08:22 / 16-11-2025
Litva ordusu Molotov kokteyli ilə döyüşməli olacaq
08:10 / 16-11-2025
Bu gün millimiz Fransa komandası ilə qarşılaşacaq
07:58 / 16-11-2025
DÇ-2026: IX turda növbəti oyunlar keçirilib
22:22 / 15-11-2025
Bakıda yaşayış binasında yanğın olub - Video
18:46 / 15-11-2025
Xalq artisti Yaşar Nurinin qızı dünyasını dəyişib
18:31 / 15-11-2025
İlqar Hacıyev Baş Prokurorluğa çağırılıb
17:25 / 15-11-2025
Prezident İlham Əliyev Daşkənddə İslam Sivilizasiyası Mərkəzi ilə tanış olub
14:25 / 15-11-2025
İlham Əliyev Özbəkistanda səfərdədir - (Yenilənib) - Fotolar
14:25 / 15-11-2025
Hikmət Hacıyev Türkmənistan səfiri ilə görüşüb
14:23 / 15-11-2025
Əməkdar artist Akif Mirabov vəfat edib
14:18 / 15-11-2025
Ağdam və Zəngilana növbəti köç karvanları gedib - (Yenilənib)
10:24 / 15-11-2025
"Qarabağ"ın futbolçusu millinin heyətindən çıxarılıb
10:20 / 15-11-2025
Rəşt-Astara dəmir yolu üzrə icra müqaviləsi yaxın vaxtlarda imzalanacaq
09:32 / 15-11-2025
Rusiya üzərində 64 Ukrayna PUA-sı vurulub
09:08 / 15-11-2025
Dəyəri 90 milyon dollardan çox olan heroin aşkar edilib - Fotolar
22:57 / 14-11-2025
BMT Baş katibi Kiyevdə Azərbaycan səfirliyinə raket zərbəsini pisləyib
18:17 / 14-11-2025
Ərəstun Oruclunu həbs etmək istəyirlər
18:05 / 14-11-2025
Zaxarova: Dialoqu bərpa etmək istəyi sürətli deyil
18:01 / 14-11-2025
Qanunu pozan şirkət rəhbəri 20 min manat cərimələnib
17:59 / 14-11-2025
Müğənni Dəniz Əsədovaya yeni ittiham irəli sürülüb
17:46 / 14-11-2025
Altay Göyüşov Baş Prokurorluğa çağırılıb
17:46 / 14-11-2025
Bəzi ukraynalılar ABŞ-dan deportasiya olunacaq
17:30 / 14-11-2025
Deputatlar bu tarixlərdə büdcəni müzakirə edəcəklər
17:13 / 14-11-2025
Vaqif Allahverdiyev Baş Prokurorluğa çağırılıb
17:02 / 14-11-2025
Zelenski Əliyevə zəng edib
17:00 / 14-11-2025
Professor: Ermənistanda ən azı üç Ramiz Mehdiyev var
16:47 / 14-11-2025
İpoteka və Kredit Zəmanət Fondu 650 minlik xidməti maşınlar alır
16:32 / 14-11-2025
Ekspert: Ermənistan 5-10 il ərzində Azərbaycana qarşı silahlanmanı davam etdirəcək
16:29 / 14-11-2025
Bakıda iki tona yaxın yararsız ət aşkarlanıb
16:01 / 14-11-2025
Azərbaycan Rusiyaya nota verib
16:53 / 12-11-2025
Təyyarə qəzasında həlak olan hərbçilər Türkiyə-Azərbaycan ittifaqının ilk şəhidləridir
09:47 / 11-11-2025
BMT qaçqın və köçkünlərlə bağlı həyəcan təbili çalır
00:50 / 12-11-2025
Qəzaya uğrayan Türkiyə hərbi təyyarəsinin bütün ekipaj üzvü həlak olub - (Yenilənib) - Fotolar
12:45 / 11-11-2025
Ən uzun çayların yeni siyahısı tərtib olunub
17:00 / 14-11-2025
Professor: Ermənistanda ən azı üç Ramiz Mehdiyev var
12:13 / 11-11-2025
Yeni avtomobil dünya rekordu qazanıb
18:03 / 13-11-2025
Növbəti müharibələr kosmosda başlayacaq - Xəbərdarlıq
16:32 / 14-11-2025
Ekspert: Ermənistan 5-10 il ərzində Azərbaycana qarşı silahlanmanı davam etdirəcək
14:25 / 15-11-2025
İlham Əliyev Özbəkistanda səfərdədir - (Yenilənib) - Fotolar
16:01 / 14-11-2025
Azərbaycan Rusiyaya nota verib
Ruhumuzu necə xilas etməli?
Tarix: 18-03-2019 00:22 | Bölmə: Kənan HACI
Vaqif Osmanovun “Üzərində əsməli” kitabı üzərinə notlar
Üzərində əsdiyimiz dəyərlər tədricən deformasiyaya uğrayır və biz bu prosesin qarşısında son dərəcə aciz bir durumdayıq. İnsan təfəkküründən sui-istifadə edənlər bəşəriyyəti təhdid edən silahlar ixtira edəndə bu şeytan əməlinin bizi hara aparıb çıxaracağını xəyalımıza belə gətirə bilməzdik. XXI əsrin ortalarına doğru irəliləyirik. Nələr baş verir? Texniki tərəqqi insanı elə bir yerə aparıb çıxaracaq ki, orda daha insana ehtiyac qalmayacaq. Robot qardaş bizim əvəzimizə bütün işləri görəcək və biz lazımsız əşya kimi tarixin zirzəmisinə atılmış olacağıq. Yuvah Noah Harari “XX əsr üçün 21 sual” kitabında artıq həyəcan təbili çalmaqdadır. Nanotexnoloji proseslər insanı öz həyat tərzinə tez-tez düzəlişlər etmək məcburiyyətində qoyur.
Belə bir zamanda bizim dəyərli aşardırmaçı-yazar dostumuz Vaqif Osmanov bir kitab yazır. Adı da belədir: “Üzərində əsməli”. Son dərəcə maraqlı və diqqətçəkən addır. Və bu kitab bizi insanlaşmağa səsləyir. İnsanların mənəvi yoxsulluqdan əziyyət çəkdiyi, ruhi tarazlığını itirdiyi bir çağda belə kitabların yazılması nə qədər gözəldir. Zatən, texniki tərəqqi qaçılmazdır, elm inkişaf etdikcə bəşəriyyəti də yeni epoxaya sürükləməkdədir. Amma və lakin... hər şeydən əvvəl biz insanıq axı. Ruhani mahiyyətin daşıyıcısıyıq. Saatın içindən batareyanı çıxaranda o işləmir, insanın içindəki batareya da Ruhdur. Ruhsuz insan cansız əşyadan heç nəylə fərqlənmir. Biz Ruhumuzun xilası üçün çalışırıq. Üzərində əsməli olduğumuz bir şey varsa, o da Ruhdur. Ruhumuzu öldürməyə çalışırlar, idrakımız isə müqavimət göstərir. Ruhumuzu qoruyanlar sadə və müdrik insanlardır, onlar heç vaxt heç yerdə gözə görünməzlər, ruhani həyat tərzi onlara öyünmək imkanı vermir. Mütəvazi bir ömrün içində böyük ideyaları əzmlə, inadla, böyük inam hissiylə çiyinlərində daşıyırlar. Vaqif Osmanov da bu qəbil insanlardandır.
Mən onu ədəbi-tənqidi yazılarından tanımışam. Sonralar öyrəndim ki, tamamilə başqa sahədə çalışır, hidrometeorologiya üzrə mütəxəssisdir. Sən demə, yerin landşaftına yaxşı bələd olduğu kimi, ədəbiyyatı da meteoroloji hadisə kimi dərindən öyrənib tədqiq etməyi bacarır. “Üzərində əsməli” kitabı qələm dostumuz Ayaz İmranoğlunun yaradıcılığına fərqli baxış ortaya qoyur. Onlar yaxın dost olmaqdan əlavə həm də ruhdaşdırlar. Bizdə dostun dost haqqında yazması birmənalı qarşılanmasa da düşünürəm ki, əsl dost haqqında elə xas dost yazmalıdır. (Bir az yanıltmaca oxşadı deyəsən.) Çünki onu hamıdan yaxşı tanıyan da elə öz dostudur.
Kitaba Asif Ata Ocağını uzun illərdən bəri sönməyə qoymayan dəyərli düşüncə adamı Safruh ön söz yazıb. Bu da təbiidir. Vaqif Osmanov bu kitabı Mütləqə İnam nöqteyi-nəzərindən qələmə alıb, Ayazın sosial-ictimai və emosional faktorlar üzərində qurulan bədii mətnlərindəki Mütləqə İnam fəlsəfəsini tədqiq edərək çox maraqlı nəticələrə gəlib. Ayazın mətbuatda ara-sıra hekayələrinə, şeirlərinə rast gəlirəm. Onun minimalist şeirlərində, ibrətamiz hekayələrində səngiməyən bir ağrı var, hər bir qələm adamının içini didən bu ağrını Ayaz fərqli, özünəməxsus şəkildə ifadə edir. Vaqif müəllim yazıçının “Təzə gəlin”, “Məcnunsuz dünya” povestlərində, “Göynurun üsyanı”, “Dayə” hekayələrindəki mifologiyadan, folklordan, xalq inanclarından qaynaqlanan məqamları ədəbi tənqid nöqteyi-nəzərindən incələyir. Hiss olunur ki, müəllif ədəbi fakta, hadisəyə hərtərəfli bələd olmaqla yanaşı həmin faktın, hadisənin mənşəyini, törəmə səbəblərini, təzahür kontekstini də təfərrüatı ilə bilir. O, bu mətnlərin fəlsəfəsini və Mütləqə İnam ideyasının bu mətnlərdəki təzahürünün modelini müəyyənləşdirir. Ən diqqətçəkən cəhət odur ki, kitabın müəllifi Ayazın yazılarını təhlil etdikcə həm də Mütləqə İnam fenomeninin genotipini araşdırır. Bu fəlsəfənin yaradıcısı bir insan, filosof olaraq həyatını bir ictimai hadisə kimi yaşamağı bacardı. Onun fəlsəfi təliminin kökündə Zərdüştlük dayanırdı. Bu, Asif Ata fenomeninin genotipidir. Vaqif Osmanov da bu ideyaları öz yaradıcılığında daşıyan bir yazıçının şeir və hekayələrinə məhz bu prizmadan yanaşır, zərrə qədər də bu xəttdən kənara çıxmır. Sözsüz ki, belə sistematik yanaşma tənqidçidən peşəkarlıq tələb edir.
Yuxarıda qeyd etdik ki, müəllif dostunun mətnlərini Asif Ata fəlsəfəsinə söykənərək ədəbi təhlil predmetinə cəlb edir. Ayaz İmranoğlu özünü məhz bu fəlsəfi təlimdə tapmış və identifikasiya etmiş qələm adamıdır. Onun özünüaxtarışları Ocaqla sonuclanır. Asif Ata nə deyirdi? Deyirdi ki, “ürəyinizdə Günəş olsun!” İşıqlı adamlar olmasa, dünya qaranlığa bürünər. Maarifçiliyin də mahiyyətində işıq, aydınlanma dayanır. Ziyalı sözünün kökündə “ziya” sözü var. Ziyalıya aydın deyirik, yəni toplumu aydınlığa çıxaran adam. Asif Ata bizə həqiqətin üfüqlərini göstərirdi, bizi yabançı ideologiyanın əlindən alıb özümüzə aparan yolları nişan verirdi. İnsanı ümidsizliyin bihuşdarından ayıldıb özünə inanmağa sövq edirdi, konformist düşüncəni alt-üst edirdi. Asif Ata özündən sonrakı nəslin düşüncəsinə ciddi şəkildə təsir göstərə bildi. Elə haqqında yazdığım kitab bunun ən gözəl nümunəsidir. “Üzərində əsməli” kitabında Asif Ata fəlsəfəsindən əsintilər var.
Mən bu kitabın məziyyətləri haqqında danışmayacam. Məqsədim bu deyil. Vaqif Osmanov və Ayaz İmranoğlu həyatım boyunca tanıdığım insanların içində seçilənlərdəndirlər. Riyasız, boyasız, təmənnasız, merkantil maraqlardan yüz verst uzaq, içində uşaq səmimiyyəti daşıyan bu adamlarla ünsiyyətdən, söhbətdən həmişə yüksək zövq almışam.
Bir dəfə Ayaz haqqında belə yazmışdım:
“Ayaz sanki zəhmətin yeriyən heykəlidir, zəhmət onun ilk baxışda sərt görünən simasında öz nəqqaşlığını edib. Bu sərt simanın dərinliklərində işıqla dolu bir cüt göz parlayır. Ürəyindəki işıq o sərt cizgiləri yumşaldır, ətrafdakıları da öz haləsinə bürüyür. Sadə adam necə olur deyə soruşsalar mən Ayaz İmranoğlunu nişan verərəm. Onun kimi! – deyərəm. Ayazı bizə sevdirən də onun bu böyük və möhtəşəm sadəliyidir”.
Çox qəribədir ki, içində işıq daşıyan “generator” adamlar bir-birini tez tapır və bu işığın əhatəsi bir az da böyüyür. İnsanın özünə ruhdaş, sirdaş axtarması arxetipik xarakter kəsb edir. Vaqiflə Ayazın dostluğu işığın böyüməsinə xidmət edir. Əslində onlar üç dostdurlar; şair Süleyman Abdulla bu trionu tamamladı. Bu da ayrıca bir yazı mövzusudur. Müəllif bu dostluğun söz qədər uzunömürlü olduğuna inamını belə ifadə edir:
“Günümüzün ünlü Söz adamları Süleyman Abdulla və Ayaz İmranoğlu (Nurayaz İnamsoy) ilə tanışlığımızın tarixi çox uzaqlara getməsə də tez isinişdik, bir-birimizə elə bağlandıq ki, sanki yarım əsrdir bir yerdəyik. Hətta beş-on dəqiqəlik əlüstü söhbətlərimizdə elə mətləblərdən danışırıq, fikir mübadiləsi edirik ki, bu da qısa zaman kəsiyində bir şeirin, içsəsin, harayın, deyimin, hekayənin, povestin yaranmasına bünövrə olur. Bu möhtəşəm “trio”nun təməlinin əsas özəyi əlahəzrət sözdür, söz qədər də yaşayacağına əminik”. (“Üzərində əsməli”, Bakı, 2019, səh.13)
“Üzərində əsməli” kitabında diqqətimi ən çox çəkən “Babanın Muradla söhbətləri” hissəsi oldu. Hesab edirəm ki, Ayazın nəvəsi Muradla söhbətləri uşaqlar üçün məntiqi düşünmə sənəti kimi dərsliklərə salınmalıdır. Baba ilə nəvə arasındakı dialoq, mükalimə o qədər ibrətamizdir ki, nəticədə nəvə mütləq kamil insan kimi yetişəcək. Baba uşağın psixologiyasına bələd olduğundan onun üçün anlaşılmaz olan nəsnələri sadə və aydın dildə ona izah edir. Babanın izahları nəvənin gözləri qarşısında mənəvi dünyanın qapılarını taybatay açır. Nəvə dünyanı suallarla kəşf edir və bu sirli dünyanın açarı babanın əlindədir. Babası balaca Murada İnam, İradə, Məslək, Əqidə haqqında danışır və uşaq bu anlayışların hər birini canlı insan kimi təsəvvür edir. Onlar Muradın dostlarıdır və onun gələcəkdə şəxsiyyət kimi yetişməsində hər birinin böyük rolu olacaq. Bu duyğu oxucuda dərin təəssürat oyadır. Kaş bütün babalar Ayaz İmranoğlu kimi müdrik olaydı.
Kitabda müəllifin Ayaz İmranoğlunun şeirləri üzərinə “Fikir gəzişmələri” də yer alır ki, bu aforizm yüklü fikirlər tutumu, sambalı, dərinliyi ilə oxucunu düşündürür. “İnamın gəlişi” qəzeti üçün apardıqları söhbət də əhatəliliyi ilə maraq doğurur.
Bu kitabı yazdığı üçün Vaqif müəllimə dərin təşəkkür düşür. Ayaz İmranoğlunun mətnlərinə sərraf gözüylə yanaşıb və onun söykəndiyi, istinad etdiyi ideoloji təməl prinsiplər nöqteyi-nəzərindən təhlil edərək müəyyən nəticələrə gəlib. Əlbəttə, bu çaparaq düşüncələr təhlil haqqında təhlil deyil, ürəkdən gələn dost sözüdür.
Bu kitabın çapdan çıxması və Ayazın doğum günü münasibətilə hər iki dostumu ürəkdən təbrik edirəm! Asif Ata demiş: “Ürəyinizdə həmişə Günəş olsun!”
Bölməyə aid digər xəbərlər
Tarix: 18-03-2019 00:22 | Bölmə: Kənan HACI
Vaqif Osmanovun “Üzərində əsməli” kitabı üzərinə notlar
Üzərində əsdiyimiz dəyərlər tədricən deformasiyaya uğrayır və biz bu prosesin qarşısında son dərəcə aciz bir durumdayıq. İnsan təfəkküründən sui-istifadə edənlər bəşəriyyəti təhdid edən silahlar ixtira edəndə bu şeytan əməlinin bizi hara aparıb çıxaracağını xəyalımıza belə gətirə bilməzdik. XXI əsrin ortalarına doğru irəliləyirik. Nələr baş verir? Texniki tərəqqi insanı elə bir yerə aparıb çıxaracaq ki, orda daha insana ehtiyac qalmayacaq. Robot qardaş bizim əvəzimizə bütün işləri görəcək və biz lazımsız əşya kimi tarixin zirzəmisinə atılmış olacağıq. Yuvah Noah Harari “XX əsr üçün 21 sual” kitabında artıq həyəcan təbili çalmaqdadır. Nanotexnoloji proseslər insanı öz həyat tərzinə tez-tez düzəlişlər etmək məcburiyyətində qoyur.
Belə bir zamanda bizim dəyərli aşardırmaçı-yazar dostumuz Vaqif Osmanov bir kitab yazır. Adı da belədir: “Üzərində əsməli”. Son dərəcə maraqlı və diqqətçəkən addır. Və bu kitab bizi insanlaşmağa səsləyir. İnsanların mənəvi yoxsulluqdan əziyyət çəkdiyi, ruhi tarazlığını itirdiyi bir çağda belə kitabların yazılması nə qədər gözəldir. Zatən, texniki tərəqqi qaçılmazdır, elm inkişaf etdikcə bəşəriyyəti də yeni epoxaya sürükləməkdədir. Amma və lakin... hər şeydən əvvəl biz insanıq axı. Ruhani mahiyyətin daşıyıcısıyıq. Saatın içindən batareyanı çıxaranda o işləmir, insanın içindəki batareya da Ruhdur. Ruhsuz insan cansız əşyadan heç nəylə fərqlənmir. Biz Ruhumuzun xilası üçün çalışırıq. Üzərində əsməli olduğumuz bir şey varsa, o da Ruhdur. Ruhumuzu öldürməyə çalışırlar, idrakımız isə müqavimət göstərir. Ruhumuzu qoruyanlar sadə və müdrik insanlardır, onlar heç vaxt heç yerdə gözə görünməzlər, ruhani həyat tərzi onlara öyünmək imkanı vermir. Mütəvazi bir ömrün içində böyük ideyaları əzmlə, inadla, böyük inam hissiylə çiyinlərində daşıyırlar. Vaqif Osmanov da bu qəbil insanlardandır.
Mən onu ədəbi-tənqidi yazılarından tanımışam. Sonralar öyrəndim ki, tamamilə başqa sahədə çalışır, hidrometeorologiya üzrə mütəxəssisdir. Sən demə, yerin landşaftına yaxşı bələd olduğu kimi, ədəbiyyatı da meteoroloji hadisə kimi dərindən öyrənib tədqiq etməyi bacarır. “Üzərində əsməli” kitabı qələm dostumuz Ayaz İmranoğlunun yaradıcılığına fərqli baxış ortaya qoyur. Onlar yaxın dost olmaqdan əlavə həm də ruhdaşdırlar. Bizdə dostun dost haqqında yazması birmənalı qarşılanmasa da düşünürəm ki, əsl dost haqqında elə xas dost yazmalıdır. (Bir az yanıltmaca oxşadı deyəsən.) Çünki onu hamıdan yaxşı tanıyan da elə öz dostudur.
Kitaba Asif Ata Ocağını uzun illərdən bəri sönməyə qoymayan dəyərli düşüncə adamı Safruh ön söz yazıb. Bu da təbiidir. Vaqif Osmanov bu kitabı Mütləqə İnam nöqteyi-nəzərindən qələmə alıb, Ayazın sosial-ictimai və emosional faktorlar üzərində qurulan bədii mətnlərindəki Mütləqə İnam fəlsəfəsini tədqiq edərək çox maraqlı nəticələrə gəlib. Ayazın mətbuatda ara-sıra hekayələrinə, şeirlərinə rast gəlirəm. Onun minimalist şeirlərində, ibrətamiz hekayələrində səngiməyən bir ağrı var, hər bir qələm adamının içini didən bu ağrını Ayaz fərqli, özünəməxsus şəkildə ifadə edir. Vaqif müəllim yazıçının “Təzə gəlin”, “Məcnunsuz dünya” povestlərində, “Göynurun üsyanı”, “Dayə” hekayələrindəki mifologiyadan, folklordan, xalq inanclarından qaynaqlanan məqamları ədəbi tənqid nöqteyi-nəzərindən incələyir. Hiss olunur ki, müəllif ədəbi fakta, hadisəyə hərtərəfli bələd olmaqla yanaşı həmin faktın, hadisənin mənşəyini, törəmə səbəblərini, təzahür kontekstini də təfərrüatı ilə bilir. O, bu mətnlərin fəlsəfəsini və Mütləqə İnam ideyasının bu mətnlərdəki təzahürünün modelini müəyyənləşdirir. Ən diqqətçəkən cəhət odur ki, kitabın müəllifi Ayazın yazılarını təhlil etdikcə həm də Mütləqə İnam fenomeninin genotipini araşdırır. Bu fəlsəfənin yaradıcısı bir insan, filosof olaraq həyatını bir ictimai hadisə kimi yaşamağı bacardı. Onun fəlsəfi təliminin kökündə Zərdüştlük dayanırdı. Bu, Asif Ata fenomeninin genotipidir. Vaqif Osmanov da bu ideyaları öz yaradıcılığında daşıyan bir yazıçının şeir və hekayələrinə məhz bu prizmadan yanaşır, zərrə qədər də bu xəttdən kənara çıxmır. Sözsüz ki, belə sistematik yanaşma tənqidçidən peşəkarlıq tələb edir.
Yuxarıda qeyd etdik ki, müəllif dostunun mətnlərini Asif Ata fəlsəfəsinə söykənərək ədəbi təhlil predmetinə cəlb edir. Ayaz İmranoğlu özünü məhz bu fəlsəfi təlimdə tapmış və identifikasiya etmiş qələm adamıdır. Onun özünüaxtarışları Ocaqla sonuclanır. Asif Ata nə deyirdi? Deyirdi ki, “ürəyinizdə Günəş olsun!” İşıqlı adamlar olmasa, dünya qaranlığa bürünər. Maarifçiliyin də mahiyyətində işıq, aydınlanma dayanır. Ziyalı sözünün kökündə “ziya” sözü var. Ziyalıya aydın deyirik, yəni toplumu aydınlığa çıxaran adam. Asif Ata bizə həqiqətin üfüqlərini göstərirdi, bizi yabançı ideologiyanın əlindən alıb özümüzə aparan yolları nişan verirdi. İnsanı ümidsizliyin bihuşdarından ayıldıb özünə inanmağa sövq edirdi, konformist düşüncəni alt-üst edirdi. Asif Ata özündən sonrakı nəslin düşüncəsinə ciddi şəkildə təsir göstərə bildi. Elə haqqında yazdığım kitab bunun ən gözəl nümunəsidir. “Üzərində əsməli” kitabında Asif Ata fəlsəfəsindən əsintilər var.
Mən bu kitabın məziyyətləri haqqında danışmayacam. Məqsədim bu deyil. Vaqif Osmanov və Ayaz İmranoğlu həyatım boyunca tanıdığım insanların içində seçilənlərdəndirlər. Riyasız, boyasız, təmənnasız, merkantil maraqlardan yüz verst uzaq, içində uşaq səmimiyyəti daşıyan bu adamlarla ünsiyyətdən, söhbətdən həmişə yüksək zövq almışam.
Bir dəfə Ayaz haqqında belə yazmışdım:
“Ayaz sanki zəhmətin yeriyən heykəlidir, zəhmət onun ilk baxışda sərt görünən simasında öz nəqqaşlığını edib. Bu sərt simanın dərinliklərində işıqla dolu bir cüt göz parlayır. Ürəyindəki işıq o sərt cizgiləri yumşaldır, ətrafdakıları da öz haləsinə bürüyür. Sadə adam necə olur deyə soruşsalar mən Ayaz İmranoğlunu nişan verərəm. Onun kimi! – deyərəm. Ayazı bizə sevdirən də onun bu böyük və möhtəşəm sadəliyidir”.
Çox qəribədir ki, içində işıq daşıyan “generator” adamlar bir-birini tez tapır və bu işığın əhatəsi bir az da böyüyür. İnsanın özünə ruhdaş, sirdaş axtarması arxetipik xarakter kəsb edir. Vaqiflə Ayazın dostluğu işığın böyüməsinə xidmət edir. Əslində onlar üç dostdurlar; şair Süleyman Abdulla bu trionu tamamladı. Bu da ayrıca bir yazı mövzusudur. Müəllif bu dostluğun söz qədər uzunömürlü olduğuna inamını belə ifadə edir:
“Günümüzün ünlü Söz adamları Süleyman Abdulla və Ayaz İmranoğlu (Nurayaz İnamsoy) ilə tanışlığımızın tarixi çox uzaqlara getməsə də tez isinişdik, bir-birimizə elə bağlandıq ki, sanki yarım əsrdir bir yerdəyik. Hətta beş-on dəqiqəlik əlüstü söhbətlərimizdə elə mətləblərdən danışırıq, fikir mübadiləsi edirik ki, bu da qısa zaman kəsiyində bir şeirin, içsəsin, harayın, deyimin, hekayənin, povestin yaranmasına bünövrə olur. Bu möhtəşəm “trio”nun təməlinin əsas özəyi əlahəzrət sözdür, söz qədər də yaşayacağına əminik”. (“Üzərində əsməli”, Bakı, 2019, səh.13)
“Üzərində əsməli” kitabında diqqətimi ən çox çəkən “Babanın Muradla söhbətləri” hissəsi oldu. Hesab edirəm ki, Ayazın nəvəsi Muradla söhbətləri uşaqlar üçün məntiqi düşünmə sənəti kimi dərsliklərə salınmalıdır. Baba ilə nəvə arasındakı dialoq, mükalimə o qədər ibrətamizdir ki, nəticədə nəvə mütləq kamil insan kimi yetişəcək. Baba uşağın psixologiyasına bələd olduğundan onun üçün anlaşılmaz olan nəsnələri sadə və aydın dildə ona izah edir. Babanın izahları nəvənin gözləri qarşısında mənəvi dünyanın qapılarını taybatay açır. Nəvə dünyanı suallarla kəşf edir və bu sirli dünyanın açarı babanın əlindədir. Babası balaca Murada İnam, İradə, Məslək, Əqidə haqqında danışır və uşaq bu anlayışların hər birini canlı insan kimi təsəvvür edir. Onlar Muradın dostlarıdır və onun gələcəkdə şəxsiyyət kimi yetişməsində hər birinin böyük rolu olacaq. Bu duyğu oxucuda dərin təəssürat oyadır. Kaş bütün babalar Ayaz İmranoğlu kimi müdrik olaydı.
Kitabda müəllifin Ayaz İmranoğlunun şeirləri üzərinə “Fikir gəzişmələri” də yer alır ki, bu aforizm yüklü fikirlər tutumu, sambalı, dərinliyi ilə oxucunu düşündürür. “İnamın gəlişi” qəzeti üçün apardıqları söhbət də əhatəliliyi ilə maraq doğurur.
Bu kitabı yazdığı üçün Vaqif müəllimə dərin təşəkkür düşür. Ayaz İmranoğlunun mətnlərinə sərraf gözüylə yanaşıb və onun söykəndiyi, istinad etdiyi ideoloji təməl prinsiplər nöqteyi-nəzərindən təhlil edərək müəyyən nəticələrə gəlib. Əlbəttə, bu çaparaq düşüncələr təhlil haqqında təhlil deyil, ürəkdən gələn dost sözüdür.
Bu kitabın çapdan çıxması və Ayazın doğum günü münasibətilə hər iki dostumu ürəkdən təbrik edirəm! Asif Ata demiş: “Ürəyinizdə həmişə Günəş olsun!”
Müəllifin bütün yazıları - Kənan HACI
Bölməyə aid digər xəbərlər
9-03-2023, 16:34
Kənan HACI - Əzizə Cəfərzadənin oxuculara tanış olmayan romanı - “Qobustan çökəklərində”
26-12-2022, 17:30
Kənan HACI - Azərbaycanın dünya ədəbiyyatındakı boş qalmış yeri - Kənan Hacı yazır
15-08-2022, 17:31
“Hamı yoldan yarısın...” - Kənan Hacı yazır
4-07-2022, 12:08
Yazıçının son əsəri - “Eşq sultanı” - Kənan Hacı yazır
31-01-2022, 10:43
Epifaniya və ya “Omikron” mövsümü - Kənan Hacı yazır
Mikayıl Mikayılov deyir ki, festivalda nümayiş olunan tamaşa Azərbaycanla Meksika arasında teatr əlaqələrinin başlanğıcı sayıla bilər
ADP sədri ehtimal edir ki, “Tərtər işi” yaxşı araşdırılsa, onun da altından Mehdiyev və əlaltıları çıxacaq
Xalq artisti deyir ki, rəqqasların səhnə ömrü çox qısa olur. Bu az müddətdə uğur qazanmaq, əsl sənətkar kimi yetişmək üçün daha çox zəhmət çəkmək lazımıdır
Rus Dram Teatrının aktyoru deyir ki. bölgə teatrlarında diplomlu aktyor və rejissor tapmaq müşkül məsələdir
Qüdrət Həsənquliyevin fikrincə, Tramp görsə ki, Ukrayna qalib gəlir, Rusiyaya təkcə siyasi yox, hərbi dəstək də verəcək
