22:37 / 31-03-2025
Zelenski prezident seçkilərinə hazırlaşır
19:41 / 31-03-2025
Keçmişə və gələcəyə yollanmaq reallığa çevriləcək
19:03 / 31-03-2025
Donetski ələ keçirmək rus ordusu üçün prioritetdir
18:45 / 31-03-2025
Almaniya səfiri Azərbaycan XİN-ə çağırılıb
18:31 / 31-03-2025
PUA və dronlar mövqelərimizə yaxınlaşıb, hərbçilərimiz atəşə tutulub - (Yenilənib)
17:25 / 31-03-2025
Genetik Ehtiyatlar İnstitutunun həyətindəki ağacları kəsirlər
17:15 / 31-03-2025
Xaçmaz və Qubanın kəndlərində yanğın olub
15:24 / 31-03-2025
Qlobal fond bazarlarında gərginlik yaranıb
15:11 / 31-03-2025
Atəşkəs Kiyev üçün təhlükə yarada bilər
14:31 / 31-03-2025
Əliyevlə Pezeşkian arasında telefon danışığı olub
14:12 / 31-03-2025
Sabahın hava proqnozu açıqlanıb
13:26 / 31-03-2025
Gərginlik yenidən artır: İran raketlərini həyəcan vəziyyətinə gətirib
12:49 / 31-03-2025
Sabah Almaniya prezidenti Azərbaycana gəlir
12:01 / 31-03-2025
Abşeronda oğul anasını qətlə yetirib
11:51 / 31-03-2025
Dövlət sərhədində müşahidə edilən uçuş aparatı zərərsizləşdirilib
11:37 / 31-03-2025
Prezident İlham Əliyev paylaşım edib - Foto
11:25 / 31-03-2025
Azərbaycana narkotik gətirən İran vətəndaşları saxlanılıb
10:51 / 31-03-2025
Mehriban Əliyeva Soyqırımı Günü ilə bağlı paylaşım edib - Foto
10:24 / 31-03-2025
Pentaqon rəhbəri məxfi məlumatları xanımı ilə bölüşür - Foto
10:08 / 31-03-2025
Ermənistanın əsassız iddialarına son qoyulmalıdır
09:58 / 31-03-2025
Ombudsman 31 mart soyqırımı ilə əlaqədar bəyanat yayıb
00:03 / 31-03-2025
Azərbaycanlıların soyqırımından 107 il ötür
23:39 / 30-03-2025
"Zirə" "Şamaxı"ya qalib gəlib
20:02 / 30-03-2025
May ayında iki gün iş olmayacaq
18:01 / 30-03-2025
Şeyx: "Bu, şəxsi işimdir, hər şeyi açıqlamalıyam?"
17:46 / 30-03-2025
Ərdoğan: "Türkiyə Azərbaycanda sülhə və təhlükəsizliyə önəmli töhfə verir"
17:45 / 30-03-2025
Belaruslu müxalifətçi itkin düşüb
15:24 / 30-03-2025
Ermənilər kəşfiyyat uçuşlarına cəhd edib, növbəti təxribata əl atıblar
14:06 / 30-03-2025
Sabah hava necə olacaq? - Proqnoz
10:52 / 30-03-2025
Səudiyyə Ərəbistanının Kralı İlham Əliyevi təbrik edib
13:35 / 27-03-2025
Prezident və birinci xanım Qarabağa səfər ediblər - (Yenilənib) - Foto
14:54 / 27-03-2025
İsrail israr edir: Türkiyədənsə, Suriyada Rusiya bazaları qalsın
23:29 / 28-03-2025
Azərbaycan solçuları Türkiyə kommunistlərindən narazıdır
16:12 / 27-03-2025
İlham Əliyev və Mehriban Əliyeva Şuşada bir sıra açılışlarda iştirak ediblər - Fotolar
14:31 / 27-03-2025
İlham Əliyev: Ağdam ölkəmizin ən gözəl şəhərlərindən birinə çevriləcək
14:22 / 27-03-2025
İrəvan yenidən Rusiyaya meyllənir
15:42 / 27-03-2025
Cüt bacıların söhbəti - Akif Əli yazır
22:59 / 27-03-2025
Ramazanın 28-ci günü:İmsak və iftar vaxtı
12:28 / 27-03-2025
Nazir: Rusiyaya qarşı sanksiyaların ləğvi Putinin hərəkətlərindən asılıdır
20:24 / 27-03-2025
Beşmərtəbəli villanı “gecəqondu” adı ilə sökmək istəyirlər
21:35 / 28-03-2025
"Qarabağ" "Turan Tovuz"a qalib gəlib
23:32 / 28-03-2025
Tramp: “Əgər Tehran bizimlə razılığa gəlməsə..."
Ədəbiyyatda “bazar qanunları...” - Firuz Mustafa yazır
Tarix: 07-09-2020 23:59 | Bölmə: Firuz MUSTAFA
Bu yazıda klassik və müasir ədəbi prosesin eksklüziv müqayisəsi fonunda çağdaş ədəbiyyatın üzləşdiyi problemlərə toxunulur
Tez-tez bu cür və ya buna bənzər ritorik suallar eşidirik: “Niyə bizim Tolstoyumuz, Dostoyevskimiz, Turgenevimiz yoxdur? Hanı bu günün Belinskisi, Dobrolyubovu?”
Elə sualın havasından başa düşmək olur ki, onu ortaya atan adamlar həm ədəbiyyat sevdalılarıdır, həm də...
Maraqlı sualdır. Mən bu sualları ortaya atan adamlara bəribaşdan öz dərin ehtiramımı bildirirəm. Amma artıq dediyim kimi, sualda ritorika da yox deyildir. Və ən maraqlısı da odur ki, bu sualla çıxış edənlərin əksəriyyəti çağdaş rus ədəbiyyatının havadarları və ya ruslar özləri deyil, bizim milli ədəbiyyatın təəssübkeşləridir. Halbuki adı çəkilən bu nəhəng ədəbi simalar “rus faktı” və “rus faktoru” olduğundan onların bir daha geri dönməsini, adi məntiqlə götürsək, ruslar özləri arzu etməlidirlər... Amma görünür, bir çox dərdlər kimi, dünya ədəbiyyatının dərdini çəkməyi də Tanrı bizə qismət edib.
Əvvəla, onu demək lazımdır ki, Tolstoyu, Dostoyevskini, Turgenevi, lap elə Qoqolu, Qonçarovu, Gertseni, Çernışevskini yenidən yetişdirmək imkanı yoxdur. Onları yetişdirmək üçün gərək 150-200 il əvvələ qayıdasan, yəni tarixi geriyə addımlayasan. Bundan ötrü gərək “Peterburqdan Moskvaya səyahət”ə Radişşevlə birgə çıxasan. Bunun üçün gərək Puşkin və Qoqoldan xeyir-dua alasan, Belinskinin -“qəzəbli Vissarionun” səsi sonralar çıxacaq “usta şilləsini” qazanasan. Bunun üçün gərəkdir ki, “Moskovskiy teleqraf”, “Oteçestvennıye zapiski”, “Sovremennik”, “Russkoye slovo”, “Vremya”, “Epoxa”, “Moskvityanin”, “Vremya”, “Xristianskiye çteniye” jurnallarının yaradıcısı və ya oxucusu olasan.
Mən hələ həmin dövrdəki yazıçıların dekabristlərlə dostluq əlaqələrini, azadlıqsevər insanların keçdiyi sürgün və məşəqqət yollarını demirəm. Hələ yağmurlu Peterburq, Neva, baş-başa verən kilsə qüllələri və o qüllələrdən gələn zəng səsləri qalsın bir yana...
Açığı, hərdən mənim də ürəyimdən təxminən buna bənzər suallar keçir: “Hanı bizim Flöberimiz, Balzakımız, Hüqomuz, Mopassanımız, Zolyamız, Qonkur qardaşlarımız?” Hə də, mən rusları bir yana qoyub fransız yazıçılarını deyirəm. Onlarda belə dahilər var, bəs bizdə niyə olmasın? Birdən yadıma düşür ki, bunun üçün ən azı Fransa, Paris, Napoleon, fransızların Rusiyaya və Prussiyaya hücumu, Paris kommunası, gilatino, inqilab... lazımdır. Məlumdur ki, bütün bunların baş verməsi üçün ən azı 150-200 il əvvəlki tarixə qayıtmaq zərurəti yaranmalıdır.
Fransız xalqını öz ədəbiyyatının problemləri ilə baş-başa buraxıb gəlin keçək necə deyərlər, məsələnin əsas tərəfinə. Axı biz söhbətə rus ədəbiyyatından başlamışdıq. Daha doğrusu, öz ədəbiyyatımızda “rus yazıçılarını” görmək istəyənlərin arzusunu ifadə etməyə çalışmışdıq.
Gəlin baxaq görək bu gün Rusiyanın özündə adlarını yuxarıda sadaladığımız dahilər bir yana dursun, heç o dövrün orta səviyyəli yazıçılarına tay tutulacaq bir qələm adamı varmı? Məsələn, bugünkü rus ədəbi mühitində heç Konstantin Aksakov, Nikolay Leskov, Mixail Saltıkov-Şedrin, Aleksandr Drujinin səviyyəli yazıçılar gözə dəymir, o ki ola Tolstoy və ya Çexov...
Rus tənqidi də elə rus ədəbiyyatı kimi bu gün az qala “yatıb hürür”, bizdən iraq və ya üzdən iraq. Axı klassik anlamda böyük ədəbiyyatın meydana gəlməsi üçün böyük tənqidçilər də olmalıdır. Mən hələ Vissarion Belinskini, Apollon Qriqoryevi, Pavel Annenkovu, Dmitri Pisarevi, necə deyərlər qoyuram bir kənara (bu ifadəni artıq bir neçə dəfə zərurətən işlətmişəm, hər halda təkrara görə üzr istəyirəm) təkcə Nikolay Dobrolyubovun adını xatırlatmaq istəyirəm. Cəmi 25 il ömür sürmüş bu “ədəbiyyat uşağının” özünün və dahiyanə fikirlərinin təzədən doğulması, meydana gəlməsi üçün də tarix geri dönməlidir. Bunun üçün gərək həmin o Dobrolyubov kimi gərək sənin atan keşiş ola, hələ lap “uşaq-muşaq” vaxtında yunan fəlsəfəsi ilə tanış olasan, Qədim Roma şairi Horatsinin şeirlərini orijinaldan tərcümə edəsən, o vaxtkı Peterburq Pedaqoji Universitetində təhsil alasan, müəllimlərin ola Lorens və Blaqoveşenskiy, ədəbi himayədarınsa, məsələn, Çernışevski... Bunun üçün gərəkdir ki, vərəm xəstəliyinə mübtəla olasan, azı bütün Avropa xəstəxanalarını dolaşasan, dərdinə dərman tapılmaya, gəlib öz vətənində 25 yaşında vəfat edəsən və özünə ustad saydığın, 37 yaşında dünyadan köçmüş dahi bir insanla eyni qəbristanlıqda yan-yana dəfn olunasan. Bəli, Dobrolyubovla Belinskinin məzarı Volkov qəbristanlığında yanaşı uyuyur...
Bu cür misalların sayını kifayət qədər uzatmaq olar. Öz ədəbiyyatımızı hələ qoyuram bir kənara, gəlin elə söhbəti rus ədəbiyyatı kontekstində davam etdirək.
Bu gün rus ədəbiyyatında nə baş verir? Uzun-uzadı təhlilə nə vaxtımız var, nə də marağımız. Təkcə onu demək kifayətdir ki, hazırda rus ədəbiyyatının ən görkəmli nümayəndələri fentezi, detektiv, ən yaxşı halda tarixi macəralar yazan müəlliflərdir. Onların yaratdığı “sabun operaları” hazırda kitab dükanlarını zəbt etməkdədir. Tirajları da Dostoyevskidən, Tolstoydan min dəfələrlə yüksək. Fikrimizə illüstrasiya kimi bəzi adları xatırlatmaq da olar. Məsələn, Lyudmila Ulitskaya, Boris Akunin, Dina Rubina, Yelene Çijova, Tatyana Tolstaya, Tatyana Ustinova, Darya Dontsova... Gəlin etiraf edək, elə bizim ədəbi təsərrüfatımızda da az-çox bu cür, yəni yüngül-əyləncəli janra müraciət edən müəlliflərin yazdıqları oxunur. Nə etməli? Bu, gerçəklikdir.
Amma bu o demək deyildir ki, bu gün bütün dünya ədəbiyyatı “yerində saymaqdadır”. Xeyr. Ədəbiyyat, böyük ədəbiyyat öz əbədi marşrutu ilə irəliləməkdədir. Mən vaxtilə yazdığım bir məqalədə bu barədə ətraflı söhbət açmışam. (“ROMAN JANRININ İNKİŞAF TRAYEKTORİYASI” “Azərbaycan” jurnalı.2013.05.)
Bu da ruscası: “Траектория развития прозы” http://proza.ru/2013/05/22/593 My Webpage
Rəhmətlik Hegel deyirdi ki, tarix öz qəhrəmanlarını, qəhrəmanlarsa öz tarixini yaradır. Görünür, bu günün “qəhrəmanlıq həddinin səddi” elə bu qədər tələb olunur. Axı indi ədəbiyyatda da bazar iqtisadiyyatından hoppanıb gəlmiş bir fenomen öz qanununu və hökmünü diktə edir. Bu, “tələb-təklif” qanunudur.
İndi ədəbiyyat az qala bütün paradiqma və paralellərinə görə bazarı yamsılamaqdadır. Orada hər şey isteklak üçün nəzərdə tutulub. Hətta özünə “yardımçı”, “satıcı”, “vasitəçi” tutan müəlliflər meydana gəlib.
Bu aləmin öz “yükdaşıyanları”, “hambalları”, “qulları” vardır. Bəli, bəli, ədəbi aləmdə “ədəbi qul” və ya “ədəbi zənci” anlayışı çoxdan özünə yer tutub. Mahiyyəti də bundan ibarətdir ki, məsələn, əlinin altında artıq pulu olan, amma özünü həyatda təsdiq edə bilməyən bir “ağıllı” birdən-birə şöhrət xəstəliyinə tutulur. Çıxış yolunu incəsənət sahəsində görür. Ya rəssam, ya bəstəkar, ya da yazıçı olmaq istəyir. Dilemma qarşısında qalan bu “istedad”, məsələn, fırça tuta bilmədiyi və ya not işarələrindən bir şey anlamadığı üçün özünü ədəbiyyata həsr etmək qərarına gəlir. Amma bu binəva, axmaq və eyni zamanda pullu adam hərfləri də düz-əməlli tanımır. Vaxtilə istədiyi qıza məktubu dostu yazıb. Bu dərəcədə savadsız olan şəxs arayıb-axtarıb özünə “ədəbi qul” və “ədəbi zənci” tapır. Bizim qəhrəmanın verdiyi pulun müqabilində “qul” onunçün “əsərlər” yazır. Bazar qanunları ilə işləyən bir aləmdə bundan daha optimal yol ola bilərmi?
Bəli, vaxtilə mənəviyyata işləyən ədəbiyyat indi daha çox bazara işləməkdədir. Reallıq budur.
Bölməyə aid digər xəbərlər
Tarix: 07-09-2020 23:59 | Bölmə: Firuz MUSTAFA
Bu yazıda klassik və müasir ədəbi prosesin eksklüziv müqayisəsi fonunda çağdaş ədəbiyyatın üzləşdiyi problemlərə toxunulur
Tez-tez bu cür və ya buna bənzər ritorik suallar eşidirik: “Niyə bizim Tolstoyumuz, Dostoyevskimiz, Turgenevimiz yoxdur? Hanı bu günün Belinskisi, Dobrolyubovu?”
Elə sualın havasından başa düşmək olur ki, onu ortaya atan adamlar həm ədəbiyyat sevdalılarıdır, həm də...
Maraqlı sualdır. Mən bu sualları ortaya atan adamlara bəribaşdan öz dərin ehtiramımı bildirirəm. Amma artıq dediyim kimi, sualda ritorika da yox deyildir. Və ən maraqlısı da odur ki, bu sualla çıxış edənlərin əksəriyyəti çağdaş rus ədəbiyyatının havadarları və ya ruslar özləri deyil, bizim milli ədəbiyyatın təəssübkeşləridir. Halbuki adı çəkilən bu nəhəng ədəbi simalar “rus faktı” və “rus faktoru” olduğundan onların bir daha geri dönməsini, adi məntiqlə götürsək, ruslar özləri arzu etməlidirlər... Amma görünür, bir çox dərdlər kimi, dünya ədəbiyyatının dərdini çəkməyi də Tanrı bizə qismət edib.
Əvvəla, onu demək lazımdır ki, Tolstoyu, Dostoyevskini, Turgenevi, lap elə Qoqolu, Qonçarovu, Gertseni, Çernışevskini yenidən yetişdirmək imkanı yoxdur. Onları yetişdirmək üçün gərək 150-200 il əvvələ qayıdasan, yəni tarixi geriyə addımlayasan. Bundan ötrü gərək “Peterburqdan Moskvaya səyahət”ə Radişşevlə birgə çıxasan. Bunun üçün gərək Puşkin və Qoqoldan xeyir-dua alasan, Belinskinin -“qəzəbli Vissarionun” səsi sonralar çıxacaq “usta şilləsini” qazanasan. Bunun üçün gərəkdir ki, “Moskovskiy teleqraf”, “Oteçestvennıye zapiski”, “Sovremennik”, “Russkoye slovo”, “Vremya”, “Epoxa”, “Moskvityanin”, “Vremya”, “Xristianskiye çteniye” jurnallarının yaradıcısı və ya oxucusu olasan.
Mən hələ həmin dövrdəki yazıçıların dekabristlərlə dostluq əlaqələrini, azadlıqsevər insanların keçdiyi sürgün və məşəqqət yollarını demirəm. Hələ yağmurlu Peterburq, Neva, baş-başa verən kilsə qüllələri və o qüllələrdən gələn zəng səsləri qalsın bir yana...
Açığı, hərdən mənim də ürəyimdən təxminən buna bənzər suallar keçir: “Hanı bizim Flöberimiz, Balzakımız, Hüqomuz, Mopassanımız, Zolyamız, Qonkur qardaşlarımız?” Hə də, mən rusları bir yana qoyub fransız yazıçılarını deyirəm. Onlarda belə dahilər var, bəs bizdə niyə olmasın? Birdən yadıma düşür ki, bunun üçün ən azı Fransa, Paris, Napoleon, fransızların Rusiyaya və Prussiyaya hücumu, Paris kommunası, gilatino, inqilab... lazımdır. Məlumdur ki, bütün bunların baş verməsi üçün ən azı 150-200 il əvvəlki tarixə qayıtmaq zərurəti yaranmalıdır.
Fransız xalqını öz ədəbiyyatının problemləri ilə baş-başa buraxıb gəlin keçək necə deyərlər, məsələnin əsas tərəfinə. Axı biz söhbətə rus ədəbiyyatından başlamışdıq. Daha doğrusu, öz ədəbiyyatımızda “rus yazıçılarını” görmək istəyənlərin arzusunu ifadə etməyə çalışmışdıq.
Gəlin baxaq görək bu gün Rusiyanın özündə adlarını yuxarıda sadaladığımız dahilər bir yana dursun, heç o dövrün orta səviyyəli yazıçılarına tay tutulacaq bir qələm adamı varmı? Məsələn, bugünkü rus ədəbi mühitində heç Konstantin Aksakov, Nikolay Leskov, Mixail Saltıkov-Şedrin, Aleksandr Drujinin səviyyəli yazıçılar gözə dəymir, o ki ola Tolstoy və ya Çexov...
Rus tənqidi də elə rus ədəbiyyatı kimi bu gün az qala “yatıb hürür”, bizdən iraq və ya üzdən iraq. Axı klassik anlamda böyük ədəbiyyatın meydana gəlməsi üçün böyük tənqidçilər də olmalıdır. Mən hələ Vissarion Belinskini, Apollon Qriqoryevi, Pavel Annenkovu, Dmitri Pisarevi, necə deyərlər qoyuram bir kənara (bu ifadəni artıq bir neçə dəfə zərurətən işlətmişəm, hər halda təkrara görə üzr istəyirəm) təkcə Nikolay Dobrolyubovun adını xatırlatmaq istəyirəm. Cəmi 25 il ömür sürmüş bu “ədəbiyyat uşağının” özünün və dahiyanə fikirlərinin təzədən doğulması, meydana gəlməsi üçün də tarix geri dönməlidir. Bunun üçün gərək həmin o Dobrolyubov kimi gərək sənin atan keşiş ola, hələ lap “uşaq-muşaq” vaxtında yunan fəlsəfəsi ilə tanış olasan, Qədim Roma şairi Horatsinin şeirlərini orijinaldan tərcümə edəsən, o vaxtkı Peterburq Pedaqoji Universitetində təhsil alasan, müəllimlərin ola Lorens və Blaqoveşenskiy, ədəbi himayədarınsa, məsələn, Çernışevski... Bunun üçün gərəkdir ki, vərəm xəstəliyinə mübtəla olasan, azı bütün Avropa xəstəxanalarını dolaşasan, dərdinə dərman tapılmaya, gəlib öz vətənində 25 yaşında vəfat edəsən və özünə ustad saydığın, 37 yaşında dünyadan köçmüş dahi bir insanla eyni qəbristanlıqda yan-yana dəfn olunasan. Bəli, Dobrolyubovla Belinskinin məzarı Volkov qəbristanlığında yanaşı uyuyur...
Bu cür misalların sayını kifayət qədər uzatmaq olar. Öz ədəbiyyatımızı hələ qoyuram bir kənara, gəlin elə söhbəti rus ədəbiyyatı kontekstində davam etdirək.
Bu gün rus ədəbiyyatında nə baş verir? Uzun-uzadı təhlilə nə vaxtımız var, nə də marağımız. Təkcə onu demək kifayətdir ki, hazırda rus ədəbiyyatının ən görkəmli nümayəndələri fentezi, detektiv, ən yaxşı halda tarixi macəralar yazan müəlliflərdir. Onların yaratdığı “sabun operaları” hazırda kitab dükanlarını zəbt etməkdədir. Tirajları da Dostoyevskidən, Tolstoydan min dəfələrlə yüksək. Fikrimizə illüstrasiya kimi bəzi adları xatırlatmaq da olar. Məsələn, Lyudmila Ulitskaya, Boris Akunin, Dina Rubina, Yelene Çijova, Tatyana Tolstaya, Tatyana Ustinova, Darya Dontsova... Gəlin etiraf edək, elə bizim ədəbi təsərrüfatımızda da az-çox bu cür, yəni yüngül-əyləncəli janra müraciət edən müəlliflərin yazdıqları oxunur. Nə etməli? Bu, gerçəklikdir.
Amma bu o demək deyildir ki, bu gün bütün dünya ədəbiyyatı “yerində saymaqdadır”. Xeyr. Ədəbiyyat, böyük ədəbiyyat öz əbədi marşrutu ilə irəliləməkdədir. Mən vaxtilə yazdığım bir məqalədə bu barədə ətraflı söhbət açmışam. (“ROMAN JANRININ İNKİŞAF TRAYEKTORİYASI” “Azərbaycan” jurnalı.2013.05.)
Bu da ruscası: “Траектория развития прозы” http://proza.ru/2013/05/22/593 My Webpage
Rəhmətlik Hegel deyirdi ki, tarix öz qəhrəmanlarını, qəhrəmanlarsa öz tarixini yaradır. Görünür, bu günün “qəhrəmanlıq həddinin səddi” elə bu qədər tələb olunur. Axı indi ədəbiyyatda da bazar iqtisadiyyatından hoppanıb gəlmiş bir fenomen öz qanununu və hökmünü diktə edir. Bu, “tələb-təklif” qanunudur.
İndi ədəbiyyat az qala bütün paradiqma və paralellərinə görə bazarı yamsılamaqdadır. Orada hər şey isteklak üçün nəzərdə tutulub. Hətta özünə “yardımçı”, “satıcı”, “vasitəçi” tutan müəlliflər meydana gəlib.
Bu aləmin öz “yükdaşıyanları”, “hambalları”, “qulları” vardır. Bəli, bəli, ədəbi aləmdə “ədəbi qul” və ya “ədəbi zənci” anlayışı çoxdan özünə yer tutub. Mahiyyəti də bundan ibarətdir ki, məsələn, əlinin altında artıq pulu olan, amma özünü həyatda təsdiq edə bilməyən bir “ağıllı” birdən-birə şöhrət xəstəliyinə tutulur. Çıxış yolunu incəsənət sahəsində görür. Ya rəssam, ya bəstəkar, ya da yazıçı olmaq istəyir. Dilemma qarşısında qalan bu “istedad”, məsələn, fırça tuta bilmədiyi və ya not işarələrindən bir şey anlamadığı üçün özünü ədəbiyyata həsr etmək qərarına gəlir. Amma bu binəva, axmaq və eyni zamanda pullu adam hərfləri də düz-əməlli tanımır. Vaxtilə istədiyi qıza məktubu dostu yazıb. Bu dərəcədə savadsız olan şəxs arayıb-axtarıb özünə “ədəbi qul” və “ədəbi zənci” tapır. Bizim qəhrəmanın verdiyi pulun müqabilində “qul” onunçün “əsərlər” yazır. Bazar qanunları ilə işləyən bir aləmdə bundan daha optimal yol ola bilərmi?
Bəli, vaxtilə mənəviyyata işləyən ədəbiyyat indi daha çox bazara işləməkdədir. Reallıq budur.
Müəllifin bütün yazıları - Firuz MUSTAFA
Bölməyə aid digər xəbərlər
29-07-2020, 09:23
Firuz MUSTAFA - Türk və hindu dillərinin kök yaxınlığı haqda... - Firuz Mustafa yazır
4-07-2020, 01:05
Firuz MUSTAFA - Rejissor Mərahim Fərzəlibəyovun əmək kitabçası… - Firuz Mustafa yazır
1-07-2020, 20:38
Firuz MUSTAFA - Oljas Süleymenov: “Azərbaycan həmişə ürəyimdədir...” - Firuz Mustafa yazır
Qüdrət Həsənquliyevin fikrincə, Tramp görsə ki, Ukrayna qalib gəlir, Rusiyaya təkcə siyasi yox, hərbi dəstək də verəcək
"Xalq qəzeti"nin şöbə müdiri deyir ki, ömrü boyu özünü axtaran, dəfələrlə yanından ötüb keçən o qədər insan var ki
Nadir Azməmmədov: “Təəssüf ki, indi rejissor olmaq, kino və serial çəkmək adiləşib, bəzən bunun məsuliyyətini dərk etmirlər”
Türkiyədə yaşayan Əməkdar artist deyir ki, siyasilərin illərlə həllinə çalışdığı hansısa bir məsələni bəzən uğurlu bir musiqi əsəri həll edə bilər
Qüdrət Həsənquliyev: “Düşmənçiliyə son qoymaq üçün ədalətli sülhə nail olmaq gərəkdir. Bunun üçün ya tərəflər 1991-ci ilin sərhədləri çərçivəsində bir-birinin ərazi bütövlüyünü tanıyır, ya da ərazi mübadiləsinə gedirlər. Amma indiki mərhələdə bu, az inandırıcı görünür”
