İnhisarçılar kənd təsərrüfatının inkişafına mane olur - Müsahibə
Tarix: 09-09-2019 11:44 | Bölmə: Müsahibə / Slayd
İnhisarçılar kənd təsərrüfatının inkişafına mane olur

İqtisadçı alim deyir ki, aqrar sahədəki problemlərdə inhisarçılıqla yanaşı səriştəsizliyin də rolu böyükdür

Son illər ölkəmizdə kənd təsərrüfatının inkişafı ilə bağlı dövlət tərəfindən bir sıra ciddi addımlar atılsa da, ortada ciddi sayılacaq müsbət nəticə yoxdur. Belə ki, həm məhsuldarlığın aşağı olması, həm də məhsullar üzərində qiymət artımı kənd təsərrüfatı sahəsində vəziyyətin ürəkaçan olmadığını göstərir.

İnhisarçılar kənd təsərrüfatının inkişafına mane olur

Təkamül Partiyasının sədri, iqtisadçı alim Teyyub Əliyev Reyting.az-a müsahibəsində deyib ki, yeni kənd təsərrüfatı naziri təyinatından sonra bəzi şəxslər yanlış olaraq qısa zaman kəsiyində bu sahədə ciddi dəyişikliyin, irəliləyişlərin, inkişafın olacağını gözləyirdilər:

- Məgər bir nəfər kənd təsərrüfatı kimi, bir çox hallarda hava şəraitindən, iqlimdən asılı olan mürəkkəb sahədə qısa zamanda bu işlərin öhdəsindən gələ bilərmi, həm də bu sahədə kifayət qədər təcrübəyə və biliyə malik deyilsə?

Statistik rəqəmlər son illər qeyd edilən sahədə müəyyən artımın olduğunu göstərir. Təəssüf ki, bu artımlar hələlik gözlənilən səviyyədə deyil.

- Son illər kənd təsərrüfatı məhsullarının qiymətində davamlı artımlar olur. Bu artımların iqtisadi əsası varmı?

- Dövlət kənd təsərrüfatının inkişafını prioritet sahələrdən biri sayır və müəyyən güzəştlər tətbiq edib. Bu, müəyyən dərəcədə kənd təsərrüfatının inkişafını stimullaşdırsa da, kənd təsərrüfatı məhsullarının ciddi şəkildə artımına gətirib çıxarmayıb. Kənd təsərrüfatı məhsullarının məhsuldarlığı aşağı səviyyədədir. Kəndlinin istifadə etdiyi bütün növ istehlak mallarının qiyməti durmadan artır. Bəs kəndli bu artımı nə ilə kompensasiya etməlidir? Təbiidir ki, istehsal etdiyi məhsulların qiymətini artırmaq yolu ilə...

- Artıq iki ildir Kənd Təsərrüfatı nazirliyinin rəhbərliyi dəyişib. Yeni komanda nəyi dəyişə bilib?

- Qeyd etdiyim kimi, ciddi dəyişiklik nəzərə çarpmır. İxtisaslı mütəxəssisləri cəlb etmədən hər hansı kadr dəyişikliyi heç bir sahədə ciddi uğura gətirə bilməz. Ciddi uğur əldə etmək üçün təkcə yaxşı inzibatçı olmaq kifayət deyil, sahənin spesifik xüsusiyyətlərinə bələd olmaq daha önəmlidir.

- Maraqlıdır ki, bu qədər investisiya qoyulur, hökumət güzəşt edir, amma yenə də xaricdən gələn məhsullara möhtacıq. Niyə?

- Birinci səbəb bir çox kənd təsərrüfatı məhsullarının yerli istehsalının milli tələbatı ödəyə bilməməsi ilə əlaqədardırsa, ikinci, daha ciddi səbəb inhisarçılıqla bağlıdır. Xaricdən daha ucuz qiymətə kənd təsərrüfatı məhsullarının gətirilməsi inhisarçılara sərf edir. Belə şəraitdə bir çox milli kənd təsərrüfatı məhsulları rəqabətə tab gətirmir və nəticədə sonrakı illərdə bu məhsulların artan həcimi ölkədə istehsalına maraq yaratmır.

Üçüncü səbəb yanlış iqtisadi siyasətlə əlaqədardır.

Bir misal çəkim. Bir il bundan öncə sarımsaq çox yüksək qiymətə satılırdı, səhv etmirəmsə, 1 kiloqramı 5-6 manata və onun istehsalının artımı təşviq edilirdi. Nəticədə sonrakı il hamı sarımsaq əkdi, ancaq alan olmadı və bu məhsulun 1 kiloqramını 30 qəpiyə düşdü. Bu qiymət heç onun maya dəyərini ödəmir. Məhsul satılmır, kəndlinin əlində qalıb. Gələn il kim sarımsaq əkməyə meyl göstərəcək?

- Nazirlik yarmarkalar təşkil edir, aqrar ticarət qurumları yaradır və sair. Bu addımlarla və bu yanaşma ilə irəli getmək mümkündürmü?

- Siz yəqin yarmarkalara getmisiniz. Mən rayon yarmarkalarında olmamışam. Bakıda təşkil edilən yarmarkalardakı qiymətlər bazarlardakı qiymətlərdən o qədər də fərqlənmir. Aqrar ticarət qurumlarının ciddi fəaliyyəti hələlik hiss olunmur. Bəlkə də, gələcəkdə müəyyən üstünlükləri olacaqdır. Hələlik bizə bunu arzulamaq qalır.

- Sizcə, aqrar sahəni dirçəltmək üçün hansı addımlar atılmalıdır? Təklifləriniz varmı?

- İlk növbədə ölkədə istehsalı mümkün olan kənd təsərrüfatı məhsullarının xaricdən gətirilməsinə müəyyən məhdudiyyələr, məsələn, kvota və ya yüksək gömrük rüsumları tətbiq etmək olar.

İkinci, kənd təsərrüfatı məhsullarının dövlət sifarişi əsasında istehsalını geniş tətbiq etmək olar. Məhsulunun satılacağına ümid edən kəndli onun artımında maraqlı olar.

Üçüncü, bu sahədə real olaraq inhisarçılığı məhdudlaşdırmaq lazımdır. Azərbaycan reallığında isə onu təmamilə arada qaldırmaq mümkün görünmür.

Dördüncü, sahənin idarə edilməsinə səriştəli mütəxəssisləri cəlb etmək lazımdır.

Z. ƏHMƏD
Reyting.az




Bölməyə aid digər xəbərlər
{sape_links}{sape_article}