Politoloq: “Türkiyə atəşkəsi uzatmağa razı olmayacaq” - Müsahibə
Tarix: 11-10-2020 12:21 | Bölmə: Müsahibə
Politoloq: “Türkiyə atəşkəsi uzatmağa razı olmayacaq”

Qabil Hüseynli: “Əgər ermənilər Azərbaycan ərazilərini döyüşsüz tərk etməyə hazırdırlarsa, bu zaman döyüş dayandırıla bilər. Bunun üçün müəyyən qrafik veriləcək və bu qrafikə Azərbaycan Ordusu nəzarət edəcək. Yox, əgər razı olmasalar…”

9-10 oktyabr tarixlərində Moskva şəhərində Azərbaycan, Rusiya və Ermənistan xarici işlər nazirlərinin üçtərəfli görüşü nəticəsində humanitar atəşkəs razılaşması əldə edilsə də, işğalçı Ermənistan üzərinə götürdüyü öhdəliklərə əməl etmir. Humanitar atəşkəsdən sonrakı müddətdə də Ermənistan Azərbaycanın yaşayış məntəqələrini atəşə tutmaqda davam edir. Azərbaycanın ikinci böyük şəhəri Gəncənin raket atəşinə tutulması (11.10.2020-ci il tarixdə gecə saat 02 radələrində) nəticəsində isə 3-ü qadın olmaqla 9 nəfər dinc sakin həlak olub, 16-sı qadın, 6-sı azyaşlı olmaqla 34 nəfər yaralanıb, 10-dan artıq çoxmənzilli binaya və 100-dən çox müxtəlif təyinatlı obyektlərə ziyan dəyib.

Azərbaycanın sabiq dövlət müşaviri, politoloq Qabil Hüseynli xarici işlər nazirlərinin əldə etdiyi humanitar atəşkəs rejimini qiymətləndirərkən Reyting.az-a deyib ki, bu fürsətdən istifadə edərək ordumuza çəki-düzən verəcəyik:

- Humanitar atəşkəs həm Rusiya prezidenti Putinin çağırışı idi, həm də Fransa prezidenti Makron Avropada özünü cırırdı. Sözsüz ki, həm də beynəlxalq çağırışlar var idi. Bütün bunların qarşılığında Azərbaycan məcbur oldu ki, humanitar atəşkəs fasiləsi versin. Bu, əslində dünya müharibələrində, eləcə də lokal müharibələrdə tətbiq olunan üsuldur. Bu zaman cəsədlərin döyüş meydanlarından toplanması, onların şəxsiyyətinin müəyyən edilməsi və ailələrinə çatdırılması işi həll edilir. Eyni zamanda əsirlərlə bağlı müəyyən prosedurlar həyata keçirilir. Həm də ola bilsin ki, tərəflər müsbət niyyət nümayiş etdirərək bundan sonra müharibənin davam etdirilməməsi və müharibədə üstünlük qazanan tərəfin arzularının yerinə yetirilməsi nəticəsində birdəfəlik sülh əldə olunsun. Amma mən bunu Ermənistandan gözləmirəm. Hesab edirəm ki, Ermənistan dağılana qədər Azərbaycana təslim olmayacaq.

Bizim niyyətimiz yalnız işğal olunan ərazilərdən erməni təcavüzkar silahlı dəstələrini çıxarmaqdır. Buna da çox yaxınıq.

Hesab edirəm ki, bu, qısamüddətli atəşkəs dövrü olacaq. Biz sözsüz ki, bu fürsətdən istifadə edərək ordumuza çəki-düzən verəcəyik, onun təchizatını gücləndirəcəyik, işğaldan azad olunan ərazilərimizin gücləndirilməsi işini aparacağıq, düşmənin ehtimal olunan hücumlarının qarşısını almaq üçün tədbirlər görüləcək və s.

Yaxşı olardı ki, indiki humanitar atəşkəs dövründə ermənilər də gəlib döyüş meydanlarında qalan leşlərini yığıb aparsınlar. Hesab edirəm ki, bundan sonra da nəbz yoxlaması gedəcək. Əgər ermənilər Azərbaycan ərazilərini döyüşsüz tərk etməyə hazırdırlarsa, bu zaman döyüş dayandırıla bilər. Bunun üçün müəyyən qrafik veriləcək və bu qrafikə Azərbaycan Ordusu nəzarət edəcək. Yox, əgər razı olmasalar yenidən döyüş başlayacaq və ordumuz ərazi bütövlüyümüzü təmin etmək üçün addımlarını davam etdirəcək.

- Sizcə, ermənilərin sülh prosesindən qaçması və ya buna töhvə vermək niyyətində olması nə qədər müddətə bilinəcək?

- Atəşkəs rejimi uzağı 3 gün müddətinə nəzərdə tutula bilər. Bu müddət ərzində səngərlərdən Qırmızı Xaç Komitəsinin iştirakı ilə cəsədlərin yığışdırılması prosesi başa çatdırılmalıdır. Ondan sonra ermənilər istəsə qısamüddətli danışıqlar olacaq və danışıqlar prosesində bu dəfə ermənilər diktə edən tərəf olmayacaq, meydan sulamayacaq. Azərbaycan tərəfi ona açıq deyəcək ki, siz döyüş olmadan Azərbaycanın tarixi sərhədlərindən çıxmağa hazırsınızmı?

Yeri gəlmişkən, tarixi sərhədlər dedikdə, biz 1923-cü ildə hansı sərhədlə SSRİ-nin yaradılmasına qoşulmuşuqsa, o sərhədlər nəzərdə tutulur. Bəllidir ki, o zaman Azərbaycan ərazisi 116 min kvadratkilometr idi. Stalin və Mikoyan o zaman bəzi ərazilərimizi ermənilərə verdilər. O cümlədən də Zəngəzuru. Əslində Türkiyə bu torpaqların da geri qaytarılmasını tələb edir. Amma, hələlik biz deyirik ki, ermənilər 1991-ci ildə - SSRİ dağıldıqdan sonra və Azərbaycan müstəqilliyini bərpa etdikdə hansı ərazi ilə imperiyanın tərkibindən çıxıbsa, həmin sərhədlərdən kənara çıxsınlar. “Dağlıq Qarabağ bizimdir”, “Öz müqəddəratımızı təyinetmə hüququmuz var”, - kimi çağırışlar bu gün aktual olmayan məsələlərdir. Odur ki, erməni tərəfi müharibəni davam etdirmək istəyirsə, belə sarsaq addımlarını davam etdirsinlər. Yox, istəmirlərsə, çıxsınlar, biz də zamanında elan etdiyimiz kimi, ermənilərə mutariyyət hüququ verə bilərik. Bu, özünüidarə hüququdur, amma istəsələr özləri öz büdcələrini idarə edərlər. Amma belə olsa, onlar məmnuniyyətlə Azərbaycan büdcəsinə ortaq olmağa razılaşarlar. Bu halda daha çox pay ala bilərlər. Bir sözlə, ermənilər bizim vətəndaşlarımızdır. Kim istəyərsə, qayıdıb Dağlıq Qarabağda yaşaya və Azərbaycan vətəndaşlığını ala bilər. Söhbət Dağlıq Qarabağ regionunda yaşamış ermənilərdən gedir.

- Amma çoxları kimi Siz də ermənilərin belə xoş niyyət göstərəcəyinə ümid etmirsiniz...

- Mən hesab etmirəm ki, ermənilər bu yola gəlsinlər. Onlar yerin dibinə girməyə hazır olarlar, amma bu cür ağır şərtlərlə sülh müqaviləsi imzalamağa razı olmayacaqlar. O başqa məsələdir ki, razı olmayacaqlarsa, daha pis aqibətlə baş-başa qalacaqlar.

Amma işğaldakı ərazilər bizimdir, həmişə də bizim olacaq.

- Fakt odur ki, tərəflər Moskvada razılıq əldə etdi və görünən budur ki, atəşkəs bir müddət davam edəcək. Sizcə, Türkiyə bu atəşkəsdən, danışıqlardan razıdırmı?

- Hər halda Türkiyə razı olmasaydı bu görüş baş tutmayacaqdı. Görünür, Rusiya prezidenti Vladimir Putin Türkiyəni də razı sala bilib. Azərbaycanı da həmçinin. Bu, kompromis addımdır. Əgər biz buna getməsəydik, deyəcəkdilər ki, bunlar yalnız müharibə, adam öldürmək istəyirlər və s. Bu da bir diplomatik gedişdir və bunu etmək lazımdır. Amma Türkiyə atəşkəsi uzatmağa heç cür razı olmayacaq.

- Sizə elə gəlmirmi ki, hərbi əməliyyatlar ən tezi gələn ilin yazında başlaya bilər?

- Yox. Yaz niyə? Söhbət üç gündən gedir. Humanitar atəşkəs 3-5 gün ola bilər.

- Amma Moskva razılaşmasında humanitar atəşkəsin müddəti yoxdur...

- Məncə, müddət məsələsinin təfərrüatları iki tərəf arasındakı danışıqlar prosesində razılaşdırılır. Müddət məsələsi ona görə olmayıb ki, Azərbaycan tərəfi dəqiq müddətin müəyyən edilməsini istəməyib.

- Həm Ermənistan, həm də separatçı rejim elan edir ki, problemin yolu “Dağlıq Qarabağ Respublikası”nın müstəqilliyinin tanınmasından keçir. Hətta bununla bağlı separatçı rejimin bir neçə müraciət və açıqlamaları var. Biz yaxın gələcəkdə belə pis ssenari ilə qarşılaşa bilərikmi?

- Sözsüz ki, biz belə çətinliklə üzləşib, onu dəf etməyə çalışacağıq. Amma nəzərə alın ki, bu, beynəlxalq hüquqa zidd məsələdir. Beynəlxalq hüquqda bir xalqın yalnız bir dəfə öz müqəddaratını təyinetmə hüququ var. Onlar onsuz da öz milli müqəddaratını bizim tarixi torpaqlarımızda bir dəfə əldə ediblər.

- Separatçı rejimin müstəqilliyini bu andan etibarən kimlərinsə tanıması ehtimalı varmı?

- Əvvəla, tanımaq ehtimalı yoxdur. Üstəlik, kimlərinsə tanımasının heç bir əhəmiyyəti olmayacaq. 65 min erməni və 45 min azərbaycanlının yaşadığı bir ərazidə hansı mütəqilliyin tanınmasından söhbət gedə bilər? Üstəlik, burada referendum Azərbaycanın milli qanunvericilik əsasında keçirilə bilər. Bu halda referenduma bütövlükdə Azərbaycan dövlətinin vətəndaşları səs verməlidir. Çünki torpaq xalqındır. Odur ki, belə axmaq ssenariləri əsaslı hesab etmirəm.

Reyting.az




Bölməyə aid digər xəbərlər
{sape_links}{sape_article}