Avrointeqrasiyanın mənfi və müsbət tərəfləri hansılardır?

Xəbər lenti

01:22 / 21-09-2019

Azərbaycanın Xalq artisti Parisdə səhnəyə çıxacaq

00:58 / 21-09-2019

Fırıldaqçı deputatın fəaliyyəti araşdırılmalıdır - Tələb

00:34 / 21-09-2019

İŞİD-in edamçısı Türkiyədə tutuldu

20:23 / 20-09-2019

Fuad Qəhrəmanlı AXCP sədrinin müavini postundan istefa verdi - Bəyanat

19:42 / 20-09-2019

Məhbuslar həbsxanada qiyama qalxdı - Dağıstanda

19:34 / 20-09-2019

ABŞ İran Milli Bankına sanksiya tətbiq edib

18:49 / 20-09-2019

Gürcüstan prezidenti ABŞ-a səfər edəcək

17:50 / 20-09-2019

Nizami Cəfərovla bağlı sərəncam imzalandı

17:46 / 20-09-2019

İlham Əliyev Elmin İnkişafı Fonduna direktor təyin etdi - Sərəncam

17:25 / 20-09-2019

Prezident Azərbaycanın neft sənayesi işçilərinə təbrik ünvanlayıb

17:15 / 20-09-2019

ABŞ-ın dövlət katibi İlham Əliyevi təbrik edib - Mətn

17:01 / 20-09-2019

Mərkəzi Bank dolların 3 günlük rəsmi məzənnəsini açıqladı

16:55 / 20-09-2019

İki nazirlik “Karvan-L” şirkətini cərimələdi

16:45 / 20-09-2019

“Deputat vəsiqəsi necə girov qoyula bilər axı?" - Hüquqşünas rəyi

16:39 / 20-09-2019

Azərbaycan Ordusunun genişmiqyaslı təlimləri başa çatıb

16:23 / 20-09-2019

Zakir Həsənov generalları topladı - MN-də müşavirə

16:17 / 20-09-2019

Deputatın girov qoyduğu vəsiqələrin görüntüləri yayıldı - Foto

16:05 / 20-09-2019

Arif Babayev təkrar əməliyyat olunacaq

16:01 / 20-09-2019

Əli Kərimli: “AXCP ailə-məişət münasibətlərini tənzimləmək üçün yaranmayıb”

15:54 / 20-09-2019

Şəhriyar Məmmədyarovla Teymur Rəcəbov Dünya Kubokunda qarşılaşıblar

15:30 / 20-09-2019

Hakimiyyətə iddialı partiya rəhbərinin ailəsi

15:23 / 20-09-2019

DİN keçmiş polis rəisinə kələk gələn "general"la bağlı açıqlama yaydı

15:20 / 20-09-2019

Rövnəq Abdullayev: "Əsrin müqaviləsi"ndən sonra ölkəyə 265 milyard dollar investisiya qoyulub"

15:08 / 20-09-2019

“Twitter” səudiyyəli jurnalistin heyfini qatildən aldı

14:51 / 20-09-2019

Şəhid polkovnikin ailəsi dövlət başçısına müraciət etdi - Səbəb

14:21 / 20-09-2019

Xalq yazıçısı: "Söyüşçül sosial şəbəkə istifadəçiləri bloklanmalıdır"

14:16 / 20-09-2019

Sabiq diktator ölümqabağı son mesajını yazıb

14:12 / 20-09-2019

General Həftər ABŞ səfiri ilə görüşdü

14:11 / 20-09-2019

Gürcüstan prezidenti ilə bağlı istintaq başlayıb

14:02 / 20-09-2019

“S-400”lərin Türkiyədə quraşdırılması dekabrda başa çatacaq

Ən çox oxunanlar

00:59 / 18-09-2019

Xalqı Qarabağ üçün səfərbər etmək istəyirlər

15:49 / 19-09-2019

Müəllimləri yenidən sorğu-sual edəcəklər

23:55 / 19-09-2019

Vilayət Eyvazov idarə rəsini vəzifədən kənarlaşdırıb

15:00 / 19-09-2019

Ramil Usubovdan Təhlükəsizlik Şurasında ilk dəyişiklik - Yeni təyinat

18:17 / 17-09-2019

"Xalq artisti”, "Tərəqqi", fərdi təqaüd... - Prezident bir qrup şəxsi təltif etdi + TAM SİYAHI

15:12 / 18-09-2019

Nazirlik peşə məktəblərində işləmək istəyənlərə müraciət edib

12:52 / 16-09-2019

AzTV sədri telekanalın adını dəyişdirib - Foto

13:29 / 17-09-2019

İsa Qəmbərin qardaşı Müsavat başqanlığına namizədlərə müraciət etdi - Foto

13:33 / 16-09-2019

Həlak olan pilotun ailəsi DTX-ya müraciət edib - Foto

13:52 / 17-09-2019

Hərbi qulluqçuların pensiya təminatında dəyişiklik edildi

14:46 / 16-09-2019

Şəhid ailələrinin 530 min manatını mənimsəyiblər

14:09 / 17-09-2019

Ailə quran müğənni toy gecəsi problemlə üzləşib

Avrointeqrasiyanın mənfi və müsbət tərəfləri hansılardır?
Tarix: 07-05-2019 00:05 | Bölmə: Xəqani CƏFƏRLİ

Şirift ölçüsü:

Azərbaycan Demokratiya və Rifah (ADR) Hərəkatının təşəbbüsü ilə 18 aprel 2019-cu ildə keçirilən “Azərbaycanla Avropa Birliyi arasında gözlənilən sazişə dair” İctimai Dinləmə Bakı ilə Brüssel arasında imzalanması gözlənilən müqaviləyə həsr edilsə də, tədbirin uğurlu alınması daha böyük siyasi nəticəyə səbəb oldu. Uzun fasilədən sonra Azərbaycanın Avroatlantik strukturlara inteqrasiyası ilə bağlı müzakirələr yenidən aktuallaşdı.

İctimai dinləmədə iştirak edən siyasi təşkilatların ümumi mövqeyini əks etdirən qətnamənin qəbulu tədbirin cəmiyyətdə yaratdığı yeni siyasi dalğanın nəticələrindən hesab oluna bilər. Təəssüf ki, bütün bunlar Azərbaycanı Avropanın bir hissəsinə çevirmək üçün çox azdır.

YAP-ın sədr müavini – İcra katibi olan baş nazirin müavini Əli Əhmədov rəsmi Bakının Avropa Birliyi ilə münasibətlərindən bəhs edərkən Azərbaycanın müstəqilliyinin və milli maraqlarının qorunması çərçivəsində əməkdaşlıq edəcəklərini aydın ifadə edib. Bu açıqlamadan belə anlaşılır ki, Avropa Birliyinə inteqrasiya rəsmi Bakının hədəfində deyil.

İqtidarın “müstəqillik və milli maraqların qorunması” tezisi arxasında gizlənərək Avroatlantik məkana inteqrasiyadan yayınmasının səbəbləri siyasi proseslərlə maraqlanan hər kəsə aydın olsa da, özünü müxalifətçi kimi tədim edən bəzi şəxs və qurumların oxşar mövqeyi daha zərərlidir. Avropa Birliyinin xristian klubu kimi təqdim edilməsi, Türkiyənin birliyə qəbulunun ləngiməsinin nümunə kimi göstərilməsi və ən əsası, “Qarabağ kartı” arxasında gizlənərək Azərbaycanın Avroatlantik məkana inteqrasiyasına zərər verən istənilən yanaşma milli maraqlarımıza ziddir. Bu, mənim deyil, zamanın hökmüdür.

Avropa məkanı milli sərhədlərin müqəddəs olduğu dövrün sonuna qədəm qoyub. İndi Avropa məkanının tarixində yeni mərhələ başlayır. Bu mərhələ qlobalaşmanın nəticələrindən biridir və geri dönüşü yoxdur. Yüz il əvvəl milli dövlətlər yaranmağa başlayarkən ziddiyyətlər olduğu kimi, indi də milli sərhədlərin yoxa çımağa başladığı bir dövrdə müxtəlif ziddiyyətlər müşahidə olunur. Bu ziddiyyətlər Tarmp, Orban, Kaçinski kimi siyasətçilərə və yaxud da Breksit tərəfdarlarına ictimai rəyi bəzən çaşdırmağa, öz tərəflərinə çəkməyə imkan versə də, onların uğuru müvəqqətidir. Çünki onlar qloballaşmının doğurduğu problemlərin həlli yolunu deyil, təcridolunmanı təklif edirlər. Bu prosesdən təcrid olunmaq isə daha zərərlidir.

Qloballaşmanın qarşısının alına biləcəyini düşünərək, bu prosesdən kənarda qalan xalqlar özlərini uçuruma atanların aqibətini yaşamağa məhkumdur. Gürcüstan, Moldova və Ukraynanın böyük itkilərə baxmayaraq Avroatlantik məkana inteqrasiyada qərarlı olmaları da bu ölkələrin siyasi elitasının dünyada baş verən qlobal proseslərin istiqamətinin haraya yönəlməsinin fərqində olduğunu göstərir.

Azərbaycan xalqının, həm də yalnız Azərbaycan Respublikasının vətəndaşı olan soydaşlarımızın deyil, tarixi Azərbaycan torpaqlarında yaşayan bütün soydaşlarımızın maraqları ölkəmizin Avroatlantik məkana inteqrasiyasını həyati əhəmiyyətli məsələyə çevirib.

Bu gün Azərbaycan Respublikasının əsas problemlərindən biri də ölkəmizin strateji seçimini etməməsidir. Azərbaycan Respublikası yalnız Avroatlantik məkanın bir parçası olduqdan sonra Dərbəddən Təbrizə, Borçalıdan Kərkükə kimi geniş çoğrafiyada yayılmış soydaşlarımızın maraqlarını qoruya bilər.

Azərbaycan Respublikasının bir dövlət olaraq maraqları da ölkəmizin Avroatlantik məkana inteqrasiyasını həyati əhəmiyyətli məsələyə çevirib. Məlum olduğu kimi, Azərbaycan özünün enerji daşıyıcılarının əsas satış bazarı olaraq Avoatlantik məkanı hədəfləyib. Çox qısa zamandan sonra Avroatlantik strukturlara üzv olmayan ölkələrin Avropa bazarlarına enerji daşıyıcıları ixrac etməsi ciddi problemə çevriləcək. ABŞ yaxın illərdə neft və qaz ixracını kəskin artıracaq və buna görə də Vaşinqton Avropa bazarlarını “yad” ölkələrdən təcrid etmək siyasətini gücləndirəcək. Son məlumatlara görə, ABŞ gələn il Avropa bazarlarına 110 milyard kubmetr qaz ixrac etməyi nəzərdə tutur. Bununla bağlı ABŞ-ın energetika naziri Rik Perri mayın 2-də müvafiq ixrac sifarişi əmrləri də imzalayıb.

Müqayisə üçün qeyd edim ki, ötən il ABŞ Avropaya 10 milyard kubmetr qaz satıb. 2030-cu ilədək ABŞ qaz ixracını 500 milyard kubmetrə çatdırmağı hədəfləyir. Təxminən beş il sonra ABŞ Rusiya və Səudiyyə Ərəbistanının birgə ixracatından artıq neft ixrac etməyi planlaşdırır. Bu isə o deməkdir ki, ABŞ Avroatlantik məkana o qədər neft və qaz ixrac edəcək ki, həmin bazarlarda “yad” ölkələrin rəqabət aparması mümkünsüz olacaq.

Azərbaycanın iqtisadi inkişafı üçün enerji bazarları qədər vacib olan sərmayə və texnlogiyanı da Avroatlantik məkandan əldə etmək mümkündür. Bütün bunlar Azərbaycanın Avroatlantik məkana inteqrasiyasını zəruri edir. Aydın görünür ki, obyektiv səbəblər bu inteqrasiyanı həyati əhəmiyyətli edib.

Böyük mütəfəkkir Mirzə Fətəli Axundzadənin Qərb ilə Şərq arasında seçimin hansı istiqamətdə edilməsini çox aydın şəkildə göstərməsindən 150 il keçdikdən sonra bir xalq olaraq seçim etməməyimiz fəlakətli nəticələr doğura bilər. Ona görə də Azərbaycan xalqı yeni dünya düzəninin gətirdiyi təhlükələrdən yayınmaq, yeni çağırışlara cavab vermək üçün starteji seçimini etməlidir. Əks halda Azərbaycan yaxşı halda Türkmənistanın, pis halda Suriyanın aqibəti ilə üzləşə bilər.

Azərbaycan cəmiyyətini bu seçimi etməyə yönəltmək üçün toplumun aparıcı təbəqəsinin, siyasətçilərin, ictimai xadimlərin və xüsusilə də ziyalıların üzərinə böyük vəzifə düşür. Avroatlantik məkana inteqrasiya yolunda önəmli addımlar atmış Gürcüstan, Moldova və Ukraynanın tərübəsinin öyrənilməsi faydalı ola bilər. Bu respublikaların təcrübəsindən çıxan nəticə isə ondan ibarətdir ki, Azərbaycanı Avropanın bir parçası kimi görənlər cəmiyyətdə yeni bir hərəkat başlatmalıdırlar. 1988-ci ildə başlayan Azadlıq Hərəkatı Azərbaycanın müstəqilliyinin bərpası ilə nəticələndiyi kimi, yeni hərəkat da Azərbaycanı Avropanın bir parçasına çevirməlidir.

Ana səhifəyə dön