Bizim Əkrəm Əylisli

Xəbər lenti

17:03 / 25-05-2019

Prezidentin köməkçisi: “İsrail ilə bizim xüsusi strateji münasibətlərimiz var"

16:59 / 25-05-2019

Bayıldan 92 ailə köçürüləcək - Hökumət qərarı

15:49 / 25-05-2019

Britaniyanın baş naziri postuna iddialıların sayı 5-ə çatdı

15:31 / 25-05-2019

Bu gün İspaniya Kubokunun finalıdır

15:14 / 25-05-2019

Məhkəmə Trampa qadağa qoyub

14:51 / 25-05-2019

Nobel mükafatçısı vəfat etdi

14:38 / 25-05-2019

Cavan Zeynallıdan fəxri ad almasına reaksiya: "Tüklərim biz-biz oldu, yıxılacam"

14:16 / 25-05-2019

Ramiz Rövşən, Musa Yaqub, Kamal Abdulla... - Prezident onlara fəxri ad verdi + TAM SİYAHI

13:47 / 25-05-2019

İcra başçısından etiraz doğuran qərar: Süleyman Mikayılov məscidin hasarını sökdürdü - FOTOLAR

13:32 / 25-05-2019

Sabah Bakıda və rayonlarda yağış yağacaq - Proqnoz

12:54 / 25-05-2019

Müğənni Rəqsanə: “Həyatdan tez köçmək istəyirəm"

12:49 / 25-05-2019

Azarın “Real”a transferi Bakıdakı finaldan sonraya qaldı

12:30 / 25-05-2019

Azərbaycanda 400 mindən çox insan repressiyaya məruz qalıb

12:27 / 25-05-2019

“Fiorentina”nı amerikalı milyarder aldı

12:22 / 25-05-2019

Bakıda kafe sahibi qətlə yetirildi

12:02 / 25-05-2019

Yevlaxda çətənə yetişdirən şəxs saxlanılıb - Əməliyyat

11:59 / 25-05-2019

Donald Tramp: “Tereza Meyi çox sevirəm”

11:51 / 25-05-2019

Heroin satan iki keçmiş məhkum tutuldu

11:36 / 25-05-2019

Cinayət törətməkdə şübhəli bilinən 42 nəfər saxlanılıb

11:36 / 25-05-2019

Yanğın söndürən helikopter qəzaya uğradı, ölənlər var

11:33 / 25-05-2019

İddia: “Kitabi-Dədə Qorqud” dastanının kamil nüsxəsi İrandadır - Fotolar

11:04 / 25-05-2019

Dəhşətli yanğın: 20-yə yaxın məktəbli öldü

10:37 / 25-05-2019

Zərif: “Pompeonun telefon zənginə niyə cavab verməliyəm ki?”

10:21 / 25-05-2019

Neftçalada intihar baş verib

09:52 / 25-05-2019

Ermənistan atəşkəsə əməl etmir - Atışma

09:07 / 25-05-2019

Bakıda yaşayış binasında yanğın olub - FHN

01:55 / 25-05-2019

Saakaşvili ayın 29-da Ukraynaya qayıda bilər

01:33 / 25-05-2019

Tramp 2020-ci il seçkilərində qalib gələcəyinə inanır

01:12 / 25-05-2019

Həbsxanada atışma: Onlarla məhbus ölüb - Yenilənib

00:38 / 25-05-2019

Qaqarini öldürən adamın adı açıqlandı

Ən çox oxunanlar

01:46 / 23-05-2019

“Eurovision”un nəticələrinə yenidən baxıldı, Çingiz Mustafayevin yeri dəyişdi

14:13 / 23-05-2019

Keçmiş gömrükçülər Gömrük Komitəsinin binası qarşısında etiraz aksiyası keçirəcək - Səbəb

00:38 / 25-05-2019

Qaqarini öldürən adamın adı açıqlandı

15:42 / 22-05-2019

İsgəndər Həmidovun həbsi gündəmdə: tərəfdarları istintaqa sensasiyalı ifadələr veriblər

14:25 / 21-05-2019

Deputat: “Məmurlar Prezidentin islahat layihəsini boykot edir” - Müsahibə

00:08 / 21-05-2019

İş adamı İlham Əliyevdən kömək istədi: “Ailəmin və yaxınlarımın həyatı təhlükədədir”

13:30 / 22-05-2019

Fuad Muradov adaşına bir bəyanatı da çox gördü

10:00 / 21-05-2019

Rusiyada saxlanılan jurnalist Fuad Abbasovu qəddarcasına döyüblər - Kimlər döydürüb?

19:59 / 21-05-2019

Türkiyə İrandan neft alışını dayandırdı - Fotolar

18:48 / 24-05-2019

Rusiyaya güclü qar yağdı: Məktəblər və yollar bağlandı

14:52 / 21-05-2019

Rəsmi Yerevan Rusiya XİN-ə etiraz edir: "Biz Türkiyə və Qafqaz tatarlarına qarşı mübarizə aparırıq"

13:20 / 21-05-2019

Deputat: "Təhsildə maaşın aşağı olması qəbuledilməzdir"

Bizim Əkrəm Əylisli
Tarix: 19-04-2016 21:07 | Bölmə: Nadir QOCABƏYLİ

Şirift ölçüsü:

Bu gün görkəmli yazıçımız Əkrəm Əylislinin Prezident İlham Əliyevə ünvanladığı və ölkənin əksər saytlarında dərc olunan müraciətini ürək ağrısı ilə oxudum. 79 yaşlı ahıl qələm adamına qarşı son bir neçə ildə istər cəmiyyətin müxtəlif təbəqələri və nümayəndələri, istərsə də dövlət tərəfindən göstərilən münasibət həqiqətən düşündürücü və təəssüf doğurucudur.

Məlum "Daş yuxular” romanından sonra yazıçıya qarşı təşkil olunmuş etiraz aksiyaları, daş-qalaq kampaniyaları bəs deyilmiş kimi, təəssüflər olsun ki, o, dövlət təltifləri və təqaüdlərindən də məhrum olundu.

Əkrəm Əylislinin kim olduğunu, Azərbaycan ədəbiyyatında, bədii nəsrində hansı yeri tutduğunu, ölkəmizin ədəbi-ictimai həyatında hansı rolu oynadığını uzun-uzadı yazmağa, çox güman ki, ehtiyac var, çünki bir neçə il əvvəl sosial şəbəkələrdə ona qarşı elə adamların elə səviyyəsiz şeylər yazdığını gördüm ki, istər-istəməz düşündüm: bu adamların həm Əkrəm Əylislini oxuyub tanımasına, başa düşməsinə, həm də ümumiyyətlə öz səviyyələrinin qayğısına qalmalarına ciddi ehtiyac var. Ancaq Əkrəm Əylisli, onun yaradıcılığı, ictimai fəaliyyəti və şəxsiyyəti bir köşə yazısına sığmaz. Həm də o özü son müraciətində bu haqda bəzi şeyləri ötəri qeyd edib, maraqlananlar oxuya bilərlər.

Sadəcə onu deyə bilərəm ki, Azərbaycan xalqına, onun dilinə, onun yaxşı adamlarına olan sevgi payımın böyük bir hissəsində məhz Əkrəm Əylislinin böyük rolu var. Heç nə demirəm, elə götürün onun "Gilas ağacı” hekayəsini oxuyun, "Nənəmin tütün kisəsi” hekayəsini oxuyun, "Mənim nəğməkar bibim”, "Kür qırağının meşələri” povestlərini, başqa əsərlərini oxuyun. Əgər əsil azərbaycanlısınızsa, bu ölkəni, bu vətəni, onun insanlarını sevirsinizsə, mütləq gözləriniz dolacaq, bədəninizdən şirin bir gizilti keçəcək. Bunlar olmayıbsa və olmayacaqsa onda nəƏkrəm Əylislini, nə də bu yazıdakıları anlamayacaq, Vətəni də həmişə kampaniya xatirinə, boğazdan yuxarı sevəcəksiniz.

"Daş yuxular” romanına görə daş-qalaq kampaniyasına qoşulanları o zaman da, indi də iki qismə ayırıram: siyasi konyukturadan çıxa və yazıçını şəxsən həzm edə bilməyənlər, bir də onu anlamaq səviyyəsində olmayan və küyə gedənlər.

Anlamaq lazımdır ki, yazıçı (mənə görə bu çox böyük bir sözdür) hökmən siyasi konyukturaya uyğun yazmaq zorunda deyil. Nəinki zorunda deyil, ümumiyyətlə, belə yazmamalıdır. Əgər o, hakim ideologiyanın ruporu olmaqdan zərrə qədər kənara çıxa bilmirsə, ona heç yazıçı demək də mümkün deyil. İkincisi, yazıçı kütlənin ani ehtiraslarının əsiri də ola bilməz və olmamalıdır. Yazıçı xalqa təsir etmək, onu yönləndirmək gücündə olan şəxsiyyətdir. Üçüncüsü, tarix boyu ipə-sapa yatmayan, qəliblərə sığmayan sənətkarlar, şairlər, yazıçılar öz millətlərinə daha çox xeyir verib, onu daha çox tanıdıb, adını daha yüksəklərə qaldırıblar. Və nəhayət, yazıçı milli, məhəlli duyğularla yaşayan, vurub-tutmağı təbliğ edən yox, bəşəri ideyalara xidmət edən, sülhü, əmin-amanlığı, dostluğu təbliğ edən insandır. Əlbəttə, dövlətlər çox zaman birincilərin xidmətinə ehtiyac duyur, ancaq geniş anlamda və mədəni millət olmanın uzaq perspektivində ikincilər həm dövlət, həm də millət üçün daha mühüm iş görmüş olurlar. Mən Tomas Vulfdan və Teodor Drayzerdən ABŞ-ın apardığı müharibələrə ironik münasibət oxumuşam, əgər dövlətin hərbi ideologiyasının ruporuna çevrilsəydilər, yəqin ki, bu gün Amerikanı bu qədər tanıda bilməzdilər. Çünki bunu edənləri bu gün heç kəs tanımır.

Biz çox zaman "Biləcəridən o yana” keçməyi çox arzulayır, yazıçılarımızın Nobel, filmlərimizin Oskar almasını istəyirik, ancaq düşüncəmiz, təxəyyülümüz Biləcərini keçə bilmir.

Gürcü rejissoru Rezo Çxeidzenin bundan düz 51 il qabaq, 1964-cü ildə çəkdiyi "Əsgər atası” filminə Azərbaycanda vaxtilə sovet vətəndaşı olub baxmayan və bu filmi sevməyən çox az adam tapılar. Yeni nəsilin əksəriyyəti, bəlkə də, baxmayıb, amma baxmayıbsa, çox şey itirib.

O filmdə belə bir epizod var: sovet qoşunları artıq Berlinə giriblər, şəhər uğrunda şiddətli döyüşlər gedir. Bu zaman Berlin ətrafında dayanan tanklardan biri əsərin baş qəhrəmanı, əsgər atası Maxaraşvilinin təsadüfən görüb, öz şirin gürcü ləhcəsində nəvazişləəzizləyib-oxşadığı üzüm tənəklərinin üstündən keçmək istəyir. Ancaq Maxaraşvili buna imkan vermir, hətta onun sözünə baxmaq istəməyən rus əsgərin qulağının dibinə bir şapalaq da ilişdirib deyir: "Məgər onların canlı olduğunu görmürsən, sənə yol azlıq edir?” Əsgər qayıdır ki, bəs onlar bizim ölkəmizin başına nələr gətiriblər! Bunu eşidən əsgər atası ona deyir: "Onlar faşistlərdir! Sən də faşistsən? Əgər faşitsənsə, al bu silahı, – deyəəlindəki avtomatı rus əsgərinə uzadıb, bir az aralıda dayanmış iki səfil alman uşağını göstərir, – güllələ onları.” Əsgər pərt olub, silahı almır və dodağının altında mızıldanır: "Sən nə danışırsan, faşist-zadam, bəyəm?!”

Bu film sovet dövründə və təbii ki, sovetlərin xalqlar dostluğu ideologiyası əsasında çəkilib. Sövet dövləti bununla bütün dünyaya sadə almanlara kin bəsləmədiyini, irqçi olmadığını, faşizmə qarşı vuruşduğunu bəyan edirdi. Amma biz iki qonşu xalqın, onun sadə adamlarının tarixən dost olduğundan, elə indi də bir-birinə qarşı kin bəsləmədiyindən bəhs edən bir romana görə, ədəbiyyatımız, xalqımız qarşısında böyük xidmətləri olan ahıl yazıçını daş-qalaq edir, ölkədən çıxmasına mane olmaq üçün onu nəvəsi yaşda birini döyməkdə (!) ittiham edir, haqqında cinayət işi qaldırırıq...

Amma bütün bunları görən dünyanın haqqımızda nə düşünəcəyini fikirləşmirik.

Mənə elə gəlir ki, Əkrəm Əylisli Prezidentə etdiyi müraciətində də özünü düşünməkdən çox, cəmiyyətə məhz bu mesajı vermək istəyib...

Ana səhifəyə dön