar Güler Bakıya gəlib
19:33 / 07-11-2025
Pəncəli Teymurov və Vaqif Qurbanovun ailə üzvlərinə təqaüd təyin olunub
19:01 / 07-11-2025
General: Rusiya NATO-ya hücum edə bilər - Xəbərdarlıq
18:21 / 07-11-2025
Məşhur aktrisanın avtomobilinin qarşısını kəsiblər
18:10 / 07-11-2025
Dronlar Başqırdıstandakı əsas neft-kimya zavodunu vurub
18:06 / 07-11-2025
Hava limanında partlayış olub
18:00 / 07-11-2025
Rus ordusu Donetsk və Xarkovda irəliləyib
17:38 / 07-11-2025
"Bakı Metropoliteni" gücləndirilmiş iş rejiminə keçəcək
17:19 / 07-11-2025
Şəhid Pəncəlinin anası: “10 ildir gözüm yolda idi..."
17:08 / 07-11-2025
Hikmət Hacıyev NATO nümayəndə heyəti ilə görüşüb
16:49 / 07-11-2025
Pəncəli Teymurova Milli Qəhrəman adı verilib
16:45 / 07-11-2025
Tiktoker həbs edilib
16:34 / 07-11-2025
Prezident İlham Əliyev fərman imzalayıb
16:16 / 07-11-2025
İlham Əliyev bir qrup şəxsi təltif edib
16:05 / 07-11-2025
Prezident hərbçilərə ali rütbə verib - Siyahı
15:44 / 07-11-2025
Deputat nazirə mesaj verib: "Yekə kişisən, bunu keçən ildə demişəm, axı?"
12:50 / 05-11-2025
“Oğru dünyası”na qarşı əməliyyat: Mirzə Əliyev öldürülüb - Foto
16:49 / 06-11-2025
Deputat: Ermənistan Azərbaycan qarşısında götürdüyü öhdəlikləri yerinə yetirməlidir
14:01 / 04-11-2025
Şərti sərhəddə yenidən gərginlik ola bilər - Ekspert
15:24 / 05-11-2025
Ukraynanın iki şəhərində dəhşətli vəziyyət yaranıb
13:35 / 05-11-2025
Prezident 10 nəfəri təltif edib - Siyahı
15:08 / 06-11-2025
Azərbaycan qonşu ölkəni problemdən xilas edir - Foto
13:05 / 06-11-2025
Mərkəzi Asiya liderləri Trampla görüşdə nəyə ümid edirlər?
19:39 / 07-11-2025
Cəlaloğlu: Azərbaycan və Ermənistandakı partiyalar arasında görüşlər keçirilməlidir
13:28 / 05-11-2025
Ukrayna daha təhlükəli vəziyyətlə üzləşir
09:27 / 04-11-2025
2025-ci ilin ən böyük buğda istehsalçıları... - Siyahı
10:58 / 04-11-2025
Keçmiş vəzifəli şəxslərə hökm oxunub
09:17 / 06-11-2025
Kosmosda yeni tip nəhəng obyekt kəşf edilib
Professor: “Mümkündür ki, Bayden Türkiyə ilə daha yaxından əməkdaşlıq etsin” - Müsahibə
Tarix: 07-03-2021 11:38 | Bölmə: Müsahibə
Fərhad Mehdiyev: “Bayden düşünür ki, əməkdaşlığı gücləndirmək lazımdır. Çünki yeni reallıqlar fərqlidir. Rusiya ilə ittifaq da Türkiyəyə regionda çox şeylər vəd etmir. Görürük ki, Moskva və Ankara hər yerdə baş-başa gəlir. Liviyada, Suriyada, Qafqazlarda, hazırda da Ukraynada…”
Bir neçə gün əvvəl ABŞ prezidenti Baydenin “Milli Təhlükəsizlik Strategiyası” adlı sənədi yayımlanıb. Sənəddə bildirilir ki, COVİD-19 pandemiyası, qlobal iqlim dəyişikliyi, Çin və Rusiya kimi rəqiblər ABŞ üçün təhdid təşkil edir.
Təbii ki, yeni strategiya Çinlə yanaşı Rusiyaya da müsbət nəsə vəd eləmir. Rusiyanın genişlənmə siyasəti uzun müddətdir ki, ABŞ tərəfindən narahatlıqla qarşılanır.
Professor Fərhad Mehdiyev ABŞ-ın yeni administrasiyasının “Milli Təhlükəsizlik Strategiyası” sənədi ətrafında Reyting.az-a müsahibə verib. F. Mehdiyev deyib ki, V. Putinin hakimiyyəti dövründə Rusiya siyasətini bir qədər dəyişdirib: “SSRİ-nin genişlənmə siyasəti vardı. İndi Putin həmin siyasəti tətbiq edir. Yəni SSRİ-nin təsir dairəsini bərpa etmək niyyətindədir. ABŞ da bundan narahatdır və Rusiyanın bu kimi addımlarının qarşısını almağa çalışır”.
- Fərhad müəllim, ABŞ-ın yeni administrasiyasının açıqladığı strategiyada yaxın dövr üçün nəticəsi olmayan və bitməyən müharibələrə milyardlarla dollar xərclənməyəcəyi bildirilir. Bunu necə anlamaq lazımdır?
- İlk olaraq müəyyən etmək lazımdır ki, ABŞ hansı müharibəni nəzərdə tutur. Burada diqqəti daha çox İraq, Əfqanıstan, Suriya müharibələri çəkə bilər. Bayden bu məsələdə praqmatik siyasi xəttin tərəfdarı kimi çıxış edir. Məsələn, mənim fikrimcə, Suriya müharibəsindən imtina etmək faydalı olardı. Bunu götür-qoy edə bilərlər.
Eləcədə İraq və Əfqanıstandakı müharibələri. ABŞ bu müharibələrə böyük pullar xərcləsə də, nəticə olaraq nələrisə dəyişdirə bilməyib.
Bəs ABŞ çəkildikdən sonra bu yerlərdə nələr olacaq? Bunun əvəzinə başqa addımlar atılacaq. Məncə, söhbət daha çox bundan gedə bilər.
- Strategiyada əsas hədəf kimi Çin də göstərilir...
- Çinə qarşı Trampın qoyduğu siyasət davam edəcək. Daha doğrusu, ticarət müharibələri böyük ehtimalla davam etdiriləcək.
Unutmaq olmaz ki, Çinin bilavasitə güclənməsində ABŞ-ın böyük rolu olub. ABŞ o zaman güzəştli şərtlərlə Çini Ümumdünya Ticarət Təşkilatına (ÜTT) gətirdi. Bu güzəştlərə görə, 2015-ci ilə qədər Çin ABŞ-a istədiyi qədər, heç bir kvota və gömrük olmadan mal daxil edə bilərdi. ABŞ bu addımı ona görə atdı ki, Çin ÜTT-ya qoşulsun. Rəsmi Pekin də bununla razılaşdı. 2015-ci ildə kvota və gömrük rüsumları mövzusunda yeniliklər oldu. Buna qədər tətbiq olunan güzəştlər faktiki olaraq Çinin güclənməsində xüsusi rolu oynadı.
Digər tərəfdən, ABŞ Çini ÜTT-ya gətirməklə Çinin açılıma gedəcəyini düşünürdü. Bundan sonra beynəlxaq investisiyalar Çinə daxil oldu, inkişaf başladı. Amma bu prosesin nəticəsində çinlilər sanki daha ağıllı çıxdılar. Bu mənada indi ABŞ çalışacaq ki, Çinə qarşı ticarət müharibələrini davam etdirsin. Amma bunun nə dərəcədə uğurlu olacağına dair bir söz deməkdə çətinlik çəkirəm.
Nəzərə alınmalıdır ki, ÜTT-da ticarət müharibələri aparmaq o qədər də asan deyil, əksinə, daha çətindir. Çünki təşkilatdaxili qaydalar, mübahisələrin həlli komissiyası var. Gərək ABŞ ÜTT-dan çıxsın ki, effektiv müharibə aparmaq imkanı əldə etsin. Çünki təşkilat daxilində əməkdaşlıq mövcud olmaqla yanaşı, tərəflərin üzərinə götürdüyü öhdəliklərə əməl etməsi də vacib şərtdir.
Eyni zamanda Çində həyat standartlarının artması müşahidə olunur. İndi Çində əməkhaqqı olduqca yüksəkdir. Bu da əmtəənin rəqabətinə təsir göstərir. İndiki halda Çinlə münasibətlərin necə qurulacağını gözləmək lazımdır.
- ABŞ-ın yeni təhlükəsizlik strategiyasında Mərkəzi Amerika ölkələrində vətəndaş cəmiyyəti qurumlarının dəstəklənməsi, diqqətin artırılması, hətta 4 milyard dollar dəstək də nəzərdə tutulur. Sizcə, məqsəd nədir?
- Bu artıq Trampın ənənəvi siyasətinin tam əks formasıdır. Tramp az qala miqrantların qarşısını almaq üçün Meksika ilə divar tikməyə çalışırdı.
Amerika üçün Mərkəzi və Cənubi Amerikadan miqrant axını bir qədər problemlidir. Bu, işçi bazarına ciddi təsir göstərə bilir. Tramp bunun qarşısını almaq üçün hasar tikmək istəyirdi. Bayden hökuməti isə əksinə, Mərkəzi Amerikada vətəndaş cəmiyyətini dəstəkləmək istəyir. Bu, təkcə Mərkəzi Amerika ölkələri ilə bağlı miqrant təhlükəsindən doğmur. Bu ölkələrin həm də Rusiyanın təsirinə məruz almaq təhlükəsi var. Məncə, burada Rusiyanın təsirini zəiflətmək məqsədi də güdülür. Bunun üçün vətəndaş cəmiyyəti ilə işləyəcəklər, demokratik mühitin formalaşmasına səylər göstərəcəklər. Məncə, bu, Afrika qitəsi ilə də bağlı olacaq.
- ABŞ-ın Milli Təhlükəsizlik Strategiyasında Hindistan-Sakit okean bölgəsində hərbi varlığı artırmaq və güclənmək niyyəti nədən xəbər verir?
- Əslində Çinin özü bu bölgədə güclənməyə, dəniz donanmasını artırmağa, fəallığa çalışır. Amma bu regionda təkcə Çin yox, Rusiya da fəallıq göstərməyə cəhd edir. ABŞ-ın bu bölgədə hərbi fəallığını artırmaq niyyəti təkcə Çinlə deyil, eyni zamanda Rusiyaya qarşı gedişdir. Amma sözsüz ki, əsas Çindir. Aydındır ki, ABŞ bununla bərabər Çinə qonşu olan dövlətlərlə - Tayvan, Cənubi Koreya, Yaponiya ilə birlikdə işləyəcək, bu ölkələrin Çinə qarşı Vaşinqtona dəstək verəcəyi gözləniləndir.
Diqqət etsəniz görəsiniz ki, ABŞ hazırda iqtisadi investisiyalarını Çindən çıxararaq Hindistana yönəltməyə daha çox üstünlük verir. Bu da Çinə qarşı iqtisadi addımdır.
- Prezident Baydenin Milli Təhlükəsizlik Strategiyasında açıq vurğulanır ki, ABŞ Avropada hərbi baxımdan güclənmək xəttini aparacaq. Bunu Rusiyaya qarşı addım hesab edirsinizmi?
- Məncə, burada söhbət təkcə Avropada qoşunlarının sayını artırmaqdan yox, Almaniyadakı qoşunlarını çıxarmaqdan imtinadan da gedir.
Avropanın təhlükəsizlik strategiyası uzun illər NATO daxilində ABŞ tərəfindən həyata keçirilir. Heç bir Avropa dövlətinin güclü ordusu yoxdur. Almaniyaya II Dünya müharibəsindən sonra faktiki kvota tətbiq edilir. Fransa II Dünya müharibəsi zamanı dağıdılmışdı. İtaliya özü də müharibədən sonra məğlub dövlət idi. Qalmışdı İngiltərə. Amma Avropanın bütün təhlükəsizliyini İngiltərəyə həvalə etmək də doğru olmazdı. Bu səbəblərdən Avropanın təhlükəsizliyini faktiki olaraq ABŞ öz üzərinə götürmüşdü. Tramp isə bundan xilas olmağa çalışırdı, amma Bayden bunun əksini düşünür.
- ABŞ-ın yeni strategiyasında açıq elan olunur ki, onlar dünyada aparıcı rolu davam etdirmək üçün müttəfiq ölkələrlə sıx işləyəcək, beynəlxalq qurumlarda fəaliyyətini davam etdirəcək və ehtiyac yaranacağı təqdirdə yeni ittifaqlar quracaqlar. Sizcə, bu nəyə hesablanır?
- Bildiyiniz kimi Donald Trampın fəaliyyəti NATO daxilində ciddi böhrana səbəb olmuşdu. Tramp Amerikası əvvəlki kimi NATO ölkələrini dəstəkləmir, onlardan alyansa daha çox pul ödəməyi tələb edirdi. Bayden isə düşünür ki, əməkdaşlığı gücləndirmək lazımdır. Mümkündür ki, Bayden Türkiyə ilə daha yaxından əməkdaşlıq etsin. Çünki yeni reallıqlar fərqlidir.
- Söhbət hansı reallıqdan gedir?
- Türkiyə üçün xarici siyasətdə Rusiya ilə Avrasiya daxilində ittifaq, Qərblə Avroatlantik ittifaq daxilində əməkdaşlıq mövcuddur. Ankara anlayır ki, nə Avroatlantik məkanın tam içində olmalıdır, nə də tam kənarında. Amma Rusiya ilə ittifaq da Türkiyəyə regionda çox şeylər vəd etmir. Görürük ki, Moskva və Ankara hər yerdə baş-başa gəlir. Liviyada, Suriyada, Qafqazlarda, hazırda da Ukraynada…
Mən demirəm ki, bu iki ölkənin iqtisadi əlaqələri olmamalıdır. Əksinə, bu əməkdaşlıq davam edəcək. Sadəcə, regionda həm də bu iki ölkə arasında maraq toqquşması var. Çünki təsir dairələri bir-birinə qarşıdır. Bu mənada Türkiyənin daha yaxın əməkdaşlığı NATO ilə olmalıdır.
Ərdoğan düzgün addımlar atıb. Məsələn, 1990-cı illərdə mən Türkiyədə olmuşam. O zaman tanklara baxanda görürdün ki, köhnədir, heç ABŞ belə tanklardan istifadə etmir. Çünki NATO daxilində Türkiyənin güclənməsinə imkan yaradılmırdı. Ərdoğan bunu anladı və hərbi sənayesini öz gücü ilə inkişaf etdirməyə çalışdı. Bununla belə Ankara anlayır ki, onun müttəfiqliyi və maraqları NATO ilədir. Düşünürəm ki, ABŞ yeni reallıqları nəzərə almalıdır.
Reyting.az
Bölməyə aid digər xəbərlər
Tarix: 07-03-2021 11:38 | Bölmə: Müsahibə
Fərhad Mehdiyev: “Bayden düşünür ki, əməkdaşlığı gücləndirmək lazımdır. Çünki yeni reallıqlar fərqlidir. Rusiya ilə ittifaq da Türkiyəyə regionda çox şeylər vəd etmir. Görürük ki, Moskva və Ankara hər yerdə baş-başa gəlir. Liviyada, Suriyada, Qafqazlarda, hazırda da Ukraynada…”
Bir neçə gün əvvəl ABŞ prezidenti Baydenin “Milli Təhlükəsizlik Strategiyası” adlı sənədi yayımlanıb. Sənəddə bildirilir ki, COVİD-19 pandemiyası, qlobal iqlim dəyişikliyi, Çin və Rusiya kimi rəqiblər ABŞ üçün təhdid təşkil edir.
Təbii ki, yeni strategiya Çinlə yanaşı Rusiyaya da müsbət nəsə vəd eləmir. Rusiyanın genişlənmə siyasəti uzun müddətdir ki, ABŞ tərəfindən narahatlıqla qarşılanır.
Professor Fərhad Mehdiyev ABŞ-ın yeni administrasiyasının “Milli Təhlükəsizlik Strategiyası” sənədi ətrafında Reyting.az-a müsahibə verib. F. Mehdiyev deyib ki, V. Putinin hakimiyyəti dövründə Rusiya siyasətini bir qədər dəyişdirib: “SSRİ-nin genişlənmə siyasəti vardı. İndi Putin həmin siyasəti tətbiq edir. Yəni SSRİ-nin təsir dairəsini bərpa etmək niyyətindədir. ABŞ da bundan narahatdır və Rusiyanın bu kimi addımlarının qarşısını almağa çalışır”.
- Fərhad müəllim, ABŞ-ın yeni administrasiyasının açıqladığı strategiyada yaxın dövr üçün nəticəsi olmayan və bitməyən müharibələrə milyardlarla dollar xərclənməyəcəyi bildirilir. Bunu necə anlamaq lazımdır?
- İlk olaraq müəyyən etmək lazımdır ki, ABŞ hansı müharibəni nəzərdə tutur. Burada diqqəti daha çox İraq, Əfqanıstan, Suriya müharibələri çəkə bilər. Bayden bu məsələdə praqmatik siyasi xəttin tərəfdarı kimi çıxış edir. Məsələn, mənim fikrimcə, Suriya müharibəsindən imtina etmək faydalı olardı. Bunu götür-qoy edə bilərlər.
Eləcədə İraq və Əfqanıstandakı müharibələri. ABŞ bu müharibələrə böyük pullar xərcləsə də, nəticə olaraq nələrisə dəyişdirə bilməyib.
Bəs ABŞ çəkildikdən sonra bu yerlərdə nələr olacaq? Bunun əvəzinə başqa addımlar atılacaq. Məncə, söhbət daha çox bundan gedə bilər.
- Strategiyada əsas hədəf kimi Çin də göstərilir...
- Çinə qarşı Trampın qoyduğu siyasət davam edəcək. Daha doğrusu, ticarət müharibələri böyük ehtimalla davam etdiriləcək.
Unutmaq olmaz ki, Çinin bilavasitə güclənməsində ABŞ-ın böyük rolu olub. ABŞ o zaman güzəştli şərtlərlə Çini Ümumdünya Ticarət Təşkilatına (ÜTT) gətirdi. Bu güzəştlərə görə, 2015-ci ilə qədər Çin ABŞ-a istədiyi qədər, heç bir kvota və gömrük olmadan mal daxil edə bilərdi. ABŞ bu addımı ona görə atdı ki, Çin ÜTT-ya qoşulsun. Rəsmi Pekin də bununla razılaşdı. 2015-ci ildə kvota və gömrük rüsumları mövzusunda yeniliklər oldu. Buna qədər tətbiq olunan güzəştlər faktiki olaraq Çinin güclənməsində xüsusi rolu oynadı.
Digər tərəfdən, ABŞ Çini ÜTT-ya gətirməklə Çinin açılıma gedəcəyini düşünürdü. Bundan sonra beynəlxaq investisiyalar Çinə daxil oldu, inkişaf başladı. Amma bu prosesin nəticəsində çinlilər sanki daha ağıllı çıxdılar. Bu mənada indi ABŞ çalışacaq ki, Çinə qarşı ticarət müharibələrini davam etdirsin. Amma bunun nə dərəcədə uğurlu olacağına dair bir söz deməkdə çətinlik çəkirəm.
Nəzərə alınmalıdır ki, ÜTT-da ticarət müharibələri aparmaq o qədər də asan deyil, əksinə, daha çətindir. Çünki təşkilatdaxili qaydalar, mübahisələrin həlli komissiyası var. Gərək ABŞ ÜTT-dan çıxsın ki, effektiv müharibə aparmaq imkanı əldə etsin. Çünki təşkilat daxilində əməkdaşlıq mövcud olmaqla yanaşı, tərəflərin üzərinə götürdüyü öhdəliklərə əməl etməsi də vacib şərtdir.
Eyni zamanda Çində həyat standartlarının artması müşahidə olunur. İndi Çində əməkhaqqı olduqca yüksəkdir. Bu da əmtəənin rəqabətinə təsir göstərir. İndiki halda Çinlə münasibətlərin necə qurulacağını gözləmək lazımdır.
- ABŞ-ın yeni təhlükəsizlik strategiyasında Mərkəzi Amerika ölkələrində vətəndaş cəmiyyəti qurumlarının dəstəklənməsi, diqqətin artırılması, hətta 4 milyard dollar dəstək də nəzərdə tutulur. Sizcə, məqsəd nədir?
- Bu artıq Trampın ənənəvi siyasətinin tam əks formasıdır. Tramp az qala miqrantların qarşısını almaq üçün Meksika ilə divar tikməyə çalışırdı.
Amerika üçün Mərkəzi və Cənubi Amerikadan miqrant axını bir qədər problemlidir. Bu, işçi bazarına ciddi təsir göstərə bilir. Tramp bunun qarşısını almaq üçün hasar tikmək istəyirdi. Bayden hökuməti isə əksinə, Mərkəzi Amerikada vətəndaş cəmiyyətini dəstəkləmək istəyir. Bu, təkcə Mərkəzi Amerika ölkələri ilə bağlı miqrant təhlükəsindən doğmur. Bu ölkələrin həm də Rusiyanın təsirinə məruz almaq təhlükəsi var. Məncə, burada Rusiyanın təsirini zəiflətmək məqsədi də güdülür. Bunun üçün vətəndaş cəmiyyəti ilə işləyəcəklər, demokratik mühitin formalaşmasına səylər göstərəcəklər. Məncə, bu, Afrika qitəsi ilə də bağlı olacaq.
- ABŞ-ın Milli Təhlükəsizlik Strategiyasında Hindistan-Sakit okean bölgəsində hərbi varlığı artırmaq və güclənmək niyyəti nədən xəbər verir?
- Əslində Çinin özü bu bölgədə güclənməyə, dəniz donanmasını artırmağa, fəallığa çalışır. Amma bu regionda təkcə Çin yox, Rusiya da fəallıq göstərməyə cəhd edir. ABŞ-ın bu bölgədə hərbi fəallığını artırmaq niyyəti təkcə Çinlə deyil, eyni zamanda Rusiyaya qarşı gedişdir. Amma sözsüz ki, əsas Çindir. Aydındır ki, ABŞ bununla bərabər Çinə qonşu olan dövlətlərlə - Tayvan, Cənubi Koreya, Yaponiya ilə birlikdə işləyəcək, bu ölkələrin Çinə qarşı Vaşinqtona dəstək verəcəyi gözləniləndir.
Diqqət etsəniz görəsiniz ki, ABŞ hazırda iqtisadi investisiyalarını Çindən çıxararaq Hindistana yönəltməyə daha çox üstünlük verir. Bu da Çinə qarşı iqtisadi addımdır.
- Prezident Baydenin Milli Təhlükəsizlik Strategiyasında açıq vurğulanır ki, ABŞ Avropada hərbi baxımdan güclənmək xəttini aparacaq. Bunu Rusiyaya qarşı addım hesab edirsinizmi?
- Məncə, burada söhbət təkcə Avropada qoşunlarının sayını artırmaqdan yox, Almaniyadakı qoşunlarını çıxarmaqdan imtinadan da gedir.
Avropanın təhlükəsizlik strategiyası uzun illər NATO daxilində ABŞ tərəfindən həyata keçirilir. Heç bir Avropa dövlətinin güclü ordusu yoxdur. Almaniyaya II Dünya müharibəsindən sonra faktiki kvota tətbiq edilir. Fransa II Dünya müharibəsi zamanı dağıdılmışdı. İtaliya özü də müharibədən sonra məğlub dövlət idi. Qalmışdı İngiltərə. Amma Avropanın bütün təhlükəsizliyini İngiltərəyə həvalə etmək də doğru olmazdı. Bu səbəblərdən Avropanın təhlükəsizliyini faktiki olaraq ABŞ öz üzərinə götürmüşdü. Tramp isə bundan xilas olmağa çalışırdı, amma Bayden bunun əksini düşünür.
- ABŞ-ın yeni strategiyasında açıq elan olunur ki, onlar dünyada aparıcı rolu davam etdirmək üçün müttəfiq ölkələrlə sıx işləyəcək, beynəlxalq qurumlarda fəaliyyətini davam etdirəcək və ehtiyac yaranacağı təqdirdə yeni ittifaqlar quracaqlar. Sizcə, bu nəyə hesablanır?
- Bildiyiniz kimi Donald Trampın fəaliyyəti NATO daxilində ciddi böhrana səbəb olmuşdu. Tramp Amerikası əvvəlki kimi NATO ölkələrini dəstəkləmir, onlardan alyansa daha çox pul ödəməyi tələb edirdi. Bayden isə düşünür ki, əməkdaşlığı gücləndirmək lazımdır. Mümkündür ki, Bayden Türkiyə ilə daha yaxından əməkdaşlıq etsin. Çünki yeni reallıqlar fərqlidir.
- Söhbət hansı reallıqdan gedir?
- Türkiyə üçün xarici siyasətdə Rusiya ilə Avrasiya daxilində ittifaq, Qərblə Avroatlantik ittifaq daxilində əməkdaşlıq mövcuddur. Ankara anlayır ki, nə Avroatlantik məkanın tam içində olmalıdır, nə də tam kənarında. Amma Rusiya ilə ittifaq da Türkiyəyə regionda çox şeylər vəd etmir. Görürük ki, Moskva və Ankara hər yerdə baş-başa gəlir. Liviyada, Suriyada, Qafqazlarda, hazırda da Ukraynada…
Mən demirəm ki, bu iki ölkənin iqtisadi əlaqələri olmamalıdır. Əksinə, bu əməkdaşlıq davam edəcək. Sadəcə, regionda həm də bu iki ölkə arasında maraq toqquşması var. Çünki təsir dairələri bir-birinə qarşıdır. Bu mənada Türkiyənin daha yaxın əməkdaşlığı NATO ilə olmalıdır.
Ərdoğan düzgün addımlar atıb. Məsələn, 1990-cı illərdə mən Türkiyədə olmuşam. O zaman tanklara baxanda görürdün ki, köhnədir, heç ABŞ belə tanklardan istifadə etmir. Çünki NATO daxilində Türkiyənin güclənməsinə imkan yaradılmırdı. Ərdoğan bunu anladı və hərbi sənayesini öz gücü ilə inkişaf etdirməyə çalışdı. Bununla belə Ankara anlayır ki, onun müttəfiqliyi və maraqları NATO ilədir. Düşünürəm ki, ABŞ yeni reallıqları nəzərə almalıdır.
Reyting.az
Bölməyə aid digər xəbərlər
29-10-2025, 14:34
Baş rejissor: Hazırladığımız 12 tamaşanı “Axır Zaman”la yekunlaşdıracağıq - Müsahibə
6-08-2025, 14:15
Təranə Muradova: “Sevgisiz heç nə yaratmaq mümkün deyil” - Müsahibə
24-07-2025, 17:03
Abdulla: Aktyorları attestasiyadan keçirmək lazımdır - Müsahibə
1-03-2025, 15:45
Deputat: Ukraynanı yalnız ABŞ xalqının Trampa qarşı qalxması xilas edə bilər - Müsahibə
23-01-2025, 19:03
İmran Bədirxanlı: “Özünü tapandan sonra yaşamaq asanlaşır” - Müsahibə
8-01-2025, 10:49
“Kino adamı kimi bir çox şeylər məni qane etmir” - Müsahibə
18-11-2024, 12:28
Turan Manafzadə: “Mədəniyyət diplomatiyasından yararlanmağı bacarmalıyıq” - Müsahibə
17-08-2024, 15:25
“Böyük güclər sülhdə maraqlı görünmürlər” - Müsahibə
12-08-2024, 11:00
Emin Əfəndiyev: “Yeni ssenarilər, layihələr barədə düşünürəm” - Müsahibə
22-07-2024, 09:58
Gənc xanəndə: “Məcnun kimi səhnəyə çıxmaq ən böyük arzularımdan biri olub” - Müsahibə
8-07-2024, 10:43
Aktrisa: “Mən ürək adamıyam...” - Müsahibə
14-06-2024, 15:06
Nazir: “Sertifikatlaşdırmada iştirak edən hər beş müəllimdən biri kəsilir” - Müsahibə
6-04-2024, 21:12
Qulu Ağsəs: “Tənqidi indi çox tənqid edirlər” - Müsahibə
2-04-2024, 20:28
“Hava hücumu ssenarisi mümkündür” - Müsahibə
19-02-2024, 16:33
Aktyor: “Əvvəldən bilsəydim o filmə çəkilməzdim...” - Müsahibə
16-02-2024, 12:55
Bəstəkar: “Zamanın ritmini tutmaq çətinləşib” - Müsahibə
28-01-2024, 15:36
Qüdrət Həsənquliyev: “Azərbaycan yenidən qurulmalıdır” - Müsahibə
9-12-2023, 20:57
Hərbi ekspert: “Krım körpüsü dağıdılmalıdır” - Müsahibə
14-11-2023, 19:08
Xalq artisti: “Teatrın ən ağrılı məsələlərindən biri də yaş senzi ilə bağlıdır” - Müsahibə
4-11-2023, 09:41
İlham Əziz: “Hər yazıçının öz əlifbası olmalıdır” - Müsahibə
27-10-2023, 15:19
Zahid Oruc: “Zəfər dövləti, Zəfər təşkilatı, Zəfər təhsil modeli yaradılmalıdır” - Müsahibə
27-10-2023, 11:01
Əlizadə Nuri: “Şairlik-sözlə inqilab etməkdir” - Müsahibə
23-10-2023, 18:22
General Sırski: “Düşmən ciddi itkilər verir, lakin onlar...” - Müsahibə
23-10-2023, 10:26
Aktrisa: “Özümü olmalı olduğum yerdə hiss edirəm” - Müsahibə
19-09-2023, 13:48
Hərbi analitik: “Rusiya Moskvanı lazımi şəkildə qoruya bilmirsə, deməli...” - Müsahibə
5-09-2023, 18:40
General: “Rusiya elitası Putini devirməyə hazırdır” - Müsahibə
23-08-2023, 18:14
Beynəlxalq ekspert: “Ruslar Ukrayna ilə uzunmüddətli hərbi qarşıdurmaya ümid edirlər” - Müsahibə
16-08-2023, 12:08
Kənan Məmmədov: “Kino günündə göstərməyə yeni film olmadı” - Müsahibə
10-08-2023, 15:00
Rıjenko: “Rusiyanın Qara dəniz donanmasını məhv etmək üçün yüzlərlə drona ehtiyac var” - Müsahibə
30-05-2023, 16:48
Kinorejissor: “Bəzilərini kinonun taleyi yox, kinostudiyanın ərazisi maraqlandırır”
16-05-2023, 16:48
Şeytelman: “Priqojin Rusiyada yeganə şəxsdir ki, dövlət çevrilişlərini uğurla həyata keçirə bilir”
13-05-2023, 09:34
Qüdrət Həsənquliyev: “Davamlı sülh üçün danışıqları Türkiyə və Rusiya ilə aparmalıyıq” - Müsahibə
3-03-2023, 16:55
Keçmiş deputat: “Rus imperiyasının dağılması qaçılmazdır” - Müsahibə
9-02-2023, 12:36
Deputat: “Ciddi əks-zərbə vurulmalıdır” - Müsahibə
7-01-2023, 15:55
Sərdar Cəlaloğlu: “Rusiya Qarabağı ələ keçirməyə çalışır” - Müsahibə
30-12-2022, 10:55
Köçəri Nağıbəyli: “Bizim öz torpaqlarımızda yaşamaq hüququmuz olmalıdır” - Müsahibə
11-12-2022, 13:12
Səxavət Əlisoy: “Partiya sədrlərinin əksəriyyəti təkəbbürlü və yekəxanadır” - Müsahibə
27-11-2022, 10:15
Professor: “Rusiya və Fransa Azərbaycan-Ermənistan danışıqlarında böhranlı vəziyyət yaradıb” - Müsahibə
12-11-2022, 19:43
Tofiq Zülfüqarov: “Rusiyada siyasi böhran zamanıdır” - Müsahibə
Mikayıl Mikayılov deyir ki, festivalda nümayiş olunan tamaşa Azərbaycanla Meksika arasında teatr əlaqələrinin başlanğıcı sayıla bilər
ADP sədri ehtimal edir ki, “Tərtər işi” yaxşı araşdırılsa, onun da altından Mehdiyev və əlaltıları çıxacaq
Xalq artisti deyir ki, rəqqasların səhnə ömrü çox qısa olur. Bu az müddətdə uğur qazanmaq, əsl sənətkar kimi yetişmək üçün daha çox zəhmət çəkmək lazımıdır
Rus Dram Teatrının aktyoru deyir ki. bölgə teatrlarında diplomlu aktyor və rejissor tapmaq müşkül məsələdir
Qüdrət Həsənquliyevin fikrincə, Tramp görsə ki, Ukrayna qalib gəlir, Rusiyaya təkcə siyasi yox, hərbi dəstək də verəcək
