00:51 / 01-06-2020
Mehriban Əliyeva uşaqları təbrik edib
00:44 / 01-06-2020
1 iyun uşaqların günüdür
00:14 / 01-06-2020
Müğənni aktrisa ilə evlənir
18:13 / 31-05-2020
Messi: "Futbol heç vaxt əvvəlki kimi olmayacaq"
18:01 / 31-05-2020
82 deputatın tələbi ilə parlamentin növbədənkənar sessiyası keçiriləcək
17:44 / 31-05-2020
Deputat: “Toyların keçirilməsi məsələsi öz həllini tapmalıdır”
17:36 / 31-05-2020
Teledərslərin sabaha olan cədvəli açıqlanıb
17:18 / 31-05-2020
Ölkəmizdə koronavirusa yoluxanların sayı artır
17:03 / 31-05-2020
Milli Məclisin yaz sessiyası yekunlaşıb
16:57 / 31-05-2020
Belarusda daha 898 nəfərdə koronavirus aşkarlanıb
16:41 / 31-05-2020
Keçmiş prokurorluq əməkdaşının işi məhkəməyə göndərildi
15:57 / 31-05-2020
Şərabçılıq məhsulları ilə bağlı tələb olunan dövlət rüsumu ləğv olunub
15:44 / 31-05-2020
Partiya sədri: “Sosial şəbəkələr şər platformasına çevrilir”
15:40 / 31-05-2020
Roma Papası Azərbaycan Prezidentinə məktub göndərib
15:37 / 31-05-2020
Qüdsdəki Əl-Əqsa məscidi açılıb
15:25 / 31-05-2020
“Çox təəssüf ki..." - Spiker və vitse-spiker Vahid Əhmədova etiraz etdi
15:19 / 31-05-2020
Qabil Hüseynli: “Minsk Qrupunun davranışı ermənilərin çörəyinə yağ sürtməyə bənzəyir” - Müsahibə
15:14 / 31-05-2020
İranda daha 2516 nəfər koronavirusa yoluxdu, ölənlər var
15:00 / 31-05-2020
Olimpiya komplekslərində məşqlərə icazə verildi
14:42 / 31-05-2020
Müdafiə Nazirliyindən Vahid Əhmədovun ittihamlarına cavab verildi
13:53 / 31-05-2020
Deputat nazirliyin rəhbərliyi haqqında: "Zakir Həsənov da, Nəcməddin Sadıqov da azərbaycanca yaxşı danışa bilmirlər”
13:49 / 31-05-2020
Şəkinin mərkəzinə girən ayı belə tutuldu - Video
13:35 / 31-05-2020
Sabah hava necə olacaq? - Proqnoz
13:19 / 31-05-2020
Müdafiə Nazirliyindən düşmənə xəbərdarlıq: "Daha dağıdıcı güc tətbiqi mütləq olacaq"
13:09 / 31-05-2020
Azərbaycanda daha bir vəzifəli şəxsə cinayət işi açıldı
14:08 / 27-05-2020
Şagirdlərin qiymətləri necə yazılacaq? - Nazirlik şöbələrə tapşırıq verdi
19:44 / 29-05-2020
Lukaşenko: “Koronavirus xəstəliyin yarısıdır, yarısı siyasətdir” - Foto
12:36 / 29-05-2020
Müəllimlərin iş yerini dəyişməsi üçün sənəd qəbulunun vaxtı açıqlandı
17:45 / 27-05-2020
Çin lideri orduya çağırış etdi: “Müharibəyə hazırlaşın!”
15:46 / 27-05-2020
Zakir Qaralovu həbs təhlükəsi gözləyir - Məhkəmədə vəsatət qaldırıldı
20:30 / 30-05-2020
Elsevər. Seymur Elsevər - Etibar Cəbrayıloğlu yazır
16:56 / 29-05-2020
Karantin rejiminin müddəti uzadıldı: iri ticarət mərkəzləri açıldı, məmurlar işə çıxacaq
11:20 / 31-05-2020
Bu cür “yazının” bir adı var: biabırçılıq
20:31 / 28-05-2020
İngiltərə çempionatının bərpa vaxtı açıqlandı
11:57 / 29-05-2020
Prezident İlham Əliyev fərman imzaladı - Dəyişiklik
19:08 / 30-05-2020
Keçmiş millət vəkilinin mafiya başçısı ilə əlaqələri üzə çıxır
Politoloq: “Ermənistanda görüntü yaranıb ki, guya Qarabağ onlarındır. Əslində isə…” - Müsahibə
Tarix: 25-04-2020 20:02 | Bölmə: Müsahibə / Slayd
Zərdüşt Əlizadə deyir ki, Dağlıq Qarabağ münaqişəsini Rusiya başlayıb, onlar idarə edir, konflikti məhz o qızışdırır, o da soyudur. Bu halda Rusiyanın vasitəçiliyi ilə aparılan danışıqlardan müsbət nəticə gözləməyə dəyməz
Koronavirus (COVID-19) pandemiyası dünya ölkələrini təkcə iqtisadi deyil, həm də siyasi yöndən geri salıb. Beynəlxalq əhəmiyyətli tədbirlər ertələnib, canlı təmaslar dayandırılıb. Hətta Dağlıq Qarabağ problemi ilə bağlı müzakirələr də virtual məkana daşınıb.
Politoloq Zərdüşt Əlizadə Reyting.az-a müsahibəsində həm dünyanı təhdid edən COVID-19 pandemiyası ilə bağlı bəzi dövlətlərin bir-birlərini ittiham etməsindən, həm də Azərbaycanın ən böyük problemi olan Dağlıq Qarabağa dair Xarici işlər nazirlərinin son virtual müzakirələrdən söz açıb:
- Dağlıq Qarabağ danışıqlarının virtual və ya real formada aparılmasının, fikrimcə, əhəmiyyəti yoxdur. Əsas söhbət mahiyyətdə olmalıdır. Azərbaycan və Ermənistanın Rusiyanın vasitəçiliyi ilə apardıqları danışıqların hansı nəticəsi ola bilər? Bəllidir ki, bu münaqişəni Rusiya başlayıb, onlar idarə edir, konflikti məhz o qızışdırır, o da soyudur. Bu halda danışıqlardan müsbət mənada nə gözləyə bilərik? Əgər müsbət nəsə gözləyiriksə, bu o deməkdir ki, münaqişənin mahiyyəti barədə təsəvvürümüz yoxdur.
Mən münaqişənin mahiyyətini qanıram, bu mövzuda yüzlərlə məqalə yazmışam. Fikirlərimi rusların, diplomatların və ermənilərin də üzünə demişəm. Yəni danışıqlardan nəticə gözləmirəm.
- Sizcə bu formatda - Minsk qrupu həmsədrilərinin iştirakı ilə Qarabağ danışıqlarına ehtiyac varmı? Azərbaycan nə etməlidir? Bəlkə bu danışıqlardan imtina edib başqa formatlar düşünməli, mümkün olarsa, digər dövlətlər də prosesə cəlb olunmalıdır? Təklifiniz nədir?
- Münaqişə kimə xeyirdir? Bunun cavabını tapmaqla həm də çıxış yolları haqqında düşünmək olar.
Bəli, Qarabağ münaqişəsi Rusiyaya xeyirdir. Eləcə də Qərbə xeyirdir. Son 30 ilə - münaqişə dövründə baxın, görün nə qədər insan, məmur varlanıb. Bu münaqişə yalnız xalqların xeyrinə deyil. Bu münaqişə erməni xalqını Rusiyanın vassalı edib.
Mənim düşüncəm belədir ki, bu dalandan çıxmaq üçün bizə barışıq lazımdır. Ancaq Rusiya başda olmaqla, bu barışığa imkan vermirlər.
Ermənistanda türk və azərbaycanlılara qarşı nifrət təlqin edilir. Bizdə də əks reaksiya olaraq erməni xalqına nifrət aşılanır. Nəticə olaraq biz Qarabağsız yaşayırıq.
Ermənistanda görüntü yaranıb ki, guya Qarabağ onlarındır. Əslində belə deyil, Qarabağ rusların əlindədir. Qarabağda separatçıların keçirdiyi son “seçki” də bunu göstərdi. Faktiki olaraq Paşinyan heç nə edə bilmədi. Separatçıların yeni “prezidenti” Araik Arutyunyan rusların nökəridir..
- Minsk qrupu formatında danışıqlar aparılmalıdır, yoxsa bundan imtina etmək və başqa fomatlar barəsində düşünmək lazımdır?
- Yox, bu fomatdan çıxmaq səhv olardı. Minsk qrupundakı böyük dövlətlərin hər biri öz maraq və mənafeyini güdür. Onlar heç bizi adam saymırlar. Onlar özlərinin iqtisadi, siyasi və geosiyasi maraqlarını güdürlər. Və buna görə də onlardan incimək lazım deyil.
Əksinə, çox yaxşı haldır ki, Fransa gəlib Minsk qrupuna soxuldu və indi də öz mənafeyini Cənubi Qafqazda bu formatda iştirakı hesabına həyata keçirməyə çalışır.
ABŞ nə yaxşı ki, gəlib Minsk qrupunda daxil oldu, müəyyən qədər Rusiyanı sıxışdırdı. Sözsüz ki, bu format əsasında da özünün siyasi və iqtisadi maraqlarını qoruyur.
Rusiya da ənənəvi siyasətinə sadiq qalaraq, münaqişə tərəfləri olan xalqları zamanında münaqişəyə cəlb etməklə öz təsirini saxlayır.
İndi barışıq lazımdır. Bunun üçün xalqların siyasi şüuru dəyişilməlidir. Bunu isə həmin xalqların ziyalıları etməlidir.
Avropa nümunəsinə baxıb çoxlu uğurlu modellər tapmaq olar, hansı ki, düşmən olan xalqlar barışıb və dinc yaşayırlar. Məsələn, finlərlə isveçlilər barışıb və ortaya Aland modeli qoyulub. İndi də bəy balası kimi yaşayır, ildə adambaşına gəlir 30 min avrodur. Bizdə, Ermənistanda bu baxımdan durum necədir?
Habelə başqa nümunələrə də baxmaq olar.
Almanlar və fransızlar qatı düşmən idi, indi dostdur. Eləcə də polyaklarla almanlar düşmən xalqlar idi. Yəni şüur dəyişməlidir. Çıxış yolları, nümunələr çoxdur.
- Sizcə, postkoronavirus dövrü dünyaya nə vəd edir? Artıq bəzi ölkələr koronavirusun ilk yayıldığı Çini virusla bağlı ilkin məlumatları dünya ictimaiyyətindən gizlətməkdə ittiham edib, bu ölkəyə qarşı yüksək məbləğdə təzminat davasının anonsunu verirlər. Bu tələblər dünyada yeni siyasi-diplomatik gərginlik yarada bilərmi?
- Hərbi-siyasi gərginlik gözləmirəm. Çin o qədər böyükdür ki, ona heç nə edə bilməzlər. Mən, 1950-ci illərdə Çinin zəif vaxtlarını görmüşəm. Təsəvvür edin ki, o dövrdə ABŞ təyyarələri gəlib Çinin hava məkanını pozur, saatlarla uçuşlar edir, fotolar çəkirdilər. Yəni açıq həyasızlıq edirdilər. Çin yalnız xəbərdarlıq notaları verirdi.
Lakin ABŞ onun sərhədlərini pozmaqda davam edirdi. Çin bir şey edə bilmirdi. Amma ABŞ da Çinin üzərinə açıq gəlmirdi, çünki əhali çox idi.
Ancaq indi Çin dünyanın qüdrətli dövlətidir. Atom silahı var, raketləri var, aya adam çıxarmağı planlaşdırır, dünyanın ikinci, bəlkə də birinci iqtisadi dövlətidir. Çinin 2 tirlyon dollarlıq ehtiyatı var. Təyyarədaşıyan, sualtı gəmiləri var. Ən güclü ordu ondadır. Üstəlik, ABŞ, Avropa və Rusiya ilə geniş iqtisadi əlaqələrə malikdir. Belə olduğu təqdirdə Çinə nə edə bilərlər? Heç nə. Danışıb, sonra oturacaqlar yerlərində. Yəni oyundur.
Bizim müxalifət arada bir hökuməti “sancır”. Amma iqtidarın vecinə deyil. Elə ABŞ başda olmaqla bəzi dövlətlərin hoppanıb-düşməsi də Çinin vecinə deyil.
- Bəzi mütəxəssislər koronavirusu təbiət hadisəsi sayıb, təqsiri yarasa və digər heyvanların üzərinə atsalar da, dünyada tanınmış bəzi siyasilər bunun bioloji silah olduğunu, Uhandakı bioloji laboratoriyadan sızdığını iddia edirlər. Siz nə düşünürsünüz, təqsirkar böyük güclər, yoxsa heyvanlardır?
- Mən nə həkim, nə də bu sahə üzrə mütəxəssisəm. Amma hadisəni izləyirəm. Karantin rejimində zaman çox olduğundan günlərlə bioloqların, infeksiya üzrə mütəxəssislərin, həkimlərin, virusoloqların çıxışlarını izləmişəm. Və belə qərara gəlmişəm ki, pandemiya haqqında iki rəy var:
Bincisi, bu bioloji silahdır, insan ağlının məhsuludur.
İkincisi, bu tamamilə təbii hadisədir və bəşər tarixində yüzlərlə belə xəstəliklər, viruslar olub.
Hər iki rəyin çox sanballı, inandırıcı, ağıllı tərəfdarları var. Odur ki, mən öz qəti rəyimi demirəm, amma mənim fikrim belədir ki, bu, təbii prosesdir.
Sovet dövrünün sonuna yaxın SSRİ-də balaca xolera başlamışdı. Onun qarşısını kəsdilər. Onda SSRİ-nin baş infeksionisti yaraşıqlı və cavan elmlər doktoru idi. Ona sual verdilər ki, xoleradan qaçmaq üçün nə etmək lazımdır? Cavabında dedi ki, yuyulmayan meyvə yeməyin, əllərinizi yuyun, əlinizə çirkli bir şey dəyməsin. Yəni sən virusdan qorunmaq istəyisənsə, əllərini yu, xəstə adamlarla təmasda olma, adi həyatını yaşa.
Mən çalışdım koronavirusla bağlı mütəxəssis rəylərini izləyim. Həm də o mütəxəssis rəylərini izləyim ki, hökumətlərin təsir dairəsindən uzaqdırlar. Belə mütəxəssis rəylərini Almaniyanın “Alman səsi” telekanalında çıxış edən alman alimlərində tapdım. Mən burada çıxış edən infeksionist elmlər namizədinin fikirlərinə inandım. Məsələn, o qeyd edirdi ki, Yer kürəsində əhalinin ümumi sayına nisbətdə vəfat edənlərin ümumi sayı 0,6 faiz deyil. Yəni bir faizdən də azdır. Yoluxanlara görə isə, 0,37-dir. Yenə 1 faiz də deyil. Bu mənada koronavirusla bağlı şişirdilmiş həyacan da var.
Məsələn, alimlər qeyd edirdilər ki, Almaniyada hökumət meyitləri yarmağı qadağan edib. Amma Hamburq rəhbərliyi göstəriş verib ki, bütün ölüləri yarın. Həmin elmlər doktorunun qeydinə görə, Hamburqda ölüləri yaranda həm də müayinə ediblər. Məlum olub ki, koronavirus diaqnozu ilə ölənlərin cəmi 75 faizi koronavirusdan, 25 faizi başqa xəstəliklərdən vəfat edib.
Sözsüz ki, bu mövzuda siyasi möhtəkirlik, məqsədlər də var.
- ABŞ prezidenti Donald Trampın keçmiş müşaviri Roger Stone “Microsoft”un qurucusu Bill Qeytsi də hədəfə gətirib. Deyir ki, Bill Qeyts insanlara mikroçip taxmaq üçün COVID-19-un yayılmasında maraqlı ola bilər...
- Ermənilər türkləri ittiham edirlər ki, soyqırımı həyata keçirərək erməniləri məhv ediblər. Biz də erməniləri ittiham edirik ki, bizi qırıblar, soyqırımı həyata keçirilib. Yəni ABŞ-da da koronavirusla bağlı maraqlı şəxslərin bir-birini ittiham etməsi buna bənzəyir. Əgər siyasi rəqiblər bir-birini ittiham edirlərsə, siz orada ədalət və məntiq yox, siyasi qazanc axtarın.
- Amma Bill Qeyts siyasət adamı deyil, biznesmendir...
- Deyilən fikirlərin hamısı siyasi məqsədlədir. Hansı əsasla deyirlər ki, bunu Çin uydurub? Çində deyir ki, Uhanda hərbi paradın keçirilməsində ABŞ- əsgərləri də iştirak edib və koronavirusu onlar yayıb. İndi bu sözlərdən hansına inanmaq olar? Bu qəbildən deyilən bütün sözlərdə siyasi məqsəd var. Təbii ki, insan öz məntiqinə, ağıllı mütəxəssislərin rəyinə inanmalıdır.
- Ümumiyyətlə, yerləşdiyi region üçün təhlükə mənbəyi sayılan bioloji laboratoriya məsələsinə necə baxırsınız? ABŞ-a məxsus belə bir laboratoriyanın qonşu Gürcüstanda da olduğu bildirilir...
- Dünya bir-birinə bölünmüş dövlətlər şəklində olanda bütün növ silahlardan yararlanmaqla düşməni məhv etmək niyyəti var idi. SSRİ də bioloji silah üzrə araşdırma aparırdı, laboratoriyalar işləyirdi. Məqsəd burada əldə ediləcək silahı Qərb dünyasına qarşı tətbiq etmək idi. Qərb də sosialist dünyasına tətbiq etmək üçün eynilə bioloji silahı işləyir və hazırlayırdı. Bu nə dərəcədə anti-humanist, cinayətə bərabər əməl olsa da, hökumətlərin qərarı ilə bunu edirdilər. Beləcə, böyük maliyyə ayrılır, alimlər işləyirdi və s.
SSRİ dağıldıqdan sonra dünyada düşmənçilik edən dövlətlər yox oldu? Yox. Çin var və ABŞ onu düşmən sayır. Müsəlman dünyasını - İranı, Kubanı düşmən sayır. Sözüm odur ki, SSRİ süqutundan sonra da ABŞ bioloji silah proqramını dayandırmadı. Ruslar deyəcək ki, dayandırıb. Bu, mümkündür. Çünki artıq Rusiyanın sirli heç bir sahəsi qalmadı. Ən gizli hərbi bazalarına ABŞ müfəttişləri girib yoxladılar, hərbi sənayesini məhv etdilər. Ola bilsin ki, belə laboratoriyalar artıq Rusiyada yoxdur, amma Qərbdə var. Qərb bu bioloji silahı işləyir, hazırlayır. O cümlədən bəzi laboratoriyaları keçmiş Sovet respublikalarında qurub. Gürcüstanda da, Ermənistanda da belə laboratoriyalar var. Ukraynada da həmçinin. Rusiya da əsəbi halda soruşur ki, siz niyə belə laboratoriyaları öz ərazinizdə deyil, gətirib burada qurmusunuz? Qərb də deyir ki, biz, bunu dinc məqsədlə edirik.
Belə ehtimallar var ki, millətlərin genlərinin müxtəlifliyindən istifadə edərək ABŞ çalışıb elə silah icad etmək istəyir ki, bu silah ruslara və ya italiyanlara qarşı istifadə edilsin. Yəni ruslara təsir etsin, başqa millətlərə etməsin. Bir sözlə, genetik səviyyədə hansısa silah hazırlanmasından söhbət gedir. Ruslar bu barədə yazır və deyirlər. Lakin əllərində sübutları yoxur.
Ancaq sözsüz ki, bioloji laboratoriyaların olması təhlükəlidir.
Y. QACAR
Reyting.az
Bölməyə aid digər xəbərlər
Tarix: 25-04-2020 20:02 | Bölmə: Müsahibə / Slayd
Zərdüşt Əlizadə deyir ki, Dağlıq Qarabağ münaqişəsini Rusiya başlayıb, onlar idarə edir, konflikti məhz o qızışdırır, o da soyudur. Bu halda Rusiyanın vasitəçiliyi ilə aparılan danışıqlardan müsbət nəticə gözləməyə dəyməz
Koronavirus (COVID-19) pandemiyası dünya ölkələrini təkcə iqtisadi deyil, həm də siyasi yöndən geri salıb. Beynəlxalq əhəmiyyətli tədbirlər ertələnib, canlı təmaslar dayandırılıb. Hətta Dağlıq Qarabağ problemi ilə bağlı müzakirələr də virtual məkana daşınıb.
Politoloq Zərdüşt Əlizadə Reyting.az-a müsahibəsində həm dünyanı təhdid edən COVID-19 pandemiyası ilə bağlı bəzi dövlətlərin bir-birlərini ittiham etməsindən, həm də Azərbaycanın ən böyük problemi olan Dağlıq Qarabağa dair Xarici işlər nazirlərinin son virtual müzakirələrdən söz açıb:
- Dağlıq Qarabağ danışıqlarının virtual və ya real formada aparılmasının, fikrimcə, əhəmiyyəti yoxdur. Əsas söhbət mahiyyətdə olmalıdır. Azərbaycan və Ermənistanın Rusiyanın vasitəçiliyi ilə apardıqları danışıqların hansı nəticəsi ola bilər? Bəllidir ki, bu münaqişəni Rusiya başlayıb, onlar idarə edir, konflikti məhz o qızışdırır, o da soyudur. Bu halda danışıqlardan müsbət mənada nə gözləyə bilərik? Əgər müsbət nəsə gözləyiriksə, bu o deməkdir ki, münaqişənin mahiyyəti barədə təsəvvürümüz yoxdur.
Mən münaqişənin mahiyyətini qanıram, bu mövzuda yüzlərlə məqalə yazmışam. Fikirlərimi rusların, diplomatların və ermənilərin də üzünə demişəm. Yəni danışıqlardan nəticə gözləmirəm.
- Sizcə bu formatda - Minsk qrupu həmsədrilərinin iştirakı ilə Qarabağ danışıqlarına ehtiyac varmı? Azərbaycan nə etməlidir? Bəlkə bu danışıqlardan imtina edib başqa formatlar düşünməli, mümkün olarsa, digər dövlətlər də prosesə cəlb olunmalıdır? Təklifiniz nədir?
- Münaqişə kimə xeyirdir? Bunun cavabını tapmaqla həm də çıxış yolları haqqında düşünmək olar.
Bəli, Qarabağ münaqişəsi Rusiyaya xeyirdir. Eləcə də Qərbə xeyirdir. Son 30 ilə - münaqişə dövründə baxın, görün nə qədər insan, məmur varlanıb. Bu münaqişə yalnız xalqların xeyrinə deyil. Bu münaqişə erməni xalqını Rusiyanın vassalı edib.
Mənim düşüncəm belədir ki, bu dalandan çıxmaq üçün bizə barışıq lazımdır. Ancaq Rusiya başda olmaqla, bu barışığa imkan vermirlər.
Ermənistanda türk və azərbaycanlılara qarşı nifrət təlqin edilir. Bizdə də əks reaksiya olaraq erməni xalqına nifrət aşılanır. Nəticə olaraq biz Qarabağsız yaşayırıq.
Ermənistanda görüntü yaranıb ki, guya Qarabağ onlarındır. Əslində belə deyil, Qarabağ rusların əlindədir. Qarabağda separatçıların keçirdiyi son “seçki” də bunu göstərdi. Faktiki olaraq Paşinyan heç nə edə bilmədi. Separatçıların yeni “prezidenti” Araik Arutyunyan rusların nökəridir..
- Minsk qrupu formatında danışıqlar aparılmalıdır, yoxsa bundan imtina etmək və başqa fomatlar barəsində düşünmək lazımdır?
- Yox, bu fomatdan çıxmaq səhv olardı. Minsk qrupundakı böyük dövlətlərin hər biri öz maraq və mənafeyini güdür. Onlar heç bizi adam saymırlar. Onlar özlərinin iqtisadi, siyasi və geosiyasi maraqlarını güdürlər. Və buna görə də onlardan incimək lazım deyil.
Əksinə, çox yaxşı haldır ki, Fransa gəlib Minsk qrupuna soxuldu və indi də öz mənafeyini Cənubi Qafqazda bu formatda iştirakı hesabına həyata keçirməyə çalışır.
ABŞ nə yaxşı ki, gəlib Minsk qrupunda daxil oldu, müəyyən qədər Rusiyanı sıxışdırdı. Sözsüz ki, bu format əsasında da özünün siyasi və iqtisadi maraqlarını qoruyur.
Rusiya da ənənəvi siyasətinə sadiq qalaraq, münaqişə tərəfləri olan xalqları zamanında münaqişəyə cəlb etməklə öz təsirini saxlayır.
İndi barışıq lazımdır. Bunun üçün xalqların siyasi şüuru dəyişilməlidir. Bunu isə həmin xalqların ziyalıları etməlidir.
Avropa nümunəsinə baxıb çoxlu uğurlu modellər tapmaq olar, hansı ki, düşmən olan xalqlar barışıb və dinc yaşayırlar. Məsələn, finlərlə isveçlilər barışıb və ortaya Aland modeli qoyulub. İndi də bəy balası kimi yaşayır, ildə adambaşına gəlir 30 min avrodur. Bizdə, Ermənistanda bu baxımdan durum necədir?
Habelə başqa nümunələrə də baxmaq olar.
Almanlar və fransızlar qatı düşmən idi, indi dostdur. Eləcə də polyaklarla almanlar düşmən xalqlar idi. Yəni şüur dəyişməlidir. Çıxış yolları, nümunələr çoxdur.
- Sizcə, postkoronavirus dövrü dünyaya nə vəd edir? Artıq bəzi ölkələr koronavirusun ilk yayıldığı Çini virusla bağlı ilkin məlumatları dünya ictimaiyyətindən gizlətməkdə ittiham edib, bu ölkəyə qarşı yüksək məbləğdə təzminat davasının anonsunu verirlər. Bu tələblər dünyada yeni siyasi-diplomatik gərginlik yarada bilərmi?
- Hərbi-siyasi gərginlik gözləmirəm. Çin o qədər böyükdür ki, ona heç nə edə bilməzlər. Mən, 1950-ci illərdə Çinin zəif vaxtlarını görmüşəm. Təsəvvür edin ki, o dövrdə ABŞ təyyarələri gəlib Çinin hava məkanını pozur, saatlarla uçuşlar edir, fotolar çəkirdilər. Yəni açıq həyasızlıq edirdilər. Çin yalnız xəbərdarlıq notaları verirdi.
Lakin ABŞ onun sərhədlərini pozmaqda davam edirdi. Çin bir şey edə bilmirdi. Amma ABŞ da Çinin üzərinə açıq gəlmirdi, çünki əhali çox idi.
Ancaq indi Çin dünyanın qüdrətli dövlətidir. Atom silahı var, raketləri var, aya adam çıxarmağı planlaşdırır, dünyanın ikinci, bəlkə də birinci iqtisadi dövlətidir. Çinin 2 tirlyon dollarlıq ehtiyatı var. Təyyarədaşıyan, sualtı gəmiləri var. Ən güclü ordu ondadır. Üstəlik, ABŞ, Avropa və Rusiya ilə geniş iqtisadi əlaqələrə malikdir. Belə olduğu təqdirdə Çinə nə edə bilərlər? Heç nə. Danışıb, sonra oturacaqlar yerlərində. Yəni oyundur.
Bizim müxalifət arada bir hökuməti “sancır”. Amma iqtidarın vecinə deyil. Elə ABŞ başda olmaqla bəzi dövlətlərin hoppanıb-düşməsi də Çinin vecinə deyil.
- Bəzi mütəxəssislər koronavirusu təbiət hadisəsi sayıb, təqsiri yarasa və digər heyvanların üzərinə atsalar da, dünyada tanınmış bəzi siyasilər bunun bioloji silah olduğunu, Uhandakı bioloji laboratoriyadan sızdığını iddia edirlər. Siz nə düşünürsünüz, təqsirkar böyük güclər, yoxsa heyvanlardır?
- Mən nə həkim, nə də bu sahə üzrə mütəxəssisəm. Amma hadisəni izləyirəm. Karantin rejimində zaman çox olduğundan günlərlə bioloqların, infeksiya üzrə mütəxəssislərin, həkimlərin, virusoloqların çıxışlarını izləmişəm. Və belə qərara gəlmişəm ki, pandemiya haqqında iki rəy var:
Bincisi, bu bioloji silahdır, insan ağlının məhsuludur.
İkincisi, bu tamamilə təbii hadisədir və bəşər tarixində yüzlərlə belə xəstəliklər, viruslar olub.
Hər iki rəyin çox sanballı, inandırıcı, ağıllı tərəfdarları var. Odur ki, mən öz qəti rəyimi demirəm, amma mənim fikrim belədir ki, bu, təbii prosesdir.
Sovet dövrünün sonuna yaxın SSRİ-də balaca xolera başlamışdı. Onun qarşısını kəsdilər. Onda SSRİ-nin baş infeksionisti yaraşıqlı və cavan elmlər doktoru idi. Ona sual verdilər ki, xoleradan qaçmaq üçün nə etmək lazımdır? Cavabında dedi ki, yuyulmayan meyvə yeməyin, əllərinizi yuyun, əlinizə çirkli bir şey dəyməsin. Yəni sən virusdan qorunmaq istəyisənsə, əllərini yu, xəstə adamlarla təmasda olma, adi həyatını yaşa.
Mən çalışdım koronavirusla bağlı mütəxəssis rəylərini izləyim. Həm də o mütəxəssis rəylərini izləyim ki, hökumətlərin təsir dairəsindən uzaqdırlar. Belə mütəxəssis rəylərini Almaniyanın “Alman səsi” telekanalında çıxış edən alman alimlərində tapdım. Mən burada çıxış edən infeksionist elmlər namizədinin fikirlərinə inandım. Məsələn, o qeyd edirdi ki, Yer kürəsində əhalinin ümumi sayına nisbətdə vəfat edənlərin ümumi sayı 0,6 faiz deyil. Yəni bir faizdən də azdır. Yoluxanlara görə isə, 0,37-dir. Yenə 1 faiz də deyil. Bu mənada koronavirusla bağlı şişirdilmiş həyacan da var.
Məsələn, alimlər qeyd edirdilər ki, Almaniyada hökumət meyitləri yarmağı qadağan edib. Amma Hamburq rəhbərliyi göstəriş verib ki, bütün ölüləri yarın. Həmin elmlər doktorunun qeydinə görə, Hamburqda ölüləri yaranda həm də müayinə ediblər. Məlum olub ki, koronavirus diaqnozu ilə ölənlərin cəmi 75 faizi koronavirusdan, 25 faizi başqa xəstəliklərdən vəfat edib.
Sözsüz ki, bu mövzuda siyasi möhtəkirlik, məqsədlər də var.
- ABŞ prezidenti Donald Trampın keçmiş müşaviri Roger Stone “Microsoft”un qurucusu Bill Qeytsi də hədəfə gətirib. Deyir ki, Bill Qeyts insanlara mikroçip taxmaq üçün COVID-19-un yayılmasında maraqlı ola bilər...
- Ermənilər türkləri ittiham edirlər ki, soyqırımı həyata keçirərək erməniləri məhv ediblər. Biz də erməniləri ittiham edirik ki, bizi qırıblar, soyqırımı həyata keçirilib. Yəni ABŞ-da da koronavirusla bağlı maraqlı şəxslərin bir-birini ittiham etməsi buna bənzəyir. Əgər siyasi rəqiblər bir-birini ittiham edirlərsə, siz orada ədalət və məntiq yox, siyasi qazanc axtarın.
- Amma Bill Qeyts siyasət adamı deyil, biznesmendir...
- Deyilən fikirlərin hamısı siyasi məqsədlədir. Hansı əsasla deyirlər ki, bunu Çin uydurub? Çində deyir ki, Uhanda hərbi paradın keçirilməsində ABŞ- əsgərləri də iştirak edib və koronavirusu onlar yayıb. İndi bu sözlərdən hansına inanmaq olar? Bu qəbildən deyilən bütün sözlərdə siyasi məqsəd var. Təbii ki, insan öz məntiqinə, ağıllı mütəxəssislərin rəyinə inanmalıdır.
- Ümumiyyətlə, yerləşdiyi region üçün təhlükə mənbəyi sayılan bioloji laboratoriya məsələsinə necə baxırsınız? ABŞ-a məxsus belə bir laboratoriyanın qonşu Gürcüstanda da olduğu bildirilir...
- Dünya bir-birinə bölünmüş dövlətlər şəklində olanda bütün növ silahlardan yararlanmaqla düşməni məhv etmək niyyəti var idi. SSRİ də bioloji silah üzrə araşdırma aparırdı, laboratoriyalar işləyirdi. Məqsəd burada əldə ediləcək silahı Qərb dünyasına qarşı tətbiq etmək idi. Qərb də sosialist dünyasına tətbiq etmək üçün eynilə bioloji silahı işləyir və hazırlayırdı. Bu nə dərəcədə anti-humanist, cinayətə bərabər əməl olsa da, hökumətlərin qərarı ilə bunu edirdilər. Beləcə, böyük maliyyə ayrılır, alimlər işləyirdi və s.
SSRİ dağıldıqdan sonra dünyada düşmənçilik edən dövlətlər yox oldu? Yox. Çin var və ABŞ onu düşmən sayır. Müsəlman dünyasını - İranı, Kubanı düşmən sayır. Sözüm odur ki, SSRİ süqutundan sonra da ABŞ bioloji silah proqramını dayandırmadı. Ruslar deyəcək ki, dayandırıb. Bu, mümkündür. Çünki artıq Rusiyanın sirli heç bir sahəsi qalmadı. Ən gizli hərbi bazalarına ABŞ müfəttişləri girib yoxladılar, hərbi sənayesini məhv etdilər. Ola bilsin ki, belə laboratoriyalar artıq Rusiyada yoxdur, amma Qərbdə var. Qərb bu bioloji silahı işləyir, hazırlayır. O cümlədən bəzi laboratoriyaları keçmiş Sovet respublikalarında qurub. Gürcüstanda da, Ermənistanda da belə laboratoriyalar var. Ukraynada da həmçinin. Rusiya da əsəbi halda soruşur ki, siz niyə belə laboratoriyaları öz ərazinizdə deyil, gətirib burada qurmusunuz? Qərb də deyir ki, biz, bunu dinc məqsədlə edirik.
Belə ehtimallar var ki, millətlərin genlərinin müxtəlifliyindən istifadə edərək ABŞ çalışıb elə silah icad etmək istəyir ki, bu silah ruslara və ya italiyanlara qarşı istifadə edilsin. Yəni ruslara təsir etsin, başqa millətlərə etməsin. Bir sözlə, genetik səviyyədə hansısa silah hazırlanmasından söhbət gedir. Ruslar bu barədə yazır və deyirlər. Lakin əllərində sübutları yoxur.
Ancaq sözsüz ki, bioloji laboratoriyaların olması təhlükəlidir.
Y. QACAR
Reyting.az
Bölməyə aid digər xəbərlər
Dünən, 15:19
Qabil Hüseynli: “Minsk Qrupunun davranışı ermənilərin çörəyinə yağ sürtməyə bənzəyir” - Müsahibə
17-05-2020, 13:43
CXP sədri: “Rusun ölkəmizdəki 5-ci kolonu və nurçu sistem əleyhimizə çıxdı” - Müsahibə
14-05-2020, 11:37
Azərbaycanda mühacir hökuməti qurulur - Müsahibə
5-05-2020, 11:18
İlham İsmayıl: “Qarabağla bağlı siyasət dəyişməlidir” - Müsahibə
25-04-2020, 20:02
Politoloq: “Ermənistanda görüntü yaranıb ki, guya Qarabağ onlarındır. Əslində isə…” - Müsahibə
24-04-2020, 00:26
General: "Ermənistanın başqa çıxış yolu qalmayıb…” - Müsahibə
16-04-2020, 21:59
Sahibə Qafarova: “Hər kəs təhdid olunur” - Müsahibə
14-04-2020, 19:06
Provayderlər internet istifadəçilərinə kələk gəlir
14-03-2020, 15:12
İqbal Ağazadə: “Parlamentdə çoxsaylı insanlar dəyişməliydi” - Müsahibə
6-03-2020, 19:34
Professor: “Rusiya imperiya ambissiyalarından tədricən geri çəkilmək məcburiyyətində qalacaq” - Müsahibə
23-02-2020, 13:11
Politoloq: “Ənənəvi müxalifət sıradan çıxsa da, bunu qəbul etmək istəmirlər” - Müsahibə
13-02-2020, 12:51
BAXCP sədri: “Seçkilərdə dövlətçiliyimizə ciddi problemlər yarada biləcək meylləri müşahidə etdik” - Müsahibə
12-02-2020, 18:02
Mehman Əliyev: “Yeni parlament seçkilərinin vaxtından əvvəl keçirilməsinin şahidi olacağıq” - Müsahibə
19-01-2020, 12:23
Sülhəddin Əkbər: “İranda sui-qəsdlər olacaq, sabitliyi pozmağa çalışacaqlar” - Müsahibə
17-01-2020, 10:25
Qüdrət Həsənquliyev: “Cəhalət və dini ekstremizmə qarşı mübarizə gücləndirilməlidir” - Müsahibə
14-01-2020, 15:53
Vüsal Qasımlı: “2019-cu ildə dövlət büdcəsinə proqnozdan əlavə 1 milyard manat daxil olub” - Müsahibə
23-12-2019, 09:35
Deputat: “Ölkədə 4-cü Respublika qurulmalıdır”
18-12-2019, 11:40
Astroloq: “Siçan ilində dövlət çevrilişləri, sui-qəsdlər daha çox olacaq” - Müsahibə
17-12-2019, 11:56
Rəşid Mahmudov: “Ölkəmizdə satılan yağların tərkibinə sağlamlığa zərərli palma yağı qatılır” - Müsahibə
7-12-2019, 16:55
Deputat: “Siyasətə o adamlar gələcək ki...” - Müsahibə
3-12-2019, 09:52
Ramil Hüseyn: “İmtiyazlı əhali qrupunun sığorta haqqını dövlət ödəyəcək” - Müsahibə
22-11-2019, 11:06
Sülhəddin Əkbər: “Vəzifədən kənarlaşdırılanlar potensial təhlükə ola bilərlər” - Müsahibə
15-11-2019, 15:44
Direktor "üsyan"a qalxdı: “Cavid Qurbanova yalan məlumatlar ötürülür”
14-11-2019, 14:20
Diaspor rəhbəri: “Əlövsət Əliyevin Almaniyadakı işi sırf sənəd alveri olub” - Müsahibə
8-11-2019, 15:09
Sərdar Cəlaloğlu: “İqtidar-müxalifət düşmənçiliyi bir sıra siyasi qüvvələrin məqsədinə çevrilir” - Müsahibə
29-10-2019, 15:28
Deputat: “Bazarda inhisarçılığı məmurlar yaradır” - Müsahibə
27-10-2019, 11:55
Professor: “AMEA ləğv olunmalıdır” - Müsahibə
25-10-2019, 16:04
Asim Mollazdə: "İslahatlar daha da dərinləşəcək..." - Müsahibə
21-10-2019, 09:33
Elçin Şıxlı: “Ərdoğanın B planı olmasa...”
16-10-2019, 16:40
Tofiq Yaqublu: “Arif Hacılının katibəsi də Məclisə seçilib, İsa Qəmbərin sürücüsü...” - Müsahibə
12-10-2019, 23:49
Akademik: “Türkiyə daha vacib addımlar atmalıdır” - Müsahibə
6-10-2019, 12:08
Oqtay Qasımov: “Türkiyə çox çətin problemlə üzləşib” - Müsahibə
29-09-2019, 10:15
Haqan Türkelli: “Dünya ictimaiyyəti İrandakı rejimin getməsinə qərar verib” - Müsahibə
Bu gün, 00:51
Mehriban Əliyeva uşaqları təbrik edib
Dünən, 17:18
Ölkəmizdə koronavirusa yoluxanların sayı artır
Dünən, 15:19
Qabil Hüseynli: “Minsk Qrupunun davranışı ermənilərin çörəyinə yağ sürtməyə bənzəyir” - Müsahibə
30-05-2020, 20:10
Putinin reytinqi 25 faizə qədər düşüb - Sorğu
30-05-2020, 19:08
Keçmiş millət vəkilinin mafiya başçısı ilə əlaqələri üzə çıxır
29-05-2020, 19:44
Lukaşenko: “Koronavirus xəstəliyin yarısıdır, yarısı siyasətdir” - Foto
29-05-2020, 19:35
Qərargahdan xəbərdarlıq: "Rayonlara gediş-gəliş bərpa olunarsa, yoluxma daha da arta bilər"
29-05-2020, 18:33
Azərbaycanın bu bölgələrində daha çox koronavirus yayılıb - Siyahı
29-05-2020, 17:24
Hökumətdən yeni qərar: bu qadağalar hələ də qüvvədədir - Siyahı
29-05-2020, 16:56
Karantin rejiminin müddəti uzadıldı: iri ticarət mərkəzləri açıldı, məmurlar işə çıxacaq
29-05-2020, 16:12
Əli Əsədov koronavirusla bağlı yeni qərar imzaladı - Yeni tələblər
29-05-2020, 15:57
Azərbaycanda koronavirusla bağlı yeni sistem yaradıldı
29-05-2020, 14:20
Koronavirusdan ən çox ölüm olan ölkənin adı açıqlanıb
29-05-2020, 12:36
Müəllimlərin iş yerini dəyişməsi üçün sənəd qəbulunun vaxtı açıqlandı
28-05-2020, 18:31
Koronavirusa qarşı 8 peyvənd təklif edildi
28-05-2020, 16:02
ABŞ Çinə sanksiyalar tətbiq edəcək
27-05-2020, 17:45
Çin lideri orduya çağırış etdi: “Müharibəyə hazırlaşın!”
27-05-2020, 15:46
Zakir Qaralovu həbs təhlükəsi gözləyir - Məhkəmədə vəsatət qaldırıldı
27-05-2020, 15:18
28 May – Tariximizin və milli yaddaşımızın həlledici məqamı - Fotolar
27-05-2020, 13:15
Türkiyənin qara günü: Baş nazirin edam olunmasından 59 il ötür - Fotolar
26-05-2020, 16:37
Deputat ermənilərlə danışıqların dayandırılmasını istəyir - Foto
26-05-2020, 14:58
Deputatlar nə qədər maaş alır? - Rəsmi məbləğ açıqlandı
26-05-2020, 14:30
Avropa məhkəməsi Ramil Səfərova görə Azərbaycanın əleyhinə qərar verdi
26-05-2020, 13:32
Ermənilər Azərbaycan və Macarıstan hökumətlərini məhkəməyə verib - Səbəb
24-05-2020, 18:23
Qiyamçı general Türkiyəyə müharibə elan etdi
24-05-2020, 00:19
Bu gün Azərbaycanda Ramazan bayramıdır
23-05-2020, 16:17
Maliyyə dəstəyi ilə bağlı sahibkarlara müraciət ünvanlanıb
23-05-2020, 12:07
İcra başçılarının başı dərddə: işsizlərin əməkhaqqı kartları ilə bağlı yoxlamalar başladı
22-05-2020, 22:35
AŞPA mətbuat azadlığı ilə bağlı Azərbaycan və Türkiyəyə çağırış edib
22-05-2020, 15:15
Prezident bir qrup şəxsi təltif etdi - Siyahı
22-05-2020, 12:29
Prezident daha bir icra başçısını vəzifədən azad etdi
22-05-2020, 12:19
İsrail və Türkiyə bir araya gəlir - İrana qarşı yeni birlik yarana bilər
22-05-2020, 11:02
BMT yalan məlumat yayanlara qarşı mübarizəyə başladı
21-05-2020, 20:23
DSX, FHN və ETSN-nin vəzifəli şəxsləri saxlanılıb - DTX və Baş Prokurorluq birgə məlumat yaydı - Video
21-05-2020, 18:12
Azərbaycandakı iranlı məhbusların məsələsi İlham Əliyevə məruzə olunacaq
21-05-2020, 17:11
Prezident anons verdi: "İcra başçılarının fəaliyyəti təftiş edilir..."
21-05-2020, 15:49
Baş prokurora yeni müavinlər təyin olunub
21-05-2020, 14:35
Nazir müavini vəzifədən azad olundu - Yeni təyinat
21-05-2020, 14:21
İlham Əliyev naziri vəzifədən azad etdi
21-05-2020, 14:09
Rəis və daha üç məmur vəzifədən kənarlaşdırılıb
21-05-2020, 13:58
Ağ Evin qarşısı cəsədlərlə doludur - ABŞ-da və daha iki ölkədə gərginlik artır - Fotolar
21-05-2020, 13:15
Prezident iki rayona icra başçısı təyin etdi
21-05-2020, 13:11
Azərbaycan hakimiyyətinə çağırış: Qarabağda hərbi əməliyyatlara başlayın! - Bəyanat
20-05-2020, 18:57
Rusiya muzdlu döyüşçüləri Türkiyəyə qarşı döyüşə göndərir - Foto
Politoloqun fikrincə, 2016-cı ilin aprelində olduğu kimi, lokal və qəfil zərbələr endirməklə erməniləri sülhə məcbur etmək olar
Prezidentin sabiq köməkçisi deyir ki, əvvəlki yanaşma və üsullarla, belə diplomatiya ilə Dağlıq Qarabağ münaqişəsinin həllinə nail olmaq mümkün deyil
Səyyad Əlizadə: "Sən necə nazirsən ki, əlinin altında nələrin baş verdiyini bilmirsən?"
Bədrəddin Quliyev: “Azərbaycan hakimiyyətində təmsil olunan bəlli qüvvələr indiyə qədər bizi milli baxımdan danışıqlara getməyə, siyasi qüvvələrin bir araya gəlməsinə imkan verməyiblər”
Köçəri Nağıbəyli təklif edir ki, Qərbi Azərbaycan mühacir hökuməti Ermənistanla sərhəd rayonda fəaliyyət göstərsin
