11:04 / 19-04-2024
Milli Məclisin növbəti iclası başlayıb
10:59 / 19-04-2024
Kamran Həsənli “Yaxşı verilişlərin aparıcılarının "saxlayanı" var”
10:48 / 19-04-2024
S&P İsrailin kredit reytinqini aşağı salıb
10:39 / 19-04-2024
Bitcoin ucuzlaşıb
10:17 / 19-04-2024
Kluba ayrılan pullar mənimsənilib, oyun "satış"ı iddiası var - "İrəvan"da "xal" qalmadı...
09:59 / 19-04-2024
Avstraliya vətəndaşlarını İsraildən çıxmağa çağırıb
09:47 / 19-04-2024
"Fənərbağça"nın baş məşqçisi: "Azarkeşlərimizdən utandıq"
09:37 / 19-04-2024
Türkiyə səfirliyinin yeni mətbuat katibi Bakıya gəlib
09:31 / 19-04-2024
Xankəndidə yenidən silah-sursat aşkarlanıb
09:19 / 19-04-2024
Bu gün səhərə yaxın İsrail İrana zərbələr endirib
09:00 / 19-04-2024
Sumqayıtda oğul ata və anasını öldürüb
01:02 / 19-04-2024
Konfrans liqası: "Fiorentina" 2 qolla qələbə qazanıb
00:35 / 19-04-2024
"Arsenal" türk oyunçunu "radar"a salıb
00:01 / 19-04-2024
ABŞ Fələstinin BMT-yə tam üzvlüyünə “yox” deyəcək
23:01 / 18-04-2024
Türkiyədə üç ard-arda güclü zəlzələ olub
21:24 / 18-04-2024
Bakıda litvalı dənizçi haqqında sənədli film nümayiş olunub
19:04 / 18-04-2024
Respublika Pediatriya Mərkəzi yaradılıb
18:49 / 18-04-2024
Narkokuryer Hacıqabulda 12 kq narkotiklə saxlanılıb
18:03 / 18-04-2024
Bakıda qətl: Elvin Əsədovun cinayət işi məhkəməyə göndərilib
17:55 / 18-04-2024
ABŞ və Britaniya İrana qarşı sanksiyaları genişlənidirib
17:44 / 18-04-2024
Əfv edilənlərin içində niyə qadınlar az olur? - Açıqlama
17:40 / 18-04-2024
Kəmaləddin Heydərovun daha bir şirkəti məhkəməyə verilib
17:36 / 18-04-2024
Hacıqabulda qatar qadını vurub
16:31 / 18-04-2024
Makronun sözü ilə əməli uyğun gəlmir
16:29 / 18-04-2024
Səməd Seyidov: "Yeni Kaledoniyanın müstəqilliyini əldə edəcəyinə inanırıq"
16:15 / 18-04-2024
Prezident Nyu-Yorkda keçmiş prezidentlə görüşüb
16:01 / 18-04-2024
Bakıda iki nəfər dəm qazından ölüb
15:52 / 18-04-2024
Daha iki bankın əmlakları hərraca çıxarılıb
15:46 / 18-04-2024
Qubad İbadoğluya yekun ittiham aktı elan edilib
15:29 / 18-04-2024
Zəngilanda silah-sursat aşkarlanıb
18:06 / 14-04-2024
İordaniya Kralı COP29-a dəvət olunub
00:02 / 15-04-2024
Ceyhun Bayramov Özbəkistana gedib - Yenilənib
20:08 / 15-04-2024
Rusiya Ukrayna ilə savaşa özgələri göndərir
23:11 / 14-04-2024
Oqtay Əsədovun həyat yoldaşı son bir ildə Moskvada 14 milyon qazanıb
14:18 / 14-04-2024
Azərbaycan və İordaniya müdafiə sahəsində əməkdaşlığa dair Saziş imzalayıb
18:51 / 15-04-2024
“Şəhid Əhməd – Oğluma məktub” filminin təqdimatı keçirilib - Fotolar
22:33 / 14-04-2024
İsrail prezidenti: "Bu, əsil müharibə elanıdır"
15:07 / 17-04-2024
Hikmət Hacıyev: “Sülhməramlıların Azərbaycandan çıxarılması barədə qərar qəbul edilib”
13:58 / 16-04-2024
Agentlik sədri vəzifədən azad edilib - Yeni təyinat
14:31 / 14-04-2024
Paris-2024: Azərbaycan millisi lisenziya qazanıb
10:57 / 18-04-2024
60 milyard dollarlıq yardımın önü açılır
13:03 / 15-04-2024
Məşhur aktyor kinodan qovulub
Mehman Əliyev: “Zəngilan-Kəlbəcər tərəfə baxdıqda görürük ki, burada sərhədlər...” - Müsahibə
Tarix: 09-03-2021 08:58 | Bölmə: Müsahibə
Siyasi şərhçi: “Azərbaycana aid ərazilər qaytarılmalıdır. Diplomatik əlaqələr qurulduqdan sonra demorkasiya işləri aparılacaq, dəqiqləşdiriləcək və saziş imzalanacaq. İndisə məsələni sovet xəritələri əsasında həll etmək istəyirlər”
Ermənistanda Baş nazir Nikol Paşinyanı devirmək cəhdləri ara vermir. “Turan” İnformasiya Agentliyinin rəhbəri, siyasi şərhçi Mehman Əliyev Reyting.az-a müsahibəsində deyib ki, Ermənistanda indi müşahidə olunanlar müharibədən əvvəlki vəziyyətin davamıdır:
- Paşinyan iqtidara gələndən sonra köhnə elita ilə mübarizə qızışdı. Bu mübarizə Paşinyanın hakimiyyətindən əvvəl də gedirdi. Erməni xalqı Levon Ter-Petrosyandan sonra hakimiyyətə gələn “Qarabağ klanı” deyilən qrupdan bezmişdi. 2018-ci il seçkilərinin nəticələri göstərdi ki, keçmiş hakimiyyət heç 5 faiz nüfuza da malik olmayıb. Cəmiyyət Köçəryan-Sarksiyan hakimiyyətindən bezmişdi. Bu real durum idi.
Sonra müharibə baş verdi. Əslində proses müharibəyə doğru gedirdi. Guya Köçəryan və ya Sarksiyan hakimiyyətdə olsaydı müharibəni udacaqdılar? Təbii ki, yox! Ordu əslində elə onların vaxtına silahla təmin olunmuşdu, sadəcə, miras kimi Paşinyana keçmişdi. Sadəcə, müharibənin acı nəticəsi Paşinyanın payına düşdü. Köçəryan komandası da bundan istifadə edib revanş götürmək, hakimiyyətə qayıtmağa cəhd edir.
Ermənistanda ziddiyyətli bir məqam var: baxmayaraq ki, köhnə elita müharibənin nəticələrindən istifadə edərək hakimiyyətə qayıtmaq istəyir, amma xalq da müharibənin ağır nəticələrinə baxmayaraq, 2018-ci ildə verdiyi səsin üzərində durub. Yəni müharibənin Ermənistan üçün ağır nəticələri xalqın verdiyi qərardan imtina etməsinə səbəb olmur. Bu da reallıqdır.
İndi erməni müxalifəti çalışır ki, Paşinyanı devirsin, amma xalqın dəstəyini ala bilmir. Xalq isə Paşinyana meyl edir. Əgər müxalifətin gücü olsaydı onu devirərdi.
Məntiqlə müharibənin nəticələrinə görə, xalq müxalifətin tərəfinə keçməli və Paşinyan devrilməli idi. Amma xalq buna getmir. Ona görə ki, Köçəryan-Sarksiyan klanına dəhşətli nifrət var. Erməni xalqı bilir ki, əslində məğlub Paşinyan yox, onlardır. Məhz onların fəaliyyəti nəticəsində ölkə bu günə düşüb.
- Bəs hərbçilər...
- Hərbçilər də əslində bu qüvvələrə bağlıdır. Çünki generalların, polkovniklərin yetişməsi üçün illər lazımdır. Onlar da keçmişdən qalan adamlardır.
Paşinyan bəyan etdi ki, orduda islahatlar aparacaq. Əslində həmin generalların ordudan uzaqlaşdırılacağı anonsunu verdi. Paşinyan fevralda islahatlarını təqdim etdi və bu səbəbdən də hərbçilər ona qarşı müqavimət göstərdilər. Onlar anlayırdı ki, Paşinyanın islahatları onları işlərindən kənarlaşdıracaq. Paşinyan nəyə görə onları kənarlaşdırmaq istəyir? Ona görə yox ki, bu generallar müharibədə uduzublar. Ona görə ki, onların Köçəryana yaxın olduqlarını bilir. Yəni hərbi generalitet və müxalifət Paşinyana qarşı birləşsə də, xalq onlara dəstək vermir.
- Hərbçilər niyə çevrilişə getmədilər?
- Əgər buna gedilsəydi, gərək ordu bütövlükdə Paşinyana qarşı olaydı. Əsgərindən tutmuş generalına qədər. Amma biz nəyi görürük? Əsgər Qarabağa getmək istəmir. Orduda vuruşmuş əsgər -zabit heyəti generalları satqınlıqda ittiham edirlər. Məsələn, müharibə zamanı keçmiş Müdafiə naziri Ohanyan, sabiq prezidentlər Köçəryan, Sarksiyan və digərləri Xankəndinə gəlsələr də, sonra qaçdılar. Xalq, elə əsgərlər də bunu bilir. Üstəlik, heç kəs üçüncü dəfə müharibənin olmasını istəmir. İstəsəydilər, elə II Qarabağ savaşında vuruşardılar da. Erməni xalqı vuruşmaq istəmir. Bilirlər ki, hakimiyyətə “Qarabağ klanı” gəlsə xalqı müharibəyə təhrik edə bilər. Hansı ata-ana istəyər ki, uşaqlarını müharibəyə aparsınlar? Üstəlik, ortada indiki ağır nəticələr olduğu halda. Ona görə də ermənilər açıq şəkildə deyirlər ki, bizə nə Qarabağ, nə də müharibə lazımdır.
- Levon Ter-Petrosyan da ustalıqla, hərbçiləri incitmədən əslində çevriliş cəhdinə qarşı çıxdı. Bu hansı mənanı verir?
- Normal yanaşmadır. Hər zaman deyirdilər ki, Paşinyan bir növ Levonun siyasi varisidir. Sözsüz ki, Levon Paşinyanın tərəfindədir, sadəcə, bunu açıq şəkildə ifadə etmir. Əslində buna ehtiyac da yoxdur. Bu qüvvələr Paşinyana müttəfiqdirlər.
- Bu prosesdə Rusiyanın rolu nədən ibarətdir?
- Rusiya prosesdə iştirak edir. Üstəlik, prosesdə ABŞ və Fransanın rolu qədər də Rusiyanın rolu var. Əslində üç həmsədr ölkə qərar verib ki, məsələ bu şəkildə həll edilməlidir. Bu, beynəlxalq qərardır. Rusiya da bu qərarı həyata keçirən tərəflərdən biridir. Çünki Rusiyanın regionda təsir imkanları var.
Putin üçün hər hansı qərarı vermək də asandır. ABŞ qərar vermək üçün gərək Konqres toplaşsın, müzakirələr aparılsın. Bilinmir ki, Konqres sonda bu qərarı dəstəkləyəcək, ya əleyhinə gedəcək. Eləcədə Fransa. Rusiyada isə Putin qərar verir və məsələ həllini tapır. Çünki Putin parlamentlə və digər strukturlarla məsləhətləşmir.
Təsəvvür edin ki, ABŞ-ın bura sülhməramlı göndərməsi üçün qərar gərək günlərlə müzakirə edilsin, özünə dəstək tapsın. Bir sözlə, Rusiyanın buradakı əməliyyatları əslində həmsədr ölkələrlə razılaşdırılıb. Üstəlik, qarant kimi də Türkiyə durur.
- Rusiya Paşinyanı devirə bilməz?
- Putin əvvəldən deyib ki, Paşinyanı devirmək istəyi yoxdur. Əslində Rusiya istəsəydi bunu edərdi, amma ruslar baxır ki, kim güclüdür. Üsəlik, Paşinyanı devirdim, yerinə də Köçəryanı gətirdim, yenidən müahribəyə başlayacağam? Yox. Bu halda belə proseslər nəyə və kimə lazımdır?
Həm də bu regionda Rusiya üçün iki maraq məsələsi var:
Birincisi, yolların açılmasıdır. Yolların açılması Ermənistan məsələsi deyil. Yollar körfəzə doğru açılmalıdır. İrana, Hindistana və s. Rusiyaya bu dəhliz lazımdır. Özü də, söhbət ikitərəfli dəhlizdən gedir. Şimal və Qərbə gedən dəhliz. Çünki Rusiyanın Türkiyə ilə də dəmiryolu xətti yoxdur. Rusiya üçün yaxın gələcəkdə bu iki dəhliz mühüm əhəmiyyət kəsb edir. Çünki yaxın gələcəkdə dünya iqtisadiyyatında oyanış olacaq. Ruslar bu oyanışdan maksimum istifadə etmək istəyirlər.
Nəzərə almaq lazımdır ki, Rusiya daha çox xammal ölkəsidir. Əsasən taxta, dəmir, neft, qaz və digər məhsulları satır. Azərbaycanın o başından bu başına məsafə 500 kilometrdir. Rusiya ərazisindən keçən dəmir yollarının uzunluğu nə qədərdir? Qusardan başlayıb Polşa sərhədinə çatan dəmiryolunun uzunluğu 3 min kilometrdir. Axı bu boyda məsafədən yük daşıyanda pul verirsən, məsrəflərin çoxalır. Biri var bunu təyyarə, gəmi işlə daşıyasan, bir də var dəmir yolu xətti ilə. Görün nə qədər qənaət edirlər. Əlbəttə, bu dəhlizlərin bizə də xeyri var. Amma bu, Rusiya üçün daha vacibdir.
İkincisi, Rusiya Ermənistanda hakimiyyət dəyişikliyi istəmir. Əslində ruslar Yerevanda baş verənlərə “özləri bilər” prizmasından yanaşır. Rusiyanın planı yolların açılmasıdır.
Rusların Cənubi Qafqazda əsas ticarət tərəfdaşı kimdir? Azərbaycan. Rusiya ilə bizim ticarətimizin həcmi aşağısı 5-6 milyarddır. Bunun 3 milyardı ticarətin, digər hissəsi cürbəcür investisiya və digər məsələlərin payına düşür.
Bəs Ermənistan Rusiyaya nə verir? Heç nə, ancaq alır. Məsələ bitdi də.
- Bu yaxınlarda məlumat yayıldı ki, Qazaxın işğal altında olan kəndləri Azərbaycana qaytarılır. Erməni mənbələri hətta ərazidə rus hərbçilərinin olduğunu da iddia etdi. Amma sonradan Yerevan deyilənləri təkzib etdi. Bu barədə nə düşünürsünüz?
- Azərbaycan Respublikasına aid olan kəndlər, ərazilər qaytarılmalıdır. Əlbəttə, gələcəkdə diplomatik əlaqələr qurulduqdan sonra demorkasiya işləri aparılacaq, dəqiqləşdiriləcək və saziş imzalanacaq. İndisə məsələni sovet xəritələri əsasında həll etmək istəyirlər. Niyə? Çünki məsələni birdəfəlik həll etməyə çalışırlar.
Ruslar məsələsinə gəldikdə, biz Zəngilan-Kəlbəcər tərəfə baxdıqda görürük ki, burada sərhədlərin müəyyənləşdirilməsi prosesində ruslar iştirak edib. Çünki səhəd müəyyən edildikdən sonra ruslar Ermənistan sərhədlərində öz sərhəd qoşunlarını yerləşdirir. Odur ki, rusların prosesdə iştirakı normaldır.
- Ruslar niyə Azərbaycan və Ermənistan sərhədinin Ermənistan hissəsində yerləşirlər?
- Buna təbii yanaşmaq lazımdır. Çünki Rusiya ilə Ermənistan arasında sərhədlərin birgə qorunmasına dair saziş var. Bizimlə belə saziş yoxdur. İndiyə qədər ruslar əsasən MDB ölkələrinin xariclə sərhədlərində dururdular, indi münaqişədən sonra problem yaranmasın deyə əsasən isti nöqtlərdə rus əsgərlər yerləşdirilir.
- Ermənistanda Rusiyanın “5-ci kolonu” nə dərəcədə güclüdür və onlar gələcəkdə Azərbaycana hansı problemlər yarada bilərlər?
- Baş Qərargah Paşinyanı devirmək istəyən zaman Rusiya bəyan etdi ki, bu, Ermənistanın daxili işidir və biz buna qarışmırıq. Yəni bildirdi ki, bizlik deyil. Ukraynada gedən proseslərdən fərqli olaraq ortaya belə mövqe qoyuldu. ABŞ isə elan etdi ki, ordu siyasi proseslərə qarışmamalıdır. Beləcə, xəbərdarlıq etdi. Ruslar qarışmadı, ABŞ da dedi ki, oturun yerinizdə! Reallıq budur.
Digər tərəfdən də xalqın etirazı var. Üstəlik, generalların əmrini əsgərlər tam yerinə yetirə biləcəkmi? Yəni məsələ çoxlarının düşündüyü qədər sadə deyil.
- Nikol Paşinyan hakimiyyətdə qaldığı təqdirdə Rusiya ilə sıx işləyəcək, yoxsa qərblə fəal əlaqələr quracaq?
- Mən zamanında ermənilərlə çoxlu tədbirlərdə iştirak etmişəm. Az-çox onları tanıyıram. Onlar qərbə getməyə tam hazırdırlar. Həm də onların heç nə ilə hesablaşmadan Paşinyanın arxasınca getmələri bu baxımdan da maraqlıdır. Çünki istiqamət budur. Başa düşürlər ki, qərbə çıxmasalar batacaqlar. Çünki bu günə qədər Rusiyaya bağlı olublar və nəticə olaraq 2 milyon insan ölkəni tərk edib.
Reyting.az
Bölməyə aid digər xəbərlər
Tarix: 09-03-2021 08:58 | Bölmə: Müsahibə
Siyasi şərhçi: “Azərbaycana aid ərazilər qaytarılmalıdır. Diplomatik əlaqələr qurulduqdan sonra demorkasiya işləri aparılacaq, dəqiqləşdiriləcək və saziş imzalanacaq. İndisə məsələni sovet xəritələri əsasında həll etmək istəyirlər”
Ermənistanda Baş nazir Nikol Paşinyanı devirmək cəhdləri ara vermir. “Turan” İnformasiya Agentliyinin rəhbəri, siyasi şərhçi Mehman Əliyev Reyting.az-a müsahibəsində deyib ki, Ermənistanda indi müşahidə olunanlar müharibədən əvvəlki vəziyyətin davamıdır:
- Paşinyan iqtidara gələndən sonra köhnə elita ilə mübarizə qızışdı. Bu mübarizə Paşinyanın hakimiyyətindən əvvəl də gedirdi. Erməni xalqı Levon Ter-Petrosyandan sonra hakimiyyətə gələn “Qarabağ klanı” deyilən qrupdan bezmişdi. 2018-ci il seçkilərinin nəticələri göstərdi ki, keçmiş hakimiyyət heç 5 faiz nüfuza da malik olmayıb. Cəmiyyət Köçəryan-Sarksiyan hakimiyyətindən bezmişdi. Bu real durum idi.
Sonra müharibə baş verdi. Əslində proses müharibəyə doğru gedirdi. Guya Köçəryan və ya Sarksiyan hakimiyyətdə olsaydı müharibəni udacaqdılar? Təbii ki, yox! Ordu əslində elə onların vaxtına silahla təmin olunmuşdu, sadəcə, miras kimi Paşinyana keçmişdi. Sadəcə, müharibənin acı nəticəsi Paşinyanın payına düşdü. Köçəryan komandası da bundan istifadə edib revanş götürmək, hakimiyyətə qayıtmağa cəhd edir.
Ermənistanda ziddiyyətli bir məqam var: baxmayaraq ki, köhnə elita müharibənin nəticələrindən istifadə edərək hakimiyyətə qayıtmaq istəyir, amma xalq da müharibənin ağır nəticələrinə baxmayaraq, 2018-ci ildə verdiyi səsin üzərində durub. Yəni müharibənin Ermənistan üçün ağır nəticələri xalqın verdiyi qərardan imtina etməsinə səbəb olmur. Bu da reallıqdır.
İndi erməni müxalifəti çalışır ki, Paşinyanı devirsin, amma xalqın dəstəyini ala bilmir. Xalq isə Paşinyana meyl edir. Əgər müxalifətin gücü olsaydı onu devirərdi.
Məntiqlə müharibənin nəticələrinə görə, xalq müxalifətin tərəfinə keçməli və Paşinyan devrilməli idi. Amma xalq buna getmir. Ona görə ki, Köçəryan-Sarksiyan klanına dəhşətli nifrət var. Erməni xalqı bilir ki, əslində məğlub Paşinyan yox, onlardır. Məhz onların fəaliyyəti nəticəsində ölkə bu günə düşüb.
- Bəs hərbçilər...
- Hərbçilər də əslində bu qüvvələrə bağlıdır. Çünki generalların, polkovniklərin yetişməsi üçün illər lazımdır. Onlar da keçmişdən qalan adamlardır.
Paşinyan bəyan etdi ki, orduda islahatlar aparacaq. Əslində həmin generalların ordudan uzaqlaşdırılacağı anonsunu verdi. Paşinyan fevralda islahatlarını təqdim etdi və bu səbəbdən də hərbçilər ona qarşı müqavimət göstərdilər. Onlar anlayırdı ki, Paşinyanın islahatları onları işlərindən kənarlaşdıracaq. Paşinyan nəyə görə onları kənarlaşdırmaq istəyir? Ona görə yox ki, bu generallar müharibədə uduzublar. Ona görə ki, onların Köçəryana yaxın olduqlarını bilir. Yəni hərbi generalitet və müxalifət Paşinyana qarşı birləşsə də, xalq onlara dəstək vermir.
- Hərbçilər niyə çevrilişə getmədilər?
- Əgər buna gedilsəydi, gərək ordu bütövlükdə Paşinyana qarşı olaydı. Əsgərindən tutmuş generalına qədər. Amma biz nəyi görürük? Əsgər Qarabağa getmək istəmir. Orduda vuruşmuş əsgər -zabit heyəti generalları satqınlıqda ittiham edirlər. Məsələn, müharibə zamanı keçmiş Müdafiə naziri Ohanyan, sabiq prezidentlər Köçəryan, Sarksiyan və digərləri Xankəndinə gəlsələr də, sonra qaçdılar. Xalq, elə əsgərlər də bunu bilir. Üstəlik, heç kəs üçüncü dəfə müharibənin olmasını istəmir. İstəsəydilər, elə II Qarabağ savaşında vuruşardılar da. Erməni xalqı vuruşmaq istəmir. Bilirlər ki, hakimiyyətə “Qarabağ klanı” gəlsə xalqı müharibəyə təhrik edə bilər. Hansı ata-ana istəyər ki, uşaqlarını müharibəyə aparsınlar? Üstəlik, ortada indiki ağır nəticələr olduğu halda. Ona görə də ermənilər açıq şəkildə deyirlər ki, bizə nə Qarabağ, nə də müharibə lazımdır.
- Levon Ter-Petrosyan da ustalıqla, hərbçiləri incitmədən əslində çevriliş cəhdinə qarşı çıxdı. Bu hansı mənanı verir?
- Normal yanaşmadır. Hər zaman deyirdilər ki, Paşinyan bir növ Levonun siyasi varisidir. Sözsüz ki, Levon Paşinyanın tərəfindədir, sadəcə, bunu açıq şəkildə ifadə etmir. Əslində buna ehtiyac da yoxdur. Bu qüvvələr Paşinyana müttəfiqdirlər.
- Bu prosesdə Rusiyanın rolu nədən ibarətdir?
- Rusiya prosesdə iştirak edir. Üstəlik, prosesdə ABŞ və Fransanın rolu qədər də Rusiyanın rolu var. Əslində üç həmsədr ölkə qərar verib ki, məsələ bu şəkildə həll edilməlidir. Bu, beynəlxalq qərardır. Rusiya da bu qərarı həyata keçirən tərəflərdən biridir. Çünki Rusiyanın regionda təsir imkanları var.
Putin üçün hər hansı qərarı vermək də asandır. ABŞ qərar vermək üçün gərək Konqres toplaşsın, müzakirələr aparılsın. Bilinmir ki, Konqres sonda bu qərarı dəstəkləyəcək, ya əleyhinə gedəcək. Eləcədə Fransa. Rusiyada isə Putin qərar verir və məsələ həllini tapır. Çünki Putin parlamentlə və digər strukturlarla məsləhətləşmir.
Təsəvvür edin ki, ABŞ-ın bura sülhməramlı göndərməsi üçün qərar gərək günlərlə müzakirə edilsin, özünə dəstək tapsın. Bir sözlə, Rusiyanın buradakı əməliyyatları əslində həmsədr ölkələrlə razılaşdırılıb. Üstəlik, qarant kimi də Türkiyə durur.
- Rusiya Paşinyanı devirə bilməz?
- Putin əvvəldən deyib ki, Paşinyanı devirmək istəyi yoxdur. Əslində Rusiya istəsəydi bunu edərdi, amma ruslar baxır ki, kim güclüdür. Üsəlik, Paşinyanı devirdim, yerinə də Köçəryanı gətirdim, yenidən müahribəyə başlayacağam? Yox. Bu halda belə proseslər nəyə və kimə lazımdır?
Həm də bu regionda Rusiya üçün iki maraq məsələsi var:
Birincisi, yolların açılmasıdır. Yolların açılması Ermənistan məsələsi deyil. Yollar körfəzə doğru açılmalıdır. İrana, Hindistana və s. Rusiyaya bu dəhliz lazımdır. Özü də, söhbət ikitərəfli dəhlizdən gedir. Şimal və Qərbə gedən dəhliz. Çünki Rusiyanın Türkiyə ilə də dəmiryolu xətti yoxdur. Rusiya üçün yaxın gələcəkdə bu iki dəhliz mühüm əhəmiyyət kəsb edir. Çünki yaxın gələcəkdə dünya iqtisadiyyatında oyanış olacaq. Ruslar bu oyanışdan maksimum istifadə etmək istəyirlər.
Nəzərə almaq lazımdır ki, Rusiya daha çox xammal ölkəsidir. Əsasən taxta, dəmir, neft, qaz və digər məhsulları satır. Azərbaycanın o başından bu başına məsafə 500 kilometrdir. Rusiya ərazisindən keçən dəmir yollarının uzunluğu nə qədərdir? Qusardan başlayıb Polşa sərhədinə çatan dəmiryolunun uzunluğu 3 min kilometrdir. Axı bu boyda məsafədən yük daşıyanda pul verirsən, məsrəflərin çoxalır. Biri var bunu təyyarə, gəmi işlə daşıyasan, bir də var dəmir yolu xətti ilə. Görün nə qədər qənaət edirlər. Əlbəttə, bu dəhlizlərin bizə də xeyri var. Amma bu, Rusiya üçün daha vacibdir.
İkincisi, Rusiya Ermənistanda hakimiyyət dəyişikliyi istəmir. Əslində ruslar Yerevanda baş verənlərə “özləri bilər” prizmasından yanaşır. Rusiyanın planı yolların açılmasıdır.
Rusların Cənubi Qafqazda əsas ticarət tərəfdaşı kimdir? Azərbaycan. Rusiya ilə bizim ticarətimizin həcmi aşağısı 5-6 milyarddır. Bunun 3 milyardı ticarətin, digər hissəsi cürbəcür investisiya və digər məsələlərin payına düşür.
Bəs Ermənistan Rusiyaya nə verir? Heç nə, ancaq alır. Məsələ bitdi də.
- Bu yaxınlarda məlumat yayıldı ki, Qazaxın işğal altında olan kəndləri Azərbaycana qaytarılır. Erməni mənbələri hətta ərazidə rus hərbçilərinin olduğunu da iddia etdi. Amma sonradan Yerevan deyilənləri təkzib etdi. Bu barədə nə düşünürsünüz?
- Azərbaycan Respublikasına aid olan kəndlər, ərazilər qaytarılmalıdır. Əlbəttə, gələcəkdə diplomatik əlaqələr qurulduqdan sonra demorkasiya işləri aparılacaq, dəqiqləşdiriləcək və saziş imzalanacaq. İndisə məsələni sovet xəritələri əsasında həll etmək istəyirlər. Niyə? Çünki məsələni birdəfəlik həll etməyə çalışırlar.
Ruslar məsələsinə gəldikdə, biz Zəngilan-Kəlbəcər tərəfə baxdıqda görürük ki, burada sərhədlərin müəyyənləşdirilməsi prosesində ruslar iştirak edib. Çünki səhəd müəyyən edildikdən sonra ruslar Ermənistan sərhədlərində öz sərhəd qoşunlarını yerləşdirir. Odur ki, rusların prosesdə iştirakı normaldır.
- Ruslar niyə Azərbaycan və Ermənistan sərhədinin Ermənistan hissəsində yerləşirlər?
- Buna təbii yanaşmaq lazımdır. Çünki Rusiya ilə Ermənistan arasında sərhədlərin birgə qorunmasına dair saziş var. Bizimlə belə saziş yoxdur. İndiyə qədər ruslar əsasən MDB ölkələrinin xariclə sərhədlərində dururdular, indi münaqişədən sonra problem yaranmasın deyə əsasən isti nöqtlərdə rus əsgərlər yerləşdirilir.
- Ermənistanda Rusiyanın “5-ci kolonu” nə dərəcədə güclüdür və onlar gələcəkdə Azərbaycana hansı problemlər yarada bilərlər?
- Baş Qərargah Paşinyanı devirmək istəyən zaman Rusiya bəyan etdi ki, bu, Ermənistanın daxili işidir və biz buna qarışmırıq. Yəni bildirdi ki, bizlik deyil. Ukraynada gedən proseslərdən fərqli olaraq ortaya belə mövqe qoyuldu. ABŞ isə elan etdi ki, ordu siyasi proseslərə qarışmamalıdır. Beləcə, xəbərdarlıq etdi. Ruslar qarışmadı, ABŞ da dedi ki, oturun yerinizdə! Reallıq budur.
Digər tərəfdən də xalqın etirazı var. Üstəlik, generalların əmrini əsgərlər tam yerinə yetirə biləcəkmi? Yəni məsələ çoxlarının düşündüyü qədər sadə deyil.
- Nikol Paşinyan hakimiyyətdə qaldığı təqdirdə Rusiya ilə sıx işləyəcək, yoxsa qərblə fəal əlaqələr quracaq?
- Mən zamanında ermənilərlə çoxlu tədbirlərdə iştirak etmişəm. Az-çox onları tanıyıram. Onlar qərbə getməyə tam hazırdırlar. Həm də onların heç nə ilə hesablaşmadan Paşinyanın arxasınca getmələri bu baxımdan da maraqlıdır. Çünki istiqamət budur. Başa düşürlər ki, qərbə çıxmasalar batacaqlar. Çünki bu günə qədər Rusiyaya bağlı olublar və nəticə olaraq 2 milyon insan ölkəni tərk edib.
Reyting.az
Bölməyə aid digər xəbərlər
6-04-2024, 21:12
Qulu Ağsəs: “Tənqidi indi çox tənqid edirlər” - Müsahibə
2-04-2024, 20:28
“Hava hücumu ssenarisi mümkündür” - Müsahibə
19-02-2024, 16:33
Aktyor: “Əvvəldən bilsəydim o filmə çəkilməzdim...” - Müsahibə
16-02-2024, 12:55
Bəstəkar: “Zamanın ritmini tutmaq çətinləşib” - Müsahibə
28-01-2024, 15:36
Qüdrət Həsənquliyev: “Azərbaycan yenidən qurulmalıdır” - Müsahibə
9-12-2023, 20:57
Hərbi ekspert: “Krım körpüsü dağıdılmalıdır” - Müsahibə
14-11-2023, 19:08
Xalq artisti: “Teatrın ən ağrılı məsələlərindən biri də yaş senzi ilə bağlıdır” - Müsahibə
4-11-2023, 09:41
İlham Əziz: “Hər yazıçının öz əlifbası olmalıdır” - Müsahibə
27-10-2023, 15:19
Zahid Oruc: “Zəfər dövləti, Zəfər təşkilatı, Zəfər təhsil modeli yaradılmalıdır” - Müsahibə
27-10-2023, 11:01
Əlizadə Nuri: “Şairlik-sözlə inqilab etməkdir” - Müsahibə
23-10-2023, 18:22
General Sırski: “Düşmən ciddi itkilər verir, lakin onlar...” - Müsahibə
23-10-2023, 10:26
Aktrisa: “Özümü olmalı olduğum yerdə hiss edirəm” - Müsahibə
19-09-2023, 13:48
Hərbi analitik: “Rusiya Moskvanı lazımi şəkildə qoruya bilmirsə, deməli...” - Müsahibə
5-09-2023, 18:40
General: “Rusiya elitası Putini devirməyə hazırdır” - Müsahibə
23-08-2023, 18:14
Beynəlxalq ekspert: “Ruslar Ukrayna ilə uzunmüddətli hərbi qarşıdurmaya ümid edirlər” - Müsahibə
16-08-2023, 12:08
Kənan Məmmədov: “Kino günündə göstərməyə yeni film olmadı” - Müsahibə
10-08-2023, 15:00
Rıjenko: “Rusiyanın Qara dəniz donanmasını məhv etmək üçün yüzlərlə drona ehtiyac var” - Müsahibə
30-05-2023, 16:48
Kinorejissor: “Bəzilərini kinonun taleyi yox, kinostudiyanın ərazisi maraqlandırır”
16-05-2023, 16:48
Şeytelman: “Priqojin Rusiyada yeganə şəxsdir ki, dövlət çevrilişlərini uğurla həyata keçirə bilir”
13-05-2023, 09:34
Qüdrət Həsənquliyev: “Davamlı sülh üçün danışıqları Türkiyə və Rusiya ilə aparmalıyıq” - Müsahibə
3-03-2023, 16:55
Keçmiş deputat: “Rus imperiyasının dağılması qaçılmazdır” - Müsahibə
9-02-2023, 12:36
Deputat: “Ciddi əks-zərbə vurulmalıdır” - Müsahibə
7-01-2023, 15:55
Sərdar Cəlaloğlu: “Rusiya Qarabağı ələ keçirməyə çalışır” - Müsahibə
30-12-2022, 10:55
Köçəri Nağıbəyli: “Bizim öz torpaqlarımızda yaşamaq hüququmuz olmalıdır” - Müsahibə
11-12-2022, 13:12
Səxavət Əlisoy: “Partiya sədrlərinin əksəriyyəti təkəbbürlü və yekəxanadır” - Müsahibə
27-11-2022, 10:15
Professor: “Rusiya və Fransa Azərbaycan-Ermənistan danışıqlarında böhranlı vəziyyət yaradıb” - Müsahibə
12-11-2022, 19:43
Tofiq Zülfüqarov: “Rusiyada siyasi böhran zamanıdır” - Müsahibə
28-10-2022, 13:08
Deputat: "Putin ikinci böyük səhvə yol verdi, həm də sübut etdi ki..."
25-10-2022, 08:35
Politoloq: “Rusiya və İran Azərbaycanda nələrəsə nail olmağa çalışsa da...” - Müsahibə
21-10-2022, 13:42
Vahid Əhmədov: “Heç kim bahalaşmanın qarşısını ala bilmir” - Müsahibə
15-10-2022, 09:58
Deputat: “Rusiya ilə məsələni konkretləşdirməyin vaxtı çatıb” - Müsahibə
9-10-2022, 14:22
Sülhəddin Əkbər: “İran yalnız Zəngəzur dəhlizinin açılacağından qorxmur” - Müsahibə
29-09-2022, 20:29
Elxan Qarayev: “Rusiyada hərbi səfərbərliyə cəlb olunan azərbaycanlılar kontrakt tələb etməlidir” - Müsahibə
21-09-2022, 14:06
Sərdar Cəlaloğlu: “Hər dəqiqə Ermənistan-Azərbaycan müharibəsi başlaya bilər” - Müsahibə
3-07-2022, 13:50
Deputat: “Məmur sahibkarlığından qaynaqlanan inhisarçılıq əhaliyə böyük ziyan vurur” - Müsahibə
6-06-2022, 13:50
Politoloq: “Rusiyada etirazlar artacaq” - Müsahibə
27-05-2022, 13:03
Keçmiş səfir: “Zaman Ukraynanın dostu, Kremlin düşmənidir” - Müsahibə
26-05-2022, 20:43
Hərbi ekspert: “Rusiya texnokratları müharibəni uduzduqlarını başa düşürlər” - Müsahibə
25-05-2022, 16:16
Deputat: “Qərb Ukraynanı güzəştə məcbur edəcək” - Müsahibə
Milli Qəhrəman Pəhlivan Fərzəliyevin oğlu deyir ki, 44 günlük savaşda iştirak etmək arzusu həyata keçməsə də, döyüşlərin şiddətli vaxtında atasının şəhid olduğu Xəzəz dağını ziyarət edə bilib
Şair deyir ki, nə tənqidçiləri qınayır, nə də pul verib onlara tənqid adı altında tərif yazdıranları
Əks-kəşfiyyat xidmətinin sabiq rəhbəri deyir ki, hava hücumu reallaşarsa, itkilər böyük ola bilər
Eyni tamaşada həm Dövşanı, həm də Tülkünü səsləndirən Aygül Ağayeva deyir ki, kuklaçı olmaq çox çətindir
Məhəmməd Şahməmmədli “Apatiya”nı şedevr hesab etmir və filmdə səhvlərin olduğunu deyir
