00:25 / 27-06-2025
"Azərbaycanfilm"in ərazisindəki yanğın söndürülüb (Yenilənib)
00:02 / 27-06-2025
Emil Mehtiyev İdarə rəisi təyin olunub
18:04 / 26-06-2025
Narkotik satan ata və oğlu tutulub
16:30 / 26-06-2025
Azərbaycandakı dinlərarası harmoniya Tolerantlıq Evində müzakirə olunub
16:17 / 26-06-2025
Azərbaycanı gülüstana çevirənlər! - Zahid Oruc yazır
13:15 / 26-06-2025
Sabahın hava proqnozu açıqlanıb
12:14 / 26-06-2025
İlham Əliyevlə İran prezidenti arasında telefon danışığı olub
11:02 / 26-06-2025
Kəlbəcərdə yük maşını çaya aşıb, sürücü ölüb
10:29 / 26-06-2025
Prezident Silahlı Qüvvələr Günü münasibətilə paylaşım edib
09:25 / 26-06-2025
Tarixi yanlışlıq - İbrahim Əliyev yazır
08:51 / 26-06-2025
Cənubi Qafqazın ən güclüsü...
00:00 / 26-06-2025
Bu gün Silahlı Qüvvələri Günüdür
22:36 / 25-06-2025
MÜTDA: "7 müəllimin nəticəsi ləğv ediləcək"
21:49 / 25-06-2025
Tovuzda kütləvi zəhərlənmə olub - Yenilənib
19:56 / 25-06-2025
Ceyhun Bayramov İranın yeni səfirini qəbul edib
18:04 / 25-06-2025
Ordu günü Bakı, Gəncə, Xankəndi və Laçında yürüş olacaq
18:00 / 25-06-2025
Beynəlxalq axtarışa verilmiş şəxsi Rusiyaya təhvil verilib
17:49 / 25-06-2025
Ter-Petrosyan II Qareginlə siyasi vəziyyəti müzakirə edib
17:44 / 25-06-2025
“Azəriqaz”ın baş direktoruna müavin təyin olunub
17:27 / 25-06-2025
Ceyhun Bayramov Sudanın yeni səfiri ilə görüşüb
17:02 / 25-06-2025
Trampla Zelenski Niderlandda görüşüblər
16:56 / 25-06-2025
Qırğızıstanda parno saytlara giriş bloklanıb
16:45 / 25-06-2025
Bakıda əməliyyat: saxlanılanlar var - Video
16:39 / 25-06-2025
Toy karvanında "avtoş"luq edən sürücülər saxlanılıb
16:20 / 25-06-2025
Səkkiz rayona prokuror təyin edilib - Yenilənib
15:59 / 25-06-2025
Kansler: Rusiya Avropanın sülh və siyasi nizamını təhdid edir
15:40 / 25-06-2025
“Pasportlar haqqında” qanun dəyişib
15:35 / 25-06-2025
Tramp Haaqada Zelenski ilə görüşəcək
15:29 / 25-06-2025
Küləkli hava şəraiti ilə bağlı sarı xəbərdarlıq verilib
15:26 / 25-06-2025
İlham Əliyev Türk Dövlətləri Təşkilatı ilə bağlı sazişi təsdiqləyib
14:57 / 22-06-2025

19:12 / 23-06-2025

09:25 / 26-06-2025

10:14 / 24-06-2025

14:55 / 25-06-2025

07:09 / 24-06-2025

00:39 / 25-06-2025

08:27 / 25-06-2025

19:40 / 24-06-2025

23:45 / 23-06-2025

Ərdoğanın Suriya imtahanı
Tarix: 28-01-2018 22:34 | Bölmə: Xəqani CƏFƏRLİ

Türkiyə prezidenti Rəcəb Tayyib Ərdoğan siyasi karyerası ərzində ən çətin problemlə üzləşib.
Məsələ ondan ibarətdir ki, Türkiyə Silahlı Qüvvələrinin Azad Suriya Ordusu ilə birlikdə Suriyanın Afrin bölgəsində “Zeytun budağı” altında keçirdiyi və Ankaranın antiterror əməliyyatı adı verdiyi hərbi əməliyyatlar ABŞ-ın maraqlarının əksinə olduğu kimi, Rusiya və İranın da maraqlarına uyğun deyil.
Suriyada “İslam dövləti” terror təşkilatına qarşı mübarizədə ABŞ kürdlərin üstünlük təşkil etdiyi Suriya Demokratik Qüvvələri ilə müttəfiqlik edirdi. Suriya və İraq ərazisində özünü dövlət elan etmiş “İslam dövləti” terror təşkilatının nəzarətindəki torpaqların tamamilə azad edilməsi bu regiondakı problemi həll etmədi. Əksinə, bu problemi yeni mərhələyə keçirdi. Belə ki, ABŞ və onun müttəfiqləri Rusiya və İranın bu regionda öz mövqelərini gücləndirməsindən narahatdır. Suriya məsələsində özünü qalib hesab edən Rusiya və İran isə əldə etdikləri üstünlükləri daha da dərinləşdirmək, ABŞ-ı və onun müttəfqilərini bu regiondan çıxarmağa çalışırlar. ABŞ-ın Suriyadakı mövqelərini sarsıtmağa çalışan Rusiya, kürdləri Vaşinqtonla müttəfiqlikdən imtinaya sövq etmək istəyir. ABŞ-dan ciddi siyasi, hərbi vəmaddi dəstək alan kürdlər isə Rusiya ilə də yaxşı əlaqələrə malikdir.
Rusiya dəfələrlə, kürdlərin Suriya ilə bağlı sülh danışıqlarında tərəf kimi təmsil olunmasına çalışıb. Türkiyənin kəskin müqaviməti Rusiyanı kürdlərdən bir qədər məsafə saxlamağa vadar edib. Ancaq bu, Rusiyanın kürdlərdən üz çevirməsi demək deyil. Məsələn, Rusiya Türkiyə Silahlı Qüvvələrinin Azad Suriya Ordusu ilə birlikdə Suriyanın Afrin bölgəsində “Zeytun budağı” altında keçirdiyi hərbi əməliyyatın qarşısını almağa çalışmışdı. Moskva kürdlərə təklif etmişdi ki, Türkiyənin hərbi əməliyyata başlamasına imkan verməmək üçün nəzarət etdikləri əraziləri rəsmi Dəməşqin nəzarətinə versin. Əgər kürdlər Rusiyanın təklifini qəbul etsəydi, Türkiyə hərbi əməliyyatlara başlaya bilməzdi. Çünki bu, Suriya dövlətinə qarşı müharibə kimi qəbul edilərdi. Kürdlərin Rusiyanın bu təklifindən imtina etməsi isə Türkiyənin əl-qolunu açdı. Artıq bir həftəyə yaxındır ki, Türkiyə Silahlı Qüvvələri Azad Suriya Ordusu ilə birlikdə “Zeytun budağı” əməliyyatını keçirir. Türkiyənin dəstəklədiyi Azad Suriya Ordusunun nəzarət dairəsini genişləndirməsi isə bu regionda maraqları olan bütün dövlətlərin mənafelərinə ziddir. Ona görə də, tezliklə Türkiyəyə qarşı siyasi və diplomatik təzyiqlər arta bilər.
“Zeytun budağı” əməliyyatı Ankara ilə Vaşinqton arasında münasibətləri daha da soyudub. Vaşinqton Ankaranın bu addımına hökmən cavab verəcək. Əgər bu gün ABŞ hansısa addım atmırsa, bu, Vaşinqtonun baş verənlərlə barışması anlamına gəlməməlidir.
Türkiyə Silahlı Qüvvələrinin Azad Suriya Ordusu ilə birlikdə həyata keçirdiyi əməliyyatlar dərinləşdikcə Rusiya və İran da Ankaranı dayandırmağa çalışacaq. Suriyanı İrandan Livana kimi uzanan “şiə xətti”nin əsas həlqəsi hesab edən Tehran, Türkiyənin bu ölkədə çox böyük əraziyə nəzarət etməsinə razı olmayacaq.
Suriyada İranla tandem şəklində çıxış edən Rusiya da tezliklə Ankaranı dayandırmağa cəhdlər edəcək.
Belə həssas durumda Türkiyə rəhbərliyinin, şəxsən prezident Rəcəb Tayyib Ərdoğanın xaricdən gələn təzyiqlərə nə qədər və hara kimi dözəcəyi maraq doğurur.
Ötən il Türkiyə Silahlı Qüvvələrinin Azad Suriya Ordusu ilə birlikdə “İslam dövləti” terror təşkilatına qarşı “Ərəfat qalxanı” əməliyyatı zamanı Manbic şəhərinə nəzarət edən kürdlərə qarşı da əməliyyat keçirmək istəmiş, lakin Rusiyanın diplomatik müdaxiləsi buna imkan verməmişdi.
Kürdlər isə regionda böyük güclər arasında gedən oyunda manevr etməklə öz istəklərini reallaşdırmağa çalışırlar. ABŞ-la müttəfiqlik edən kürdlər “İslam dövləti” terror təşkilatına qarşı mübarizə aparmaqla yanaşı Suriyanın bəzi ərazilərinə nəzarəti də öz əllərinə keçirmişdilər. Kürdlər həmin əraziləri özlərinin gələcək dövlətinin tərkib hissəsi görürdülər. Bu isə Suriyanın bütövlüyündə maraqlı olan Türkiyə ilə yanaşı İranın da maraqlarına uyğun deyil. Eyni zamanda, kürdlərin oyundan tamam sıxışdırılıb çıxarılması da, bir çox dövlətlərin maraqlarına uyğun gəlmir. Bu isə kürdlərə ABŞ-la Rusiya arasında manevr etmək imkanı verir.
Moskva Türkiyə ilə işbirliyinin çox kövrək tellər üzərində qurulduğunun fərqindədir və buna görə kürdlərdən gələcəkdə Ankaraya qarşı istifadə etmək imkanlarını saxlamağa çalışır.
“İslam dövləti” terror təşkilatı məğlub edilsə də, belə görünür ki, Suriya üzərində yeni və daha mürəkkəb siyasi oyunlar başlayıb. Bu oyunların sonunda Suriyanın ərazi bütövlüyünün saxlanıb-saxlanmayacağından asılı olaraq, regionda yeni mərhələ başlayacaq. Suriyada baş verənlərin təsiri isə bütün region ölkələrində özünü göstərəcək. Əgər Ankaranın son addımları lazım olan nəticəni verməsə və ya əlavə problemlərə səbəb olsa, Türkiyə prezidenti Rəcəb Tayyib Ərdoğan siyasi karyerasının ən böyük problemi ilə üzləşəcək. 16 illik iqtidarı zamanı Ərdoğan belə ciddi problemlə üzləşməyib. Ölkə daxilində sosial-iqtisadi vəziyyət ötən illərə nisbətən pisləşib və bu da vətəndaşların hakimiyyətdən narazı düşməsinə səbəb olur. Əgər xarici siyasətdə ciddi uğursuzluq baş versə, bu, Ərdoğan üçün son ola bilər. Buna görə də, Suriyanın Afrin bölgəsində “Zeytun budağı” əməliyyatının hərbi nəticəsinə uyğun siyasi nəticəsi olacaq. Ərdoğanın Suriya imtahanından uğurla çıxıb-çıxmayacağı isə çox yaxın zamanlarda bilinəcək.
Reyting.az
Bölməyə aid digər xəbərlər
Tarix: 28-01-2018 22:34 | Bölmə: Xəqani CƏFƏRLİ

Türkiyə prezidenti Rəcəb Tayyib Ərdoğan siyasi karyerası ərzində ən çətin problemlə üzləşib.
Məsələ ondan ibarətdir ki, Türkiyə Silahlı Qüvvələrinin Azad Suriya Ordusu ilə birlikdə Suriyanın Afrin bölgəsində “Zeytun budağı” altında keçirdiyi və Ankaranın antiterror əməliyyatı adı verdiyi hərbi əməliyyatlar ABŞ-ın maraqlarının əksinə olduğu kimi, Rusiya və İranın da maraqlarına uyğun deyil.
Suriyada “İslam dövləti” terror təşkilatına qarşı mübarizədə ABŞ kürdlərin üstünlük təşkil etdiyi Suriya Demokratik Qüvvələri ilə müttəfiqlik edirdi. Suriya və İraq ərazisində özünü dövlət elan etmiş “İslam dövləti” terror təşkilatının nəzarətindəki torpaqların tamamilə azad edilməsi bu regiondakı problemi həll etmədi. Əksinə, bu problemi yeni mərhələyə keçirdi. Belə ki, ABŞ və onun müttəfiqləri Rusiya və İranın bu regionda öz mövqelərini gücləndirməsindən narahatdır. Suriya məsələsində özünü qalib hesab edən Rusiya və İran isə əldə etdikləri üstünlükləri daha da dərinləşdirmək, ABŞ-ı və onun müttəfqilərini bu regiondan çıxarmağa çalışırlar. ABŞ-ın Suriyadakı mövqelərini sarsıtmağa çalışan Rusiya, kürdləri Vaşinqtonla müttəfiqlikdən imtinaya sövq etmək istəyir. ABŞ-dan ciddi siyasi, hərbi vəmaddi dəstək alan kürdlər isə Rusiya ilə də yaxşı əlaqələrə malikdir.
Rusiya dəfələrlə, kürdlərin Suriya ilə bağlı sülh danışıqlarında tərəf kimi təmsil olunmasına çalışıb. Türkiyənin kəskin müqaviməti Rusiyanı kürdlərdən bir qədər məsafə saxlamağa vadar edib. Ancaq bu, Rusiyanın kürdlərdən üz çevirməsi demək deyil. Məsələn, Rusiya Türkiyə Silahlı Qüvvələrinin Azad Suriya Ordusu ilə birlikdə Suriyanın Afrin bölgəsində “Zeytun budağı” altında keçirdiyi hərbi əməliyyatın qarşısını almağa çalışmışdı. Moskva kürdlərə təklif etmişdi ki, Türkiyənin hərbi əməliyyata başlamasına imkan verməmək üçün nəzarət etdikləri əraziləri rəsmi Dəməşqin nəzarətinə versin. Əgər kürdlər Rusiyanın təklifini qəbul etsəydi, Türkiyə hərbi əməliyyatlara başlaya bilməzdi. Çünki bu, Suriya dövlətinə qarşı müharibə kimi qəbul edilərdi. Kürdlərin Rusiyanın bu təklifindən imtina etməsi isə Türkiyənin əl-qolunu açdı. Artıq bir həftəyə yaxındır ki, Türkiyə Silahlı Qüvvələri Azad Suriya Ordusu ilə birlikdə “Zeytun budağı” əməliyyatını keçirir. Türkiyənin dəstəklədiyi Azad Suriya Ordusunun nəzarət dairəsini genişləndirməsi isə bu regionda maraqları olan bütün dövlətlərin mənafelərinə ziddir. Ona görə də, tezliklə Türkiyəyə qarşı siyasi və diplomatik təzyiqlər arta bilər.
“Zeytun budağı” əməliyyatı Ankara ilə Vaşinqton arasında münasibətləri daha da soyudub. Vaşinqton Ankaranın bu addımına hökmən cavab verəcək. Əgər bu gün ABŞ hansısa addım atmırsa, bu, Vaşinqtonun baş verənlərlə barışması anlamına gəlməməlidir.
Türkiyə Silahlı Qüvvələrinin Azad Suriya Ordusu ilə birlikdə həyata keçirdiyi əməliyyatlar dərinləşdikcə Rusiya və İran da Ankaranı dayandırmağa çalışacaq. Suriyanı İrandan Livana kimi uzanan “şiə xətti”nin əsas həlqəsi hesab edən Tehran, Türkiyənin bu ölkədə çox böyük əraziyə nəzarət etməsinə razı olmayacaq.
Suriyada İranla tandem şəklində çıxış edən Rusiya da tezliklə Ankaranı dayandırmağa cəhdlər edəcək.
Belə həssas durumda Türkiyə rəhbərliyinin, şəxsən prezident Rəcəb Tayyib Ərdoğanın xaricdən gələn təzyiqlərə nə qədər və hara kimi dözəcəyi maraq doğurur.
Ötən il Türkiyə Silahlı Qüvvələrinin Azad Suriya Ordusu ilə birlikdə “İslam dövləti” terror təşkilatına qarşı “Ərəfat qalxanı” əməliyyatı zamanı Manbic şəhərinə nəzarət edən kürdlərə qarşı da əməliyyat keçirmək istəmiş, lakin Rusiyanın diplomatik müdaxiləsi buna imkan verməmişdi.
Kürdlər isə regionda böyük güclər arasında gedən oyunda manevr etməklə öz istəklərini reallaşdırmağa çalışırlar. ABŞ-la müttəfiqlik edən kürdlər “İslam dövləti” terror təşkilatına qarşı mübarizə aparmaqla yanaşı Suriyanın bəzi ərazilərinə nəzarəti də öz əllərinə keçirmişdilər. Kürdlər həmin əraziləri özlərinin gələcək dövlətinin tərkib hissəsi görürdülər. Bu isə Suriyanın bütövlüyündə maraqlı olan Türkiyə ilə yanaşı İranın da maraqlarına uyğun deyil. Eyni zamanda, kürdlərin oyundan tamam sıxışdırılıb çıxarılması da, bir çox dövlətlərin maraqlarına uyğun gəlmir. Bu isə kürdlərə ABŞ-la Rusiya arasında manevr etmək imkanı verir.
Moskva Türkiyə ilə işbirliyinin çox kövrək tellər üzərində qurulduğunun fərqindədir və buna görə kürdlərdən gələcəkdə Ankaraya qarşı istifadə etmək imkanlarını saxlamağa çalışır.
“İslam dövləti” terror təşkilatı məğlub edilsə də, belə görünür ki, Suriya üzərində yeni və daha mürəkkəb siyasi oyunlar başlayıb. Bu oyunların sonunda Suriyanın ərazi bütövlüyünün saxlanıb-saxlanmayacağından asılı olaraq, regionda yeni mərhələ başlayacaq. Suriyada baş verənlərin təsiri isə bütün region ölkələrində özünü göstərəcək. Əgər Ankaranın son addımları lazım olan nəticəni verməsə və ya əlavə problemlərə səbəb olsa, Türkiyə prezidenti Rəcəb Tayyib Ərdoğan siyasi karyerasının ən böyük problemi ilə üzləşəcək. 16 illik iqtidarı zamanı Ərdoğan belə ciddi problemlə üzləşməyib. Ölkə daxilində sosial-iqtisadi vəziyyət ötən illərə nisbətən pisləşib və bu da vətəndaşların hakimiyyətdən narazı düşməsinə səbəb olur. Əgər xarici siyasətdə ciddi uğursuzluq baş versə, bu, Ərdoğan üçün son ola bilər. Buna görə də, Suriyanın Afrin bölgəsində “Zeytun budağı” əməliyyatının hərbi nəticəsinə uyğun siyasi nəticəsi olacaq. Ərdoğanın Suriya imtahanından uğurla çıxıb-çıxmayacağı isə çox yaxın zamanlarda bilinəcək.
Reyting.az
Müəllifin bütün yazıları - Xəqani CƏFƏRLİ
Bölməyə aid digər xəbərlər
19-04-2023, 11:40
Erməni mətbuatı: "Paşinyan təhlükəsizliyindən narahatdır”
31-07-2019, 14:06
Xəqani CƏFƏRLİ - İnqilabın baş verəcəyi tarix - Onu əvvəlcədən təyin etmək mümkündürmü?