Bizim Əkrəm Əylisli

Xəbər lenti

00:16 / 10-07-2020

UEFA cavab oyunları ilə bağlı qərar verib

00:10 / 10-07-2020

189 həmyerlimiz Kiyevdən Bakıya gətirildi - Fotolar

23:01 / 09-07-2020

Sahibkarlıq subyektlərinə bank kreditləri üzrə dövlət zəmanətinin verilmə qaydası müəyyənləşib

22:56 / 09-07-2020

Pakistanda ABŞ-a qarşı COVİD-19-la bağlı məhkəmə iddiası irəli sürüldü

22:50 / 09-07-2020

TƏBİB koronavirusla bağlı son vəziyyəti açıqladı: "Hazırda 8589 aktiv xəstə var" - Cədvəl

22:45 / 09-07-2020

Türkiyədə daha 1024 nəfərdə koronavirus aşkarlanıb

20:53 / 09-07-2020

Dayanıqlı İnkişaf üzrə Milli Əlaqələndirmə Şurasının iclası keçirilib - Fotolar

20:36 / 09-07-2020

Kür çayında 3 nəfər batıb - Yenilənib

20:07 / 09-07-2020

Şəhid ailələri Mehriban Əliyevaya təşəkkür edib - Video

19:53 / 09-07-2020

Ansambl beynəlxalq yarışmada uğur qazanıb

19:49 / 09-07-2020

Müğənni karantin qaydalarını pozub - Video

19:35 / 09-07-2020

Azərbaycanda daha 548 nəfər koronavirusa yoluxub, 10 nəfər vəfat edib

19:20 / 09-07-2020

1565 müəllimin iş yerini dəyişdirməsinə razılıq verilib

19:10 / 09-07-2020

FHN Böyük Şor gölündə təmizləmə işlərinə başlayıb - Video

19:02 / 09-07-2020

Britaniyada son sutkada 642 nəfər koronavirusa yoluxub, 85 nəfər ölüb

18:50 / 09-07-2020

Şəki və Yevlaxın kəndlərinin əhalisi də 190 manat birdəfəlik ödəmə alacaq

18:49 / 09-07-2020

Baş katibin arvadının faciəli həyatı - Firuz Mustafa yazır

18:36 / 09-07-2020

Sosial iş yerlərində əməkhaqqının bir hissəsini ƏƏSMN maliyyələşdirəcək

18:35 / 09-07-2020

Bolton: “Tramp Putin və Si Zinpinə qibtə edir”

18:29 / 09-07-2020

Seulun meri itkin düşüb

18:13 / 09-07-2020

ABŞ-da son sutkada COVID-19-dan 906 nəfər vəfat edib

17:58 / 09-07-2020

Mehriban Əliyeva Böyük Şor gölündəki çirkab örtüyün təmizlənməsi ilə bağlı tapşırıq verdi

17:49 / 09-07-2020

Rusiya BMT-də xüsusi sessiyasının çağırılması ilə bağlı Azərbaycanın təşəbbüsünü dəstəkləyib

17:37 / 09-07-2020

“Abituriyentlər üçün dərs vaxtı”nın sabaha olan cədvəli açıqlanıb

17:32 / 09-07-2020

Yerevanda etiraz aksiyası: "Baş nazir xalqa qarşıdır"

17:24 / 09-07-2020

Bolqarıstanda Prezidentin katibi və müşaviri həbs olunub

17:10 / 09-07-2020

Ədalət Vəliyev daha bir partiya sədri ilə görüşüb

17:06 / 09-07-2020

BQXK nümayəndələri Dilqəm Əsgərov və Şahbaz Quliyevə baş çəkib

17:02 / 09-07-2020

Mərkəzi Bank dolların rəsmi məzənnəsini açıqladı

16:57 / 09-07-2020

Neft Fondu ABŞ-da 50 mln. dollarlıq daşınmaz əmlak alacaq

Ən çox oxunanlar

18:41 / 06-07-2020

Elmar Məmmədyarovun kürsüsü laxlayır - Yeni XİN rəhbəri kim olacaq?

16:29 / 06-07-2020

Azərbaycana daha bir təhlükə - Sabiq nazir xəbərdarlıq etdi - Foto

10:26 / 08-07-2020

Vəli Axundovdan gözlənilməz jest - Firuz Mustafa yazır

11:01 / 05-07-2020

Azərbaycanda idarə rəisi olmuş şəxsin xaricdə biznesi üzə çıxdı - Fotolar

12:30 / 05-07-2020

Azərbaycan filmi 50-dən artıq mükafat qazanıb - Foto

13:58 / 08-07-2020

Rusiyanın Azərbaycandakı agentlərinə Ramiz Mehdiyev rəhbərlik edib - İttiham

15:15 / 05-07-2020

Vahid Əhmədovun səhhətində problem yaranıb - Deputat Türkiyəyə aparılıb

16:46 / 06-07-2020

Safura Əlizadənin atası saxlanılıb - Video

19:10 / 07-07-2020

Partiya sədri: “Azərbaycan XİN-nin kadrları ermənilərin maraqlarına xidmət ediblər” - Müsahibə

17:50 / 05-07-2020

Kadırovu tənqid edən çeçen mühacir başından güllə ilə vurulub

14:22 / 08-07-2020

Prokurorluq daha bir vəzifəli şəxsin həbsi ilə bağlı məlumat yaydı - Video

15:34 / 06-07-2020

Elməddin Dadaşov: “Azərbaycanda peşəkar kloun sənəti yoxdur” - Müsahibə

Bizim Əkrəm Əylisli
Tarix: 19-04-2016 21:07 | Bölmə: Nadir QOCABƏYLİ

Şirift ölçüsü:

Bu gün görkəmli yazıçımız Əkrəm Əylislinin Prezident İlham Əliyevə ünvanladığı və ölkənin əksər saytlarında dərc olunan müraciətini ürək ağrısı ilə oxudum. 79 yaşlı ahıl qələm adamına qarşı son bir neçə ildə istər cəmiyyətin müxtəlif təbəqələri və nümayəndələri, istərsə də dövlət tərəfindən göstərilən münasibət həqiqətən düşündürücü və təəssüf doğurucudur.

Məlum "Daş yuxular” romanından sonra yazıçıya qarşı təşkil olunmuş etiraz aksiyaları, daş-qalaq kampaniyaları bəs deyilmiş kimi, təəssüflər olsun ki, o, dövlət təltifləri və təqaüdlərindən də məhrum olundu.

Əkrəm Əylislinin kim olduğunu, Azərbaycan ədəbiyyatında, bədii nəsrində hansı yeri tutduğunu, ölkəmizin ədəbi-ictimai həyatında hansı rolu oynadığını uzun-uzadı yazmağa, çox güman ki, ehtiyac var, çünki bir neçə il əvvəl sosial şəbəkələrdə ona qarşı elə adamların elə səviyyəsiz şeylər yazdığını gördüm ki, istər-istəməz düşündüm: bu adamların həm Əkrəm Əylislini oxuyub tanımasına, başa düşməsinə, həm də ümumiyyətlə öz səviyyələrinin qayğısına qalmalarına ciddi ehtiyac var. Ancaq Əkrəm Əylisli, onun yaradıcılığı, ictimai fəaliyyəti və şəxsiyyəti bir köşə yazısına sığmaz. Həm də o özü son müraciətində bu haqda bəzi şeyləri ötəri qeyd edib, maraqlananlar oxuya bilərlər.

Sadəcə onu deyə bilərəm ki, Azərbaycan xalqına, onun dilinə, onun yaxşı adamlarına olan sevgi payımın böyük bir hissəsində məhz Əkrəm Əylislinin böyük rolu var. Heç nə demirəm, elə götürün onun "Gilas ağacı” hekayəsini oxuyun, "Nənəmin tütün kisəsi” hekayəsini oxuyun, "Mənim nəğməkar bibim”, "Kür qırağının meşələri” povestlərini, başqa əsərlərini oxuyun. Əgər əsil azərbaycanlısınızsa, bu ölkəni, bu vətəni, onun insanlarını sevirsinizsə, mütləq gözləriniz dolacaq, bədəninizdən şirin bir gizilti keçəcək. Bunlar olmayıbsa və olmayacaqsa onda nəƏkrəm Əylislini, nə də bu yazıdakıları anlamayacaq, Vətəni də həmişə kampaniya xatirinə, boğazdan yuxarı sevəcəksiniz.

"Daş yuxular” romanına görə daş-qalaq kampaniyasına qoşulanları o zaman da, indi də iki qismə ayırıram: siyasi konyukturadan çıxa və yazıçını şəxsən həzm edə bilməyənlər, bir də onu anlamaq səviyyəsində olmayan və küyə gedənlər.

Anlamaq lazımdır ki, yazıçı (mənə görə bu çox böyük bir sözdür) hökmən siyasi konyukturaya uyğun yazmaq zorunda deyil. Nəinki zorunda deyil, ümumiyyətlə, belə yazmamalıdır. Əgər o, hakim ideologiyanın ruporu olmaqdan zərrə qədər kənara çıxa bilmirsə, ona heç yazıçı demək də mümkün deyil. İkincisi, yazıçı kütlənin ani ehtiraslarının əsiri də ola bilməz və olmamalıdır. Yazıçı xalqa təsir etmək, onu yönləndirmək gücündə olan şəxsiyyətdir. Üçüncüsü, tarix boyu ipə-sapa yatmayan, qəliblərə sığmayan sənətkarlar, şairlər, yazıçılar öz millətlərinə daha çox xeyir verib, onu daha çox tanıdıb, adını daha yüksəklərə qaldırıblar. Və nəhayət, yazıçı milli, məhəlli duyğularla yaşayan, vurub-tutmağı təbliğ edən yox, bəşəri ideyalara xidmət edən, sülhü, əmin-amanlığı, dostluğu təbliğ edən insandır. Əlbəttə, dövlətlər çox zaman birincilərin xidmətinə ehtiyac duyur, ancaq geniş anlamda və mədəni millət olmanın uzaq perspektivində ikincilər həm dövlət, həm də millət üçün daha mühüm iş görmüş olurlar. Mən Tomas Vulfdan və Teodor Drayzerdən ABŞ-ın apardığı müharibələrə ironik münasibət oxumuşam, əgər dövlətin hərbi ideologiyasının ruporuna çevrilsəydilər, yəqin ki, bu gün Amerikanı bu qədər tanıda bilməzdilər. Çünki bunu edənləri bu gün heç kəs tanımır.

Biz çox zaman "Biləcəridən o yana” keçməyi çox arzulayır, yazıçılarımızın Nobel, filmlərimizin Oskar almasını istəyirik, ancaq düşüncəmiz, təxəyyülümüz Biləcərini keçə bilmir.

Gürcü rejissoru Rezo Çxeidzenin bundan düz 51 il qabaq, 1964-cü ildə çəkdiyi "Əsgər atası” filminə Azərbaycanda vaxtilə sovet vətəndaşı olub baxmayan və bu filmi sevməyən çox az adam tapılar. Yeni nəsilin əksəriyyəti, bəlkə də, baxmayıb, amma baxmayıbsa, çox şey itirib.

O filmdə belə bir epizod var: sovet qoşunları artıq Berlinə giriblər, şəhər uğrunda şiddətli döyüşlər gedir. Bu zaman Berlin ətrafında dayanan tanklardan biri əsərin baş qəhrəmanı, əsgər atası Maxaraşvilinin təsadüfən görüb, öz şirin gürcü ləhcəsində nəvazişləəzizləyib-oxşadığı üzüm tənəklərinin üstündən keçmək istəyir. Ancaq Maxaraşvili buna imkan vermir, hətta onun sözünə baxmaq istəməyən rus əsgərin qulağının dibinə bir şapalaq da ilişdirib deyir: "Məgər onların canlı olduğunu görmürsən, sənə yol azlıq edir?” Əsgər qayıdır ki, bəs onlar bizim ölkəmizin başına nələr gətiriblər! Bunu eşidən əsgər atası ona deyir: "Onlar faşistlərdir! Sən də faşistsən? Əgər faşitsənsə, al bu silahı, – deyəəlindəki avtomatı rus əsgərinə uzadıb, bir az aralıda dayanmış iki səfil alman uşağını göstərir, – güllələ onları.” Əsgər pərt olub, silahı almır və dodağının altında mızıldanır: "Sən nə danışırsan, faşist-zadam, bəyəm?!”

Bu film sovet dövründə və təbii ki, sovetlərin xalqlar dostluğu ideologiyası əsasında çəkilib. Sövet dövləti bununla bütün dünyaya sadə almanlara kin bəsləmədiyini, irqçi olmadığını, faşizmə qarşı vuruşduğunu bəyan edirdi. Amma biz iki qonşu xalqın, onun sadə adamlarının tarixən dost olduğundan, elə indi də bir-birinə qarşı kin bəsləmədiyindən bəhs edən bir romana görə, ədəbiyyatımız, xalqımız qarşısında böyük xidmətləri olan ahıl yazıçını daş-qalaq edir, ölkədən çıxmasına mane olmaq üçün onu nəvəsi yaşda birini döyməkdə (!) ittiham edir, haqqında cinayət işi qaldırırıq...

Amma bütün bunları görən dünyanın haqqımızda nə düşünəcəyini fikirləşmirik.

Mənə elə gəlir ki, Əkrəm Əylisli Prezidentə etdiyi müraciətində də özünü düşünməkdən çox, cəmiyyətə məhz bu mesajı vermək istəyib...

Müəllifin bütün yazıları - Nadir QOCABƏYLİ

Bütün yazarlar

Ana səhifəyə dön