Dissident yoxsa xəstə? - Firuz Mustafa yazır
Tarix: 15-06-2020 12:06 | Bölmə: Firuz MUSTAFA
Dissident yoxsa xəstə?

Söhbət Sov.İKP MK-nın sabiq Baş katibi Mixail Sergeyeviç Qorbaçovun qaynından, Raisa Maksimovna Qorbaçovanın qardaşı, yazıçı Yevgeni Titarenkodan gedir

Hələ Qorbaçov Baş katib olarkən xarici informasiya agentlikləri onun qaynı, tanınmış yazıçı Yevgeni Titarenko haqda qəribə məlumatlar yayırdı. Deyildiyinə gərə, Mixail Sergeyeviç öz yaxın qohumunu “psixuşkaya”, yəni əsəb xəstəxanasına saldırıb.

Bəs görəsən səbəb nə idi?

Bəli, Yevgeni Maksimoviç Titarenko Sovetlər birliyinin məşhur birinci ledisi, mərhum Raisa Maksimovna Qorbaçovanın dost-doğmaca qardaşıdır.

Yevgeni 1935-ci ildə Altay Vilayətindəki Rubtsov rayonunun Vesyolıy Yar (Yar- yargan sözündəndir) kəndində doğulub. Altay türkü olduğu ehtimal edilir. Titarenko doğma kənddə yeddilik təhsil aldıqdan sonra Leninqradda hərbi-dənizçilik məktəbində oxuyub. Sonra təhsilini bir müddət Ali hərbi-dənizçilik məktəbində davam etdirib. Amma təhsilini başa vurmadan hərbi xidmətə gedib, Zapolyeryedə matros olub. Sonralar Donbasa gələrək bir müddət daş kömür mədənində şaxtaçı kimi çalışıb.

Yevgeni istedadlı adamdır. O, ilk gənclik illərindən ədəbi yaradıcılığa həvəs göstərib. Elə bu arzu onu Moskvaya, Qorki adına Ədəbiyyat İnstitutuna gətirib.

Bu təhsil ocağında Titarenko seçdiyi sənətin sirlərini dərindən öyrənməklə bərabər, başqa bir “peşənin” də sirlərinə vaqif olmağa başladı: alkaqol aludəçisinə çevrildi.

O, institutu bitirəndən sonra, 1965-ci ildə təyinatla Voronejə göndərildi və həmin vaxtdan etibarən bir müddət nəşriyyatlarda redaktor kimi fəaliyyət göstərdi.

Dissident yoxsa xəstə?
(R. Maksimovna və Y. Titarenko)

Titarenkonun “Uçqun” (“Obval”) adlı ilk romanı nəşriyyat işçiləri tərəfindən yaxşı qarşılandı. Rəyçilər əsəri təriflədilər. Amma... “Uçqun” senzuradan keçmədi.

Düzdür, sonrakı illərdə onun “Bazar meydanından olan dördlük”, “Kainatın kiçik bucağında”, “Minaçı” povestləri nəşr edildi və oxucuların diqqətini cəlb etdi. Amma “Uçqun”un, habelə bir çox cəsarətli əsərlərin nəşrinə nail ola bilməyən Titarenkonun içkiyə meyli get-gedə daha da artmağa başladı.

O, osetin qızı Zoya Qaboyeva ilə evlənmişdi. Bu qız onun tələbə yoldaşı idi. Az sonra onlar ayrıldılar.

Yevgeni Titarenkonun “yuxarıların” sifarişi ilə xüsusi nəzarətə götürülməsi barədə iki mülahizə var. Onlardan biri budur ki, Raisa Maksimovnanın qardaşının psixi durumu yerində deyil, özünü lazımi qaydada idarə edə bilmir. İkinci mülahizəyə görə isə, yazıçı hələ Sovet dönəmindən mövcud rejimlə barışmır, yəni dissidentdir və elə bu səbəbdən də onun “səsini kəsmək” üçün cəmiyyətdən təcrid ediblər.

İrəli sürülən versiyalardan hansının daha dəqiq olduğunu bilmək çətin məsələdir. Çünki Sovet hökumətinin elə sirləri var ki, onlardan bir çoxundan heç Sovet hökumətini quranların özləri də baş aça bilmirlər.

Deyilənə görə, artıq 80 yaşını arxada qoymuş yazıçı Titarenko ömrünün ahıllıq çağını hələ də xəstəxanada keçirməkdədir.

P.S. Mən bu kiçik qeydləri yazarkən Titarenko hələ sağ idi. Rus mətbuatının verdiyi son məlumatlara görə, o, 28 aprel 2018-ci il tarixdə Voronej şəhərindəki xəstəxanalardan birində vəfat etmiş və həmin şəhərdə dəfn olunmuşdur.

Müəllifin bütün yazıları - Firuz MUSTAFA



Bölməyə aid digər xəbərlər
{sape_links}{sape_article}