00:03 / 28-10-2025
Ermənistanın Bərdədə törətdiyi terrordan beş il ötür
21:28 / 27-10-2025
Ermənistan vətəndaşlarının məhkəməsində zərərçəkmişlərin ifadələri elan olunub - (Yenilənib)
20:31 / 27-10-2025
"Bank Respublika"nın borcları artıb - Əmanətlər geri çəkilib
20:19 / 27-10-2025
Nazir məktəbin acınacaqlı vəziyyətinə biganə yanaşır - Müraciət
19:59 / 27-10-2025
Rəşad Dağlı əməliyyat olunub
19:51 / 27-10-2025
Ciddə Qülləsi dünyanın ən hündür göydələni olacaq - Foto
18:08 / 27-10-2025
Ceyhun Bayramov Ayşe Berris Ekinci ilə görüşüb
18:03 / 27-10-2025
Qırıcılarımız Bakı səmasında - Video
17:51 / 27-10-2025
Ukraynadan daha 30 uşaq reabilitasiya üçün Azərbaycana gətirilib
17:36 / 27-10-2025
Rəqqasə: “Zalımların o dünyada yanmasının nə xeyri var?”
17:26 / 27-10-2025
Nobel mükafatını ən çox hansı ölkənin təmsilçiləri alıb? - Siyahı
16:57 / 27-10-2025
1500 illik qızıl sikkə xəzinəsi tapılıb
16:45 / 27-10-2025
İran: Rusiyadan “S-400” tələb etməmişik
16:37 / 27-10-2025
Prezident səfirləri geri çağırıb - Yeni təyinatlar - (Yenilənib)
16:28 / 27-10-2025
Bu şəxslərin maaşı qalxıb - Siyahı
16:17 / 27-10-2025
Ramiz Mehdiyevin Rusiyaya yazdığı gizli məktub üzə çıxıb - Fotofakt
16:11 / 27-10-2025
ASC-də nöqsanlar aşkar edilib
15:58 / 27-10-2025
Bakıda və Abşeronda güclü külək olacaq - Xəbərdarlıq
15:47 / 27-10-2025
"Üzeyir Hacıbəyli Mükafatı" müsabiqəsi elan olunub
15:29 / 27-10-2025
Ölkədən çıxışın bloklanmasını daha br qurumdan yoxlamaq mümkün olacaq
15:19 / 27-10-2025
Sel olacaq - Xəbərdarlıq
15:16 / 27-10-2025
Pokrovskda qanlı döyüşlər davam edir
15:04 / 27-10-2025
UNO hesab edilən kometa Yerə doğru istiqamət götürəcək - Foto
14:52 / 27-10-2025
Zabil Qəhrəmanovun həbsindən şikayəti verilib
14:40 / 27-10-2025
İki məşhurun rəsm əsəri satışa çıxarılıb - Fotolar
14:30 / 27-10-2025
Laçın şəhərində əmək yarmarkası keçiriləcək
14:24 / 27-10-2025
Türkiyə xarici işlər nazirinin müavini Azərbaycana gəlib
13:18 / 27-10-2025
Döyüş filmi kimi çəkiblər, amma...
11:29 / 24-10-2025
Paşinyan Erməni Apostol Kilsəsini Azərbaycanla sülhə təhlükə görür
13:40 / 23-10-2025
Xocalıya növbəti köç karvanı gedib - (Yenilənib) - Fotolar
14:48 / 25-10-2025
Sədr postu uğrunda mübarizə ata-oğul qarşıdurmasına səbəb olub
12:35 / 24-10-2025
Sülh savaşı - Zahid Oruc yazır
17:50 / 23-10-2025
On yeddi mindən çox müəllimin maaşı artacaq
14:16 / 23-10-2025
Hərbi ekspert: Azərbaycan Cənubi Qafqazda sabitliyi təmin edən əsas aktordur
17:14 / 24-10-2025
Dövlət Agentliyinin rəisi vəzifədən azad olunub - Yeni təyinat - (Yenilənib)
15:34 / 23-10-2025
Ərdoğan və Netanyahunun yeni döyüş meydanı - Kipr
18:00 / 25-10-2025
Anar Əsədlidən 4 şikayətçi var
23:17 / 25-10-2025
Vəkil Zabil Qəhrəmanov həbs olunub
14:48 / 23-10-2025
Professor: Azərbaycan və Ermənistandakı partiyalar arasında da təmaslar olmalıdır
15:51 / 23-10-2025
Evini kirayə verənlərin gəlirindən 10 faiz vergi tutulacaq
Deputat: “Növbədənkənar seçkiləri Ermənistandakı aprel seçkiləri ilə bağlamaq yanlışdır” - Müsahibə
Tarix: 06-02-2018 12:30 | Bölmə: Müsahibə / Slayd
Zahid Oruc: “Kimsə düşünürsə ki, seçkilərin nəticəsində hər hansı X namizədə 42 milyard dollarlıq valyuta ehtiyatı və formalaşmış düzən təhvil veriləcək, çox yanılır”
Prezident İlham Əliyev ölkədə növbədənkənar prezident seçkilərinin keçirilməsi haqqında sərəncam imzalayıb.
Sərəncamın yaratdığı sualları deputat Zahid Oruc cavablandırıb.
Z. Oruc deyib ki, ölkə başçısının qərarını yüksək qiymətləndirənlərin arqumentinə diqqət yetirsəniz onlar hüquqi normalara əsaslanır, əksinə düşünənlər isə siyasi dəlillərlə çıxış edirlər.
Reyting.az Z.Orucun müsahibəsini təqdim edir:
- Halbuki biz sərəncamın konstitusion normalara cavab verib-vermədiyi suala birinci növbədə aydınlıq gətirməliyik.
Bilirsiniz ki, 1993-cü ilə qədərki praktikadan fərqli olaraq, ötən 25 ildə hakimiyyət orqanlarının formalaşması məhz seçkilər vasitəsilə baş verib. Ona qədər silahlı mübarizələr vasitəsilə dövlət başçısının müəyyənləşməsi praktikası, müharibə şəraitindən doğan uğur və ya uğursuzluq fonunda taxt-tacın ələ keçirilməsi və ya meydan mübarizələri, vətəndaş toqquşmalarından keçərək birinci şəxsi təyin etmək həqiqətən qeyri-konstitusion hadisələr idi. Biz o vaxtlar yeni Ana Qanun vəd edənlərin özlərinin belə hüquq çərçivəsi əsasında hərəkət etdiklərini görə bilmədik. İndi oyun qaydalarının tanındığı bir şəraitdir və seçkilərin növbədənkanarlığı üçün fors-major vəziyyətin yaranması mütləq şərt deyil.
İkincisi, ötən on illiklər ərzində dövlət orqanlarının formalaşmasının müəyyən zaman ardıcıllığı, siyasi fəlsəfəsi və hüquqi prosedurları formalaşıb. Lakin 2016-cı ildə keçirilən ümumxalq səsverməsi prezidentlik müddətini 7 il müəyyənləşdirib. Ona görə də bu il keçirilən seçkilər 2025-ci il praktikasında fərqli bir durumu meydana çıxaracaq. Bu, ondan ibarətdir ki, parlament və prezident seçkiləri 1 ay zaman fərqi ilə keçiriləcək. Nəzərə almalıyıq ki, seçkilər mənafelərin toqquşduğu bir hadisədir, maraqlar çulğalaşır, insanlar iddiaları uğrunda mübarizəyə çıxırlar. Heç şübhəsiz ki, iki fərqli hakimiyyət qolu uğrunda mübarizə ölkədəki dayanıqlığa mənfi təsir göstərə bilər. Belə hallar ABŞ, yaxud Qərb ölkələrinin praktikasında olub, yəni Konqres və prezident seçkilərinə eyni zamanda start verilib və iki kampaniya aparılıb. Lakin qeyd olunan praktikaya yüzilliklər ərzində gəlinib. Ona görə də biz bu amilin nəzərə alınmasını arzulayırdıq.
- Ermənistanda seçkilər apreldə keçiriləcək...
- 5 fevral sərəncamını Ermənistandakı aprel seçkiləri ilə bağlamaq çox yanlışdır. Çünki Azərbaycanda hakimiyyət orqanlarının formalaşmasının ayrı prosedurları, siyasi məntiqi və təhlükəsizlik şəraiti var. Hətta deyərdim ki, Ermənistanda hakimiyyətin ağrlıq mərkəzinin dəyişəcəyi, yəni parlamentli modelə keçidin baş verdiyi şəraitdə Sarkisyan baş nazir kimi proseslərə nəzarəti itirəcək və mərkəzdənqaçma güclənəcək. Belə olan halda Azərbaycanda yaranmış şəraiti Qarabağda hərbi-siyasi baxımdan tam öz xeyrinə dəyişə də bilər. Deməli, təqvim uyğunlaşdırılmasına mexaniki gedilməsini deyənlərin arqumenti kəsərsizdir.
- Bəlkə hakimiyyət müxalifətin bir araya gəlməsinin qarşısını almaq üçün bu addımı atdı?
- Xeyr, heç bir qəfil yaxalanmadan, yaxud onları hazırlıqsız vəziyyətdə qoyub üzərilərinə getmək həmləsindən söhbət gedə bilməz. Çünki bu qüvvələr 25 ildir hakimiyyətdən kənar düşüblər və məğlubiyyətləri də aprelin 11-i və ya oktyabrın 15-i tarixi ilə izah oluna bilməz. Demirdilər ki, hər zaman iqtidara hazır olmaq lazımdır, onda buyursunlar. Əgər müəyyən elektoral bazaya malikdilərsə, arxalarında siyasi gələcəklərinə investisiya qoyan dairələr mövcuddursa, onlar bu prosesi özləri həyata keçirə bilərlər. Özü də dəfələrlə müxalifətin dilindən növbədənkənar seçki ideyasını eşitmişik. Onda hansı qanunlara əsaslanırdılar? Deməli, proses hüquqi məcradan çıxası deyil və dövlət rəhbərinin belə qərar verməyə tam səlahiyyəti var.
- Hazırda əsas sual budur: niyə heç bir izahat olmadan növbədənkənar seçkilər təyin edilir? Normal ölkələrdə bu cür qərarlar veriləndə cəmiyyətə izahatı da verilir, amma Azərbaycan hakimiyyəti bu barədə susur, səbəb nədir?
- Hesab edirəm ki, Azərbaycan cəmiyyəti ötən dövrlərdə yürüdülən siyasətin məntiqinə dayanaraq, həmçinin regionda və dünyada baş verən hadisələri hesablayaraq qərarın mühüm zərurəti olduğunu dərk və qəbul edir, o cümlədən, bu kampaniyada iştirak edəcək. Əgər hər hansı bir şəraitdə qərar insanların və yaxud müəyyən bir sosial qrupların narazılığı ilə qarşılanardısa, onu biz meydanlarda avtomatik görməli idik. Nəhayət, siyasi situasiyanın çevrilməsi baxımından son sərəncam rəqib qüvvələrin xeyrinə işləyə bilərdi. Gerçəkdə isə biz belə ümumxalq etirazlarını və etimadsızlığını görmürük. Əgər seçkilər günü tanınmırsa, insanlar onu sadəcə, həmin tədbirə getməməklə qərarlarının ardınca gedərdilər. Yəni, belə demək mümkünsə, dövlətin məntiqi tanınmır, ona kimlərsə itaət göstərmir və əleyhinə gedilir. Məgər, bu, ayrı-ayrı partiyalar və təşkilatlar üçün arzuolunan deyilmi?!
Eyni zamanda, burada dövlət və xalq arasında konsensusu göstərən mühüm məsələ var. Bu ondan ibarətdir ki, hər kəs hətta oktyabrda keçirilən seçkilərdə qalib lideri yaxşı tanıyır. O daxili resurs, zaman müddəti, major amillərin üzərində lider deyil. Ötən dövrdə görülən işlərə söykənib ölkənin təhlükəsizliyini qoruyaraq, onu xarici aləmdə qəbul etdirərək dövlətə rəhbərliyi haqq edir.
Seçkilərin oktyabrda keçirilməsi halı və vəziyyəti müxalifəti qətiyyən ayrı duruma salası deyil. Misal gətirdiyimiz hüquqi və siyasi izahlar qarşıdakı dövrdə rəsmi orqanlar tərəfindən geniş ictimaiyyətə bir daha açıqlanacaq. Lakin mütləq fövqəladə şəraitinin olduğunu irəli çəkmək və digər şəraitlərdə "belə seçkilərə gedilə bilməz”,- söyləmək məntiqli deyil. Bir daha deyirəm, bu, müxtəlif ölkələrin siyasi həyatında özünü geniş göstərən hadisədir.
- Zahid bəy, hansı ölkələrin, ad çəkə bilərsinizmi?
- Baxın, Avropa ölkələrinin özündə müxtəlif vəziyyətlərdə seçkilər elan olunub. Dövlət rəhbərinin hüququ var ki, konstitusion müddət başa çatmadan prezident, yaxud parlament seçkilərini qeyd edilən zamandan ertələnmiş formada reallaşdırsın. Məgər, İkinci dünya müharibəsindən sonra Fransada 3-4 dəfə bunlar təkrarlanmayıbmı, Türkiyədə dəfələrlə belə hadisələr olmayıbmı? Almaniyanın praktikasında dinc dövrdə belə seçkilərə gedilib.
- Siz adını xatırlatdığınız ölkələrdə seçkilər siyasi böhranlardan irəli gələrək keçirilib. Deməyinizdən belə çıxmırmı ki, hakimiyyət daxilində böhran var?
- Qətiyyən, böhrandan danışılması çox yanlışdır. Hansısa qüvvələr dövlətin yürütdüyü siyasətə qarşı çıxsaydı, onu tənzimləmək üçün məhz seçkiyə əl atılmazdı. Əksinə, dövlətin birinci şəxsinin iradəsi qarşısında duruş gətirən qüvvə mövcud deyil, hakim partiyada vahidlikdir, dövlətdə də dəqiq bəlli olan komanda mövcuddur. Son 3 ildə prezident hökumətdə də, öz komandasında da xeyli yeniləşmələr aparıb. Bugün hansı bir qüvvə xalqın seçimiylə hakimiyyəti ortadan qaldırmağa zərurət meydana çıxarardı? Qoy, onda böhran əlaməti üçün bir şəxsin adını çəksinlər.
- Bəlkə Dağlıq Qarabağla bağlı aparılan sülh danışıqlarında ciddi güzəşt gözlənilir?
- Əlbəttə, bu məsələ ətrafında ən çox irəli sürülən ehtimallardan biri Dağlıq Qarabağ məsələsi olacaq. Unutmayaq ki, hazırkı reallıqda Azərbaycan özünün mövqelərini hərbi cəhətdən möhkəmləndirdiyi təqdirdə güzəştə gedilməsi heç bir anlamda qəbul edilə bilməz. Ermənistan son 25 ildə işğal reallığını siyasi danışıqlara keçirməyə və bizi kaputaliyasiyaya cəhd edib. İndi isə Dağlıq Qarabağda torpaq və siyasi status güzəşti ilə hakimiyyətini möhkəmləndirməyə çalışmaq növbəsi məhz qarşı tərəfdədir. Bir daha vurğulayım ki, Sarkisyan özünü baş nazir elan edəndən sonra proseslərə nəzarət edə bilməyəcək. Hətta müharibə şəraitinin meydana çıxacağını da gözləmək olar. Bu baxımdan qarşı cinahda ayrı reallıq yaşanırsa, Azərbaycan dövləti status məsələsində fərqli mövqeyə gedəcək deyə, 5 fevral sərəncamının verdiyi fikrin məntiqi yoxdur. Tam məsuliyyətlə deyirəm, Azərbaycan Qarabağ məsələsində öz mövqeyini daha da sərtləşdirəcək.
- O zaman, iqtisadi amil gündəmə gəlir, yəni növbəti devalvasiya təhlükəsi hakimiyyəti bu addımı atmağa vadar etdi?
- Məncə, növbəti spekulyasiya predmetindən biri bu olacaq. Devalvasiya ölkənin maliyyə-bank sektoru ilə bağlı öz təsirini göstərən birinci amildir və bundan sonrakı dönəmdə də ölkənin bütün həyatını əhatə edir. Əminəm ki, son müşavirəyə baxanlar şahiddilər ki, əldə olunmuş resurslar manatın kursunun sabitləşdiyini göstərir. Son günlərdə bu barədə daha əhatəli açıqlamalar verilib, həmçinin neft amili də əvvəlki qədər büdcəni təhdid etmir. Belə olan təqdirdə kütlələri özünə cəlb etmək üçün seçkilərdən sonra kimlərsə kampaniyalara əl atacaq.
Ancaq onu göz altına almalıyıq ki, hər bir hakimiyyət öz tərəfdarlarını daha çox sayda əldə saxlamağı düşünür. Çünki hər hansı bir maliyyə-istisadi qərara görə itirilən tərəfdarlar mütləq başqa qüvvələrin bazasına çevrilir. Bu mənada manat ətrafında siyasi spekulyasiya aparanlar olacaq.
Yekun olaraq deyim ki, qarşıdakı dönəmdə istər növbədənkənar, istərsə də konstitusiya ilə müəyyənləşdirilmiş dövrdə oktyabrda keçirilən seçkilərdə bu ölkənin rəhbəri prezident İlham Əliyevin liderliyinin davamlılığı şəraiti həm də onunla əsaslandırılır ki, kimsə düşünürsə ki, seçkilər nəticəsində hər hansı X namizədə 42 milyardlıq dollarlıq valyuta ehtiyatını, hazırkı reallığını, formalaşmış düzəni onlara təhvil verəcək, çox yanılırlar. Yəni müxalifət qarşısında tanımadığı hakimiyyətin kursunun üzərindən xətt çəkirsə, gərək o 42 milyard dolları da düşünməsin.
- Deyirsiniz ki, cəmiyyət, xalq hakimiyyətdən razıdır, ciddi problem yoxdur, o zaman İlham Əliyev niyə tələsir?
- Qətiyyən, burada hər hansı siyasi tələskənlikdən söhbət gedə bilməz. Əslində, buna qədərki arqumentlərim daha soyuqqanlı hərəkətlərin mövcudluğunu göstərir. Hətta bir çoxları hesab edirlər ki, Rusiya və Ermənistanda seçkilərin olması Azərbaycan əleyhinə beynəlxalq dairələrin planlarını işlətməyə imkan verməyəcək. Həmçinin belə bir dönəmdə Qərb də müxtəlif cinahlarda hərbi savaşlar aparıb, bu üzdən Azərbaycan əleyhinə ssenarilər də olmayacaq. Belə olan təqdirdə prezident İlham Əliyevin beynəlxalq, regional, həmçinin Konstitusiya və referendum reallığı, 2025-ci il amili - hamısı matrisa kimi kompleks yanaşmada nəzərə aldığından danışmaq daha düzgün olardı.
- Başqa bir açıqlama, ötən ilin dekabrın 17-də YAP-çı deputat Siyavuş Novruzov demişdi ki, növbədənkənar seçkilərlə bağlı çaşdırıcı məlumatlar yayırlar, belə bir şey gözlənilmir. Hətta bunu müxalifətin uydurması saymışdı. Bəs siz dedikləriniz nədir?
- Həmin açıqlamadan bir neçə gün əvvəl mənim mövqeyim dərc olunmuşdu. Mən məsələnin əsaslandırılmasında hansı beynəlxalq, regional və hüquqi amillərin olduğunu incələmişdim. Hər kəsin mövqeyinə hörmətlə yanaşır və dediyiniz açıqlamanı da xatırlayıram. Siyavuş Novruzov dövlətçi adamdır, həmin məsələyə baxışı fərqli olubsa, buna görə onu linç etmək və bir şəxsi mövqeyi ilə hakimiyyət siyasəti arasında ziddiyyət axtarmağına dəyməz. Ən əsası odur ki, dövlətin mühüm və strateji qərarları birinci şəxs tərəfindən qəbul olunur. İndi prosesin legitimliyi üçün iddiaçılara şərait yaratmaq, rəqabəti təmin etmək və milli iradəni ortaya qoymaqdır.
Bölməyə aid digər xəbərlər
Tarix: 06-02-2018 12:30 | Bölmə: Müsahibə / Slayd
Zahid Oruc: “Kimsə düşünürsə ki, seçkilərin nəticəsində hər hansı X namizədə 42 milyard dollarlıq valyuta ehtiyatı və formalaşmış düzən təhvil veriləcək, çox yanılır”
Prezident İlham Əliyev ölkədə növbədənkənar prezident seçkilərinin keçirilməsi haqqında sərəncam imzalayıb.
Sərəncamın yaratdığı sualları deputat Zahid Oruc cavablandırıb.
Z. Oruc deyib ki, ölkə başçısının qərarını yüksək qiymətləndirənlərin arqumentinə diqqət yetirsəniz onlar hüquqi normalara əsaslanır, əksinə düşünənlər isə siyasi dəlillərlə çıxış edirlər.
Reyting.az Z.Orucun müsahibəsini təqdim edir:
- Halbuki biz sərəncamın konstitusion normalara cavab verib-vermədiyi suala birinci növbədə aydınlıq gətirməliyik.
Bilirsiniz ki, 1993-cü ilə qədərki praktikadan fərqli olaraq, ötən 25 ildə hakimiyyət orqanlarının formalaşması məhz seçkilər vasitəsilə baş verib. Ona qədər silahlı mübarizələr vasitəsilə dövlət başçısının müəyyənləşməsi praktikası, müharibə şəraitindən doğan uğur və ya uğursuzluq fonunda taxt-tacın ələ keçirilməsi və ya meydan mübarizələri, vətəndaş toqquşmalarından keçərək birinci şəxsi təyin etmək həqiqətən qeyri-konstitusion hadisələr idi. Biz o vaxtlar yeni Ana Qanun vəd edənlərin özlərinin belə hüquq çərçivəsi əsasında hərəkət etdiklərini görə bilmədik. İndi oyun qaydalarının tanındığı bir şəraitdir və seçkilərin növbədənkanarlığı üçün fors-major vəziyyətin yaranması mütləq şərt deyil.
İkincisi, ötən on illiklər ərzində dövlət orqanlarının formalaşmasının müəyyən zaman ardıcıllığı, siyasi fəlsəfəsi və hüquqi prosedurları formalaşıb. Lakin 2016-cı ildə keçirilən ümumxalq səsverməsi prezidentlik müddətini 7 il müəyyənləşdirib. Ona görə də bu il keçirilən seçkilər 2025-ci il praktikasında fərqli bir durumu meydana çıxaracaq. Bu, ondan ibarətdir ki, parlament və prezident seçkiləri 1 ay zaman fərqi ilə keçiriləcək. Nəzərə almalıyıq ki, seçkilər mənafelərin toqquşduğu bir hadisədir, maraqlar çulğalaşır, insanlar iddiaları uğrunda mübarizəyə çıxırlar. Heç şübhəsiz ki, iki fərqli hakimiyyət qolu uğrunda mübarizə ölkədəki dayanıqlığa mənfi təsir göstərə bilər. Belə hallar ABŞ, yaxud Qərb ölkələrinin praktikasında olub, yəni Konqres və prezident seçkilərinə eyni zamanda start verilib və iki kampaniya aparılıb. Lakin qeyd olunan praktikaya yüzilliklər ərzində gəlinib. Ona görə də biz bu amilin nəzərə alınmasını arzulayırdıq.
- Ermənistanda seçkilər apreldə keçiriləcək...
- 5 fevral sərəncamını Ermənistandakı aprel seçkiləri ilə bağlamaq çox yanlışdır. Çünki Azərbaycanda hakimiyyət orqanlarının formalaşmasının ayrı prosedurları, siyasi məntiqi və təhlükəsizlik şəraiti var. Hətta deyərdim ki, Ermənistanda hakimiyyətin ağrlıq mərkəzinin dəyişəcəyi, yəni parlamentli modelə keçidin baş verdiyi şəraitdə Sarkisyan baş nazir kimi proseslərə nəzarəti itirəcək və mərkəzdənqaçma güclənəcək. Belə olan halda Azərbaycanda yaranmış şəraiti Qarabağda hərbi-siyasi baxımdan tam öz xeyrinə dəyişə də bilər. Deməli, təqvim uyğunlaşdırılmasına mexaniki gedilməsini deyənlərin arqumenti kəsərsizdir.
- Bəlkə hakimiyyət müxalifətin bir araya gəlməsinin qarşısını almaq üçün bu addımı atdı?
- Xeyr, heç bir qəfil yaxalanmadan, yaxud onları hazırlıqsız vəziyyətdə qoyub üzərilərinə getmək həmləsindən söhbət gedə bilməz. Çünki bu qüvvələr 25 ildir hakimiyyətdən kənar düşüblər və məğlubiyyətləri də aprelin 11-i və ya oktyabrın 15-i tarixi ilə izah oluna bilməz. Demirdilər ki, hər zaman iqtidara hazır olmaq lazımdır, onda buyursunlar. Əgər müəyyən elektoral bazaya malikdilərsə, arxalarında siyasi gələcəklərinə investisiya qoyan dairələr mövcuddursa, onlar bu prosesi özləri həyata keçirə bilərlər. Özü də dəfələrlə müxalifətin dilindən növbədənkənar seçki ideyasını eşitmişik. Onda hansı qanunlara əsaslanırdılar? Deməli, proses hüquqi məcradan çıxası deyil və dövlət rəhbərinin belə qərar verməyə tam səlahiyyəti var.
- Hazırda əsas sual budur: niyə heç bir izahat olmadan növbədənkənar seçkilər təyin edilir? Normal ölkələrdə bu cür qərarlar veriləndə cəmiyyətə izahatı da verilir, amma Azərbaycan hakimiyyəti bu barədə susur, səbəb nədir?
- Hesab edirəm ki, Azərbaycan cəmiyyəti ötən dövrlərdə yürüdülən siyasətin məntiqinə dayanaraq, həmçinin regionda və dünyada baş verən hadisələri hesablayaraq qərarın mühüm zərurəti olduğunu dərk və qəbul edir, o cümlədən, bu kampaniyada iştirak edəcək. Əgər hər hansı bir şəraitdə qərar insanların və yaxud müəyyən bir sosial qrupların narazılığı ilə qarşılanardısa, onu biz meydanlarda avtomatik görməli idik. Nəhayət, siyasi situasiyanın çevrilməsi baxımından son sərəncam rəqib qüvvələrin xeyrinə işləyə bilərdi. Gerçəkdə isə biz belə ümumxalq etirazlarını və etimadsızlığını görmürük. Əgər seçkilər günü tanınmırsa, insanlar onu sadəcə, həmin tədbirə getməməklə qərarlarının ardınca gedərdilər. Yəni, belə demək mümkünsə, dövlətin məntiqi tanınmır, ona kimlərsə itaət göstərmir və əleyhinə gedilir. Məgər, bu, ayrı-ayrı partiyalar və təşkilatlar üçün arzuolunan deyilmi?!
Eyni zamanda, burada dövlət və xalq arasında konsensusu göstərən mühüm məsələ var. Bu ondan ibarətdir ki, hər kəs hətta oktyabrda keçirilən seçkilərdə qalib lideri yaxşı tanıyır. O daxili resurs, zaman müddəti, major amillərin üzərində lider deyil. Ötən dövrdə görülən işlərə söykənib ölkənin təhlükəsizliyini qoruyaraq, onu xarici aləmdə qəbul etdirərək dövlətə rəhbərliyi haqq edir.
Seçkilərin oktyabrda keçirilməsi halı və vəziyyəti müxalifəti qətiyyən ayrı duruma salası deyil. Misal gətirdiyimiz hüquqi və siyasi izahlar qarşıdakı dövrdə rəsmi orqanlar tərəfindən geniş ictimaiyyətə bir daha açıqlanacaq. Lakin mütləq fövqəladə şəraitinin olduğunu irəli çəkmək və digər şəraitlərdə "belə seçkilərə gedilə bilməz”,- söyləmək məntiqli deyil. Bir daha deyirəm, bu, müxtəlif ölkələrin siyasi həyatında özünü geniş göstərən hadisədir.
- Zahid bəy, hansı ölkələrin, ad çəkə bilərsinizmi?
- Baxın, Avropa ölkələrinin özündə müxtəlif vəziyyətlərdə seçkilər elan olunub. Dövlət rəhbərinin hüququ var ki, konstitusion müddət başa çatmadan prezident, yaxud parlament seçkilərini qeyd edilən zamandan ertələnmiş formada reallaşdırsın. Məgər, İkinci dünya müharibəsindən sonra Fransada 3-4 dəfə bunlar təkrarlanmayıbmı, Türkiyədə dəfələrlə belə hadisələr olmayıbmı? Almaniyanın praktikasında dinc dövrdə belə seçkilərə gedilib.
- Siz adını xatırlatdığınız ölkələrdə seçkilər siyasi böhranlardan irəli gələrək keçirilib. Deməyinizdən belə çıxmırmı ki, hakimiyyət daxilində böhran var?
- Qətiyyən, böhrandan danışılması çox yanlışdır. Hansısa qüvvələr dövlətin yürütdüyü siyasətə qarşı çıxsaydı, onu tənzimləmək üçün məhz seçkiyə əl atılmazdı. Əksinə, dövlətin birinci şəxsinin iradəsi qarşısında duruş gətirən qüvvə mövcud deyil, hakim partiyada vahidlikdir, dövlətdə də dəqiq bəlli olan komanda mövcuddur. Son 3 ildə prezident hökumətdə də, öz komandasında da xeyli yeniləşmələr aparıb. Bugün hansı bir qüvvə xalqın seçimiylə hakimiyyəti ortadan qaldırmağa zərurət meydana çıxarardı? Qoy, onda böhran əlaməti üçün bir şəxsin adını çəksinlər.
- Bəlkə Dağlıq Qarabağla bağlı aparılan sülh danışıqlarında ciddi güzəşt gözlənilir?
- Əlbəttə, bu məsələ ətrafında ən çox irəli sürülən ehtimallardan biri Dağlıq Qarabağ məsələsi olacaq. Unutmayaq ki, hazırkı reallıqda Azərbaycan özünün mövqelərini hərbi cəhətdən möhkəmləndirdiyi təqdirdə güzəştə gedilməsi heç bir anlamda qəbul edilə bilməz. Ermənistan son 25 ildə işğal reallığını siyasi danışıqlara keçirməyə və bizi kaputaliyasiyaya cəhd edib. İndi isə Dağlıq Qarabağda torpaq və siyasi status güzəşti ilə hakimiyyətini möhkəmləndirməyə çalışmaq növbəsi məhz qarşı tərəfdədir. Bir daha vurğulayım ki, Sarkisyan özünü baş nazir elan edəndən sonra proseslərə nəzarət edə bilməyəcək. Hətta müharibə şəraitinin meydana çıxacağını da gözləmək olar. Bu baxımdan qarşı cinahda ayrı reallıq yaşanırsa, Azərbaycan dövləti status məsələsində fərqli mövqeyə gedəcək deyə, 5 fevral sərəncamının verdiyi fikrin məntiqi yoxdur. Tam məsuliyyətlə deyirəm, Azərbaycan Qarabağ məsələsində öz mövqeyini daha da sərtləşdirəcək.
- O zaman, iqtisadi amil gündəmə gəlir, yəni növbəti devalvasiya təhlükəsi hakimiyyəti bu addımı atmağa vadar etdi?
- Məncə, növbəti spekulyasiya predmetindən biri bu olacaq. Devalvasiya ölkənin maliyyə-bank sektoru ilə bağlı öz təsirini göstərən birinci amildir və bundan sonrakı dönəmdə də ölkənin bütün həyatını əhatə edir. Əminəm ki, son müşavirəyə baxanlar şahiddilər ki, əldə olunmuş resurslar manatın kursunun sabitləşdiyini göstərir. Son günlərdə bu barədə daha əhatəli açıqlamalar verilib, həmçinin neft amili də əvvəlki qədər büdcəni təhdid etmir. Belə olan təqdirdə kütlələri özünə cəlb etmək üçün seçkilərdən sonra kimlərsə kampaniyalara əl atacaq.
Ancaq onu göz altına almalıyıq ki, hər bir hakimiyyət öz tərəfdarlarını daha çox sayda əldə saxlamağı düşünür. Çünki hər hansı bir maliyyə-istisadi qərara görə itirilən tərəfdarlar mütləq başqa qüvvələrin bazasına çevrilir. Bu mənada manat ətrafında siyasi spekulyasiya aparanlar olacaq.
Yekun olaraq deyim ki, qarşıdakı dönəmdə istər növbədənkənar, istərsə də konstitusiya ilə müəyyənləşdirilmiş dövrdə oktyabrda keçirilən seçkilərdə bu ölkənin rəhbəri prezident İlham Əliyevin liderliyinin davamlılığı şəraiti həm də onunla əsaslandırılır ki, kimsə düşünürsə ki, seçkilər nəticəsində hər hansı X namizədə 42 milyardlıq dollarlıq valyuta ehtiyatını, hazırkı reallığını, formalaşmış düzəni onlara təhvil verəcək, çox yanılırlar. Yəni müxalifət qarşısında tanımadığı hakimiyyətin kursunun üzərindən xətt çəkirsə, gərək o 42 milyard dolları da düşünməsin.
- Deyirsiniz ki, cəmiyyət, xalq hakimiyyətdən razıdır, ciddi problem yoxdur, o zaman İlham Əliyev niyə tələsir?
- Qətiyyən, burada hər hansı siyasi tələskənlikdən söhbət gedə bilməz. Əslində, buna qədərki arqumentlərim daha soyuqqanlı hərəkətlərin mövcudluğunu göstərir. Hətta bir çoxları hesab edirlər ki, Rusiya və Ermənistanda seçkilərin olması Azərbaycan əleyhinə beynəlxalq dairələrin planlarını işlətməyə imkan verməyəcək. Həmçinin belə bir dönəmdə Qərb də müxtəlif cinahlarda hərbi savaşlar aparıb, bu üzdən Azərbaycan əleyhinə ssenarilər də olmayacaq. Belə olan təqdirdə prezident İlham Əliyevin beynəlxalq, regional, həmçinin Konstitusiya və referendum reallığı, 2025-ci il amili - hamısı matrisa kimi kompleks yanaşmada nəzərə aldığından danışmaq daha düzgün olardı.
- Başqa bir açıqlama, ötən ilin dekabrın 17-də YAP-çı deputat Siyavuş Novruzov demişdi ki, növbədənkənar seçkilərlə bağlı çaşdırıcı məlumatlar yayırlar, belə bir şey gözlənilmir. Hətta bunu müxalifətin uydurması saymışdı. Bəs siz dedikləriniz nədir?
- Həmin açıqlamadan bir neçə gün əvvəl mənim mövqeyim dərc olunmuşdu. Mən məsələnin əsaslandırılmasında hansı beynəlxalq, regional və hüquqi amillərin olduğunu incələmişdim. Hər kəsin mövqeyinə hörmətlə yanaşır və dediyiniz açıqlamanı da xatırlayıram. Siyavuş Novruzov dövlətçi adamdır, həmin məsələyə baxışı fərqli olubsa, buna görə onu linç etmək və bir şəxsi mövqeyi ilə hakimiyyət siyasəti arasında ziddiyyət axtarmağına dəyməz. Ən əsası odur ki, dövlətin mühüm və strateji qərarları birinci şəxs tərəfindən qəbul olunur. İndi prosesin legitimliyi üçün iddiaçılara şərait yaratmaq, rəqabəti təmin etmək və milli iradəni ortaya qoymaqdır.
Bölməyə aid digər xəbərlər
6-08-2025, 14:15
Təranə Muradova: “Sevgisiz heç nə yaratmaq mümkün deyil” - Müsahibə
24-07-2025, 17:03
Abdulla: Aktyorları attestasiyadan keçirmək lazımdır - Müsahibə
1-03-2025, 15:45
Deputat: Ukraynanı yalnız ABŞ xalqının Trampa qarşı qalxması xilas edə bilər - Müsahibə
23-01-2025, 19:03
İmran Bədirxanlı: “Özünü tapandan sonra yaşamaq asanlaşır” - Müsahibə
8-01-2025, 10:49
“Kino adamı kimi bir çox şeylər məni qane etmir” - Müsahibə
18-11-2024, 12:28
Turan Manafzadə: “Mədəniyyət diplomatiyasından yararlanmağı bacarmalıyıq” - Müsahibə
17-08-2024, 15:25
“Böyük güclər sülhdə maraqlı görünmürlər” - Müsahibə
12-08-2024, 11:00
Emin Əfəndiyev: “Yeni ssenarilər, layihələr barədə düşünürəm” - Müsahibə
22-07-2024, 09:58
Gənc xanəndə: “Məcnun kimi səhnəyə çıxmaq ən böyük arzularımdan biri olub” - Müsahibə
8-07-2024, 10:43
Aktrisa: “Mən ürək adamıyam...” - Müsahibə
14-06-2024, 15:06
Nazir: “Sertifikatlaşdırmada iştirak edən hər beş müəllimdən biri kəsilir” - Müsahibə
6-04-2024, 21:12
Qulu Ağsəs: “Tənqidi indi çox tənqid edirlər” - Müsahibə
2-04-2024, 20:28
“Hava hücumu ssenarisi mümkündür” - Müsahibə
19-02-2024, 16:33
Aktyor: “Əvvəldən bilsəydim o filmə çəkilməzdim...” - Müsahibə
16-02-2024, 12:55
Bəstəkar: “Zamanın ritmini tutmaq çətinləşib” - Müsahibə
28-01-2024, 15:36
Qüdrət Həsənquliyev: “Azərbaycan yenidən qurulmalıdır” - Müsahibə
9-12-2023, 20:57
Hərbi ekspert: “Krım körpüsü dağıdılmalıdır” - Müsahibə
14-11-2023, 19:08
Xalq artisti: “Teatrın ən ağrılı məsələlərindən biri də yaş senzi ilə bağlıdır” - Müsahibə
4-11-2023, 09:41
İlham Əziz: “Hər yazıçının öz əlifbası olmalıdır” - Müsahibə
27-10-2023, 15:19
Zahid Oruc: “Zəfər dövləti, Zəfər təşkilatı, Zəfər təhsil modeli yaradılmalıdır” - Müsahibə
27-10-2023, 11:01
Əlizadə Nuri: “Şairlik-sözlə inqilab etməkdir” - Müsahibə
23-10-2023, 18:22
General Sırski: “Düşmən ciddi itkilər verir, lakin onlar...” - Müsahibə
23-10-2023, 10:26
Aktrisa: “Özümü olmalı olduğum yerdə hiss edirəm” - Müsahibə
19-09-2023, 13:48
Hərbi analitik: “Rusiya Moskvanı lazımi şəkildə qoruya bilmirsə, deməli...” - Müsahibə
5-09-2023, 18:40
General: “Rusiya elitası Putini devirməyə hazırdır” - Müsahibə
23-08-2023, 18:14
Beynəlxalq ekspert: “Ruslar Ukrayna ilə uzunmüddətli hərbi qarşıdurmaya ümid edirlər” - Müsahibə
16-08-2023, 12:08
Kənan Məmmədov: “Kino günündə göstərməyə yeni film olmadı” - Müsahibə
10-08-2023, 15:00
Rıjenko: “Rusiyanın Qara dəniz donanmasını məhv etmək üçün yüzlərlə drona ehtiyac var” - Müsahibə
30-05-2023, 16:48
Kinorejissor: “Bəzilərini kinonun taleyi yox, kinostudiyanın ərazisi maraqlandırır”
16-05-2023, 16:48
Şeytelman: “Priqojin Rusiyada yeganə şəxsdir ki, dövlət çevrilişlərini uğurla həyata keçirə bilir”
13-05-2023, 09:34
Qüdrət Həsənquliyev: “Davamlı sülh üçün danışıqları Türkiyə və Rusiya ilə aparmalıyıq” - Müsahibə
3-03-2023, 16:55
Keçmiş deputat: “Rus imperiyasının dağılması qaçılmazdır” - Müsahibə
9-02-2023, 12:36
Deputat: “Ciddi əks-zərbə vurulmalıdır” - Müsahibə
7-01-2023, 15:55
Sərdar Cəlaloğlu: “Rusiya Qarabağı ələ keçirməyə çalışır” - Müsahibə
30-12-2022, 10:55
Köçəri Nağıbəyli: “Bizim öz torpaqlarımızda yaşamaq hüququmuz olmalıdır” - Müsahibə
11-12-2022, 13:12
Səxavət Əlisoy: “Partiya sədrlərinin əksəriyyəti təkəbbürlü və yekəxanadır” - Müsahibə
27-11-2022, 10:15
Professor: “Rusiya və Fransa Azərbaycan-Ermənistan danışıqlarında böhranlı vəziyyət yaradıb” - Müsahibə
12-11-2022, 19:43
Tofiq Zülfüqarov: “Rusiyada siyasi böhran zamanıdır” - Müsahibə
28-10-2022, 13:08
Deputat: "Putin ikinci böyük səhvə yol verdi, həm də sübut etdi ki..."
Dünən, 16:11
ASC-də nöqsanlar aşkar edilib
25-10-2025, 14:48
Sədr postu uğrunda mübarizə ata-oğul qarşıdurmasına səbəb olub
25-10-2025, 09:30
Rusiya Kiyevə zərbə endirib: yaralıların sayı artır - (Yenilənib)
25-10-2025, 00:01
Qubadlı şəhərinin işğaldan azad olunmasından 5 il ötür
24-10-2025, 14:58
Vladimir Putin İlham Əliyevə zəng edib
24-10-2025, 14:56
Xocalıya növbəti köç karvanı gedib - (Yenilənib) - Fotolar
24-10-2025, 12:44
Gənc müəllimlərə iki min manatdan çox kompensasiya veriləcək
24-10-2025, 12:09
Bakı, Sumqayıt və Gəncə apellyasiya məhkəmələrinə hakimlər təyin olunub
24-10-2025, 12:00
Ali Məhkəməyə hakim təyinatları təsdiqlənib
24-10-2025, 11:46
Rusiyaya qarşı üç qanun layihəsi hazırlanıb
24-10-2025, 11:29
Paşinyan Erməni Apostol Kilsəsini Azərbaycanla sülhə təhlükə görür
23-10-2025, 15:34
Ərdoğan və Netanyahunun yeni döyüş meydanı - Kipr
23-10-2025, 11:05
Qarşıdurmada olan iki güclü dövlətin lideri müzakirələrə hazırlaşır
23-10-2025, 09:15
Tramp Rusiyanın neft nəhənglərini hədəfə alıb - Sanksiya
23-10-2025, 07:09
Tramp Putinlə görüşünü ləğv edib
22-10-2025, 19:39
Azərbaycan və Ermənistan nümayəndələri Yerevanda görüşüblər - Fotolar
22-10-2025, 15:07
Beynəlxalq səyyahlar Xankəndiyə səfər ediblər - (Yenilənib) - Fotolar
22-10-2025, 13:33
Mərkəzi Asiyadakı qaz kəməri...
22-10-2025, 10:47
Nikol Paşinyan: İlham Əliyev çox pozitiv addım atdı
22-10-2025, 10:25
Tibb işçilərinin əməkhaqlarına əlavənin müddəti uzadılıb
21-10-2025, 19:15
Həcc ziyarətinə sənəd qəbulu başlayır
21-10-2025, 17:59
Astanada Əliyevlə Tokayev təkbətək görüşüb, birgə bəyanat veriblər - (Yenilənib) - Fotolar
21-10-2025, 13:59
Ukrayna parçalana bilər
21-10-2025, 12:38
Qafqazda və Orta Asiyada sabitlik yaratma cəhdləri güclənir
21-10-2025, 12:36
Ramiz Mehdiyevin cinayət işi üzrə yeni faktlar məlum olub
21-10-2025, 11:48
İsa Həbibbəyli: "Qızımın seyfindən 1 milyon avronun oğurlanması..."
21-10-2025, 08:24
Ərdoğanın Yaxın Şərq turnesi başlayır
20-10-2025, 16:39
Keçmiş baş nazirdən xəyanət şübhəsi var
20-10-2025, 16:07
Mollazadə: Putin-Tramp görüşündə müsbət nəticə əldə edilməyəcək
20-10-2025, 15:51
Ramiz Mehdiyev dövlətə təhlükə yaradıb - Professor
20-10-2025, 14:28
ANAMA əməkdaşı Xocavənddə minaya düşüb
20-10-2025, 11:59
Prezident 10 məmuru təltif edib - Siyahı
20-10-2025, 09:21
Dayanıqlı iqtisadiyyatı olan ölkələrin reytinqi açıqlanıb - Siyahı
20-10-2025, 00:01
Zəngilanın azad edilməsindən 5 il ötür
19-10-2025, 09:43
Pakistanın qara səhifəsi - Fotolar
18-10-2025, 16:37
Vatikan zəfəri - Foto
ADP sədri ehtimal edir ki, “Tərtər işi” yaxşı araşdırılsa, onun da altından Mehdiyev və əlaltıları çıxacaq
Xalq artisti deyir ki, rəqqasların səhnə ömrü çox qısa olur. Bu az müddətdə uğur qazanmaq, əsl sənətkar kimi yetişmək üçün daha çox zəhmət çəkmək lazımıdır
Rus Dram Teatrının aktyoru deyir ki. bölgə teatrlarında diplomlu aktyor və rejissor tapmaq müşkül məsələdir
Qüdrət Həsənquliyevin fikrincə, Tramp görsə ki, Ukrayna qalib gəlir, Rusiyaya təkcə siyasi yox, hərbi dəstək də verəcək
"Xalq qəzeti"nin şöbə müdiri deyir ki, ömrü boyu özünü axtaran, dəfələrlə yanından ötüb keçən o qədər insan var ki
