23:17 / 25-10-2025
Vəkil Zabil Qəhrəmanov həbs olunub
18:00 / 25-10-2025
Anar Əsədlidən 4 şikayətçi var
17:55 / 25-10-2025
“Sputnik Azərbaycan”ın böyük redaktoru Rusiyaya gedib
15:45 / 25-10-2025
Onlayn qumar oyunları: 5 dəstə ifşa edilib
14:48 / 25-10-2025
Sədr postu uğrunda mübarizə ata-oğul qarşıdurmasına səbəb olub
13:09 / 25-10-2025
Sabah yağış yağacaq - Proqnoz
11:31 / 25-10-2025
Prezident İlham Əliyev Tokayevə məktub göndərib
11:01 / 25-10-2025
Metroda dava salan 4 nəfər saxlanılıb
10:34 / 25-10-2025
Bakıda Zəfər konserti və atəşfəşanlıq olacaq
10:17 / 25-10-2025
Azərbaycan XİN Qazaxıstana təbrik ünvanlayıb
10:02 / 25-10-2025
Rusiya üzərində 121 Ukrayna PUA-sı vurulub
09:30 / 25-10-2025
Rusiya Kiyevə zərbə endirib: yaralıların sayı artır - (Yenilənib)
09:05 / 25-10-2025
Premyer Liqa: bu gün 4 komanda qarşılaşacaq
00:13 / 25-10-2025
Prezident Qubadlı ilə bağlı video paylaşıb
00:01 / 25-10-2025
Qubadlı şəhərinin işğaldan azad olunmasından 5 il ötür
23:49 / 24-10-2025
Şahnaz Haşımova xəstəxanaya yerləşdirilib
20:54 / 24-10-2025
Azərbaycan BMT ilə 2026-2030-cu illər üçün Əməkdaşlığa dair Çərçivə Sənədi imzalayıb
18:03 / 24-10-2025
Ermənistan və İran sadələşdirilmiş gömrük dəhlizi üzrə saziş imzalayacaq
17:54 / 24-10-2025
“Bu dəfə əzrayılın əlindən qaçdım...” - Abid Şərifov
17:49 / 24-10-2025
Veteranlara verilən 80 manat artırılmayacaq
17:14 / 24-10-2025
Dövlət Agentliyinin rəisi vəzifədən azad olunub - Yeni təyinat - (Yenilənib)
16:54 / 24-10-2025
"Starlink" vasitəsilə kibercinayətkarlıq artıb - Foto
16:36 / 24-10-2025
Avropa yeni raketdaşıyıcısını təqdim edib - Fotolar
16:20 / 24-10-2025
Ceyhun Bayramov TDT Baş katibi ilə görüşüb
16:07 / 24-10-2025
Milli Məclisin növbəti iclasının vaxtı açıqlanıb
15:58 / 24-10-2025
Dövlət müəssisələrindən bir milyon manat mənimsəyənlərə cəza istənilib
14:58 / 24-10-2025
Vladimir Putin İlham Əliyevə zəng edib
14:56 / 24-10-2025
Xocalıya növbəti köç karvanı gedib - (Yenilənib) - Fotolar
14:28 / 24-10-2025
Şuşa ilə bağlı Tədbirlər Planı təsdiqlənib
14:17 / 24-10-2025
“Quş qripi” Almaniyanı təhdid edir
12:00 / 21-10-2025
Xankəndi: böyük qələbəmiz - Rauf Rəcəbov yazır
11:29 / 24-10-2025
Paşinyan Erməni Apostol Kilsəsini Azərbaycanla sülhə təhlükə görür
16:05 / 21-10-2025
Akademikin armudu stəkanındakı limon
13:40 / 23-10-2025
Xocalıya növbəti köç karvanı gedib - (Yenilənib) - Fotolar
13:12 / 21-10-2025
Daş Veysəlli kəndində Şəhidlər Abidə Kompleksi yaradılıb - Fotolar
19:39 / 22-10-2025
Azərbaycan və Ermənistan nümayəndələri Yerevanda görüşüblər - Fotolar
12:35 / 24-10-2025
Sülh savaşı - Zahid Oruc yazır
14:48 / 25-10-2025
Sədr postu uğrunda mübarizə ata-oğul qarşıdurmasına səbəb olub
17:50 / 23-10-2025
On yeddi mindən çox müəllimin maaşı artacaq
14:16 / 23-10-2025
Hərbi ekspert: Azərbaycan Cənubi Qafqazda sabitliyi təmin edən əsas aktordur
17:14 / 24-10-2025
Dövlət Agentliyinin rəisi vəzifədən azad olunub - Yeni təyinat - (Yenilənib)
15:34 / 23-10-2025
Ərdoğan və Netanyahunun yeni döyüş meydanı - Kipr
Ömrün ikinci əsrinə qədəm qoysa da... - Firuz Mustafa yazır
Tarix: 17-07-2020 01:29 | Bölmə: Firuz MUSTAFA
Boris Yevgenyeviç Paton zəmanəmizin böyük elm adamlarından, dünyanın nəhəng fikir generatorlarından biridir
Akademik Patonu tanıyırsızmı?
Ukrayna sevdiyim ölkə, Kiyev xoşladığım şəhər, ukraynalılar isə çox hörmət bəslədiyim millətdir. Bir neçə il öncə fevral ayında bir neçə gün Ukraynada qalası oldum. Kiyevdə havalar soyuq keçsə də adamların isti münasibəti qışa meydan oxuyurdu. Bu qədim şəhərdə köhnə dost- tanışlarla görüşdüm. Adətən, başqa şəhərlərə gedərkən teatrlara, muzeylərə, kitab dükanlarına baş çəkirəm. Bu dəfə də adətimə xilaf çıxmadım.
Kiyevdə olarkən Ukrayna Milli Elmlər Akademiyasına getmək arzusuna düşdüm. Vaxtilə bu qüdrətli elm ocağında dəfələrlə olmuşam. Və bu dəfə məqsədim heç də şəxsi “akademik təəssübkeşlik” səciyyəsi daşımırdı. Doğrusu, fikrim akademiyanın prezidenti, dünyaca məşhur olan akademik Patonla görüşmək, imkan olarsa onunla söhbət etmək, ondan müsahibə götürmək idi. Tanışlarım böyük alimin enerjili fəaliyyətini qeyd etməklə yanaşı, onun vaxt məhdudıuğunun ola biləcəyini də qeyd etdilər. Əslində elə mənim də vaxtım çox məhdud idi, Xarkova getməli idim. Ona görə də fikrimdən tez daşındım. Amma bilirəm ki, israrlı olsaydım bu görüş baş tutacaqdı. İnşallah, qalsın gələn dəfəyə...
Mən həmkarlarımla söhbət zamanı bir şeyə əmin oldum ki, Paton daim hərəkətdə, fəaliyyətdə olan adamdır. Onu “tutmaq” elə də asan məsələ deyildir.
Bəs kimdir Paton?
Bilənlər bilir, bilməyənlərin nəzərinə çatdırım ki, Boris Yevgenyeviç Paton 1918-ci ildə doğulub. Artıq ömrünün bir əsrini geridə qoyub. Yeri gəlmişkən, onun atası Yevgeni Oskaroviç Paton da görkəmli elm xadimi idi.
Paton 1953-cü ildən Elmi-Tədqiqat Elektroqaynaq İnstitututunun direktoru, 1962-ci ildən isə Ukrayna MEA-nın prezidentidir. O, 400 elmi ixtiranın, minə yaxın elmi əsərin müəllifidir. Paton dünya elm və sənayesində metal qaynağı və elektrometallurgiya sahəsi üzrə ən böyük mütəxəssislərdən biri hesab olunur.
Paton həm də böyük təşkilatçıdır. Bu gün onun rəhbərlik etdiyi quruma 160 elmi-tədqiqat institutu və müəssisəsi, 180 büdcə təşkilatı daxildir. Akademiyada 40 mindən artıq adam, əsasən elmi işçilər çalışır.
Akademiyadakı tanışlardan öyrəndim ki, Paton gününün birinci yarısını rəhbərlik etdiyi elekroqaynaq sahəsinə, ikinci yarısını isə Akademiyanın ümumi işlərinə həsr edir.
Alimin kəşfləri bu gün təkcə fizika sahəsində deyil, geniş bir arenada, habelə tibbi-səhiyyə sahəsində tətbiq olunur.
Bəli, Boris Yevgenyeviç Paton əsl elm adamıdır.
Hələ ötən əsrdə onu SSRİ EA-nın prezidenti vəzifəsinə irəli çəkmək barədə Moskvada təşəbbüs irəli sürülmüşdü. 1975-ci ildə SSRİ EA-nın prezidenti, məşhur fizik Keldış ağır xəstə olduğuna görə işdən azad olunmağı barədə ərizə yazmışdı.
O zamankı ölkə rəhbərliyi Mstislav Vsevolodoviç Keldışın yerini tutmaq üçün layıqli namizəd axtarırdı. (Yeri gəlmişkən Keldış milliyyətcə karaim türkü idi). Sov.İKP MK katibi Suslov o vaxt Ukraynaya rəhbərlik edən Şerbitski ilə danışaraq Siyasi Büronun rəyini ona çatdırmışdı. Vladimir Vasilyeviç Şerbitski İttifaq rəhbərliyinin təklifini Patona bildirərkən məşhur alim Moskvaya getməkdən qəti imtina etmişdi.
Sonralar Boris Yevgenyeviç bu barədə öz xatirələrində belə demişdi: “Şerbitski məni kabinetinə dəvət etmişdi. Moskvadan gələn təklifi bildirdi. Mən israrla bu təklifdən boyun qaçırdım. O, mənim yanımdaca Suslovla danışmağa başladı. Fikrimi ona bildirdi. Dəstəkdən Suslovun səsi eşidildi:
“Necə yəni boyun qaçırır? Axı bu, şəxsən Leonid İliçin təklifidir. Patona deyin ki, o sabah mənim yanımda olsun”.
Səhərisi gün mən artıq Moskvada idim. SSRİ EA-nın vitse-prezidenti məni elə vağzalda qarşılayıb MK-nın elm şöbəsinin müdiri Trapeznikovun yanına apardı. Biz üçlükdə “boz kardinal”ın yanına getdik. Bir saatdan çox söhbətimiz oldu. Suslov məni nə qədər dilə tutsa da təklifə razılıq vermədim. MK katibi mənim təpki göstərdiyimi görüb dedi ki, onda hələlik öz işinizlə məşğul olun, biz yenə təkrarən, 9 Maydan sonra görüşüb bu məsələni müzakirə edərik. Mən oradan birbaşa Keldışın yanına getdim. Onunla söhbət əsnasında mənə edilən təklifi bildirdim. Keldış dedi ki, bu təklifi, yəni öz yerimə sənin namizədliyini mən irəli sürmüşəm, yuxarılara da bunu mən bildirmişəm... Qısası, mən yenə təklifi qəbul etmədim... Və az sonra Aleksandrov SSRİ EA-nın prezidenti seçildi...”
Bax, Paton belə insan, belə alim, bir sözlə belə Patondur.
Paton öz xalqının böyük patriotu, vətənpərvər ziyalısıdır. Krımın Rusiya tərəfindən ilhaqını, Dontskdə gedən savaşı kəskin şəkildə pisləyir.
Bir neçə il öncə alimin qızı vəfat edib. İndi onun yolunun davamçısı qız nəvəsi Olqadır.
Ömrünün ikinci yüzilliyinə qədəm qoymuş Paton bu gün də böyük bir enerji ilə öz fəaliyyətini davam etdirməkdədir.
Adətən bir çox xalqlara, o cümlədən də bizdə rəğbət bəslənilən adama belə deyirlər: “Səni yüz yaşayasan”. Artıq Boris Yevgenyeviç yüz yaşı arxada qoyub.
Ona görə də arzumuzu belə ifadə edirik: Səni ürəyincə yaşayasan, Boris Yevgenyeviç.
Bölməyə aid digər xəbərlər
Tarix: 17-07-2020 01:29 | Bölmə: Firuz MUSTAFA
Boris Yevgenyeviç Paton zəmanəmizin böyük elm adamlarından, dünyanın nəhəng fikir generatorlarından biridir
Akademik Patonu tanıyırsızmı?
Ukrayna sevdiyim ölkə, Kiyev xoşladığım şəhər, ukraynalılar isə çox hörmət bəslədiyim millətdir. Bir neçə il öncə fevral ayında bir neçə gün Ukraynada qalası oldum. Kiyevdə havalar soyuq keçsə də adamların isti münasibəti qışa meydan oxuyurdu. Bu qədim şəhərdə köhnə dost- tanışlarla görüşdüm. Adətən, başqa şəhərlərə gedərkən teatrlara, muzeylərə, kitab dükanlarına baş çəkirəm. Bu dəfə də adətimə xilaf çıxmadım.
Kiyevdə olarkən Ukrayna Milli Elmlər Akademiyasına getmək arzusuna düşdüm. Vaxtilə bu qüdrətli elm ocağında dəfələrlə olmuşam. Və bu dəfə məqsədim heç də şəxsi “akademik təəssübkeşlik” səciyyəsi daşımırdı. Doğrusu, fikrim akademiyanın prezidenti, dünyaca məşhur olan akademik Patonla görüşmək, imkan olarsa onunla söhbət etmək, ondan müsahibə götürmək idi. Tanışlarım böyük alimin enerjili fəaliyyətini qeyd etməklə yanaşı, onun vaxt məhdudıuğunun ola biləcəyini də qeyd etdilər. Əslində elə mənim də vaxtım çox məhdud idi, Xarkova getməli idim. Ona görə də fikrimdən tez daşındım. Amma bilirəm ki, israrlı olsaydım bu görüş baş tutacaqdı. İnşallah, qalsın gələn dəfəyə...
Mən həmkarlarımla söhbət zamanı bir şeyə əmin oldum ki, Paton daim hərəkətdə, fəaliyyətdə olan adamdır. Onu “tutmaq” elə də asan məsələ deyildir.
Bəs kimdir Paton?
Bilənlər bilir, bilməyənlərin nəzərinə çatdırım ki, Boris Yevgenyeviç Paton 1918-ci ildə doğulub. Artıq ömrünün bir əsrini geridə qoyub. Yeri gəlmişkən, onun atası Yevgeni Oskaroviç Paton da görkəmli elm xadimi idi.
Paton 1953-cü ildən Elmi-Tədqiqat Elektroqaynaq İnstitututunun direktoru, 1962-ci ildən isə Ukrayna MEA-nın prezidentidir. O, 400 elmi ixtiranın, minə yaxın elmi əsərin müəllifidir. Paton dünya elm və sənayesində metal qaynağı və elektrometallurgiya sahəsi üzrə ən böyük mütəxəssislərdən biri hesab olunur.
Paton həm də böyük təşkilatçıdır. Bu gün onun rəhbərlik etdiyi quruma 160 elmi-tədqiqat institutu və müəssisəsi, 180 büdcə təşkilatı daxildir. Akademiyada 40 mindən artıq adam, əsasən elmi işçilər çalışır.
Akademiyadakı tanışlardan öyrəndim ki, Paton gününün birinci yarısını rəhbərlik etdiyi elekroqaynaq sahəsinə, ikinci yarısını isə Akademiyanın ümumi işlərinə həsr edir.
Alimin kəşfləri bu gün təkcə fizika sahəsində deyil, geniş bir arenada, habelə tibbi-səhiyyə sahəsində tətbiq olunur.
Bəli, Boris Yevgenyeviç Paton əsl elm adamıdır.
Hələ ötən əsrdə onu SSRİ EA-nın prezidenti vəzifəsinə irəli çəkmək barədə Moskvada təşəbbüs irəli sürülmüşdü. 1975-ci ildə SSRİ EA-nın prezidenti, məşhur fizik Keldış ağır xəstə olduğuna görə işdən azad olunmağı barədə ərizə yazmışdı.
O zamankı ölkə rəhbərliyi Mstislav Vsevolodoviç Keldışın yerini tutmaq üçün layıqli namizəd axtarırdı. (Yeri gəlmişkən Keldış milliyyətcə karaim türkü idi). Sov.İKP MK katibi Suslov o vaxt Ukraynaya rəhbərlik edən Şerbitski ilə danışaraq Siyasi Büronun rəyini ona çatdırmışdı. Vladimir Vasilyeviç Şerbitski İttifaq rəhbərliyinin təklifini Patona bildirərkən məşhur alim Moskvaya getməkdən qəti imtina etmişdi.
Sonralar Boris Yevgenyeviç bu barədə öz xatirələrində belə demişdi: “Şerbitski məni kabinetinə dəvət etmişdi. Moskvadan gələn təklifi bildirdi. Mən israrla bu təklifdən boyun qaçırdım. O, mənim yanımdaca Suslovla danışmağa başladı. Fikrimi ona bildirdi. Dəstəkdən Suslovun səsi eşidildi:
“Necə yəni boyun qaçırır? Axı bu, şəxsən Leonid İliçin təklifidir. Patona deyin ki, o sabah mənim yanımda olsun”.
Səhərisi gün mən artıq Moskvada idim. SSRİ EA-nın vitse-prezidenti məni elə vağzalda qarşılayıb MK-nın elm şöbəsinin müdiri Trapeznikovun yanına apardı. Biz üçlükdə “boz kardinal”ın yanına getdik. Bir saatdan çox söhbətimiz oldu. Suslov məni nə qədər dilə tutsa da təklifə razılıq vermədim. MK katibi mənim təpki göstərdiyimi görüb dedi ki, onda hələlik öz işinizlə məşğul olun, biz yenə təkrarən, 9 Maydan sonra görüşüb bu məsələni müzakirə edərik. Mən oradan birbaşa Keldışın yanına getdim. Onunla söhbət əsnasında mənə edilən təklifi bildirdim. Keldış dedi ki, bu təklifi, yəni öz yerimə sənin namizədliyini mən irəli sürmüşəm, yuxarılara da bunu mən bildirmişəm... Qısası, mən yenə təklifi qəbul etmədim... Və az sonra Aleksandrov SSRİ EA-nın prezidenti seçildi...”
Bax, Paton belə insan, belə alim, bir sözlə belə Patondur.
Paton öz xalqının böyük patriotu, vətənpərvər ziyalısıdır. Krımın Rusiya tərəfindən ilhaqını, Dontskdə gedən savaşı kəskin şəkildə pisləyir.
Bir neçə il öncə alimin qızı vəfat edib. İndi onun yolunun davamçısı qız nəvəsi Olqadır.
Ömrünün ikinci yüzilliyinə qədəm qoymuş Paton bu gün də böyük bir enerji ilə öz fəaliyyətini davam etdirməkdədir.
Adətən bir çox xalqlara, o cümlədən də bizdə rəğbət bəslənilən adama belə deyirlər: “Səni yüz yaşayasan”. Artıq Boris Yevgenyeviç yüz yaşı arxada qoyub.
Ona görə də arzumuzu belə ifadə edirik: Səni ürəyincə yaşayasan, Boris Yevgenyeviç.
Müəllifin bütün yazıları - Firuz MUSTAFA
Bölməyə aid digər xəbərlər
29-07-2020, 09:23
Firuz MUSTAFA - Türk və hindu dillərinin kök yaxınlığı haqda... - Firuz Mustafa yazır
4-07-2020, 01:05
Firuz MUSTAFA - Rejissor Mərahim Fərzəlibəyovun əmək kitabçası… - Firuz Mustafa yazır
1-07-2020, 20:38
Firuz MUSTAFA - Oljas Süleymenov: “Azərbaycan həmişə ürəyimdədir...” - Firuz Mustafa yazır
ADP sədri ehtimal edir ki, “Tərtər işi” yaxşı araşdırılsa, onun da altından Mehdiyev və əlaltıları çıxacaq
Xalq artisti deyir ki, rəqqasların səhnə ömrü çox qısa olur. Bu az müddətdə uğur qazanmaq, əsl sənətkar kimi yetişmək üçün daha çox zəhmət çəkmək lazımıdır
Rus Dram Teatrının aktyoru deyir ki. bölgə teatrlarında diplomlu aktyor və rejissor tapmaq müşkül məsələdir
Qüdrət Həsənquliyevin fikrincə, Tramp görsə ki, Ukrayna qalib gəlir, Rusiyaya təkcə siyasi yox, hərbi dəstək də verəcək
"Xalq qəzeti"nin şöbə müdiri deyir ki, ömrü boyu özünü axtaran, dəfələrlə yanından ötüb keçən o qədər insan var ki
