17:38 / 19-03-2024
Ceyhun Bayramov Çin səfirini qəbul edib
17:34 / 19-03-2024
Əli Əsədov daha bir qərar imzalayıb
17:13 / 19-03-2024
Sahibkarlıq sahəsində aparılan yoxlamalarla bağlı qaydalar dəyişib
17:05 / 19-03-2024
Təbiət Tarixi Muzeyi Elm və Təhsil Nazirliyinə verilib
16:45 / 19-03-2024
3 saylı Uşaq Evində qanun pozuntuları aşkarlanıb
16:44 / 19-03-2024
Çin lideri Fransaya səfərə hazırlaşır
16:11 / 19-03-2024
Bu rayonlara qar yağır - Siyahı
15:45 / 19-03-2024
Cahit Bağçı Azərbaycan xalqını təbrik edib
15:39 / 19-03-2024
Tətildən sonra dərslər nə vaxt başlayır? - Açıqlama
15:05 / 19-03-2024
Peskov: "Kreml NATO-nun Cənubi Qafqazdakı fəaliyyətini izləyir"
14:59 / 19-03-2024
7 yaşlı uşağı öldürən məşqçiyə 19 il həbs cəzası verilib
14:20 / 19-03-2024
Milli Məclisin növbəti iclasının gündəliyi açıqlanıb
14:14 / 19-03-2024
ABŞ-ın iki şirkəti Rusiyaya Ukrayna ilə bağlı gizli peyk görüntüləri ötürür
14:05 / 19-03-2024
Yeni idman kanalına lisenziya verilib
14:03 / 19-03-2024
Hikmət Hacıyev: "Azərbaycan Çinlə əlaqələrin inkişafına böyük önəm verir"
13:34 / 19-03-2024
Lənkəran sakini 30 kq narkotiklə qandallanıb
13:15 / 19-03-2024
ABŞ Putini təbrik etməyəcək
13:08 / 19-03-2024
“Ulduz”un yanvar sayı çap olunub - Foto
12:56 / 19-03-2024
Qazaxıstan və Türkiyə Xəzər dənizi ilə bağlı mühüm müzakirə aparıb
12:50 / 19-03-2024
Türkiyə kəşfiyyatı İraqda daha bir PKK liderini zərərsizləşdirib
12:42 / 19-03-2024
Moldovada Avropa İttifaqına üzvlüklə bağlı referendum keçiriləcək
12:26 / 19-03-2024
Sabah hava necə olacaq? - Proqnoz
12:24 / 19-03-2024
İsrail və HƏMAS Dohada atəşkəsi müzakirə edir
12:14 / 19-03-2024
Avropada NATO-nun ən böyük hərbi bazası qurulur
12:14 / 19-03-2024
Jurnalistin anasının ölüm faktı araşdırılır
12:07 / 19-03-2024
Mingəçevirdə dələduzluq edən şəxs saxlanılıb
11:43 / 19-03-2024
Rusiya Sumıdan yeni hücuma başlaya bilər
11:19 / 19-03-2024
Güclü maqnit qasırğası olacaq
11:13 / 19-03-2024
Pakistanda zəlzələ baş verib
23:57 / 14-03-2024
Fransada ələ keçən 8659 əsər Türkiyəyə qaytarılacaq - Fotolar
23:47 / 14-03-2024
Dəhşətli statistika: dünyadakı narkomanların təxmini sayı açıqlanıb
18:01 / 16-03-2024
Xl Qlobal Bakı Forumu başa çatıb - (Yenilənib)
01:18 / 16-03-2024
Rusiyaya qarşı yeni koalisiya yaradılıb
16:47 / 16-03-2024
Xocalıda kütləvi məzarlıq: 8-nin şəxsiyyəti müəyyən edilib (Fotolar)
18:00 / 14-03-2024
Magistraturaya qəbul imtahanlarının yekun nəticələri açıqlanıb
19:32 / 14-03-2024
Baş nazir taksi sürücüləri ilə bağlı qərar verib
23:43 / 14-03-2024
Avropa Liqası: "Bayer 04" və "Qarabağ"ın start heyətləri müəyyənləşib
16:16 / 15-03-2024
Məhkəmə “Toplum TV”-nin həbsdəki əməkdaşları ilə bağlı qərar verib
Deputat: “Ölkədə maliyyə amnistiyası verilməlidir” - Müsahibə
Tarix: 04-08-2019 18:03 | Bölmə: Müsahibə / Slayd
Fazil Mustafa: “Qanuni ya qanunsuz yolla toplanaraq xaricə aparılmış vəsaitlər üzərində amnistiyanın tətbiqi ölkənin investisiya mühitinə müsbət təsir edər”
Bu günə qədər bir çox siyasətçilər, iqtisadçı ekspertlər ölkəmizdə maliyyə amnistiyasına ehtiyac olduğunu bildiriblər. Milli Məclisin deputatı, Böyük Quruluş Partiyasının (BQP) başqanı Fazil Mustafa da amnistiya tərəfdarlarındandır.
Reyting.az Fazil Mustafanın AzPolitika.info-dakı bu və digər məsələlərdən bəhs edən müsahibəsini diqqətinizə çatdırır:
- Fazil bəy, Prezidentin sədrliyi ilə 2019-cu ilin birinci yarısının sosial-iqtisadi yekunlarına dair müşavirə keçirildi. Bu müşavirə, sizə görə, əvvəlkilərdən hansı xüsusiyyətlərinə görə fərqlənir?
- Qeyd edim ki, bu sosial-iqtisadi məsələlər, əldə olunan uğurlar və görüləcək işlərlə bağlı ənənəvi olaraq aparılan müzakirələrdir. Bu müzakirələr il ərzində baş verən hadisələr və proseslərə dair müzakirələri ehtiva edir. Bu mənada müşavirədəki çıxışlarda və nitqlərdə müəyyən yeniliklər olur. Amma ölkə Prezidentinin ölkədə iqtisadi-siyasi durumu, sosial vəziyyəti dəyərləndirməsi daha çox diqqəti cəlb edir. Çünki nazirlərin verdiyi hesabata Prezidentin yanaşması önəmlidir. Prezident də nitqində çox maraqlı tezislər irəli sürdü. Xüsusilə, bahalaşma, sahibkarların proseslərə cəlb edilməsi və daha çox insanların işlə təmin edilməsində sahibkarların iştirakı məsələsinə diqqət ayırdı. Bu olduqca vacibdir, çünki sahibkarlar proseslərdə bu və ya digər səbəbdən iştirak edə bilmirlər. Küskünlük yaranır, bürokratik maneələri aşa bilmirlər və bu da sahibkarlarda narazılıq yaradır. Odur ki, belə məsələlərin Prezident tərəfindən dilə gətirilməsi biznes mühitinin sağlamlaşdırılması, əlavə əngəllərin aradan qaldırılması baxımından təsirini göstərə bilər.
Hesab edirəm ki, müşavirədə vergi orqanlarının daha çevik işləməsi və iqtisadi sahədə müəyyən problemlərin ortadan qaldırılmasına köməklik göstərməsinin Prezident tərəfindən vurğulanması yerində oldu. Ümid edirəm ki, müşavirənin təsirləri olacaq. Böyük ehtimalla, rayonlarda da bu istiqamətdə müzakirələr gedəcək və real vəziyyət, problemlərlə bağlı fikirlər səslənəcək, habelə onların həlli üçün çalışılacaq.
- Siz hesab edirsiniz ki, müşavirədə müzakirə edilən məsələlər praktiki həyatda mövcud olan real problemləri əhatə etdi?...
- Əlbəttə. Hamısını tam əhatə etməsə də... Əslində bir müşavirə ilə hamısını əhatə etmək də mümkün deyil. Amma bütün hallarda hökumətin məsuliyyətini artıracaq müşavirədir. Orada müvafiq qurumların rəhbərləri, nazirlər iştirak edirdi. Ölkənin maliyyə durumu, gömrük və vergi siyasəti ilə bağlı məsələlər ələ alındı. Prezident də qeyd etdi ki, bizim daha çox gəlirlər gömrük və vergi vasitəsilə əldə olunan gəlirlərdir. Bu da artırılmalıdır.
Amma qeyri-neft sektorunun inkişaf etdirilməsi ilə bağlı müşavirədə fikirlər səsləndirildi. Xüsusilə, kənd təsərrüfatının inkişafı ilə bağlı maraqlı təklif və mülahizələr ortaya qoydu. Məncə, bunların hamısı ciddi şəkildə müzakirəyə layiqdir və bunu da dərindən müzakirə etmək vacibdir.
- Müşavirədə Prezident süni qiymət artımı, inflyasiya ilə bağlı fikirlər səsləndirdi, açıq bəyan etdi ki, burada kartel sövdələşmələr istisna olunmur. Süni qiymət artımının qarşısı hansı yollarla alınmalıdır?
- Söhbət ondan gedir ki, bazar iqtisadiyyatı şəraitində qiymət artımına inzibati qaydada tam nəzarət etmək doğru olmaz. Ancaq elə mühit yaratmalıyıq ki, qəsdən sosial ajiotaj yaratmaq məqsədilə buna gedilməsin. Hər halda bu məsələdə sahibkarların da maraqlarını düşünmək lazımdır, amma həm də əhalini narazı salacaq elementlərin ortadan qaldırılması ilə bağlı müəyyən fikirlərin səsləndirilməsi vacibdir. Çünki bu məsələdə hərtərəfli problemlər yarana bilər. Əhalinin alıcılıq qabiliyyəti aşağı düşürsə, bu sonradan sosial narazılığın genişlənməsinə səbəb ola bilər. Prezident də bunları nəzərə alaraq süni qiymət məsələsi üzərinə xüsusi vurğu etdi.
- Azərbaycanda bir ənənə var: maaşlar, pensiyalar, sosial müavinətlər artır, amma bazarda qiymətlər bundan öncə artır. Bu vəziyyət illərdir davam edir…
- Hesab edirəm ki, azad bazar siyasəti mühitində bunu tənzimləmək olduqca çətindir. Hər dəfə belə halın baş verməsinə səbəb odur ki, hamı istəyir özünü sığortalasın. Maaş artımından sonra elə bilirlər ki, əhalinin alıcılıq qabiliyyəti sürətlə artır. Bunu sığortalamaq istəyirlər və bu da inflyasiyanın genişlənməsinə gətirib çıxarır. Çünki əhalinin maaş artımının effekti qalmır. Maaş artırsa və onunla paralel qiymətlər də qalxırsa, deməli, maaşın effekti qalmır. Prezident də çıxışı zamanı bu məqamı nəzərdə tuturdu. Fikrimcə, bunun da çıxış yolu sahibkarların üzərində bütün maneələrin ortadan qaldırılmasından və sahibkarlığın səmimi şəkildə inkişafına dəstək verilməsindən keçir. Bunlar baş verərsə, qısa müddətdə mənfi tendensiyaların qarşısını almaq mümkündür.
- Bir neçə il əvvəl Prezident sahibkarlıq subyektlərinin yoxlanılması prosesinin dayandırılması haqda qərar verdi. Bu qərar indi də qüvvədədir. Belə olduqda məmurlar sahibkarlar üçün hansı maneəni təşkil edə bilərlər?
- Məsələ təkcə sahibkarların yoxlanılması və ya yoxlanılmaması ilə bağlı deyil ki. Məsələn, gömrükdə şəffaflıq var və sahibkar malını gətirdi, hər şey əladır. Sonda nə olsun? Axı şəffaflıqla məsələ yekunlaşmır, ortaya başqa problemlər çıxır. Məsələn, bazara giriş üçün inhisarı aşa bilmir. Bu, ciddi problemdir. Yəni sahibkar malı gətirib, amma bazar inhisardadır deyə bir çox sahələrə girə bilmir. Digər tərəfdən, tikintiyə icazədən tutmuş müxtəlif sənədlərin alınmasına qədər, bir çox məsələlərdə ciddi problemlər ortaya çıxır. Hesab edirəm ki, bunları da müəyyən dərəcədə düşünmək lazımdır. Bu mənada hesab edirəm ki, problemlər kifayət qədər çoxdur və onları səmimi şəkildə ortadan qaldırmaq lazımdır. Sahibkarı yoxlamamaq olsun, amma kimlərsə sahibkardan qeyri-rəsmi vəsait almamalıdır. Bu prinsipləri qızıl qaydaya çevirməsək, çətin olacaq. Söhbət sahibkarın işləməsindən deyil, güvənindən gedir. Hamı pulunu çıxarıb başqa ölkələrdə fırladır, öz ölkəsinə yatırmır. Təminat vermək lazımdır ki, sizin hüququnuzu məhkəmə qoruyur. Məhkəmə hakimiyyəti sahibkarın hüquqlarını qoruya biləcək səviyyədə şəffaf olmalıdır. Bunlar olarsa, Prezidentin dediyi kimi, sahibkarlar da mühitə daha çox fayda vermiş olacaqlar.
- Siz inhisarçılıqdan bəhs etdiniz. 20 ildir ki, mətbuat yazır, bəzi deputatlar parlamentdə bu haqda danışır, Prezident xəbərdarlıq edir, amma bu problem aradan qalxmır. Axı bu inhisarçılar kimlərdir, doğrudanmı onlar əlahiddə gücə sahibdirlər?
- İmtiyazlı təbəqələrdən söhbət gedir. Yəni siyasi hakimiyyətə də müəyyən qədər təsiri olan insanlardan bəhs edilir. Rəqabətsiz bir mühitdə pul qazanmaq və bunu illərlə davam etdirməkdən gedir. Əslində XIX əsrdə ABŞ-da da belə hallar olub. Ancaq onlar “Şerman qanunu” qəbul etdilər və rəqabəti əsas prinsipə çevirdilər. Bundan sonra hər hansı bir şəkildə haqsız rəqabət mühiti yaranmadı, sahibkarlığın inkişafı ilə əslində ölkə inkişaf etdi. Bizdə də bunu etmək lazımdır. İlk növbədə də maliyyə amnistiyası vermək lazımdır. Maliyyə amnistiyasi verməyincə, hamı qorxub pulunu ortaya çıxarmayacaq. Maliyyə amnistiyası verdikdən sonra ola bilsin ki, birinin maddi vəziyyəti digərindən qat-qat üstün olacaq, amma qabiliyyət imkanları sıfırlananda daha qabiliyyətli az vəsaitlə qısa müddətdə böyük xariqələr yarada bilir. Amma rəqabətsiz mühitdə milyardlar qazanan adam rəqabət mühitində qazandığını itirmiş ola bilər. Bu, bazar iqtisadiyyatının əlifbasıdır. Biz gerçək bazar iqtisadiyyatına keçməliyik. Bazar iqtisadiyyatının əsas şərtlərindən biri valyutanın məzənnəsidir. Məsələn, ABŞ dollarının kursu iki ildir sabit qalırsa, deməli inzibati qaydada tənzimlənir. Amma normal sahibkarlıq inkişaf edəndə heç buna ehtiyac qalmır və pulun saxlanmasına maliyyə də cəlb edilmir. Və real sektorla iqtisadi proqnozlaşdırmanı aparmaq daha asan olur.
- Siz maliyyə amnistiyası deyəndə uzun illərdir ki, məmurların qanunsuz olaraq topladığı kapitalın rəsmiləşdirilməsini nəzərdə tutursunuz?
- Qanuni, qanunsuz yolla kim nə toplayıbsa, amnistiya tətbiq edirsən və deyirsən ki, pulunu xaricdən gətir, qoy öz ölkənə. Və buna görə məsuliyyət daşımırsan, məhkəmə də qarantiya verir. Beləcə, onlar pulu gətirib sərmayə kimi qoyurlar və başqa qaydalarla işləməyə başlayırlar. Yəni ancaq vergini tanıyır və vergi xaricində heç bir qurumu tanımır. Ondan sonra görün ölkə qısa müddətə neçə çiçəklənəcək.
- Amnistiya verildikdən sonra qanunsuz şəkildə böyük pullara sahiblənən məmurların kapitalını ölkəyə qoyacaqlarına dair sizdə qəti əminlik haradandır?
- Əslində məndə bu əminlik özümün kəşfim deyil. Əminliyi tarixi təcrübəyə görə deyirəm. Onlarla ölkənin təcrübəsində bu var. Onlarda da belə narazılıq olub ki, maliyyə amnistiyasından sonra onların kapitalını gətirib ölkəyə qoyacaqlarına zəmanət yoxdur. Hər halda onların 50 faizinin kapitalını gətirib qoyması kifayət edər.
- Hökumətin mövqeyi və yanaşması belədir ki, ölkə inkişaf edir, hər şey yaxşıdır, irəliləyiş var, qeyri-neft sektoru inkişaf edir. Müstəqil iqtisadçılar isə elan edirlər ki, vəziyyət mürəkkəbdir və belə davam etsə mənfi ssenarilər ortaya çıxa bilər. Sizcə, bu iki fərqli fikrin hansı daha realdır?
- Hesab edirəm ki, panikaya da ehtiyac yoxdur. Çünki Azərbaycan iqtisadiyyatı ilə bağlı belə panikalar illərdir deyilir, amma siz deyən tənəzzül və çöküş vəziyyətinə gəlib çıxmır.
Lakin durum ürəkaçan da deyil. Biz çalışmalıyıq ki, bu simptomu yaxşı istiqamətə dəyişəcək. Açığı, sizə deyim ki, son dövrlər ölkə Prezidenti tərəfindən əhalinin rifahını, sosial-iqtisadi durumu yaxşılaşdırmaq məqsədilə böyük addımlar atılıb. Təqaüdlər, pensiyalar, əməkhaqları, müavinətlər artırıldı, amma bazar da qiyməti buna adekvat artır. Eyni zamanda, bizdə dövlətə yük olan əhali sayı artmağa başlayıb. Hamı dövlətdən ummağa başlayır. Halbuki, işsizlik, müavinət və digər məsələlərin yükünü özəl sektor paylaşmalıdır. Üstəlik, neftdən asılılıq o səviyyədədir ki, neftin qiymətinin dəyişməsi ilə böyük təhlükəyə tərəf yönələ bilərik. Odur ki, bizim indiki durumumuz xeyli risklidir. Bu mənada qeyri-neft sektorunu daha açıq və şəffaf şəkildə inkişaf etdirmək yolunu düşünməliyik. Məsələn, biz boş və mənasız layihələrə xərclədiyimiz pulları kənd təsərrüfatına qoysaydıq, indi özünü kənd təsərrüfatı məhsulları ilə təmin edən ölkə durumunda olardıq. Fikrimcə, strateji planlaşdırmanı düzgün istiqamətdə aparmalıyıq ki, bu dəfə kataklizmdə, dünya böhranı zamanı zərər çəkən tərəf olmayaq.
Bölməyə aid digər xəbərlər
Tarix: 04-08-2019 18:03 | Bölmə: Müsahibə / Slayd
Fazil Mustafa: “Qanuni ya qanunsuz yolla toplanaraq xaricə aparılmış vəsaitlər üzərində amnistiyanın tətbiqi ölkənin investisiya mühitinə müsbət təsir edər”
Bu günə qədər bir çox siyasətçilər, iqtisadçı ekspertlər ölkəmizdə maliyyə amnistiyasına ehtiyac olduğunu bildiriblər. Milli Məclisin deputatı, Böyük Quruluş Partiyasının (BQP) başqanı Fazil Mustafa da amnistiya tərəfdarlarındandır.
Reyting.az Fazil Mustafanın AzPolitika.info-dakı bu və digər məsələlərdən bəhs edən müsahibəsini diqqətinizə çatdırır:
- Fazil bəy, Prezidentin sədrliyi ilə 2019-cu ilin birinci yarısının sosial-iqtisadi yekunlarına dair müşavirə keçirildi. Bu müşavirə, sizə görə, əvvəlkilərdən hansı xüsusiyyətlərinə görə fərqlənir?
- Qeyd edim ki, bu sosial-iqtisadi məsələlər, əldə olunan uğurlar və görüləcək işlərlə bağlı ənənəvi olaraq aparılan müzakirələrdir. Bu müzakirələr il ərzində baş verən hadisələr və proseslərə dair müzakirələri ehtiva edir. Bu mənada müşavirədəki çıxışlarda və nitqlərdə müəyyən yeniliklər olur. Amma ölkə Prezidentinin ölkədə iqtisadi-siyasi durumu, sosial vəziyyəti dəyərləndirməsi daha çox diqqəti cəlb edir. Çünki nazirlərin verdiyi hesabata Prezidentin yanaşması önəmlidir. Prezident də nitqində çox maraqlı tezislər irəli sürdü. Xüsusilə, bahalaşma, sahibkarların proseslərə cəlb edilməsi və daha çox insanların işlə təmin edilməsində sahibkarların iştirakı məsələsinə diqqət ayırdı. Bu olduqca vacibdir, çünki sahibkarlar proseslərdə bu və ya digər səbəbdən iştirak edə bilmirlər. Küskünlük yaranır, bürokratik maneələri aşa bilmirlər və bu da sahibkarlarda narazılıq yaradır. Odur ki, belə məsələlərin Prezident tərəfindən dilə gətirilməsi biznes mühitinin sağlamlaşdırılması, əlavə əngəllərin aradan qaldırılması baxımından təsirini göstərə bilər.
Hesab edirəm ki, müşavirədə vergi orqanlarının daha çevik işləməsi və iqtisadi sahədə müəyyən problemlərin ortadan qaldırılmasına köməklik göstərməsinin Prezident tərəfindən vurğulanması yerində oldu. Ümid edirəm ki, müşavirənin təsirləri olacaq. Böyük ehtimalla, rayonlarda da bu istiqamətdə müzakirələr gedəcək və real vəziyyət, problemlərlə bağlı fikirlər səslənəcək, habelə onların həlli üçün çalışılacaq.
- Siz hesab edirsiniz ki, müşavirədə müzakirə edilən məsələlər praktiki həyatda mövcud olan real problemləri əhatə etdi?...
- Əlbəttə. Hamısını tam əhatə etməsə də... Əslində bir müşavirə ilə hamısını əhatə etmək də mümkün deyil. Amma bütün hallarda hökumətin məsuliyyətini artıracaq müşavirədir. Orada müvafiq qurumların rəhbərləri, nazirlər iştirak edirdi. Ölkənin maliyyə durumu, gömrük və vergi siyasəti ilə bağlı məsələlər ələ alındı. Prezident də qeyd etdi ki, bizim daha çox gəlirlər gömrük və vergi vasitəsilə əldə olunan gəlirlərdir. Bu da artırılmalıdır.
Amma qeyri-neft sektorunun inkişaf etdirilməsi ilə bağlı müşavirədə fikirlər səsləndirildi. Xüsusilə, kənd təsərrüfatının inkişafı ilə bağlı maraqlı təklif və mülahizələr ortaya qoydu. Məncə, bunların hamısı ciddi şəkildə müzakirəyə layiqdir və bunu da dərindən müzakirə etmək vacibdir.
- Müşavirədə Prezident süni qiymət artımı, inflyasiya ilə bağlı fikirlər səsləndirdi, açıq bəyan etdi ki, burada kartel sövdələşmələr istisna olunmur. Süni qiymət artımının qarşısı hansı yollarla alınmalıdır?
- Söhbət ondan gedir ki, bazar iqtisadiyyatı şəraitində qiymət artımına inzibati qaydada tam nəzarət etmək doğru olmaz. Ancaq elə mühit yaratmalıyıq ki, qəsdən sosial ajiotaj yaratmaq məqsədilə buna gedilməsin. Hər halda bu məsələdə sahibkarların da maraqlarını düşünmək lazımdır, amma həm də əhalini narazı salacaq elementlərin ortadan qaldırılması ilə bağlı müəyyən fikirlərin səsləndirilməsi vacibdir. Çünki bu məsələdə hərtərəfli problemlər yarana bilər. Əhalinin alıcılıq qabiliyyəti aşağı düşürsə, bu sonradan sosial narazılığın genişlənməsinə səbəb ola bilər. Prezident də bunları nəzərə alaraq süni qiymət məsələsi üzərinə xüsusi vurğu etdi.
- Azərbaycanda bir ənənə var: maaşlar, pensiyalar, sosial müavinətlər artır, amma bazarda qiymətlər bundan öncə artır. Bu vəziyyət illərdir davam edir…
- Hesab edirəm ki, azad bazar siyasəti mühitində bunu tənzimləmək olduqca çətindir. Hər dəfə belə halın baş verməsinə səbəb odur ki, hamı istəyir özünü sığortalasın. Maaş artımından sonra elə bilirlər ki, əhalinin alıcılıq qabiliyyəti sürətlə artır. Bunu sığortalamaq istəyirlər və bu da inflyasiyanın genişlənməsinə gətirib çıxarır. Çünki əhalinin maaş artımının effekti qalmır. Maaş artırsa və onunla paralel qiymətlər də qalxırsa, deməli, maaşın effekti qalmır. Prezident də çıxışı zamanı bu məqamı nəzərdə tuturdu. Fikrimcə, bunun da çıxış yolu sahibkarların üzərində bütün maneələrin ortadan qaldırılmasından və sahibkarlığın səmimi şəkildə inkişafına dəstək verilməsindən keçir. Bunlar baş verərsə, qısa müddətdə mənfi tendensiyaların qarşısını almaq mümkündür.
- Bir neçə il əvvəl Prezident sahibkarlıq subyektlərinin yoxlanılması prosesinin dayandırılması haqda qərar verdi. Bu qərar indi də qüvvədədir. Belə olduqda məmurlar sahibkarlar üçün hansı maneəni təşkil edə bilərlər?
- Məsələ təkcə sahibkarların yoxlanılması və ya yoxlanılmaması ilə bağlı deyil ki. Məsələn, gömrükdə şəffaflıq var və sahibkar malını gətirdi, hər şey əladır. Sonda nə olsun? Axı şəffaflıqla məsələ yekunlaşmır, ortaya başqa problemlər çıxır. Məsələn, bazara giriş üçün inhisarı aşa bilmir. Bu, ciddi problemdir. Yəni sahibkar malı gətirib, amma bazar inhisardadır deyə bir çox sahələrə girə bilmir. Digər tərəfdən, tikintiyə icazədən tutmuş müxtəlif sənədlərin alınmasına qədər, bir çox məsələlərdə ciddi problemlər ortaya çıxır. Hesab edirəm ki, bunları da müəyyən dərəcədə düşünmək lazımdır. Bu mənada hesab edirəm ki, problemlər kifayət qədər çoxdur və onları səmimi şəkildə ortadan qaldırmaq lazımdır. Sahibkarı yoxlamamaq olsun, amma kimlərsə sahibkardan qeyri-rəsmi vəsait almamalıdır. Bu prinsipləri qızıl qaydaya çevirməsək, çətin olacaq. Söhbət sahibkarın işləməsindən deyil, güvənindən gedir. Hamı pulunu çıxarıb başqa ölkələrdə fırladır, öz ölkəsinə yatırmır. Təminat vermək lazımdır ki, sizin hüququnuzu məhkəmə qoruyur. Məhkəmə hakimiyyəti sahibkarın hüquqlarını qoruya biləcək səviyyədə şəffaf olmalıdır. Bunlar olarsa, Prezidentin dediyi kimi, sahibkarlar da mühitə daha çox fayda vermiş olacaqlar.
- Siz inhisarçılıqdan bəhs etdiniz. 20 ildir ki, mətbuat yazır, bəzi deputatlar parlamentdə bu haqda danışır, Prezident xəbərdarlıq edir, amma bu problem aradan qalxmır. Axı bu inhisarçılar kimlərdir, doğrudanmı onlar əlahiddə gücə sahibdirlər?
- İmtiyazlı təbəqələrdən söhbət gedir. Yəni siyasi hakimiyyətə də müəyyən qədər təsiri olan insanlardan bəhs edilir. Rəqabətsiz bir mühitdə pul qazanmaq və bunu illərlə davam etdirməkdən gedir. Əslində XIX əsrdə ABŞ-da da belə hallar olub. Ancaq onlar “Şerman qanunu” qəbul etdilər və rəqabəti əsas prinsipə çevirdilər. Bundan sonra hər hansı bir şəkildə haqsız rəqabət mühiti yaranmadı, sahibkarlığın inkişafı ilə əslində ölkə inkişaf etdi. Bizdə də bunu etmək lazımdır. İlk növbədə də maliyyə amnistiyası vermək lazımdır. Maliyyə amnistiyasi verməyincə, hamı qorxub pulunu ortaya çıxarmayacaq. Maliyyə amnistiyası verdikdən sonra ola bilsin ki, birinin maddi vəziyyəti digərindən qat-qat üstün olacaq, amma qabiliyyət imkanları sıfırlananda daha qabiliyyətli az vəsaitlə qısa müddətdə böyük xariqələr yarada bilir. Amma rəqabətsiz mühitdə milyardlar qazanan adam rəqabət mühitində qazandığını itirmiş ola bilər. Bu, bazar iqtisadiyyatının əlifbasıdır. Biz gerçək bazar iqtisadiyyatına keçməliyik. Bazar iqtisadiyyatının əsas şərtlərindən biri valyutanın məzənnəsidir. Məsələn, ABŞ dollarının kursu iki ildir sabit qalırsa, deməli inzibati qaydada tənzimlənir. Amma normal sahibkarlıq inkişaf edəndə heç buna ehtiyac qalmır və pulun saxlanmasına maliyyə də cəlb edilmir. Və real sektorla iqtisadi proqnozlaşdırmanı aparmaq daha asan olur.
- Siz maliyyə amnistiyası deyəndə uzun illərdir ki, məmurların qanunsuz olaraq topladığı kapitalın rəsmiləşdirilməsini nəzərdə tutursunuz?
- Qanuni, qanunsuz yolla kim nə toplayıbsa, amnistiya tətbiq edirsən və deyirsən ki, pulunu xaricdən gətir, qoy öz ölkənə. Və buna görə məsuliyyət daşımırsan, məhkəmə də qarantiya verir. Beləcə, onlar pulu gətirib sərmayə kimi qoyurlar və başqa qaydalarla işləməyə başlayırlar. Yəni ancaq vergini tanıyır və vergi xaricində heç bir qurumu tanımır. Ondan sonra görün ölkə qısa müddətə neçə çiçəklənəcək.
- Amnistiya verildikdən sonra qanunsuz şəkildə böyük pullara sahiblənən məmurların kapitalını ölkəyə qoyacaqlarına dair sizdə qəti əminlik haradandır?
- Əslində məndə bu əminlik özümün kəşfim deyil. Əminliyi tarixi təcrübəyə görə deyirəm. Onlarla ölkənin təcrübəsində bu var. Onlarda da belə narazılıq olub ki, maliyyə amnistiyasından sonra onların kapitalını gətirib ölkəyə qoyacaqlarına zəmanət yoxdur. Hər halda onların 50 faizinin kapitalını gətirib qoyması kifayət edər.
- Hökumətin mövqeyi və yanaşması belədir ki, ölkə inkişaf edir, hər şey yaxşıdır, irəliləyiş var, qeyri-neft sektoru inkişaf edir. Müstəqil iqtisadçılar isə elan edirlər ki, vəziyyət mürəkkəbdir və belə davam etsə mənfi ssenarilər ortaya çıxa bilər. Sizcə, bu iki fərqli fikrin hansı daha realdır?
- Hesab edirəm ki, panikaya da ehtiyac yoxdur. Çünki Azərbaycan iqtisadiyyatı ilə bağlı belə panikalar illərdir deyilir, amma siz deyən tənəzzül və çöküş vəziyyətinə gəlib çıxmır.
Lakin durum ürəkaçan da deyil. Biz çalışmalıyıq ki, bu simptomu yaxşı istiqamətə dəyişəcək. Açığı, sizə deyim ki, son dövrlər ölkə Prezidenti tərəfindən əhalinin rifahını, sosial-iqtisadi durumu yaxşılaşdırmaq məqsədilə böyük addımlar atılıb. Təqaüdlər, pensiyalar, əməkhaqları, müavinətlər artırıldı, amma bazar da qiyməti buna adekvat artır. Eyni zamanda, bizdə dövlətə yük olan əhali sayı artmağa başlayıb. Hamı dövlətdən ummağa başlayır. Halbuki, işsizlik, müavinət və digər məsələlərin yükünü özəl sektor paylaşmalıdır. Üstəlik, neftdən asılılıq o səviyyədədir ki, neftin qiymətinin dəyişməsi ilə böyük təhlükəyə tərəf yönələ bilərik. Odur ki, bizim indiki durumumuz xeyli risklidir. Bu mənada qeyri-neft sektorunu daha açıq və şəffaf şəkildə inkişaf etdirmək yolunu düşünməliyik. Məsələn, biz boş və mənasız layihələrə xərclədiyimiz pulları kənd təsərrüfatına qoysaydıq, indi özünü kənd təsərrüfatı məhsulları ilə təmin edən ölkə durumunda olardıq. Fikrimcə, strateji planlaşdırmanı düzgün istiqamətdə aparmalıyıq ki, bu dəfə kataklizmdə, dünya böhranı zamanı zərər çəkən tərəf olmayaq.
Bölməyə aid digər xəbərlər
19-02-2024, 16:33
Aktyor: “Əvvəldən bilsəydim o filmə çəkilməzdim...” - Müsahibə
16-02-2024, 12:55
Bəstəkar: “Zamanın ritmini tutmaq çətinləşib” - Müsahibə
28-01-2024, 15:36
Qüdrət Həsənquliyev: “Azərbaycan yenidən qurulmalıdır” - Müsahibə
9-12-2023, 20:57
Hərbi ekspert: “Krım körpüsü dağıdılmalıdır” - Müsahibə
14-11-2023, 19:08
Xalq artisti: “Teatrın ən ağrılı məsələlərindən biri də yaş senzi ilə bağlıdır” - Müsahibə
4-11-2023, 09:41
İlham Əziz: “Hər yazıçının öz əlifbası olmalıdır” - Müsahibə
27-10-2023, 15:19
Zahid Oruc: “Zəfər dövləti, Zəfər təşkilatı, Zəfər təhsil modeli yaradılmalıdır” - Müsahibə
27-10-2023, 11:01
Əlizadə Nuri: “Şairlik-sözlə inqilab etməkdir” - Müsahibə
23-10-2023, 18:22
General Sırski: “Düşmən ciddi itkilər verir, lakin onlar...” - Müsahibə
23-10-2023, 10:26
Aktrisa: “Özümü olmalı olduğum yerdə hiss edirəm” - Müsahibə
19-09-2023, 13:48
Hərbi analitik: “Rusiya Moskvanı lazımi şəkildə qoruya bilmirsə, deməli...” - Müsahibə
5-09-2023, 18:40
General: “Rusiya elitası Putini devirməyə hazırdır” - Müsahibə
23-08-2023, 18:14
Beynəlxalq ekspert: “Ruslar Ukrayna ilə uzunmüddətli hərbi qarşıdurmaya ümid edirlər” - Müsahibə
16-08-2023, 12:08
Kənan Məmmədov: “Kino günündə göstərməyə yeni film olmadı” - Müsahibə
10-08-2023, 15:00
Rıjenko: “Rusiyanın Qara dəniz donanmasını məhv etmək üçün yüzlərlə drona ehtiyac var” - Müsahibə
30-05-2023, 16:48
Kinorejissor: “Bəzilərini kinonun taleyi yox, kinostudiyanın ərazisi maraqlandırır”
16-05-2023, 16:48
Şeytelman: “Priqojin Rusiyada yeganə şəxsdir ki, dövlət çevrilişlərini uğurla həyata keçirə bilir”
13-05-2023, 09:34
Qüdrət Həsənquliyev: “Davamlı sülh üçün danışıqları Türkiyə və Rusiya ilə aparmalıyıq” - Müsahibə
3-03-2023, 16:55
Keçmiş deputat: “Rus imperiyasının dağılması qaçılmazdır” - Müsahibə
9-02-2023, 12:36
Deputat: “Ciddi əks-zərbə vurulmalıdır” - Müsahibə
7-01-2023, 15:55
Sərdar Cəlaloğlu: “Rusiya Qarabağı ələ keçirməyə çalışır” - Müsahibə
30-12-2022, 10:55
Köçəri Nağıbəyli: “Bizim öz torpaqlarımızda yaşamaq hüququmuz olmalıdır” - Müsahibə
11-12-2022, 13:12
Səxavət Əlisoy: “Partiya sədrlərinin əksəriyyəti təkəbbürlü və yekəxanadır” - Müsahibə
27-11-2022, 10:15
Professor: “Rusiya və Fransa Azərbaycan-Ermənistan danışıqlarında böhranlı vəziyyət yaradıb” - Müsahibə
12-11-2022, 19:43
Tofiq Zülfüqarov: “Rusiyada siyasi böhran zamanıdır” - Müsahibə
28-10-2022, 13:08
Deputat: "Putin ikinci böyük səhvə yol verdi, həm də sübut etdi ki..."
25-10-2022, 08:35
Politoloq: “Rusiya və İran Azərbaycanda nələrəsə nail olmağa çalışsa da...” - Müsahibə
21-10-2022, 13:42
Vahid Əhmədov: “Heç kim bahalaşmanın qarşısını ala bilmir” - Müsahibə
15-10-2022, 09:58
Deputat: “Rusiya ilə məsələni konkretləşdirməyin vaxtı çatıb” - Müsahibə
9-10-2022, 14:22
Sülhəddin Əkbər: “İran yalnız Zəngəzur dəhlizinin açılacağından qorxmur” - Müsahibə
29-09-2022, 20:29
Elxan Qarayev: “Rusiyada hərbi səfərbərliyə cəlb olunan azərbaycanlılar kontrakt tələb etməlidir” - Müsahibə
21-09-2022, 14:06
Sərdar Cəlaloğlu: “Hər dəqiqə Ermənistan-Azərbaycan müharibəsi başlaya bilər” - Müsahibə
3-07-2022, 13:50
Deputat: “Məmur sahibkarlığından qaynaqlanan inhisarçılıq əhaliyə böyük ziyan vurur” - Müsahibə
6-06-2022, 13:50
Politoloq: “Rusiyada etirazlar artacaq” - Müsahibə
27-05-2022, 13:03
Keçmiş səfir: “Zaman Ukraynanın dostu, Kremlin düşmənidir” - Müsahibə
26-05-2022, 20:43
Hərbi ekspert: “Rusiya texnokratları müharibəni uduzduqlarını başa düşürlər” - Müsahibə
25-05-2022, 16:16
Deputat: “Qərb Ukraynanı güzəştə məcbur edəcək” - Müsahibə
25-05-2022, 11:08
Zərdüşt Əlizadə: “Rusiyanı bu müharibədə məğlub edəcəklər” - Müsahibə
21-05-2022, 16:12
Sabiq müdafiə naziri: “Ruslar üçün ideal variant payız və qış döyüşünə hazırlaşmaqdır” - Müsahibə
Bu gün, 12:14
Avropada NATO-nun ən böyük hərbi bazası qurulur
Bu gün, 11:19
Güclü maqnit qasırğası olacaq
Bu gün, 00:07
Azərbaycanda Novruz bayramı qeyd olunur
Dünən, 23:11
Ukrayna ordusu geri çəkilir
Dünən, 23:00
Rusiya Almaniyanı soyqırımda ittiham edir
Dünən, 21:30
NATO Baş katibi: "Azərbaycanla yeni çərçivə sənədinin razılaşdırılması üzərində iş aparırıq" - Müsahibə
Dünən, 20:16
Borrell ikibaşlı danışır
Dünən, 19:44
Keçmiş vəzifəli şəxslərin işi məhkəmə icraatındadır
Dünən, 16:28
Yuxusuzluq kökəlməyə səbəb olur - Araşdırma
Dünən, 12:35
Prezident Xankəndidə Novruz tonqalını alovlandırıb, xalqı təbrik edib - Fotolar (Yenilənib)
Dünən, 11:57
Füzuliyə daha 34 ailə yola salınıb - Yenilənib
16-03-2024, 15:07
Odessaya ballistik raket hücumu... - Nəticə dəhşətli olub
16-03-2024, 01:18
Rusiyaya qarşı yeni koalisiya yaradılıb
16-03-2024, 00:41
Milyarderlər TikTok-u almağa hazırlaşır
15-03-2024, 17:51
Putinin əlavə olaraq 2 min qeyri-strateji nüvə silahı var
15-03-2024, 12:11
İran öz sərhəddində “ikinci İsrail” istəyirmi?
14-03-2024, 23:57
Fransada ələ keçən 8659 əsər Türkiyəyə qaytarılacaq - Fotolar
14-03-2024, 23:47
Dəhşətli statistika: dünyadakı narkomanların təxmini sayı açıqlanıb
14-03-2024, 18:00
Magistraturaya qəbul imtahanlarının yekun nəticələri açıqlanıb
14-03-2024, 17:07
Vəzifəli şəxs cinayət başında yaxalanıb
14-03-2024, 12:11
Paşinyanın sülh qovşağı....
13-03-2024, 16:53
Vahid Hacıyev Prezidentin xüsusi nümayəndəsi təyin edilib
13-03-2024, 12:58
Paşinyan KTMT-yə mesaj göndərdi - İrəvan kimi müttəfiq sayır?
13-03-2024, 09:56
Putin: “Rusiya nüvə müharibəsinə hazırdır”
13-03-2024, 09:38
46 mindən çox şagird buraxılış imtahanı verəcək - Bu tarixdə
12-03-2024, 16:32
Azərbaycana qarşı daha bir təhlükəli plan hazırlanır
12-03-2024, 16:12
Rusiyada kütləvi həbslər başlayıb
12-03-2024, 13:21
Türkiyə ABŞ-a lazımdırmı? Lazımdırsa, hansı statusda?
12-03-2024, 12:53
Rusiya od içində: şəhər və kəndlər kütləvi hücuma məruz qalıb - Fotolar
12-03-2024, 10:55
ABŞ müttəfiqlərinə milyardlar xərcləmək istəyir
11-03-2024, 22:33
Avropa silah ticarətini artırır
11-03-2024, 19:08
Qazaxıstan prezidenti Azərbaycana gəlib, yeni sənədlər imzalanıb - (Yenilənib+) - Fotolar
11-03-2024, 16:53
Sabiq baş nazir: “Azərbaycan Ermənistanı blokadaya sala bilər”
11-03-2024, 12:07
Ermənistanın qaytaracağı 4 kənd və sovet xəritələri - Təhlil
11-03-2024, 11:00
Məhkəmə deputat Cavanşir Feyziyevin mülkləri üzərindəki həbs qərarını qüvvədə saxlayıb
11-03-2024, 00:02
Azərbaycanda Ramazan ayı başlayıb
10-03-2024, 23:40
Boris Conson Venesuelaya gizli səfər edib
9-03-2024, 19:18
Rəsmi Bakı Ermənistandan işğal altındakı kəndləri tələb edir
9-03-2024, 10:48
Paşinyanın böyük müharibəyə doğru 4 addımı
8-03-2024, 21:13
“Toplum TV”-nin beş əməkdaşı həbs edilib - Siyahı
7-03-2024, 20:06
Hollivud ulduzları böyük təhlükəyə qarşı səfərbər olunub - Çağırış
7-03-2024, 14:37
Erkən ölümlərdən necə qorunmaq olar?