18:09 / 05-07-2025
Mingəçevirdə iki qayıq toqquşub - Beş nəfər xəsarət alıb
14:30 / 05-07-2025
Sabah yağış yağacaq
14:16 / 05-07-2025
Akademik Yusif Məmmədəliyevin 120 illiyi qeyd ediləcək - Sərəncam
12:19 / 05-07-2025
“AzerGold”-un qiymətli metal satışından gəlirləri artıb
12:09 / 05-07-2025
Beş kollecə direktor təyin ediblər - Siyahı
12:04 / 05-07-2025
Sadiq Qurbanov: “Xankəndidə keçirilən ECO Zirvəsi Azərbaycanın qələbəsidir”
10:36 / 05-07-2025
DTX-nin Akademiyasında növbəti məzun buraxılışı olub - Video
10:35 / 05-07-2025
Türkiyəyə güclü qar yağıb
10:31 / 05-07-2025
Kürdə boğulan 19 yaşlı gəncin meyiti tapılıb
10:09 / 05-07-2025
Azərbaycanlı “qanuni oğru”lar barədə qərar verilib
09:26 / 05-07-2025
Aşura günü ilə bağlı qanvermə aksiyası başlayıb
19:49 / 04-07-2025
Şəmkirdə üç uşaq göldə batıb - Yenilənib
19:48 / 04-07-2025
İran prezidenti Qarabağa gəlib - (Yenilənib)
19:46 / 04-07-2025
Qərbi Azərbaycana qayıdışın hüquqi əsasları müzakirə olunub - Fotolar
19:14 / 04-07-2025
Ərdoğanı Füzulidən yola salıblar - (Yenilənib) - Foto
18:42 / 04-07-2025
İlham Əliyevlə İran prezidenti arasında görüş olub - Fotolar (Yenilənib)
18:35 / 04-07-2025
Ukrayna və ABŞ prezidentləri telefonla danışıblar
18:25 / 04-07-2025
Müsavat Rusiya səfirliyi qarşısında aksiya keçirmək istəyir
18:19 / 04-07-2025
DTX-nın saxladığı sabiq diplomatın məhkəməsi başlayıb
18:01 / 04-07-2025
Ali Məhkəmə inzibati mübahisələrə dair işlərlə bağlı qərar qəbul edib
17:42 / 04-07-2025
Şavkat Mirziyoyevin Azərbaycana səfəri başa çatıb
17:21 / 04-07-2025
Deputatlar daha 15 qanuna dəyişiklik edəcək - Siyahı
17:05 / 04-07-2025
Fransada “səssiz etiraz”: ABŞ demokratiyasına şübhə ilə yanaşırlar
16:59 / 04-07-2025
Sadır Japarovun Azərbaycana səfəri başa çatıb
16:33 / 04-07-2025
ECO-nun növbəti sammiti İranda keçiriləcək
16:31 / 04-07-2025
Ərdoğan ilə Pezeşkian Xankəndidə görüşüblər
16:20 / 04-07-2025
Meyxanaçı azadlığa buraxılıb
16:17 / 04-07-2025
Azərbaycan diaspor rəhbəri Rusiya vətəndaşlığından çıxarılıb
16:01 / 04-07-2025
Xankəndidə 17-ci Zirvə görüşü: ölkə başçıları mesajlar verir - (Yenilənib) - Fotolar
15:47 / 04-07-2025
Üç şəhidimiz Kəlbəcərdə dəfn edilib - Fotolar
21:03 / 30-06-2025
Rusiyada öldürülən qardaşların cənazəsi Azərbaycana gətirilib - (Yenilənib)
13:01 / 01-07-2025
Ərdoğan “ikinci vətən”indən niyə küsüb?
13:16 / 02-07-2025
Mədəniyyət nazirinə kulturoloji tövsiyə - Akif Əli yazır
14:40 / 03-07-2025
İlham Əliyev Qarabağa səfər edib - (Yenilənib+) - Fotolar
07:52 / 01-07-2025
ABŞ gözlənilmədən Moskvaya ultimatum verib
12:16 / 02-07-2025
Cəlaloğlu: Güzəştə getsək, Rusiya daha ağır şərtlərlə üstümüzə gələcək
19:48 / 04-07-2025
İran prezidenti Qarabağa gəlib - (Yenilənib)
10:26 / 02-07-2025
Azərbaycana qarşı mənəvi-siyasi strategiya: Rusiya nəyə nail olmaq istəyir?
15:33 / 02-07-2025
Rusiya daha da aqressivləşir
14:53 / 01-07-2025
Təkrar sertifikatlaşdırma: 2006 müəllim keçid balını toplaya bilməyib
16:55 / 02-07-2025
Professor: Rusiya başını itirmiş ayı kimi davranır
Ömrün ikinci əsrinə qədəm qoysa da... - Firuz Mustafa yazır
Tarix: 17-07-2020 01:29 | Bölmə: Firuz MUSTAFA
Boris Yevgenyeviç Paton zəmanəmizin böyük elm adamlarından, dünyanın nəhəng fikir generatorlarından biridir
Akademik Patonu tanıyırsızmı?
Ukrayna sevdiyim ölkə, Kiyev xoşladığım şəhər, ukraynalılar isə çox hörmət bəslədiyim millətdir. Bir neçə il öncə fevral ayında bir neçə gün Ukraynada qalası oldum. Kiyevdə havalar soyuq keçsə də adamların isti münasibəti qışa meydan oxuyurdu. Bu qədim şəhərdə köhnə dost- tanışlarla görüşdüm. Adətən, başqa şəhərlərə gedərkən teatrlara, muzeylərə, kitab dükanlarına baş çəkirəm. Bu dəfə də adətimə xilaf çıxmadım.
Kiyevdə olarkən Ukrayna Milli Elmlər Akademiyasına getmək arzusuna düşdüm. Vaxtilə bu qüdrətli elm ocağında dəfələrlə olmuşam. Və bu dəfə məqsədim heç də şəxsi “akademik təəssübkeşlik” səciyyəsi daşımırdı. Doğrusu, fikrim akademiyanın prezidenti, dünyaca məşhur olan akademik Patonla görüşmək, imkan olarsa onunla söhbət etmək, ondan müsahibə götürmək idi. Tanışlarım böyük alimin enerjili fəaliyyətini qeyd etməklə yanaşı, onun vaxt məhdudıuğunun ola biləcəyini də qeyd etdilər. Əslində elə mənim də vaxtım çox məhdud idi, Xarkova getməli idim. Ona görə də fikrimdən tez daşındım. Amma bilirəm ki, israrlı olsaydım bu görüş baş tutacaqdı. İnşallah, qalsın gələn dəfəyə...
Mən həmkarlarımla söhbət zamanı bir şeyə əmin oldum ki, Paton daim hərəkətdə, fəaliyyətdə olan adamdır. Onu “tutmaq” elə də asan məsələ deyildir.
Bəs kimdir Paton?
Bilənlər bilir, bilməyənlərin nəzərinə çatdırım ki, Boris Yevgenyeviç Paton 1918-ci ildə doğulub. Artıq ömrünün bir əsrini geridə qoyub. Yeri gəlmişkən, onun atası Yevgeni Oskaroviç Paton da görkəmli elm xadimi idi.
Paton 1953-cü ildən Elmi-Tədqiqat Elektroqaynaq İnstitututunun direktoru, 1962-ci ildən isə Ukrayna MEA-nın prezidentidir. O, 400 elmi ixtiranın, minə yaxın elmi əsərin müəllifidir. Paton dünya elm və sənayesində metal qaynağı və elektrometallurgiya sahəsi üzrə ən böyük mütəxəssislərdən biri hesab olunur.
Paton həm də böyük təşkilatçıdır. Bu gün onun rəhbərlik etdiyi quruma 160 elmi-tədqiqat institutu və müəssisəsi, 180 büdcə təşkilatı daxildir. Akademiyada 40 mindən artıq adam, əsasən elmi işçilər çalışır.
Akademiyadakı tanışlardan öyrəndim ki, Paton gününün birinci yarısını rəhbərlik etdiyi elekroqaynaq sahəsinə, ikinci yarısını isə Akademiyanın ümumi işlərinə həsr edir.
Alimin kəşfləri bu gün təkcə fizika sahəsində deyil, geniş bir arenada, habelə tibbi-səhiyyə sahəsində tətbiq olunur.
Bəli, Boris Yevgenyeviç Paton əsl elm adamıdır.
Hələ ötən əsrdə onu SSRİ EA-nın prezidenti vəzifəsinə irəli çəkmək barədə Moskvada təşəbbüs irəli sürülmüşdü. 1975-ci ildə SSRİ EA-nın prezidenti, məşhur fizik Keldış ağır xəstə olduğuna görə işdən azad olunmağı barədə ərizə yazmışdı.
O zamankı ölkə rəhbərliyi Mstislav Vsevolodoviç Keldışın yerini tutmaq üçün layıqli namizəd axtarırdı. (Yeri gəlmişkən Keldış milliyyətcə karaim türkü idi). Sov.İKP MK katibi Suslov o vaxt Ukraynaya rəhbərlik edən Şerbitski ilə danışaraq Siyasi Büronun rəyini ona çatdırmışdı. Vladimir Vasilyeviç Şerbitski İttifaq rəhbərliyinin təklifini Patona bildirərkən məşhur alim Moskvaya getməkdən qəti imtina etmişdi.
Sonralar Boris Yevgenyeviç bu barədə öz xatirələrində belə demişdi: “Şerbitski məni kabinetinə dəvət etmişdi. Moskvadan gələn təklifi bildirdi. Mən israrla bu təklifdən boyun qaçırdım. O, mənim yanımdaca Suslovla danışmağa başladı. Fikrimi ona bildirdi. Dəstəkdən Suslovun səsi eşidildi:
“Necə yəni boyun qaçırır? Axı bu, şəxsən Leonid İliçin təklifidir. Patona deyin ki, o sabah mənim yanımda olsun”.
Səhərisi gün mən artıq Moskvada idim. SSRİ EA-nın vitse-prezidenti məni elə vağzalda qarşılayıb MK-nın elm şöbəsinin müdiri Trapeznikovun yanına apardı. Biz üçlükdə “boz kardinal”ın yanına getdik. Bir saatdan çox söhbətimiz oldu. Suslov məni nə qədər dilə tutsa da təklifə razılıq vermədim. MK katibi mənim təpki göstərdiyimi görüb dedi ki, onda hələlik öz işinizlə məşğul olun, biz yenə təkrarən, 9 Maydan sonra görüşüb bu məsələni müzakirə edərik. Mən oradan birbaşa Keldışın yanına getdim. Onunla söhbət əsnasında mənə edilən təklifi bildirdim. Keldış dedi ki, bu təklifi, yəni öz yerimə sənin namizədliyini mən irəli sürmüşəm, yuxarılara da bunu mən bildirmişəm... Qısası, mən yenə təklifi qəbul etmədim... Və az sonra Aleksandrov SSRİ EA-nın prezidenti seçildi...”
Bax, Paton belə insan, belə alim, bir sözlə belə Patondur.
Paton öz xalqının böyük patriotu, vətənpərvər ziyalısıdır. Krımın Rusiya tərəfindən ilhaqını, Dontskdə gedən savaşı kəskin şəkildə pisləyir.
Bir neçə il öncə alimin qızı vəfat edib. İndi onun yolunun davamçısı qız nəvəsi Olqadır.
Ömrünün ikinci yüzilliyinə qədəm qoymuş Paton bu gün də böyük bir enerji ilə öz fəaliyyətini davam etdirməkdədir.
Adətən bir çox xalqlara, o cümlədən də bizdə rəğbət bəslənilən adama belə deyirlər: “Səni yüz yaşayasan”. Artıq Boris Yevgenyeviç yüz yaşı arxada qoyub.
Ona görə də arzumuzu belə ifadə edirik: Səni ürəyincə yaşayasan, Boris Yevgenyeviç.
Bölməyə aid digər xəbərlər
Tarix: 17-07-2020 01:29 | Bölmə: Firuz MUSTAFA
Boris Yevgenyeviç Paton zəmanəmizin böyük elm adamlarından, dünyanın nəhəng fikir generatorlarından biridir
Akademik Patonu tanıyırsızmı?
Ukrayna sevdiyim ölkə, Kiyev xoşladığım şəhər, ukraynalılar isə çox hörmət bəslədiyim millətdir. Bir neçə il öncə fevral ayında bir neçə gün Ukraynada qalası oldum. Kiyevdə havalar soyuq keçsə də adamların isti münasibəti qışa meydan oxuyurdu. Bu qədim şəhərdə köhnə dost- tanışlarla görüşdüm. Adətən, başqa şəhərlərə gedərkən teatrlara, muzeylərə, kitab dükanlarına baş çəkirəm. Bu dəfə də adətimə xilaf çıxmadım.
Kiyevdə olarkən Ukrayna Milli Elmlər Akademiyasına getmək arzusuna düşdüm. Vaxtilə bu qüdrətli elm ocağında dəfələrlə olmuşam. Və bu dəfə məqsədim heç də şəxsi “akademik təəssübkeşlik” səciyyəsi daşımırdı. Doğrusu, fikrim akademiyanın prezidenti, dünyaca məşhur olan akademik Patonla görüşmək, imkan olarsa onunla söhbət etmək, ondan müsahibə götürmək idi. Tanışlarım böyük alimin enerjili fəaliyyətini qeyd etməklə yanaşı, onun vaxt məhdudıuğunun ola biləcəyini də qeyd etdilər. Əslində elə mənim də vaxtım çox məhdud idi, Xarkova getməli idim. Ona görə də fikrimdən tez daşındım. Amma bilirəm ki, israrlı olsaydım bu görüş baş tutacaqdı. İnşallah, qalsın gələn dəfəyə...
Mən həmkarlarımla söhbət zamanı bir şeyə əmin oldum ki, Paton daim hərəkətdə, fəaliyyətdə olan adamdır. Onu “tutmaq” elə də asan məsələ deyildir.
Bəs kimdir Paton?
Bilənlər bilir, bilməyənlərin nəzərinə çatdırım ki, Boris Yevgenyeviç Paton 1918-ci ildə doğulub. Artıq ömrünün bir əsrini geridə qoyub. Yeri gəlmişkən, onun atası Yevgeni Oskaroviç Paton da görkəmli elm xadimi idi.
Paton 1953-cü ildən Elmi-Tədqiqat Elektroqaynaq İnstitututunun direktoru, 1962-ci ildən isə Ukrayna MEA-nın prezidentidir. O, 400 elmi ixtiranın, minə yaxın elmi əsərin müəllifidir. Paton dünya elm və sənayesində metal qaynağı və elektrometallurgiya sahəsi üzrə ən böyük mütəxəssislərdən biri hesab olunur.
Paton həm də böyük təşkilatçıdır. Bu gün onun rəhbərlik etdiyi quruma 160 elmi-tədqiqat institutu və müəssisəsi, 180 büdcə təşkilatı daxildir. Akademiyada 40 mindən artıq adam, əsasən elmi işçilər çalışır.
Akademiyadakı tanışlardan öyrəndim ki, Paton gününün birinci yarısını rəhbərlik etdiyi elekroqaynaq sahəsinə, ikinci yarısını isə Akademiyanın ümumi işlərinə həsr edir.
Alimin kəşfləri bu gün təkcə fizika sahəsində deyil, geniş bir arenada, habelə tibbi-səhiyyə sahəsində tətbiq olunur.
Bəli, Boris Yevgenyeviç Paton əsl elm adamıdır.
Hələ ötən əsrdə onu SSRİ EA-nın prezidenti vəzifəsinə irəli çəkmək barədə Moskvada təşəbbüs irəli sürülmüşdü. 1975-ci ildə SSRİ EA-nın prezidenti, məşhur fizik Keldış ağır xəstə olduğuna görə işdən azad olunmağı barədə ərizə yazmışdı.
O zamankı ölkə rəhbərliyi Mstislav Vsevolodoviç Keldışın yerini tutmaq üçün layıqli namizəd axtarırdı. (Yeri gəlmişkən Keldış milliyyətcə karaim türkü idi). Sov.İKP MK katibi Suslov o vaxt Ukraynaya rəhbərlik edən Şerbitski ilə danışaraq Siyasi Büronun rəyini ona çatdırmışdı. Vladimir Vasilyeviç Şerbitski İttifaq rəhbərliyinin təklifini Patona bildirərkən məşhur alim Moskvaya getməkdən qəti imtina etmişdi.
Sonralar Boris Yevgenyeviç bu barədə öz xatirələrində belə demişdi: “Şerbitski məni kabinetinə dəvət etmişdi. Moskvadan gələn təklifi bildirdi. Mən israrla bu təklifdən boyun qaçırdım. O, mənim yanımdaca Suslovla danışmağa başladı. Fikrimi ona bildirdi. Dəstəkdən Suslovun səsi eşidildi:
“Necə yəni boyun qaçırır? Axı bu, şəxsən Leonid İliçin təklifidir. Patona deyin ki, o sabah mənim yanımda olsun”.
Səhərisi gün mən artıq Moskvada idim. SSRİ EA-nın vitse-prezidenti məni elə vağzalda qarşılayıb MK-nın elm şöbəsinin müdiri Trapeznikovun yanına apardı. Biz üçlükdə “boz kardinal”ın yanına getdik. Bir saatdan çox söhbətimiz oldu. Suslov məni nə qədər dilə tutsa da təklifə razılıq vermədim. MK katibi mənim təpki göstərdiyimi görüb dedi ki, onda hələlik öz işinizlə məşğul olun, biz yenə təkrarən, 9 Maydan sonra görüşüb bu məsələni müzakirə edərik. Mən oradan birbaşa Keldışın yanına getdim. Onunla söhbət əsnasında mənə edilən təklifi bildirdim. Keldış dedi ki, bu təklifi, yəni öz yerimə sənin namizədliyini mən irəli sürmüşəm, yuxarılara da bunu mən bildirmişəm... Qısası, mən yenə təklifi qəbul etmədim... Və az sonra Aleksandrov SSRİ EA-nın prezidenti seçildi...”
Bax, Paton belə insan, belə alim, bir sözlə belə Patondur.
Paton öz xalqının böyük patriotu, vətənpərvər ziyalısıdır. Krımın Rusiya tərəfindən ilhaqını, Dontskdə gedən savaşı kəskin şəkildə pisləyir.
Bir neçə il öncə alimin qızı vəfat edib. İndi onun yolunun davamçısı qız nəvəsi Olqadır.
Ömrünün ikinci yüzilliyinə qədəm qoymuş Paton bu gün də böyük bir enerji ilə öz fəaliyyətini davam etdirməkdədir.
Adətən bir çox xalqlara, o cümlədən də bizdə rəğbət bəslənilən adama belə deyirlər: “Səni yüz yaşayasan”. Artıq Boris Yevgenyeviç yüz yaşı arxada qoyub.
Ona görə də arzumuzu belə ifadə edirik: Səni ürəyincə yaşayasan, Boris Yevgenyeviç.
Müəllifin bütün yazıları - Firuz MUSTAFA
Bölməyə aid digər xəbərlər
29-07-2020, 09:23
Firuz MUSTAFA - Türk və hindu dillərinin kök yaxınlığı haqda... - Firuz Mustafa yazır
4-07-2020, 01:05
Firuz MUSTAFA - Rejissor Mərahim Fərzəlibəyovun əmək kitabçası… - Firuz Mustafa yazır
1-07-2020, 20:38
Firuz MUSTAFA - Oljas Süleymenov: “Azərbaycan həmişə ürəyimdədir...” - Firuz Mustafa yazır
Qüdrət Həsənquliyevin fikrincə, Tramp görsə ki, Ukrayna qalib gəlir, Rusiyaya təkcə siyasi yox, hərbi dəstək də verəcək
"Xalq qəzeti"nin şöbə müdiri deyir ki, ömrü boyu özünü axtaran, dəfələrlə yanından ötüb keçən o qədər insan var ki
Nadir Azməmmədov: “Təəssüf ki, indi rejissor olmaq, kino və serial çəkmək adiləşib, bəzən bunun məsuliyyətini dərk etmirlər”
Türkiyədə yaşayan Əməkdar artist deyir ki, siyasilərin illərlə həllinə çalışdığı hansısa bir məsələni bəzən uğurlu bir musiqi əsəri həll edə bilər
Qüdrət Həsənquliyev: “Düşmənçiliyə son qoymaq üçün ədalətli sülhə nail olmaq gərəkdir. Bunun üçün ya tərəflər 1991-ci ilin sərhədləri çərçivəsində bir-birinin ərazi bütövlüyünü tanıyır, ya da ərazi mübadiləsinə gedirlər. Amma indiki mərhələdə bu, az inandırıcı görünür”
