19:52 / 07-12-2019
Qanlı diktatorlar üçün cazibədar ev heyvanları
19:21 / 07-12-2019
Ərdoğan keçmiş partiya yoldaşlarına “fırıldaqçı” dedi - Video
18:26 / 07-12-2019
ABŞ və İran girovları dəyişdi
18:00 / 07-12-2019
İqbal Ağazadə seçkiyə "hə" dedi - "Ümid" 72 nəfərlə seçkiyə qatılacaq
17:48 / 07-12-2019
Əli Əsədov müavininə yeni vəzifə verib
17:35 / 07-12-2019
Hökumət magistraturada ödənişsiz təhsil alacaq tələbələrin sayını müəyyənləşdirəcək
17:24 / 07-12-2019
Hakimlərin məzuniyyət haqqının hesablanması... - Əli Əsədov qərar imzaladı
16:55 / 07-12-2019
Deputat: “Siyasətə o adamlar gələcək ki...” - Müsahibə
16:22 / 07-12-2019
Səfirliyin müşaviri deputat olmaq istəyir
16:19 / 07-12-2019
Rusiya Ukrayna ilə qaz sazişi bağlamaq üçün şərtlərini açıqlayıb
15:48 / 07-12-2019
Fəzail Ağamalı silahdaşlarını topladı - Seçki qərarı verildi
15:00 / 07-12-2019
Müsavat Partiyası növbədənkənar parlament seçkilərində iştirak edəcək
14:51 / 07-12-2019
Növbədənkənar seçkilərlə əlaqədar ekspert və işçi qrupları yaradıldı
14:12 / 07-12-2019
29 nəfər prokurorluqda vəzifəyə təyin olunacaq - Siyahı
13:30 / 07-12-2019
Sabah hava necə olacaq? - Proqnoz açıqlandı
12:40 / 07-12-2019
MSK sədri: "Bələdiyyə seçkilərindən parlament seçkilərinə harmonik və ahəngdar keçid ediləcək”
11:20 / 07-12-2019
Etibar Məmmədov: “Parlament seçkilərində iştirak etmək niyyətində deyiləm”
10:49 / 07-12-2019
MSK bu gün parlament seçkiləri ilə bağlı qərar verəcək
10:36 / 07-12-2019
TRASEKA Hökumətlərarası Komissiyasına Azərbaycan rəhbərlik edəcək - Seçki
10:07 / 07-12-2019
Türkmənistan prezidentinin çıxışlarının 12-ci cildliyi
09:57 / 07-12-2019
Atatürk filmdə Hitlerə bənzədilib - Türklər etiraza başlayır
21:22 / 06-12-2019
"Qarabağ" - "Keşlə" oyunu başa çatıb - Hesab
21:12 / 06-12-2019
Deputat Yevda Abramov vəfat edib
21:01 / 06-12-2019
Səfirin sabiq nazirə qarşı ədəbi oğurluq ittihamına cavab verildi - Fotolar
19:38 / 06-12-2019
“Facebook” Ayətullah Xamnəinin hesabını qapatdı
19:32 / 06-12-2019
Rəqqasə Kama yeni klipini Bali adasında çəkdirib - Video
19:04 / 06-12-2019
Hesablama Palatasının Təlim Mərkəzi açılıb
18:00 / 06-12-2019
Bu gün Azərbaycanda 650 mindən çox ağac əkilib
17:42 / 06-12-2019
Əkrəm Əylisli: “Qoyulan qadağaya görə Əylisə gedə bilmirəm” - Müsahibə
16:51 / 05-12-2019
Psixoloqların diaqnostik qiymətləndirilməsi üzrə imtahanın tarixi açıqlanıb
12:42 / 03-12-2019
Oqtay Əsədovun ailə üzvü 366 tenderin qalibi olub
11:42 / 05-12-2019
Bakıda məktəb direktoru işdən çıxarıldı - Nöqsana görə
00:38 / 04-12-2019
Üç dövlət Türkiyə ilə ortaq mövqe nümayiş etdirdi
19:28 / 04-12-2019
Azərbaycanlıların Ermənistandan tam deportasiyasından 31 il ötür
15:19 / 04-12-2019
Prezident bir icra başçısını vəzifədən kənarlaşdırıb, iki rayona başçı təyin etdi - Sərəncam
14:32 / 03-12-2019
Nazir idarə rəisini təqaüdə göndərdi, "Bandotdel"in şöbə rəisini isə... - DİN-də dəyişiklik davam edir
10:06 / 03-12-2019
Daha bir qurumda kadr dəyişikliyi olub - Təyinat
12:57 / 05-12-2019
General yeni vəzifəyə təyin olunub
14:25 / 06-12-2019
Rəsul Quliyevin partiyası iqtidarı dəstəkləyir - Foto
15:17 / 03-12-2019
Xalq artisti reanimasiyaya yerləşdirilib - Foto
17:42 / 06-12-2019
Əkrəm Əylisli: “Qoyulan qadağaya görə Əylisə gedə bilmirəm” - Müsahibə
Separatçılığın yeni dalğası
Tarix: 05-10-2017 13:34 | Bölmə: Xəqani CƏFƏRLİ
Bir neçə gün fərqi ilə İraqın Krüdüstan və İspaniyanın Katoloniya vilayətində müstəqillik referendumu keçirildi. Hər iki ölkənin mərkəzi hakimiyyəti və dünya ictimaiyyəti tərəfindən nəticələri tanınmayan həmin referendumlarla bağlı hər iki muxtar vilayət əhalinin müstəqilliyə səs verdiyi haqqında məlumat yaydı.
Bir neçə gün fərqi ilə dünyanın fərqli coğrafiyasında - biri Avropa, digəri Asiya ölkəsində baş qaldıran müstəqillik davası separatçılığın yeni dalğasının yaranacağı haqqında geniş müzakirələrə səbəb olub. Politoloq və sosiloqlar separatçılığın yeni dalğasına nəyin səbəb olduğunu müəyyən etməyə çalışırlar.
Bir qayda olaraq belə qəbul edilib ki, separatçılığa azlığın çoxluq tərəfindən təzyiqlərə məruz qalması, barışmaz milli, dini, iqtisadi və sosial ziddiyyətlər səbəb olur.
Lakin istər Kataloniyanın, istərsə də Kürdüstanın mərkəzi hökumət tərəfindən milli, dini və iqtisadi təzqyiqlərə məruz qalmasını iddia etmək mümkün deyil.
Xüsusilə də, milli dövlət sərhədlərinin formal xarakter daşıdığı Avropada Kataloniyanın müstəqillik davasının nədən qaynaqlandığını izah etmək çətindir.
Müstəqilliyini elan edən Kataloniya İspaniyanın da üzv olduğu Avropa Birliyinə üzvü olacağını bəyan edir.
Dövlət sərhədlərinin formal xarakter daşıdığı, xarici və daxili siyasətin əsas cizgilərinin vahid bir məkandan - Avropa Birliyinin idarəetmə orqanları tərəfindən müəyyən olunduğu Birliyin üzvü olan dövlətdən müstəqilliyini elan edib, həmin Birliyə üzv olmağın hansı zərurətdən doğduğunu izah etmək mümkün deyil. Əgər Kataloniya İspaniya kimi Avropa Birliyinin üzvü olmaq istəmədiyini, buna görə İspaniyanın tərkibindən çıxdığını bəyan etsəydi, bunu bir səbəb saymaq olardı.
Müstəqil dövlət atributlarının ortadan qaldırıldığı və ya formal xarakter daşıdığı Avropa Birliyinin üzvü olan ölkənin tərkibindən çıxıb, həmin Birliyin üzvü olmaq nəyi dəyişəcək ki?
Kataloniyanın müstəqilliyi yalnız əyalət hökumətinin stastusunun milli hökumət səviyyəsinə qalxmasından başqa heç nəyi dəyişməyəcək. Deməli, bu müstəqillik davası yerli siyasi elitanın mərkəzi siyasi elita ilə mübarizəsindən başqa bir şey deyil.
Kataloniyanın müstəqillik qazanması Avropada heç bir ciddi problemə səbəb olmasa da, Kürdüstanın İraqdan ayrılması çox ciddi problemlərə, uzun illər davam edəcək müharibəyə səbəb ola bilər. Buna görə də, Kürdüstandakı prosesləri Kataloniya ilə eyniləşdirmək olmaz.
Kataloniyanın yerləşdiyi məkanda siyasi vəziyyət elədir ki, etnik münaqişələr faktiki olaraq mümkünsüz görünür. Ancaq Kürdüstanın yerləşdiyi bölgədə müharibə hələ bitməyib. Belə bir şəraitdə Kürdüstanın müstəqillik davasına başlaması regionda yeni müharibəni qaçılmaz edə bilər.
Əgər Kataloniyanın müstəqilliyi İspaniyanın qonşu dövlətlərində gərginliyə səbəb olmayacaqsa, Kürdüstanla bağlı məsələ tamamilə fərqlidir.
Kürdüstanın tərkibindən çıxmaq istədiyi İraqın qonşuları bu məsələdə Bağdaddan daha artıq narahatdır. İstər İran, istərsə də Türkiyə İraq Kürdüstanının müstəqilliyini özü üçün ciddi təhlükə sayır və belə görünür ki, buna yol vermək niyyətində deyillər. Belə bir vəziyyətdə Kürdüstanın müstəqillikdə israr etməsi regionda ağır və dağıdıcı müharibəyə səbəb ola bilər. Bundan ən böyük zərəri isə kürdlər görəcək.
Kürdüstan məsələsini Kataloniya məsələsindən fərqləndirən başqa bir əsas məqam da var. Əgər Kataloniyada demokratik ənənənin mövcudluğundan, demokratiyanın aparıcı institutlarının güclü olmasından danışmaq mümkündürsə, Kürdüstanda bunların hətta işartısı da yoxdur. Tayfa hakimiyyətinin hökm sürdüyü bir muxtariyyatın müstəqil dövlətə çevrilməsi kürdlərə ciddi problemlər vəd edir. Bütün bu məqamları gözəl bilən böyük dövlətlər Kürdüstanın müstəqilliyini müdafiə edə bilməzlər.
Kürdüstanın müstəqillik davasından yalnız Türkiyə, İran və İraqa təzyiq vasitəsi kimi istifadə edə bilərlər. Bu isə daha çox kürdlərin maraqlarına zərər vuracaq.
Bölməyə aid digər xəbərlər
Tarix: 05-10-2017 13:34 | Bölmə: Xəqani CƏFƏRLİ
Bir neçə gün fərqi ilə İraqın Krüdüstan və İspaniyanın Katoloniya vilayətində müstəqillik referendumu keçirildi. Hər iki ölkənin mərkəzi hakimiyyəti və dünya ictimaiyyəti tərəfindən nəticələri tanınmayan həmin referendumlarla bağlı hər iki muxtar vilayət əhalinin müstəqilliyə səs verdiyi haqqında məlumat yaydı.
Bir neçə gün fərqi ilə dünyanın fərqli coğrafiyasında - biri Avropa, digəri Asiya ölkəsində baş qaldıran müstəqillik davası separatçılığın yeni dalğasının yaranacağı haqqında geniş müzakirələrə səbəb olub. Politoloq və sosiloqlar separatçılığın yeni dalğasına nəyin səbəb olduğunu müəyyən etməyə çalışırlar.
Bir qayda olaraq belə qəbul edilib ki, separatçılığa azlığın çoxluq tərəfindən təzyiqlərə məruz qalması, barışmaz milli, dini, iqtisadi və sosial ziddiyyətlər səbəb olur.
Lakin istər Kataloniyanın, istərsə də Kürdüstanın mərkəzi hökumət tərəfindən milli, dini və iqtisadi təzqyiqlərə məruz qalmasını iddia etmək mümkün deyil.
Xüsusilə də, milli dövlət sərhədlərinin formal xarakter daşıdığı Avropada Kataloniyanın müstəqillik davasının nədən qaynaqlandığını izah etmək çətindir.
Müstəqilliyini elan edən Kataloniya İspaniyanın da üzv olduğu Avropa Birliyinə üzvü olacağını bəyan edir.
Dövlət sərhədlərinin formal xarakter daşıdığı, xarici və daxili siyasətin əsas cizgilərinin vahid bir məkandan - Avropa Birliyinin idarəetmə orqanları tərəfindən müəyyən olunduğu Birliyin üzvü olan dövlətdən müstəqilliyini elan edib, həmin Birliyə üzv olmağın hansı zərurətdən doğduğunu izah etmək mümkün deyil. Əgər Kataloniya İspaniya kimi Avropa Birliyinin üzvü olmaq istəmədiyini, buna görə İspaniyanın tərkibindən çıxdığını bəyan etsəydi, bunu bir səbəb saymaq olardı.
Müstəqil dövlət atributlarının ortadan qaldırıldığı və ya formal xarakter daşıdığı Avropa Birliyinin üzvü olan ölkənin tərkibindən çıxıb, həmin Birliyin üzvü olmaq nəyi dəyişəcək ki?
Kataloniyanın müstəqilliyi yalnız əyalət hökumətinin stastusunun milli hökumət səviyyəsinə qalxmasından başqa heç nəyi dəyişməyəcək. Deməli, bu müstəqillik davası yerli siyasi elitanın mərkəzi siyasi elita ilə mübarizəsindən başqa bir şey deyil.
Kataloniyanın müstəqillik qazanması Avropada heç bir ciddi problemə səbəb olmasa da, Kürdüstanın İraqdan ayrılması çox ciddi problemlərə, uzun illər davam edəcək müharibəyə səbəb ola bilər. Buna görə də, Kürdüstandakı prosesləri Kataloniya ilə eyniləşdirmək olmaz.
Kataloniyanın yerləşdiyi məkanda siyasi vəziyyət elədir ki, etnik münaqişələr faktiki olaraq mümkünsüz görünür. Ancaq Kürdüstanın yerləşdiyi bölgədə müharibə hələ bitməyib. Belə bir şəraitdə Kürdüstanın müstəqillik davasına başlaması regionda yeni müharibəni qaçılmaz edə bilər.
Əgər Kataloniyanın müstəqilliyi İspaniyanın qonşu dövlətlərində gərginliyə səbəb olmayacaqsa, Kürdüstanla bağlı məsələ tamamilə fərqlidir.
Kürdüstanın tərkibindən çıxmaq istədiyi İraqın qonşuları bu məsələdə Bağdaddan daha artıq narahatdır. İstər İran, istərsə də Türkiyə İraq Kürdüstanının müstəqilliyini özü üçün ciddi təhlükə sayır və belə görünür ki, buna yol vermək niyyətində deyillər. Belə bir vəziyyətdə Kürdüstanın müstəqillikdə israr etməsi regionda ağır və dağıdıcı müharibəyə səbəb ola bilər. Bundan ən böyük zərəri isə kürdlər görəcək.
Kürdüstan məsələsini Kataloniya məsələsindən fərqləndirən başqa bir əsas məqam da var. Əgər Kataloniyada demokratik ənənənin mövcudluğundan, demokratiyanın aparıcı institutlarının güclü olmasından danışmaq mümkündürsə, Kürdüstanda bunların hətta işartısı da yoxdur. Tayfa hakimiyyətinin hökm sürdüyü bir muxtariyyatın müstəqil dövlətə çevrilməsi kürdlərə ciddi problemlər vəd edir. Bütün bu məqamları gözəl bilən böyük dövlətlər Kürdüstanın müstəqilliyini müdafiə edə bilməzlər.
Kürdüstanın müstəqillik davasından yalnız Türkiyə, İran və İraqa təzyiq vasitəsi kimi istifadə edə bilərlər. Bu isə daha çox kürdlərin maraqlarına zərər vuracaq.
Bölməyə aid digər xəbərlər
31-07-2019, 14:06
Xəqani CƏFƏRLİ - İnqilabın baş verəcəyi tarix - Onu əvvəlcədən təyin etmək mümkündürmü?
Araz Əlizadə: “Parlamentdə Siyavuş Novruzov YAP-ın parlamenti buraxmaqla bağlı müraciətini oxudu. Sonra əlavə etdi ki, digər partiyalar və bitərəflər də öz fikirlərini desinlər. Ancaq mənə, Tahir Kərimliyə, Fərəc Quliyevə növbə çatmadı”
Departament rəhbəri deyir ki, icbari tibbi sığortanın tətbiqi ilə bağlı xərclərin böyük hissəsi dövlət tərəfindən qarşılanacaq
Sabiq nazir müavini deyir ki, ölkədə siyasi fəallıq artdıqca vəzifədən uzaqlaşdırılmış şəxslərin əvvəl gizli, sonra yarıaçıq fəaliyyətə keçməsi mümkündür
Cümşüd Nuriyev: “125 deputatdan 100-ü heç bir işə yaramır, onları seçmiş iqtidarı belə, müdafiə etmirlər, ancaq bizneslə məşğuldurlar”
