21:22 / 17-08-2025
Astarada 66 yaşlı kişi qətlə yetirilib
16:16 / 17-08-2025
Avropa liderləri Vaşinqtona səfər edəcək
13:08 / 17-08-2025
Sabahın hava proqnozu açıqlanıb
09:41 / 17-08-2025
İsrail hökumətinin rəhbər şəxsi ABŞ-da saxlanılıb
08:54 / 17-08-2025
Sərhəd Xidməti Aparatının inzibati binasında yanğın olub
20:53 / 16-08-2025
Cəlilabadda 62 yaşlı qadın öldürülüb - Yenilənib
18:21 / 16-08-2025
Müğənni Rəqsanə həbs edilib - 520 min dollarlıq ittiham
17:40 / 16-08-2025
“Şamaxı” klubunda təyinatlar olub
17:27 / 16-08-2025
Zelenski: "Cəbhə xətti boyunca çətin istiqamətlərdə uğurlar əldə edirik"
16:46 / 16-08-2025
Yazıçı Vidadi Babanlı vəfat edib
15:30 / 16-08-2025
Ceyhun Bayramovla Ukrayna XİN başçısı arasında telefon danışığı olub
13:58 / 16-08-2025
Əziz Ələkbərli: İcma qərbi azərbaycanlıların öz yurdlarına dönməsi üçün fəaliyyətini davam etdirəcək
13:46 / 16-08-2025
Sabah hava necə olacaq? - Proqnoz
12:48 / 16-08-2025
Üç hərbçiyə ali rütbə verilib
12:40 / 16-08-2025
Prezident hərbi qulluqçuları təltif edib - Siyahı
11:51 / 16-08-2025
Xəzər dənizində zəlzələ olub
11:30 / 16-08-2025
Lökbatanda yaşayış binasında partlayış: bir nəfər xəsarət alıb
09:27 / 16-08-2025
Tovuz rayonunda zəlzələ baş verib
08:20 / 16-08-2025
Qərbi Azərbaycanla bağlı yeni kitab nəşr olunub - Foto
07:50 / 16-08-2025
Premyer Liqa: ilk turun daha 2 oyunu keçiriləcək
07:12 / 16-08-2025
Prezidentlərin ikinci görüşü sülhlə nəticələnə bilər
03:20 / 16-08-2025
Putin və Tramp Ukrayna ilə bağlı bir çox məqamları razılaşdırıblar - (Yenilənib+) - Video - Fotolar
22:20 / 15-08-2025
Rusiya-ABŞ görüşü Putin üçün uğurdur
22:05 / 15-08-2025
Putin və Tramp qlobal strateji təhlükəsizliyi də müzakirə edəcəklər
20:42 / 15-08-2025
Zelenski Putin-Tramp görüşündən gözləntilərini açıqlayıb
19:12 / 15-08-2025
Aya astronavt göndərəcəklər - Foto
18:03 / 15-08-2025
Bakı, Qubadlı və İmişidə ağaclar qanunsuz kəsilib
17:31 / 15-08-2025
İsfəndiyar Axundovun milyonluq avtomobillərinə həbs qoyulub
17:24 / 15-08-2025
Lisey və gimnaziyalara qəbul imtahanı keçiriləcək
16:41 / 15-08-2025
Hərbi xidmətə çağırışdan kimlərə möhlət verilir? - Siyahı
16:10 / 13-08-2025
Vahid Əhmədov Nəcməddin Sadıkovla bağlı sensasiyalı fakt açıqlayıb
03:20 / 16-08-2025
Putin və Tramp Ukrayna ilə bağlı bir çox məqamları razılaşdırıblar - (Yenilənib+) - Video - Fotolar
11:40 / 13-08-2025
Deputat: Vaşinqton razılaşması regionumuzda sülhə yol açır
13:17 / 14-08-2025
“Nikol Ermənistanı xilas etdi” - Ermənistanda hamı bu rəydədir?
11:58 / 14-08-2025
“Sumqayıt” İmani Barkerlə anlaşıb
14:59 / 15-08-2025
Tramp 907-ci düzəlişi rəsmən dayandırıb
20:53 / 16-08-2025
Cəlilabadda 62 yaşlı qadın öldürülüb - Yenilənib
08:07 / 15-08-2025
ABŞ və Rusiya dünyanı yenidən bölüşdürür
15:51 / 14-08-2025
Xəzərdə yeni ada kəşf ediblər
12:11 / 15-08-2025
Sabiq səfirlərdən çağırış: ABŞ ermənilərə və azərbaycanlılara real kömək etməlidir
00:22 / 13-08-2025
Departament sözçüsü: "Azərbaycan və Ermənistan arasındakı razılaşmalar..."
20:42 / 15-08-2025
Zelenski Putin-Tramp görüşündən gözləntilərini açıqlayıb
Landau - dahi fizik və qadın “ovçusu”... - Foto
Tarix: 23-07-2020 10:42 | Bölmə: Firuz MUSTAFA
Lev Landau... Dau...
Onun təkcə təltiflərinin hamısını qeyd etmək üçün bir neçə səhifə tələb olunur. SSRİ EA-nın akademiki, Nobel mükafatı laureatı, Sosialist Əməyi Qəhrəmanı, Maks Plank medalı laureatı, Frits London mükafatçısı, Lenin mükafatı və üç dəfə SSRİ Dövlət mükafatı laureatı, London Kral cəmiyyətinin üzvü, ABŞ Milli Akademiyasının üzvü, Danimarka Kral Akademiyasının üzvü, Amerika İncəsənət və elm akademiyasının üzvü, Fransa Fizika cəmiyyətinin və London Fizika cəmiyyətinin üzvü...
Lev Davidoviç Landau 22 yanvar 1908-ci ildə Bakı şəhərində neftçi-mühəndis David Lvoviç Landaunun ailəsində doğulub. Levin anası Lyubov Veniaminovna Qarkavi-Landau ixtisasca həkim idi və bu xanım uzun illər Balaxanıda akuşerka, orta məktəbdə və qadın gimnaziyasında həkim işləmişdi, eksperimental farmakologiyaya aid əsərlər yazmışdı.
Landau 1916-cı ildən Bakı yəhudi gimnaziyasında təhsil almış, 14 yaşında ikən Bakı Dövlət Universitetinə iki ixtisas üzrə -fizika və kimya üzrə daxil olmuşdur. O, sonralar fizikanı seçmişdir. 1924-cü ildən Landau təhsilini Leninqrad universitetində davam etdirmişdir.
1927-ci ildə təhsilini başa vuran Lev Landau Leninqrad fiziki-texniki institutunda elmi fəaliyyətə başlayır. Tezliklə 19 yaşlı Landau Kvant nəzəriyyəsinə öz elmi töhvəsini verir, ilk fundamental tədqiqatları ilə elm aləmində parlayır.
Sonrakı dövrdə Lev Landau Almaniya, Danimarka, İngiltərə, İsveçrədə elmi ezamiyyələrdə olur. O, Berlində A. Eynşteyn ilə tanış olur, Kopenhagendə Nils Borun laboratoriyasında çalışır.
Yaxın ətrafı adətən ona “Dau” deyə müraciət edirdilər.
1932-37-ci illərdə Ukraynada çalışan alimin elmi fəaliyyəti artıq ölkədən kənarda da məşhur idi.
Landau Stalin despotizminin qəti əleyhdarı idi. O, Lenini faşist və avantürist hesab edirdi. Elə bu və digər səbəblərə görə daim xüsusi xidmət orqanlarının nəzarətində idi.
Dau Sovet rejimi ilə heç cür barışa bilmirdi. 1937-ci ildə Pyotr Kapitsanın təklifi ilə Fizika Problemləri İnstitutunda nəzəri şöbənin müdiri təyin olunur. Stalin diktaturası əleyhinə yazdığı və tələbələrin paylaşdığı vərəqələrə görə həbs olunur. Bir il həbsdə qalan Landau nəhayət Kapitsanın (və eləcə də Borun) çoxsaylı xahişindən sonra azad edilir.
1943-47-ci illərdə Landau MDU-nin professoru kimi fəaliyyət göstərir.
1945-1953-cü illərdə Landau SSRİ-nin Atom layihəsinin hazırlanmasında iştirak edir.
Görkəmli alim 1956-68-ci illərdə MDU-nun Kvant nəzəriyyəsi kafedrasında çalışır, mühazirələr oxuyur.
7 yanvar 1962-ci ildə böyük fizik Moskvada Dmitrovs şosesində avtomobil qəzasına düşür, 59 gün komada qalır. Dünyanın bütün fizikləri və eləcə də həkimləri Landaunun həyatının xilası üçün əllərindən gələni əsirgəmədilər. Landau altı il ölümlə çarpışdı. O, 1962-ci il noyabr ayının 1-də Nobel mükafatına layiq görüldü. Nobel mükafatının təltifi tarixində ilk dəfə olaraq laureata mükafat xəstəxanada təqdim edildi.
Zarafatı çox sevən Landau “zarafat günündə” 1 aprel 1968-ci il tarixdə 60 yaşında ikən vəfat etdi.
P.S. Bir qədər də dahi fizikin ailəsi və şəxsi keyfiyyətləri barədə.
Landau hələ gəncliyində üç “prinsipdən” imtina etmək qərarına gəlmişdi. Bu cəhətlərə daxil idi: evlənməmək, siqaret çəkməmək, spirtli içki içməmək. Ümumiyyətlə, Dau ilk gəncliyində qadınlardan qorxurdu. O, həm də çox utancaq idi.
Amma Lev Davidoviç birinci prinsipi artıq məşhur fizik olarkən pozdu. O, gözəl bir xanımla - Konkordiya Terentyevna Drobantseva-Landau ilə ailə qurdu. Onlar bir “müqavilə” əsasında evlənmişdilər. Yəni nə ər advadın şəxsi işinə, nə də arvad ərinin şəxsi işinə qarışa bilərdi. Hərə öz həyatını yaşamalı idi. Onlar bütün həyatları boyu bu cür də yaşadılar.
Kora (Dau arvadını belə çağırırdı) ərinə sədaqətli idi. Hətta, Dau öləndən sonra bu xanım “Mənim ərim dahidir” adlı üçcildlik memuar da yazdı.
Amma ilk gəncliyində qadınlardan utanan, qorxan Dau evlənəndən bir müddət sonra bütün SSRİ-nin elm aləmində təkcə dahi fizik kimi deyil, həm də dahi “qadın ovçusu” kimi məşhurlaşdı.
Qadınlar da onu, bu zarafatcıl, deyib-gülən və ən əsası da əliaçıq kişini çox sevirdilər. Kora daim ərinə qısaqansa da hirsini və hikkəsini boğmağa çalışırdı. O, bilirdi və daim təkrar edirdi ki, dahi ilə ailə qurub. Amma qadın öz dahi ərini itirəndən sonra onunla bütün müşahidələrini olduğu kimi, vicdanla, real faktlar əsasında qələmə aldı. Adını qeyd etdiyimiz kitabda Landaunun zərif cinsə münasibəti barədə də ətraflı söhbət açılır. Burada heç bir bəzək-düzək yox idi.
Yeri gəlmişkən, dahi fizikin oğlu İqor Lvoviç Landau da (1946-2011) tanınmış fizik idi.
P.P.S. Bakının məşhur “Tarqovıy” küçəsindən keçərkən Nəsimi heykəlinin qarşısındakı yeraltı keçidi qalxıb sol tərəfdə qotik üslubunda tikilmiş binanın yaxasından asılmış xatirə lövhəsinə ötəri də olsa nəzər salın...
Bölməyə aid digər xəbərlər
Tarix: 23-07-2020 10:42 | Bölmə: Firuz MUSTAFA
Lev Landau... Dau...
Onun təkcə təltiflərinin hamısını qeyd etmək üçün bir neçə səhifə tələb olunur. SSRİ EA-nın akademiki, Nobel mükafatı laureatı, Sosialist Əməyi Qəhrəmanı, Maks Plank medalı laureatı, Frits London mükafatçısı, Lenin mükafatı və üç dəfə SSRİ Dövlət mükafatı laureatı, London Kral cəmiyyətinin üzvü, ABŞ Milli Akademiyasının üzvü, Danimarka Kral Akademiyasının üzvü, Amerika İncəsənət və elm akademiyasının üzvü, Fransa Fizika cəmiyyətinin və London Fizika cəmiyyətinin üzvü...
Lev Davidoviç Landau 22 yanvar 1908-ci ildə Bakı şəhərində neftçi-mühəndis David Lvoviç Landaunun ailəsində doğulub. Levin anası Lyubov Veniaminovna Qarkavi-Landau ixtisasca həkim idi və bu xanım uzun illər Balaxanıda akuşerka, orta məktəbdə və qadın gimnaziyasında həkim işləmişdi, eksperimental farmakologiyaya aid əsərlər yazmışdı.
Landau 1916-cı ildən Bakı yəhudi gimnaziyasında təhsil almış, 14 yaşında ikən Bakı Dövlət Universitetinə iki ixtisas üzrə -fizika və kimya üzrə daxil olmuşdur. O, sonralar fizikanı seçmişdir. 1924-cü ildən Landau təhsilini Leninqrad universitetində davam etdirmişdir.
1927-ci ildə təhsilini başa vuran Lev Landau Leninqrad fiziki-texniki institutunda elmi fəaliyyətə başlayır. Tezliklə 19 yaşlı Landau Kvant nəzəriyyəsinə öz elmi töhvəsini verir, ilk fundamental tədqiqatları ilə elm aləmində parlayır.
Sonrakı dövrdə Lev Landau Almaniya, Danimarka, İngiltərə, İsveçrədə elmi ezamiyyələrdə olur. O, Berlində A. Eynşteyn ilə tanış olur, Kopenhagendə Nils Borun laboratoriyasında çalışır.
Yaxın ətrafı adətən ona “Dau” deyə müraciət edirdilər.
1932-37-ci illərdə Ukraynada çalışan alimin elmi fəaliyyəti artıq ölkədən kənarda da məşhur idi.
Landau Stalin despotizminin qəti əleyhdarı idi. O, Lenini faşist və avantürist hesab edirdi. Elə bu və digər səbəblərə görə daim xüsusi xidmət orqanlarının nəzarətində idi.
Dau Sovet rejimi ilə heç cür barışa bilmirdi. 1937-ci ildə Pyotr Kapitsanın təklifi ilə Fizika Problemləri İnstitutunda nəzəri şöbənin müdiri təyin olunur. Stalin diktaturası əleyhinə yazdığı və tələbələrin paylaşdığı vərəqələrə görə həbs olunur. Bir il həbsdə qalan Landau nəhayət Kapitsanın (və eləcə də Borun) çoxsaylı xahişindən sonra azad edilir.
1943-47-ci illərdə Landau MDU-nin professoru kimi fəaliyyət göstərir.
1945-1953-cü illərdə Landau SSRİ-nin Atom layihəsinin hazırlanmasında iştirak edir.
Görkəmli alim 1956-68-ci illərdə MDU-nun Kvant nəzəriyyəsi kafedrasında çalışır, mühazirələr oxuyur.
7 yanvar 1962-ci ildə böyük fizik Moskvada Dmitrovs şosesində avtomobil qəzasına düşür, 59 gün komada qalır. Dünyanın bütün fizikləri və eləcə də həkimləri Landaunun həyatının xilası üçün əllərindən gələni əsirgəmədilər. Landau altı il ölümlə çarpışdı. O, 1962-ci il noyabr ayının 1-də Nobel mükafatına layiq görüldü. Nobel mükafatının təltifi tarixində ilk dəfə olaraq laureata mükafat xəstəxanada təqdim edildi.
Zarafatı çox sevən Landau “zarafat günündə” 1 aprel 1968-ci il tarixdə 60 yaşında ikən vəfat etdi.
P.S. Bir qədər də dahi fizikin ailəsi və şəxsi keyfiyyətləri barədə.
Landau hələ gəncliyində üç “prinsipdən” imtina etmək qərarına gəlmişdi. Bu cəhətlərə daxil idi: evlənməmək, siqaret çəkməmək, spirtli içki içməmək. Ümumiyyətlə, Dau ilk gəncliyində qadınlardan qorxurdu. O, həm də çox utancaq idi.
Amma Lev Davidoviç birinci prinsipi artıq məşhur fizik olarkən pozdu. O, gözəl bir xanımla - Konkordiya Terentyevna Drobantseva-Landau ilə ailə qurdu. Onlar bir “müqavilə” əsasında evlənmişdilər. Yəni nə ər advadın şəxsi işinə, nə də arvad ərinin şəxsi işinə qarışa bilərdi. Hərə öz həyatını yaşamalı idi. Onlar bütün həyatları boyu bu cür də yaşadılar.
Kora (Dau arvadını belə çağırırdı) ərinə sədaqətli idi. Hətta, Dau öləndən sonra bu xanım “Mənim ərim dahidir” adlı üçcildlik memuar da yazdı.
Amma ilk gəncliyində qadınlardan utanan, qorxan Dau evlənəndən bir müddət sonra bütün SSRİ-nin elm aləmində təkcə dahi fizik kimi deyil, həm də dahi “qadın ovçusu” kimi məşhurlaşdı.
Qadınlar da onu, bu zarafatcıl, deyib-gülən və ən əsası da əliaçıq kişini çox sevirdilər. Kora daim ərinə qısaqansa da hirsini və hikkəsini boğmağa çalışırdı. O, bilirdi və daim təkrar edirdi ki, dahi ilə ailə qurub. Amma qadın öz dahi ərini itirəndən sonra onunla bütün müşahidələrini olduğu kimi, vicdanla, real faktlar əsasında qələmə aldı. Adını qeyd etdiyimiz kitabda Landaunun zərif cinsə münasibəti barədə də ətraflı söhbət açılır. Burada heç bir bəzək-düzək yox idi.
Yeri gəlmişkən, dahi fizikin oğlu İqor Lvoviç Landau da (1946-2011) tanınmış fizik idi.
P.P.S. Bakının məşhur “Tarqovıy” küçəsindən keçərkən Nəsimi heykəlinin qarşısındakı yeraltı keçidi qalxıb sol tərəfdə qotik üslubunda tikilmiş binanın yaxasından asılmış xatirə lövhəsinə ötəri də olsa nəzər salın...
Müəllifin bütün yazıları - Firuz MUSTAFA
Bölməyə aid digər xəbərlər
29-07-2020, 09:23
Firuz MUSTAFA - Türk və hindu dillərinin kök yaxınlığı haqda... - Firuz Mustafa yazır
4-07-2020, 01:05
Firuz MUSTAFA - Rejissor Mərahim Fərzəlibəyovun əmək kitabçası… - Firuz Mustafa yazır
1-07-2020, 20:38
Firuz MUSTAFA - Oljas Süleymenov: “Azərbaycan həmişə ürəyimdədir...” - Firuz Mustafa yazır
Xalq artisti deyir ki, rəqqasların səhnə ömrü çox qısa olur. Bu az müddətdə uğur qazanmaq, əsl sənətkar kimi yetişmək üçün daha çox zəhmət çəkmək lazımıdır
Rus Dram Teatrının aktyoru deyir ki. bölgə teatrlarında diplomlu aktyor və rejissor tapmaq müşkül məsələdir
Qüdrət Həsənquliyevin fikrincə, Tramp görsə ki, Ukrayna qalib gəlir, Rusiyaya təkcə siyasi yox, hərbi dəstək də verəcək
"Xalq qəzeti"nin şöbə müdiri deyir ki, ömrü boyu özünü axtaran, dəfələrlə yanından ötüb keçən o qədər insan var ki
Nadir Azməmmədov: “Təəssüf ki, indi rejissor olmaq, kino və serial çəkmək adiləşib, bəzən bunun məsuliyyətini dərk etmirlər”
