10:07 / 19-03-2024
FHN Novruz bayramı ilə bağlı xəbərdarlıq edib
09:54 / 19-03-2024
Türkiyədə terrora hazırlaşan suriyalılar saxlanılıb
09:38 / 19-03-2024
Bakıda daha bir nəfər dəm qazından ölüb
00:07 / 19-03-2024
Azərbaycanda Novruz bayramı qeyd olunur
23:26 / 18-03-2024
Doğru seçim - Hikmət Sabiroğlu yazır
23:11 / 18-03-2024
Ukrayna ordusu geri çəkilir
23:00 / 18-03-2024
Rusiya Almaniyanı soyqırımda ittiham edir
22:45 / 18-03-2024
Ramazanın 9-cü günü: imsak və iftar vaxtları
21:30 / 18-03-2024
NATO Baş katibi: "Azərbaycanla yeni çərçivə sənədinin razılaşdırılması üzərində iş aparırıq" - Müsahibə
20:16 / 18-03-2024
Borrell ikibaşlı danışır
19:50 / 18-03-2024
Generalın cinayət işi üzrə növbəti məhkəmə prosesi keçirilib - Foto
19:44 / 18-03-2024
Keçmiş vəzifəli şəxslərin işi məhkəmə icraatındadır
18:48 / 18-03-2024
Müğənni Rəvan Polşada klip çəkdirib - Video
18:13 / 18-03-2024
Sərhəddə buraxılış məntəqələrinin sayı artırılıb
18:02 / 18-03-2024
Nazirlər Kabineti Təhlil Mərkəzinin işçilərinin sayı barədə qərar verib
17:50 / 18-03-2024
"Qarabağ"ın 8 futbolçusu milli komandaların heyətinə çağırılıb
16:56 / 18-03-2024
YAP İdarə Heyəti iclas keçirib
16:47 / 18-03-2024
Məşhur aktyor pərəstişkarlarını məyus edib - Fotolar
16:35 / 18-03-2024
Aprelin 14-də dövlət qulluğuna qəbul imtahanı keçiriləcək
16:28 / 18-03-2024
Yuxusuzluq kökəlməyə səbəb olur - Araşdırma
16:14 / 18-03-2024
Qarabağ zonasında daha 1394.5 hektar ərazi minalardan təmizlənib
16:12 / 18-03-2024
Avropa ölkələri Putini təbrik etməyəcək
16:08 / 18-03-2024
Yunanıstana qaçmağa çalışan FETÖ üzvləri tutulublar
15:57 / 18-03-2024
Xankəndinin mərkəzi meydanına “Zəfər meydanı” adı verilib
15:41 / 18-03-2024
XİN başçısı ABŞ rəsmisi ilə görüşüb
15:38 / 18-03-2024
İlham Əliyev Novruz bayramı münasibətilə Azərbaycan xalqını təbrik edib
15:11 / 18-03-2024
Dövlət qulluğuna imtahanın nəticələri açıqlanıb
14:29 / 18-03-2024
Ceyhun Bayramov NATO-nun Baş katibi ilə görüşüb - Fotolar
14:23 / 18-03-2024
Belqorodda ölənlərin və yaralanların sayı açıqlanıb
16:40 / 14-03-2024
XI Qlobal Bakı Forumu işə başlayıb - İlham Əliyev tədbirdə çıxış edib (Tam mətn) - Fotolar (Yenilənib)
23:57 / 14-03-2024
Fransada ələ keçən 8659 əsər Türkiyəyə qaytarılacaq - Fotolar
23:47 / 14-03-2024
Dəhşətli statistika: dünyadakı narkomanların təxmini sayı açıqlanıb
18:01 / 16-03-2024
Xl Qlobal Bakı Forumu başa çatıb - (Yenilənib)
01:18 / 16-03-2024
Rusiyaya qarşı yeni koalisiya yaradılıb
16:47 / 16-03-2024
Xocalıda kütləvi məzarlıq: 8-nin şəxsiyyəti müəyyən edilib (Fotolar)
16:00 / 14-03-2024
Vergi işçilərinin aylıq əməkhaqları nə qədər artırılıb? - Açıqlama
18:00 / 14-03-2024
Magistraturaya qəbul imtahanlarının yekun nəticələri açıqlanıb
19:32 / 14-03-2024
Baş nazir taksi sürücüləri ilə bağlı qərar verib
23:43 / 14-03-2024
Avropa Liqası: "Bayer 04" və "Qarabağ"ın start heyətləri müəyyənləşib
16:16 / 15-03-2024
Məhkəmə “Toplum TV”-nin həbsdəki əməkdaşları ilə bağlı qərar verib
Qüdrət Həsənquliyev: “Cəhalət və dini ekstremizmə qarşı mübarizə gücləndirilməlidir” - Müsahibə
Tarix: 17-01-2020 10:25 | Bölmə: Müsahibə / Slayd
BAXCP sədri: “Bunun vacibliyi din xadimlərinin diqqətinə çatdırılmalı və bu “Dini etiqad azadlığı haqqında” Qanunda imperativ norma kimi öz əksini tapmalıdır”
Bütöv Azərbaycan Xalq Cəbhəsi Partiyasının (BAXCP) sədri Qüdrət Həsənquliyev partiyanın mətbuat xidmətinə müsahibə verib.
Reyting.az həmin müsahibəni təqdim edir:
- Qüdrət bəy, Qasım Süleymaninin öldürülməsi ilə əlaqədar Azərbaycanda aparılan müzakirələrdən hansı nəticələri çıxarmaq olar?
- Nə qədər üzücü olsa da deməliyik ki, bir qism inanclı insanlara kənar təsirlər güclüdür və bu, dövlətçiliyimizə ciddi təhlükə yaradır. Vəziyyəti dəyişmək üçün dəfələrlə təkliflərlə çıxış etmişik ki, dini maarifçiliyi gücləndirmək məqsədilə maraqlı seriallar çəkilməli və TV-lərdə nümayiş etdirilməlidir. Hüzr yerlərində “Quran”dan surələr və ayələr Azərbaycan dilində oxunmalı, dini ayinlər öz dilimizdə icra olunmalıdır. Mollalar maarifçiliklə məşğul olmalı, dinimizdə qadın hüquqlarına, təhsilə, xeyriyyəçiliyə, halal yaşamağa, vətənpərvərliyə, böyüklərə ehtiram göstərilməsinə, ədalətli olmağa və s. ali dəyərlərə verilən yüksək qiymətdən bəhs etməlidirlər. Bu məqsəd üçün xüsusi kitabçaların kütləvi nəşri təmin edilməli və mollalardan tələb olunmalıdır ki, yalnız tövsiyə olunan mövzularda moizələr oxusunlar. Xüsusilə də “Quran” dirilər üçün nazil olduğuna görə, O, Azərbaycan dilində oxunmalıdır ki, insanlar başa düşsünlər.
Bəzi mollaları cəhalətin onların maraqlarına cavab verməsi düşüncəsindən uzaqlaşdırmaq lazımdır. İzah olunmalıdır ki, ərəb dilində hətta ərəblərin başa düşmədiyi tələffüzlə “Quran”ın oxunması onları savadlı göstərmir, günaha batırır. Bir sözlə, cəhalət və dini ekstremizmə qarşı mübarizə gücləndirilməlidir. Bunun vacibliyi din xadimlərinin diqqətinə çatdırılmalı və bu “Dini etiqad azadlığı haqqında” Qanunda imperativ norma kimi öz əksini tapmalıdır.
Şükrlər olsun ki, “Quran” artıq dilimizə də tərcümə olunub və onun da tələbi odur ki, insanlar avaza qulaq asmayıb Allahın kəlamlarını başa düşsünlər.
Konstitusiyamıza görə din dövlətdən ayrı olduğu üçün din xadimlərinin siyasətlə məşğul olması cinayət - hüquqi qaydada təqib olunmalıdır. Siyasətlə məşğul olub xarici mollaların əlini öpən “dindarlara” “insan hüquqlarını müdafiə edirik” pərdəsi altında, əslində isə nəyinsə xatirinə siyasi legitimlik qazandırmaq istəyən nadanlara və siyasi dələduzlara bir daha üzümü tutub deyirəm ki, bunun acısını siz, uşaqlarınız, həm də xalqımız çəkəcək.
- Rusiyada artıq elan olunmuş Konstitusiya islahatlarına münasibətiniz necədir?
- Çox yaxşı. Biz böyük qonşularımız olan İranda və Rusiyada demokratiyanın inkişafında maraqlı olmalıyıq. Demokratik dövlətlərlə əhatə olunmuş Azərbaycan daha təhlükəsiz yaşayacaq. Ümid edirəm ki, ölkəmizdə başladılmış islahatlar iqtisadiyyatda müsbət nəticələrini verdikcə siyasi sistemimizi də əhatə edəcək. Ölkəmizdə hakimiyyət bölgüsü real məzmun kəsb edəcək, güclü çoxpartiyalı siyasi sistem formalaşacaqdır.
- Artıq Milli Məclisə seçkilər üzrə təbliğat kampaniyasına başlanılıb. Neçə namizədlə seçkilərə qatılırsınız?
- 32 namizəd irəli sürsək də onlardan bəziləri geri çəkildi, bəzilərinin isə sənədləri qaydasında olmadığı üçün qeydə alınmadı. Hazırda 16 dairədə namizədlərimiz qeydə alınıb. Namizədlərimizin sayının azlığı gücümüzü səfərbər etməyə və daha effektli seçki kampaniyası aparmağımıza imkan verəcək. Öz namizədlərimizin olmadığı dairələrdə isə digər müxalifət partiyaları ilə qarşılıqlı dəstək əsasında onların namizədlərini müdafiə edəcəyik. Çünki parlamentdə sağlam və güclü müxalifət fraksiyasına böyük ehtiyac var.
Bölməyə aid digər xəbərlər
Tarix: 17-01-2020 10:25 | Bölmə: Müsahibə / Slayd
BAXCP sədri: “Bunun vacibliyi din xadimlərinin diqqətinə çatdırılmalı və bu “Dini etiqad azadlığı haqqında” Qanunda imperativ norma kimi öz əksini tapmalıdır”
Bütöv Azərbaycan Xalq Cəbhəsi Partiyasının (BAXCP) sədri Qüdrət Həsənquliyev partiyanın mətbuat xidmətinə müsahibə verib.
Reyting.az həmin müsahibəni təqdim edir:
- Qüdrət bəy, Qasım Süleymaninin öldürülməsi ilə əlaqədar Azərbaycanda aparılan müzakirələrdən hansı nəticələri çıxarmaq olar?
- Nə qədər üzücü olsa da deməliyik ki, bir qism inanclı insanlara kənar təsirlər güclüdür və bu, dövlətçiliyimizə ciddi təhlükə yaradır. Vəziyyəti dəyişmək üçün dəfələrlə təkliflərlə çıxış etmişik ki, dini maarifçiliyi gücləndirmək məqsədilə maraqlı seriallar çəkilməli və TV-lərdə nümayiş etdirilməlidir. Hüzr yerlərində “Quran”dan surələr və ayələr Azərbaycan dilində oxunmalı, dini ayinlər öz dilimizdə icra olunmalıdır. Mollalar maarifçiliklə məşğul olmalı, dinimizdə qadın hüquqlarına, təhsilə, xeyriyyəçiliyə, halal yaşamağa, vətənpərvərliyə, böyüklərə ehtiram göstərilməsinə, ədalətli olmağa və s. ali dəyərlərə verilən yüksək qiymətdən bəhs etməlidirlər. Bu məqsəd üçün xüsusi kitabçaların kütləvi nəşri təmin edilməli və mollalardan tələb olunmalıdır ki, yalnız tövsiyə olunan mövzularda moizələr oxusunlar. Xüsusilə də “Quran” dirilər üçün nazil olduğuna görə, O, Azərbaycan dilində oxunmalıdır ki, insanlar başa düşsünlər.
Bəzi mollaları cəhalətin onların maraqlarına cavab verməsi düşüncəsindən uzaqlaşdırmaq lazımdır. İzah olunmalıdır ki, ərəb dilində hətta ərəblərin başa düşmədiyi tələffüzlə “Quran”ın oxunması onları savadlı göstərmir, günaha batırır. Bir sözlə, cəhalət və dini ekstremizmə qarşı mübarizə gücləndirilməlidir. Bunun vacibliyi din xadimlərinin diqqətinə çatdırılmalı və bu “Dini etiqad azadlığı haqqında” Qanunda imperativ norma kimi öz əksini tapmalıdır.
Şükrlər olsun ki, “Quran” artıq dilimizə də tərcümə olunub və onun da tələbi odur ki, insanlar avaza qulaq asmayıb Allahın kəlamlarını başa düşsünlər.
Konstitusiyamıza görə din dövlətdən ayrı olduğu üçün din xadimlərinin siyasətlə məşğul olması cinayət - hüquqi qaydada təqib olunmalıdır. Siyasətlə məşğul olub xarici mollaların əlini öpən “dindarlara” “insan hüquqlarını müdafiə edirik” pərdəsi altında, əslində isə nəyinsə xatirinə siyasi legitimlik qazandırmaq istəyən nadanlara və siyasi dələduzlara bir daha üzümü tutub deyirəm ki, bunun acısını siz, uşaqlarınız, həm də xalqımız çəkəcək.
- Rusiyada artıq elan olunmuş Konstitusiya islahatlarına münasibətiniz necədir?
- Çox yaxşı. Biz böyük qonşularımız olan İranda və Rusiyada demokratiyanın inkişafında maraqlı olmalıyıq. Demokratik dövlətlərlə əhatə olunmuş Azərbaycan daha təhlükəsiz yaşayacaq. Ümid edirəm ki, ölkəmizdə başladılmış islahatlar iqtisadiyyatda müsbət nəticələrini verdikcə siyasi sistemimizi də əhatə edəcək. Ölkəmizdə hakimiyyət bölgüsü real məzmun kəsb edəcək, güclü çoxpartiyalı siyasi sistem formalaşacaqdır.
- Artıq Milli Məclisə seçkilər üzrə təbliğat kampaniyasına başlanılıb. Neçə namizədlə seçkilərə qatılırsınız?
- 32 namizəd irəli sürsək də onlardan bəziləri geri çəkildi, bəzilərinin isə sənədləri qaydasında olmadığı üçün qeydə alınmadı. Hazırda 16 dairədə namizədlərimiz qeydə alınıb. Namizədlərimizin sayının azlığı gücümüzü səfərbər etməyə və daha effektli seçki kampaniyası aparmağımıza imkan verəcək. Öz namizədlərimizin olmadığı dairələrdə isə digər müxalifət partiyaları ilə qarşılıqlı dəstək əsasında onların namizədlərini müdafiə edəcəyik. Çünki parlamentdə sağlam və güclü müxalifət fraksiyasına böyük ehtiyac var.
Bölməyə aid digər xəbərlər
19-02-2024, 16:33
Aktyor: “Əvvəldən bilsəydim o filmə çəkilməzdim...” - Müsahibə
16-02-2024, 12:55
Bəstəkar: “Zamanın ritmini tutmaq çətinləşib” - Müsahibə
28-01-2024, 15:36
Qüdrət Həsənquliyev: “Azərbaycan yenidən qurulmalıdır” - Müsahibə
9-12-2023, 20:57
Hərbi ekspert: “Krım körpüsü dağıdılmalıdır” - Müsahibə
14-11-2023, 19:08
Xalq artisti: “Teatrın ən ağrılı məsələlərindən biri də yaş senzi ilə bağlıdır” - Müsahibə
4-11-2023, 09:41
İlham Əziz: “Hər yazıçının öz əlifbası olmalıdır” - Müsahibə
27-10-2023, 15:19
Zahid Oruc: “Zəfər dövləti, Zəfər təşkilatı, Zəfər təhsil modeli yaradılmalıdır” - Müsahibə
27-10-2023, 11:01
Əlizadə Nuri: “Şairlik-sözlə inqilab etməkdir” - Müsahibə
23-10-2023, 18:22
General Sırski: “Düşmən ciddi itkilər verir, lakin onlar...” - Müsahibə
23-10-2023, 10:26
Aktrisa: “Özümü olmalı olduğum yerdə hiss edirəm” - Müsahibə
19-09-2023, 13:48
Hərbi analitik: “Rusiya Moskvanı lazımi şəkildə qoruya bilmirsə, deməli...” - Müsahibə
5-09-2023, 18:40
General: “Rusiya elitası Putini devirməyə hazırdır” - Müsahibə
23-08-2023, 18:14
Beynəlxalq ekspert: “Ruslar Ukrayna ilə uzunmüddətli hərbi qarşıdurmaya ümid edirlər” - Müsahibə
16-08-2023, 12:08
Kənan Məmmədov: “Kino günündə göstərməyə yeni film olmadı” - Müsahibə
10-08-2023, 15:00
Rıjenko: “Rusiyanın Qara dəniz donanmasını məhv etmək üçün yüzlərlə drona ehtiyac var” - Müsahibə
30-05-2023, 16:48
Kinorejissor: “Bəzilərini kinonun taleyi yox, kinostudiyanın ərazisi maraqlandırır”
16-05-2023, 16:48
Şeytelman: “Priqojin Rusiyada yeganə şəxsdir ki, dövlət çevrilişlərini uğurla həyata keçirə bilir”
13-05-2023, 09:34
Qüdrət Həsənquliyev: “Davamlı sülh üçün danışıqları Türkiyə və Rusiya ilə aparmalıyıq” - Müsahibə
3-03-2023, 16:55
Keçmiş deputat: “Rus imperiyasının dağılması qaçılmazdır” - Müsahibə
9-02-2023, 12:36
Deputat: “Ciddi əks-zərbə vurulmalıdır” - Müsahibə
7-01-2023, 15:55
Sərdar Cəlaloğlu: “Rusiya Qarabağı ələ keçirməyə çalışır” - Müsahibə
30-12-2022, 10:55
Köçəri Nağıbəyli: “Bizim öz torpaqlarımızda yaşamaq hüququmuz olmalıdır” - Müsahibə
11-12-2022, 13:12
Səxavət Əlisoy: “Partiya sədrlərinin əksəriyyəti təkəbbürlü və yekəxanadır” - Müsahibə
27-11-2022, 10:15
Professor: “Rusiya və Fransa Azərbaycan-Ermənistan danışıqlarında böhranlı vəziyyət yaradıb” - Müsahibə
12-11-2022, 19:43
Tofiq Zülfüqarov: “Rusiyada siyasi böhran zamanıdır” - Müsahibə
28-10-2022, 13:08
Deputat: "Putin ikinci böyük səhvə yol verdi, həm də sübut etdi ki..."
25-10-2022, 08:35
Politoloq: “Rusiya və İran Azərbaycanda nələrəsə nail olmağa çalışsa da...” - Müsahibə
21-10-2022, 13:42
Vahid Əhmədov: “Heç kim bahalaşmanın qarşısını ala bilmir” - Müsahibə
15-10-2022, 09:58
Deputat: “Rusiya ilə məsələni konkretləşdirməyin vaxtı çatıb” - Müsahibə
9-10-2022, 14:22
Sülhəddin Əkbər: “İran yalnız Zəngəzur dəhlizinin açılacağından qorxmur” - Müsahibə
29-09-2022, 20:29
Elxan Qarayev: “Rusiyada hərbi səfərbərliyə cəlb olunan azərbaycanlılar kontrakt tələb etməlidir” - Müsahibə
21-09-2022, 14:06
Sərdar Cəlaloğlu: “Hər dəqiqə Ermənistan-Azərbaycan müharibəsi başlaya bilər” - Müsahibə
3-07-2022, 13:50
Deputat: “Məmur sahibkarlığından qaynaqlanan inhisarçılıq əhaliyə böyük ziyan vurur” - Müsahibə
6-06-2022, 13:50
Politoloq: “Rusiyada etirazlar artacaq” - Müsahibə
27-05-2022, 13:03
Keçmiş səfir: “Zaman Ukraynanın dostu, Kremlin düşmənidir” - Müsahibə
26-05-2022, 20:43
Hərbi ekspert: “Rusiya texnokratları müharibəni uduzduqlarını başa düşürlər” - Müsahibə
25-05-2022, 16:16
Deputat: “Qərb Ukraynanı güzəştə məcbur edəcək” - Müsahibə
25-05-2022, 11:08
Zərdüşt Əlizadə: “Rusiyanı bu müharibədə məğlub edəcəklər” - Müsahibə
21-05-2022, 16:12
Sabiq müdafiə naziri: “Ruslar üçün ideal variant payız və qış döyüşünə hazırlaşmaqdır” - Müsahibə
Bu gün, 00:07
Azərbaycanda Novruz bayramı qeyd olunur
Dünən, 23:11
Ukrayna ordusu geri çəkilir
Dünən, 23:00
Rusiya Almaniyanı soyqırımda ittiham edir
Dünən, 21:30
NATO Baş katibi: "Azərbaycanla yeni çərçivə sənədinin razılaşdırılması üzərində iş aparırıq" - Müsahibə
Dünən, 20:16
Borrell ikibaşlı danışır
Dünən, 19:44
Keçmiş vəzifəli şəxslərin işi məhkəmə icraatındadır
Dünən, 16:28
Yuxusuzluq kökəlməyə səbəb olur - Araşdırma
Dünən, 13:42
İlham Əliyev Vladimir Putinə zəng edib - Yenilənib
Dünən, 12:42
Dövlət İmtahan Mərkəzi prokurorluğa müraciət edəcək
Dünən, 12:35
Prezident Xankəndidə Novruz tonqalını alovlandırıb, xalqı təbrik edib - Fotolar (Yenilənib)
Dünən, 11:57
Füzuliyə daha 34 ailə yola salınıb - Yenilənib
16-03-2024, 15:07
Odessaya ballistik raket hücumu... - Nəticə dəhşətli olub
16-03-2024, 01:18
Rusiyaya qarşı yeni koalisiya yaradılıb
16-03-2024, 00:41
Milyarderlər TikTok-u almağa hazırlaşır
15-03-2024, 17:51
Putinin əlavə olaraq 2 min qeyri-strateji nüvə silahı var
15-03-2024, 12:11
İran öz sərhəddində “ikinci İsrail” istəyirmi?
14-03-2024, 23:57
Fransada ələ keçən 8659 əsər Türkiyəyə qaytarılacaq - Fotolar
14-03-2024, 23:47
Dəhşətli statistika: dünyadakı narkomanların təxmini sayı açıqlanıb
14-03-2024, 18:00
Magistraturaya qəbul imtahanlarının yekun nəticələri açıqlanıb
14-03-2024, 17:07
Vəzifəli şəxs cinayət başında yaxalanıb
14-03-2024, 12:11
Paşinyanın sülh qovşağı....
13-03-2024, 16:53
Vahid Hacıyev Prezidentin xüsusi nümayəndəsi təyin edilib
13-03-2024, 12:58
Paşinyan KTMT-yə mesaj göndərdi - İrəvan kimi müttəfiq sayır?
13-03-2024, 09:56
Putin: “Rusiya nüvə müharibəsinə hazırdır”
13-03-2024, 09:38
46 mindən çox şagird buraxılış imtahanı verəcək - Bu tarixdə
12-03-2024, 16:32
Azərbaycana qarşı daha bir təhlükəli plan hazırlanır
12-03-2024, 16:12
Rusiyada kütləvi həbslər başlayıb
12-03-2024, 13:21
Türkiyə ABŞ-a lazımdırmı? Lazımdırsa, hansı statusda?
12-03-2024, 12:53
Rusiya od içində: şəhər və kəndlər kütləvi hücuma məruz qalıb - Fotolar
12-03-2024, 10:55
ABŞ müttəfiqlərinə milyardlar xərcləmək istəyir
11-03-2024, 22:33
Avropa silah ticarətini artırır
11-03-2024, 19:08
Qazaxıstan prezidenti Azərbaycana gəlib, yeni sənədlər imzalanıb - (Yenilənib+) - Fotolar
11-03-2024, 16:53
Sabiq baş nazir: “Azərbaycan Ermənistanı blokadaya sala bilər”
11-03-2024, 12:07
Ermənistanın qaytaracağı 4 kənd və sovet xəritələri - Təhlil
11-03-2024, 11:00
Məhkəmə deputat Cavanşir Feyziyevin mülkləri üzərindəki həbs qərarını qüvvədə saxlayıb
11-03-2024, 00:02
Azərbaycanda Ramazan ayı başlayıb
10-03-2024, 23:40
Boris Conson Venesuelaya gizli səfər edib
9-03-2024, 19:18
Rəsmi Bakı Ermənistandan işğal altındakı kəndləri tələb edir
9-03-2024, 10:48
Paşinyanın böyük müharibəyə doğru 4 addımı
8-03-2024, 21:13
“Toplum TV”-nin beş əməkdaşı həbs edilib - Siyahı
7-03-2024, 20:06
Hollivud ulduzları böyük təhlükəyə qarşı səfərbər olunub - Çağırış
7-03-2024, 14:37
Erkən ölümlərdən necə qorunmaq olar?