Vacib əməl

Xəbər lenti

00:01 / 19-07-2019

Rəsmi Tbilisdən "Keşikçidağ"la bağlı açıqlama: "Bir daha belə insidentə imkan verilməyəcək"

23:53 / 18-07-2019

Tramp: "ABŞ İranın dronunu vurub"

23:11 / 18-07-2019

3000-ə yaxın şəxs məktəb direktoru olmaq üçün qeydiyyatdan keçib

23:04 / 18-07-2019

7 minə yaxın vakant müəllim yeri müsabiqəyə çıxarılacaq

23:01 / 18-07-2019

"Neftçi" darmadağınla növbəti mərhələyə çıxd

22:27 / 18-07-2019

Avropa Liqası: "Səbail" səfərdə də eyni hesabla uduzdu

22:23 / 18-07-2019

Sumqayıtda polis zabiti güllə yarasından ölüb

22:09 / 18-07-2019

Bakı İcra Hakimiyyəti AXH-nin yürüş müraciətinə "yox" cavabı verdi

21:58 / 18-07-2019

Azərbaycan “Elecomp–2019” sərgisində təmsil olunur - Tədbir

21:47 / 18-07-2019

Perinçek: “Gül, Babacan və Davudoğlu FETÖ-çudur”

19:40 / 18-07-2019

Respublika Komissiyası toplandı - Subsidiyalarla bağlı qərar verildi

19:16 / 18-07-2019

Rəsmi Bakıdan əsgərimizin vurulmasına sərt reaksiya: "Ermənistan rəhbərinin dediklərinə necə inanmaq olar?!"

18:28 / 18-07-2019

3 əməkdaşa töhmət, 1-nə isə şiddətli töhmət verildi - Bakının prokuroru hesabat verdi

18:05 / 18-07-2019

Koçaryanın cinayət işi Avropa Məhkəməsinə göndərildi

17:43 / 18-07-2019

32 bölgədə 300-ə yaxın icma əsaslı məktəbəqədər qruplar açılacaq

17:30 / 18-07-2019

Müəllim olmaq istəyən 24 456 namizəddən 8-i 58 bal toplayıb - Foto

17:26 / 18-07-2019

ABŞ-ın xam neft ehtiyatları azalır

17:19 / 18-07-2019

Ərdoğan sabiq baş nazir Əhməd Davudoğlundan nə tələb edib?

17:01 / 18-07-2019

Mərkəzi Bank dolların rəsmi məzənnəsini açıqladı

16:54 / 18-07-2019

Xəzər dənizində zəlzələ oldu

16:45 / 18-07-2019

Azərbaycanlılar Çinin bu universitetlərində təhsil alacaq - Siyahı

16:41 / 18-07-2019

Çörək yenidən bahalaşa bilər - Ekspert detalları açıqladı

16:36 / 18-07-2019

Maliyyə Nazirliyi büdcənin gəlir və xərcləri ilə bağlı hesabat yaydı

16:23 / 18-07-2019

Biznesmen müxalif TV-ni satın aldı

16:15 / 18-07-2019

Vergilər Nazirliyi rüblük hesabatlara dəyikilik etdi

16:04 / 18-07-2019

Roza Zərgərli İsraildə əməliyyat olunacaq - Açıqlama

15:47 / 18-07-2019

Xırdalanda su böhranı yaranıb – Sakinlər etiraz edir

15:27 / 18-07-2019

İran Fars körfəzində qanunsuz neft daşıyan gəmini saxlayıb

15:13 / 18-07-2019

İlham Əliyev Avropa İttifaqı Şurası və Avropa Komissiyasının yeni prezidentlərinə məktub göndərib

14:48 / 18-07-2019

Yaşa görə pensiya təyin olunanların sayı artıb

Ən çox oxunanlar

17:52 / 15-07-2019

Nazir müavinindən şok açıqlama: "Təhsil sahəsində elə insanlar çalışır ki, onlar heç öz ixtisasını yaxşı bilmir"

12:15 / 16-07-2019

Müəllim olmaq istəyən 246 nəfər 48-dən yüksək bal toplayıb - Foto

18:28 / 16-07-2019

Rəsmi Bakıdan Gürcüstana sərt mesaj: "Keşikçidağ"da cinayət törədən təxribatçılar cəzalandırımalıdır" - Müsahibə

14:42 / 15-07-2019

Müəllimlərin işə qəbulu üzrə müsabiqədə 8 sual səhv olub

17:15 / 15-07-2019

Azərbaycanla Gürcüstan sərhəddində nə baş verir? – Açıqlamalar

20:40 / 17-07-2019

Ermənistan əhalisinin 50 faizi yoxsuldur

08:40 / 14-07-2019

Təqaüdlərin ödənilməsi qaydası təsdiqlənib - Qaydalar

16:14 / 15-07-2019

Bir nömrəli “qanuni oğru” tutuldu

13:35 / 15-07-2019

Səddam Hüseynin cəsədi oğurlanıb

15:04 / 17-07-2019

Keçmiş kral rusiyalı gözəldən boşandı

11:56 / 15-07-2019

AzTV-dəki kadr dəyişikliyi qalmaqala səbəb olub: sədr əvəzi məhkəmə qərarını icra eləmir - Müraciət

00:59 / 16-07-2019

Eldar Mahmudovun gəlininin adı maliyyə qalmaqalında – Böyük məbləğdə vəsait müsadirə olunub

Vacib əməl
Tarix: 30-11-2017 12:28 | Bölmə: Mətanət ƏLİYEVA

Şirift ölçüsü:

Ötən yazımda qeyd etdiyim kimi, Məşhəd ziyarətindən qayıtmağım münasibətilə rayonda ehsan süfrəsi açdım. Qohum-qonşular məni ziyarət etmək üçün gəlmişdilər. Gələnlər toyuq, mürəbbə, qənd, çay, düyü, konfet və sair hədiyyələr gətirmişdilər. Yoxsul adamları əlavə xərcə saldığım üçün xəcalət çəkdim.

Süfrə arxasında dini söhbətlər, o cümlədən namazın vacibliyi haqqında söhbət oldu. Mən bir fikirlə razı deyiləm ki, namaz İslam dininin sütunudur. İslam dini təzə yarananda ərəblər pinti, təmbəl idilər. Ona görə də namaz məcburiyyəti qoyuldu ki, müsəlmanlar səhər obaşdan durub yuyunsunlar, dua etsinlər. Hətta belə bir deyim var ki, ruzi səhər tezdən və axşam çağı paylanır. Deyilən vaxtlarda insanlar heyvanı, toyuq-cücəni yerbəyer edir, bağ-bostanda işləyir. Ruzi paylanan vaxt evdə oturmaq olmaz. Ruzi paylanan vaxt evdə oturub seriala baxan adamın var-dövləti olmaz. İsti müsəlman ölkələrində şəhər və kəndlər su ilə təmin olunmalıdır ki, tərin-tozun içərisində olan adamlar vaxtlı-vaxtında yuyuna bilsinlər. Avropa ölkələrində insanlar səhər evdən çıxanda da, axşam evə dönəndə də duş qəbul edirlər. Kasıb müsəlmanlar belə şəraitdən məhrumdurlar.

Müsəlman ölkələrində zibil baş alıb gedir. Əksər müsəlmanlar hələ də zibili oturduqları, yaşadıqları yerə tökürlər və bu da dünya xalqlarında müsəlmanların pinti olması barədə təsəvvür yaradır, halbuki İslam dini 1300 ildir təmizliyi, zəhmətkeşliyi təbliğ edir. Din xadimləri əsasən bunları təbliğ etmək əvəzinə deyirlər ki, dində əsas şərt namaz qılmaqdır. Namaz qılan zaman ərəbcə dediyimiz sözlər dualardır. Bu duaları İslam dinini həqiqətən qəbul edən hər bir müsəlman edir, bunun üçün konkret vaxt və səcdəyə getməyə ehtiyac yoxdur. Namaz vaxtı edilən duaların qısa mənası belədir ki, Allah, Sənin böyüklüyünü tanıyıram, bəndələrinə rəhm elə, haqq yolunu azmağa qoyma və sair.

Namazda deyilən dualar Azərbaycan dilinə tərcümə edilməlidir ki, adamlar dediklərinin mənasını bilsinlər. Eləcə də kəlmeyi-şəhadət, dini məclislərdə oxunan “Həmd” surəsi Azərbaycan dilində olmalıdır.

Namaz vacib olduğu kimi, Qurban bayramında heyvan kəsib kasıblara paylamaq, ildə bir ay oruc tutmaq, fitrə və zəkat vermək də dində vacib buyrulub. Qurban mərasiminin, fitrə və zəkatın mənası ruzini başqaları ilə bölmək, orucun mənası nəfsini qorumaqdır.

İslamın yaranmasından keçən 1300 il ərzində müsəlmanlar çox dəyişiblər, inkişaf ediblər, amma bununla belə, hələ də digər dinlərə mənsub olan xalqlardan bir çox sahələrdə, o cümlədən elm sahəsində geri qalıblar. Bu da onunla bağlıdır ki, İslam dini digər dinlərdən cavandır. Mənə belə gəlir ki, artıq İslam dinində olan qadağaları və məcbuiyyətləri ləğv etmək lazımdır. İlk növbədə qadınları çarşabdan çıxarmaq lazımdır, çünki müsəlman kişilər əvvəlki kimi qadınlara vəhşi kimi baxmırlar, onların şüurları inkişaf edib.

Namazı, Məkkə ziyarətini təbliğ etmək əvəzinə rüşvətxorluğa, oğurluğa nifrəti təbliğ etmək daha vacibdir. Müsəlman ölkələrinin əksəriyyətində kraldan, prezidentdən tutmuş adi məmura qədər çoxları oğru və rüşvətxordur, bu hallar da müsəlmanların yoxsul yaşamasına səbəb olur. Ona görə də məscidlərdə hər gün rüşvətxorlara lənət oxunmalıdır. Müsəlman xalqlarının bir nömrəli bəlası rüşvətxorluq və korrusiyadır.

Mən yenə İmam Hüseynin bacısı, İmam Əlinin qızı, Məhəmməd peyğəmbərin nəvəsi xanım Zeynəbdən yazmaq istəyirəm. Müsəlman aləmində ilk dəfə Zeynəb qətlə yetirilmiş qardaşlarını lay-lay ilə, bayatı ilə “Segah” muğamı üzərində oxşayıb. Bu gün də qadınlarımız Zeynəb yolunu davam etdirirlər. Yas məclislərində qadınlar vəhydən gələn misralarla deyişirlər. Ürəkdən acı-acı ağlayan qadınlar bu misraları deyirlər:

O tayda mal mələdi,
Dili yox, lal mələdi,
Dilin düşmən başına
Dilin nə kür mələdi.

Oxşayıb ağlamaq qabiliyyəti olmayan ana ilə bağlı bunları deyirlər:

Bağçası bardı bunun,
Meyvəsi kaldı bunun.
Hərə bir kəlmə desin
Anası laldı bunun.

Məcilsi soyuq keçən mərhumun məclisində belə deyirlər:

Mən aşıq kimsəsi var,
Kimi var kimsəsi var.
Şaxseyin bərkdən vurun
Desinlər kimsəsi var.

İlk dəfə yasda dil açan qadına belə cavab verildiyini eşitmişəm:

Sənin o haya dilin,
Haya bihəya dilin.
Açılmadı şad gündə
Açıldı vaya dilin.

Yas məclislərində qadınlarımızın yaradıcılığı mühüm bir sahədir, folklorşünaslarımız bununla məşğul olsalar qeri-adi yaradıcılıq nümunələri aşkara çıxararlar. Mən özüm yas məclislərimizdə qadınların ilahi sözlər demək qabiliyyətinə heyran qalıram. Onların bir misrasının qarşısında əksər xalq şairlərimizin yazdıqları cızma-qaralardır.

Yazımın sonunda beynəlxalq siyasi vəziyyətə də toxunmaq istəyirəm. 30 ilə yaxındır Rusiya ilə ABŞ arasında gedən münaqişə Rusiyanın qələbəsi ilə başa çatmaqdadır. Bütün tarixi dövrlərdə şər qüvvələrin qarşısında dayanan Rusiya bu dəfə Suriyada şər qüvvələrin qarşısını kəsdi. Bu mübarizədə ona birbaşa kömək edən yeganə dövlət İran oldu. Qarşıdurmanın əvvəlində şərə xidmət edən Ərdoğan Türkiyəsi artıq özü qazdığı quyuya düşüb. Rusiyanın qarşıdurmadan qalib çıxması ümid verir ki, Qarabağ probleminin həlli yaxındadır. Biz Qarabağı itirməyə bilərdik, bunun üçün ABŞ-Rusiya qarşıdurmasında Rusiyanın tərəfində olmalı idik. Şəxsi maraqlar buna imkan vermədi. Rusiyanın qələbəsindən sonra dünyada, o cümlədən ölkəmizdə çox dəyişiklik olacaq. Şər qüvvələrə xidmət edən Səudiyyə Ərəbistanı, Türkiyə kimi müsəlman ölkələri cəzalarını alandan sonra müsəlman xalqlarının firavan yaşamaq dövrü başlayacaq.

Ana səhifəyə dön