00:55 / 22-11-2024
Silvester Stallone yeni seriala çəkilir
00:45 / 22-11-2024
Məşhur yazıçının yeni romanı nəşr edilib - Foto
00:07 / 22-11-2024
Hikmət Hacıyev: “Politico”nun üzr istəməsini tələb edirik!”
23:28 / 21-11-2024
Gəncədə iki nəfər bıçaqlanıb
22:07 / 21-11-2024
Putin ABŞ və Qərb dövlətlərinə xəbərdarlıq edib
20:55 / 21-11-2024
Ceyhun Bayramov Özbəkistanın xarici işlər naziri ilə telefonda danışıb
20:08 / 21-11-2024
Milli Məclis bəyanat yayıb
19:12 / 21-11-2024
Leyla Əliyeva Qlobal Liderlərin Dialoqunda iştirak edib - Fotolar
18:08 / 21-11-2024
SPECA İqlim Ağıllı Şəhərlər Forumu üzrə Bakı Bəyannaməsi imzalanıb
18:03 / 21-11-2024
Küləkli hava şəraiti ilə bağlı sarı xəbərdarlıq verilib
17:49 / 21-11-2024
Pərviz Şahbazov İstanbula gedir
17:25 / 21-11-2024
Əli Əsədov “Elektron hökumət” portalı ilə bağlı qərar imzalayıb
17:18 / 21-11-2024
Rusiya Tramp haqqında filmin yayımına icazə verməyib - Fotolar
17:08 / 21-11-2024
Nazirlər Kabineti riskli vergi ödəyiciləri haqqında qərar imzalayıb
16:48 / 21-11-2024
Matviyenko Azərbaycana gəlir
16:45 / 21-11-2024
Prezident iki Mərkəzi ləğv edib - Sərəncam
16:32 / 21-11-2024
Deputatlar daha 12 qanuna dəyişikliyi müzakirəyə çıxaracaq - Siyahı
16:23 / 21-11-2024
Leyla Əliyeva COP29-da: nadir canlıların mühafizəsinə həsr olunan panel müzakirələr olub - Fotolar
16:17 / 21-11-2024
Baş nazirin və sabiq müdafiə nazirinin həbsinə order verilib
16:17 / 21-11-2024
Milli Məclisin deputatı NATO PA-nın illik sessiyasında iştirak edəcək
16:06 / 21-11-2024
Putin Şimali Koreya liderinə 75 vəhşi heyvan göndərib
16:00 / 21-11-2024
Gömrük orqanlarına qəbul imtahanı keçiriləcək
15:45 / 21-11-2024
Dünya şöhrətli rejissorun 10 ən yaxşı filmi... - Siyahı
15:32 / 21-11-2024
Məşhur musiqi qrupu dünya turuna çıxır
15:29 / 21-11-2024
Ceyhun Bayramov misirli nazirlə telefonda danışıb
14:46 / 21-11-2024
Quterreş Bakıda: "Razılaşma istəyi hiss olunur"
14:43 / 21-11-2024
"Kəpəz"in futbolçusu əməliyyat olunub
14:36 / 21-11-2024
Rusiya Qərb silahlarına qarşı tədbirlər görməyə başlayıb
14:33 / 21-11-2024
SOCAR ilə “Tree Energy Solutions” arasında Birgə Tədqiqat Sazişi imzalanıb
14:08 / 21-11-2024
Ukrayna ərazi əvəzində sülhə razılaşmayacaq - Nazir
12:28 / 18-11-2024
Turan Manafzadə: “Mədəniyyət diplomatiyasından yararlanmağı bacarmalıyıq” - Müsahibə
12:05 / 19-11-2024
MMC vətəndaşın mənzilini dağıdıb, indi də obyektini ələ keçirmək istəyir - Fotolar
13:32 / 21-11-2024
Dünyanın ən güclü donanmaları... - Qardaş Türkiyə siyahıda neçəncidir?
19:50 / 19-11-2024
Beynəlxalq Bank 272 min manat cərimələnib
16:45 / 20-11-2024
Nazir: "Regionlardakı bəzi poçt şöbələrinin bağlanması araşdırılacaq"
16:22 / 20-11-2024
“Real Betis” klubunun nümayəndəsi Bakıda nəyə təəccüblənib? - Foto
15:29 / 18-11-2024
Daha üç şəhərə konsul təyinatı olub - Siyahı
17:09 / 18-11-2024
Deputatın oğlu yeni vəzifəyə təyin olunub
10:03 / 20-11-2024
Azərbaycan və Türkiyənin bələdiyyə təşkilatları arasında görüş keçirilib - Fotolar
16:45 / 21-11-2024
Prezident iki Mərkəzi ləğv edib - Sərəncam
09:37 / 21-11-2024
Naxçıvan səhiyyəsində həbslər başlayıb
15:55 / 20-11-2024
Deputatın "Zəngimcell" oyunu: "Balansınız bitmişdir..."
Əlinin bayramı
Tarix: 31-03-2018 07:11 | Bölmə: Mətanət ƏLİYEVA
Yazın gəlişi mənim üçün həm də torpaqda işləməkdir. Martın 20-də Şamaxının Qızmeydan kəndində kartof əkdim, çiyələkləri seyrəltdim.
Torpaqda işləmək mənə sonsuz xoşbəxtlik verir. Hava qaralır, amma mən torpaqdan ayrılıb bağdan, bostandan çıxa bilmirəm. Həyat yoldaşım bu xasiyyətimi bildiyi üçün bayramda məni səyahətə, restorana aparmır, kəndə aparır.
Novruz bayramı mənim yadımda nənəmlə qalıb. Nənəm bayramdan qabaq bir kasa xına isladıb xınalanırdı, təzə paltar tikdirirdi, böyük xonça tutub qırmızı güllü yaylığa bükürdü, qohumlarına qonaq gedirdi. Nənəm ona görə bayram etmirdi ki bahar gəlir. Nənəm deyirdi ki, martın 21-də Həzrəti Əli taxta çıxıb. Nənəm Əli aşiqi idi. Əlinin taxta çıxdığı gün nənəm üçün ən əziz bayram idi. Mən bu haqda heç vaxt yazmamışam, fikirləşmişəm ki, bu sünni-şiə qarşıdurması yaradar.
İslam dinindən az xəbəri olanlar hesab edirlər ki, İmam Hüseyn hakimiyyət üstündə qətlə yetirilib. Bu məsələnin tarixi dərindir. İslam dinini yaradan, onu dinsiz tayfalara qəbul etdirib böyük xilafət yaradan Məhəmməd peyğəmbər olub. Xəlifəlik bütün dövrlərdə nəsildən nəsilə ötürülüb. Bu baxımdan Məhəmməd peyğəmbərin varisi Əli olmalı idi. Çünki onun oğlu yox idi, Əli həm onun yeganə qızı Fatimənin həyat yoldaşı idi, həm peyğəmbərin əmisi oğlu idi (atasız qalan Məhəmmədi əmisi böyütmüşdü), həm də xilafətin yaranmasında böyük sərkərdə Əlinin Zülfiqari qılıncının əvəzsiz rolu olmuşdu. Lakin peyğəmbər rəhmətə gedəndən sonra Əlini xəlifə olmağa qoymadılar. Əbubəkr,Ömər və Osmandan sonra Əli dördüncü xəlifə oldu və onu qətlə yetirdilər. O vaxtdan Əlinin tərəfdarları olan şiələrlə sünnilər arasında düşmənçilik başladı. Şiələr hər il Əlinin qətlə yetirilmiş oğlu Hüseynə 40 gün yas saxlayırlar. Artıq sünnilər də Hüseynə yas saxlayırlar. Haqq gec-tez öz yerini tutur.
Novruz bayramı şiələrin ən əziz bayramıdır. Şiələr Novruzda yumurtanı qırmızı (xoşbəxtliyin rəmzi) boyayır, sünnilər əvvəllər qara (kədərin rəmzi) boyayırdılar, indi qırmızı boyayırlar. Kəlmeyi-şəhadətdə şiələr deyirlər ki, Allahdan başqa Allah yoxdur, Məhhəmməd onun rəsuludur, Əli Məhəmmədin varisidir. Sünnilər isə Əlinin varis olmasını demirlər. Yas məclislərimizdə qadınlarımızın bəhərbaşılarında (bayatılar) Əlinin varis olmasını Segah üstündə oxumalarına tez-tez rast gəlirəm:
Aşiq Əli eşqinə
Əli vəli (varis) eşqinə
Ürəkdən şaxsey vurun
Cənab Əli eşqinə.
Ölünü bayatı ilə, ritmlə (şiə qadınlar dizlərinə döyərək ritm tuturlar) oxşamaq Əlinin qızı, Hüseynin bacısı Zeynəbdən qalıb.Əliyə, Hüseynə sonsuz sevgi mənə də genlə gəlib.
Türkiyədə - Top qapı sarayında Əlinin Zülfüqari qılıncını görəndə gözlərimin yaşını saxlaya bilmədim. Demək istəyirəm ki, sünni ilə şiələrin fikir ayrılığı yalnız Əlinin xəlifəliyini qəbul edib-etməməklə bağlıdır. Mən hesab edirəm ki, Əli xəlifə olsaydı və xəlifəlik onun qoyduğu varisin xətti ilə təyin olunsaydı, müsəlman dövlətlərində indiki kimi acgöz, qəddar dövlət başçıları olmazdı.
Nənəmin dediyi kimi, Əlinin bayramı olan Novruzda dünyada misli-bərabəri olmayan bir adət var. Bayram axşamı insanlar gedib istədikələri qapıya qurşaq ata bilərlər və həmin evin sakinləri varlı-kasıb olmasından asılı olmayaraq, onu paysız qaytarmayacaqlar. İndi “papaq atdı” deyirlər, mən uşaqlıqdan bunu “qurşaq atdı” bilirəm.
Qədimdə kişilər bellərinə Məşədi İbadın bağladığı qurşaq kimi parça dolayırdılar. Novruz axşamı bir otaqdan ibarət olan çiy kərpicdən tikilmiş balaca daxmaların damına çıxıb qurşaqlarını baçadan içəri sallayırdılar. “Dəli Kür” filmində bu düzgün formada çəkilib. Evdəkilər bayram payını qurşağa bağlayırdılar. Bunu kim fikirləşibsə, o, dahidir. Təsəvvür edin ki, hazırkı günümüzdə bir ailənin başçısı qul bazarına gedir ki, 5-10 manat qazanıb bayram azuqəsi alsın. Bütün günü dayanır, onu işləməyə aparan olmur. Evə əliboş qayıdır. Süfrə açmağa heç nə yoxdur. Bu ailənin uşaqları qurşaqatdıya gedib əlidolu qayıdırlar və zəngin süfrə açırlar.
Son vaxtlar papağa pul qoyanlar da var. Bu pula düyü, yağ alıb plov bişirmək olar. Əlinin bayramında heç kimin süfrəsi boş qalmır.
Oxucularım deyə bilər ki, Mətanət bayrama həsr etdiyi yazısında yas məsələsinə çox yer verdi. İnsan müdrik olanda o, ölümü də nikbinliklə qarşılayır. Mən o qədər nikbinəm ki, kədərdə də nikbinlik axtarıram.
Martın 17-də Könül Xasıyevanın konsertində oldum. Könül xanımın musiqisindəki kədər məhz nikbin kədərdir. O məni həm ağladır, həm də mənə həyat eşqi verir. Rübabə Muradova, Nəzakət Məmmədovadan sonra mənim ən çox sevdiyim xanəndə Könül Xasıyevadır. Könül xanım dərin hissiyata malik olan müdrik insandır. Elə xanəndələr var ki, güclü səsləri olsa da, dayazdırlar, insan hisslərini dərindən yaşaya bilmirlər. Onlar öz dayazlıqlarını bahalı paltarlar, makiyaj, saç düzümü, dekor, əcayib hərəkətlərlə gizlətməyə çalışırlar. Allah Könül xanıma 50 il də ömür versin, səsini əlindən almasın.
Əziz oxucularım, sizə Əli əzəməti, Əli müdrikliyi, Əli ədaləti arzulayıram.
Bayramınız mübarək!
Bölməyə aid digər xəbərlər
Tarix: 31-03-2018 07:11 | Bölmə: Mətanət ƏLİYEVA
Yazın gəlişi mənim üçün həm də torpaqda işləməkdir. Martın 20-də Şamaxının Qızmeydan kəndində kartof əkdim, çiyələkləri seyrəltdim.
Torpaqda işləmək mənə sonsuz xoşbəxtlik verir. Hava qaralır, amma mən torpaqdan ayrılıb bağdan, bostandan çıxa bilmirəm. Həyat yoldaşım bu xasiyyətimi bildiyi üçün bayramda məni səyahətə, restorana aparmır, kəndə aparır.
Novruz bayramı mənim yadımda nənəmlə qalıb. Nənəm bayramdan qabaq bir kasa xına isladıb xınalanırdı, təzə paltar tikdirirdi, böyük xonça tutub qırmızı güllü yaylığa bükürdü, qohumlarına qonaq gedirdi. Nənəm ona görə bayram etmirdi ki bahar gəlir. Nənəm deyirdi ki, martın 21-də Həzrəti Əli taxta çıxıb. Nənəm Əli aşiqi idi. Əlinin taxta çıxdığı gün nənəm üçün ən əziz bayram idi. Mən bu haqda heç vaxt yazmamışam, fikirləşmişəm ki, bu sünni-şiə qarşıdurması yaradar.
İslam dinindən az xəbəri olanlar hesab edirlər ki, İmam Hüseyn hakimiyyət üstündə qətlə yetirilib. Bu məsələnin tarixi dərindir. İslam dinini yaradan, onu dinsiz tayfalara qəbul etdirib böyük xilafət yaradan Məhəmməd peyğəmbər olub. Xəlifəlik bütün dövrlərdə nəsildən nəsilə ötürülüb. Bu baxımdan Məhəmməd peyğəmbərin varisi Əli olmalı idi. Çünki onun oğlu yox idi, Əli həm onun yeganə qızı Fatimənin həyat yoldaşı idi, həm peyğəmbərin əmisi oğlu idi (atasız qalan Məhəmmədi əmisi böyütmüşdü), həm də xilafətin yaranmasında böyük sərkərdə Əlinin Zülfiqari qılıncının əvəzsiz rolu olmuşdu. Lakin peyğəmbər rəhmətə gedəndən sonra Əlini xəlifə olmağa qoymadılar. Əbubəkr,Ömər və Osmandan sonra Əli dördüncü xəlifə oldu və onu qətlə yetirdilər. O vaxtdan Əlinin tərəfdarları olan şiələrlə sünnilər arasında düşmənçilik başladı. Şiələr hər il Əlinin qətlə yetirilmiş oğlu Hüseynə 40 gün yas saxlayırlar. Artıq sünnilər də Hüseynə yas saxlayırlar. Haqq gec-tez öz yerini tutur.
Novruz bayramı şiələrin ən əziz bayramıdır. Şiələr Novruzda yumurtanı qırmızı (xoşbəxtliyin rəmzi) boyayır, sünnilər əvvəllər qara (kədərin rəmzi) boyayırdılar, indi qırmızı boyayırlar. Kəlmeyi-şəhadətdə şiələr deyirlər ki, Allahdan başqa Allah yoxdur, Məhhəmməd onun rəsuludur, Əli Məhəmmədin varisidir. Sünnilər isə Əlinin varis olmasını demirlər. Yas məclislərimizdə qadınlarımızın bəhərbaşılarında (bayatılar) Əlinin varis olmasını Segah üstündə oxumalarına tez-tez rast gəlirəm:
Aşiq Əli eşqinə
Əli vəli (varis) eşqinə
Ürəkdən şaxsey vurun
Cənab Əli eşqinə.
Ölünü bayatı ilə, ritmlə (şiə qadınlar dizlərinə döyərək ritm tuturlar) oxşamaq Əlinin qızı, Hüseynin bacısı Zeynəbdən qalıb.Əliyə, Hüseynə sonsuz sevgi mənə də genlə gəlib.
Türkiyədə - Top qapı sarayında Əlinin Zülfüqari qılıncını görəndə gözlərimin yaşını saxlaya bilmədim. Demək istəyirəm ki, sünni ilə şiələrin fikir ayrılığı yalnız Əlinin xəlifəliyini qəbul edib-etməməklə bağlıdır. Mən hesab edirəm ki, Əli xəlifə olsaydı və xəlifəlik onun qoyduğu varisin xətti ilə təyin olunsaydı, müsəlman dövlətlərində indiki kimi acgöz, qəddar dövlət başçıları olmazdı.
Nənəmin dediyi kimi, Əlinin bayramı olan Novruzda dünyada misli-bərabəri olmayan bir adət var. Bayram axşamı insanlar gedib istədikələri qapıya qurşaq ata bilərlər və həmin evin sakinləri varlı-kasıb olmasından asılı olmayaraq, onu paysız qaytarmayacaqlar. İndi “papaq atdı” deyirlər, mən uşaqlıqdan bunu “qurşaq atdı” bilirəm.
Qədimdə kişilər bellərinə Məşədi İbadın bağladığı qurşaq kimi parça dolayırdılar. Novruz axşamı bir otaqdan ibarət olan çiy kərpicdən tikilmiş balaca daxmaların damına çıxıb qurşaqlarını baçadan içəri sallayırdılar. “Dəli Kür” filmində bu düzgün formada çəkilib. Evdəkilər bayram payını qurşağa bağlayırdılar. Bunu kim fikirləşibsə, o, dahidir. Təsəvvür edin ki, hazırkı günümüzdə bir ailənin başçısı qul bazarına gedir ki, 5-10 manat qazanıb bayram azuqəsi alsın. Bütün günü dayanır, onu işləməyə aparan olmur. Evə əliboş qayıdır. Süfrə açmağa heç nə yoxdur. Bu ailənin uşaqları qurşaqatdıya gedib əlidolu qayıdırlar və zəngin süfrə açırlar.
Son vaxtlar papağa pul qoyanlar da var. Bu pula düyü, yağ alıb plov bişirmək olar. Əlinin bayramında heç kimin süfrəsi boş qalmır.
Oxucularım deyə bilər ki, Mətanət bayrama həsr etdiyi yazısında yas məsələsinə çox yer verdi. İnsan müdrik olanda o, ölümü də nikbinliklə qarşılayır. Mən o qədər nikbinəm ki, kədərdə də nikbinlik axtarıram.
Martın 17-də Könül Xasıyevanın konsertində oldum. Könül xanımın musiqisindəki kədər məhz nikbin kədərdir. O məni həm ağladır, həm də mənə həyat eşqi verir. Rübabə Muradova, Nəzakət Məmmədovadan sonra mənim ən çox sevdiyim xanəndə Könül Xasıyevadır. Könül xanım dərin hissiyata malik olan müdrik insandır. Elə xanəndələr var ki, güclü səsləri olsa da, dayazdırlar, insan hisslərini dərindən yaşaya bilmirlər. Onlar öz dayazlıqlarını bahalı paltarlar, makiyaj, saç düzümü, dekor, əcayib hərəkətlərlə gizlətməyə çalışırlar. Allah Könül xanıma 50 il də ömür versin, səsini əlindən almasın.
Əziz oxucularım, sizə Əli əzəməti, Əli müdrikliyi, Əli ədaləti arzulayıram.
Bayramınız mübarək!
Müəllifin bütün yazıları - Mətanət ƏLİYEVA
Bölməyə aid digər xəbərlər
Deputatlığa namizəd Milli Məclisdə təmsil etmək istədiyi bölgənin problemlərinin təsnifatını artıq ağlına yazıb və işə nədən başlayacağını sıralayıb
Qüdrət Həsənquliyev: “Düşmənçiliyə son qoymaq üçün ədalətli sülhə nail olmaq gərəkdir. Bunun üçün ya tərəflər 1991-ci ilin sərhədləri çərçivəsində bir-birinin ərazi bütövlüyünü tanıyır, ya da ərazi mübadiləsinə gedirlər. Amma indiki mərhələdə bu, az inandırıcı görünür”
“Tənha insanın monoloqu”nun ssenari müəllifi və rejissoru deyir ki, kinomuzu yaşatmaq və irəli aparmaq üçün film istehsalını artırmalı və onun bazarını düşünməliyik
Mirəli Sarızadə: “Gənc yaşımda arzum həyata keçdi, inşallah, yeni mövsümdə teatrımızın səhnəsində də Məcnun obrazı ilə tamaşaçılar qarşısına çıxacam”
