Deputat: “Rusiya və digərlərində qıcıq doğuran odur ki, Türkiyə niyə böyük heyətlə gəlir” - Müsahibə
Tarix: 20-11-2020 11:25 | Bölmə: Müsahibə / Slayd
Deputat: “Rusiya və digərlərində qıcıq doğuran odur ki, Türkiyə niyə böyük heyətlə gəlir”

Tahir Kərimli: “Türkiyə ölkəmizə havadan və qurudan nəzarəti həyata keçirmək üçün tələb olunan sayda qüvvə ilə gələcək. Nə qədər qısqansalar da, əsas odur ki, Türkiyə hərbçiləri Qafqaza daxil olacaq”

Azərbaycan Ordusu işğalçı Ermənistanı acınacaqlı vəziyyətlə üzləşdirdikdən sonra üç ölkə arasında imzalanmış bəyanat nəticəsində həm Rusiya sülhməramlılarının, həm də Türkiyə hərbçilərinin ölkəmizin ərazisinə daxil olmasına qərar verildi. Rus sülhməramlıları artıq Qarabağda fəaliyyətə başlayıb, Türkiyə hərbçilərinin də tezliklə gələcəyi gözlənilir.

Ali Məhkəmənin sabiq sədri, Vəhdət Partiyasının rəhbəri, Milli Məclisin deputatı Tahir Kərimli Reyting.az-a müsahibəsində deyib ki, rus sülhməramlılarının Qarabağdakı fəaliyyətini qənaətbəxş sayır, Türkiyə hərbçilərinin gəlişini isə yüksək qiymətləndirir.

- Tahir bəy, müharibə bitdi. Sizə görə, nəticələr nədən ibarətdir?

- Lenin məşhur bir fikri var. Deyir ki, bir çəlləng balı bir qaşıq qatqı ilə zəhərə çevirmək mümkündür.

Bilirsinizmi, çox böyük qələbə əldə edilib. Baxın, biz, bir zamanlar bir kəndin işğaldan azad edilməsi həsrəti ilə yaşamışıq. İndi rayonlarımız hərbi və siyasi yollarla geri qaytarılıb, bəziləri dekabrın 1-nə qədər qaytarılacaq. Belə bir atmosferdə Rusiya sülhməramlıların götür-qoy edilməsi sanki yuxarıda dediyim kimi, balı zəhərləmək cəhdidir. Mən anlayıram, bu məsələlər aktualdır, kimlərsə narahat ola bilər. Amma mənim arzum budur ki, vətəndaşlarımız dövlətimizə, Ali Baş Komandana güvənsin.

Baxın, biz arzusunda olduğumuz torpaqlarımızı azad etmişik. Bu bizim tarixi qələbəmizdir. Son 100 illiklərdə belə qələbəmiz olmayıb, həmişə torpaqları itirə-itirə gəlmişik.

Biz nə istəyirdik? Qələbə, torpaqlarımızın geri qaytarılmasını. Torpaqlarımız da, şükürlər olsun ki, geri qaytarılıb. Bu, böyük hadisədir.

- Xarici diplomatlar Dağlıq Qarabağın statusuna dair müxtəlif fikirlər səsləndirir. Sizin bu məsələyə münasibətiniz necədir?

- Cənab Prezident açıq deyir ki, kimin nə deməsinə baxmayaraq heç bir status olmayacaq. Bizimlə yaşamaq istəyində olan ermənilər Azərbaycan dövlətinin vətəndaşlığını qəbul edib yaşasınlar, qəbul etməyənlərə bu dövlətdə yer yoxdur. Başqa cür ola bilməz! Həm də belə məsələlərdə başqa dövlətlərə inanmaq olmaz.

Həmçinin biz nəzərə almalıyıq ki, siyasət - mümkün olanları əldə etmək sənətidir. Biz Rusiya, ABŞ və ya Almaniya kimi nəhəng dövlət deyilik ki, hamıya ultimatum verək. Əlbəttə, elə hallar ola bilər ki, bu, bizim iradəmizdən kənar baş versin. Bu kimi hallarda güzəştə getməyimiz lazım olur. Açığı, biz, son 44 gündə böyük uğur əldə etmişik, ən azı 95 faiz qələbə qazanmışıq. Rus sülhməramlıları da Qarabağda müvəqqətidir.

- Hesab edirsiniz ki, rus qoşunlarının Qarabağda olması müvəqqəti xarakter daşıyır?

- Bəli, mən hesab edirəm ki, müvəqqətidir. Digər tərəfdən, bu məqamda rus sülhməramlıları bir sıra aspektlərdə müsbət rol oynayır. İndi tamamilə Azərbaycan əleyhinə bəyanat verən Fransa və Amerikanın qarşısında Rusiya dayanır. Həm də indi Minski qrupunun həmsədr ölkələrindən Azərbaycanın mövqeyinə ən yaxını Rusiyadır. Çünki açıq elan edir ki, Qarabağ Azərbaycan ərazisidir və biz bura müdaxilə edə bilməzdik.

İkincisi, rus sülhməramlıları erməni qoşunlarını işğaldakı ərazilərdən çıxarır. Və bölgəyə bir nəfərdə olsun əlisilahlı şəxs buraxmır. Bölgəyə yalnız mülki insanların girişinə icazə verir.

Rusiyanın mövqeyi belədir ki, gələcəkdə danışıqlar olarsa, status məsələsi müzakirəyə çıxarıla bilər. Amma biz indidən bunu istisna edirik.

Erməni işğalçıları son 30 il ərzində başımıza müsibətlər gətirib, torpaqlarımızda at oynadıb. İndi onların torpaqlarımızdan çıxarılması, ərazilərimizin bütövləşməsi prosesi gedir və bu, tarixi qələbəmizdir. Ona görə də mən tövsiyə edirəm ki, bizim bir çəlləng balımıza bir qaşıq zəhər qatmasınlar.

- Türkiyənin bu poseslərdə fəaliyyətini necə qiymətləndirirsiniz? Bu ölkənin Azərbaycana hərbçi göndərməsini doğru addım sayırsınızmı?

- Aldığım məlumata görə, ötən gün Fransa və ABŞ nümayəndələri Rusiya Xarici İşlər Nazirliyindən çıxmayıblar. Onların etirazlarından biri də Rusiyanın Türkiyə hərbçilərinin bölgəyə daxil olmasına imkan verməsi ilə bağlı olub. Hər halda Türkiyə Rusiya qədər olmasa da, əsas uduş odur ki, Monitorinq Mərkəzində fəal iştirak edəcək və bu məsələ artıq qətiləşib. Türkiyənin kontingenti gələcək. İndi Rusiya və digərlərində qıcıq doğuran odur ki, yaxşı, monitorinqi 20-30 hərbçi apara bilərsə, Türkiyə niyə böyük heyətlə gəlir. Amma bu, Azərbaycanın suveren hüququdur. Biz istənilən dövləti BMT Nimamnaməsinə uyğun olaraq öz ərazimizə dəvət edə bilərik. Onları da harada yerləşdirəcəyimiz öz işimizdir.

Türkiyə heç vaxt bizi atmayıb, əksinə, təbii müttəfiqimizdir və daima yanımızda olub. Biz də qarşılıqlı olaraq onları istəyirik.

Təbii ki, Türkiyənin Qafqaza gəlişi kimlərdəsə narazılıq yaradır. Açığını deyim, xaricdə belə fikir var ki, türklər bununla kifayətlənməyəcəklər və daha irəli gedəcəklər. Qoy getsinlər, bu bizim xeyrimizədir. Türk bizi özündən bilir, biz eyni insanlarıq. Hesab edirəm ki, Türkiyənin bölgədə rolu getdikcə artacaq. Bir sözlə, bu, Azərbaycanın dirilişidir, başlanğıcdır.

- Azərbaycana hansı sayda türk hərbçisi gələcək?

- Monitorinq Mərkəzində yəqin ki, məhdud sayda olacaq. Tam bilinmir. Türkiyə Prezident Aparatının parlamentə göndərdiyi və qəbul edilən layihədə bu məsələ Türkiyə prezidentinin səlahiyyətinə verilib. Yəni Türkiyə prezidenti məqbul saydığı sayda hərbçi göndərə bilər.

Türk qoşunlarının burada iştirakı Azərbaycanın maraqlarından irəli gəlir. Üstəlik, bu, Türkiyə və Azərbaycan arasındakı hərbi müqavilələrdən də irəli gəlir. Başqa sözlə, biz monitorinq fəaliyyətindən kənarda əlavə qüvvə tələb edə bilərik. Əlbəttə, gizlətmək də lazım deyil. Türk ordusu nə qədər çox olsa, bir o qədər yaxşıdır. Türklər ən yüksək səviyyədə monitorinq həyata keçirəcəklər.

44 günlük müharibə zamanı da gördük ki, türk dronları dünya hərb sənayesinin ən müasir avadanlığıdır. Odur ki, Türkiyə ölkəmizə havadan və qurudan nəzarəti həyata keçirmək üçün tələb olunan sayda qüvvə ilə gələcək. Nə qədər qısqansalar da, əsas odur ki, Türkiyə hərbçiləri Qafqaza daxil olacaq.

- Noyabrın 10-da Azərbaycan, Rusiya və Ermənistan rəhbərlərinin imzaladığı sənəd əslində siyasi bəyannamədir, yəni hüquqi sənəd deyil. Bu mənada siz hüquqşünas kimi necə düşünürsünüz, əlavə sənədlərin imzalanması gözlənilirmi?

- Əlbəttə, bu sülh sazişi deyil. Əgər sülh sazişi olsaydı Konstitusiyamızın 95-ci maddəsinin 17-ci bəndinə əsasən Azərbaycan parlamentində müzakirə olunardı. 10 noyabr sənədi sadəcə, tərəflərin öz üzərlərinə götürdüyü, xüsusilə, Ermənistanın qəbul etdiyi öhdəliklərdir. Yəqin ki, gələcəkdə başqa sənədlər də qəbul oluna bilər. Amma Azərbaycanın əsas marağı odur ki, işğalçılar dekabrın 1-nə qədər rədd olub torpaqlarımızdan çıxsınlar. Bundan sonra biz, təzminat məsələsinin üzərinə düşəcəyik. Daha dəqiqi, törədilən hərbi cinayətlərə, vandalizm aktlarına görə beynəlxalq məhkəmələrdə Ermənistanın məsuliyyətə cəlbinə nail olmağa çalışacağıq.

- Siz, Azərbaycanın Ermənistan üzərinə təzminat qoya biləcəyini mümkün sayırsınız?

- Əlbəttə, mümkün sayıram. Dünya ermənin tərəfində olsa belə, beynəlxalq hüquq sistemi var. Eləcədə Azərbaycan Mülki Məcəlləsinin 21-ci maddəsi var, Cinayət Məcəlləsində müvafiq maddə, Ali Məhkəmənin və Konstitusiya Məhkəməsinin plenumlarının qərarları var. Hansı ki, bunlar kompensasiya və təzminat məsələlərini müəyyən edir. Eyni zamanda beynəlxalq hüququn Haaqa konvensiyaları var. Bu konvensiyalar müharibə cinayətlərinə görə, bizim təzminat hüququmuzu təsdiq edir. Cenevrə konvensiyaları və ona əlavə olunan protokollar da bunu mümkün sayır. Nəhayət, təcavüzkarlığın müəyyən edilməsi və təzminat, kompensasiya məsələlərinə dair BMT qərarları var. Bir də Küveyt-İraq məsələlərində, Almaniya ilə bağlı təzminat beynəlxalq hüquqda da təsbit olunub. Hətta bəzi yerlərdə buna görə ərazi iddiaları qaldırılıb. Məsələn, Potsdam Sülh Konfransının qərarı ilə Kalininqrad alınaraq SSRİ-yə verilib. Və ya Almaniya torpaqları Polşaya birləşdirilib. Hesab edirəm ki, təzminat məsələləri realdır və maksimum bunun üzərində işləməliyik.

Reyting.az




Bölməyə aid digər xəbərlər
{sape_links}{sape_article}