00:06 / 21-08-2025
Şəmkirdə 20 nəfər dönərdən zəhərlənib
23:38 / 20-08-2025
Tovuzda bir ailənin beş üzvü qidadan zəhərlənib
22:37 / 20-08-2025
Qazaxda 5 ay əvvəl törədilmiş qətlin üstü açılıb
18:57 / 20-08-2025
Bakıda 31 yaşlı kişi öldürülüb
18:40 / 20-08-2025
Şavkat Mirziyoyev İlham Əliyevə məktub göndərib
18:00 / 20-08-2025
QSC-nin Müşahidə Şurasının tərkibi dəyişib
17:55 / 20-08-2025
Şikayətçi: “Rəqsanə və əri ilə şəxsən görüşüb pulları vermişəm”
17:49 / 20-08-2025
Papuaşvili: Aİ Gürcüstandan Rusiya ilə qarşıdurma tələb etməməlidir
17:36 / 20-08-2025
Putin-Zelenski görüşünə şübhələr artır
17:32 / 20-08-2025
Növbəti iki gündə külək güclənəcək - Xəbərdarlıq
17:28 / 20-08-2025
İlham Əliyev və birinci xanım “Hacıkənd”in tikintisi ilə tanış olublar - (Yenilənib) - Fotolar
17:18 / 20-08-2025
Adəm Məmmədovun vəkillik fəaliyyətinə xitam verilib
17:10 / 20-08-2025
Prezident və birinci xanım Gəncəyə gediblər - (Yenilənib) - Fotolar
17:09 / 20-08-2025
Biləsuvarda gənc bacısının qayınatasını bıçaqlayıb
17:00 / 20-08-2025
Ruslar Ukraynanı “İsgəndər” raketləri ilə vurub
16:24 / 20-08-2025
Çin ilk litoqrafiya qurğusunu yaradıb - Fotolar
16:09 / 20-08-2025
Saakaşvili: Bu, Rusiyanın ən böyük məğlubiyyətidir
16:01 / 20-08-2025
ABŞ-da immiqrantlarla bağlı tələblər sərtləşdirilir - Foto
16:01 / 20-08-2025
Ağdərədə yanğın olub
15:42 / 20-08-2025
Bakıda 60 yaşlı kişi öldürülüb - Yenilənib
15:27 / 20-08-2025
Azərbaycan-Avropa İttifaqı münasibətləri müzakirə olunub
15:09 / 20-08-2025
Şair Məmməd İsmayıl Tovuzda dəfn olunub
14:57 / 20-08-2025
Kamran Əliyev iki rayona prokuror təyin edib
14:46 / 20-08-2025
Rusiyanın nüvə alimi Monqolustanda saxlanılıb
14:38 / 20-08-2025
Bakıda qeyri-etik reklam mətni olan elektron lövhə yığışdırılıb
14:32 / 20-08-2025
ABŞ silahlarını Ukraynaya 10 faiz baha satırlar
14:15 / 20-08-2025
Rusiyadan Britaniyaya gizli yolla taxta daşıyırlar
14:02 / 20-08-2025
Dərələyəzli Molla İmranın kitabları yüz ildir qorunur - Foto
13:27 / 20-08-2025
Azərbaycan hindistanlı kriminal avtoriteti ölkəsinə ekstradisiya edəcək
13:26 / 20-08-2025
Professor: Avropa lider böhranı ilə üzləşib - Fotolar
03:20 / 16-08-2025
Putin və Tramp Ukrayna ilə bağlı bir çox məqamları razılaşdırıblar - (Yenilənib+) - Video - Fotolar
21:45 / 18-08-2025
Tramp ilə Zelenski görüşüb - (Yenilənib) - Fotolar
17:57 / 18-08-2025
Şəhidlər xiyabanında əxlaqsız videolar paylaşan əcnəbilər həbs olunub - (Yenilənib) - Fotolar
20:53 / 16-08-2025
Cəlilabadda 62 yaşlı qadın öldürülüb - Yenilənib
19:18 / 18-08-2025
Cəlaloğlu: Ukrayna ərazilərini 99 il müddətinə Rusiyaya verəcəklər, amma...
08:20 / 16-08-2025
Qərbi Azərbaycanla bağlı yeni kitab nəşr olunub - Foto
17:10 / 20-08-2025
Prezident və birinci xanım Gəncəyə gediblər - (Yenilənib) - Fotolar
12:48 / 16-08-2025
Üç hərbçiyə ali rütbə verilib
07:52 / 19-08-2025
Zelenski: ABŞ-dan təhlükəsizliyimizə təminat aldıq
21:22 / 17-08-2025
Astarada 66 yaşlı kişi qətlə yetirilib
07:47 / 18-08-2025
Tramp Zelenskini Krımdan imtina etməyə çağırır
10:41 / 18-08-2025
Putin daha çox ərazi istəyir - Foto
Yeriyən kitab - Kənan Hacı yazır
Tarix: 12-05-2022 12:09 | Bölmə: Kənan HACI
Kənan Hacı
(Dəyərli tarixçi-etnoqraf alim Ənvər Çingizoğlunun 60 yaşına)
Bütün xalqlar tarixinin qədimliyi ilə öyünür. Tarix bir millətin varlığının sübutudur. Tarix və etnoqtafiya xalqın iki gözüdür. Bir xalq, bir qövm özünü bu aynalarda görür. Tarixçi üçün bəzən qulaq da göz olur. O mənada ki, xalqın dilində dolaşan folklor qaynaqlarını, keçmişlə bağlı qiymətli xatirələri qulağı ilə “görür” və yaddaşına yazır. Qulaq və göz yaddaşı sonradan kitablaşır və yenə də xalqın əvəzsiz sərvətinə çevrilir.
Tarix dəqiq elmdir və bu elmlə məşğul olan insanlar xalqın yaddaşını gələcəyə ötürən insanlardır. Orta əsr təzkirəçiləri olmasaydı, biz tarixin dolanbaclarında azıb qalardıq, bu ziqiymət təzkirələr hər gələn yeni nəsil üçün bir növ, yol xəritəsinə çevrilir, onları düzgün ünvana aparıb çatdırır, tarixi həqiqətlərin üzə çıxmasında əvəzsiz mənbə rolunu oynayır. Tarix yazmaq sözün müxtəlif mənalarında anlaşılsa da istənilən halda əməllə bağlı olan müstəsna bir xüsusiyyətdir. Əməli olmayanın tarixdə heç vaxt izi qalmaz. Əlbəttə, söhbət xeyrül-əməldən gedir, şər əməl yiyələri zatən, tarixin qaranlıq zirzəmilərində əbədi lənətə məhkumdurlar. Herostrat dünyanın yeddi möcüzəsindən biri hesab olunan Artemida məbədini niyə yandırmışdı? Adını tarixə yazmaq üçün. Amma əsrlərdir ki, tarixin hiddəti onun adı üzərinə lənət kimi yağır.
Ənvər Çingizoğlu
Bu yazının məqsəd və məramı xoş niyyətlə bağlıdır. Bu gün tarix yazan kişilərdən biri, yazıçı, etnoqraf, geneoloq, böyük ziyalı Ənvər Çingizoğlu 60 yaşına “xoş gəldin” dedi. Mən inanmıram ki, hansısa alim, tarixçi bu yaşa onun qədər əlidolu gələ bilsin. 60 illik ömürdə 90 kitab yazmaq hər kişinin işi deyil! Bu kitabların hər biri qiymətli xəzinədir. Ta gənclik illərindən folklor, etnoqrafiya, geneologiya sahəsində araşdırmalara başlayan alim gözünün işığını, qəlbinin hərarətini, vaxtını, enerjisini yalnız və yalnız elmə sərf edib. Nəticədə saysız-hesabsız məqalələr, monoqrafiyalar, sənədli filmlər, kitablar ərsəyə gəlib.
Ənvər müəllimlə tanışlığımızın qəribə tarixçəsi var. Jurnalistlərin binasına yenicə köçmüşdük, bir gün həyətdə gəzişirdim. Tanımadığım şəxs mənə yaxınlaşıb Ənvər müəllimi soruşdu, tanımadığımı dedim. Həyətin bağbanı Bayram kişi “hə, o tarixçi alimi deyirsiniz?” - dedi. Adam sevincək: - bəli, bəli, - dedi. Öyrəndim ki, Ənvər müəllimlə binanın eyni blokunda yaşayırıq. İçimdə bir maraq yarandı. Görəsən tarixçi alim Ənvər müəllim kimdir? Biləndə ki, Ənvər Çingizoğludan söhbət gedir, kitablarını xatırladım. Yadıma düşdü ki, mənim kitabxanamda onun bir neçə kitabı da var. Demək, qiyabi tanıyırmışam. Sonra təzə qonşularla həyətimizdəki külafirəngidə tez-tez toplaşıb müxtəlif mövzularda söhbətlər edirdik, qızğın müzakirələr, mübahisələr olurdu və bu söhbətlərdə ən mötəbər söz sahiblərindən biri məhz Ənvər Çingizoğlu idi. Havalar mülayim keçəndə yenə həmin söhbətgah ziyalıların dəyirmi masasına çevrilir. Hansısa mübahisəli məsələ ilə bağlı hamı mütləq sonda ona müraciət edir və Ənvər müəllim tarixi faktlarla mübahisəyə son qoyur. Belə söhbətlər hər dəfə ələ düşmür. Bu baxımdan, özümü son dərəcə şanslı bir insan hesab edirəm.
Azərbaycan folklorunu, şəcərəşünaslığı onun qədər dərindən bilən çox az insanımız var. Arzu edirəm ki, bugün əlinə qələm alan gənc yazıçılar onun kitablarını, xüsusən də “Kim yaman” kitabını oxusunlar. Bu kitab Ənvər müəllimin həm də gözəl bir yazıçı olduğunu təsdiqləyir. Onun yaddaşı son dərəcə nadir əhvalatlarla zəngindir ki, bu da yazıçı üçün əvəzsiz bədii materialdır. Azərbaycan televiziyası və radiosunda hazırladığı verilişləri, sənədli filmləri izləsinlər. 554 səhifəlik “Türk xalqlarının etnoqrafiyası” adlı dərs vəsaiti isə alimin türk dünyasına ən böyük hədiyyəsidir. Turan birliyi ideyasının şüurlarda kök atması üçün məhz bu qəbil kitablar yazılmalıdır. Bu mənada Ənvər müəllimin xidmətləri ölçüyəgəlməzdir.
Onun baş redaktoru olduğu “Soy” dərgisi ölkəmizdə tarixi-etnoqrafik bilgi mənbəyi kimi son dərəcə faydalı mətbu nəşrdir. Bu faktı xüsusi olaraq qeyd etmək lazımdır. Bu sətirləri yazarkən Ənvər müəllimin jurnalistlik (mətbu və telejurnalistika) fəaliyyətinin də çoxşaxəli olduğunu əlahiddə vurğulamağı vacib hesab edirəm.
Ənvər müəllimlə dostluğumuz sayəsində kitabxanam bir az da zənginləşdi. Mənə bağışladığı kitabları dönə-dönə varaqlayıram və bu kitabların arxasında nə boyda böyük zəhmətin, yuxusuz gecələrin dayandığını anlayıram. Bu kitabları yazmaq üçün sadəcə, tarixçi olmaq kifayət etmir. Ürəyində Böyük Millət Sevgisi daşımaq gərəkdir. Ənvər müəllim məhz bu Ali Missiya üçün dünyaya gəlib.
Ənvər müəllim Tanrının verdiyi ömrü Kitaba çevirmiş adamdır! Bu missiyani başa çatdırmaq üçün 60 yaş çox azdır. Hələ görüləsi nə qədər işlər, yazılası nə qədər kitablar sizi gözləyir, Ənvər müəllim. Sizin xidmətlərinizi əhatə etmək üçün bu yazı yetərli deyil. Haqqınızda deyiləcək, yazılacaq sözlər çoxdur.
Qeydlərimi yubiley təbriki kimi qəbul edin! Qarşıda uzun bir yol var. Sizə uzun ömür, can sağlığı, yaradıcılıq uğurları arzulayıram!
Bölməyə aid digər xəbərlər
Tarix: 12-05-2022 12:09 | Bölmə: Kənan HACI
Kənan Hacı
(Dəyərli tarixçi-etnoqraf alim Ənvər Çingizoğlunun 60 yaşına)
Bütün xalqlar tarixinin qədimliyi ilə öyünür. Tarix bir millətin varlığının sübutudur. Tarix və etnoqtafiya xalqın iki gözüdür. Bir xalq, bir qövm özünü bu aynalarda görür. Tarixçi üçün bəzən qulaq da göz olur. O mənada ki, xalqın dilində dolaşan folklor qaynaqlarını, keçmişlə bağlı qiymətli xatirələri qulağı ilə “görür” və yaddaşına yazır. Qulaq və göz yaddaşı sonradan kitablaşır və yenə də xalqın əvəzsiz sərvətinə çevrilir.
Tarix dəqiq elmdir və bu elmlə məşğul olan insanlar xalqın yaddaşını gələcəyə ötürən insanlardır. Orta əsr təzkirəçiləri olmasaydı, biz tarixin dolanbaclarında azıb qalardıq, bu ziqiymət təzkirələr hər gələn yeni nəsil üçün bir növ, yol xəritəsinə çevrilir, onları düzgün ünvana aparıb çatdırır, tarixi həqiqətlərin üzə çıxmasında əvəzsiz mənbə rolunu oynayır. Tarix yazmaq sözün müxtəlif mənalarında anlaşılsa da istənilən halda əməllə bağlı olan müstəsna bir xüsusiyyətdir. Əməli olmayanın tarixdə heç vaxt izi qalmaz. Əlbəttə, söhbət xeyrül-əməldən gedir, şər əməl yiyələri zatən, tarixin qaranlıq zirzəmilərində əbədi lənətə məhkumdurlar. Herostrat dünyanın yeddi möcüzəsindən biri hesab olunan Artemida məbədini niyə yandırmışdı? Adını tarixə yazmaq üçün. Amma əsrlərdir ki, tarixin hiddəti onun adı üzərinə lənət kimi yağır.
Ənvər Çingizoğlu
Bu yazının məqsəd və məramı xoş niyyətlə bağlıdır. Bu gün tarix yazan kişilərdən biri, yazıçı, etnoqraf, geneoloq, böyük ziyalı Ənvər Çingizoğlu 60 yaşına “xoş gəldin” dedi. Mən inanmıram ki, hansısa alim, tarixçi bu yaşa onun qədər əlidolu gələ bilsin. 60 illik ömürdə 90 kitab yazmaq hər kişinin işi deyil! Bu kitabların hər biri qiymətli xəzinədir. Ta gənclik illərindən folklor, etnoqrafiya, geneologiya sahəsində araşdırmalara başlayan alim gözünün işığını, qəlbinin hərarətini, vaxtını, enerjisini yalnız və yalnız elmə sərf edib. Nəticədə saysız-hesabsız məqalələr, monoqrafiyalar, sənədli filmlər, kitablar ərsəyə gəlib.
Ənvər müəllimlə tanışlığımızın qəribə tarixçəsi var. Jurnalistlərin binasına yenicə köçmüşdük, bir gün həyətdə gəzişirdim. Tanımadığım şəxs mənə yaxınlaşıb Ənvər müəllimi soruşdu, tanımadığımı dedim. Həyətin bağbanı Bayram kişi “hə, o tarixçi alimi deyirsiniz?” - dedi. Adam sevincək: - bəli, bəli, - dedi. Öyrəndim ki, Ənvər müəllimlə binanın eyni blokunda yaşayırıq. İçimdə bir maraq yarandı. Görəsən tarixçi alim Ənvər müəllim kimdir? Biləndə ki, Ənvər Çingizoğludan söhbət gedir, kitablarını xatırladım. Yadıma düşdü ki, mənim kitabxanamda onun bir neçə kitabı da var. Demək, qiyabi tanıyırmışam. Sonra təzə qonşularla həyətimizdəki külafirəngidə tez-tez toplaşıb müxtəlif mövzularda söhbətlər edirdik, qızğın müzakirələr, mübahisələr olurdu və bu söhbətlərdə ən mötəbər söz sahiblərindən biri məhz Ənvər Çingizoğlu idi. Havalar mülayim keçəndə yenə həmin söhbətgah ziyalıların dəyirmi masasına çevrilir. Hansısa mübahisəli məsələ ilə bağlı hamı mütləq sonda ona müraciət edir və Ənvər müəllim tarixi faktlarla mübahisəyə son qoyur. Belə söhbətlər hər dəfə ələ düşmür. Bu baxımdan, özümü son dərəcə şanslı bir insan hesab edirəm.
Azərbaycan folklorunu, şəcərəşünaslığı onun qədər dərindən bilən çox az insanımız var. Arzu edirəm ki, bugün əlinə qələm alan gənc yazıçılar onun kitablarını, xüsusən də “Kim yaman” kitabını oxusunlar. Bu kitab Ənvər müəllimin həm də gözəl bir yazıçı olduğunu təsdiqləyir. Onun yaddaşı son dərəcə nadir əhvalatlarla zəngindir ki, bu da yazıçı üçün əvəzsiz bədii materialdır. Azərbaycan televiziyası və radiosunda hazırladığı verilişləri, sənədli filmləri izləsinlər. 554 səhifəlik “Türk xalqlarının etnoqrafiyası” adlı dərs vəsaiti isə alimin türk dünyasına ən böyük hədiyyəsidir. Turan birliyi ideyasının şüurlarda kök atması üçün məhz bu qəbil kitablar yazılmalıdır. Bu mənada Ənvər müəllimin xidmətləri ölçüyəgəlməzdir.
Onun baş redaktoru olduğu “Soy” dərgisi ölkəmizdə tarixi-etnoqrafik bilgi mənbəyi kimi son dərəcə faydalı mətbu nəşrdir. Bu faktı xüsusi olaraq qeyd etmək lazımdır. Bu sətirləri yazarkən Ənvər müəllimin jurnalistlik (mətbu və telejurnalistika) fəaliyyətinin də çoxşaxəli olduğunu əlahiddə vurğulamağı vacib hesab edirəm.
Ənvər müəllimlə dostluğumuz sayəsində kitabxanam bir az da zənginləşdi. Mənə bağışladığı kitabları dönə-dönə varaqlayıram və bu kitabların arxasında nə boyda böyük zəhmətin, yuxusuz gecələrin dayandığını anlayıram. Bu kitabları yazmaq üçün sadəcə, tarixçi olmaq kifayət etmir. Ürəyində Böyük Millət Sevgisi daşımaq gərəkdir. Ənvər müəllim məhz bu Ali Missiya üçün dünyaya gəlib.
Ənvər müəllim Tanrının verdiyi ömrü Kitaba çevirmiş adamdır! Bu missiyani başa çatdırmaq üçün 60 yaş çox azdır. Hələ görüləsi nə qədər işlər, yazılası nə qədər kitablar sizi gözləyir, Ənvər müəllim. Sizin xidmətlərinizi əhatə etmək üçün bu yazı yetərli deyil. Haqqınızda deyiləcək, yazılacaq sözlər çoxdur.
Qeydlərimi yubiley təbriki kimi qəbul edin! Qarşıda uzun bir yol var. Sizə uzun ömür, can sağlığı, yaradıcılıq uğurları arzulayıram!
Müəllifin bütün yazıları - Kənan HACI
Bölməyə aid digər xəbərlər
9-03-2023, 16:34
Kənan HACI - Əzizə Cəfərzadənin oxuculara tanış olmayan romanı - “Qobustan çökəklərində”
26-12-2022, 17:30
Kənan HACI - Azərbaycanın dünya ədəbiyyatındakı boş qalmış yeri - Kənan Hacı yazır
15-08-2022, 17:31
“Hamı yoldan yarısın...” - Kənan Hacı yazır
4-07-2022, 12:08
Yazıçının son əsəri - “Eşq sultanı” - Kənan Hacı yazır
31-01-2022, 10:43
Epifaniya və ya “Omikron” mövsümü - Kənan Hacı yazır
Xalq artisti deyir ki, rəqqasların səhnə ömrü çox qısa olur. Bu az müddətdə uğur qazanmaq, əsl sənətkar kimi yetişmək üçün daha çox zəhmət çəkmək lazımıdır
Rus Dram Teatrının aktyoru deyir ki. bölgə teatrlarında diplomlu aktyor və rejissor tapmaq müşkül məsələdir
Qüdrət Həsənquliyevin fikrincə, Tramp görsə ki, Ukrayna qalib gəlir, Rusiyaya təkcə siyasi yox, hərbi dəstək də verəcək
"Xalq qəzeti"nin şöbə müdiri deyir ki, ömrü boyu özünü axtaran, dəfələrlə yanından ötüb keçən o qədər insan var ki
Nadir Azməmmədov: “Təəssüf ki, indi rejissor olmaq, kino və serial çəkmək adiləşib, bəzən bunun məsuliyyətini dərk etmirlər”
