23:11 / 18-03-2024
Ukrayna ordusu geri çəkilir
20:16 / 18-03-2024
Borrell ikibaşlı danışır
Politoloq: “General Süleymaninin öldürülməsi iki amillə bağlıdır” - Müsahibə
Tarix: 09-01-2020 15:51 | Bölmə: Müsahibə
Politoloq: “General Süleymaninin öldürülməsi iki amillə bağlıdır”

Zərdüşt Əlizadə deyir ki, ABŞ, İsrail, Rusiya və mürtəce ərəb rejimləri terrorizmlə məşğul olur

ABŞ-İran qarşıdurmasının nə ilə nəticələnəcəyi hazırda bütün dünyanı düşündürür.

Politoloq Zərdüşt Əlizadə Yaxın Şərqdə baş verənlər və iki ölkə arasındakı münaqişə ilə bağlı maraqlı müsahibə verib.

Reyting.az AzPolitika.info-ya istinadla həmin müsahibəni təqdim edir:

- Zərdüşt bəy, general Qasım Süleymaninin ABŞ tərəfindən öldürülməsindən sonra Tehran-Vaşinqton münasibətlərindəki gərginlik müharibə həddinə çatıb. Sizcə, Donald Trampın göstərişi ilə Qasım Süleymaninin öldürülməsi nəyə xidmət edirdi?

- Hesab edirəm ki, Süleymaninin öldürülməsi haqda ABŞ prezidentinin qərarı iki amillə bağlıdır.

Birincisi, bu, İsrailin və sionistlərin təhriki ilə baş tutan aktdır. Tramp güclü formada sionistlərin təsiri altındadır. Qızı İvanka Tramp sionist Kuşnerlə ailə qurub və onun dinini qəbul edib. İsrail lobbisi ABŞ daxilində Trampın arxasında möhkəm dayanır və onu açıq şəkildə müdafiə edir. Odur ki, Tramp İsrailə xoş gəlmək üçün bu qərarı verib. Hesab edirəm ki, birinci amil sionistlərin təhrikidir.

İkincisi, Trampın özünün siyasi vəziyyəti ABŞ daxilində gərgindir. Konqres impiçment haqda qərar çıxarıb. Düzdür, bu qərar hələlik Senata göndərilməyib, amma “damokl qılıncı” kimi Trampın başı üzərindədir. Trampa seçki ərəfəsində mütləq ABŞ qaraguruhu qarşısında, hansı ki, ABŞ əhalisinin əksəriyyəti siyasi baxımdan savadsızdır, özünün qətiyyətli, cəsarətli imicini təqdim etməlidir. Bunun üçün hansısa bir düşmən şəxsi öldürmək lazımdır. General Qasım Süleymani bunun üçün çox uyğun fiqur olub. Məhz bu iki amilə görə - seçki məsələsi və sionistlərin təsiri ilə belə bir addıma razılıq verib.

Ancaq bu əməliyyatın mənası beynəlxalq terrordur. ABŞ prezidentinin qərarı terrorizmdir. Bir ölkənin rəsmi şəxsini beynəlxalq qanunları pozaraq öldürməyin başqa adı yoxdur. Dünyada iki dövlət var ki, onların siyasətində terrorizm faktoru mövcuddur. Bunlardan biri İsrail, digəri isə ABŞ-dır.

- Sizcə, İran ABŞ-ın bu həmləsi qarşısında indidən sonra nə edə bilər?

- İran ləzzətli “Sirab” və ya “Badamlı” suyundan içə bilər. Nə edə bilər ki? İranın hərbi gücü ABŞ-ın gücü ilə müqayisəyə gəlməz dərəcədə zəifdir.

Amma İranın başqa imkanları var. Məsələn, digər müsəlman dövlətlərində ABŞ-ın mənafelərinə başqalarının əli ilə kifayət qədər ziyan vurmaq imkanı var.

İraq parlamenti qərar çıxarıb ki, ABŞ ordusu ölkədən çıxmalıdır. Tramp isə bəyan edir ki, yox, biz çıxmayacağıq. Amma ABŞ ordusunun İraqdan çıxarılması haqda qərar ABŞ-ın mənafelərinə kifayət qədər ciddi zərbədir. Əgər ABŞ öz ordusunu çıxarmasa, bu, faktiki olaraq onun beynəlxalq hüquqla açıq qarşıdurması demək olacaq.

İkincisi, bu, ona gətirib çıxaracaq ki, İraqdakı ABŞ qüvvələrinə qarşı əməliyyatlar güclənəcək. Unutmayaq ki, İraqda İranın müttəfiqi olan “Həşdi-Şabi” var və onlar ABŞ əsgərlərini harada görsələr vuracaqlar. Yəməndə İrana bağlı qüvvələr, Tehranın müttəfiqi olan husilər var. Suriyada və Əfqanıstanda da eyni mənzərədir. Başqa sözlə, bir sıra ölkələrdə olan ABŞ qüvvələri İran üçün əlçatan sayıla bilər.

İran eyni zamanda səbrlə gözləyəcək ki, ABŞ özünü dünyada necə biabır edir. Məsələn, ABŞ İran Xarici İşlər naziri Cavad Zərifə BMT Təhlükəsizlik Şurasının iclasına getmək üçün viza verməyib. Bu, ABŞ-ın BMT qarşısında öz üzərinə götürdüyü öhdəliyi pozmasıdır. Öhdəliyə görə, ABŞ BMT toplantılarının keçirildiyi evin sahibi kimi dünya diplomatlarının orada iştirakına şərait yaratmalıdır. İndiki halda ABŞ-ın Cavad Zərifdən xoşu gəlmir və buna görə də onu BMT toplantısına buraxmır. Bəyəm BMT baqqal dükanıdır? Yox, BMT beynəlxalq təşkilat, ABŞ isə ev sahibidir. Azərbaycan da beynəlxalq tədbirlər, idman yarışları keçirir və burada erməni nümayəndələrinin iştirakına imkan yaradırıq. Çünki üzərimizə öhdəlik götürmüşük. ABŞ isə bu öhdəliyi pozaraq cığallıq edir. Bu da dünyada ABŞ-a olan hörməti sarsıdır.

Ümumiyyətlə, Trampın qərar və addımları dünya miqyasında demokratiyaya və liberalizmə ciddi zərbə vurur. Amma İran hiyləgər dövlətdir və səbrlə gözləyəcək ki, cənab Tramp belə addımlarla öz vəziyyətini ağırlaşdırsın. Artıq ABŞ Konqresi Trampın İrana qarşı hərbi əməliyyat səlahiyyətlərini məhdudlaşdırmaq üçün müzakirələrə başlayır. Bu, özü-özlüyündə İran üçün müsbət hadisədir. Düşünmürəm ki, İran açıq hərbi əməliyyatlara başlayaraq özünə qarşı sionistlərin və imperialistlərin zərbə endirməsinə fürsət tanısın.

- Sizcə, bu hadisələrin Azərbaycana təsirləri nədən ibarətdir?

- Sözsüz ki, müharibə arzuedilən deyil. Amma Azərbaycan bu məsələdə bitərəf mövqedədir. Nə İranın, nə də ABŞ-ın tərəfindədir. Lakin hər iki dövlətlə normal münasibətləri var. Bizim hakimiyyətə belə qovğalardan kənarda duraraq, öz işini görmək lazımdır və bu da baş verir.

- Sizin dediklərinizin əksinə olaraq, İran generalları və siyasətçiləri durmadan Qasım Süleymaninin qisasının alınacağını bəyan edirlər...

- Siz, bizim mətbuata baxsanız görərsiniz ki, Azərbaycanın Müdafiə naziri də dəfələrlə bəyan edib ki, müharibə hər an başlaya bilər. Generalın işi nədir? Müharibəyə hazır olmaq və bunu bəyan etmək. Məsəl var - müharibə və diplomatiya çox ciddi işdir və bunu generallara tapşırmaq olmaz. Odur ki, İran generallarının hədə-qorxuları normaldır, amma bu, müharibə demək deyil...

- Bir sıra dövlətlərin Qasım Süleymaninin ölümüylə bağlı İrana başsağlığı verməsi diplomatik etiketdən irəli gəlir, yoxsa İrana açıq dəstək mənasını daşıyır?

- İranın milli qəhrəmanını vurub öldürüblər. Buna görə başsağlığı verilməlidir. Fərz edək ki, Şoyqunu (Rusiyanın müdafiə naziri-red.) öldürsəydilər, bəyəm Rusiyaya başsağlığı verməyəcəkdilər? Sözsüz ki, verəcəkdilər. Əslində, bu başsağlığı həm diplomatik etiketdir, həm də dolayısı yolla ABŞ-ın bu aktına mənfi münasibətin ifadəsidir.

- Almaniya, Fransa, İngiltərə kimi ölkələr sanki susqunluq nümayiş etdirir və bu yolla ABŞ-ın hərəkətlərinə haqq qazandırmaqdan yayınırlar. Bu prosesin sonunda ABŞ təklənə bilərmi?

- Xeyr. ABŞ təklənə bilməz. ABŞ güclü və varlı dövlətdir. Dünyanın ən işlək valyutası dollardır. ABŞ iqtisadiyyatı dünya iqtisadiyyatının beşdə birini təşkil edir. ABŞ-ın hərbi xərcləri bütün dövlətlərin hərbi xərclərinin məcmusundan böyükdür. ABŞ öz gücünü bildiyi və özünə güvəndiyi üçün heç kəsi, bəzi hallarda isə beynəlxalq hüququ belə saymır. Dünya Amerikasız yaşaya bilmir və amerikalı siyasətçilər də bunu bildiyindən həyasızlıq edirlər. Bu mənada ABŞ-ın təklənməsi haqda söhbət gedə bilməz.

- Bu hadisələrin fonunda ABŞ-da terror aktlarının baş verəcəyini gözləmək olarmı?

- İranı terrorla məşğul olmaqda çox ittiham edirlər. Amma məncə, İran terrorla məşğul olmur. İran öz dövlətini qurub, elmini, səhiyyəsini və təhsilini inkişaf etdirib. Hərbi sənayesini qurub, qüdrətini artırır. Terrorizmlə ABŞ, İsrail, Rusiya və mürtəce ərəb rejimləri məşğul olur. İranın siyasəti, qəbul edib-etməməyimizdən asılı olmayaraq, ağıllı siyasətdir. Düşmənin əlinə girəvə vermir ki, onun üzərinə gəlsinlər. İranı şərləyir, barəsində piar aparırlar.

- Maraqlıdır, Qasım Süleymaninin öldürülməsi daha çox kimin xeyrinədir?

- Konkret məlum hadisədən sonra deyim ki, İran qəhrəman generalını itirdiyi üçün uduşlu tərəf ola bilməz. Bəli, İran itirdi. Ancaq ondan da çox ABŞ itirdi. Hamı başa düşür ki, ABŞ beynəlxalq qanunlara əməl etmir, terrora əl atır. Bu cür fəaliyyətin sonu yoxdur.

- Qasım Süleymani təsadüfi adam deyildi. Belə bir şəxsin İraqa gəlməsi haqda ABŞ-ın dəqiq informasiya əldə etməsi generalın İran daxilindən satılması anlamı daşımırmı?

- Heç kəs sığortalanmayıb. Qasım Süleymani İran-İraq müharibəsi zamanı məşhurlaşmışdı. Bacarıqlı komandir idi. Daha vacibi Seyid Əli Xameneyinin yaxın adamı idi və bu da onun çəkisini müəyyən edirdi. Suriya və İraqda uğurlu işlər görə bilmişdi. Xalq da onu sevirdi. Belə söz-söhbətlər də gəzirdi ki, Həsən Ruhaninin prezidentlik müddəti başa çatdıqdan sonra ən uğurlu namizəd Qasım Süleymani ola bilər. Əgər ali rəhbər ona “namizədliyini ver”,- desəydi, birinci turda böyük səslə rəqiblərinə qalib gələ bilərdi. Amma bu, ona qismət olmadı.

Digər tərəfdən, “Mossad” güclü təşkilatdır. ABŞ kəşfiyyatı və “Mossad” düşmənlərini izləyir. İraq isə işğal altında olan dövlətdir. Orada ABŞ-ın, NATO-nun, Niderlandın və digər ölkələrin qoşunları var. Kəşfiyyat xidmətləri də burada gen-bol işləyir. Üstəlik, ölkə viranə qoyulub. Orada xaricə işləyən saysız-hesabsız casus var. Təbii ki, Qasım Süleymaninin hərəkətlərini izləyiblər və xəbər veriblər ki, o, Bağdad hava limanındadır. Yolları bağlayıb onu vurublar. Xatırlayırsınızsa, Cöhvər Dudayevi peyk telefonu ilə danışanda vurmuşdular. Təxminən həmin texnologiyadır.




Bölməyə aid digər xəbərlər
{sape_links}{sape_article}