Mehman Əliyev: “Müharibə qərarını beynəlxalq güclər verdilər” `

Xəbər lenti

21:05 / 03-12-2024

Azərbaycan Kuboku: "Sabah" 1/4 finala çıxıb

21:04 / 03-12-2024

Yaşayış binasında yanğın olub, əhali köçürülüb - Video

18:14 / 03-12-2024

Tom Kruz qorxulu filmə çəkiləcək

18:08 / 03-12-2024

"TikTok bəlası": 13 yaşlı qıza təcavüz edən şəxs tutulub

17:59 / 03-12-2024

Cənubi Koreyada hərbi vəziyyət tətbiq edilib - Yenilənib

17:55 / 03-12-2024

Azərbaycan Kuboku: "Araz-Naxçıvan" 1/4 finala yüksəlib

17:48 / 03-12-2024

Rusiya donanması məhv olmaq üzrədir?

17:33 / 03-12-2024

Naxçıvan Şəhər Mədəniyyət İdarəsinə müdir təyin olunub

17:25 / 03-12-2024

Azərbaycan və İran XİN başçıları Məşhəddə görüşüb - (Yenilənib)

17:16 / 03-12-2024

Bakalavriat səviyyəsi üzrə 7 yeni ixtisas yaradılıb

17:08 / 03-12-2024

Üç rayonun Təhsil Şöbəsinə müdir təyin olunub

16:59 / 03-12-2024

Sabiq deputat Sahil Babayevin müşaviri təyin edilib

16:42 / 03-12-2024

ABŞ-nın Gürcüstandakı səfirliyindən “Gürcü arzusu”na ittiham: "Başqalarını günahlandırmayın"

16:38 / 03-12-2024

Mərkəzi Xəstəxananın direktoru vəzifədən azad olunub

16:10 / 03-12-2024

Zakir Həsənov Türkiyə ordusunun Kəşfiyyat Baş İdarəsinin rəisi ilə müzakirə aparıb

16:01 / 03-12-2024

Vüqar Həşimovun bacısı: “Valideynlərimin vəziyyəti ağırdır”

15:45 / 03-12-2024

Ağadadaş Ağayev məhkəmədə: "Bunu özümə yaraşdırmıram"

15:31 / 03-12-2024

AXCP üzvü Famil Xəlil ev dustaqlığına buraxılıb

15:20 / 03-12-2024

Prezident İlham Əliyev daha bir səfirin etimadnaməsini qəbul edib

15:12 / 03-12-2024

“Xidməti və mülki silah haqqında” qanun dəyişib

15:03 / 03-12-2024

Litva Zurabişviliyə sığınacaq verməyə hazırlaşır

14:36 / 03-12-2024

Tramp: “Kanada ABŞ-nın 51-ci ştatı ola bilər, Trüdo isə...”

14:13 / 03-12-2024

Naxçıvan Dövlət Universitetinə rektor təyinatı olub - Sərəncam

14:10 / 03-12-2024

Siqdi Şövkət: "Lalə Şövkət xroniki ürək xəstəliyindən əziyyət çəkir"

14:00 / 03-12-2024

Dövlət büdcəsi zərfi ikinci oxunuşda qəbul olunub

13:51 / 03-12-2024

Xalq artisti Ağadadaş Ağayevi döyən mühafizəçinin məhkəməsi başlayır

13:28 / 03-12-2024

Əsəd rejimi əsgər toplayır, əhaliyə silah paylayır

13:25 / 03-12-2024

AFFA "Neftçi"ni cərimələyib

13:14 / 03-12-2024

9 milyard dollar verməsə, edam olunacaq

13:14 / 03-12-2024

İlham Əliyev yeni səfirləri qəbul edib - (Yenilənib) - Fotolar

Xəbər lentinin davamı

Ən çox oxunanlar

12:05 / 01-12-2024

SDU tələbələrinin məqaləsi ABŞ-da nəşr edilib - Fotolar

09:12 / 29-11-2024

Narkotiklə dolu avtomobili evakuatorla paytaxta gətirmək istəyən dəstə üzvləri saxlanılıblar - Fotolar

14:08 / 29-11-2024

DTX polkovnikin 70 kq qızılla İstanbulda saxlanılması barədə məlumat yayıb

13:30 / 30-11-2024

DAMMİB İH-yə yeni sədr və üzvlər seçilib

08:57 / 03-12-2024

Fazil Mustafa vətəndaş qəbulu keçirib - Fotolar

15:10 / 29-11-2024

Faiq Ağayev yeni klipini təqdim edib - Video

14:15 / 29-11-2024

Növbəti köç karvanı Cəbrayıl şəhərinə çatıb - (Yenilənib)

17:03 / 29-11-2024

Agentlikdə qanunsuzluq: tender keçirmədən 42 milyonluq müqavilə imzalanıb

13:11 / 02-12-2024

Cəbrayıla daha 34 ailə köçürülüb - (Yenilənib)

11:57 / 29-11-2024

Orta Dəhlizin ən böyük düşməni... - Xəzərin dayazlaşması mühüm tranzitə ciddi problem yaradır

12:58 / 02-12-2024

SOCAR Slovakiyaya təbii qaz tədarükünə başlayıb

11:09 / 03-12-2024

Sumqayıtda yaşayış binasında partlayış olub - (Yenilənib)

Mehman Əliyev: “Müharibə qərarını beynəlxalq güclər verdilər” ` - Müsahibə
Tarix: 16-11-2020 15:01 | Bölmə: Müsahibə

Şirift ölçüsü:

Siyasi analitikin fikrincə, beynəlxalq güclərin gündəliyində ermənilərin Dağlıq Qarabağdan tam çıxarılması olmayıb: “Sadəcə, Türkiyə və Rusiyanı qabağa veriblər. Prosesi bir tərəfdən Rusiya, digər tərəfdən də Türkiyə idarə edir”

Azərbaycan Ordusunun başlatdığı əks-hücum nəticəsində işğalçı qüvvələrin məğlub olması, noyabrın 10-da Azərbaycan, Rusiya və Ermənistan arasında əldə edilən razılaşma xarici ölkə KİV-lərinin də əsas mövzularından biridir. “Turan” İnformasiya Agentliyinin direktoru, siyasi analitik Mehman Əliyev isə Reyting.az-a müsahibəsində ilk olaraq, Azərbaycan Ordusunun artıq başa çatan əks-hücum əməliyyatına münasibət bildirib:

- Bu, sözsüz ki, uğurdur. Bəyəm siz istəyirsiniz ki, gedib İrəvana bayraq taxasınız?

Çox mürəkkəb məsələdir, fərqli maraqlar var. Burada Azərbaycan və Ermənistanın, regional oyunçuların, böyük dölətlərin, maraqlı qüvvələrin hər birinin öz marağı var. Bütün bunları bir araya gətirmək, uzlaşdırmaq, qərar vermək və uğur əldə etmək sizə asan gəlməsin.

Məsələn, mənə deyirlər ki, əgər bacarırsan hərbi əməliyyat keçir, işğaldakı ərazini götür. Amma unutmayaq ki, ermənilər son 25-30 ildə işğal edilən ərazilərə çoxsaylı silah-sursat yığıb. Müharibə zamanı videogörüntülərdən də bunu gördük.

Üstəlik, kimin nə deməsindən asılı olmayaraq orada oturuşmuş ordu, onun piyada qoşunu, artilleriyası, havadan müdafiə sistemləri, blindajları, səngərləri var idi. Və üstəlik, bunların böyük əksəriyyəti dağlıq ərazidə idi. Əslində heç kim gözləmirdi ki, bunları götürmək olar. Çünki təbii istehkamları da nəzərə alsaq, söhbət qala tutmaqdan gedirdi. Bu boyda cəbhəni yarmaq, dağıtmaq və irəliləmək, üstəlik, bu boyda ərazini işğalçılardan təmizləmək asan məsələ deyildi.

Mən müharibənin əvvəlindən həm də xarici mütəxəssislərin dəyərləndirməsini izləyirdim. Heç kəs gözləmirdi ki, Azərbaycan ərazini işğalçılardan təmizləyə bilər. Açığı, dronlardan istifadə etməsəydik bizim üçün çox çətin olardı. Ermənilər niyə uduzdular? Qənaətimcə, onlar bu amili nəzərə almamışdılar. Onlar zənn edirdilər ki, bizim dronları vuracaqlar. Çünki hava hücumundan müdafiə sistemləri var, özü də 2016-cı ilin aprel döyüşlərindən sonra ermənilər hava hücumundan müdafiə sistemlərini gücləndirdilər, yeni texnikalar aldılar. Sanki düşünürdülər ki, heç kim bu hava müdafiəsini keçə və dağıda bilməz. Əlbəttə, heç kimin ağlına gəlməyən yanaşmalar da özünü göstərdi.

- Siz hansı yanaşmaları nəzərdə tutursunuz?

- Türkiyənin bu prosesdə fəal rol oynamasını. Kim təsəvvür edərdi ki, Türkiyə haçansa gələcək və ruslarla bir yerdə burada əməliyyat keçirəcək və s. Ermənilər bunu təsəvvür edə bilərdilərmi? 3-4 il əvvəl belə fikir söyləsəydin, adama “nağıl danışma”,- deyərdilər. Ona görə də deyirəm ki, faktorlar üst-üstə düşür, sən ağıl işlədirsən və şərait yaranan kimi bunu edirsən.

- Rusiyanın bu prosesdə sülhməramlı fəaliyyətini, rus əsgərlərinin Qarabağa gəlişini necə analiz etmək olar?

- Hesab edirəm ki, müharibənin başlanması qərarını beynəlxalq güclər verib. Hətta ehtimal kimi demək olar ki, ermənilərə yüksək səviyyədə anladıblar ki, siz geri çəkilmirsiniz, bunu etmək lazım gələcək. Çünki başqa formada mümkün deyil. O mənada deyirəm ki, erməni millətini dinc formada torpaqlardan çıxmağa razı salmağın mənası olmayacaqı. Hətta bu gün Nikol Paşinyanı günahlandırırlar ki, gərək öncədən vəziyyətin belə olduğunu deyəydin. Amma aydındır ki, Paşinyan bunu əvvəldən desəydi erməni cəmiyyəti torpaqların verilməsini heç cür qəbul etməyəcəkdi. Deyəcəkdilər ki, “qalib ordumuz var, biz qalib gələcəyik. Niyə təslim olmalıyıq?” Gərək məğlubiyyətə uğramalı və bunun nəticəsində anlamalı idilər ki, güzəştə getmək, torpaqlardan çıxmaq lazımdır. Yəni bu baş verməli idi.

Həm də müharibə başlayan dövrdə Paşinyan xalqa müraciət etdi ki, real vəziyyət budur. Parlamentdə dedi ki, müharibəni dayandırmaq üçün torpaqları vermək, Dağlıq Qarabağa Azərbaycan daxilində muxtariyyət hüququ ilə razılaşmaq lazımdır. Parlament də dedi ki, yox, müharibəni davam etdir. İndi erməni cəmiyyəti iddia edir ki, Paşinyan məlumatları gizlədib. Nəyi gizlədib? Hamısı əla bilir ki, nə baş verib.

Beynəlxalq məsələyə gələk. Qarabağda müharibə qərarını beynəlxalq güclər verdilər. Onların gündəliyində ermənilərin Qarabağdan tam çıxarılması olmayıb. Ona görə də, Prezident İlham Əliyev açıq deyirdi ki, Ermənistan kapitulyasiya qəbul etməyənə qədər müharibəni davam etdirəcəyəm. Onlar da sonda razılaşdılar. Dedilər ki, bəli, biz yeddi rayonu veririk, sizin şərtləri qəbul edirik, müharibəni dayandırın. Operativ formada bunu kim həyata keçirə bilərdi? Rusiya. Fransa və ya Amerika bunu edə bilməzdi. Bunun üçün onların hökuməti qərar verməli, bu qərar parlamentdən keçməli, müzakirə olunmalıdır və s. Ona görə də, bu tapşırıq ruslara verilib. Bu, Rusiyanın özbaşınalığı deyil.

Bəli, ikinci faktor var ki, ruslardan qorxurlar və rusları da tabe etdirməyə hazırdırlar. Amma Ermənistan istəməz ki, Rusiya sülhməramlı qoşunları orada tək olsun. Bunu biz də istəmirik. Ona görə də, bu, müvəqqəti operativ addımdır.

Üstəlik, Türkiyə daima deyir ki, biz də burdayıq və bir şey olsa, girişəcəyik. Bu o deməkdir, ruslara nəzarət var ki, burada özbaşınalıq etməsinlər.

Rusiya da Türkiyə ilə təmasdadır, danışıqlar aparılır. Birgə Monitorinq Mərkəzi yaradılır və s. Bu da qarantiyadır. Mən hesab edirəm ki, bu, Rusiyanın ayrıca bir hərəkəti, subyektiv addımı deyil.

- Yəni burada Azərbaycanın süverenliyinin pozulmasından söhbət gedə bilməz?

- Əlbəttə, yox. Azərbaycan tərəfi ona deməyib ki, mənim ərazimə girmə və o da bundan imtina edərək özbaşına bizim əraziyə girib. Biz etiraz etsəydik və onlar girsəydilər, bu, süverenliyin pozulması olardı. Fikrimcə, əməliyyat belə hesablanmışdı ki, Ermənistan təslim olana qədər proses getsin. Ermənistan da əvvəlcədən təslim ola bilməzdi. Bu, mümkün deyldi. Darmadağın olmalı idi ki, təslim olsun və erməni cəmiyyəti də bu reallığı qəbul etsin.

İndi biz görürük ki, Ermənistanda Nikol Paşinyana qarşı qüvvə oratay çıxıb, etiraz edir. Amma bu, milli proses deyil.

- Necə düşünürsünüz, problem həll edildimi?

- Bunlar sonrakı işdir. Siz indidən nədən danışırsınız? Yəqin ki, Minsk qrupu yığışacaq, Ermənistan və Azərbaycandan təkliflər gələcək, bu məsələlər müzakirə olunacaq.

Vəziyyət dəyişib, status-kvo pozulub. Tamamilə başqa bir durum yaranıb. Odur ki, indidən bu barədə danışmaq tezdir.

Minsk qrupu dedikdə ABŞ, Rusiya və Avropa Birliyi nəzərdə tutulmalıdır. Onların hamısı bu qərarı verib. Məsələn, iki ay əvvəl Avropa Parlamenti qərar çıxardı ki, Azərbaycan ərazi bütövlüyünü imkanlar çərçivəsində bərpa edə bilər. O zaman David Şahnazarov bildirdi ki, bu, ermənilər üçün böyük problem yaradacaq, bunun fəsadları olacaq. Odur ki, bu, yekdil qərardır. Sadəcə, Türkiyə və Rusiyanı qabağa veriblər. Prosesi bir tərəfdən Rusiya, digər tərəfdən də Türkiyə idarə edir.

Diqqətlə baxsaq görərik ki, konflikt dövründə Ankara-Moskva sıx təmasda olub. Heç Azərbaycanla Ermənistan və ya Rusiya ilə Ermənistan belə sıx təmasda olmayıb.

- Muxtariyyət məsələsinə dair proqnozunuz necədir?

- Mənim ehtimalım budur ki, ermənilər Azərbaycan tərkibində muxtariyyətə razılaşacaqlar. Amma onlar bundan istifadə edəcəkmi? Şəxsən mənim ehtimalım budur ki, ermənilərin böyük bir qismi heç Dağlıq Qarabağa qayıtmayacaq. Onların çoxu Rusiyaya gedəcək. Əslində son 20 ildə Qarabağdan və Ermənistandan köç prosesi olub. Hesab edirəm ki, son müharibədən sonra oradan köç güclənəcək. Erməni baxışına görə, regionda və Ermənistanda vəziyyətin düzəlməsini yalnız Allah bilir. Onlar onsuz da, indiyə qədər işləmək və qazanmaq üçün Rusiyaya gedirdilər. Bundan sonra daha çox gedəcəklər. Məsələn, Türkiyə ilə sərhədlər açılsa, ora da getməyə çalışacaqlar.

- Türkiyənin Ermənistanla sərhədləri açmasını real sayırsınız?

- Bəli. Bu halda ermənilərin bir hissəsi də Türkiyəyə gedəcək. Bu mənada proseslər normal gedir.

Y. QACAR
Reyting.az

Ana səhifəyə dön