Müasir texnologiyalar daha da təkmilləşdirilir

Xəbər lenti

12:15 / 12-04-2025

Azərbaycan prezidenti Avropa Şurasının baş katibi ilə görüşüb

11:38 / 12-04-2025

Azərbaycan və Türkiyənin müdafiə nazirləri görüşüb - Video

11:24 / 12-04-2025

Abşeronda axtarışda olan 36 nəfər saxlanılıb

10:52 / 12-04-2025

Qobu və Masazırda silah-sursat aşkar edilib - Video

10:32 / 12-04-2025

Bakıda taksi ilə yük maşını toqquşub, xəsarət alan var

10:04 / 12-04-2025

Mövqelərimiz yenə atəşə tutulub

09:56 / 12-04-2025

Beş boksçumuz beynəlxalq turnirdə 1/4 finala yüksəlib

09:10 / 12-04-2025

Əhalini ən çox aldadan şirkətlər - “Kontakt Home”, “Baku Electronics” və...

00:14 / 12-04-2025

Putin Trampın xüsusi elçisi ilə dörd saatdan çox müzakirə aparıb

23:01 / 11-04-2025

Axtarışda olan 4 nəfər Azərbaycana təhvil verilib

19:24 / 11-04-2025

Maliyyə Nazirliyi depozit hərracı keçirib

18:48 / 11-04-2025

IV Antalya Diplomatik Forumunun açılışı olub - (Yenilənib) - Fotolar

18:31 / 11-04-2025

Tramp: Həftədə minlərlə insan mənasız müharibədə ölür

18:27 / 11-04-2025

“QHT işi” üzrə daha bir nəfər həbs edilib - Yenilənib

18:22 / 11-04-2025

Keçmiş xarici işlər naziri xarici agent elan olunub

17:49 / 11-04-2025

İlham Əliyev Əhməd Əl Şaraa ilə görüşüb - (Yenilənib) - Fotolar

17:13 / 11-04-2025

Leysan yağacaq, çaylardan sel keçəcək - Xəbərdarlıq

16:24 / 11-04-2025

Məşhur moda şirkətini 1,375 milyard dollara satıblar

15:05 / 11-04-2025

Deputat: Heç kim Azərbaycanla təzyiq dilində danışa bilməz

14:19 / 11-04-2025

Balıqlar Xəzərdən Volqa çayına miqrasiya edir

14:14 / 11-04-2025

Azərbaycan və Türkiyə prezidentləri görüşüb - (Yenilənib) - Foto

14:02 / 11-04-2025

Britaniya Aİ ilə müdafiə sazişi bağlamaq istəyir

13:50 / 11-04-2025

Cəlaloğlu: Türk Dövlətləri Təşkilatı məsələsində tələsmək lazımdır

13:24 / 11-04-2025

ABŞ Yaxın Şərqə ikinci hərbi gəmi göndərib

13:05 / 11-04-2025

Ağdərəyə növbəti köç karvanı yola salınıb - (Yenilənib)

13:03 / 11-04-2025

Sabahın hava proqnozu açıqlanıb

13:01 / 11-04-2025

Kursantlarla bağlı yeni qanun qəbul olunub

12:59 / 11-04-2025

ABŞ və Çin dünya bazarlarında şok yaradıb

12:42 / 11-04-2025

İldırım vurması nəticəsində 5 uşaq xəsarət alıb

12:31 / 11-04-2025

Moskvada Putin-Əliyev-Paşinyan görüşü nəzərdə tutulmayıb

Xəbər lentinin davamı

Ən çox oxunanlar

16:02 / 07-04-2025

Dövlət Agentliyinin əməkdaşı mina partlayışında ağır yaralanıb - (Yenilənib)

15:10 / 07-04-2025

İrandan Azərbaycana külli miqdarda narkotik keçirmək istəyən şəxslər tutulub - Fotolar

15:45 / 08-04-2025

Trampın qərarı zənginləri 500 milyard dollar zərərlə üzləşdirib

20:54 / 07-04-2025

David Babayan: "Erməni sakinlərin Azərbaycana inteqrasiyasının əleyhinə idik" - (Yenilənib) - Fotolar

15:20 / 08-04-2025

Toqquşma xətti: Ankara İsraillə razılığa gəlməyə çalışır

19:18 / 08-04-2025

Professor Vüsal Qasımlının 50 illik yubileyidir

08:12 / 10-04-2025

İlham Əliyev forumda mühüm mesajlar verib - (Yenilənib) - Video, Fotolar

20:36 / 08-04-2025

Xanlar Vəliyev təqaüdə göndərilib - Fotolar

23:36 / 10-04-2025

Mask Marsı işğal etməyə tələsir - Foto

20:56 / 09-04-2025

Ordumuzun mövqeləri yenə atəşə tutulub - (Yenilənib)

17:14 / 07-04-2025

"Neftçi" səfərdə "Şamaxı"ya qalib gəlib

11:14 / 08-04-2025

Cəlaloğlu: Ticarət müharibələri uzunmüddətli ola bilməz

Müasir texnologiyalar daha da təkmilləşdirilir
Tarix: 23-07-2018 02:27 | Bölmə: Layihə

Şirift ölçüsü:

İnformasiya və kommunikasiya texnologiyaları (İKT) sahəsindəki yenilikləri təkmilləşdirmək üçün elmi araşdırmaların mühüm rolu var. Bu səbəbdən də AMEA-nın İnformasiya Texnologiyaları İnstitutunda davamlı tədqiqatlar aparılır. Artıq bu istiqamətdə aparılan tədqiqatların mühüm nəticələri ortadadır.

Belə ki, bir neçə gün öncə İnformasiya Texnologiyaları İnstitutunda 3338.01 – Sistemli analiz, idarəetmə və informasiyanın işlənməsi ixtisası üzrə təqdim edilmiş “Tədqiqatçıların və elmi əsərlərin qiymətləndirilməsi üçün metod və alqoritmlərin işlənilməsi” mövzusunda dissertasiya işinin müzakirəsinə həsr olunmuş növbəti elmi seminar keçirilib. Dissertasiya işini təqdim edən institutun böyük elmi işçisi Rəhilə Həsənova işin aktuallığı, məqsədi, məqsədə çatmaq üçün müəyyən olunmuş məsələləri diqqətə çatdırıb. Qeyd edək ki, tədqiqat işinin giriş, 4 fəsil, nəticə, 223 adda ədəbiyyat siyahısı və bir əlavədən ibarətdir.

Elmi informasiyanın təkmilləşdirilməsi

Məruzəçi elmi informasiyanın sürətlə artdığı bir dövrdə tədqiqatçının elmi əsərlərinin qiymətləndirilməsi, onların müxtəlif mükafatlarla təltif edilməsinin vacib məsələlərdən olduğunu bildirərək hər 10-15 ildən bir tədqiqatçıların və elmi məqalələrin sayının ikiqat artdığını, 1967-ci ildən etibarən elmin vəziyyətinin qiymətləndirilməsi üçün statistik göstəricilərlə yanaşı, bibliometrik göstəricilərdən də istifadə olunmağa başlandığını söyləyib. Qeyd edib ki, bibliometriyada mövcud qanunlar vasitəsilə verilmiş elm sahəsinə aid elmi jurnalların əsas hissəsinin təyin edilməsi (Bredford qanunu), istənilən elm sahəsində məqalələrin yayılma qanunauyğunluğunun öyrənilməsi (Lotka qanunu), axtarış sistemlərinin alqoritmlərinin hazırlanması, saytın axtarışının optimallaşdırılması (Zipf qanunu) və s. mümkündür. O, həmçinin müasir dövrdə konkret elm sahəsinin müxtəlif regionlarda inkişafını qiymətləndirmək, elmi cəmiyyətlərin (ali təhsil müəssisələrinin) reytinqini təyin etmək üçün elmmetrik göstəricilərdən istifadə olunduğunu diqqətə çatdırıb.

Bildirilib ki, işin məqsədi tədqiqatçının elmi fəaliyyətinin və elmi əsərlərin qiymətləndirilməsi üçün mövcud sistemlərin analizi, yeni metod və alqoritmlərin işlənilməsidir. R. Həsənova dissertasiya işində əldə olunan nəticələri təqdim edərək deyib ki, işdə elmmetriya, o cümlədən bibliometriya və vebometriyanın müasir vəziyyəti öyrənilib və elmmetrik qiymətləndirmədə istifadə olunan indekslər analiz edilib, tədqiqatçının elmi fəaliyyətinin qiymətləndirilməsi üçün yeni indekslər işlənilib, dissertasiya işlərinin ilkin avtomatlaşdırılmış ekspertizası üçün yeni metod və alqoritmlər təklif edilib, elmi jurnalların qiymətləndirilməsi üçün yeni indekslər və elmi məqalələrin qiymətləndirilməsi üçün yeni metod hazırlanıb.

R. Həsənova dissertasiya işinə dair çoxsaylı sualları da cavablandırıb.

Müzakirələrdə iştirak edən akademik Rasim Əliquliyev, AMEA-nın müxbir üzvü, texnika elmləri doktoru, professor Məsumə Məmmədova, texnika üzrə fəlsəfə doktoru, dosent Zərifə Cəbrayılova, texnika üzrə fəlsəfə doktoru, dosent Yadigar İmamverdiyev, texnika üzrə fəlsəfə doktoru, dosent Firudin Ağayev və texnika üzrə fəlsəfə doktoru, dosent Fərhad Yusifov dissertasiya işinə dair sual və təkliflərini səsləndiriblər.

Daha sonra elmi rəhbər AMEA-nın müxbir üzvü, texnika elmlər doktoru Ramiz Alıquliyev çıxış edərək mövzunun aktual məsələlərə həsr olunduğunu bildirib. Elmi rəhbər tədqiqatçıların və elmi əsərlərin qiymətləndirilməsi ilə əlaqədar tədqiqatın elm sahəsi üçün yenilik olduğunu, təklif edilən yanaşmaların praktiki əhəmiyyət daşıdığını diqqətə çatdırıb. Müasir dövrdə ölkəmizdə milli antiplagiat sisteminin yaradılması və tətbiqinin vacibliyini qeyd edən alim, tədqiqatçıların və elmi əsərlərin qiymətləndirilməsi zamanı bu sistemlərin tətbiqinin və indikatorların müəyyən olunmasının zəruriliyini diqqətə çatdırıb.

Dissertasiya işinə dair təyin olunan rəyçilər – texnika üzrə fəlsəfə doktoru, dosent Fərqanə Abdullayeva və texnika üzrə fəlsəfə doktoru Nigar İsmayılovanın rəyləri səsləndirilib. Bildirilib ki, dissertasiya işində əsaslı tədqiqatlar aparılıb, qarşıya qoyulmuş məsələlər həll olunub. Rəyçilər tədqiqatın Ali Attestasiya Komissiyası tərəfindən texnika üzrə fəlsəfə doktoru elmi dərəcəsi almaq üçün təqdim edilən dissertasiyalara qoyulan tələblərə cavab verdiyini qeyd edərək, irad və təkliflərini səsləndiriblər. Sonda dissertasiya işinin yekdilliklə növbəti mərhələyə keçirilməsinə qərar verilib.

Tədris-İnnovasiya Mərkəzi nə iş görüb?

İnformasiya Texnologiyaları İnstitutunun nəzdində fəaliyyət göstərən Tədris-İnnovasiya Mərkəzi ötən dövr ərzində kifayət qədər layihələr həyata keçirib. Bu ilin ötən dövrünün hesabatını təqdim edən, Tədris-İnnovasiya Mərkəzinin rəhbəri Rəsmiyyə Mahmudova mərkəzdə aparılan elmi-tədqiqat işləri haqqında məlumat verərək bildirib ki, fərdlərin informasiya mədəniyyətinin ölçülməsi və qiymətləndirilməsi üçün metodların işlənməsi ilə bağlı tədqiqatlar yekunlaşdırılıb və dissertasiya işi müdafiə olunub.

R. Mahmudova həmçinin mərkəzdə intellektual oyun texnologiyalarının İnformatika fənninin tədrisinə inteqrasiyası və jest informatikası istiqamətində aparılan elmi araşdırmalar haqqında da məlumat verib. Mərkəzin rəhbəri araşdırmaların nəticələri əsasında bir neçə məqalənin nəşr olunduğunu və bir icmalın hazırlandığını qeyd edib.

R. Mahmudovanın sözlərinə görə, şöbəəməkdaşları tərəfindən təhsilin modernləşdirilməsində, insan kapitalının keyfiyyətinin yüksəldilməsində intellektual oyunların rolu və tədrisyönümlü oyunlardan istifadə etməklə bəzi problemlərin həlli yolları ilə bağlı tezislər hazırlanıb və elmi-praktiki konfranslarda məruzə olunub.

Mərkəzin elmi-innovasiya fəaliyyəti haqqında məlumat verən R. Mahmudova doktorant və dissertantlara “İnformatika” fənninin tədrisi və imtahanların qəbulu, regionlarda yaşayan doktorant və disertantlar üçün İnformatikadan distant dərslər və imtahanların təşkili ilə bağlı görülmüş işləri diqqətə çatdırıb. Qeyd edib ki, hər il olduğu kimi, bu il də institutda ali məktəb tələbələri arasında informatika üzrə növbəti Ümumrespublika Olimpiadasının final mərhələsi təşkil olunub.

TİM rəhbəri bildirib ki, AMEA-nın magistraturasında təhsil alan tələbələr üçün ümumi fənnlər üzrə dərs və imtahanların təşkili, institutun doktoranturasına qəbul və doktorantların ixtisas imtahanlarının keçirilməsi elmi-innovasiya fəaliyyəti çərçivəsində görülmüş işlər sırasındadır.

R. Mahmudova doktorant və dissertantlara kömək məqsədi ilə “İnformatika” fənni üzrə 421 səhifədən ibarət test toplusunun və tədris olunan kompüter proqramları ilə işləmək üçün praktiki dərs vəsaitinin hazırlandığını da diqqətə çatdırıb.

Məruzəçi, həmçinin şöbənin elmi-pedaqoji və elmi-təşkilati fəaliyyəti, elmi-texniki konfranslarda iştirak, AR Prezidenti yanında Ali Attestasiya Komissiyası tərəfindən tövsiyə olunmuş beynəlxalq və respublika səviyyəli jurnallarda elmi məqalələrin nəşri, müxtəlif təyinatlı elektron nəşrlərin hazırlanması, əldə olunmuş nəticələrin KİV-də təbliği və elmmetrik göstəricilərə dair ətraflı məlumat verib.

Yarımillik hesabat ətrafında müzakirələr aparılıb, sual və təkliflər səsləndirilib.

E-dövlət üzrə tədqiqatlar aparılıb

Bu günlərdə AMEA-nın İnformasiya Texnologiyaları İnstitutunun 17 saylı şöbəsinin 2018-ci il üzrə 6 aylıq hesabatı dinlənilib. Hesabatı təqdim edən şöbənin baş mütəxəssisi Rasim Mahmudov müvafiq struktur bölməsində informasiya cəmiyyətinin müxtəlif aspektləri üzrə aparılan elmi-tədqiqat işləri barədə məlumat verib. Məruzəçi şöbə əməkdaşları tərəfindən “E-dövlətin formalaşdırılması və effektli idarə olunması üçün mexanizmlərin işlənilməsi”, “E-dövlət mühitində vətəndaşların öhdəliklərinin yerinə yetirilməsinin qiymətləndirilməsi metodlarının işlənilməsi”, “Elektron xidmətlərin intellektual analizi üçün metod və alqoritmlərin işlənməsi”, “E-dövlət mühitində Azərbaycan dilinin qorunması və inkişafı məsələləri” və s. mövzular üzrə tədqiqatların aparıldığını, araşdırmaların nəticəsi olaraq respublika səviyyəli və beynəlxalq jurnal və konfranslarda məqalələrin nəşr olunduğunu bildirib.

Qeyd olunub ki, cari ildə, həmçinin “Elektron dövlətin təkmil modellərinin analizi və qiymətləndirilməsi”, “Mobil telefon operatorlarında toplanmış məlumatlar əsasında abonentlərin (vətəndaşların) reytinqinin (sosial kapitalının) qiymətləndirilməsi metodu və alqoritmlərinin işlənməsi”, “E-dövlət mühitində Azərbaycan dilinə dair xidmətləri həyata keçirən intellektual sistemlərin yaradılması”, “İnternet-media resurslarının monitorinqi və qiymətləndirilməsi mexanizmlərinin işlənilməsi”, “Azərbaycan çap jurnalistikası müasir media kontekstində”, eləcə də, “Yeni medianın tədrisi sahəsində dünya təcrübəsinin öyrənilməsi” və “3 D-jurnalistikanın formaşması problemləri” mövzuları üzrə araşdırmalar aparılıb.

Şöbənin elmi-innovasiya və praktiki fəaliyyəti çərçivəsində görülmüş işlərdən danışan R. Mahmudov “Azərbaycan Respublikasında informasiya cəmiyyətinin inkişafına dair Milli Strategiyanın həyata keçirilməsi üzrə 2014-2017-ci illər üçün Dövlət Proqramı”na elmi dəstək verildiyini və Viki-Mərkəzin fəaliyyətinin həyata keçirildiyini qeyd edib.

Məruzəçi cari ildə Azərbaycan Prezidenti yanında Elmin İnkişafı Fondunun “Böyük verilənlər mühitində informasiya təhlükəsizliyinin təmin olunması metodları və alqoritmlərinin işlənilməsi və onların bəzi tətbiqləri”, “Vikipediya virtual ensiklopediyasının monitorinqi və analizi üçün metod və alqoritmlərin işlənilməsi”, “Elm və təhsil müəssisələrində biliklərin qiymətləndirilməsi sisteminin intellektual analizinin metod və alqoritmlərinin yaradılması” qrant layihələrində, eləcə də, AR Dövlət Neft Şirkətinin Elm Fondunun “Əşyaların İnterneti texnologiyalarının neft-qaz sənayesində tətbiqi problemlərinin araşdırılması” qrant layihəsində iştirak edildiyini vurğulayıb. Qeyd edib ki, “Elektron demoqrafiyanın formalaşdırlması və intellektual analizi texnologiyalarının işlənilməsi” və “E-dövlət mühitində Azərbaycan dilinə dair xidmətləri həyata keçirən intellektual sistemlərin yaradılması” layihələri həyata keçirilib.

R. Mahmudov, həmçinin şöbənin elmi-təşkilati və elmi-pedaqoji fəaliyyəti, beynəlxalq elmi əməkdaşlığı, institutun fəaliyyətinin KİV-də təbliği və reklam-marketinq işləri çərçivəsində görülmüş tədbirlər haqqında da məlumat verib.

Sonra çıxış edən AMEA-nın akademik-katibi, institutun direktoru Rasim Əliquliyev rəhbərlik etdiyi şöbənin hesabatı ilə bağlı təklif və tövsiyələrini səsləndirib. Alim şöbənin elmi-tədqiqat fəaliyyətində nəzərdə tutulan istiqamətlərdə araşdırmaların dərinləşdirilməsinin və qrant layihələrində daha fəal iştirakın vacibliyini qeyd edib. R. Əliquliyev elmi məqalələrin dünyanın nüfuzlu, yüksək istinad indeksli jurnallarında çapının vacibliyini xatırladıb.

Z.MƏMMƏDLİ

Yazı Azərbaycan Respublikasının Prezidenti yanında Kütləvi İnformasiya Vasitələrinin İnkişafına Dövlət Dəstəyi Fondunun maliyyə yardımı ilə "İnformasiya və kommunikasiya texnologiyalarının inkişaf etdirilməsi” layihəsi çərçivəsində hazırlanıb.

Ana səhifəyə dön