23:11 / 18-03-2024
Ukrayna ordusu geri çəkilir
Soltan Məmmədov: “Ermənistanda müharibənin yeni reallığının nəticələrini anlamaqda çətinlik çəkirlər” - Müsahibə
Tarix: 07-06-2021 15:38 | Bölmə: Müsahibə
Soltan Məmmədov: “Ermənistanda müharibənin yeni reallığının nəticələrini anlamaqda çətinlik çəkirlər”

Minsk qrupunun fəaliyyət fəlsəfəsinin dəyişməsini vacib sayan Milli Məclis üzvü deyir ki, Ermənistanda üçtərəfli bəyanatın məğzini ya anlamır, ya da özlərinə sərfəli formada təfsir etməyə cəhd göstərirlər

Ermənistanın Azərbaycana qarşı işğalçılıq siyasətini dəstəkləyən ölkələrdən biri də Fransadır. Azərbaycan 44 günlük Vətən müharibəsində bu işğala son qoysa da, Fransa yenə ölkəmizə qarşı əsassız ittihamlar irəli sürür. Milli Məclisin deputatı, Azərbaycan-Fransa parlamentlərarası əlaqələr üzrə işçi qrupun rəhbəri Soltan Məmmədov Reyting.az-a müsahibəsində deyib ki, adıçəkilən ölkə ilə müəyyən təmaslar davam etdirilir. Hətta Fransa parlamentinin üzvlərinin Azərbaycan səfərinin təşkili ilə bağlı məsləhətləşmələr aparılır.

- Soltan müəllim, 10 noyabr 2020-ci ildə Azərbaycan, Rusiya və Ermənistan liderlərinin imzaladığı üçtərəfli bəyanat Ermənistan və Azərbaycan arasında 30 ilə yaxın davam edən silahlı münaqişəyə son qoysa da, Ermənistan üzərinə götürdüyü öhdəliyə əməl etmək istəmir. Ermənistan beynəlxalq hüquq normalarına uyğun olaraq sərhədlərin müəyyənləşdirilməsi prosesini əngəlləməyə və sərhədboyu əraziləri işğal altında saxlamağa çalışır. Necə düşünürsünüz, Azərbaycan ərazi bütövlüyünün bərpası üçün daha hansı vasitələrə əl atmalıdır?

- Azərbaycan ərazi bütövlüyünü bərpa edib. Lakin şübhəsiz ki, həllini gözləyən məsələlər də var. Sərhədlərin delimitasiya və demarkasiyası belə məsələlərdən biridir. Azərbaycan bu məsələdə də kifayət qədər konstruktiv mövqe nümayiş etdirir. Lakin Ermənistanda təəssüf ki, müharibənin yaratdığı yeni reallıqları düzgün qiymətləndirə bilməyən qüvvələr var. Onların bəziləri hakimiyyətdə, bəziləri müxalifətdə təmsil olunurlar.

Azərbaycan dəfələrlə bəyan edib ki, sülh müqaviləsini imzalamağa hazırdır. Eyni zamanda, dövlət sərhədinin delimitasiya və demarkasiya prosesinin başlanmasının tərəfdarıdır.

Azərbaycan öz torpaqlarını işğaldan azad etməzdən əvvəl sərhədlərinin bir qisminə nəzarət imkanını itirmişdi. İndi Ermənistanda bəziləri yeni reallığın doğurduğu nəticələri anlamaqda çətinlik çəkirlər. Hesab edirəm ki, bu məsələdə Azərbaycan dövləti öz mövqeyini kifayət qədər aydın və tam konstruktiv şəkildə ifadə edib.

- Ermənistanın əməl etmək istəmədiyi öhdəliklərdən biri də Zəngəzur dəhlizi ilə bağlı məsələdir. Baş nazir səlahiyyətlərini icra edən Paşinyan bu günlərdə bildirib ki, dəhliz məsələsini müzakirə etməyiblər. Doğrudur, belə çıxışların daha çox seçki öncəsi ölkə daxilinə hesablandığı güman edilsə də, bu öhdəliyə əməl olunmaması gələcəkdə yeni müharibə təhlükəsini qaçılmaz edə bilər. Bu məsələ ilə bağlı nə deyə bilərsiniz?

- Düşünürəm ki, bu, üçtərəfli bəyanatın məğzini ya anlamamaq, ya da sadəcə, Ermənistana sərf edən formada təfsir etmək cəhdidir. Bəyanatda kifayət qədər aydın şəkildə yazılıb ki, Naxçıvan Muxtar Respublikası ilə Azərbaycanın qərb rayonlarını birləşdirən yeni nəqliyyat kommunikasiyalarının inşası təmin edilməlidir. Ermənistan hökumətinin məsələnin mahiyyətini təhrif olunmuş şəkildə təqdim etmək cəhdlərini, sizin də qeyd etdiyiniz kimi, bir tərəfdən qarşıdan gələn seçkilərlə əlaqədar siyasi gərginliyin yaratdığı isterika, digər tərəfdən isə məğlubiyyətin doğurduğu reflekslər kimi qiymətləndirmək olar. Lakin üçtərəfli bəyanatı imzalayan Ermənistan rəhbərliyi ölkəsinin üzərinə öhdəliklər götürüb və bu öhdəlikləri yerinə yetirməyə nəinki borcludur, həm də məcburdur.

- Ermənistanın işğalçılıq siyasətinə dəstək verən ölkələrdən biri də Fransadır. Siz isə Azərbaycan-Fransa parlamentlərarası əlaqələr üzrə işçi qrupun rəhbərisiniz. Ermənistanın haqsız mövqeyi ilə bağlı fransalı parlamentarilərlə hansı işləri aparmısınız və nələri planlaşdırırsınız?

- Fransanın mövqeyi şübhəsiz ki, Azərbaycanı qane etmir. Lakin bizim narahatlığımızın əsasında siyasi amillərdən daha çox ön plana çıxan beynəlxalq hüquq, tarixi ədalət və obyektivlik prinsipləridir. Fransa ATƏT-in Minsk qrupunun həmsədr ölkəsi kimi 44 günlük müharibə dövründə, eləcə də müharibədən sonra bu prinsiplərlə bir araya sığmayan mövqe nümayiş etdirib. Şübhəsiz ki, Azərbaycan cəmiyyətində etiraz doğuran məsələlər barədə fikirlərimizi müxtəlif vasitələrlə Fransa parlamentinin üzvlərinə bildirmişik. Rəsmi məktublar, telefon danışıqları, müxtəlif formatda müzakirələr təşkil edilib. Eyni zamanda, ötən ilin noyabrında və bu ilin fevral ayında Fransa parlamentinin üzvlərinin, ötən ay isə Fransadan bir qrup jurnalistin Azərbaycana səfərləri oldu. Onlar Ermənistanın raket hücumları nəticəsində Gəncə şəhərində baş vermiş dağıntılarla da tanış oldular, dövlət rəsmiləri ilə görüşdülər. Fransa-Azərbaycan münasibətlərinin inkişafını ilk növbədə Fransanın öz maraqları baxımından düzgün qiymətləndirən dostlarımızla da təmaslarımız davam edir.

- Fransa həm də ATƏT-in Minski qrupunun həmsədridir. Yəni həmsədr kimi əsas missiyası münaqişənin ədalətli həllinə çalışmaq olsa da, neçə illərdir, işğalçı Ermənistanın dəstəkçisi kimi çıxış edib, hazırda da ölkəmizə qarşı qərəzli mövqe nümayiş etdirir. Sizcə, Fransanın həmsədrliyinə, ümumiyyətlə, Minski qrupuna ehtiyac varmı?

- Ermənistan-Azərbaycan, Dağlıq Qarabağ münaqişəsi artıq həll olunub. Cənab Prezident də dəfərlərlə bəyan edib ki, indi bu münaqişə haqqında ancaq tarixi kontekstdə danışmaq olar. Bu baxımdan, ATƏT-in Minsk qrupunun fəaliyyət fəlsəfəsi də dəyişməlidir. Azərbaycan bu barədə dəfələrlə rəsmi səviyyədə öz mövqeyini ifadə edib.

- Ermənistanın Qarabağda törətdiyi vandalizmi aktını Fransa parlamentarilərinin əyani şəkildə görmələri üçün işğaldan azad edilmiş ərazilərə səfər təşkil etmək planı nəzərdə tutulurmu?

- Belə planlar var. Hazırda Fransa parlamentinin üzvlərindən bir qrupunun Azərbaycana səfərinin təşkili ilə bağlı məsləhətləşmələr aparılır. Düşünürəm ki, bu cür səfərlərin təşkili həqiqətlərin Fransa ictimaiyyətinə çatdırılması baxımından önəmlidir.

- Ermənistanın işğalı zamanı Azərbaycan ərazilərindəki tarixi-mədəni abidələr də daxil olmaqla bütün şəhər və kəndlər tamamilə dağıdılıb. Azərbaycan tərəfi bununla bağlı Beynəlxalq Məhkəməyə müraciət etməyi və işğalçı ölkəyə qarşı təzminat iddiası irəli sürməyə hazırlaşır. Bununla bağlı hansısa bilginiz varmı: konkret tələb (məbləğ) nə ola bilər? Ümumiyyətlə, belə bir məhkəmə prosesindən gözləntiləriniz nədir?

- İşğaldan azad olunmuş ərazilərdə qarşılaşdığımız bugünkü mənzərə insanda çox acı bir kədər hissi doğurur. Faktiki olaraq, Ermənistanın 30 ilə yaxın bir müddətdə nəzarətdə saxladığı, işğal etdiyi ərazilərdə həyat əlaməti yoxdur. Azərbaycana məxsus bütün tarixi, mədəni, dini abidələr məhv edilib. Minlərlə azərbaycanlı qətlə yetirilib. Dinc sakinlərə qarşı amansız soyqırımlar törədilib. Əsir və girov götürülmüş azərbaycanlılar dəhşətli işgəncələrə məruz qalıb. Azərbaycanın təbii sərvətləri talan edilib, özü də vəhşicəsinə, heç bir istismar normaları, çərçivələri gözlənilmədən. Bu işğal Azərbaycana milyardlarla dollar həcmində zərər vurub. Böyük bir xalqa qarşı ağır mənəvi-psixoloji zərbə vurulub. Hesab edirəm ki, bütün bu məsələlər hüquqi müstəvidə öz həllini tapmalıdır və tapacaq. Azərbaycan Prezidentinin kifayət qədər dəqiq, prinsipial və qəti mövqeyi var. Dövlət qurumları tərəfindən, xarici ekspertlər də cəlb olunmaqla müvafiq qiymətləndirmələr aparılacaq və Ermənistan törətdiyi cinayətlərə görə cavab verəcək. Buna heç bir şübhəm yoxdur.

Reyting.az




Bölməyə aid digər xəbərlər
{sape_links}{sape_article}