14:08 / 21-11-2024
Ukrayna ərazi əvəzində sülhə razılaşmayacaq - Nazir
13:50 / 21-11-2024
NASA yüzlərlə mütəxəssisi işdən çıxarır
13:49 / 21-11-2024
Yaşayış minimumu 285 manat olacaq
13:32 / 21-11-2024
Dünyanın ən güclü donanmaları... - Qardaş Türkiyə siyahıda neçəncidir?
13:17 / 21-11-2024
Türkiyədə azərbaycanlı qadın güllələnib
13:16 / 21-11-2024
Prezidentə əhəmiyyət vermirlər - Gürcüstan parlamenti öz işinə başlayır
13:12 / 21-11-2024
Elza Seyidcahanın şeirləri dərsliyə salınıb? - DİM-dən açıqlama
13:10 / 21-11-2024
Zaxarova: “NATO qüvvələrinin Ukraynaya gəlməsi fəlakətə səbəb olacaq”
13:04 / 21-11-2024
Kino şirkəti Batmobil avtomobili istehsal edir
12:54 / 21-11-2024
Zaxarova: "COP29 beynəlxalq arenada Bakının nüfuzunu artıracaq"
12:45 / 21-11-2024
Trampdan qaçan amerikalılara 1 avroya ev təklif edirlər
12:38 / 21-11-2024
Rusiya-Ukrayna savaşı: Qərb silahları müharibənin xarakterini dəyişir
12:36 / 21-11-2024
Hesablama Palatası İşsizlikdən Sığorta Fondunun büdcəsi ilə bağlı təkliflər verib
12:24 / 21-11-2024
Sabah hava necə olacaq? - Proqnoz
12:13 / 21-11-2024
İrəvan-Tbilisi-İrəvan istiqamətində hava uçuşları başlayır
12:13 / 21-11-2024
Kərim Vəliyev pakistanlı komandanla görüşüb
12:00 / 21-11-2024
Sahil Babayev: "Bu paket 3 milyon insanı əhatə edəcək"
12:00 / 21-11-2024
Rusiyaya güclü artilleriya sistemləri göndərirlər - Foto
11:50 / 21-11-2024
Ermənistan 78 artilleriya qurğusu almaq istəyir
11:45 / 21-11-2024
Generalın oğlu vəzifəyə təyin olunub
11:43 / 21-11-2024
Rusiya Həştərxandan ballistik raket buraxıb - Foto
11:39 / 21-11-2024
Nazir pensiyalarda proqnozlaşdırılan artımları açıqlayıb
11:27 / 21-11-2024
COP29 zirvəsi Ərdoğanı leyboristlərlə barışdırıb
11:19 / 21-11-2024
Dövlət sərhədini pozan hava gəmiləri və... - Hökumət yeni qərar verib
11:15 / 21-11-2024
Bakıda daha 46 marşrutun fəaliyyəti bərpa olunur
10:56 / 21-11-2024
Şəhid ailələri ilə bağlı yeni qaydalar təsdiqlənib
10:54 / 21-11-2024
Pivə istehsalçıları cərimələnib
10:42 / 21-11-2024
İranda güclü zəlzələ olub
10:03 / 21-11-2024
İlon Mask miqrasiya ilə bağlı təklif verib
12:28 / 18-11-2024
Turan Manafzadə: “Mədəniyyət diplomatiyasından yararlanmağı bacarmalıyıq” - Müsahibə
12:05 / 19-11-2024
MMC vətəndaşın mənzilini dağıdıb, indi də obyektini ələ keçirmək istəyir - Fotolar
19:50 / 19-11-2024
Beynəlxalq Bank 272 min manat cərimələnib
16:45 / 20-11-2024
Nazir: "Regionlardakı bəzi poçt şöbələrinin bağlanması araşdırılacaq"
16:22 / 20-11-2024
“Real Betis” klubunun nümayəndəsi Bakıda nəyə təəccüblənib? - Foto
15:29 / 18-11-2024
Daha üç şəhərə konsul təyinatı olub - Siyahı
10:03 / 20-11-2024
Azərbaycan və Türkiyənin bələdiyyə təşkilatları arasında görüş keçirilib - Fotolar
17:09 / 18-11-2024
Deputatın oğlu yeni vəzifəyə təyin olunub
15:55 / 20-11-2024
Deputatın "Zəngimcell" oyunu: "Balansınız bitmişdir..."
16:18 / 19-11-2024
Birinci instansiya məhkəmələrinə hakimlər təyin edilib - Siyahı
13:32 / 21-11-2024
Dünyanın ən güclü donanmaları... - Qardaş Türkiyə siyahıda neçəncidir?
00:03 / 19-11-2024
Yer kürəsinə təhlükə: qitələr arasındakı məsafələr itəcək
Əbədiyyət düsturu - Firuz Mustafa yazır
Tarix: 05-07-2020 01:50 | Bölmə: Firuz MUSTAFA
(Dahi bəstəkarın yaradıcılığı haqqında düşüncələrim)
Qara Qarayev (1918-1982). SSRİ Xalq artisti, Sosialist Əməyi Qəhrəmanı, akademik, SSRİ və Azərbaycan SSR Dövlət mükafatları laureatı, Lenin mükafatı laureatı.
Təəssüf və təəccüb doğuran haldır: yeni nəsil Qara Qarayevin yaradıcılığı ilə arzuolunan səviyyədə tanış deyildir. Əsərləri dünyanın müxtəlif musiqi salonlarında səslənən, milyonlarla insanı həyəcanlandıran, vəcdə gətirən Qara Qarayev dühasına bu gün daha çox sırf insəsənət təmayülü üzrə fəaliyyət göstərən insanlar maraq göstərirlər. Amma mən əminəm ki, təkcə ayrı-ayrı musiqi mütəxəssisləri deyil, çoxsaylı sənət təəssübkeşləri də zaman-zaman Qarayev melodiyalarına üz tutacaq, Qarayev musiqisindən qidalanacaqlar.
Hələ çox gənc yaşlarından parlaq istedad kimi üzə çıxan, əsərləri böyük musiqi korifeylərinin diqqətini cəlb edən Qara Qarayevin sənət yolu elə də hamar olmayıb. O, öz həmkarları arasında bəlkə də ən çox tənqidə məruz qalan, yaradıcılığı daim mübahisə doğuran sənətkarlardan biri və bəlkə də birincisidir.
Nəyə görə bir çoxları "həzm edə" bilmirdilər Qarayev musiqisini? O zamankı siyasi elitanın "nəzəriyyəçiləri" onu qərbpərəstlikdə, "kütlə nümayəndələri" isə hədsiz "abstraktçılıq"da ittiham edirdilər...
Yadımdadır, mən uşaq olarkən atamın kitab rəfində təsadüfən əlimə keçən, 1947-ci ildə çap olunmuş bir broşürdə o vaxtkı respublika MK-nın birinci katibi Mircəfər Bağırovun insəsənət, mədəniyyət və ədəbiyyat xadimlərinin hansısa toplantısında məruzəsi verilmişdi. Bağırov öz çıxışında “Qərbə meylli” gənc bəstəkar Qara Qarayevi tənqid edir, habelə gənclərin ideya-siyasi tərbiyəsi ilə ciddi məşğul olmamaqda suçladığı dahi Üzeyir Hacıbəyliyə qarşı ittihamlar irəli sürürdü. Sonralar bu "tarixi çıxışdan" bəhrələnən tənqidçilər uzun müddət Qarayevi "burjua musiqisinə" rəğbətdə suçlandırdılar.
Doğrudanmı Qara Qarayev Qərbə meylli sənətkar idi? Bu sualın savabı qısa və birmənalıdır: bəli. Və burada təəccüblü heç nə yoxdur. Bəyəm Bethoven, Bax, Ştraus, Vaqner musiqisindən bəhrələnmədən, öyrənmədən nəhəng əsərlər yazmaq mümkündürmü? Böyük sənət heç zaman hansısa qapalı "muxtariyyətlə" məhdudlaşa bilməz. Onun üfüqləri əlçatmaz və sonsuzdur. Lakin Qarayev yad ladların axarında itib-batan, doğma musiqimizə arxa çevirən, ötəri "dəblə ayaqlaşmağa" çalışan bəstəçi deyildi. O, bütün ruhu ilə şərqli, daha doğrusu, azərbaycanlı idi. Onun əsrarəngiz musiqisi iki qütbün - Şərq və Qərbin əbədi bağlantısından, ittifaqından bəhrələnməklə araya-ərsəyə gəlmişdi. Bu musiqidə izahı çətin olan bir harmoniya, üzvi vəhdət vardı. Bu vəhdəti, bir qədər bayağı da çıxsa, ürəklə beyinin qarşılıqlı əlaqəsi kimi dəyərləndirmək olar. Onun əsərlərinin üslubi-stilistik cəhətlərində Qərb çaları möhkəm yer tutursa, mahiyyət qatlarında - kvintessensiyasında Şərq nüansları aydın nəzərə çarpır.
Qara Qarayev melodiyalarının ruhuna folklorumuzdan, xalq musiqilərimizdən gələn notlar hopub. Əgər diqqət kəsilən olsa, aydınca görər ki, onun əksər fundamental əsərlərində muğam və rənglərimizin, aşıq mahnılarımızın müxtəlif qammaları qərarlaşıb. Qarayev xalq musiqisindən öyrənir, habelə öz qeyri-adi yaradıcılığı ilə xalq çeşməsindən necə bəhrələnməyin sivil nümunəsini göstərirdi. Onun "Yeddi gözəl", "İldırımlı yollarla" baletləri, "Don Kixot" simfonik qravürü, "Leyli və Məcnun" simfonik poeması, "Zəriflik" mono operası, "Dostluq himni" kantatası bu dediklərimizə yaxşı misaldır. Mən fikrimə illüstrasiya üçün oxuculara konkret faktları xatırlatmaq istərdim: böyük bəstəkarın üçüncü simfoniyasında "Yanıq Kərəm" və "Keşişoğlu" aşıq havacatlarından, 1947-ci ildə bəstələdiyi simli kvartetdə isə aşıq və muğam musiqisindən istifadə olunub.
Onun musiqisində lirizm və epiklik, psixologizm və faciəvilik, qrotesk və hiperbola vəhdət təşkil edir. O, özünəməxsus melodiya, ritm və polifoniyası ilə Azərbaycan və eləcə də dünya musiqisinə yenilik, novatorluq gətirib.
Qarayev yaradıcılığının fəlsəfi mahiyyəti çox geniş bir spektrə malikdir. “Qara Qarayevin əsərlərinin qayəsini, ictimai-siyasi məzmununu ehtiva edən başlıca məziyyət nədir" sualına belə savab vermək olar: dünyada həqiqətin, gözəlliyin təntənəsi.
Bir sıra hallarda Q. Qarayevlə Ü. Hacıbəylini qarşılaşdırmaq və ya üz-üzə qoymaq meylləri də nəzərə çarpır. Bu, əsassız bir cəhddir. Ən azı ona görə ki, Qara Üzeyir bəyin ən sevimli tələbəsi, Üzeyir bəysə Qaranın sevdiyi ən böyük bəstəkar idi.
Mən musiqiçi olmasam da, Qara Qarayev musiqisinin ecazını, sehrini öz ruhumda, öz qanımda daim hiss edirəm. Bəzən tənhalığıma qapılanda, insan və həyat, keçmiş və gələcək, keçərilik və əbədiyyət, qorxaqlıq və qəhrəmanlıq, nifrət və sevgi... haqqında düşüncələrə dalanda Qarayev musiqisi hayıma çatır, dadıma yetişir. Bu musiqi idrakın və qəlbin harmoniyasından su içib.
Əslində Qara Qarayev musiqisi təkcə öz zəmanəsinin yox, bütün zamanların musiqisidir. Maestronun ölməz melodiyalarında bizim ruhumuzun fəlsəfəsi inikas olunub.
Yeri gəlmişkən, böyük bəstəkarımız Fikrət Əmirov deyirdi: “Qarayev sənəti əzəmətli Azərbaycan musiqi məbədinin ən etibarlı dayaqlarından biridir və bu musiqinin dünya şöhrəti qazanmasında onun rolu böyükdür... İstedad üstəgəl əmək - bizim ictimai həyatımızda, mədəniyyətimizdə Qarayev sənətinin mahiyyəti və pafosu bax bundadır”.
Görkəmli dirijor Yevgeni Svetlanov Qara Qarayev yaradıcılığı və onun “Yeddi gözəl” baleti haqqında söz açaraq yazırdı: “Qara Qarayevin ilham pərisinə not sətirləri darlıq edir. Tükənməz fantaziya və çalarların çoxluğu, son dərəcə gözəl melodiyalarla çox az halda qarşılaşdığımız harmonik bolluğun ayrılmaz uyğunluğu, ritmlər və onların dəyişmələri, səsli təzadlar və ehtirasın yüksək çılğınlığı - bütün bunlar “Yeddi gözəl”in misilsiz musiqili-xoreoqrafik görüntü-açıqlamalarında özünün ən yüksək səviyyəli ifadəsini tapmışdır. Tam arxayınçılıqla deyə bilərəm ki, burada Q. Qarayev adıçəkilən janrda ümumdünya səviyyəsinə qalxa bilmişdir”.
Qara Qarayev musiqisi “vaxtı mənalı keçirmək istəyənlər, asudə vaxtlarında dincəlməyə üstünlük verənlər” üçün hesablanmış musiqi deyildir. Bu musiqi düşünənlər, döyüşənlər, qaliblər üçün bəstələnib.
Onun kino və səhnə əsərləri üçün yazdığı musiqi əsərləri də misilsiz dərəcədə gözəl və əlvandır. O, kiçik melodik parçalarda belə, bütöv bir obraz canlandıra bilirdi. Yeri gəlmişkən, yaradıcılıq psixologiyası ilə bağlı bəlkə də subyektiv səciyyə daşıya biləcək bir cəhəti qeyd etmək istəyirəm. Mən daha çox dramaturji fəaliyyətlə məşğulam, onlarla pyesimə müxtəlif teatrlarda quruluş verilib. Yazı prosesində mən çox vaxt klassik və müasir bəstəkarların, habelə folklor musiqisinin melodiyalarından təsirlənir, bir növ “enerji alıram”. Bir çox əsərlərin üzərində işləyərkən böyük bəstəkarımızın - Qarayevin əsərləri mənim düşüncələrimə sanki bələdçilik edir, işıq tutur.
Mən Qara Qarayevi həyatda bir neçə dəfə görüb müşahidə etmişəm. O, daim dalğın və düşüncəli idi. Hətta onun sakit addımlarında, xəyala dalmağında belə, sanki hansısa sehrli musiqinin sədaları səslənməkdə idi.
Böyük bəstəkarın dəfn gününü də yaxşı xatırlayıram. 1982-ci ilin ilıq yaz günündə onun cənazəsi Dövlət Filarmoniyasının salonunda qoyulmuşdu. Buraya Qara Qarayevlə vidalaşmaq üçün minlərlə adam toplaşmışdı. Salonda maestronun musiqisi səslənirdi. Dahi sənətkar gözlərini əbədi yumsa da, onun ecazkar musiqisi ürəklərdə, beyinlərdə əks-səda verirdi. Fəxri xiyabanda təşkil edilmiş dəfn mərasimində ağsaçlı, qocaman bir gürcü bəstəkarının dediyi sözlər yaddaşıma əbədi həkk olunub:
"Əzizim Qara, bu tabutda sən yox, mən uzanmalı idim. Sən hələ uzun illər yazıb-yaratmalı, dünyanı heyrətləndirməli, insanları sevindirməli idin".
Qarayev musiqisi dünyanın özü kimi qədim, dünyanın özü kimi cavandır.
Böyük bəstəkarın əsərlərinin sadəliyi onun mürəkkəbliyində, mürəkkəbliyi isə sadəliyindədir. Qara Qarayev musiqisi ölməz və əbədiyaşardır. Əbədiyyətin və xalqımızın özü kimi.
Bölməyə aid digər xəbərlər
Tarix: 05-07-2020 01:50 | Bölmə: Firuz MUSTAFA
(Dahi bəstəkarın yaradıcılığı haqqında düşüncələrim)
Qara Qarayev (1918-1982). SSRİ Xalq artisti, Sosialist Əməyi Qəhrəmanı, akademik, SSRİ və Azərbaycan SSR Dövlət mükafatları laureatı, Lenin mükafatı laureatı.
Təəssüf və təəccüb doğuran haldır: yeni nəsil Qara Qarayevin yaradıcılığı ilə arzuolunan səviyyədə tanış deyildir. Əsərləri dünyanın müxtəlif musiqi salonlarında səslənən, milyonlarla insanı həyəcanlandıran, vəcdə gətirən Qara Qarayev dühasına bu gün daha çox sırf insəsənət təmayülü üzrə fəaliyyət göstərən insanlar maraq göstərirlər. Amma mən əminəm ki, təkcə ayrı-ayrı musiqi mütəxəssisləri deyil, çoxsaylı sənət təəssübkeşləri də zaman-zaman Qarayev melodiyalarına üz tutacaq, Qarayev musiqisindən qidalanacaqlar.
Hələ çox gənc yaşlarından parlaq istedad kimi üzə çıxan, əsərləri böyük musiqi korifeylərinin diqqətini cəlb edən Qara Qarayevin sənət yolu elə də hamar olmayıb. O, öz həmkarları arasında bəlkə də ən çox tənqidə məruz qalan, yaradıcılığı daim mübahisə doğuran sənətkarlardan biri və bəlkə də birincisidir.
Nəyə görə bir çoxları "həzm edə" bilmirdilər Qarayev musiqisini? O zamankı siyasi elitanın "nəzəriyyəçiləri" onu qərbpərəstlikdə, "kütlə nümayəndələri" isə hədsiz "abstraktçılıq"da ittiham edirdilər...
Yadımdadır, mən uşaq olarkən atamın kitab rəfində təsadüfən əlimə keçən, 1947-ci ildə çap olunmuş bir broşürdə o vaxtkı respublika MK-nın birinci katibi Mircəfər Bağırovun insəsənət, mədəniyyət və ədəbiyyat xadimlərinin hansısa toplantısında məruzəsi verilmişdi. Bağırov öz çıxışında “Qərbə meylli” gənc bəstəkar Qara Qarayevi tənqid edir, habelə gənclərin ideya-siyasi tərbiyəsi ilə ciddi məşğul olmamaqda suçladığı dahi Üzeyir Hacıbəyliyə qarşı ittihamlar irəli sürürdü. Sonralar bu "tarixi çıxışdan" bəhrələnən tənqidçilər uzun müddət Qarayevi "burjua musiqisinə" rəğbətdə suçlandırdılar.
Doğrudanmı Qara Qarayev Qərbə meylli sənətkar idi? Bu sualın savabı qısa və birmənalıdır: bəli. Və burada təəccüblü heç nə yoxdur. Bəyəm Bethoven, Bax, Ştraus, Vaqner musiqisindən bəhrələnmədən, öyrənmədən nəhəng əsərlər yazmaq mümkündürmü? Böyük sənət heç zaman hansısa qapalı "muxtariyyətlə" məhdudlaşa bilməz. Onun üfüqləri əlçatmaz və sonsuzdur. Lakin Qarayev yad ladların axarında itib-batan, doğma musiqimizə arxa çevirən, ötəri "dəblə ayaqlaşmağa" çalışan bəstəçi deyildi. O, bütün ruhu ilə şərqli, daha doğrusu, azərbaycanlı idi. Onun əsrarəngiz musiqisi iki qütbün - Şərq və Qərbin əbədi bağlantısından, ittifaqından bəhrələnməklə araya-ərsəyə gəlmişdi. Bu musiqidə izahı çətin olan bir harmoniya, üzvi vəhdət vardı. Bu vəhdəti, bir qədər bayağı da çıxsa, ürəklə beyinin qarşılıqlı əlaqəsi kimi dəyərləndirmək olar. Onun əsərlərinin üslubi-stilistik cəhətlərində Qərb çaları möhkəm yer tutursa, mahiyyət qatlarında - kvintessensiyasında Şərq nüansları aydın nəzərə çarpır.
Qara Qarayev melodiyalarının ruhuna folklorumuzdan, xalq musiqilərimizdən gələn notlar hopub. Əgər diqqət kəsilən olsa, aydınca görər ki, onun əksər fundamental əsərlərində muğam və rənglərimizin, aşıq mahnılarımızın müxtəlif qammaları qərarlaşıb. Qarayev xalq musiqisindən öyrənir, habelə öz qeyri-adi yaradıcılığı ilə xalq çeşməsindən necə bəhrələnməyin sivil nümunəsini göstərirdi. Onun "Yeddi gözəl", "İldırımlı yollarla" baletləri, "Don Kixot" simfonik qravürü, "Leyli və Məcnun" simfonik poeması, "Zəriflik" mono operası, "Dostluq himni" kantatası bu dediklərimizə yaxşı misaldır. Mən fikrimə illüstrasiya üçün oxuculara konkret faktları xatırlatmaq istərdim: böyük bəstəkarın üçüncü simfoniyasında "Yanıq Kərəm" və "Keşişoğlu" aşıq havacatlarından, 1947-ci ildə bəstələdiyi simli kvartetdə isə aşıq və muğam musiqisindən istifadə olunub.
Onun musiqisində lirizm və epiklik, psixologizm və faciəvilik, qrotesk və hiperbola vəhdət təşkil edir. O, özünəməxsus melodiya, ritm və polifoniyası ilə Azərbaycan və eləcə də dünya musiqisinə yenilik, novatorluq gətirib.
Qarayev yaradıcılığının fəlsəfi mahiyyəti çox geniş bir spektrə malikdir. “Qara Qarayevin əsərlərinin qayəsini, ictimai-siyasi məzmununu ehtiva edən başlıca məziyyət nədir" sualına belə savab vermək olar: dünyada həqiqətin, gözəlliyin təntənəsi.
Bir sıra hallarda Q. Qarayevlə Ü. Hacıbəylini qarşılaşdırmaq və ya üz-üzə qoymaq meylləri də nəzərə çarpır. Bu, əsassız bir cəhddir. Ən azı ona görə ki, Qara Üzeyir bəyin ən sevimli tələbəsi, Üzeyir bəysə Qaranın sevdiyi ən böyük bəstəkar idi.
Mən musiqiçi olmasam da, Qara Qarayev musiqisinin ecazını, sehrini öz ruhumda, öz qanımda daim hiss edirəm. Bəzən tənhalığıma qapılanda, insan və həyat, keçmiş və gələcək, keçərilik və əbədiyyət, qorxaqlıq və qəhrəmanlıq, nifrət və sevgi... haqqında düşüncələrə dalanda Qarayev musiqisi hayıma çatır, dadıma yetişir. Bu musiqi idrakın və qəlbin harmoniyasından su içib.
Əslində Qara Qarayev musiqisi təkcə öz zəmanəsinin yox, bütün zamanların musiqisidir. Maestronun ölməz melodiyalarında bizim ruhumuzun fəlsəfəsi inikas olunub.
Yeri gəlmişkən, böyük bəstəkarımız Fikrət Əmirov deyirdi: “Qarayev sənəti əzəmətli Azərbaycan musiqi məbədinin ən etibarlı dayaqlarından biridir və bu musiqinin dünya şöhrəti qazanmasında onun rolu böyükdür... İstedad üstəgəl əmək - bizim ictimai həyatımızda, mədəniyyətimizdə Qarayev sənətinin mahiyyəti və pafosu bax bundadır”.
Görkəmli dirijor Yevgeni Svetlanov Qara Qarayev yaradıcılığı və onun “Yeddi gözəl” baleti haqqında söz açaraq yazırdı: “Qara Qarayevin ilham pərisinə not sətirləri darlıq edir. Tükənməz fantaziya və çalarların çoxluğu, son dərəcə gözəl melodiyalarla çox az halda qarşılaşdığımız harmonik bolluğun ayrılmaz uyğunluğu, ritmlər və onların dəyişmələri, səsli təzadlar və ehtirasın yüksək çılğınlığı - bütün bunlar “Yeddi gözəl”in misilsiz musiqili-xoreoqrafik görüntü-açıqlamalarında özünün ən yüksək səviyyəli ifadəsini tapmışdır. Tam arxayınçılıqla deyə bilərəm ki, burada Q. Qarayev adıçəkilən janrda ümumdünya səviyyəsinə qalxa bilmişdir”.
Qara Qarayev musiqisi “vaxtı mənalı keçirmək istəyənlər, asudə vaxtlarında dincəlməyə üstünlük verənlər” üçün hesablanmış musiqi deyildir. Bu musiqi düşünənlər, döyüşənlər, qaliblər üçün bəstələnib.
Onun kino və səhnə əsərləri üçün yazdığı musiqi əsərləri də misilsiz dərəcədə gözəl və əlvandır. O, kiçik melodik parçalarda belə, bütöv bir obraz canlandıra bilirdi. Yeri gəlmişkən, yaradıcılıq psixologiyası ilə bağlı bəlkə də subyektiv səciyyə daşıya biləcək bir cəhəti qeyd etmək istəyirəm. Mən daha çox dramaturji fəaliyyətlə məşğulam, onlarla pyesimə müxtəlif teatrlarda quruluş verilib. Yazı prosesində mən çox vaxt klassik və müasir bəstəkarların, habelə folklor musiqisinin melodiyalarından təsirlənir, bir növ “enerji alıram”. Bir çox əsərlərin üzərində işləyərkən böyük bəstəkarımızın - Qarayevin əsərləri mənim düşüncələrimə sanki bələdçilik edir, işıq tutur.
Mən Qara Qarayevi həyatda bir neçə dəfə görüb müşahidə etmişəm. O, daim dalğın və düşüncəli idi. Hətta onun sakit addımlarında, xəyala dalmağında belə, sanki hansısa sehrli musiqinin sədaları səslənməkdə idi.
Böyük bəstəkarın dəfn gününü də yaxşı xatırlayıram. 1982-ci ilin ilıq yaz günündə onun cənazəsi Dövlət Filarmoniyasının salonunda qoyulmuşdu. Buraya Qara Qarayevlə vidalaşmaq üçün minlərlə adam toplaşmışdı. Salonda maestronun musiqisi səslənirdi. Dahi sənətkar gözlərini əbədi yumsa da, onun ecazkar musiqisi ürəklərdə, beyinlərdə əks-səda verirdi. Fəxri xiyabanda təşkil edilmiş dəfn mərasimində ağsaçlı, qocaman bir gürcü bəstəkarının dediyi sözlər yaddaşıma əbədi həkk olunub:
"Əzizim Qara, bu tabutda sən yox, mən uzanmalı idim. Sən hələ uzun illər yazıb-yaratmalı, dünyanı heyrətləndirməli, insanları sevindirməli idin".
Qarayev musiqisi dünyanın özü kimi qədim, dünyanın özü kimi cavandır.
Böyük bəstəkarın əsərlərinin sadəliyi onun mürəkkəbliyində, mürəkkəbliyi isə sadəliyindədir. Qara Qarayev musiqisi ölməz və əbədiyaşardır. Əbədiyyətin və xalqımızın özü kimi.
Müəllifin bütün yazıları - Firuz MUSTAFA
Bölməyə aid digər xəbərlər
29-07-2020, 09:23
Firuz MUSTAFA - Türk və hindu dillərinin kök yaxınlığı haqda... - Firuz Mustafa yazır
4-07-2020, 01:05
Firuz MUSTAFA - Rejissor Mərahim Fərzəlibəyovun əmək kitabçası… - Firuz Mustafa yazır
1-07-2020, 20:38
Firuz MUSTAFA - Oljas Süleymenov: “Azərbaycan həmişə ürəyimdədir...” - Firuz Mustafa yazır
Deputatlığa namizəd Milli Məclisdə təmsil etmək istədiyi bölgənin problemlərinin təsnifatını artıq ağlına yazıb və işə nədən başlayacağını sıralayıb
Qüdrət Həsənquliyev: “Düşmənçiliyə son qoymaq üçün ədalətli sülhə nail olmaq gərəkdir. Bunun üçün ya tərəflər 1991-ci ilin sərhədləri çərçivəsində bir-birinin ərazi bütövlüyünü tanıyır, ya da ərazi mübadiləsinə gedirlər. Amma indiki mərhələdə bu, az inandırıcı görünür”
“Tənha insanın monoloqu”nun ssenari müəllifi və rejissoru deyir ki, kinomuzu yaşatmaq və irəli aparmaq üçün film istehsalını artırmalı və onun bazarını düşünməliyik
Mirəli Sarızadə: “Gənc yaşımda arzum həyata keçdi, inşallah, yeni mövsümdə teatrımızın səhnəsində də Məcnun obrazı ilə tamaşaçılar qarşısına çıxacam”
