22:37 / 31-03-2025
Zelenski prezident seçkilərinə hazırlaşır
19:41 / 31-03-2025
Keçmişə və gələcəyə yollanmaq reallığa çevriləcək
19:03 / 31-03-2025
Donetski ələ keçirmək rus ordusu üçün prioritetdir
18:45 / 31-03-2025
Almaniya səfiri Azərbaycan XİN-ə çağırılıb
18:31 / 31-03-2025
PUA və dronlar mövqelərimizə yaxınlaşıb, hərbçilərimiz atəşə tutulub - (Yenilənib)
17:25 / 31-03-2025
Genetik Ehtiyatlar İnstitutunun həyətindəki ağacları kəsirlər
17:15 / 31-03-2025
Xaçmaz və Qubanın kəndlərində yanğın olub
15:24 / 31-03-2025
Qlobal fond bazarlarında gərginlik yaranıb
15:11 / 31-03-2025
Atəşkəs Kiyev üçün təhlükə yarada bilər
14:31 / 31-03-2025
Əliyevlə Pezeşkian arasında telefon danışığı olub
14:12 / 31-03-2025
Sabahın hava proqnozu açıqlanıb
13:26 / 31-03-2025
Gərginlik yenidən artır: İran raketlərini həyəcan vəziyyətinə gətirib
12:49 / 31-03-2025
Sabah Almaniya prezidenti Azərbaycana gəlir
12:01 / 31-03-2025
Abşeronda oğul anasını qətlə yetirib
11:51 / 31-03-2025
Dövlət sərhədində müşahidə edilən uçuş aparatı zərərsizləşdirilib
11:37 / 31-03-2025
Prezident İlham Əliyev paylaşım edib - Foto
11:25 / 31-03-2025
Azərbaycana narkotik gətirən İran vətəndaşları saxlanılıb
10:51 / 31-03-2025
Mehriban Əliyeva Soyqırımı Günü ilə bağlı paylaşım edib - Foto
10:24 / 31-03-2025
Pentaqon rəhbəri məxfi məlumatları xanımı ilə bölüşür - Foto
10:08 / 31-03-2025
Ermənistanın əsassız iddialarına son qoyulmalıdır
09:58 / 31-03-2025
Ombudsman 31 mart soyqırımı ilə əlaqədar bəyanat yayıb
00:03 / 31-03-2025
Azərbaycanlıların soyqırımından 107 il ötür
23:39 / 30-03-2025
"Zirə" "Şamaxı"ya qalib gəlib
20:02 / 30-03-2025
May ayında iki gün iş olmayacaq
18:01 / 30-03-2025
Şeyx: "Bu, şəxsi işimdir, hər şeyi açıqlamalıyam?"
17:46 / 30-03-2025
Ərdoğan: "Türkiyə Azərbaycanda sülhə və təhlükəsizliyə önəmli töhfə verir"
17:45 / 30-03-2025
Belaruslu müxalifətçi itkin düşüb
15:24 / 30-03-2025
Ermənilər kəşfiyyat uçuşlarına cəhd edib, növbəti təxribata əl atıblar
14:06 / 30-03-2025
Sabah hava necə olacaq? - Proqnoz
10:52 / 30-03-2025
Səudiyyə Ərəbistanının Kralı İlham Əliyevi təbrik edib
13:35 / 27-03-2025

14:54 / 27-03-2025

23:29 / 28-03-2025

16:12 / 27-03-2025

14:31 / 27-03-2025

14:22 / 27-03-2025

15:42 / 27-03-2025

22:59 / 27-03-2025

12:28 / 27-03-2025

20:24 / 27-03-2025

21:35 / 28-03-2025

23:32 / 28-03-2025

Yeriyən kitab - Kənan Hacı yazır
Tarix: 12-05-2022 12:09 | Bölmə: Kənan HACI

Kənan Hacı
(Dəyərli tarixçi-etnoqraf alim Ənvər Çingizoğlunun 60 yaşına)
Bütün xalqlar tarixinin qədimliyi ilə öyünür. Tarix bir millətin varlığının sübutudur. Tarix və etnoqtafiya xalqın iki gözüdür. Bir xalq, bir qövm özünü bu aynalarda görür. Tarixçi üçün bəzən qulaq da göz olur. O mənada ki, xalqın dilində dolaşan folklor qaynaqlarını, keçmişlə bağlı qiymətli xatirələri qulağı ilə “görür” və yaddaşına yazır. Qulaq və göz yaddaşı sonradan kitablaşır və yenə də xalqın əvəzsiz sərvətinə çevrilir.
Tarix dəqiq elmdir və bu elmlə məşğul olan insanlar xalqın yaddaşını gələcəyə ötürən insanlardır. Orta əsr təzkirəçiləri olmasaydı, biz tarixin dolanbaclarında azıb qalardıq, bu ziqiymət təzkirələr hər gələn yeni nəsil üçün bir növ, yol xəritəsinə çevrilir, onları düzgün ünvana aparıb çatdırır, tarixi həqiqətlərin üzə çıxmasında əvəzsiz mənbə rolunu oynayır. Tarix yazmaq sözün müxtəlif mənalarında anlaşılsa da istənilən halda əməllə bağlı olan müstəsna bir xüsusiyyətdir. Əməli olmayanın tarixdə heç vaxt izi qalmaz. Əlbəttə, söhbət xeyrül-əməldən gedir, şər əməl yiyələri zatən, tarixin qaranlıq zirzəmilərində əbədi lənətə məhkumdurlar. Herostrat dünyanın yeddi möcüzəsindən biri hesab olunan Artemida məbədini niyə yandırmışdı? Adını tarixə yazmaq üçün. Amma əsrlərdir ki, tarixin hiddəti onun adı üzərinə lənət kimi yağır.

Ənvər Çingizoğlu
Bu yazının məqsəd və məramı xoş niyyətlə bağlıdır. Bu gün tarix yazan kişilərdən biri, yazıçı, etnoqraf, geneoloq, böyük ziyalı Ənvər Çingizoğlu 60 yaşına “xoş gəldin” dedi. Mən inanmıram ki, hansısa alim, tarixçi bu yaşa onun qədər əlidolu gələ bilsin. 60 illik ömürdə 90 kitab yazmaq hər kişinin işi deyil! Bu kitabların hər biri qiymətli xəzinədir. Ta gənclik illərindən folklor, etnoqrafiya, geneologiya sahəsində araşdırmalara başlayan alim gözünün işığını, qəlbinin hərarətini, vaxtını, enerjisini yalnız və yalnız elmə sərf edib. Nəticədə saysız-hesabsız məqalələr, monoqrafiyalar, sənədli filmlər, kitablar ərsəyə gəlib.
Ənvər müəllimlə tanışlığımızın qəribə tarixçəsi var. Jurnalistlərin binasına yenicə köçmüşdük, bir gün həyətdə gəzişirdim. Tanımadığım şəxs mənə yaxınlaşıb Ənvər müəllimi soruşdu, tanımadığımı dedim. Həyətin bağbanı Bayram kişi “hə, o tarixçi alimi deyirsiniz?” - dedi. Adam sevincək: - bəli, bəli, - dedi. Öyrəndim ki, Ənvər müəllimlə binanın eyni blokunda yaşayırıq. İçimdə bir maraq yarandı. Görəsən tarixçi alim Ənvər müəllim kimdir? Biləndə ki, Ənvər Çingizoğludan söhbət gedir, kitablarını xatırladım. Yadıma düşdü ki, mənim kitabxanamda onun bir neçə kitabı da var. Demək, qiyabi tanıyırmışam. Sonra təzə qonşularla həyətimizdəki külafirəngidə tez-tez toplaşıb müxtəlif mövzularda söhbətlər edirdik, qızğın müzakirələr, mübahisələr olurdu və bu söhbətlərdə ən mötəbər söz sahiblərindən biri məhz Ənvər Çingizoğlu idi. Havalar mülayim keçəndə yenə həmin söhbətgah ziyalıların dəyirmi masasına çevrilir. Hansısa mübahisəli məsələ ilə bağlı hamı mütləq sonda ona müraciət edir və Ənvər müəllim tarixi faktlarla mübahisəyə son qoyur. Belə söhbətlər hər dəfə ələ düşmür. Bu baxımdan, özümü son dərəcə şanslı bir insan hesab edirəm.
Azərbaycan folklorunu, şəcərəşünaslığı onun qədər dərindən bilən çox az insanımız var. Arzu edirəm ki, bugün əlinə qələm alan gənc yazıçılar onun kitablarını, xüsusən də “Kim yaman” kitabını oxusunlar. Bu kitab Ənvər müəllimin həm də gözəl bir yazıçı olduğunu təsdiqləyir. Onun yaddaşı son dərəcə nadir əhvalatlarla zəngindir ki, bu da yazıçı üçün əvəzsiz bədii materialdır. Azərbaycan televiziyası və radiosunda hazırladığı verilişləri, sənədli filmləri izləsinlər. 554 səhifəlik “Türk xalqlarının etnoqrafiyası” adlı dərs vəsaiti isə alimin türk dünyasına ən böyük hədiyyəsidir. Turan birliyi ideyasının şüurlarda kök atması üçün məhz bu qəbil kitablar yazılmalıdır. Bu mənada Ənvər müəllimin xidmətləri ölçüyəgəlməzdir.
Onun baş redaktoru olduğu “Soy” dərgisi ölkəmizdə tarixi-etnoqrafik bilgi mənbəyi kimi son dərəcə faydalı mətbu nəşrdir. Bu faktı xüsusi olaraq qeyd etmək lazımdır. Bu sətirləri yazarkən Ənvər müəllimin jurnalistlik (mətbu və telejurnalistika) fəaliyyətinin də çoxşaxəli olduğunu əlahiddə vurğulamağı vacib hesab edirəm.
Ənvər müəllimlə dostluğumuz sayəsində kitabxanam bir az da zənginləşdi. Mənə bağışladığı kitabları dönə-dönə varaqlayıram və bu kitabların arxasında nə boyda böyük zəhmətin, yuxusuz gecələrin dayandığını anlayıram. Bu kitabları yazmaq üçün sadəcə, tarixçi olmaq kifayət etmir. Ürəyində Böyük Millət Sevgisi daşımaq gərəkdir. Ənvər müəllim məhz bu Ali Missiya üçün dünyaya gəlib.

Ənvər müəllim Tanrının verdiyi ömrü Kitaba çevirmiş adamdır! Bu missiyani başa çatdırmaq üçün 60 yaş çox azdır. Hələ görüləsi nə qədər işlər, yazılası nə qədər kitablar sizi gözləyir, Ənvər müəllim. Sizin xidmətlərinizi əhatə etmək üçün bu yazı yetərli deyil. Haqqınızda deyiləcək, yazılacaq sözlər çoxdur.
Qeydlərimi yubiley təbriki kimi qəbul edin! Qarşıda uzun bir yol var. Sizə uzun ömür, can sağlığı, yaradıcılıq uğurları arzulayıram!
Bölməyə aid digər xəbərlər
Tarix: 12-05-2022 12:09 | Bölmə: Kənan HACI

Kənan Hacı
(Dəyərli tarixçi-etnoqraf alim Ənvər Çingizoğlunun 60 yaşına)
Bütün xalqlar tarixinin qədimliyi ilə öyünür. Tarix bir millətin varlığının sübutudur. Tarix və etnoqtafiya xalqın iki gözüdür. Bir xalq, bir qövm özünü bu aynalarda görür. Tarixçi üçün bəzən qulaq da göz olur. O mənada ki, xalqın dilində dolaşan folklor qaynaqlarını, keçmişlə bağlı qiymətli xatirələri qulağı ilə “görür” və yaddaşına yazır. Qulaq və göz yaddaşı sonradan kitablaşır və yenə də xalqın əvəzsiz sərvətinə çevrilir.
Tarix dəqiq elmdir və bu elmlə məşğul olan insanlar xalqın yaddaşını gələcəyə ötürən insanlardır. Orta əsr təzkirəçiləri olmasaydı, biz tarixin dolanbaclarında azıb qalardıq, bu ziqiymət təzkirələr hər gələn yeni nəsil üçün bir növ, yol xəritəsinə çevrilir, onları düzgün ünvana aparıb çatdırır, tarixi həqiqətlərin üzə çıxmasında əvəzsiz mənbə rolunu oynayır. Tarix yazmaq sözün müxtəlif mənalarında anlaşılsa da istənilən halda əməllə bağlı olan müstəsna bir xüsusiyyətdir. Əməli olmayanın tarixdə heç vaxt izi qalmaz. Əlbəttə, söhbət xeyrül-əməldən gedir, şər əməl yiyələri zatən, tarixin qaranlıq zirzəmilərində əbədi lənətə məhkumdurlar. Herostrat dünyanın yeddi möcüzəsindən biri hesab olunan Artemida məbədini niyə yandırmışdı? Adını tarixə yazmaq üçün. Amma əsrlərdir ki, tarixin hiddəti onun adı üzərinə lənət kimi yağır.

Ənvər Çingizoğlu
Bu yazının məqsəd və məramı xoş niyyətlə bağlıdır. Bu gün tarix yazan kişilərdən biri, yazıçı, etnoqraf, geneoloq, böyük ziyalı Ənvər Çingizoğlu 60 yaşına “xoş gəldin” dedi. Mən inanmıram ki, hansısa alim, tarixçi bu yaşa onun qədər əlidolu gələ bilsin. 60 illik ömürdə 90 kitab yazmaq hər kişinin işi deyil! Bu kitabların hər biri qiymətli xəzinədir. Ta gənclik illərindən folklor, etnoqrafiya, geneologiya sahəsində araşdırmalara başlayan alim gözünün işığını, qəlbinin hərarətini, vaxtını, enerjisini yalnız və yalnız elmə sərf edib. Nəticədə saysız-hesabsız məqalələr, monoqrafiyalar, sənədli filmlər, kitablar ərsəyə gəlib.
Ənvər müəllimlə tanışlığımızın qəribə tarixçəsi var. Jurnalistlərin binasına yenicə köçmüşdük, bir gün həyətdə gəzişirdim. Tanımadığım şəxs mənə yaxınlaşıb Ənvər müəllimi soruşdu, tanımadığımı dedim. Həyətin bağbanı Bayram kişi “hə, o tarixçi alimi deyirsiniz?” - dedi. Adam sevincək: - bəli, bəli, - dedi. Öyrəndim ki, Ənvər müəllimlə binanın eyni blokunda yaşayırıq. İçimdə bir maraq yarandı. Görəsən tarixçi alim Ənvər müəllim kimdir? Biləndə ki, Ənvər Çingizoğludan söhbət gedir, kitablarını xatırladım. Yadıma düşdü ki, mənim kitabxanamda onun bir neçə kitabı da var. Demək, qiyabi tanıyırmışam. Sonra təzə qonşularla həyətimizdəki külafirəngidə tez-tez toplaşıb müxtəlif mövzularda söhbətlər edirdik, qızğın müzakirələr, mübahisələr olurdu və bu söhbətlərdə ən mötəbər söz sahiblərindən biri məhz Ənvər Çingizoğlu idi. Havalar mülayim keçəndə yenə həmin söhbətgah ziyalıların dəyirmi masasına çevrilir. Hansısa mübahisəli məsələ ilə bağlı hamı mütləq sonda ona müraciət edir və Ənvər müəllim tarixi faktlarla mübahisəyə son qoyur. Belə söhbətlər hər dəfə ələ düşmür. Bu baxımdan, özümü son dərəcə şanslı bir insan hesab edirəm.
Azərbaycan folklorunu, şəcərəşünaslığı onun qədər dərindən bilən çox az insanımız var. Arzu edirəm ki, bugün əlinə qələm alan gənc yazıçılar onun kitablarını, xüsusən də “Kim yaman” kitabını oxusunlar. Bu kitab Ənvər müəllimin həm də gözəl bir yazıçı olduğunu təsdiqləyir. Onun yaddaşı son dərəcə nadir əhvalatlarla zəngindir ki, bu da yazıçı üçün əvəzsiz bədii materialdır. Azərbaycan televiziyası və radiosunda hazırladığı verilişləri, sənədli filmləri izləsinlər. 554 səhifəlik “Türk xalqlarının etnoqrafiyası” adlı dərs vəsaiti isə alimin türk dünyasına ən böyük hədiyyəsidir. Turan birliyi ideyasının şüurlarda kök atması üçün məhz bu qəbil kitablar yazılmalıdır. Bu mənada Ənvər müəllimin xidmətləri ölçüyəgəlməzdir.
Onun baş redaktoru olduğu “Soy” dərgisi ölkəmizdə tarixi-etnoqrafik bilgi mənbəyi kimi son dərəcə faydalı mətbu nəşrdir. Bu faktı xüsusi olaraq qeyd etmək lazımdır. Bu sətirləri yazarkən Ənvər müəllimin jurnalistlik (mətbu və telejurnalistika) fəaliyyətinin də çoxşaxəli olduğunu əlahiddə vurğulamağı vacib hesab edirəm.
Ənvər müəllimlə dostluğumuz sayəsində kitabxanam bir az da zənginləşdi. Mənə bağışladığı kitabları dönə-dönə varaqlayıram və bu kitabların arxasında nə boyda böyük zəhmətin, yuxusuz gecələrin dayandığını anlayıram. Bu kitabları yazmaq üçün sadəcə, tarixçi olmaq kifayət etmir. Ürəyində Böyük Millət Sevgisi daşımaq gərəkdir. Ənvər müəllim məhz bu Ali Missiya üçün dünyaya gəlib.

Ənvər müəllim Tanrının verdiyi ömrü Kitaba çevirmiş adamdır! Bu missiyani başa çatdırmaq üçün 60 yaş çox azdır. Hələ görüləsi nə qədər işlər, yazılası nə qədər kitablar sizi gözləyir, Ənvər müəllim. Sizin xidmətlərinizi əhatə etmək üçün bu yazı yetərli deyil. Haqqınızda deyiləcək, yazılacaq sözlər çoxdur.
Qeydlərimi yubiley təbriki kimi qəbul edin! Qarşıda uzun bir yol var. Sizə uzun ömür, can sağlığı, yaradıcılıq uğurları arzulayıram!
Müəllifin bütün yazıları - Kənan HACI
Bölməyə aid digər xəbərlər
9-03-2023, 16:34
Kənan HACI - Əzizə Cəfərzadənin oxuculara tanış olmayan romanı - “Qobustan çökəklərində”
26-12-2022, 17:30
Kənan HACI - Azərbaycanın dünya ədəbiyyatındakı boş qalmış yeri - Kənan Hacı yazır
15-08-2022, 17:31
“Hamı yoldan yarısın...” - Kənan Hacı yazır
4-07-2022, 12:08
Yazıçının son əsəri - “Eşq sultanı” - Kənan Hacı yazır
31-01-2022, 10:43
Epifaniya və ya “Omikron” mövsümü - Kənan Hacı yazır
3-04-2020, 17:50
Kənan HACI - Virussuz dünya və ya Hararinin görə bilmədiyi fəlakət - Kənan Hacı yazır