Vacib əməl

Xəbər lenti

19:37 / 21-09-2019

Melaniya Tramp rüsvay oldu - Foto

19:21 / 21-09-2019

Rusiyada azərbaycanlılarla ermənilərin kütləvi davası olub - Foto

18:44 / 21-09-2019

Xəzərdə dalğanın hündürlüyü 5,2 metrə çatıb

18:34 / 21-09-2019

Azərbaycan Ordusunun hərbçisi həlak olub

15:56 / 21-09-2019

Ərdoğan: “Suriyada ABŞ-la qarşı-qarşıya gəlməyi arzulamırıq”

15:46 / 21-09-2019

Kestutis Yankauskas: ""Cənub Qaz Dəhlizi"nin gələn il başa çatacağını gözləyirik"

14:57 / 21-09-2019

İlham Əliyev nazir müavinini təltif etdi - Sərəncam

14:22 / 21-09-2019

Beynəlxalq dərəcəli hakim növbəti təyinatını alıb

14:20 / 21-09-2019

Şərif Şərifov: "Hədəfim ikiqat dünya çempionluğudur"

14:15 / 21-09-2019

Polis etirazçılara qarşı gözyaşardıcı qazdan istifadə edib - Foto

14:06 / 21-09-2019

SOCAR dənizdə işi dayandırdı, 500 işçi sahilə çıxarıldı

13:56 / 21-09-2019

Prezident icra başçısına orden verdi - Sərəncam

13:49 / 21-09-2019

Sabah Bakıya yağış, rayonlara qar yağacaq - Proqnoz

13:40 / 21-09-2019

Leyla Məmmədova: “20-dən çox fermerlə danışıqlara başlamışıq”

13:22 / 21-09-2019

Zakir Həsənov Belarus Təhlükəsizlik Şurasının dövlət katibi ilə görüşüb

13:15 / 21-09-2019

Müğənnilər Kərbəlaya gediblər - Fotolar

13:03 / 21-09-2019

Plastik torbalardan istifadə qadağan olunacaq

12:49 / 21-09-2019

Xəzərdəki gəmilərə xəbərdarlıq göndərilib - Küləklə bağlı

12:48 / 21-09-2019

Komandan: “İstənilən təcavüzə cavab verməyə hazırıq”

12:16 / 21-09-2019

Küləkli hava şəraiti ilə əlaqədar xəbərdarlıq edildi

12:08 / 21-09-2019

Qalmaqallı deputatın milyonluq villası üzə çıxdı - Fotolar

11:47 / 21-09-2019

12 tələbənin ABŞ-a girişinə qadağa qoyulub - Foto

11:34 / 21-09-2019

Ermənilər Qazax istiqamətində təxribat törətdi - Düşmən susduruldu

11:32 / 21-09-2019

Müsavatda başqan seçkiləri... ikinci tur qaçılmazdır - Səbəb

11:26 / 21-09-2019

İndiki komanda hakimiyyətdən qovula bilər

11:10 / 21-09-2019

UEFA "Qarabağ"ı yenə cərimələdi

11:10 / 21-09-2019

İsa Qəmbər: “Qadına, uşağa qarşı zorakılıq ailədaxili məsələ deyil”

10:20 / 21-09-2019

Polis 23 şübhəli şəxsi saxlayıb

01:22 / 21-09-2019

Azərbaycanın Xalq artisti Parisdə səhnəyə çıxacaq

00:58 / 21-09-2019

Fırıldaqçı deputatın fəaliyyəti araşdırılmalıdır - Tələb

Ən çox oxunanlar

00:59 / 18-09-2019

Xalqı Qarabağ üçün səfərbər etmək istəyirlər

15:49 / 19-09-2019

Müəllimləri yenidən sorğu-sual edəcəklər

23:55 / 19-09-2019

Vilayət Eyvazov idarə rəsini vəzifədən kənarlaşdırıb

15:00 / 19-09-2019

Ramil Usubovdan Təhlükəsizlik Şurasında ilk dəyişiklik - Yeni təyinat

18:17 / 17-09-2019

"Xalq artisti”, "Tərəqqi", fərdi təqaüd... - Prezident bir qrup şəxsi təltif etdi + TAM SİYAHI

15:12 / 18-09-2019

Nazirlik peşə məktəblərində işləmək istəyənlərə müraciət edib

13:29 / 17-09-2019

İsa Qəmbərin qardaşı Müsavat başqanlığına namizədlərə müraciət etdi - Foto

12:59 / 19-09-2019

ADA-nın məzunu Romada uğur qazanıb - Fotolar

13:52 / 17-09-2019

Hərbi qulluqçuların pensiya təminatında dəyişiklik edildi

14:09 / 17-09-2019

Ailə quran müğənni toy gecəsi problemlə üzləşib

16:11 / 17-09-2019

Yadigar Sadıqlı: "Dəyişiklik olmasa, Müsavat çox zəifləyəcək" - Müsahibə

11:15 / 19-09-2019

Rusiyalı məmur Naftalana görə işdən çıxarılıb - Fotolar

Vacib əməl
Tarix: 30-11-2017 12:28 | Bölmə: Mətanət ƏLİYEVA

Şirift ölçüsü:

Ötən yazımda qeyd etdiyim kimi, Məşhəd ziyarətindən qayıtmağım münasibətilə rayonda ehsan süfrəsi açdım. Qohum-qonşular məni ziyarət etmək üçün gəlmişdilər. Gələnlər toyuq, mürəbbə, qənd, çay, düyü, konfet və sair hədiyyələr gətirmişdilər. Yoxsul adamları əlavə xərcə saldığım üçün xəcalət çəkdim.

Süfrə arxasında dini söhbətlər, o cümlədən namazın vacibliyi haqqında söhbət oldu. Mən bir fikirlə razı deyiləm ki, namaz İslam dininin sütunudur. İslam dini təzə yarananda ərəblər pinti, təmbəl idilər. Ona görə də namaz məcburiyyəti qoyuldu ki, müsəlmanlar səhər obaşdan durub yuyunsunlar, dua etsinlər. Hətta belə bir deyim var ki, ruzi səhər tezdən və axşam çağı paylanır. Deyilən vaxtlarda insanlar heyvanı, toyuq-cücəni yerbəyer edir, bağ-bostanda işləyir. Ruzi paylanan vaxt evdə oturmaq olmaz. Ruzi paylanan vaxt evdə oturub seriala baxan adamın var-dövləti olmaz. İsti müsəlman ölkələrində şəhər və kəndlər su ilə təmin olunmalıdır ki, tərin-tozun içərisində olan adamlar vaxtlı-vaxtında yuyuna bilsinlər. Avropa ölkələrində insanlar səhər evdən çıxanda da, axşam evə dönəndə də duş qəbul edirlər. Kasıb müsəlmanlar belə şəraitdən məhrumdurlar.

Müsəlman ölkələrində zibil baş alıb gedir. Əksər müsəlmanlar hələ də zibili oturduqları, yaşadıqları yerə tökürlər və bu da dünya xalqlarında müsəlmanların pinti olması barədə təsəvvür yaradır, halbuki İslam dini 1300 ildir təmizliyi, zəhmətkeşliyi təbliğ edir. Din xadimləri əsasən bunları təbliğ etmək əvəzinə deyirlər ki, dində əsas şərt namaz qılmaqdır. Namaz qılan zaman ərəbcə dediyimiz sözlər dualardır. Bu duaları İslam dinini həqiqətən qəbul edən hər bir müsəlman edir, bunun üçün konkret vaxt və səcdəyə getməyə ehtiyac yoxdur. Namaz vaxtı edilən duaların qısa mənası belədir ki, Allah, Sənin böyüklüyünü tanıyıram, bəndələrinə rəhm elə, haqq yolunu azmağa qoyma və sair.

Namazda deyilən dualar Azərbaycan dilinə tərcümə edilməlidir ki, adamlar dediklərinin mənasını bilsinlər. Eləcə də kəlmeyi-şəhadət, dini məclislərdə oxunan “Həmd” surəsi Azərbaycan dilində olmalıdır.

Namaz vacib olduğu kimi, Qurban bayramında heyvan kəsib kasıblara paylamaq, ildə bir ay oruc tutmaq, fitrə və zəkat vermək də dində vacib buyrulub. Qurban mərasiminin, fitrə və zəkatın mənası ruzini başqaları ilə bölmək, orucun mənası nəfsini qorumaqdır.

İslamın yaranmasından keçən 1300 il ərzində müsəlmanlar çox dəyişiblər, inkişaf ediblər, amma bununla belə, hələ də digər dinlərə mənsub olan xalqlardan bir çox sahələrdə, o cümlədən elm sahəsində geri qalıblar. Bu da onunla bağlıdır ki, İslam dini digər dinlərdən cavandır. Mənə belə gəlir ki, artıq İslam dinində olan qadağaları və məcbuiyyətləri ləğv etmək lazımdır. İlk növbədə qadınları çarşabdan çıxarmaq lazımdır, çünki müsəlman kişilər əvvəlki kimi qadınlara vəhşi kimi baxmırlar, onların şüurları inkişaf edib.

Namazı, Məkkə ziyarətini təbliğ etmək əvəzinə rüşvətxorluğa, oğurluğa nifrəti təbliğ etmək daha vacibdir. Müsəlman ölkələrinin əksəriyyətində kraldan, prezidentdən tutmuş adi məmura qədər çoxları oğru və rüşvətxordur, bu hallar da müsəlmanların yoxsul yaşamasına səbəb olur. Ona görə də məscidlərdə hər gün rüşvətxorlara lənət oxunmalıdır. Müsəlman xalqlarının bir nömrəli bəlası rüşvətxorluq və korrusiyadır.

Mən yenə İmam Hüseynin bacısı, İmam Əlinin qızı, Məhəmməd peyğəmbərin nəvəsi xanım Zeynəbdən yazmaq istəyirəm. Müsəlman aləmində ilk dəfə Zeynəb qətlə yetirilmiş qardaşlarını lay-lay ilə, bayatı ilə “Segah” muğamı üzərində oxşayıb. Bu gün də qadınlarımız Zeynəb yolunu davam etdirirlər. Yas məclislərində qadınlar vəhydən gələn misralarla deyişirlər. Ürəkdən acı-acı ağlayan qadınlar bu misraları deyirlər:

O tayda mal mələdi,
Dili yox, lal mələdi,
Dilin düşmən başına
Dilin nə kür mələdi.

Oxşayıb ağlamaq qabiliyyəti olmayan ana ilə bağlı bunları deyirlər:

Bağçası bardı bunun,
Meyvəsi kaldı bunun.
Hərə bir kəlmə desin
Anası laldı bunun.

Məcilsi soyuq keçən mərhumun məclisində belə deyirlər:

Mən aşıq kimsəsi var,
Kimi var kimsəsi var.
Şaxseyin bərkdən vurun
Desinlər kimsəsi var.

İlk dəfə yasda dil açan qadına belə cavab verildiyini eşitmişəm:

Sənin o haya dilin,
Haya bihəya dilin.
Açılmadı şad gündə
Açıldı vaya dilin.

Yas məclislərində qadınlarımızın yaradıcılığı mühüm bir sahədir, folklorşünaslarımız bununla məşğul olsalar qeri-adi yaradıcılıq nümunələri aşkara çıxararlar. Mən özüm yas məclislərimizdə qadınların ilahi sözlər demək qabiliyyətinə heyran qalıram. Onların bir misrasının qarşısında əksər xalq şairlərimizin yazdıqları cızma-qaralardır.

Yazımın sonunda beynəlxalq siyasi vəziyyətə də toxunmaq istəyirəm. 30 ilə yaxındır Rusiya ilə ABŞ arasında gedən münaqişə Rusiyanın qələbəsi ilə başa çatmaqdadır. Bütün tarixi dövrlərdə şər qüvvələrin qarşısında dayanan Rusiya bu dəfə Suriyada şər qüvvələrin qarşısını kəsdi. Bu mübarizədə ona birbaşa kömək edən yeganə dövlət İran oldu. Qarşıdurmanın əvvəlində şərə xidmət edən Ərdoğan Türkiyəsi artıq özü qazdığı quyuya düşüb. Rusiyanın qarşıdurmadan qalib çıxması ümid verir ki, Qarabağ probleminin həlli yaxındadır. Biz Qarabağı itirməyə bilərdik, bunun üçün ABŞ-Rusiya qarşıdurmasında Rusiyanın tərəfində olmalı idik. Şəxsi maraqlar buna imkan vermədi. Rusiyanın qələbəsindən sonra dünyada, o cümlədən ölkəmizdə çox dəyişiklik olacaq. Şər qüvvələrə xidmət edən Səudiyyə Ərəbistanı, Türkiyə kimi müsəlman ölkələri cəzalarını alandan sonra müsəlman xalqlarının firavan yaşamaq dövrü başlayacaq.

Ana səhifəyə dön