15:13 / 04-07-2020
Rusiyada daha 6632 nəfər koronavirusa yoluxub
14:57 / 04-07-2020
Yas mərasimi təşkil etmək istəyən ailə cəzalandırılıb
14:30 / 04-07-2020
Sabah hava necə olacaq? - Proqnoz
14:29 / 04-07-2020
Karantin qaydalarını pozan 56 dərzi cərimələndi
14:17 / 04-07-2020
Ermənistanda 580 nəfər koronavirusa yoluxub, 8 nəfər ölüb
12:30 / 04-07-2020
Milli Məclisdə daha bir təyinat olub
11:48 / 04-07-2020
Həkim: "Bəhram Bağırzadənin səhhəti ilə bağlı hər şey yaxşıdır"
11:32 / 04-07-2020
Donald Trampın yaxın ətrafına təhlükə yaranıb
11:15 / 04-07-2020
Baş nazirə, hazırkı və sabiq səhiyyə nazirinə cinayət işi açıldı - Fotolar
10:50 / 04-07-2020
Futbolçu: “Ən yaxşı variant “Qarabağ”a qayıtmaq idi”
10:16 / 04-07-2020
Nişan mərasimi etmək istəyənlər saxlanılıb
09:44 / 04-07-2020
Koronavirusla bağlı saxta statistika ifşa olundu - Foto
01:38 / 04-07-2020
"Arsenal" futbolçu ilə yeni müqavilə imzalayıb
01:05 / 04-07-2020
Rejissor Mərahim Fərzəlibəyovun əmək kitabçası… - Firuz Mustafa yazır
00:45 / 04-07-2020
16 şəhər və rayonda ictimai nəqliyyatın fəaliyyəti dayandırıldı
21:46 / 03-07-2020
Asim Mollazadə: “Təcavüzkara qarşı ciddi tədbirlər görülmür və bu...”
20:22 / 03-07-2020
Rusiya Liviya siyasətində yenilik etdi
20:14 / 03-07-2020
Rusiya kosmosdakı silahları vurmaq imkanı əldə edib - Komandan
19:55 / 03-07-2020
Səddam Hüseynin kürəkəni həbsdən çıxdı - Foto
18:28 / 03-07-2020
Ağciyərində “buz kristalı” çıxan 600-dən çox müalicə alan xəstə var
18:14 / 03-07-2020
Rayonlara gediş ancaq bu halda mümkündür - Qərargahdan açıqlama
18:05 / 03-07-2020
İş icazəsi olanlar maşınlarına necə icazə alacaq?
18:02 / 03-07-2020
Karantin olan daha 8 rayon əhalisnə 190 manat yardım veriləcək
17:50 / 03-07-2020
“5 iyul tarixindən bütün icazələr silinəcək..." - Xəbərdarlıq
17:45 / 03-07-2020
Xəstələrdən 59 nəfər süni tənəffüs cihazına qoşulub
17:38 / 03-07-2020
Bayramlı: "Yas yerlərində kütləvi yoluxmalar olur"
17:32 / 03-07-2020
TƏBİB sədri: "Yoluxma hallarının 51,3 faizi Bakının payına düşür"
17:31 / 03-07-2020
Azərbaycanda daha 583 nəfər koronavirusa yoluxub
17:40 / 30-06-2020
Məhəmməd Füzulinin heykəli yoxa çıxıb - Fotolar
01:46 / 30-06-2020
Baş məşqçi komandadan kənarlaşdırıldı
18:37 / 30-06-2020
Öldürülən casus... - Ona görə Baş nazir ağlayıb, dövlət katibi prezidentdən xahiş edib - Foto
20:13 / 29-06-2020
Azərbaycanda daha bir Federasiya fəaliyyətini dayandırıb
12:46 / 30-06-2020
Tanınmış müğənni koronavirusa yoluxub
16:50 / 30-06-2020
Roza Zərgərli yaradıcılığında yeniliklər edib
00:41 / 01-07-2020
Türkiyəli müğənni Xəzər TV-də veriliş aparacaq - Foto
00:46 / 01-07-2020
"Bavariya" bir transferə görə 50 milyon avroya qədər vəsait ödəyəcək
09:59 / 01-07-2020
Bəhram Bağırzadəni komadan oyandırmaq istəmirlər
12:49 / 01-07-2020
Azərbaycanlı müğənnidə ölümcül virus aşkarlanıb - Foto
12:55 / 01-07-2020
Nazirliyin əməkdaşları Avropa Şurasının videokonfransında iştirak ediblər
20:38 / 01-07-2020
Oljas Süleymenov: “Azərbaycan həmişə ürəyimdədir...” - Firuz Mustafa yazır
Deputat: “Ölkədə maliyyə amnistiyası verilməlidir” - Müsahibə
Tarix: 04-08-2019 18:03 | Bölmə: Müsahibə / Slayd
Fazil Mustafa: “Qanuni ya qanunsuz yolla toplanaraq xaricə aparılmış vəsaitlər üzərində amnistiyanın tətbiqi ölkənin investisiya mühitinə müsbət təsir edər”
Bu günə qədər bir çox siyasətçilər, iqtisadçı ekspertlər ölkəmizdə maliyyə amnistiyasına ehtiyac olduğunu bildiriblər. Milli Məclisin deputatı, Böyük Quruluş Partiyasının (BQP) başqanı Fazil Mustafa da amnistiya tərəfdarlarındandır.
Reyting.az Fazil Mustafanın AzPolitika.info-dakı bu və digər məsələlərdən bəhs edən müsahibəsini diqqətinizə çatdırır:
- Fazil bəy, Prezidentin sədrliyi ilə 2019-cu ilin birinci yarısının sosial-iqtisadi yekunlarına dair müşavirə keçirildi. Bu müşavirə, sizə görə, əvvəlkilərdən hansı xüsusiyyətlərinə görə fərqlənir?
- Qeyd edim ki, bu sosial-iqtisadi məsələlər, əldə olunan uğurlar və görüləcək işlərlə bağlı ənənəvi olaraq aparılan müzakirələrdir. Bu müzakirələr il ərzində baş verən hadisələr və proseslərə dair müzakirələri ehtiva edir. Bu mənada müşavirədəki çıxışlarda və nitqlərdə müəyyən yeniliklər olur. Amma ölkə Prezidentinin ölkədə iqtisadi-siyasi durumu, sosial vəziyyəti dəyərləndirməsi daha çox diqqəti cəlb edir. Çünki nazirlərin verdiyi hesabata Prezidentin yanaşması önəmlidir. Prezident də nitqində çox maraqlı tezislər irəli sürdü. Xüsusilə, bahalaşma, sahibkarların proseslərə cəlb edilməsi və daha çox insanların işlə təmin edilməsində sahibkarların iştirakı məsələsinə diqqət ayırdı. Bu olduqca vacibdir, çünki sahibkarlar proseslərdə bu və ya digər səbəbdən iştirak edə bilmirlər. Küskünlük yaranır, bürokratik maneələri aşa bilmirlər və bu da sahibkarlarda narazılıq yaradır. Odur ki, belə məsələlərin Prezident tərəfindən dilə gətirilməsi biznes mühitinin sağlamlaşdırılması, əlavə əngəllərin aradan qaldırılması baxımından təsirini göstərə bilər.
Hesab edirəm ki, müşavirədə vergi orqanlarının daha çevik işləməsi və iqtisadi sahədə müəyyən problemlərin ortadan qaldırılmasına köməklik göstərməsinin Prezident tərəfindən vurğulanması yerində oldu. Ümid edirəm ki, müşavirənin təsirləri olacaq. Böyük ehtimalla, rayonlarda da bu istiqamətdə müzakirələr gedəcək və real vəziyyət, problemlərlə bağlı fikirlər səslənəcək, habelə onların həlli üçün çalışılacaq.
- Siz hesab edirsiniz ki, müşavirədə müzakirə edilən məsələlər praktiki həyatda mövcud olan real problemləri əhatə etdi?...
- Əlbəttə. Hamısını tam əhatə etməsə də... Əslində bir müşavirə ilə hamısını əhatə etmək də mümkün deyil. Amma bütün hallarda hökumətin məsuliyyətini artıracaq müşavirədir. Orada müvafiq qurumların rəhbərləri, nazirlər iştirak edirdi. Ölkənin maliyyə durumu, gömrük və vergi siyasəti ilə bağlı məsələlər ələ alındı. Prezident də qeyd etdi ki, bizim daha çox gəlirlər gömrük və vergi vasitəsilə əldə olunan gəlirlərdir. Bu da artırılmalıdır.
Amma qeyri-neft sektorunun inkişaf etdirilməsi ilə bağlı müşavirədə fikirlər səsləndirildi. Xüsusilə, kənd təsərrüfatının inkişafı ilə bağlı maraqlı təklif və mülahizələr ortaya qoydu. Məncə, bunların hamısı ciddi şəkildə müzakirəyə layiqdir və bunu da dərindən müzakirə etmək vacibdir.
- Müşavirədə Prezident süni qiymət artımı, inflyasiya ilə bağlı fikirlər səsləndirdi, açıq bəyan etdi ki, burada kartel sövdələşmələr istisna olunmur. Süni qiymət artımının qarşısı hansı yollarla alınmalıdır?
- Söhbət ondan gedir ki, bazar iqtisadiyyatı şəraitində qiymət artımına inzibati qaydada tam nəzarət etmək doğru olmaz. Ancaq elə mühit yaratmalıyıq ki, qəsdən sosial ajiotaj yaratmaq məqsədilə buna gedilməsin. Hər halda bu məsələdə sahibkarların da maraqlarını düşünmək lazımdır, amma həm də əhalini narazı salacaq elementlərin ortadan qaldırılması ilə bağlı müəyyən fikirlərin səsləndirilməsi vacibdir. Çünki bu məsələdə hərtərəfli problemlər yarana bilər. Əhalinin alıcılıq qabiliyyəti aşağı düşürsə, bu sonradan sosial narazılığın genişlənməsinə səbəb ola bilər. Prezident də bunları nəzərə alaraq süni qiymət məsələsi üzərinə xüsusi vurğu etdi.
- Azərbaycanda bir ənənə var: maaşlar, pensiyalar, sosial müavinətlər artır, amma bazarda qiymətlər bundan öncə artır. Bu vəziyyət illərdir davam edir…
- Hesab edirəm ki, azad bazar siyasəti mühitində bunu tənzimləmək olduqca çətindir. Hər dəfə belə halın baş verməsinə səbəb odur ki, hamı istəyir özünü sığortalasın. Maaş artımından sonra elə bilirlər ki, əhalinin alıcılıq qabiliyyəti sürətlə artır. Bunu sığortalamaq istəyirlər və bu da inflyasiyanın genişlənməsinə gətirib çıxarır. Çünki əhalinin maaş artımının effekti qalmır. Maaş artırsa və onunla paralel qiymətlər də qalxırsa, deməli, maaşın effekti qalmır. Prezident də çıxışı zamanı bu məqamı nəzərdə tuturdu. Fikrimcə, bunun da çıxış yolu sahibkarların üzərində bütün maneələrin ortadan qaldırılmasından və sahibkarlığın səmimi şəkildə inkişafına dəstək verilməsindən keçir. Bunlar baş verərsə, qısa müddətdə mənfi tendensiyaların qarşısını almaq mümkündür.
- Bir neçə il əvvəl Prezident sahibkarlıq subyektlərinin yoxlanılması prosesinin dayandırılması haqda qərar verdi. Bu qərar indi də qüvvədədir. Belə olduqda məmurlar sahibkarlar üçün hansı maneəni təşkil edə bilərlər?
- Məsələ təkcə sahibkarların yoxlanılması və ya yoxlanılmaması ilə bağlı deyil ki. Məsələn, gömrükdə şəffaflıq var və sahibkar malını gətirdi, hər şey əladır. Sonda nə olsun? Axı şəffaflıqla məsələ yekunlaşmır, ortaya başqa problemlər çıxır. Məsələn, bazara giriş üçün inhisarı aşa bilmir. Bu, ciddi problemdir. Yəni sahibkar malı gətirib, amma bazar inhisardadır deyə bir çox sahələrə girə bilmir. Digər tərəfdən, tikintiyə icazədən tutmuş müxtəlif sənədlərin alınmasına qədər, bir çox məsələlərdə ciddi problemlər ortaya çıxır. Hesab edirəm ki, bunları da müəyyən dərəcədə düşünmək lazımdır. Bu mənada hesab edirəm ki, problemlər kifayət qədər çoxdur və onları səmimi şəkildə ortadan qaldırmaq lazımdır. Sahibkarı yoxlamamaq olsun, amma kimlərsə sahibkardan qeyri-rəsmi vəsait almamalıdır. Bu prinsipləri qızıl qaydaya çevirməsək, çətin olacaq. Söhbət sahibkarın işləməsindən deyil, güvənindən gedir. Hamı pulunu çıxarıb başqa ölkələrdə fırladır, öz ölkəsinə yatırmır. Təminat vermək lazımdır ki, sizin hüququnuzu məhkəmə qoruyur. Məhkəmə hakimiyyəti sahibkarın hüquqlarını qoruya biləcək səviyyədə şəffaf olmalıdır. Bunlar olarsa, Prezidentin dediyi kimi, sahibkarlar da mühitə daha çox fayda vermiş olacaqlar.
- Siz inhisarçılıqdan bəhs etdiniz. 20 ildir ki, mətbuat yazır, bəzi deputatlar parlamentdə bu haqda danışır, Prezident xəbərdarlıq edir, amma bu problem aradan qalxmır. Axı bu inhisarçılar kimlərdir, doğrudanmı onlar əlahiddə gücə sahibdirlər?
- İmtiyazlı təbəqələrdən söhbət gedir. Yəni siyasi hakimiyyətə də müəyyən qədər təsiri olan insanlardan bəhs edilir. Rəqabətsiz bir mühitdə pul qazanmaq və bunu illərlə davam etdirməkdən gedir. Əslində XIX əsrdə ABŞ-da da belə hallar olub. Ancaq onlar “Şerman qanunu” qəbul etdilər və rəqabəti əsas prinsipə çevirdilər. Bundan sonra hər hansı bir şəkildə haqsız rəqabət mühiti yaranmadı, sahibkarlığın inkişafı ilə əslində ölkə inkişaf etdi. Bizdə də bunu etmək lazımdır. İlk növbədə də maliyyə amnistiyası vermək lazımdır. Maliyyə amnistiyasi verməyincə, hamı qorxub pulunu ortaya çıxarmayacaq. Maliyyə amnistiyası verdikdən sonra ola bilsin ki, birinin maddi vəziyyəti digərindən qat-qat üstün olacaq, amma qabiliyyət imkanları sıfırlananda daha qabiliyyətli az vəsaitlə qısa müddətdə böyük xariqələr yarada bilir. Amma rəqabətsiz mühitdə milyardlar qazanan adam rəqabət mühitində qazandığını itirmiş ola bilər. Bu, bazar iqtisadiyyatının əlifbasıdır. Biz gerçək bazar iqtisadiyyatına keçməliyik. Bazar iqtisadiyyatının əsas şərtlərindən biri valyutanın məzənnəsidir. Məsələn, ABŞ dollarının kursu iki ildir sabit qalırsa, deməli inzibati qaydada tənzimlənir. Amma normal sahibkarlıq inkişaf edəndə heç buna ehtiyac qalmır və pulun saxlanmasına maliyyə də cəlb edilmir. Və real sektorla iqtisadi proqnozlaşdırmanı aparmaq daha asan olur.
- Siz maliyyə amnistiyası deyəndə uzun illərdir ki, məmurların qanunsuz olaraq topladığı kapitalın rəsmiləşdirilməsini nəzərdə tutursunuz?
- Qanuni, qanunsuz yolla kim nə toplayıbsa, amnistiya tətbiq edirsən və deyirsən ki, pulunu xaricdən gətir, qoy öz ölkənə. Və buna görə məsuliyyət daşımırsan, məhkəmə də qarantiya verir. Beləcə, onlar pulu gətirib sərmayə kimi qoyurlar və başqa qaydalarla işləməyə başlayırlar. Yəni ancaq vergini tanıyır və vergi xaricində heç bir qurumu tanımır. Ondan sonra görün ölkə qısa müddətə neçə çiçəklənəcək.
- Amnistiya verildikdən sonra qanunsuz şəkildə böyük pullara sahiblənən məmurların kapitalını ölkəyə qoyacaqlarına dair sizdə qəti əminlik haradandır?
- Əslində məndə bu əminlik özümün kəşfim deyil. Əminliyi tarixi təcrübəyə görə deyirəm. Onlarla ölkənin təcrübəsində bu var. Onlarda da belə narazılıq olub ki, maliyyə amnistiyasından sonra onların kapitalını gətirib ölkəyə qoyacaqlarına zəmanət yoxdur. Hər halda onların 50 faizinin kapitalını gətirib qoyması kifayət edər.
- Hökumətin mövqeyi və yanaşması belədir ki, ölkə inkişaf edir, hər şey yaxşıdır, irəliləyiş var, qeyri-neft sektoru inkişaf edir. Müstəqil iqtisadçılar isə elan edirlər ki, vəziyyət mürəkkəbdir və belə davam etsə mənfi ssenarilər ortaya çıxa bilər. Sizcə, bu iki fərqli fikrin hansı daha realdır?
- Hesab edirəm ki, panikaya da ehtiyac yoxdur. Çünki Azərbaycan iqtisadiyyatı ilə bağlı belə panikalar illərdir deyilir, amma siz deyən tənəzzül və çöküş vəziyyətinə gəlib çıxmır.
Lakin durum ürəkaçan da deyil. Biz çalışmalıyıq ki, bu simptomu yaxşı istiqamətə dəyişəcək. Açığı, sizə deyim ki, son dövrlər ölkə Prezidenti tərəfindən əhalinin rifahını, sosial-iqtisadi durumu yaxşılaşdırmaq məqsədilə böyük addımlar atılıb. Təqaüdlər, pensiyalar, əməkhaqları, müavinətlər artırıldı, amma bazar da qiyməti buna adekvat artır. Eyni zamanda, bizdə dövlətə yük olan əhali sayı artmağa başlayıb. Hamı dövlətdən ummağa başlayır. Halbuki, işsizlik, müavinət və digər məsələlərin yükünü özəl sektor paylaşmalıdır. Üstəlik, neftdən asılılıq o səviyyədədir ki, neftin qiymətinin dəyişməsi ilə böyük təhlükəyə tərəf yönələ bilərik. Odur ki, bizim indiki durumumuz xeyli risklidir. Bu mənada qeyri-neft sektorunu daha açıq və şəffaf şəkildə inkişaf etdirmək yolunu düşünməliyik. Məsələn, biz boş və mənasız layihələrə xərclədiyimiz pulları kənd təsərrüfatına qoysaydıq, indi özünü kənd təsərrüfatı məhsulları ilə təmin edən ölkə durumunda olardıq. Fikrimcə, strateji planlaşdırmanı düzgün istiqamətdə aparmalıyıq ki, bu dəfə kataklizmdə, dünya böhranı zamanı zərər çəkən tərəf olmayaq.
Bölməyə aid digər xəbərlər
Tarix: 04-08-2019 18:03 | Bölmə: Müsahibə / Slayd
Fazil Mustafa: “Qanuni ya qanunsuz yolla toplanaraq xaricə aparılmış vəsaitlər üzərində amnistiyanın tətbiqi ölkənin investisiya mühitinə müsbət təsir edər”
Bu günə qədər bir çox siyasətçilər, iqtisadçı ekspertlər ölkəmizdə maliyyə amnistiyasına ehtiyac olduğunu bildiriblər. Milli Məclisin deputatı, Böyük Quruluş Partiyasının (BQP) başqanı Fazil Mustafa da amnistiya tərəfdarlarındandır.
Reyting.az Fazil Mustafanın AzPolitika.info-dakı bu və digər məsələlərdən bəhs edən müsahibəsini diqqətinizə çatdırır:
- Fazil bəy, Prezidentin sədrliyi ilə 2019-cu ilin birinci yarısının sosial-iqtisadi yekunlarına dair müşavirə keçirildi. Bu müşavirə, sizə görə, əvvəlkilərdən hansı xüsusiyyətlərinə görə fərqlənir?
- Qeyd edim ki, bu sosial-iqtisadi məsələlər, əldə olunan uğurlar və görüləcək işlərlə bağlı ənənəvi olaraq aparılan müzakirələrdir. Bu müzakirələr il ərzində baş verən hadisələr və proseslərə dair müzakirələri ehtiva edir. Bu mənada müşavirədəki çıxışlarda və nitqlərdə müəyyən yeniliklər olur. Amma ölkə Prezidentinin ölkədə iqtisadi-siyasi durumu, sosial vəziyyəti dəyərləndirməsi daha çox diqqəti cəlb edir. Çünki nazirlərin verdiyi hesabata Prezidentin yanaşması önəmlidir. Prezident də nitqində çox maraqlı tezislər irəli sürdü. Xüsusilə, bahalaşma, sahibkarların proseslərə cəlb edilməsi və daha çox insanların işlə təmin edilməsində sahibkarların iştirakı məsələsinə diqqət ayırdı. Bu olduqca vacibdir, çünki sahibkarlar proseslərdə bu və ya digər səbəbdən iştirak edə bilmirlər. Küskünlük yaranır, bürokratik maneələri aşa bilmirlər və bu da sahibkarlarda narazılıq yaradır. Odur ki, belə məsələlərin Prezident tərəfindən dilə gətirilməsi biznes mühitinin sağlamlaşdırılması, əlavə əngəllərin aradan qaldırılması baxımından təsirini göstərə bilər.
Hesab edirəm ki, müşavirədə vergi orqanlarının daha çevik işləməsi və iqtisadi sahədə müəyyən problemlərin ortadan qaldırılmasına köməklik göstərməsinin Prezident tərəfindən vurğulanması yerində oldu. Ümid edirəm ki, müşavirənin təsirləri olacaq. Böyük ehtimalla, rayonlarda da bu istiqamətdə müzakirələr gedəcək və real vəziyyət, problemlərlə bağlı fikirlər səslənəcək, habelə onların həlli üçün çalışılacaq.
- Siz hesab edirsiniz ki, müşavirədə müzakirə edilən məsələlər praktiki həyatda mövcud olan real problemləri əhatə etdi?...
- Əlbəttə. Hamısını tam əhatə etməsə də... Əslində bir müşavirə ilə hamısını əhatə etmək də mümkün deyil. Amma bütün hallarda hökumətin məsuliyyətini artıracaq müşavirədir. Orada müvafiq qurumların rəhbərləri, nazirlər iştirak edirdi. Ölkənin maliyyə durumu, gömrük və vergi siyasəti ilə bağlı məsələlər ələ alındı. Prezident də qeyd etdi ki, bizim daha çox gəlirlər gömrük və vergi vasitəsilə əldə olunan gəlirlərdir. Bu da artırılmalıdır.
Amma qeyri-neft sektorunun inkişaf etdirilməsi ilə bağlı müşavirədə fikirlər səsləndirildi. Xüsusilə, kənd təsərrüfatının inkişafı ilə bağlı maraqlı təklif və mülahizələr ortaya qoydu. Məncə, bunların hamısı ciddi şəkildə müzakirəyə layiqdir və bunu da dərindən müzakirə etmək vacibdir.
- Müşavirədə Prezident süni qiymət artımı, inflyasiya ilə bağlı fikirlər səsləndirdi, açıq bəyan etdi ki, burada kartel sövdələşmələr istisna olunmur. Süni qiymət artımının qarşısı hansı yollarla alınmalıdır?
- Söhbət ondan gedir ki, bazar iqtisadiyyatı şəraitində qiymət artımına inzibati qaydada tam nəzarət etmək doğru olmaz. Ancaq elə mühit yaratmalıyıq ki, qəsdən sosial ajiotaj yaratmaq məqsədilə buna gedilməsin. Hər halda bu məsələdə sahibkarların da maraqlarını düşünmək lazımdır, amma həm də əhalini narazı salacaq elementlərin ortadan qaldırılması ilə bağlı müəyyən fikirlərin səsləndirilməsi vacibdir. Çünki bu məsələdə hərtərəfli problemlər yarana bilər. Əhalinin alıcılıq qabiliyyəti aşağı düşürsə, bu sonradan sosial narazılığın genişlənməsinə səbəb ola bilər. Prezident də bunları nəzərə alaraq süni qiymət məsələsi üzərinə xüsusi vurğu etdi.
- Azərbaycanda bir ənənə var: maaşlar, pensiyalar, sosial müavinətlər artır, amma bazarda qiymətlər bundan öncə artır. Bu vəziyyət illərdir davam edir…
- Hesab edirəm ki, azad bazar siyasəti mühitində bunu tənzimləmək olduqca çətindir. Hər dəfə belə halın baş verməsinə səbəb odur ki, hamı istəyir özünü sığortalasın. Maaş artımından sonra elə bilirlər ki, əhalinin alıcılıq qabiliyyəti sürətlə artır. Bunu sığortalamaq istəyirlər və bu da inflyasiyanın genişlənməsinə gətirib çıxarır. Çünki əhalinin maaş artımının effekti qalmır. Maaş artırsa və onunla paralel qiymətlər də qalxırsa, deməli, maaşın effekti qalmır. Prezident də çıxışı zamanı bu məqamı nəzərdə tuturdu. Fikrimcə, bunun da çıxış yolu sahibkarların üzərində bütün maneələrin ortadan qaldırılmasından və sahibkarlığın səmimi şəkildə inkişafına dəstək verilməsindən keçir. Bunlar baş verərsə, qısa müddətdə mənfi tendensiyaların qarşısını almaq mümkündür.
- Bir neçə il əvvəl Prezident sahibkarlıq subyektlərinin yoxlanılması prosesinin dayandırılması haqda qərar verdi. Bu qərar indi də qüvvədədir. Belə olduqda məmurlar sahibkarlar üçün hansı maneəni təşkil edə bilərlər?
- Məsələ təkcə sahibkarların yoxlanılması və ya yoxlanılmaması ilə bağlı deyil ki. Məsələn, gömrükdə şəffaflıq var və sahibkar malını gətirdi, hər şey əladır. Sonda nə olsun? Axı şəffaflıqla məsələ yekunlaşmır, ortaya başqa problemlər çıxır. Məsələn, bazara giriş üçün inhisarı aşa bilmir. Bu, ciddi problemdir. Yəni sahibkar malı gətirib, amma bazar inhisardadır deyə bir çox sahələrə girə bilmir. Digər tərəfdən, tikintiyə icazədən tutmuş müxtəlif sənədlərin alınmasına qədər, bir çox məsələlərdə ciddi problemlər ortaya çıxır. Hesab edirəm ki, bunları da müəyyən dərəcədə düşünmək lazımdır. Bu mənada hesab edirəm ki, problemlər kifayət qədər çoxdur və onları səmimi şəkildə ortadan qaldırmaq lazımdır. Sahibkarı yoxlamamaq olsun, amma kimlərsə sahibkardan qeyri-rəsmi vəsait almamalıdır. Bu prinsipləri qızıl qaydaya çevirməsək, çətin olacaq. Söhbət sahibkarın işləməsindən deyil, güvənindən gedir. Hamı pulunu çıxarıb başqa ölkələrdə fırladır, öz ölkəsinə yatırmır. Təminat vermək lazımdır ki, sizin hüququnuzu məhkəmə qoruyur. Məhkəmə hakimiyyəti sahibkarın hüquqlarını qoruya biləcək səviyyədə şəffaf olmalıdır. Bunlar olarsa, Prezidentin dediyi kimi, sahibkarlar da mühitə daha çox fayda vermiş olacaqlar.
- Siz inhisarçılıqdan bəhs etdiniz. 20 ildir ki, mətbuat yazır, bəzi deputatlar parlamentdə bu haqda danışır, Prezident xəbərdarlıq edir, amma bu problem aradan qalxmır. Axı bu inhisarçılar kimlərdir, doğrudanmı onlar əlahiddə gücə sahibdirlər?
- İmtiyazlı təbəqələrdən söhbət gedir. Yəni siyasi hakimiyyətə də müəyyən qədər təsiri olan insanlardan bəhs edilir. Rəqabətsiz bir mühitdə pul qazanmaq və bunu illərlə davam etdirməkdən gedir. Əslində XIX əsrdə ABŞ-da da belə hallar olub. Ancaq onlar “Şerman qanunu” qəbul etdilər və rəqabəti əsas prinsipə çevirdilər. Bundan sonra hər hansı bir şəkildə haqsız rəqabət mühiti yaranmadı, sahibkarlığın inkişafı ilə əslində ölkə inkişaf etdi. Bizdə də bunu etmək lazımdır. İlk növbədə də maliyyə amnistiyası vermək lazımdır. Maliyyə amnistiyasi verməyincə, hamı qorxub pulunu ortaya çıxarmayacaq. Maliyyə amnistiyası verdikdən sonra ola bilsin ki, birinin maddi vəziyyəti digərindən qat-qat üstün olacaq, amma qabiliyyət imkanları sıfırlananda daha qabiliyyətli az vəsaitlə qısa müddətdə böyük xariqələr yarada bilir. Amma rəqabətsiz mühitdə milyardlar qazanan adam rəqabət mühitində qazandığını itirmiş ola bilər. Bu, bazar iqtisadiyyatının əlifbasıdır. Biz gerçək bazar iqtisadiyyatına keçməliyik. Bazar iqtisadiyyatının əsas şərtlərindən biri valyutanın məzənnəsidir. Məsələn, ABŞ dollarının kursu iki ildir sabit qalırsa, deməli inzibati qaydada tənzimlənir. Amma normal sahibkarlıq inkişaf edəndə heç buna ehtiyac qalmır və pulun saxlanmasına maliyyə də cəlb edilmir. Və real sektorla iqtisadi proqnozlaşdırmanı aparmaq daha asan olur.
- Siz maliyyə amnistiyası deyəndə uzun illərdir ki, məmurların qanunsuz olaraq topladığı kapitalın rəsmiləşdirilməsini nəzərdə tutursunuz?
- Qanuni, qanunsuz yolla kim nə toplayıbsa, amnistiya tətbiq edirsən və deyirsən ki, pulunu xaricdən gətir, qoy öz ölkənə. Və buna görə məsuliyyət daşımırsan, məhkəmə də qarantiya verir. Beləcə, onlar pulu gətirib sərmayə kimi qoyurlar və başqa qaydalarla işləməyə başlayırlar. Yəni ancaq vergini tanıyır və vergi xaricində heç bir qurumu tanımır. Ondan sonra görün ölkə qısa müddətə neçə çiçəklənəcək.
- Amnistiya verildikdən sonra qanunsuz şəkildə böyük pullara sahiblənən məmurların kapitalını ölkəyə qoyacaqlarına dair sizdə qəti əminlik haradandır?
- Əslində məndə bu əminlik özümün kəşfim deyil. Əminliyi tarixi təcrübəyə görə deyirəm. Onlarla ölkənin təcrübəsində bu var. Onlarda da belə narazılıq olub ki, maliyyə amnistiyasından sonra onların kapitalını gətirib ölkəyə qoyacaqlarına zəmanət yoxdur. Hər halda onların 50 faizinin kapitalını gətirib qoyması kifayət edər.
- Hökumətin mövqeyi və yanaşması belədir ki, ölkə inkişaf edir, hər şey yaxşıdır, irəliləyiş var, qeyri-neft sektoru inkişaf edir. Müstəqil iqtisadçılar isə elan edirlər ki, vəziyyət mürəkkəbdir və belə davam etsə mənfi ssenarilər ortaya çıxa bilər. Sizcə, bu iki fərqli fikrin hansı daha realdır?
- Hesab edirəm ki, panikaya da ehtiyac yoxdur. Çünki Azərbaycan iqtisadiyyatı ilə bağlı belə panikalar illərdir deyilir, amma siz deyən tənəzzül və çöküş vəziyyətinə gəlib çıxmır.
Lakin durum ürəkaçan da deyil. Biz çalışmalıyıq ki, bu simptomu yaxşı istiqamətə dəyişəcək. Açığı, sizə deyim ki, son dövrlər ölkə Prezidenti tərəfindən əhalinin rifahını, sosial-iqtisadi durumu yaxşılaşdırmaq məqsədilə böyük addımlar atılıb. Təqaüdlər, pensiyalar, əməkhaqları, müavinətlər artırıldı, amma bazar da qiyməti buna adekvat artır. Eyni zamanda, bizdə dövlətə yük olan əhali sayı artmağa başlayıb. Hamı dövlətdən ummağa başlayır. Halbuki, işsizlik, müavinət və digər məsələlərin yükünü özəl sektor paylaşmalıdır. Üstəlik, neftdən asılılıq o səviyyədədir ki, neftin qiymətinin dəyişməsi ilə böyük təhlükəyə tərəf yönələ bilərik. Odur ki, bizim indiki durumumuz xeyli risklidir. Bu mənada qeyri-neft sektorunu daha açıq və şəffaf şəkildə inkişaf etdirmək yolunu düşünməliyik. Məsələn, biz boş və mənasız layihələrə xərclədiyimiz pulları kənd təsərrüfatına qoysaydıq, indi özünü kənd təsərrüfatı məhsulları ilə təmin edən ölkə durumunda olardıq. Fikrimcə, strateji planlaşdırmanı düzgün istiqamətdə aparmalıyıq ki, bu dəfə kataklizmdə, dünya böhranı zamanı zərər çəkən tərəf olmayaq.
Bölməyə aid digər xəbərlər
26-06-2020, 00:12
Əhliman Əmiraslanov: "Karatin tədbirləri sərtləşdirilməlidir"
1-06-2020, 10:21
Ziyafət Əsgərov: “İslahatlarla yanaşı cəza da olmalıdır” - Müsahibə
31-05-2020, 15:19
Qabil Hüseynli: “Minsk Qrupunun davranışı ermənilərin çörəyinə yağ sürtməyə bənzəyir” - Müsahibə
17-05-2020, 13:43
CXP sədri: “Rusun ölkəmizdəki 5-ci kolonu və nurçu sistem əleyhimizə çıxdı” - Müsahibə
14-05-2020, 11:37
Azərbaycanda mühacir hökuməti qurulur - Müsahibə
5-05-2020, 11:18
İlham İsmayıl: “Qarabağla bağlı siyasət dəyişməlidir” - Müsahibə
25-04-2020, 20:02
Politoloq: “Ermənistanda görüntü yaranıb ki, guya Qarabağ onlarındır. Əslində isə…” - Müsahibə
24-04-2020, 00:26
General: "Ermənistanın başqa çıxış yolu qalmayıb…” - Müsahibə
16-04-2020, 21:59
Sahibə Qafarova: “Hər kəs təhdid olunur” - Müsahibə
14-04-2020, 19:06
Provayderlər internet istifadəçilərinə kələk gəlir
14-03-2020, 15:12
İqbal Ağazadə: “Parlamentdə çoxsaylı insanlar dəyişməliydi” - Müsahibə
6-03-2020, 19:34
Professor: “Rusiya imperiya ambissiyalarından tədricən geri çəkilmək məcburiyyətində qalacaq” - Müsahibə
23-02-2020, 13:11
Politoloq: “Ənənəvi müxalifət sıradan çıxsa da, bunu qəbul etmək istəmirlər” - Müsahibə
13-02-2020, 12:51
BAXCP sədri: “Seçkilərdə dövlətçiliyimizə ciddi problemlər yarada biləcək meylləri müşahidə etdik” - Müsahibə
12-02-2020, 18:02
Mehman Əliyev: “Yeni parlament seçkilərinin vaxtından əvvəl keçirilməsinin şahidi olacağıq” - Müsahibə
19-01-2020, 12:23
Sülhəddin Əkbər: “İranda sui-qəsdlər olacaq, sabitliyi pozmağa çalışacaqlar” - Müsahibə
17-01-2020, 10:25
Qüdrət Həsənquliyev: “Cəhalət və dini ekstremizmə qarşı mübarizə gücləndirilməlidir” - Müsahibə
14-01-2020, 15:53
Vüsal Qasımlı: “2019-cu ildə dövlət büdcəsinə proqnozdan əlavə 1 milyard manat daxil olub” - Müsahibə
23-12-2019, 09:35
Deputat: “Ölkədə 4-cü Respublika qurulmalıdır”
18-12-2019, 11:40
Astroloq: “Siçan ilində dövlət çevrilişləri, sui-qəsdlər daha çox olacaq” - Müsahibə
17-12-2019, 11:56
Rəşid Mahmudov: “Ölkəmizdə satılan yağların tərkibinə sağlamlığa zərərli palma yağı qatılır” - Müsahibə
7-12-2019, 16:55
Deputat: “Siyasətə o adamlar gələcək ki...” - Müsahibə
3-12-2019, 09:52
Ramil Hüseyn: “İmtiyazlı əhali qrupunun sığorta haqqını dövlət ödəyəcək” - Müsahibə
22-11-2019, 11:06
Sülhəddin Əkbər: “Vəzifədən kənarlaşdırılanlar potensial təhlükə ola bilərlər” - Müsahibə
15-11-2019, 15:44
Direktor "üsyan"a qalxdı: “Cavid Qurbanova yalan məlumatlar ötürülür”
14-11-2019, 14:20
Diaspor rəhbəri: “Əlövsət Əliyevin Almaniyadakı işi sırf sənəd alveri olub” - Müsahibə
8-11-2019, 15:09
Sərdar Cəlaloğlu: “İqtidar-müxalifət düşmənçiliyi bir sıra siyasi qüvvələrin məqsədinə çevrilir” - Müsahibə
29-10-2019, 15:28
Deputat: “Bazarda inhisarçılığı məmurlar yaradır” - Müsahibə
27-10-2019, 11:55
Professor: “AMEA ləğv olunmalıdır” - Müsahibə
25-10-2019, 16:04
Asim Mollazdə: "İslahatlar daha da dərinləşəcək..." - Müsahibə
21-10-2019, 09:33
Elçin Şıxlı: “Ərdoğanın B planı olmasa...”
Dünən, 17:31
Azərbaycanda daha 583 nəfər koronavirusa yoluxub
Dünən, 17:19
Prezidentin köməkçisi: “Böyük təhlükə ilə üz-üzəyik”
Dünən, 13:18
DTX nazirlik əməkdaşlarına qarşı əməliyyat keçirir
Dünən, 12:45
Bakıda kriminal avtoritet qətlə yetirildi - Foto
2-07-2020, 20:07
16 bölgədə karantin rejimi uzadıldı - Qadağaların tam siyahısı
2-07-2020, 17:08
Putinin 2036-cı il planı - Politoloq şərh edir - Foto
2-07-2020, 15:54
Qarabağda aprel döyüşlərini təkrarlamaq lazımdır - Foto
2-07-2020, 13:49
ABŞ banklara da sanksiya tətbiq edəcək
2-07-2020, 12:56
Şəhid polkovnikin qardaşı İlham Əliyevə müraciət etdi - Foto
2-07-2020, 12:39
Baş prokuror onlara da vəzifə verdi - Siyahı
1-07-2020, 13:46
Türkiyənin yeni silahı sınaqdan keçirilib - Video
1-07-2020, 11:31
“Qarabağ uğrunda savaşa başlamalıyıq” - Deputat
30-06-2020, 18:37
Öldürülən casus... - Ona görə Baş nazir ağlayıb, dövlət katibi prezidentdən xahiş edib - Foto
30-06-2020, 17:40
Məhəmməd Füzulinin heykəli yoxa çıxıb - Fotolar
30-06-2020, 14:22
Prokurorluqda yeni təyinatlar olub - Siyahı
29-06-2020, 11:41
Elxan Usubovun "Şəki xanlığı" - İcra başçısı Şəki kəndlərinin bərbad günə qalmasına göz yumur
27-06-2020, 17:06
Koronavirusla mübarizə üçün 12 təklif irəli sürüldü
27-06-2020, 13:03
Şirin su problemi: üç ölkə arasında müharibə başlaya bilər - Fotolar
27-06-2020, 11:23
Türk ordusunun sübh əməliyyatı: Əqrəb təpəsi Türkiyənin nəzarətinə keçdi - Fotolar
26-06-2020, 23:33
Azərbaycan Moskvadakı paradda NATO standartlı silah və təchizatda keçən yeganə ölkə olub - Fotolar
25-06-2020, 18:25
Hökumət 8 bölgədə karantin rejiminin sərtləşdirilməsi ilə bağlı qərara dəyişiklik edib - Detallar
25-06-2020, 14:18
Azərbaycanda karantin rejimi daha da sərtləşdiriləcək - Xəbərdarlıq
25-06-2020, 13:38
Xüsusi xidmətləri olmuş hərbçilər də təltif olundu - Siyahı
25-06-2020, 13:31
Hərbi qulluqçulara ali hərbi rütbələr verildi - Siyahı
25-06-2020, 02:16
Xüsusi məşğulluq proqramı qəbul edilməlidir - Təklif
24-06-2020, 21:28
Cənubi Qafqazda dron müharibəsi güclənir
24-06-2020, 21:12
Prezidentdən koronavirusla bağlı xəbərdarlıq: "Mənim üçün insanların sağlamlığı əsas prioritetdir"
24-06-2020, 21:04
İlham Əliyev Samuxda köçkünlər üçün yaşayış məhəlləsinin tikintisi ilə tanış olub - Foto
24-06-2020, 18:48
Azərbaycanda daha 590 nəfərdə COVID-19 aşkarlandı, ölənlərin sayı artır
24-06-2020, 14:32
Daha bir vəzifəli şəxs rüşvət alarkən saxlanıldı - Rəsmi məlumat yayıldı
23-06-2020, 22:01
ABŞ prezidenti keçmiş müşavirinin həbsini istəyir
23-06-2020, 14:24
100 milyon avroluq korrupsiya qalmaqalı Kralı bitirdi
23-06-2020, 13:55
Hökumət 190 manatlıq birdəfəlik yardım sistemini bərpa etdi - Qərar
22-06-2020, 15:15
Zakir Həsənov: "Ermənilər Sergey Şoyquya zəng edərək, ona yalvarırdılar"
22-06-2020, 14:06
Koronaviruslu xəstələrin evdə müşahidəsinə dair tövsiyələr açıqlanıb
22-06-2020, 13:53
Deputat: “Vergi və gömrük rüsumları aşağı salınmalıdır”
22-06-2020, 11:49
Məmurların həbsi ilə bağlı məlumat yayıldı
Deputat: "İnsanlarımız karantin qaydalartına riayət etmədikcə, bu virus bizim hər birimizin evinə gələcək"
Milli Məclisin üzvü: “Ölkədə biznesin çökməməsi üçün sahibkarlığa dəstək göstərilməli, birinci karantin mərhələsindəki kömək mexanizmi bərpa edilməlidir”
Azərbaycan-Avar Birliyinin rəhbəri deyir ki, etnik mənsubiyyətlərinə görə problemləri olmasa da, mənsub olduğu xalqın nümayəndəsi dövlətin rəhbər strukturlarında çox az təmsil olunur
Professor deyir ki, böyük güclər virusu salıb ortaya və müharibəni bu şəkildə aparırlar
Milli Məclisin komitə sədri: “Əgər məmur institusional islahatları qəbul etmirsə, bu halda cəzalanmalıdır. Yəni bu iki proses paralel aparılmalıdır”
