Avrointeqrasiyanın mənfi və müsbət tərəfləri hansılardır?

Xəbər lenti

15:04 / 17-07-2019

Keçmiş kral rusiyalı gözəldən boşandı

14:40 / 17-07-2019

“Mançester Yunayted” Poqba üçün 200 milyon istəyir

14:14 / 17-07-2019

Qənirə Paşayeva akademiyanın professoru seçildi

14:03 / 17-07-2019

Bakıda yumurtadan kütləvi zəhərlənmə

13:25 / 17-07-2019

Aleksandr Dugin: “Türkiyənin NATO-dan çıxması zaman məsələsidir”

13:16 / 17-07-2019

Merkelin siyasi varisi müdafiə naziri olacaq

13:12 / 17-07-2019

Müxalif namizəd seksual təcavüzkarın evində – “qara PiaR” - Foto

13:07 / 17-07-2019

Boris Conson: 75% – Rəy sorğusu

13:06 / 17-07-2019

Suraxanıda piyadanı vurub qaçan sürücü tutuldu

12:55 / 17-07-2019

Rayonlara yağış, dolu yağacaq - Sabahın hava proqnozu

12:51 / 17-07-2019

Əli Əhmədov BMT-nin iclasında: "4 qətnamə indiyədək yerinə yetirilməyib"

12:48 / 17-07-2019

Hərbi liseylərə qəbul imtahanının nəticələri açıqlandı

12:23 / 17-07-2019

Seyfulla Mustafayevdən Mirşahinlə bağlı suala qəzəbli - Reaksiya

12:18 / 17-07-2019

İngiltərədə inqilab: Çempion yeni qayda ilə müəyyən olunacaq

11:48 / 17-07-2019

Azərbaycan əhalisinin sayı açıqlanıb

11:47 / 17-07-2019

Azərbaycanlı “qanuni oğru”ya cəza istəniləcək

11:26 / 17-07-2019

Ölü aslanın yanında öpüşən cütlük ictimai qınaqla üzləşib

11:25 / 17-07-2019

Qənirə Paşayeva Fransanın əmək naziri ilə görüşdü

11:12 / 17-07-2019

Baş nazir mediasiya xidmətlərinin rüsumu ilə bağlı qərar verdi - Məbləğlər

10:58 / 17-07-2019

Komitə monitorinq qrupları yaratdı - Xəzərin sahilindəki tiklilərə təhlükə

10:38 / 17-07-2019

Şəmkirdə 210 kq ölmüş inək əti aşkarlanıb

10:25 / 17-07-2019

DİM-dən I və IV qrupları üzrə imtahan verənlərə - Müraciət

10:23 / 17-07-2019

Axtarışda olan 8 nəfər saxlanıldı

23:45 / 16-07-2019

Bu gecə ilin ikinci Ay tutulması olacaq

22:50 / 16-07-2019

Deputatın oğlu qaz oğurluğunda ittiham olunur - Məhkəmə qalmaqalı

22:04 / 16-07-2019

Avropa Komissiyasının yeni sədri seçildi

21:51 / 16-07-2019

Lənkəranda 128-ci teatr mövsümü başa çatıb - Fotolar

21:46 / 16-07-2019

Səhiyyədə tender oyunu: bir şirkət bütün tenderlərin qalibi olur - Siyahı

21:37 / 16-07-2019

Nəvəsini xilas etmək istəyən baba da boğuldu

19:26 / 16-07-2019

Ağdamda çətənə kolu becərən şəxs tutuldu

Ən çox oxunanlar

17:52 / 15-07-2019

Nazir müavinindən şok açıqlama: "Təhsil sahəsində elə insanlar çalışır ki, onlar heç öz ixtisasını yaxşı bilmir"

16:00 / 12-07-2019

BDU-nun keçmiş müəllimi “Bandotdel”ə rəis təyin olundu - Vilayət Eyvazovdan gözlənilməz təyinat

12:15 / 16-07-2019

Müəllim olmaq istəyən 246 nəfər 48-dən yüksək bal toplayıb - Foto

14:42 / 15-07-2019

Müəllimlərin işə qəbulu üzrə müsabiqədə 8 sual səhv olub

17:15 / 15-07-2019

Azərbaycanla Gürcüstan sərhəddində nə baş verir? – Açıqlamalar

20:57 / 12-07-2019

Putin prezidentlikdən sonra bu vəzifəni tuta bilər - Yeni ssenari

22:10 / 12-07-2019

Polisləri güllələyib intihar etdi - Səbəb

08:40 / 14-07-2019

Təqaüdlərin ödənilməsi qaydası təsdiqlənib - Qaydalar

18:28 / 16-07-2019

Rəsmi Bakıdan Gürcüstana sərt mesaj: "Keşikçidağ"da cinayət törədən təxribatçılar cəzalandırımalıdır" - Müsahibə

16:14 / 15-07-2019

Bir nömrəli “qanuni oğru” tutuldu

11:07 / 13-07-2019

Həyəcan təbili çalınır: Yer kürəsinin təbii ehtiyatı tükənir

22:43 / 12-07-2019

Ukraynalı teleaparıcı da Putini təhqir etdi

Avrointeqrasiyanın mənfi və müsbət tərəfləri hansılardır?
Tarix: 07-05-2019 00:05 | Bölmə: Xəqani CƏFƏRLİ

Şirift ölçüsü:

Azərbaycan Demokratiya və Rifah (ADR) Hərəkatının təşəbbüsü ilə 18 aprel 2019-cu ildə keçirilən “Azərbaycanla Avropa Birliyi arasında gözlənilən sazişə dair” İctimai Dinləmə Bakı ilə Brüssel arasında imzalanması gözlənilən müqaviləyə həsr edilsə də, tədbirin uğurlu alınması daha böyük siyasi nəticəyə səbəb oldu. Uzun fasilədən sonra Azərbaycanın Avroatlantik strukturlara inteqrasiyası ilə bağlı müzakirələr yenidən aktuallaşdı.

İctimai dinləmədə iştirak edən siyasi təşkilatların ümumi mövqeyini əks etdirən qətnamənin qəbulu tədbirin cəmiyyətdə yaratdığı yeni siyasi dalğanın nəticələrindən hesab oluna bilər. Təəssüf ki, bütün bunlar Azərbaycanı Avropanın bir hissəsinə çevirmək üçün çox azdır.

YAP-ın sədr müavini – İcra katibi olan baş nazirin müavini Əli Əhmədov rəsmi Bakının Avropa Birliyi ilə münasibətlərindən bəhs edərkən Azərbaycanın müstəqilliyinin və milli maraqlarının qorunması çərçivəsində əməkdaşlıq edəcəklərini aydın ifadə edib. Bu açıqlamadan belə anlaşılır ki, Avropa Birliyinə inteqrasiya rəsmi Bakının hədəfində deyil.

İqtidarın “müstəqillik və milli maraqların qorunması” tezisi arxasında gizlənərək Avroatlantik məkana inteqrasiyadan yayınmasının səbəbləri siyasi proseslərlə maraqlanan hər kəsə aydın olsa da, özünü müxalifətçi kimi tədim edən bəzi şəxs və qurumların oxşar mövqeyi daha zərərlidir. Avropa Birliyinin xristian klubu kimi təqdim edilməsi, Türkiyənin birliyə qəbulunun ləngiməsinin nümunə kimi göstərilməsi və ən əsası, “Qarabağ kartı” arxasında gizlənərək Azərbaycanın Avroatlantik məkana inteqrasiyasına zərər verən istənilən yanaşma milli maraqlarımıza ziddir. Bu, mənim deyil, zamanın hökmüdür.

Avropa məkanı milli sərhədlərin müqəddəs olduğu dövrün sonuna qədəm qoyub. İndi Avropa məkanının tarixində yeni mərhələ başlayır. Bu mərhələ qlobalaşmanın nəticələrindən biridir və geri dönüşü yoxdur. Yüz il əvvəl milli dövlətlər yaranmağa başlayarkən ziddiyyətlər olduğu kimi, indi də milli sərhədlərin yoxa çımağa başladığı bir dövrdə müxtəlif ziddiyyətlər müşahidə olunur. Bu ziddiyyətlər Tarmp, Orban, Kaçinski kimi siyasətçilərə və yaxud da Breksit tərəfdarlarına ictimai rəyi bəzən çaşdırmağa, öz tərəflərinə çəkməyə imkan versə də, onların uğuru müvəqqətidir. Çünki onlar qloballaşmının doğurduğu problemlərin həlli yolunu deyil, təcridolunmanı təklif edirlər. Bu prosesdən təcrid olunmaq isə daha zərərlidir.

Qloballaşmanın qarşısının alına biləcəyini düşünərək, bu prosesdən kənarda qalan xalqlar özlərini uçuruma atanların aqibətini yaşamağa məhkumdur. Gürcüstan, Moldova və Ukraynanın böyük itkilərə baxmayaraq Avroatlantik məkana inteqrasiyada qərarlı olmaları da bu ölkələrin siyasi elitasının dünyada baş verən qlobal proseslərin istiqamətinin haraya yönəlməsinin fərqində olduğunu göstərir.

Azərbaycan xalqının, həm də yalnız Azərbaycan Respublikasının vətəndaşı olan soydaşlarımızın deyil, tarixi Azərbaycan torpaqlarında yaşayan bütün soydaşlarımızın maraqları ölkəmizin Avroatlantik məkana inteqrasiyasını həyati əhəmiyyətli məsələyə çevirib.

Bu gün Azərbaycan Respublikasının əsas problemlərindən biri də ölkəmizin strateji seçimini etməməsidir. Azərbaycan Respublikası yalnız Avroatlantik məkanın bir parçası olduqdan sonra Dərbəddən Təbrizə, Borçalıdan Kərkükə kimi geniş çoğrafiyada yayılmış soydaşlarımızın maraqlarını qoruya bilər.

Azərbaycan Respublikasının bir dövlət olaraq maraqları da ölkəmizin Avroatlantik məkana inteqrasiyasını həyati əhəmiyyətli məsələyə çevirib. Məlum olduğu kimi, Azərbaycan özünün enerji daşıyıcılarının əsas satış bazarı olaraq Avoatlantik məkanı hədəfləyib. Çox qısa zamandan sonra Avroatlantik strukturlara üzv olmayan ölkələrin Avropa bazarlarına enerji daşıyıcıları ixrac etməsi ciddi problemə çevriləcək. ABŞ yaxın illərdə neft və qaz ixracını kəskin artıracaq və buna görə də Vaşinqton Avropa bazarlarını “yad” ölkələrdən təcrid etmək siyasətini gücləndirəcək. Son məlumatlara görə, ABŞ gələn il Avropa bazarlarına 110 milyard kubmetr qaz ixrac etməyi nəzərdə tutur. Bununla bağlı ABŞ-ın energetika naziri Rik Perri mayın 2-də müvafiq ixrac sifarişi əmrləri də imzalayıb.

Müqayisə üçün qeyd edim ki, ötən il ABŞ Avropaya 10 milyard kubmetr qaz satıb. 2030-cu ilədək ABŞ qaz ixracını 500 milyard kubmetrə çatdırmağı hədəfləyir. Təxminən beş il sonra ABŞ Rusiya və Səudiyyə Ərəbistanının birgə ixracatından artıq neft ixrac etməyi planlaşdırır. Bu isə o deməkdir ki, ABŞ Avroatlantik məkana o qədər neft və qaz ixrac edəcək ki, həmin bazarlarda “yad” ölkələrin rəqabət aparması mümkünsüz olacaq.

Azərbaycanın iqtisadi inkişafı üçün enerji bazarları qədər vacib olan sərmayə və texnlogiyanı da Avroatlantik məkandan əldə etmək mümkündür. Bütün bunlar Azərbaycanın Avroatlantik məkana inteqrasiyasını zəruri edir. Aydın görünür ki, obyektiv səbəblər bu inteqrasiyanı həyati əhəmiyyətli edib.

Böyük mütəfəkkir Mirzə Fətəli Axundzadənin Qərb ilə Şərq arasında seçimin hansı istiqamətdə edilməsini çox aydın şəkildə göstərməsindən 150 il keçdikdən sonra bir xalq olaraq seçim etməməyimiz fəlakətli nəticələr doğura bilər. Ona görə də Azərbaycan xalqı yeni dünya düzəninin gətirdiyi təhlükələrdən yayınmaq, yeni çağırışlara cavab vermək üçün starteji seçimini etməlidir. Əks halda Azərbaycan yaxşı halda Türkmənistanın, pis halda Suriyanın aqibəti ilə üzləşə bilər.

Azərbaycan cəmiyyətini bu seçimi etməyə yönəltmək üçün toplumun aparıcı təbəqəsinin, siyasətçilərin, ictimai xadimlərin və xüsusilə də ziyalıların üzərinə böyük vəzifə düşür. Avroatlantik məkana inteqrasiya yolunda önəmli addımlar atmış Gürcüstan, Moldova və Ukraynanın tərübəsinin öyrənilməsi faydalı ola bilər. Bu respublikaların təcrübəsindən çıxan nəticə isə ondan ibarətdir ki, Azərbaycanı Avropanın bir parçası kimi görənlər cəmiyyətdə yeni bir hərəkat başlatmalıdırlar. 1988-ci ildə başlayan Azadlıq Hərəkatı Azərbaycanın müstəqilliyinin bərpası ilə nəticələndiyi kimi, yeni hərəkat da Azərbaycanı Avropanın bir parçasına çevirməlidir.

Ana səhifəyə dön