İKT üçün yeni tədbirlər planı var
Tarix: 30-07-2018 13:35 | Bölmə: Layihə / Xəbərlər
İKT üçün yeni tədbirlər planı var


Azərbaycan “Telekommunikasiya və informasiya texnologiyalarının inkişafına dair Strateji Yol Xəritəsi” üzrə hədəfə çatır

oAzərbaycanda informasiya və kommunikasiya texnologiyalarının (İKT) inkişafı, informasiyalı cəmiyyətin təkmilləşdirilməsi dövlətin prioritet hədəflərindəndir. Bu səbəbdən bütün strateji proqramlarda İKT-nin inkişafı yönündə tədbirlər planının həyata keçirilməsi nəzərdə tutulur. “Telekommunikasiya və İnformasiya texnologiyalarının inkişafına dair Strateji Yol Xəritəsi" üzrə tədbirlər planında da bu istiqamətdə önəmli nailiyyətlər eldə edilib.

Məlumat üçün bildirək ki, "Azərbaycan Respublikasında telekommunikasiya və informasiya texnologiyalarının inkişafına dair Strateji Yol Xəritəsi"ndə müəyyən edilən tədbirlərin 2017-ci il üzrə nəzərdə tutulan hissəsinin 47 faizinin icrası tamamlanıb, 28 faizi qismən icra edilib, 25 faizi isə icra edilməyib.

Rəqəmsal Ticarət Qovşağının meneceri Nicat Əsədli “Reytinq”ə bildirib ki, adıçəkilən Strateji Yol Xəritəsi üzrə icra səviyyəsi ölkədə Prezident İlham Əliyevin rəhbərliyi ilə aparılan islahatların müsbət təsirlərinin telekommunikasiya sektorunda davamlı inkişafını təmin etdiyini bir daha göstərir.

Nicat Əsədli əlavə edib ki, 2017-ci il ərzində "Azərbaycan Respublikasında telekommunikasiya və informasiya texnologiyalarının inkişafına dair Strateji Yol Xəritəsi"nin ilk hədəfi – idarəetmə strukturlarının təkmilləşdirilməsi və İKT-nin gücləndirilməsi üzrə tam icra 6 faiz, qismən icra 56 faiz səviyyəsində təmin olunub. Bu hədəf üzrə telekommunikasiya sektorunda tənzimləyici qurumun yaradılması, telekommunikasiya bazarının liberallaşdırılması və mobil infrastruktura investisiyaların qoyuluşu istiqamətlərində 2017-ci il üçün nəzərdə tutulan tədbirlər həyata keçirilib. Telekommunikasiya sektorunda uğurlu nəticələrəldə edən ölkələrin təcrübəsinin öyrənilməsi və Azərbaycanda tətbiqi imkanları ilə bağlı bir sıra araşdırmalar aparılıb. TASİM layihəsinin reallaşdırılması məqsədilə fəaliyyətlər davam etdirilib.


Telekommunikasiya və informasiya texnologiyalarının inkişafına dair Strateji Yol Xəritəsində ikinci hədəf – Sahibkarlıq subyektlərinin fəaliyyətində məhsuldarlığın və əməliyyat səmərəliliyinin artırılması üzrə icra səviyyəsi belə olub:

71 faiz tam icra, 17 faiz qismən icra və 12 faiz icra edilməyib. Ölkə iqtisadiyyatında yüksək nağdlaşmanı şərtləndirən fundamental amillərin geniş diaqnostikası, iqtisadiyyatda nağd pul dövriyyəsinin azaldılması və nağdsız ödənişlərin inkişafı məqsədilə beynəlxalq məsləhətçilər cəlb edilib. Rəqəmsal ödənişlər üzrə milli strategiya və cari ödəniş ekosistemi, nağd ödənişlərə təkan verən makro/mikro amillər, nağd puldan rəqəmsal ödənişlərə miqrasiya üzrə ümumi metodlar araşdırılmaqla, rəqəmsal ödənişlərin genişləndirilməsinə dair proqram, eGov 2.0 versiyasında mobil hökumət (mGov) konsepsiya layihəsi, "Hökumət Bulud"un (G-Cloud) yaradılması barədə layihə hazırlanıb. Rəqəmsal təhsilin inkişafı üzrə islahat istiqamətlərinin təhlili əsasında təhsil müəssisələrinin İKT infrastrukturunun inkişafı üzrə proqram layihəsi təqdim edilib.

"Elektron məktəb" layihəsinə 50 təhsil müəssisəsi cəlb edilib.

Layihə çərçivəsində pedaqoji heyətin hazırlığı, İKT infrastrukturunun inkişaf etdirilməsi, Elektron Məktəb İdarəetmə Proqramı və Valideyn Nəzarət Sistemi, elektron tədris resursları istiqamətləri üzrə tədbirlər həyata keçirilib. Tələbələrin İKT bacarıqlarının qiymətləndirilməsi mexanizmləri ilə bağlı Bakı Mühəndislik Universitetində və Azərbaycan Dövlət Neft vəSənaye Universitetində İKT akademiyalarının qurulmasına başlanılıb.

Telekommunikasiya və informasiya texnologiyalarının inkişafına dair Strateji Yol Xəritəsində üçüncü hədəf – Hökumətin və sosial mühitin rəqəmsallaşdırılması üzrə tam icra 17 faiz, qismən icra 17 faiz olub, 66 faiz tədbir icra edilməyib.

Azərbaycan Respublikasının Mərkəzi Bankı "Azərbaycan Respublikasında telekommunikasiya və informasiya texnologiyalarının inkişafına dair Strateji Yol Xəritəsi"ndə 2017-ci ildə nəzərdə tutulan tədbirlərin 100 faizin icra edib. Azərbaycan Respublikasının Prezidenti yanında Vətəndaşlara Xidmət vəSosial İnnovasiyalar üzrə Dövlət Agentliyi 75 faiz, Təhsil Nazirliyi 68 faiz, İqtisadiyyat Nazirliyi 65 faiz, Nəqliyyat, Rabitə və Yüksək Texnologiyalar Nazirliyi 52 faiz, Xarici İşlər Nazirliyi 50 faiz, Səhiyyə Nazirliyi 33 faizlik icra göstəricilərinə malikdirlər.

Avadanlıq istehsalı artıb

Qeyd edək ki, bu ilin ötən dövrü ərzində ölkədə İKT-nin inkişafı, müasir texnologiyaların istehsalı istiqamətində də irəliləyişlərə nail olunub. Belə ki, 2018-ci ilin yanvar-iyun aylarında kompüter, elektron və optik məhsulların, elektrik avadanlıqlarının istehsalı sahələrində 147,2 milyon manatlıq məhsul istehsal olunub. Ötən ilin yanvar-iyun ayları ilə müqayisədə kompüter, elektron və optik məhsulların istehsalı 10,6 faiz azalıb, elektrik avadanlıqlarının istehsalı isə 84,1 faiz artıb.

Dövlət Statistika Komitəsindən bildirilib ki, dövr ərzində əvvəlki ilin yanvar-iyun ayları ilə müqayisədə 1 kV-dan çox gərginlik üçün elektrik cərəyanı naqillərinin istehsalı 4,1 dəfə, elektrik paylayıcı və nəzarət cihazlarının hissələrinin istehsalı 2,7 dəfə artıb, məişət soyuducularının istehsalı 36,9 faiz azalıb.

2018-ci ilin yanvar-iyun ayları ərzində informasiya və rabitə müəssisələri 865,9 milyon manatlıq xidmət göstərib ki, onun da 72,2 faizi əhali tərəfindən istehlak olunub. 2017-ci ilin eyni dövrü ilə müqayisədə informasiya və rabitə xidmətlərinin dəyəri real ifadədə 4,9 faiz artıb, bu sahədə əldə edilmiş gəlirin 80,9 faizi qeyri-dövlət sektorunun payına düşüb. Dövlət Statistika Komitəsindən bildirilib ki, xidmətlərdən əldə edilən gəlirin 48,5 faizi və ya 419,7 milyon manatı mobil telefon rabitəsi sahəsində formalaşıb.

20 mindən çox “E-imza” sertifikatı…

Bundan əlavə, cari ilin birinci yarısında 20 mindən çox “E-imza” sertifikatı istifadəyə verilib. Bu, ötən ilin müvafiq dövrü iləmüqayisədə təxminən 2 dəfə çoxdur. Ölkədə “Elektron imza” (E-imza) sertifikatlarının sayının artması ilə yanaşı, onun istifadə miqyası da genişlənməkdədir. Nəqliyyat, Rabitə və Yüksək Texnologiyalar Nazirliyinin mətbuat xidmətindən bildiriblər ki, nazirliyin Məlumat Hesablama Mərkəzinin Milli Sertifikat Xidmətləri Mərkəzi tərəfindən 2018-ci ilin ilk 6 ayı ərzində istifadəyə verilən “E-imza” sertifikatlarının sayı 20 454 olub. Bu sertifikatlardan 6 780-i dövlət qurumlarının, 4 542-i fiziki şəxslərin, 9 132-i isə hüquqi şəxslərin payına düşür.

Qeyd edək ki, ötən ilin müvafiq dövründə istifadəyə verilən sertifikatların sayı 10 582 (dövlət qurumları üzrə 3 440, hüquqi şəxslər üzrə 4 560, fiziki şəxslər üzrə 1 580) olub.

İstifadəyə verildiyi gündən cari ilin iyulun 1-nə olan statistikaya əsasən, ümumilikdə 146 874 “E-imza” sertifikatı istifadəyə verilib. Onlardan 82 390-ı dövlət qurumları üzrə, 35 590-ı hüquqi şəxslər üzrə, 28 894-ü isə fiziki şəxslər üzrə olub.

Son bir ayda istifadəyə verilən “E-imza” sertifikatlarının sayı isə 2 mindən çoxdur. Belə ki, bu ilin iyun ayında verilən 2 184 “E-imza” sertifikatının 820-i dövlət qurumlarının, 1 084-ü hüquqi şəxslərin, 280-i isə fiziki şəxslərin payına düşüb. Sözsüz ki, “E-imza” istifadəçilərinin sayının artması aparılan əməliyyatların sayının artmasına da təsir göstərir. Bu günə qədər dövlət qurumları tərəfindən 28 869 002, hüquqi və fiziki şəxslər tərəfindən 8 435 955 olmaqla, ümumilikdə 37 304 957 autentifikasiya və elektron imza əməliyyatı aparılıb. 2018-ci ilin ilk 6 ayı ərzində isə aparılan əməliyyatların ümumi sayı 7 433 407 olub ki, bu da ümumi aparılmış əməliyyatların təqribən 20 faizi deməkdir. Onlardan dövlət qurumlarının payına toplam olaraq 5 663 144, hüquqi vəfiziki şəxslərin payına isə toplam 1 770 263 autentifikasiya vəelektron imza əməliyyatı düşüb.

“E-imza” - virtual məkanda şəxsiyyəti müəyyənləşdirmə vasitəsidir. Azərbaycan Respublikasının qanunlarına əsasən, elektron imza ilə imzalanan elektron sənədlər əl imzası ilə imzalanan və möhürlənən sənədlərə bərabər tutulur. “E-imza”nın əsas mahiyyəti informasiyanı hazırlayan şəxsin həqiqiliyinin yoxlanılması, informasiyanın təsdiq edilməsi və elektron sertifikat vasitəsilə elektron məlumata əlavə edilən və məlumatı göndərəni təyin edən bir ədədi koddur.

“Simsiz rabitə” qurulur

Müsbət məqamlardan biri də odur ki, ölkədə internet şəbəkəsinin genişləndirilməsi üçün də davamlı iş aparılır. Belə ki, “Baktelecom” yay mövsümü ilə əlaqədar paytaxt sakinlərinin Bakıətrafı ərazilərə axınını nəzərə alaraq "Simsiz rabitə" şəbəkəsinin (LTE – Long Term Evolution) əhatə dairəsini genişləndirir.

Nəqliyyat, Rabitə və Yüksək Texnologiyalar Nazirliyinin mətbuat xidmətindən bildiriblər ki, yeni stansiyaların qurulması paytaxtətrafı kəndlərdə və yaşayış massivlərində keyfiyyətli telekommunikasiya xidmətləri ilə təminata imkan yaradır.

Əsas üstünlük “Baktelecom”un məhdud infrastrukturlu ərazilərdə kabel xətlərindən asılılıq olmadan 100 meqabayt/saniyə qədər məlumat ötürmə sürəti, hava şəraitindən asılı olmayaraq kəsintisiz xidmət və müştəri seçimi üçün sərfəli tariflər təqdim etməsidir. “Simsiz rabitə” xidmətinə qoşulmaq istəyən müştərilər simsiz şəbəkəni dəstəkləyən və yüksək keyfiyyəti ilə seçilən xüsusi avadanlıqlar əldə etməlidirlər. Bu qəbuledici cihazlar baza stansiyalarından ötürülən siqnalı stabil saxlamaq və tam həcmdə ötürmək imkanına malikdir. Simsiz rabitə xidmətinə qoşulma isə “Baktelecom” əməkdaşları tərəfindən pulsuz həyata keçirilir.

Məlumat üçün bildirək ki, “Baktelecom” uzun zaman telefon çəkilişi mümkün olmayan ərazilərdə, Maştağa, Mərdəkan, Şüvəlan, Bilgəh, Albalılıq, Binə, Hövsan, Yeni Ramanı, Yeni Suraxanı, Sabunçu, Zabrat, Qala, Buzovna, Pirşağı, Binəqədi kəndi, Qaradağ və Badamdar, Biləcəri, Zirə, Türkan, Nardaran, Qaraçuxur, Keşlə, Rəsulzadə qəsəbəsinin Vorovski yaşayış massivi, Həzi Aslanov və Əhmədli ərazilərinin bir hissəsində simsiz şəbəkəni uğurla istifadəyə verib.

Z.MƏMMƏDLİ

Yazı Azərbaycan Respublikasının Prezidenti yanında Kütləvi İnformasiya Vasitələrinin İnkişafına Dövlət Dəstəyi Fondunun maliyyə yardımı ilə "İnformasiya və kommunikasiya texnologiyalarının inkişaf etdirilməsi” layihəsi çərçivəsində hazırlanıb.




Bölməyə aid digər xəbərlər
8-12-2018, 23:15 50-dən artıq startap...

{sape_links}{sape_article}