Qətlə yetirilmiş prezidentin oğlu: “Ruslara inanmayın!” - Müsahibə
Tarix: 26-04-2022 12:30 | Bölmə: Müsahibə
Qətlə yetirilmiş prezidentin oğlu: “Ruslara inanmayın!”

Anzor Masxadov rus ordusunun Çeçenistandakı cinayətləri haqqında tam hesabatı Ukrayna prezidentinə gətirib

Çeçenistan Respublikasının qətlə yetirilmiş prezidenti Aslan Masxadovun oğlu Anzor Masxadov yaşadığı Norveçdən Kiyevə səfər edərək, burada müxtəlif görüşlər keçirir, Ukrayna mətbuatına müsahibələr verir.

Reyting.az Anzor Masxadovun müsahibəsini təqdim edir:

- Siz hazırda Avropada yaşayırsınız. Bizə deyin, çeçen diasporu Rusiyanın Ukraynaya genişmiqyaslı müdaxiləsinə necə reaksiya verir?

- Sözsüz ki, ağrılı. Bu, onların respublikamızı necə işğal etdiklərinə bənzəyir. Bunlar bizi də eyni bombalarla vurublar.

Biz Ukraynadakı faciəni, bu müharibəni öz ağrımız kimi qəbul edirik. Kiminlə danışıramsa, insanlar “yata bilmirəm”, - deyirlər. Adam xəbərləri izləyir, narahat olur. İnanıram ki, bu, bir növ Putinin rejiminin tezliklə dağılacağına ümiddir.

Bu gün Çeçenistanda yaşayanlar, eləcə də Avropadakılar bu müharibəni dəstəkləmir. Amma işgəncələrə məruz qalacaqlarından, döyüləcəklərindən, təqib olunacaqlarından qorxaraq bu haqda danışmaq istəmirlər.

- Bu gün Rusiyanın Ukraynaya hücumu və çeçen müharibəsinin necə başladığı ilə paralel apara bilərikmi?

- Respublikamızda normal yaşayırdıq. Onlar gələnə qədər hər şey sakit idi. Bu müharibəni onlar başladı.

Cövhər Dudayev o zaman bizə lazım olan, bizim və başqa xalqların hörmət etdiyi lider idi. Hər şey yaxşı idi. Yeltsin danışırdı, müzakirələr aparırdı. Deyirdilər suverenliyi götür. Bəli, doğrudan da, biz suverenliyi elan etmişik. Onlar isə əvvəlcə “yaxşı, yaxşı”,- deyib, bizi tək qoydular. Və sonra 1994-cü ildə müharibəyə başladılar, bəhanələri də “konstitusiya nizamı gətirmək” oldu. Amma bu haqda heç bizdən soruşmadılar. Halbuki ona qədər respublikada heç bir problemimiz yox idi!

Onların səbəbi Ukraynada olduğu kimi idi, deyirlər, nasistlər var, ruslara zülm olunur. Bizi də guya rus əhalisinə qarşı soyqırım törətməkdə ittiham edirdilər.

Hamı Rusiya Federasiyasını sülhə çağırırdı. O vaxt, 1997-ci ildə biz müxtəlif ölkələrdən olan müşahidəçilərlə seçkilər keçirdik. İki prezidentin görüşləri, atamla Yeltsinin sülh müqaviləsi olub. Və burada, müxtəlif Rusiya rəsmilərinin təbrik teleqramları var, onlar İçkeriya Çeçenistan Respublikasının Prezidenti seçkilərində qələbə münasibətilə təbrik edirlər. Bütün rəsmi sənədlərdə deyilir: “İçkeriya Çeçenistan Respublikası”.

Amma o zaman, bildiyimiz kimi, Putin hakimiyyətə gəlmək istəyirdi. Atamın dediyi kimi, 1996-cı ildə ikinci çeçen müharibəsi planlaşdırılırdı. Onlar hələ də bizim ərazimizi tərk etməyiblər, çünki Putinin dövründə başlayan İkinci Çeçenistan müharibəsini əvvəlcədən planlaşdırmışdılar. Bunun üçün bizi terrorda ittiham etdilər. Bəli, qətllər, adam oğurluqları olub, bəs bunun arxasında kim dayanıb? Adlar və soyadlar deyə bilərəm. Bu adamlar bu gün Kadırovun yanında işləyirlər. Bizi, İçkeriyanı əlləri ilə qaraltmağa çalışdılar.

- Rusların iyirmi il əvvəl necə vuruşduğunu və indi necə döyüşdüyünü müqayisə edə bilərsinizmi?

- Bilirsiniz, eyni şeydir. Bizdə daha da pis oldu. Heç bir dəstək olmadan, deyə bilərik ki, yalnız pulemyotlar və “RPK”-larla döyüşdük. Təyyarələrə atılacaq heç nə yox idi. Beləliklə, Rusiya torpaqlarımızı işğal edə bildi. Və işğalın başlaması ilə ruslar barbar və qeyri-insani sifətlərini, əslində kim olduqlarını göstərdilər. Onlar dinc əhaliyə işgəncə verirdilər. Eyni şey Buçada və Ukraynanın digər yaşayış məntəqələrində də baş verib.

Məsələn, Samaşki kəndi mühasirəyə alınır, atəşə tutulur. Sonra, filmlərdəki kimi nasistlər gedəndə - vur, yandır. Eyni mənzərə, amma bu dəfə ruslar.

Evlərdə kiminsə səsi eşidilirsə, qumbaraatan atırlar. Evlərdə də mülki insanlar! Onlar əsl faşist kimi davranırlar.

Ruslar bütün bu dağıntıları öz gücsüzlüklərinə görə edirlər. Biz onlara yaxşı hücum edəndə və onlar itki verəndə, işğalçılar dinc əhaliyə hücum etməyə başladılar. Qroznı ələ keçiriləndə əvvəlcə piyadalar, daxili qoşunlar və çevik polis getdi. Amma nə vaxtsa hamını, fərq qoymadan bombalayırdılar. Baxmayaraq ki, orada təkcə çeçenlər deyil, ruslar, ukraynalılar, yəhudilər də yaşayırdı.

- 1997-ci ildə Rusiya prezidenti Boris Yeltsin və sizin atanız Aslan Masxadov sülh müqaviləsi imzaladılar. Qeyd etdiyiniz kimi, ondan sonra rusların əvvəlcədən planlaşdırdıqları İkinci Çeçen müharibəsi başladı. Ukraynada hərbi əməliyyatlara paralel olaraq Ukrayna və Rusiya nümayəndə heyətləri arasında danışıqlar gedir. Ukrayna Rusiya ilə sülh müqaviləsi imzalamalıdırmı?

- Resurslarımızı biləndən sonra böyük itkilər verdik. Heç bir silah olmadan belə bir barbarla mübarizə aparmaq çətin idi. Müharibənin heç olmasa bir gün dayandırılması bizim xeyrimizə idi. Axı onlar dinc insanları öldürüblər. Danışıqların bahasına deyəcəm: ruslara etibar etməyin, inanmayın! Əlbəttə, ümid edirəm ki, sülh tezliklə gələcək. Amma düşünmək lazımdır ki, onlar daha nə hazırlayıblar? Fasilə olsa, bir ildən, beş ildən sonra nə hazırlayacaqlar? Biz çeçenlər belə deyirik: rus adamı gündə doqquz dəfə fikrini dəyişir. Bu gün razılığını verəcək, bir saatdan sonra fikrini dəyişəcək.

- Bir neçə çeçen batalyonu ukraynalılara işğalçılarla mübarizədə kömək edir. Bu, İlovaysk və Debaltsevo uğrunda döyüşlərdə iştirak edən Cöhvər Dudayev adına sülhməramlı batalyon və 2014-2015-ci illərdə Şirokino uğrunda döyüşlərdə, sonra isə bu il Kiyev uğrunda döyüşlərdə iştirak edən Şeyx Mənsur batalyonudur. Siz bu döyüşçülərlə əlaqə saxlayır və kömək edirsiniz?

- Bəli, mən on altı ildir Norveçdə yaşayıram və təbii ki, biz onlara ötürmək mümkün olan hər şeyi toplayırıq. Bunlar dəbilqə, gülləkeçirməz jilet, isti paltar və dərmanlardır. Təkcə bizim batalyonumuza deyil, digər Ukrayna hərbçilərinə də.

Qardaşlarımızın burada, Ukraynada olması çox yaxşı haldır. Yaxşı haldır ki, Putinin aqressiyasına müqavimət göstərirlər.

- Prezident Aparatı rəhbərinin müşaviri Aleksey Arestoviç bildirib ki, Kiyev yaxınlığında on minə yaxın kadırovçu var, bu rəqəmi necə qiymətləndirirsiniz?

- Kadırovçular on min iddia edibsə, hər şeyi deyə bilərlər, mən onlara inanmıram. Ukrayna hakimiyyətində belə bir rəqəm olsa, inanaram. Amma düşünmürəm ki, Kadırov özünə bu qədər piyada qoşun göndərməyə icazə versin.

Mənim hesablamalarıma görə, bu müharibədə bir-iki yüz nəfər iştirak edir. Bildiyimə görə, elitadan deyillər.


Aslan Masxadov

Mən çeçenlərin Ukraynaya getməyə məcbur edildiyini bilirəm. Analar ağlayaraq oğullarının getməsinə mane ola bilməyiblər. Bəziləri təzyiq altında olur, bəziləri pul alır. Biz öz tərəfimizdən informasiya baxımından onlara deməyə çalışırıq ki, siz hara və niyə gedirsiniz? Rus ordusu Qroznıya girəndə necə idisə, elə də olacaq.

- Yeri gəlmişkən, ukraynalılar Kadırovun hərbi hissələrinə gülərək onları “Tik-Tok qoşunları” adlandırırlar. Ukraynada niyə özlərini belə göstərdilər?

- Onları bir növ elit qoşunlar kimi təqdim etdilər, sanki nəsə edə bilərlər. Amma bacarmazlar. Mən onlara sadəcə qorxaq deyəcəm. Çünki onlar öz əhalisinə qarşı vəhşiliklərə öyrəşirlər. Məsələn, İçkeriya mövzusunda fəal olan tənqidçi varsa, onlar nə edirlər? Qohumları tut, döy, öldür. Onlar təzyiq üsullarından istifadə edirlər. Bu müharibədə isə mənim bildiyimə görə arxadadırlar. Buna görə də onları "tik-tokerlər" adlandırırlar.

- Ramzan Kadırovun Ukraynada olduğu dəfələrlə qeyd edilib. Hətda Qostomeldən Mariupola gəldiyi bildirilib. Eyni zamanda o, Rusiya yanacaqdoldurma məntəqəsində namaz qıldığı yerdə fotolarını dərc edir. Çeçenlər onun davranışına necə baxırlar?

- Dediyiniz kimi, Ukraynada belə yanacaqdoldurma məntəqələri yoxdur. Bu adam bütün qoşunların olduğu Rostov vilayətinə gedib. Mən əminəm ki, Kadırov Ukraynada əsl müharibə olan yerə getməyə cəsarət etməyəcək. Kadırov öz ətrafını çəkdikləri yerə buraxmayacaq və bu, həqiqətən təhlükəlidir. Onlar bu insanı itirmək istəmirlər, çünki ona ehtiyacları var. Onlara hər kəsə uyğun olanı tapmaq çətin olacaq.

- Kadırovçuların yaratdığı “Əhmət qüvvədir” ifadəsi kultu haqqında nə düşünürsünüz? Çeçenlər bu şüara necə baxırlar?

- Biz müsəlmanıq. Hansısa normal çeçendən soruşsanız, razılaşmayacaq. Əgər qüdrət Uca Allahdadırsa, güc nədir? Başqa qüvvə yoxdur. Mən bu mövzuda ümumiyyətlə danışmazdım.

- Bizə deyin, bu gün Ukraynaya hansı məqsədlə gəlmisiniz və prezident Volodimir Zelenski ilə görüşməyi planlaşdırırsınız?

- Mən turist kimi gəlməmişəm. Dəfələrlə Ukraynada olmuşam, həm Kiyevdə, həm də müxtəlif şəhərlərdə. Müharibə olduğu üçün gəldim. Yəqin ki, Ukrayna üçün mümkün olan hər şeyi etmək istərdim. Bəli, mən prezident Zelenski ilə, eləcə də Ukraynadakı digər insanlarla görüşmək istərdim. Bizim tərəfdən, Çeçenistan tərəfdən bir fayda gətirmək üçün. Biz rus işğalçılarının Çeçenistandakı cinayətləri haqqında [İçkeriya Çeçenistan Respublikasının Baş Prokurorluğunun] demək olar ki, tam hesabatını gətirmişik.

- Bu məlumat Rusiyanın Haaqadakı cinayətlərinə əlavə sübut kimi istifadə edilə bilərmi?

- Bəli, ola bilər. Videolarımız da, bütün siyahılarımız da var. Hətta birlikdə işləyə bilərik. Bu, Baş prokurorun 2002-ci il üzrə prezidentə hesabatıdır. Bu gün biz çeçenlər və ukraynalılar rus işğalçılarının etdiklərini sübuta yetirmək üçün birlikdə nəsə edə bilərik. Sənədlərdə rus ordusu, konkret cinayətlər, hadisənin tarixi, yeri və s. əksini tapır

- Güman edirsiniz ki, Ukrayna Rusiyanın tərkibində olan Çeçenistan üzərində Kadırovun hökumətini deyil, mühacirətdə olan İçkeriya hökumətinin legitimliyini, yəni mühacirətdə olan çeçenləri tanıyır?

- Tanınmağa gəlincə, yaxşı haldır ki, indi dünyada insanlar terrorçunun əslində kim olduğunu bilsinlər. Müharibənin başlamasında İçkeriyanın günahı yoxdur. Biz də öz torpağımızda sülh istəyirdik! Biz sülh təklif etdik. Amma atam birtərəfli qaydada müharibəni dayandırdıqda şəhid oldu. Yəni təsəvvür edə bilərsiniz ki, Rusiya belə bir addıma gedir - o, sülh elan edəndə prezidentimizi öldürür.

- Siz artıq Avropada yaşayanda ruslar sizi də təqib edirdi. Bu təqiblər davam edirmi?

- Bu günə davam edir. Məsələn, Maqomed Daudov şəxsən Kadırovun kabinetində deyib ki, Anzor dayandırılmalıdır. Bütün mümkün üsullardan istifadə etməklə fəaliyyətini dayandırın. Hətta əlavə edib ki, biz onun anası və bacısının harada olduğunu bilirik. Bu yaxınlarda Norveçdə məni öldürəcək bir adam tapmışdılar. Yəni vəziyyət belədir, onları yaxşı narahat edirəm.




Bölməyə aid digər xəbərlər
{sape_links}{sape_article}