00:09 / 04-10-2022
Cəbrayıl şəhərinin işğaldan azad olunmasından 2 il ötür
20:56 / 03-10-2022
Nazir İnam Kərimov şəhid anasının müraciətlərinə məhəl qoymur
20:10 / 03-10-2022
Azərbaycan prezidenti İsrailin müdafiə nazirini qəbul edib
20:07 / 03-10-2022
Azərbaycan Fransaya növbəti dəfə nota verib
19:33 / 03-10-2022
Baş nazir Bakının nəqliyyat problemini müzakirəyə çıxarıb - Fotolar
18:31 / 03-10-2022
Ermənilər Laçındakı evlərə minalar quraşdırıb - Fotolar
18:18 / 03-10-2022
Azərbaycan sülh müqaviləsinin elementlərini Ermənistana təqdim edib
18:03 / 03-10-2022
Deputat: “Ermənilərə izah ediblər ki, burcutmaq lazım deyil”
17:46 / 03-10-2022
Hərbi ekspert: “İşgəncə görüntülərinin nazirlərin görüşü ərəfəsindən yayılması təsadüfi deyil”
17:06 / 03-10-2022
Ölkəmizdə COVID-19-a yoluxma azalıb
15:27 / 03-10-2022
Nazirlikdə kadr dəyişikliyi olub - Təyinatlar
15:22 / 03-10-2022
İrandan Azərbaycana külli miqdarda narkotik keçirmək istəyiblər
15:04 / 03-10-2022
Kibertəxribatlar başlaya, yüksək rütbəli məmurlar hədəfə alına bilər
14:33 / 03-10-2022
Böyük məğlubiyyətin aşkar saxtakarlığı… - Təhlil
14:17 / 03-10-2022
Prezident idmançıları təltif edib - Siyahı
13:48 / 03-10-2022
Nobel mükafatı qalibinin adı açıqlanıb
13:36 / 03-10-2022
İşğaldan azad edilmiş ərazilərdə 2442 mina aşklarlanıb
13:00 / 03-10-2022
102 tələbəyə Prezident təqaüdü veriləcək - Sərəncam
12:55 / 03-10-2022
Türkiyədə azərbaycanlı deputatın oğlu oğurlanıb
12:41 / 03-10-2022
Ərdoğanın da iştirak edəcəyi tədbirə hazırlıqlar başlayıb
12:13 / 03-10-2022
Regional mədəniyyət idarələrində təyinatlar olub - Siyahı
12:05 / 03-10-2022
Azərbaycan prezidenti federasiya rəhbərini qəbul edib
11:35 / 03-10-2022
İlham Əliyev iki dövlətin rəhbərinə məktub ünvanlayıb
11:27 / 03-10-2022
Putinin nüvə təhdidi - Qərb bu şantaja tabe olacaqmı?
09:51 / 03-10-2022
Dünya bazarında neftin qiyməti yenidən artır
09:37 / 03-10-2022
Premyer Liqa klubunun baş məşqçisi istefaya göndərilib
09:30 / 03-10-2022
Bakıda klinikada ölüm hadisəsi baş verib
08:31 / 03-10-2022
7-ci tur: "Real" xal itkisi ilə üzləşib
08:15 / 03-10-2022
Kənan Hacının “Fəna fasiləsi” romanı çap olunub - Foto
07:54 / 03-10-2022
Ceyhun Bayramovla Ararat Mirzoyan görüşüb
20:29 / 29-09-2022
Elxan Qarayev: “Rusiyada hərbi səfərbərliyə cəlb olunan azərbaycanlılar kontrakt tələb etməlidir” - Müsahibə
09:46 / 29-09-2022
Ramiz Mehdiyevin kadrı AMEA-da narazılıq yaradıb - İnstitut direktoru ilə bağlı araşdırma başlayır
15:06 / 29-09-2022
Kreml üçün böyük dalan... - Rus ordusu Liman şəhərində mühasirəyə alınır
22:48 / 30-09-2022
Füzuli rayonunda iki nəfər minaya düşərək həlak olub - Yenilənib
18:34 / 01-10-2022
Dünya məlumatının 95 faizinin yayıldığı sualtı kabellərə və kosmosdakı infrastruktura hücum ola bilər - Admiraldan xəbərdarlıq
11:38 / 29-09-2022
2023-cü il “Heydər Əliyev İli” elan edilib - Sərəncam
16:24 / 30-09-2022
AMEA-nın yeni strukturu təsdiqlənib - Siyahı
08:33 / 30-09-2022
Müğənni-bəstəkar Rəhim Rəhimli vəfat edib - Yenilənib
12:54 / 29-09-2022
AMEA-nın sturukturu yenidən təşkil olunacaq
12:41 / 29-09-2022
Türkmənistan prezidenti niyə gülümsəmir?
17:50 / 29-09-2022
Nazirliyin yeni layihəsi - "Anamın kitabı" təqdim olunacaq - Video
17:31 / 30-09-2022
Ukraynanın 4 vilayəti Rusiyanın tərkibinə daxil edilib - Foto
Zərdüşt Əlizadə: “Turan ordusu, pantürkizm... bunlar nağıldır” - Müsahibə
Tarix: 21-06-2021 10:17 | Bölmə: Müsahibə
Politoloq: “Türkiyənin NATO daxilində imkanları genişlənir. Rusiyalı siyasətçilər və təbliğatçılar isə bağırırlar ki, Turan birliyi yaranır, Turan ordusu gəlir. Hansı Turan? Fikrimcə, bunlar real məsələlər deyil”
İyunun 15-də Azərbaycan Respublikası ilə Türkiyə Respublikası arasında Şuşa Bəyannaməsi imzalanıb. Politoloq Zərdüşt Əlizadə Reyting.az-a müsahibəsində Şuşa Bəyannaməsinin əhəmiyyətindən danışıb:
- Şuşa Bəyannaməsini oxuduqda anlayırsan ki, Azərbaycan və Türkiyə arasında buna qədər imzalanan digər əməkdaşlıq və qarşılıqlı kömək haqqında sənədlərlə müqayisədə yeni heç nə yoxdur. Bundan əvvəl bu iki dost ölkə arasında imzalanan sazişlərdə qeyd edilib ki, Azərbaycan Tükiyəyə müraciət edə, Türkiyə də Azərbaycana kömək edə bilər. Eynilə də Türkiyə bizə müraciət edə və Azərbaycan köməklik göstərə bilər.
Şuşa Bəyannaməsinin əhəmiyyəti nədədir?
İlk dəfə və müharibədən sonra tam açıq şəkildə deyilir ki, Azərbaycana qarşı üçüncü dövlət müharibəyə başlasa qarşısında Türkiyəni görəcək. Yəni Şuşa Bəyannaməsində açıq yazılıb ki, hər hansı dövlət əlini Azərbaycana uzatsa həm də Türkiyə ilə qarşılaşacaq. Məlum məsələdir ki, bu, kimə yönəlib. İndiki şəraitdə Azərbaycan-Rusiya münasibətləri normal olsa da, bu, Rusiya və Ermənistana xəbərdarlıqdır. Yəni Azərbaycana qarşı hər hansı hücum və təcavüz əməliyyatı olarsa, Azərbaycan bunun qarşısını tək deyil, Türkiyə ilə bilikdə alacaq.
- Bu Bəyannamə Azərbaycan ərazilərinin tam qarantiyaya alınmasına təminat verirmi?
- Diplomatiya böyük prosesdir. Diplomatiyada mərhələlər olur, şərait nəzərə alınır. Azərbaycan ərazi bütövlüyünü bərpa etmək, Rusiya sülhməramlılarının nəzarətində qalan ərazilər üzərində nəzarəti təmin etmək üçün ağıllı və gərgin işləməlidir. Burada əsas məsələ tankların, ordunun, silahların sayı deyil, diplomatik qabiliyyət və fəaliyyətdir. Əgər Azərbaycan Ermənistanda və Qarabağda yaşayan erməni əhali ilə normal münasibətlər yarada bilsə və bunu dünyaya göstərsə, bir müddətdən sonra Rusiyaya sakitcə deyə bilərik ki, qardaş, biz erməni əhali ilə barışmışıq, onların təhlükəsizliyinə problem yoxdur. Yəni sizin Qarabağda qalmağınıza ehtiyac duyulmur. Ancaq düşmənçilik, inamsızlıq, atışmalar və əsirlər kimi məsələlər davam edərsə, ruslar deyəcək ki, biz burada qalıb təhlükəsizliyi təmin etməliyik, yoxsa müharibə başlayar. Yəni burada məsələ özümüzə qalır. Biz işləri, siyasətimizi elə qurmalıyıq, dünya əmin olsun ki, azərbaycanlılardan ermənilərə təhlükə yoxdur.
- Gələcəkdə Azərbaycanda Türkiyənin hərbi bazalarının yerləşdirilməsini mümkün hesab edirsinizmi? Doğrudur, bunun üçün Azərbaycanın hərbi doktrinasında və qanunlarında bəzi dəyişikliyə ehtiyac var. Eyni zamanda Azərbaycan Qoşulmama Hərəkatında təmsil olunur. Amma buna baxmayaraq, Ərdoğan hərbi baza məsələsini mümkün sayır...
- Rusiyanın Ermənistanda 102-ci hərbi bazası mövcuddur və orada 5 min nəfərlik güclü ordusu, raket-təyyarə sistemi var. Bu baza 44 günlük müharibə zamanı Ermənistana kömək edə bildimi? Yox. Deməli, bu özü-özlüyündə hansısa zəmanətdir. Ümumən baza hər hansı bir hökumətin əlini uzatması üçün dirsək yeridir. Məsələn, ABŞ-ın Azərbaycanda bazası yoxdur, amma bu ölkənin təyyarələri Əfqanıstana uçanda Azərbaycanın hava limanlarından istifadə edirdi. Gəlib burada otururdu, yanacaq doldururdu, mümkündür ki, hansısa yükləri endirir və ya götürərək uçub gedirdi. Əslinə bu da bazadır.
- Demək istəyirsiniz ki, artıq klassik hərbi baza anlayışı əhəmiyyətini itirib?
- Bəli, belədir. Həm də bazanın nə zaman lazım gəldiyi məsələsi vacibdir. Məsələn, ABŞ Atlantik okeanı ilə Sakit okean arasında yerləşir. Onun dünyada 700 bazası var, o cümlədən Avropada. Ən böyük bazası da Kosovadadır. Bu nəyə görədir? Ona görədir ki, ABŞ uzaqdadır. Bu yaxınlarda onlar təlim keçdilər. Bunun üçün xeyli sayda ordunu, silahları təyyarələrlə daşıdılar. Amma Türkiyə Azərbaycandakı hərbi əməliyyatlara qoşulmaq istəsə, sizcə, Türkiyə çoxmu uzaqdadır?
Türkiyə ilə Naxçıvan sərhəddədir. Əgər təhlükə Ermənistandan gələcəksə, Türkiyənin Ermənistanla sərhədləri var. Hamı da bilir ki, Türkiyənin qoşun hissələri iki saatdan sonra İrəvanda ola bilər. Odur ki, “baza” sözü əhəmiyyətini itirir. Sadəcə, bizdə Roma papasından daha çox katolik olmaq istəyən, İlham Əliyevdən daha çox cənab Ərdoğanı sevmək istəyən adamlar var. Yəni bəzi türkçülərimiz ölkəmizi ayaq altına sərməyə hazırdır.
Politoloqlar var və hesab edirlər ki, onların əsas rolu Azərbaycanda Türkiyə bazasının yaradılmasına nail olmaqdır.
Əzizim, baza həm də sənin ölkə kimi süverenliyindən müəyyən qədər imtina etməyin deməkdir.
Baxın, Azərbaycanın döyüş təcrübəsi olan azı 50 minlik ordusu var, yaxşı texnikası, hava qoşunları, xüsusi təyinatlıları - hər şeyi var. Bizə qarşı isə indiki halda 1960 rus sülhməramlısı durub. Həm də nə biz Rusiya ilə, nə də Rusiya bizimlə müharibə aparmaq istəmir. Əksinə, Rusiya çalışır ki, Azərbaycanla əməkdaşlığı möhkəmləndirsin. Ona düşmən Azərbaycan - yəni ikinci Ukrayna və ya Gürcüstan lazım deyil.
Bir tərəfdən də Azərbaycanın Rusiya ilə şimal sərhədləri, Xəzər donanması mövcuddur. Yəni vurmağa imkanlar var. Amma niyə vursun, bəyəm ağlımızı itirmişik?
Rusiyanın Ukrayna, Moldova, Gürcüstan problemləri var. Artıq Ermənistan da Rusiya üçün problemdir, inanılmış müttəfiq deyil. Əksinə, İrəvanla müqayisədə Putinin Azərbaycanla daha sıx münasibətləri, qarşılıqlı inam və etimadı var. Odur ki, bütün bunları nəzərə alaraq tələsməyək.
Qanunlarımızı dəyişib ölkəmizdə xarici ölkə bazasının yerləşdirilməsinə əsas yarada bilərik. Bəs buna ehtiyac varmı? Mən düşünürəm ki, ehtiyac yoxdur.
- Şuşa Bəyannaməsini Rusiyanın maraqlarına uyğun saymanlar kifayət qədərdir. Gələcəkdə bu ölkədən təhlükə gözləmək olarmı?
- Yox. Rusiyanın maraqları 10 Noyabr Bəyannaməsi ilə təsdiqini tapdı. Hansı təhlükə var? Əsas təhlükə ölkə daxilindəki rüşvət, korrupsiya və oğurluqdur.
Azərbaycanın 52 milyard dollar valyuta ehtiyatı var, ordumuz qələbə çalıb, işğaldakı ərazimizin 75 fazini geri qaytarmışıq, qalan 25 faizini isə qaytarmaq üçün də nə etmək lazım olduğunu yuxarıda dedim...
- Zərdüşt bəy, Azərbaycanın nəzarət edə bilmədiyi ərazilərin - Xankəndi, Xocalı və başqa yaşayış məntəqələrimizin taleyi necə olacaq?
- Yuxarıda qeyd etdiyim kimi, ağıllı və diplomatik siyasət lazımdır. Ermənistan və Qarabağda yaşayan ermənilərlə münasibət qurulmalıdır. Əgər barışmaq istəyirsənsə dilinin altına qənd qoy, göstər ki, düşmən deyilsən və xoş məram nümayiş etdir. Lazım gəldikdə, kömək et. Yəni insanlar arasında münasibətlər qurulmalıdır. Qarabağ erməniləri səndən qorxubsa, sən də onlara düşmən olmadığını göstər.
İki erməninin geri qaytarılması üçün dövlət başçısı İlham Əliyevə müraciət etdik. Dedik ki, cinayət törətməyənləri buraxın getsinlər. Minalanmış ərazilərin xəritələri ilə dəyişdik. Bizə 97 min minanın basdırıldığı xəritə verildi. Kim inanacaq ki, orada həqiqətən 97 min mina var? İnanırsınız ki, Birinci Qarabağ müharibəsində - ordudakı nizamsızlıq zamanında, bu minaları basdıranda mühəndis dəqiqliyi ilə xəritələrdə bunu göstəriblər? Mən əmin deyiləm. Ancaq bunun da həlli yolu var. Qarabağ böyük materik deyil, balaca ərazidir. Bir milyard dollar ayır, tender elan et. Dünyada minaları təmizləyən şirkətlər tenderdə iştirak etsinlər, bir ilə ərazi minalardan təmizlənsin. Bununla da Qarabağ olsun tər-təmiz...
- Türkiyə artıq tək Cənubi Qafqazda yox, həm də Əfqanıstandadır. Bəziləri isə iddia edir ki, Şuşa Bəyannaməsi həm də Turana gedən yolun başlanğıcıdır. Yəni Ərdoğan Şuşada hədiyyə aldığı atını Orta Asiyaya və Sibirə doğru çapa biləcəkmi?
- Türkiyənin Əfqanıstanda iştirakçılığı göstərir ki, Ankaranın NATO daxilində həm hörməti, həm də imkanları genişlənir. Bəziləri sevinə-sevinə deyirdilər ki, Türkiyə dinçi, islamçı yanaşma ortaya qoyur, Avropaya yabançıdır və s. Bunlar boş-boş söhbətlərdir. Türkiyə NATO-da ikinci qüdrətli ölkədir. Bəyəm NATO-nun başına at təpib ki, Türkiyədən imtina etsin?
Orta və ya Mərkəzi Asiyaya gəlincə, bu məsələ başqa cürdür. Təsəvvür edin ki, orada bir güləşçinin 130 kiloqram çəkisi var - bu, Çindir. Digər güləşçi də 90 kiloqramdır - bu da Rusiyadır. Buradan da 70 kiloqramlıq Türkiyə gəlir və deyir ki, mən də iştirak edəcəyəm. Bunlar müxtəlif çəkilərdədir. Həm iqtisadi, həm siyasi, həm də bəşəri baxımdan.
Maşallah Türkiyəyə, bizə baxanda çox qüdrətli dövlətdir. Amma meydanda 1,5 milyardlıq Çin və 140 milyonluq Rusiya da var. Həm də bunlar dünyanın ikinci ən böyük nüvə silahına malik ölkələrdir. Eyni zamanda onların Mərkəzi Asiyada 200 illik tarixi, əlaqələri, münasibətləri var. Türkiyə də gəlib orada nəsə iş görə bilər. Ancaq Turan ordusu, pantürkizm, panislamizm... Məncə, bunlar nağıldır.
Ərəb dövlətləri birliyi var. Nə baş verir? Bir-birilə it-pişik kimi yola gedirlər.
Slavyan dövlətləri birliyindən danışmaq mümkündürmü? Bunu mümkün sayanlar Polşa-Rusiya, Ukrayna-Rusiya münasibətlərinə baxsınlar.
Hansı etnik, dini və ya mədəni əsasda birlik ola bilər? Siyasi birlik yalnız mənafe üzərində olur.
Mərkəzi Asiya üçün Türkiyə faydalı tərəf müqabilidir. Həmçinin mümkündür ki, dövlət nümunəsi, ordu quruculuğu təcrübəsidir. Biz Türkiyədən öyrənə bilərik, ancaq hər halda futbol sahəsini yox. Deməli, realist olmaq lazımdır.
Bəli, rusiyalı siyasətçilər və təbliğatçılar bağırırlar ki, Turan birliyi yaranır, ordusu gəlir. Hansı Turan? Fikrimcə, bunlar real məsələlər deyil.
Reyting.az
Bölməyə aid digər xəbərlər
Tarix: 21-06-2021 10:17 | Bölmə: Müsahibə
Politoloq: “Türkiyənin NATO daxilində imkanları genişlənir. Rusiyalı siyasətçilər və təbliğatçılar isə bağırırlar ki, Turan birliyi yaranır, Turan ordusu gəlir. Hansı Turan? Fikrimcə, bunlar real məsələlər deyil”
İyunun 15-də Azərbaycan Respublikası ilə Türkiyə Respublikası arasında Şuşa Bəyannaməsi imzalanıb. Politoloq Zərdüşt Əlizadə Reyting.az-a müsahibəsində Şuşa Bəyannaməsinin əhəmiyyətindən danışıb:
- Şuşa Bəyannaməsini oxuduqda anlayırsan ki, Azərbaycan və Türkiyə arasında buna qədər imzalanan digər əməkdaşlıq və qarşılıqlı kömək haqqında sənədlərlə müqayisədə yeni heç nə yoxdur. Bundan əvvəl bu iki dost ölkə arasında imzalanan sazişlərdə qeyd edilib ki, Azərbaycan Tükiyəyə müraciət edə, Türkiyə də Azərbaycana kömək edə bilər. Eynilə də Türkiyə bizə müraciət edə və Azərbaycan köməklik göstərə bilər.
Şuşa Bəyannaməsinin əhəmiyyəti nədədir?
İlk dəfə və müharibədən sonra tam açıq şəkildə deyilir ki, Azərbaycana qarşı üçüncü dövlət müharibəyə başlasa qarşısında Türkiyəni görəcək. Yəni Şuşa Bəyannaməsində açıq yazılıb ki, hər hansı dövlət əlini Azərbaycana uzatsa həm də Türkiyə ilə qarşılaşacaq. Məlum məsələdir ki, bu, kimə yönəlib. İndiki şəraitdə Azərbaycan-Rusiya münasibətləri normal olsa da, bu, Rusiya və Ermənistana xəbərdarlıqdır. Yəni Azərbaycana qarşı hər hansı hücum və təcavüz əməliyyatı olarsa, Azərbaycan bunun qarşısını tək deyil, Türkiyə ilə bilikdə alacaq.
- Bu Bəyannamə Azərbaycan ərazilərinin tam qarantiyaya alınmasına təminat verirmi?
- Diplomatiya böyük prosesdir. Diplomatiyada mərhələlər olur, şərait nəzərə alınır. Azərbaycan ərazi bütövlüyünü bərpa etmək, Rusiya sülhməramlılarının nəzarətində qalan ərazilər üzərində nəzarəti təmin etmək üçün ağıllı və gərgin işləməlidir. Burada əsas məsələ tankların, ordunun, silahların sayı deyil, diplomatik qabiliyyət və fəaliyyətdir. Əgər Azərbaycan Ermənistanda və Qarabağda yaşayan erməni əhali ilə normal münasibətlər yarada bilsə və bunu dünyaya göstərsə, bir müddətdən sonra Rusiyaya sakitcə deyə bilərik ki, qardaş, biz erməni əhali ilə barışmışıq, onların təhlükəsizliyinə problem yoxdur. Yəni sizin Qarabağda qalmağınıza ehtiyac duyulmur. Ancaq düşmənçilik, inamsızlıq, atışmalar və əsirlər kimi məsələlər davam edərsə, ruslar deyəcək ki, biz burada qalıb təhlükəsizliyi təmin etməliyik, yoxsa müharibə başlayar. Yəni burada məsələ özümüzə qalır. Biz işləri, siyasətimizi elə qurmalıyıq, dünya əmin olsun ki, azərbaycanlılardan ermənilərə təhlükə yoxdur.
- Gələcəkdə Azərbaycanda Türkiyənin hərbi bazalarının yerləşdirilməsini mümkün hesab edirsinizmi? Doğrudur, bunun üçün Azərbaycanın hərbi doktrinasında və qanunlarında bəzi dəyişikliyə ehtiyac var. Eyni zamanda Azərbaycan Qoşulmama Hərəkatında təmsil olunur. Amma buna baxmayaraq, Ərdoğan hərbi baza məsələsini mümkün sayır...
- Rusiyanın Ermənistanda 102-ci hərbi bazası mövcuddur və orada 5 min nəfərlik güclü ordusu, raket-təyyarə sistemi var. Bu baza 44 günlük müharibə zamanı Ermənistana kömək edə bildimi? Yox. Deməli, bu özü-özlüyündə hansısa zəmanətdir. Ümumən baza hər hansı bir hökumətin əlini uzatması üçün dirsək yeridir. Məsələn, ABŞ-ın Azərbaycanda bazası yoxdur, amma bu ölkənin təyyarələri Əfqanıstana uçanda Azərbaycanın hava limanlarından istifadə edirdi. Gəlib burada otururdu, yanacaq doldururdu, mümkündür ki, hansısa yükləri endirir və ya götürərək uçub gedirdi. Əslinə bu da bazadır.
- Demək istəyirsiniz ki, artıq klassik hərbi baza anlayışı əhəmiyyətini itirib?
- Bəli, belədir. Həm də bazanın nə zaman lazım gəldiyi məsələsi vacibdir. Məsələn, ABŞ Atlantik okeanı ilə Sakit okean arasında yerləşir. Onun dünyada 700 bazası var, o cümlədən Avropada. Ən böyük bazası da Kosovadadır. Bu nəyə görədir? Ona görədir ki, ABŞ uzaqdadır. Bu yaxınlarda onlar təlim keçdilər. Bunun üçün xeyli sayda ordunu, silahları təyyarələrlə daşıdılar. Amma Türkiyə Azərbaycandakı hərbi əməliyyatlara qoşulmaq istəsə, sizcə, Türkiyə çoxmu uzaqdadır?
Türkiyə ilə Naxçıvan sərhəddədir. Əgər təhlükə Ermənistandan gələcəksə, Türkiyənin Ermənistanla sərhədləri var. Hamı da bilir ki, Türkiyənin qoşun hissələri iki saatdan sonra İrəvanda ola bilər. Odur ki, “baza” sözü əhəmiyyətini itirir. Sadəcə, bizdə Roma papasından daha çox katolik olmaq istəyən, İlham Əliyevdən daha çox cənab Ərdoğanı sevmək istəyən adamlar var. Yəni bəzi türkçülərimiz ölkəmizi ayaq altına sərməyə hazırdır.
Politoloqlar var və hesab edirlər ki, onların əsas rolu Azərbaycanda Türkiyə bazasının yaradılmasına nail olmaqdır.
Əzizim, baza həm də sənin ölkə kimi süverenliyindən müəyyən qədər imtina etməyin deməkdir.
Baxın, Azərbaycanın döyüş təcrübəsi olan azı 50 minlik ordusu var, yaxşı texnikası, hava qoşunları, xüsusi təyinatlıları - hər şeyi var. Bizə qarşı isə indiki halda 1960 rus sülhməramlısı durub. Həm də nə biz Rusiya ilə, nə də Rusiya bizimlə müharibə aparmaq istəmir. Əksinə, Rusiya çalışır ki, Azərbaycanla əməkdaşlığı möhkəmləndirsin. Ona düşmən Azərbaycan - yəni ikinci Ukrayna və ya Gürcüstan lazım deyil.
Bir tərəfdən də Azərbaycanın Rusiya ilə şimal sərhədləri, Xəzər donanması mövcuddur. Yəni vurmağa imkanlar var. Amma niyə vursun, bəyəm ağlımızı itirmişik?
Rusiyanın Ukrayna, Moldova, Gürcüstan problemləri var. Artıq Ermənistan da Rusiya üçün problemdir, inanılmış müttəfiq deyil. Əksinə, İrəvanla müqayisədə Putinin Azərbaycanla daha sıx münasibətləri, qarşılıqlı inam və etimadı var. Odur ki, bütün bunları nəzərə alaraq tələsməyək.
Qanunlarımızı dəyişib ölkəmizdə xarici ölkə bazasının yerləşdirilməsinə əsas yarada bilərik. Bəs buna ehtiyac varmı? Mən düşünürəm ki, ehtiyac yoxdur.
- Şuşa Bəyannaməsini Rusiyanın maraqlarına uyğun saymanlar kifayət qədərdir. Gələcəkdə bu ölkədən təhlükə gözləmək olarmı?
- Yox. Rusiyanın maraqları 10 Noyabr Bəyannaməsi ilə təsdiqini tapdı. Hansı təhlükə var? Əsas təhlükə ölkə daxilindəki rüşvət, korrupsiya və oğurluqdur.
Azərbaycanın 52 milyard dollar valyuta ehtiyatı var, ordumuz qələbə çalıb, işğaldakı ərazimizin 75 fazini geri qaytarmışıq, qalan 25 faizini isə qaytarmaq üçün də nə etmək lazım olduğunu yuxarıda dedim...
- Zərdüşt bəy, Azərbaycanın nəzarət edə bilmədiyi ərazilərin - Xankəndi, Xocalı və başqa yaşayış məntəqələrimizin taleyi necə olacaq?
- Yuxarıda qeyd etdiyim kimi, ağıllı və diplomatik siyasət lazımdır. Ermənistan və Qarabağda yaşayan ermənilərlə münasibət qurulmalıdır. Əgər barışmaq istəyirsənsə dilinin altına qənd qoy, göstər ki, düşmən deyilsən və xoş məram nümayiş etdir. Lazım gəldikdə, kömək et. Yəni insanlar arasında münasibətlər qurulmalıdır. Qarabağ erməniləri səndən qorxubsa, sən də onlara düşmən olmadığını göstər.
İki erməninin geri qaytarılması üçün dövlət başçısı İlham Əliyevə müraciət etdik. Dedik ki, cinayət törətməyənləri buraxın getsinlər. Minalanmış ərazilərin xəritələri ilə dəyişdik. Bizə 97 min minanın basdırıldığı xəritə verildi. Kim inanacaq ki, orada həqiqətən 97 min mina var? İnanırsınız ki, Birinci Qarabağ müharibəsində - ordudakı nizamsızlıq zamanında, bu minaları basdıranda mühəndis dəqiqliyi ilə xəritələrdə bunu göstəriblər? Mən əmin deyiləm. Ancaq bunun da həlli yolu var. Qarabağ böyük materik deyil, balaca ərazidir. Bir milyard dollar ayır, tender elan et. Dünyada minaları təmizləyən şirkətlər tenderdə iştirak etsinlər, bir ilə ərazi minalardan təmizlənsin. Bununla da Qarabağ olsun tər-təmiz...
- Türkiyə artıq tək Cənubi Qafqazda yox, həm də Əfqanıstandadır. Bəziləri isə iddia edir ki, Şuşa Bəyannaməsi həm də Turana gedən yolun başlanğıcıdır. Yəni Ərdoğan Şuşada hədiyyə aldığı atını Orta Asiyaya və Sibirə doğru çapa biləcəkmi?
- Türkiyənin Əfqanıstanda iştirakçılığı göstərir ki, Ankaranın NATO daxilində həm hörməti, həm də imkanları genişlənir. Bəziləri sevinə-sevinə deyirdilər ki, Türkiyə dinçi, islamçı yanaşma ortaya qoyur, Avropaya yabançıdır və s. Bunlar boş-boş söhbətlərdir. Türkiyə NATO-da ikinci qüdrətli ölkədir. Bəyəm NATO-nun başına at təpib ki, Türkiyədən imtina etsin?
Orta və ya Mərkəzi Asiyaya gəlincə, bu məsələ başqa cürdür. Təsəvvür edin ki, orada bir güləşçinin 130 kiloqram çəkisi var - bu, Çindir. Digər güləşçi də 90 kiloqramdır - bu da Rusiyadır. Buradan da 70 kiloqramlıq Türkiyə gəlir və deyir ki, mən də iştirak edəcəyəm. Bunlar müxtəlif çəkilərdədir. Həm iqtisadi, həm siyasi, həm də bəşəri baxımdan.
Maşallah Türkiyəyə, bizə baxanda çox qüdrətli dövlətdir. Amma meydanda 1,5 milyardlıq Çin və 140 milyonluq Rusiya da var. Həm də bunlar dünyanın ikinci ən böyük nüvə silahına malik ölkələrdir. Eyni zamanda onların Mərkəzi Asiyada 200 illik tarixi, əlaqələri, münasibətləri var. Türkiyə də gəlib orada nəsə iş görə bilər. Ancaq Turan ordusu, pantürkizm, panislamizm... Məncə, bunlar nağıldır.
Ərəb dövlətləri birliyi var. Nə baş verir? Bir-birilə it-pişik kimi yola gedirlər.
Slavyan dövlətləri birliyindən danışmaq mümkündürmü? Bunu mümkün sayanlar Polşa-Rusiya, Ukrayna-Rusiya münasibətlərinə baxsınlar.
Hansı etnik, dini və ya mədəni əsasda birlik ola bilər? Siyasi birlik yalnız mənafe üzərində olur.
Mərkəzi Asiya üçün Türkiyə faydalı tərəf müqabilidir. Həmçinin mümkündür ki, dövlət nümunəsi, ordu quruculuğu təcrübəsidir. Biz Türkiyədən öyrənə bilərik, ancaq hər halda futbol sahəsini yox. Deməli, realist olmaq lazımdır.
Bəli, rusiyalı siyasətçilər və təbliğatçılar bağırırlar ki, Turan birliyi yaranır, ordusu gəlir. Hansı Turan? Fikrimcə, bunlar real məsələlər deyil.
Reyting.az
Bölməyə aid digər xəbərlər
29-09-2022, 20:29
Elxan Qarayev: “Rusiyada hərbi səfərbərliyə cəlb olunan azərbaycanlılar kontrakt tələb etməlidir” - Müsahibə
21-09-2022, 14:06
Sərdar Cəlaloğlu: “Hər dəqiqə Ermənistan-Azərbaycan müharibəsi başlaya bilər” - Müsahibə
3-07-2022, 13:50
Deputat: “Məmur sahibkarlığından qaynaqlanan inhisarçılıq əhaliyə böyük ziyan vurur” - Müsahibə
6-06-2022, 13:50
Politoloq: “Rusiyada etirazlar artacaq” - Müsahibə
27-05-2022, 13:03
Keçmiş səfir: “Zaman Ukraynanın dostu, Kremlin düşmənidir” - Müsahibə
26-05-2022, 20:43
Hərbi ekspert: “Rusiya texnokratları müharibəni uduzduqlarını başa düşürlər” - Müsahibə
25-05-2022, 16:16
Deputat: “Qərb Ukraynanı güzəştə məcbur edəcək” - Müsahibə
25-05-2022, 11:08
Zərdüşt Əlizadə: “Rusiyanı bu müharibədə məğlub edəcəklər” - Müsahibə
21-05-2022, 16:12
Sabiq müdafiə naziri: “Ruslar üçün ideal variant payız və qış döyüşünə hazırlaşmaqdır” - Müsahibə
17-05-2022, 08:56
Etibar Məmmədov: “Yaxın zamanlarda Rusiyanın dağılma prosesi başlayacaq” - Müsahibə
4-05-2022, 10:42
Professor: “Türkiyənin hərbi bazalarının bir hissəsi Azərbaycanda yerləşdiriləcək” - Müsahibə
26-04-2022, 12:30
Qətlə yetirilmiş prezidentin oğlu: “Ruslara inanmayın!” - Müsahibə
20-04-2022, 15:33
Podolyak: “Kütləvi şəkildə qadınları zorlayan, uşaqları öldürən vəhşi sivilizasiya ilə müharibədəyik” - Müsahibə
20-04-2022, 11:22
Ad gününü qeyd edən şair: “Ədəbiyyat və sənət insanları təkləyib məğlub etmək sənətidir” - Müsahibə
18-04-2022, 16:52
İqor Jovkva: “Üçüncü variant son əsgərə və son ukraynalıya qədər döyüşməkdir” - Müsahibə
9-04-2022, 14:39
Xarkovun rəhbəri: “Düşmən nə Xarkov şəhəri, nə də bölgə ilə bağlı istəyindən əl çəkməyib” - Müsahibə
17-03-2022, 12:34
Ukrayna Təhlükəsizlik Şurasının katibi: “Biz dözəcəyik və mütləq qalib gələcəyik” - Müsahibə
31-12-2021, 08:53
Rauf Rəcəbov: “İctimai Televiziya etnik mədəniyyətlərin carçısı olmalıdır” - Müsahibə
25-11-2021, 14:32
Akademik: “İşğaldan azad olunmuş ərazilərdə radiasiya təhlükəsizliyinin araşdırılması prioritet istiqamətlərindədir”
21-09-2021, 18:00
Türkiyə səfiri: “Azərbaycanla Ermənistan arasında sülh müqaviləsi imzalanmalı və..."
15-09-2021, 09:33
Professor: “Yeni dünya düzəni yaranacaq” - Müsahibə
13-09-2021, 20:40
Ramin Bayramlının atası: "Dedim, nəyə görə istefa verdin?"
30-08-2021, 17:07
Vahid Əhmədov: “Koronavirus uzun müddət davam etsə dövlətlər sıradan çıxa bilər” - Müsahibə
23-08-2021, 16:57
Əli Əliyev: “Azərbaycanda vaksinasiya düzgün aparılmır” - Müsahibə
9-07-2021, 17:23
Deputat: “Qarabağ və Zəngəzur iqtisadi rayonları həm də siyasi əhəmiyyət daşıyır” - Müsahibə
21-06-2021, 11:32
İqbal Ağazadə: “Zəngəzur dəhlizinin açılacağına inanmıram” - Müsahibə
7-06-2021, 15:38
Soltan Məmmədov: “Ermənistanda müharibənin yeni reallığının nəticələrini anlamaqda çətinlik çəkirlər” - Müsahibə
5-06-2021, 19:46
Deputat: “Qərb Ermənistanla Azərbaycan arasında sülh sazişinin imzalanmasında maraqlı deyil” - Müsahibə
25-05-2021, 10:04
Yaqub Məmmədov: “Ermənistandakı seçkilərdən çox şey asılıdır” - Müsahibə
22-05-2021, 14:48
Əli Məsimli: “...bunun nəticələri 44 günlük müharibədən daha dəhşətli olacaq” - Müsahibə
Tofiq Zülfüqarov: “Vətən müharibəsi erməni cəmiyyətini qorxudub, onların ruhunu sındırıb. Bilirlər ki, azərbaycanlılar öz torpaqları uğrunda ölməyə hazırdır. Amma ermənilər Qarabağ və ya Zəngəzur naminə ölmək istəmir”
ADP sədri deyir ki, artıq Rusiya Ermənistanın davranışlarına görə münaqişənin yatırılmasında deyil, davam etməsində maraqlıdır
AMİP lideri deyir ki, Ukraynada baş verənlər anqlosaks-rus müharibəsi deyil, dünyanın faşist Rusiyası ilə müharibəsidir
Əli Məsimli deyir ki, Azərbaycan əhalisinin xeyli hissəsi pis yaşayır, özünü gündəlik tələbat malları ilə lazımı səviyyədə təmin edə bilmir
