15:01 / 24-08-2019
Əliyev İslam Əməkdaşlıq Təşkilatının Baş katibini qəbul edib
14:40 / 24-08-2019
Özəl casusluq şirkəti hökumət üzvlərini izləyib
14:31 / 24-08-2019
Nazarbayevin qızı 63 milyon dollarlıq saray alıb - Foto
14:27 / 24-08-2019
Abel Məhərrəmovun kürəkəni vəfat edib
12:40 / 24-08-2019
Türkiyə İraqda yeni əməliyyata başladı
11:55 / 24-08-2019
Bakıda oğurluq və soyğunçuluq edən şəxslər saxlanıldı
11:02 / 24-08-2019
Nazir Vilayət Eyvazov kadr dəyişikliyi edib - Təyinatlar
10:53 / 24-08-2019
İran partiyalarından etiraz: “Azərbaycan mədəni irsimizi müsadirə edir”
10:38 / 24-08-2019
Deputat: “Xəzərdəki payımız parlamentdə müzakirə edilməlidir”
10:35 / 24-08-2019
Şəki və Xızı meşələrindəki yanğın söndürülüb
10:33 / 24-08-2019
Türkiyə əleyhinə qurama etiraz nümayişi – İdlibdə
10:06 / 24-08-2019
Hirkan Milli Parkındakı yanğın söndürülüb
10:05 / 24-08-2019
UEFA "Qarabağ"ı cərimələdi
10:02 / 24-08-2019
Xəzərdə zəlzələ oldu
02:27 / 24-08-2019
Tramp Çin malları üzərində rüsumları artırır
02:15 / 24-08-2019
"Böyük yeddilər"in sammiti başlayır
00:43 / 24-08-2019
Etibar Cəbrayıloğlu: Şeyxülislam - Sülhün Səfiri
00:26 / 24-08-2019
Təhsil naziri vətəndaşlar arasında ayrı-seçkilik edir - Pənah Hüseyn
19:04 / 23-08-2019
Bulvar İdarəsindən şübhəli tender - Yayda Novruzla bağlı maliyyə əməliyyatı nəyə hesablanıb?
18:37 / 23-08-2019
Əli Əhmədov partiyadaşlarını topladı - YAP-da müşavirə
18:28 / 23-08-2019
İlham Əliyev ukraynalı həmkarını təbrik edib
18:17 / 23-08-2019
Bakıda şok olay: ata 14 yaşlı qızını bir zorlayıb...
18:01 / 23-08-2019
Doğum evlərində dəhşət – Pediatr Mehriban Əliyevaya müraciət etdi - Fotolar
17:59 / 23-08-2019
Ermənilər Füzulini xarabalığa çevirib
17:46 / 23-08-2019
Milyarder Devid Kox vəfat etdi
17:07 / 23-08-2019
Deputat Ağalar Vəliyev xaricdə oğlunun adına nələr almayıb ki... - Siyahı yayıldı - Fotolar
17:02 / 23-08-2019
Dollar neçəyə olacaq? - Mərkəzi Bank 3 günlük rəsmi məzənnəni açıqladı
18:01 / 23-08-2019
Doğum evlərində dəhşət – Pediatr Mehriban Əliyevaya müraciət etdi - Fotolar
21:35 / 21-08-2019
İlham Əliyev vergi ilə bağlı fərman imzaladı - Dəyişiklik
00:47 / 20-08-2019
Bakının metro kralının Londonda böyük sərvəti var: Hüseynovun oğlu əmlak biznesi ilə məşğuldur - Fotolar
12:40 / 22-08-2019
Komitə sədri ilə nazir soydaşlarımızın probleminə biganə yanaşır
16:39 / 21-08-2019
Deputat İqbal Məmmədov bir gündə 1 milyon 100 min manat xərcləyib
18:24 / 21-08-2019
İki nəfərə general rütbəsi verildi - XDMX-nin bir qrup əməkdaşı təltif olundu - Sərəncam
11:39 / 20-08-2019
Villalar, çoxsaylı bağlar, maşınlar, obyektlər, "zapravka"... - İcra başçısının saysız sərvətinin siyahısı
12:17 / 21-08-2019
Mehriban Əliyeva polkovnikin ailəsinə başsağlığı verib, vida mərasiminə əklil göndərib - Foto
18:28 / 22-08-2019
Tahir Kərimli: "Xəyanəti mən yox, AXCP, Müsavat və AMİP edib"
00:50 / 21-08-2019
Qabil Hüseynli müxalifətə səsləndi: “Pilotun dəfninə gəlməyin”
12:11 / 23-08-2019
Orta məktəblərdə vakant vəzifələr - Seçim başa çatır
13:28 / 23-08-2019
Bakıda keçmiş prezidentə hökm oxundu
Deputat: “Ölkədə maliyyə amnistiyası verilməlidir” - Müsahibə
Tarix: 04-08-2019 18:03 | Bölmə: Müsahibə / Slayd
Fazil Mustafa: “Qanuni ya qanunsuz yolla toplanaraq xaricə aparılmış vəsaitlər üzərində amnistiyanın tətbiqi ölkənin investisiya mühitinə müsbət təsir edər”
Bu günə qədər bir çox siyasətçilər, iqtisadçı ekspertlər ölkəmizdə maliyyə amnistiyasına ehtiyac olduğunu bildiriblər. Milli Məclisin deputatı, Böyük Quruluş Partiyasının (BQP) başqanı Fazil Mustafa da amnistiya tərəfdarlarındandır.
Reyting.az Fazil Mustafanın AzPolitika.info-dakı bu və digər məsələlərdən bəhs edən müsahibəsini diqqətinizə çatdırır:
- Fazil bəy, Prezidentin sədrliyi ilə 2019-cu ilin birinci yarısının sosial-iqtisadi yekunlarına dair müşavirə keçirildi. Bu müşavirə, sizə görə, əvvəlkilərdən hansı xüsusiyyətlərinə görə fərqlənir?
- Qeyd edim ki, bu sosial-iqtisadi məsələlər, əldə olunan uğurlar və görüləcək işlərlə bağlı ənənəvi olaraq aparılan müzakirələrdir. Bu müzakirələr il ərzində baş verən hadisələr və proseslərə dair müzakirələri ehtiva edir. Bu mənada müşavirədəki çıxışlarda və nitqlərdə müəyyən yeniliklər olur. Amma ölkə Prezidentinin ölkədə iqtisadi-siyasi durumu, sosial vəziyyəti dəyərləndirməsi daha çox diqqəti cəlb edir. Çünki nazirlərin verdiyi hesabata Prezidentin yanaşması önəmlidir. Prezident də nitqində çox maraqlı tezislər irəli sürdü. Xüsusilə, bahalaşma, sahibkarların proseslərə cəlb edilməsi və daha çox insanların işlə təmin edilməsində sahibkarların iştirakı məsələsinə diqqət ayırdı. Bu olduqca vacibdir, çünki sahibkarlar proseslərdə bu və ya digər səbəbdən iştirak edə bilmirlər. Küskünlük yaranır, bürokratik maneələri aşa bilmirlər və bu da sahibkarlarda narazılıq yaradır. Odur ki, belə məsələlərin Prezident tərəfindən dilə gətirilməsi biznes mühitinin sağlamlaşdırılması, əlavə əngəllərin aradan qaldırılması baxımından təsirini göstərə bilər.
Hesab edirəm ki, müşavirədə vergi orqanlarının daha çevik işləməsi və iqtisadi sahədə müəyyən problemlərin ortadan qaldırılmasına köməklik göstərməsinin Prezident tərəfindən vurğulanması yerində oldu. Ümid edirəm ki, müşavirənin təsirləri olacaq. Böyük ehtimalla, rayonlarda da bu istiqamətdə müzakirələr gedəcək və real vəziyyət, problemlərlə bağlı fikirlər səslənəcək, habelə onların həlli üçün çalışılacaq.
- Siz hesab edirsiniz ki, müşavirədə müzakirə edilən məsələlər praktiki həyatda mövcud olan real problemləri əhatə etdi?...
- Əlbəttə. Hamısını tam əhatə etməsə də... Əslində bir müşavirə ilə hamısını əhatə etmək də mümkün deyil. Amma bütün hallarda hökumətin məsuliyyətini artıracaq müşavirədir. Orada müvafiq qurumların rəhbərləri, nazirlər iştirak edirdi. Ölkənin maliyyə durumu, gömrük və vergi siyasəti ilə bağlı məsələlər ələ alındı. Prezident də qeyd etdi ki, bizim daha çox gəlirlər gömrük və vergi vasitəsilə əldə olunan gəlirlərdir. Bu da artırılmalıdır.
Amma qeyri-neft sektorunun inkişaf etdirilməsi ilə bağlı müşavirədə fikirlər səsləndirildi. Xüsusilə, kənd təsərrüfatının inkişafı ilə bağlı maraqlı təklif və mülahizələr ortaya qoydu. Məncə, bunların hamısı ciddi şəkildə müzakirəyə layiqdir və bunu da dərindən müzakirə etmək vacibdir.
- Müşavirədə Prezident süni qiymət artımı, inflyasiya ilə bağlı fikirlər səsləndirdi, açıq bəyan etdi ki, burada kartel sövdələşmələr istisna olunmur. Süni qiymət artımının qarşısı hansı yollarla alınmalıdır?
- Söhbət ondan gedir ki, bazar iqtisadiyyatı şəraitində qiymət artımına inzibati qaydada tam nəzarət etmək doğru olmaz. Ancaq elə mühit yaratmalıyıq ki, qəsdən sosial ajiotaj yaratmaq məqsədilə buna gedilməsin. Hər halda bu məsələdə sahibkarların da maraqlarını düşünmək lazımdır, amma həm də əhalini narazı salacaq elementlərin ortadan qaldırılması ilə bağlı müəyyən fikirlərin səsləndirilməsi vacibdir. Çünki bu məsələdə hərtərəfli problemlər yarana bilər. Əhalinin alıcılıq qabiliyyəti aşağı düşürsə, bu sonradan sosial narazılığın genişlənməsinə səbəb ola bilər. Prezident də bunları nəzərə alaraq süni qiymət məsələsi üzərinə xüsusi vurğu etdi.
- Azərbaycanda bir ənənə var: maaşlar, pensiyalar, sosial müavinətlər artır, amma bazarda qiymətlər bundan öncə artır. Bu vəziyyət illərdir davam edir…
- Hesab edirəm ki, azad bazar siyasəti mühitində bunu tənzimləmək olduqca çətindir. Hər dəfə belə halın baş verməsinə səbəb odur ki, hamı istəyir özünü sığortalasın. Maaş artımından sonra elə bilirlər ki, əhalinin alıcılıq qabiliyyəti sürətlə artır. Bunu sığortalamaq istəyirlər və bu da inflyasiyanın genişlənməsinə gətirib çıxarır. Çünki əhalinin maaş artımının effekti qalmır. Maaş artırsa və onunla paralel qiymətlər də qalxırsa, deməli, maaşın effekti qalmır. Prezident də çıxışı zamanı bu məqamı nəzərdə tuturdu. Fikrimcə, bunun da çıxış yolu sahibkarların üzərində bütün maneələrin ortadan qaldırılmasından və sahibkarlığın səmimi şəkildə inkişafına dəstək verilməsindən keçir. Bunlar baş verərsə, qısa müddətdə mənfi tendensiyaların qarşısını almaq mümkündür.
- Bir neçə il əvvəl Prezident sahibkarlıq subyektlərinin yoxlanılması prosesinin dayandırılması haqda qərar verdi. Bu qərar indi də qüvvədədir. Belə olduqda məmurlar sahibkarlar üçün hansı maneəni təşkil edə bilərlər?
- Məsələ təkcə sahibkarların yoxlanılması və ya yoxlanılmaması ilə bağlı deyil ki. Məsələn, gömrükdə şəffaflıq var və sahibkar malını gətirdi, hər şey əladır. Sonda nə olsun? Axı şəffaflıqla məsələ yekunlaşmır, ortaya başqa problemlər çıxır. Məsələn, bazara giriş üçün inhisarı aşa bilmir. Bu, ciddi problemdir. Yəni sahibkar malı gətirib, amma bazar inhisardadır deyə bir çox sahələrə girə bilmir. Digər tərəfdən, tikintiyə icazədən tutmuş müxtəlif sənədlərin alınmasına qədər, bir çox məsələlərdə ciddi problemlər ortaya çıxır. Hesab edirəm ki, bunları da müəyyən dərəcədə düşünmək lazımdır. Bu mənada hesab edirəm ki, problemlər kifayət qədər çoxdur və onları səmimi şəkildə ortadan qaldırmaq lazımdır. Sahibkarı yoxlamamaq olsun, amma kimlərsə sahibkardan qeyri-rəsmi vəsait almamalıdır. Bu prinsipləri qızıl qaydaya çevirməsək, çətin olacaq. Söhbət sahibkarın işləməsindən deyil, güvənindən gedir. Hamı pulunu çıxarıb başqa ölkələrdə fırladır, öz ölkəsinə yatırmır. Təminat vermək lazımdır ki, sizin hüququnuzu məhkəmə qoruyur. Məhkəmə hakimiyyəti sahibkarın hüquqlarını qoruya biləcək səviyyədə şəffaf olmalıdır. Bunlar olarsa, Prezidentin dediyi kimi, sahibkarlar da mühitə daha çox fayda vermiş olacaqlar.
- Siz inhisarçılıqdan bəhs etdiniz. 20 ildir ki, mətbuat yazır, bəzi deputatlar parlamentdə bu haqda danışır, Prezident xəbərdarlıq edir, amma bu problem aradan qalxmır. Axı bu inhisarçılar kimlərdir, doğrudanmı onlar əlahiddə gücə sahibdirlər?
- İmtiyazlı təbəqələrdən söhbət gedir. Yəni siyasi hakimiyyətə də müəyyən qədər təsiri olan insanlardan bəhs edilir. Rəqabətsiz bir mühitdə pul qazanmaq və bunu illərlə davam etdirməkdən gedir. Əslində XIX əsrdə ABŞ-da da belə hallar olub. Ancaq onlar “Şerman qanunu” qəbul etdilər və rəqabəti əsas prinsipə çevirdilər. Bundan sonra hər hansı bir şəkildə haqsız rəqabət mühiti yaranmadı, sahibkarlığın inkişafı ilə əslində ölkə inkişaf etdi. Bizdə də bunu etmək lazımdır. İlk növbədə də maliyyə amnistiyası vermək lazımdır. Maliyyə amnistiyasi verməyincə, hamı qorxub pulunu ortaya çıxarmayacaq. Maliyyə amnistiyası verdikdən sonra ola bilsin ki, birinin maddi vəziyyəti digərindən qat-qat üstün olacaq, amma qabiliyyət imkanları sıfırlananda daha qabiliyyətli az vəsaitlə qısa müddətdə böyük xariqələr yarada bilir. Amma rəqabətsiz mühitdə milyardlar qazanan adam rəqabət mühitində qazandığını itirmiş ola bilər. Bu, bazar iqtisadiyyatının əlifbasıdır. Biz gerçək bazar iqtisadiyyatına keçməliyik. Bazar iqtisadiyyatının əsas şərtlərindən biri valyutanın məzənnəsidir. Məsələn, ABŞ dollarının kursu iki ildir sabit qalırsa, deməli inzibati qaydada tənzimlənir. Amma normal sahibkarlıq inkişaf edəndə heç buna ehtiyac qalmır və pulun saxlanmasına maliyyə də cəlb edilmir. Və real sektorla iqtisadi proqnozlaşdırmanı aparmaq daha asan olur.
- Siz maliyyə amnistiyası deyəndə uzun illərdir ki, məmurların qanunsuz olaraq topladığı kapitalın rəsmiləşdirilməsini nəzərdə tutursunuz?
- Qanuni, qanunsuz yolla kim nə toplayıbsa, amnistiya tətbiq edirsən və deyirsən ki, pulunu xaricdən gətir, qoy öz ölkənə. Və buna görə məsuliyyət daşımırsan, məhkəmə də qarantiya verir. Beləcə, onlar pulu gətirib sərmayə kimi qoyurlar və başqa qaydalarla işləməyə başlayırlar. Yəni ancaq vergini tanıyır və vergi xaricində heç bir qurumu tanımır. Ondan sonra görün ölkə qısa müddətə neçə çiçəklənəcək.
- Amnistiya verildikdən sonra qanunsuz şəkildə böyük pullara sahiblənən məmurların kapitalını ölkəyə qoyacaqlarına dair sizdə qəti əminlik haradandır?
- Əslində məndə bu əminlik özümün kəşfim deyil. Əminliyi tarixi təcrübəyə görə deyirəm. Onlarla ölkənin təcrübəsində bu var. Onlarda da belə narazılıq olub ki, maliyyə amnistiyasından sonra onların kapitalını gətirib ölkəyə qoyacaqlarına zəmanət yoxdur. Hər halda onların 50 faizinin kapitalını gətirib qoyması kifayət edər.
- Hökumətin mövqeyi və yanaşması belədir ki, ölkə inkişaf edir, hər şey yaxşıdır, irəliləyiş var, qeyri-neft sektoru inkişaf edir. Müstəqil iqtisadçılar isə elan edirlər ki, vəziyyət mürəkkəbdir və belə davam etsə mənfi ssenarilər ortaya çıxa bilər. Sizcə, bu iki fərqli fikrin hansı daha realdır?
- Hesab edirəm ki, panikaya da ehtiyac yoxdur. Çünki Azərbaycan iqtisadiyyatı ilə bağlı belə panikalar illərdir deyilir, amma siz deyən tənəzzül və çöküş vəziyyətinə gəlib çıxmır.
Lakin durum ürəkaçan da deyil. Biz çalışmalıyıq ki, bu simptomu yaxşı istiqamətə dəyişəcək. Açığı, sizə deyim ki, son dövrlər ölkə Prezidenti tərəfindən əhalinin rifahını, sosial-iqtisadi durumu yaxşılaşdırmaq məqsədilə böyük addımlar atılıb. Təqaüdlər, pensiyalar, əməkhaqları, müavinətlər artırıldı, amma bazar da qiyməti buna adekvat artır. Eyni zamanda, bizdə dövlətə yük olan əhali sayı artmağa başlayıb. Hamı dövlətdən ummağa başlayır. Halbuki, işsizlik, müavinət və digər məsələlərin yükünü özəl sektor paylaşmalıdır. Üstəlik, neftdən asılılıq o səviyyədədir ki, neftin qiymətinin dəyişməsi ilə böyük təhlükəyə tərəf yönələ bilərik. Odur ki, bizim indiki durumumuz xeyli risklidir. Bu mənada qeyri-neft sektorunu daha açıq və şəffaf şəkildə inkişaf etdirmək yolunu düşünməliyik. Məsələn, biz boş və mənasız layihələrə xərclədiyimiz pulları kənd təsərrüfatına qoysaydıq, indi özünü kənd təsərrüfatı məhsulları ilə təmin edən ölkə durumunda olardıq. Fikrimcə, strateji planlaşdırmanı düzgün istiqamətdə aparmalıyıq ki, bu dəfə kataklizmdə, dünya böhranı zamanı zərər çəkən tərəf olmayaq.
Bölməyə aid digər xəbərlər
Tarix: 04-08-2019 18:03 | Bölmə: Müsahibə / Slayd
Fazil Mustafa: “Qanuni ya qanunsuz yolla toplanaraq xaricə aparılmış vəsaitlər üzərində amnistiyanın tətbiqi ölkənin investisiya mühitinə müsbət təsir edər”
Bu günə qədər bir çox siyasətçilər, iqtisadçı ekspertlər ölkəmizdə maliyyə amnistiyasına ehtiyac olduğunu bildiriblər. Milli Məclisin deputatı, Böyük Quruluş Partiyasının (BQP) başqanı Fazil Mustafa da amnistiya tərəfdarlarındandır.
Reyting.az Fazil Mustafanın AzPolitika.info-dakı bu və digər məsələlərdən bəhs edən müsahibəsini diqqətinizə çatdırır:
- Fazil bəy, Prezidentin sədrliyi ilə 2019-cu ilin birinci yarısının sosial-iqtisadi yekunlarına dair müşavirə keçirildi. Bu müşavirə, sizə görə, əvvəlkilərdən hansı xüsusiyyətlərinə görə fərqlənir?
- Qeyd edim ki, bu sosial-iqtisadi məsələlər, əldə olunan uğurlar və görüləcək işlərlə bağlı ənənəvi olaraq aparılan müzakirələrdir. Bu müzakirələr il ərzində baş verən hadisələr və proseslərə dair müzakirələri ehtiva edir. Bu mənada müşavirədəki çıxışlarda və nitqlərdə müəyyən yeniliklər olur. Amma ölkə Prezidentinin ölkədə iqtisadi-siyasi durumu, sosial vəziyyəti dəyərləndirməsi daha çox diqqəti cəlb edir. Çünki nazirlərin verdiyi hesabata Prezidentin yanaşması önəmlidir. Prezident də nitqində çox maraqlı tezislər irəli sürdü. Xüsusilə, bahalaşma, sahibkarların proseslərə cəlb edilməsi və daha çox insanların işlə təmin edilməsində sahibkarların iştirakı məsələsinə diqqət ayırdı. Bu olduqca vacibdir, çünki sahibkarlar proseslərdə bu və ya digər səbəbdən iştirak edə bilmirlər. Küskünlük yaranır, bürokratik maneələri aşa bilmirlər və bu da sahibkarlarda narazılıq yaradır. Odur ki, belə məsələlərin Prezident tərəfindən dilə gətirilməsi biznes mühitinin sağlamlaşdırılması, əlavə əngəllərin aradan qaldırılması baxımından təsirini göstərə bilər.
Hesab edirəm ki, müşavirədə vergi orqanlarının daha çevik işləməsi və iqtisadi sahədə müəyyən problemlərin ortadan qaldırılmasına köməklik göstərməsinin Prezident tərəfindən vurğulanması yerində oldu. Ümid edirəm ki, müşavirənin təsirləri olacaq. Böyük ehtimalla, rayonlarda da bu istiqamətdə müzakirələr gedəcək və real vəziyyət, problemlərlə bağlı fikirlər səslənəcək, habelə onların həlli üçün çalışılacaq.
- Siz hesab edirsiniz ki, müşavirədə müzakirə edilən məsələlər praktiki həyatda mövcud olan real problemləri əhatə etdi?...
- Əlbəttə. Hamısını tam əhatə etməsə də... Əslində bir müşavirə ilə hamısını əhatə etmək də mümkün deyil. Amma bütün hallarda hökumətin məsuliyyətini artıracaq müşavirədir. Orada müvafiq qurumların rəhbərləri, nazirlər iştirak edirdi. Ölkənin maliyyə durumu, gömrük və vergi siyasəti ilə bağlı məsələlər ələ alındı. Prezident də qeyd etdi ki, bizim daha çox gəlirlər gömrük və vergi vasitəsilə əldə olunan gəlirlərdir. Bu da artırılmalıdır.
Amma qeyri-neft sektorunun inkişaf etdirilməsi ilə bağlı müşavirədə fikirlər səsləndirildi. Xüsusilə, kənd təsərrüfatının inkişafı ilə bağlı maraqlı təklif və mülahizələr ortaya qoydu. Məncə, bunların hamısı ciddi şəkildə müzakirəyə layiqdir və bunu da dərindən müzakirə etmək vacibdir.
- Müşavirədə Prezident süni qiymət artımı, inflyasiya ilə bağlı fikirlər səsləndirdi, açıq bəyan etdi ki, burada kartel sövdələşmələr istisna olunmur. Süni qiymət artımının qarşısı hansı yollarla alınmalıdır?
- Söhbət ondan gedir ki, bazar iqtisadiyyatı şəraitində qiymət artımına inzibati qaydada tam nəzarət etmək doğru olmaz. Ancaq elə mühit yaratmalıyıq ki, qəsdən sosial ajiotaj yaratmaq məqsədilə buna gedilməsin. Hər halda bu məsələdə sahibkarların da maraqlarını düşünmək lazımdır, amma həm də əhalini narazı salacaq elementlərin ortadan qaldırılması ilə bağlı müəyyən fikirlərin səsləndirilməsi vacibdir. Çünki bu məsələdə hərtərəfli problemlər yarana bilər. Əhalinin alıcılıq qabiliyyəti aşağı düşürsə, bu sonradan sosial narazılığın genişlənməsinə səbəb ola bilər. Prezident də bunları nəzərə alaraq süni qiymət məsələsi üzərinə xüsusi vurğu etdi.
- Azərbaycanda bir ənənə var: maaşlar, pensiyalar, sosial müavinətlər artır, amma bazarda qiymətlər bundan öncə artır. Bu vəziyyət illərdir davam edir…
- Hesab edirəm ki, azad bazar siyasəti mühitində bunu tənzimləmək olduqca çətindir. Hər dəfə belə halın baş verməsinə səbəb odur ki, hamı istəyir özünü sığortalasın. Maaş artımından sonra elə bilirlər ki, əhalinin alıcılıq qabiliyyəti sürətlə artır. Bunu sığortalamaq istəyirlər və bu da inflyasiyanın genişlənməsinə gətirib çıxarır. Çünki əhalinin maaş artımının effekti qalmır. Maaş artırsa və onunla paralel qiymətlər də qalxırsa, deməli, maaşın effekti qalmır. Prezident də çıxışı zamanı bu məqamı nəzərdə tuturdu. Fikrimcə, bunun da çıxış yolu sahibkarların üzərində bütün maneələrin ortadan qaldırılmasından və sahibkarlığın səmimi şəkildə inkişafına dəstək verilməsindən keçir. Bunlar baş verərsə, qısa müddətdə mənfi tendensiyaların qarşısını almaq mümkündür.
- Bir neçə il əvvəl Prezident sahibkarlıq subyektlərinin yoxlanılması prosesinin dayandırılması haqda qərar verdi. Bu qərar indi də qüvvədədir. Belə olduqda məmurlar sahibkarlar üçün hansı maneəni təşkil edə bilərlər?
- Məsələ təkcə sahibkarların yoxlanılması və ya yoxlanılmaması ilə bağlı deyil ki. Məsələn, gömrükdə şəffaflıq var və sahibkar malını gətirdi, hər şey əladır. Sonda nə olsun? Axı şəffaflıqla məsələ yekunlaşmır, ortaya başqa problemlər çıxır. Məsələn, bazara giriş üçün inhisarı aşa bilmir. Bu, ciddi problemdir. Yəni sahibkar malı gətirib, amma bazar inhisardadır deyə bir çox sahələrə girə bilmir. Digər tərəfdən, tikintiyə icazədən tutmuş müxtəlif sənədlərin alınmasına qədər, bir çox məsələlərdə ciddi problemlər ortaya çıxır. Hesab edirəm ki, bunları da müəyyən dərəcədə düşünmək lazımdır. Bu mənada hesab edirəm ki, problemlər kifayət qədər çoxdur və onları səmimi şəkildə ortadan qaldırmaq lazımdır. Sahibkarı yoxlamamaq olsun, amma kimlərsə sahibkardan qeyri-rəsmi vəsait almamalıdır. Bu prinsipləri qızıl qaydaya çevirməsək, çətin olacaq. Söhbət sahibkarın işləməsindən deyil, güvənindən gedir. Hamı pulunu çıxarıb başqa ölkələrdə fırladır, öz ölkəsinə yatırmır. Təminat vermək lazımdır ki, sizin hüququnuzu məhkəmə qoruyur. Məhkəmə hakimiyyəti sahibkarın hüquqlarını qoruya biləcək səviyyədə şəffaf olmalıdır. Bunlar olarsa, Prezidentin dediyi kimi, sahibkarlar da mühitə daha çox fayda vermiş olacaqlar.
- Siz inhisarçılıqdan bəhs etdiniz. 20 ildir ki, mətbuat yazır, bəzi deputatlar parlamentdə bu haqda danışır, Prezident xəbərdarlıq edir, amma bu problem aradan qalxmır. Axı bu inhisarçılar kimlərdir, doğrudanmı onlar əlahiddə gücə sahibdirlər?
- İmtiyazlı təbəqələrdən söhbət gedir. Yəni siyasi hakimiyyətə də müəyyən qədər təsiri olan insanlardan bəhs edilir. Rəqabətsiz bir mühitdə pul qazanmaq və bunu illərlə davam etdirməkdən gedir. Əslində XIX əsrdə ABŞ-da da belə hallar olub. Ancaq onlar “Şerman qanunu” qəbul etdilər və rəqabəti əsas prinsipə çevirdilər. Bundan sonra hər hansı bir şəkildə haqsız rəqabət mühiti yaranmadı, sahibkarlığın inkişafı ilə əslində ölkə inkişaf etdi. Bizdə də bunu etmək lazımdır. İlk növbədə də maliyyə amnistiyası vermək lazımdır. Maliyyə amnistiyasi verməyincə, hamı qorxub pulunu ortaya çıxarmayacaq. Maliyyə amnistiyası verdikdən sonra ola bilsin ki, birinin maddi vəziyyəti digərindən qat-qat üstün olacaq, amma qabiliyyət imkanları sıfırlananda daha qabiliyyətli az vəsaitlə qısa müddətdə böyük xariqələr yarada bilir. Amma rəqabətsiz mühitdə milyardlar qazanan adam rəqabət mühitində qazandığını itirmiş ola bilər. Bu, bazar iqtisadiyyatının əlifbasıdır. Biz gerçək bazar iqtisadiyyatına keçməliyik. Bazar iqtisadiyyatının əsas şərtlərindən biri valyutanın məzənnəsidir. Məsələn, ABŞ dollarının kursu iki ildir sabit qalırsa, deməli inzibati qaydada tənzimlənir. Amma normal sahibkarlıq inkişaf edəndə heç buna ehtiyac qalmır və pulun saxlanmasına maliyyə də cəlb edilmir. Və real sektorla iqtisadi proqnozlaşdırmanı aparmaq daha asan olur.
- Siz maliyyə amnistiyası deyəndə uzun illərdir ki, məmurların qanunsuz olaraq topladığı kapitalın rəsmiləşdirilməsini nəzərdə tutursunuz?
- Qanuni, qanunsuz yolla kim nə toplayıbsa, amnistiya tətbiq edirsən və deyirsən ki, pulunu xaricdən gətir, qoy öz ölkənə. Və buna görə məsuliyyət daşımırsan, məhkəmə də qarantiya verir. Beləcə, onlar pulu gətirib sərmayə kimi qoyurlar və başqa qaydalarla işləməyə başlayırlar. Yəni ancaq vergini tanıyır və vergi xaricində heç bir qurumu tanımır. Ondan sonra görün ölkə qısa müddətə neçə çiçəklənəcək.
- Amnistiya verildikdən sonra qanunsuz şəkildə böyük pullara sahiblənən məmurların kapitalını ölkəyə qoyacaqlarına dair sizdə qəti əminlik haradandır?
- Əslində məndə bu əminlik özümün kəşfim deyil. Əminliyi tarixi təcrübəyə görə deyirəm. Onlarla ölkənin təcrübəsində bu var. Onlarda da belə narazılıq olub ki, maliyyə amnistiyasından sonra onların kapitalını gətirib ölkəyə qoyacaqlarına zəmanət yoxdur. Hər halda onların 50 faizinin kapitalını gətirib qoyması kifayət edər.
- Hökumətin mövqeyi və yanaşması belədir ki, ölkə inkişaf edir, hər şey yaxşıdır, irəliləyiş var, qeyri-neft sektoru inkişaf edir. Müstəqil iqtisadçılar isə elan edirlər ki, vəziyyət mürəkkəbdir və belə davam etsə mənfi ssenarilər ortaya çıxa bilər. Sizcə, bu iki fərqli fikrin hansı daha realdır?
- Hesab edirəm ki, panikaya da ehtiyac yoxdur. Çünki Azərbaycan iqtisadiyyatı ilə bağlı belə panikalar illərdir deyilir, amma siz deyən tənəzzül və çöküş vəziyyətinə gəlib çıxmır.
Lakin durum ürəkaçan da deyil. Biz çalışmalıyıq ki, bu simptomu yaxşı istiqamətə dəyişəcək. Açığı, sizə deyim ki, son dövrlər ölkə Prezidenti tərəfindən əhalinin rifahını, sosial-iqtisadi durumu yaxşılaşdırmaq məqsədilə böyük addımlar atılıb. Təqaüdlər, pensiyalar, əməkhaqları, müavinətlər artırıldı, amma bazar da qiyməti buna adekvat artır. Eyni zamanda, bizdə dövlətə yük olan əhali sayı artmağa başlayıb. Hamı dövlətdən ummağa başlayır. Halbuki, işsizlik, müavinət və digər məsələlərin yükünü özəl sektor paylaşmalıdır. Üstəlik, neftdən asılılıq o səviyyədədir ki, neftin qiymətinin dəyişməsi ilə böyük təhlükəyə tərəf yönələ bilərik. Odur ki, bizim indiki durumumuz xeyli risklidir. Bu mənada qeyri-neft sektorunu daha açıq və şəffaf şəkildə inkişaf etdirmək yolunu düşünməliyik. Məsələn, biz boş və mənasız layihələrə xərclədiyimiz pulları kənd təsərrüfatına qoysaydıq, indi özünü kənd təsərrüfatı məhsulları ilə təmin edən ölkə durumunda olardıq. Fikrimcə, strateji planlaşdırmanı düzgün istiqamətdə aparmalıyıq ki, bu dəfə kataklizmdə, dünya böhranı zamanı zərər çəkən tərəf olmayaq.
Bölməyə aid digər xəbərlər
8-08-2019, 21:38
İqtisadçıdan xəbərdarlıq: “İnflyasiya Mərkəzi Bankın hədəflədiyindən yüksək olacaq” - Müsahibə
4-08-2019, 18:03
Deputat: “Ölkədə maliyyə amnistiyası verilməlidir” - Müsahibə
27-07-2019, 11:10
Psixoloq: “Narkotik asılılıq ən çox 15-16 yaşdan 24-25 yaşa qədər baş verir” - Müsahibə
25-07-2019, 16:43
Sabiq nazir: “Azərbaycanın kredit bazarında tələblə təklif arasında uçurum yaranıb” - Müsahibə
11-07-2019, 11:11
Ziya Məmmədov: “Mən öz missiyamı yerinə yetirmişəm” - Müsahibə
9-07-2019, 19:02
Müxalifət partiyasının sədri: “Siyasi şəraitin yesiriyik” - Müsahibə
6-07-2019, 14:49
Bolqar rejissor Qarabağ barədə pyes yazır - Müsahibə
29-06-2019, 15:46
Zəlimxan Məmmədli: “Soydaşlarımız Gürcüstandakı aksiyalarda meydanda olmalıdır” - Müsahibə
27-06-2019, 14:04
Mirmahmud Mirəlioğlu AXCP sədri haqqında: “Allaha, Elçibəyə nə cavab verəcək?” - Müsahibə
18-06-2019, 17:55
Pənah Hüseyn: “Müzakirələrimizin bir istiqaməti də parlament seçkiləri ola bilər” - Müsahibə
11-06-2019, 00:50
Türkiyəli siyasətçi: “HDP Ermənistan ilə həmrəylik göstərən partiyadır” - Müsahibə
20-05-2019, 10:09
“Müəyyən qlobal və regional qüvvələr Qarabağ münaqişəsinin həllində maraqlı deyillər” - Müsahibə
17-05-2019, 23:20
Xanəndə tamaşaçılardan test imtahanı götürəcək - Müsahibə
17-05-2019, 09:23
Deputat: “Sığortalanmış əmanətlərlə bağlı şəffaflığın təmin olunmasına ehtiyac var” - Müsahibə
14-05-2019, 15:08
Hacı Əbdül: “Əli İnsanovun gəlib tövbə eləməsini gözləyirəm” - Müsahibə
10-05-2019, 11:13
Deputat: “Hökumət Gürcüstana ilk sanksiyaların tətbiqi barədə düşünməlidir” - Müsahibə
1-05-2019, 08:44
Deputat: “Məhkəmə-hüquq sahəsində islahatlar ləngimədən həyata keçirilməlidir” - Müsahibə
28-04-2019, 15:29
Deputat: “Parlamentdə də islahatlar getməlidir” - Müsahibə
22-04-2019, 09:19
Komitə üzvü: “Əmanətçilərin banklardakı böyük məbləğdə vəsaitini mənimsəyirlər” - Müsahibə
20-04-2019, 18:25
50 yaşlı Qulu Ağsəs: “Vergül nöqtədən daha işıqlıdır…” - Müsahibə
6-04-2019, 12:38
Deputat: “Böyük Vətən müharibəsinə başlamalıyıq” - Müsahibə
3-04-2019, 09:02
Sabiq nazir: “Müharibə hər dəqiqə başlaya bilər” - Müsahibə
18-03-2019, 16:16
Deputat: “Daha iri borclar yenə vətəndaşların üzərində qalır” - Müsahibə
5-03-2019, 10:44
Deputat: “Azərbaycanın müstəqilliyi və Qarabağla bağlı dünyanın diqqətini çəkən bir film lentə alınmayıb” - Müsahibə
27-02-2019, 14:26
İlham İsmayıl: “Azərbaycan bütün fürsətləri qaçırıb” - Müsahibə
18-02-2019, 21:42
“Rüstəm İbrahimbəyova qarşı qərəzli, düşünülmüş hücumlar var” - Müsahibə
14-02-2019, 09:37
Britaniyalı nazir: “Qarabağ münaqişəsinin həlli çətin qərarlar və güzəştlər tələb edəcək” - Müsahibə
9-02-2019, 10:59
Qubad İbadoğlu: “Problemli kreditlərlə bağlı hüquqi baza formalaşdırılmalıdır” - Müsahibə
27-01-2019, 11:19
Deputat: “Aztəminatlı təbəqənin kredit borcları silinməlidir” - Müsahibə
27-01-2019, 00:39
Zahid Oruc: “Oliqarxiyanın pulu ölkədəki sabitliyə ən böyük təhlükədir” - Müsahibə
26-01-2019, 22:47
Nəsimişünas: “Ədəbiyyat müəllimi, dilçi və tarixçilərimiz Nəsimini orijinaldan oxuya bilmirsə...” - Müsahibə
20-01-2019, 12:47
Deputat: “Prezidenti və islahat tərəfdarlarını gözdən salmağa çalışırlar” - Müsahibə
19-01-2019, 22:21
Şeyxülislama Moskvadan qəfil telefon zəngi
13-01-2019, 13:13
Fərəc Quliyev: “2019-cu il bir az gərgin il olacaq” - Müsahibə
6-01-2019, 12:55
Abid Şərifov: “Yaşımdan asılı olmayaraq...” - Müsahibə
23-12-2018, 08:49
Astroloq: “Yeni ildə ölkəmizdə mülkiyyət savaşlarının maksimum həddini görəcəyik” - Müsahibə
17-12-2018, 15:19
Fizuli Məmmədov: “Biz nə yolumuzdan dönən, nə də ideyamızdan çəkinənik” - Müsahibə
Bu gün, 11:02
Nazir Vilayət Eyvazov kadr dəyişikliyi edib - Təyinatlar
Dünən, 17:07
Deputat Ağalar Vəliyev xaricdə oğlunun adına nələr almayıb ki... - Siyahı yayıldı - Fotolar
22-08-2019, 18:28
Tahir Kərimli: "Xəyanəti mən yox, AXCP, Müsavat və AMİP edib"
22-08-2019, 12:40
Komitə sədri ilə nazir soydaşlarımızın probleminə biganə yanaşır
21-08-2019, 16:39
Deputat İqbal Məmmədov bir gündə 1 milyon 100 min manat xərcləyib
21-08-2019, 15:45
Məmur sahibkarlığını qadağan edən qanun işə düşməlidir - Keçmiş deputat
20-08-2019, 17:16
Rəşid Behbudovun İran səfəri: müğənni aldığı qonorarı nəyə xərcləyib?
20-08-2019, 11:39
Villalar, çoxsaylı bağlar, maşınlar, obyektlər, "zapravka"... - İcra başçısının saysız sərvətinin siyahısı
20-08-2019, 00:47
Bakının metro kralının Londonda böyük sərvəti var: Hüseynovun oğlu əmlak biznesi ilə məşğuldur - Fotolar
19-08-2019, 16:28
Putinin siyasi varisi: 14 ildir prezidentin yaxın çevrəsindədir - Foto
19-08-2019, 12:40
Gəncə teraktı ilə bağlı şok video yayıldı - Video
18-08-2019, 18:48
Ağ Evin sabiq rəsmisi: “Tramp prezident seçilməyəcək” - Foto
17-08-2019, 21:40
Sədrlərin davası qızışır: biri digərini terrorçu təşkilatla əlaqədə suçlayır - İttiham
17-08-2019, 18:02
Prezidentə müraciət: “Arif Alışanov və onun dəstəsi AzTV-nin büdcəsini talan edib…”
16-08-2019, 16:19
3 nəfərə general rütbəsi verildi - Prezident digər şəxsləri də təltif etdi + TAM SİYAHI
16-08-2019, 14:05
Qanunları pozan nazirliyə qarşı icrası məcburi olan qərar verildi
16-08-2019, 12:59
Azərbaycan vətəndaşları 66 ölkəyə vizasız gedə bilər - Siyahı
15-08-2019, 12:12
Pensiya artımı ilə inflyasiya necə hesablanacaq? - Ekspertin şərhi
15-08-2019, 01:52
Məmur özbaşınalığı İmişlini ekoloji böhran həddinə çatdırıb
13-08-2019, 19:38
ABŞ nəşri: “Kremlpərəst qüvvələr Azərbaycan ərazisinin 20 faizini işğal edib” - Foto
13-08-2019, 14:24
Azərbaycan və İran prezidentləri arasında telefon danışığı olub
13-08-2019, 11:30
Deputat Mahir Aslanovun gizli biznesi… - Fotolar
12-08-2019, 17:21
Prezidentlərin üçtərəfli görüşü təxirə salınıb - Səbəb
12-08-2019, 15:08
Nazir polkovniki vəzifədən kənarlaşdırıb - Təyinat
12-08-2019, 12:21
Bir sıra təşkilatlarda çalışanların maaşları artırılıb - Qərar
7-08-2019, 17:11
Qarabağın azadlığı üçün vahid platforma təklif olundu - Müraciət
6-08-2019, 11:57
Yeni sosial paket, 4 milyondan çox insan və həllini gözləyən problemlər - Ekspertlər
4-08-2019, 18:03
Deputat: “Ölkədə maliyyə amnistiyası verilməlidir” - Müsahibə
4-08-2019, 13:39
Milli Məclis üzvünün Moskvada böyük biznesi var - Fotolar
4-08-2019, 12:06
Ermənistanın sabaha planlaşdırılan təxribatı ilə bağlı bəyanat qəbul olundu: “Xankəndi bombalansın!” - Foto
3-08-2019, 17:30
"Bakcell" şirkəti nazirliyə savaş elan edib: mobil operatorlar arasında qarşıdurma böyüyüb
3-08-2019, 15:56
Neftçilərin maaşı qaldırıldı - Rövnəq Abdullayev əmr imzaladı
2-08-2019, 20:13
Türkiyə-NATO əlaqələri sona çatırmı? – Təhlil
1-08-2019, 13:56
Səfər Mehdiyev vədinə əməl eləmir – Gömrüklə bağlı etirazlar ölkə sərhədlərini aşır - Foto
31-07-2019, 17:43
"Bəzi sahibkarlarla bağlı prokurorluğa sənədlər göndərilib" - Eldar Nuriyev hesabat yaydı
30-07-2019, 17:40
Nazir Sahil Babayevin kadr təyinatları narazılıq yaradıb
30-07-2019, 12:54
3 dəfə yaralanıb, 27 dəfə əməliyyat olunub... Qarabağ qazisi acınacaqlı vəziyyətdə yaşayır - Fotolar
29-07-2019, 17:44
Kənd Təsərrüfatı Nazirliyinin sistemsiz fəaliyyəti ölkədə bahalıq yaradıb - Ekspert
29-07-2019, 13:48
BMT-də korrupsiya: baş komissar şəbəkənin rəhbəri imiş
“Neftçi”nin sabiq prezidenti: “Roberto Bordin "Neftçi"nin ruhuna, ənənəsinə, liderliyinə uyğun baş məşqçi deyil”
Qüdrət Həsənquliyev: “Birinə deyirsən sən terrorçu ilə görüşmüsən və bunun məsuliyyyətini daşımalısan, deyir, mən agent deyiləm. Yaxud deyirlər biologiya üzrə, həm də nəzəri məsələlərə görə Nobel mükafatı verilmir, deyir, paxıllıq edirsiniz”
Vüqar Bayramov: “Süni qiymət artımına qarşı mübarizə güclənərsə, bəzi məhsullara, xüsusən ərzaq mallarına olan tələbat yerli istehsal hesabına ödənərsə, o zaman ciddi qiymət artımı ehtimal eləmirəm”
Xalq artisti deyir ki, tamaşaçının zövqünü korlayıblar: “İndi qeyri-peşəkarlar seriallar və yaxud rejissorluqdan xəbəri olmayanlar film çəkir”
