15:44 / 20-04-2024
Ceyhun Bayramov İran səfəri ilə görüşüb
14:33 / 20-04-2024
Moskvada azərbaycanlı iş adamı öldürülüb
13:13 / 20-04-2024
Müğənni Cavanşir Məmmədov vəfat edib
13:06 / 20-04-2024
Medianın İnkişafı Agentliyi jurnalistlərə çağırış edib
13:02 / 20-04-2024
Sabahın hava proqnozu açıqlanıb
12:59 / 20-04-2024
Beynəlxalq axtarışda olan daha bir şəxs Azərbaycana ekstradisiya edilib
10:37 / 20-04-2024
Rusiyalı ekspert: Cənubi Qafqazın Rusiya üçün əhəmiyyəti böyükdür
10:21 / 20-04-2024
Qazaxlı Alikin oğlunun məhkəməsi başlayır
09:50 / 20-04-2024
ABŞ Çini ittiham edir: Ukraynada müharibəni qızışdırır
09:46 / 20-04-2024
Sülhməramlıların Qarabağı tərk etməsi separatçı ermənilərin narahatlığına səbəb olub
09:12 / 20-04-2024
BMT Baş katibi Azərbaycan və Ermənistana çağırış edib
09:06 / 20-04-2024
Blinken 4 kəndin qaytarılması ilə bağlı razılaşmanı alqışlayır
00:37 / 20-04-2024
Hikmət Hacıyev: "Bu, diplomatik və siyasi cəsarətimizin təcəssümüdür"
23:26 / 19-04-2024
Aİ-dən 4 kəndin qaytarılmasına reaksiya: "Davamlı nizamlanmanı tam dəstəkləyirik"
21:22 / 19-04-2024
Buraxılış imtahanının nəticələri elan olunub
20:45 / 19-04-2024
19-cu əsrin solğun dagerreotiplərini bərpa ediblər
20:29 / 19-04-2024
Qəzza müharibəsi qloballaşır
18:35 / 19-04-2024
MKİ: “Moskva yaxınlığındakı terror aktını İŞİD təşkil edib”
18:14 / 19-04-2024
Qəzzada daha 42 nəfər dinc sakin həlak olub
18:08 / 19-04-2024
Eminemin qızı bikinidə görüntülənib
18:06 / 19-04-2024
Yaponiya süni intellektin inkişafına 475 milyon dollar ayırıb
17:57 / 19-04-2024
9 milyon manatlıq mənimsəmə... - Şirkət rəhbərinə 11 il həbs cəzası verilib
17:33 / 19-04-2024
Ağ ev Afrikada müttəfiqini itirə bilər
17:30 / 19-04-2024
İranda silsilə partlayışlar baş verib
17:27 / 19-04-2024
İranın İsrailə hücumunun əsl səbəbi bəlli olub
17:18 / 19-04-2024
Mustafayevlə Qriqoryan sərhəddə görüşüb - 4 kənd Azərbaycana qaytarılır
17:09 / 19-04-2024
Daxili İşlər Nazirliyində kollegiya iclası keçirilib - Fotolar
17:00 / 19-04-2024
Prezident Cinayət-Prosessual Məcəlləsində dəyişikliyi təsdiqləyib
16:46 / 19-04-2024
İlham Əliyev Rusiyaya gedir
16:34 / 19-04-2024
Universitetin sözçüsü vəzifədən ayrılıb
20:08 / 15-04-2024
Rusiya Ukrayna ilə savaşa özgələri göndərir
18:51 / 15-04-2024
“Şəhid Əhməd – Oğluma məktub” filminin təqdimatı keçirilib - Fotolar
13:58 / 16-04-2024
Agentlik sədri vəzifədən azad edilib - Yeni təyinat
15:07 / 17-04-2024
Hikmət Hacıyev: “Sülhməramlıların Azərbaycandan çıxarılması barədə qərar qəbul edilib”
10:57 / 18-04-2024
60 milyard dollarlıq yardımın önü açılır
09:26 / 16-04-2024
Ulduz aktrisanın psixoloji problemi yaranıb - Fotolar
23:48 / 16-04-2024
Tbilisidə polis qanuna etiraz edən 11 nəfəri saxlayıb
23:14 / 16-04-2024
Ceyhun Bayramov Aİ-nin xüsusi nümayəndəsini qəbul edib
22:18 / 15-04-2024
"Beşiktaş" Fernando Santos və köməkçilərinə təzminat ödəyəcək
12:15 / 17-04-2024
İsrail-İran müharibəsi kölgədən çıxır - 2-ci raund olacaq?
21:44 / 16-04-2024
Leyla Əliyevanın iştirakı ilə ağacəkmə aksiyası keçirilib - Fotolar
21:10 / 16-04-2024
Aleksandr Vuçiç İlham Əliyevə zəng edib
Yeriyən kitab - Kənan Hacı yazır
Tarix: 12-05-2022 12:09 | Bölmə: Kənan HACI
Kənan Hacı
(Dəyərli tarixçi-etnoqraf alim Ənvər Çingizoğlunun 60 yaşına)
Bütün xalqlar tarixinin qədimliyi ilə öyünür. Tarix bir millətin varlığının sübutudur. Tarix və etnoqtafiya xalqın iki gözüdür. Bir xalq, bir qövm özünü bu aynalarda görür. Tarixçi üçün bəzən qulaq da göz olur. O mənada ki, xalqın dilində dolaşan folklor qaynaqlarını, keçmişlə bağlı qiymətli xatirələri qulağı ilə “görür” və yaddaşına yazır. Qulaq və göz yaddaşı sonradan kitablaşır və yenə də xalqın əvəzsiz sərvətinə çevrilir.
Tarix dəqiq elmdir və bu elmlə məşğul olan insanlar xalqın yaddaşını gələcəyə ötürən insanlardır. Orta əsr təzkirəçiləri olmasaydı, biz tarixin dolanbaclarında azıb qalardıq, bu ziqiymət təzkirələr hər gələn yeni nəsil üçün bir növ, yol xəritəsinə çevrilir, onları düzgün ünvana aparıb çatdırır, tarixi həqiqətlərin üzə çıxmasında əvəzsiz mənbə rolunu oynayır. Tarix yazmaq sözün müxtəlif mənalarında anlaşılsa da istənilən halda əməllə bağlı olan müstəsna bir xüsusiyyətdir. Əməli olmayanın tarixdə heç vaxt izi qalmaz. Əlbəttə, söhbət xeyrül-əməldən gedir, şər əməl yiyələri zatən, tarixin qaranlıq zirzəmilərində əbədi lənətə məhkumdurlar. Herostrat dünyanın yeddi möcüzəsindən biri hesab olunan Artemida məbədini niyə yandırmışdı? Adını tarixə yazmaq üçün. Amma əsrlərdir ki, tarixin hiddəti onun adı üzərinə lənət kimi yağır.
Ənvər Çingizoğlu
Bu yazının məqsəd və məramı xoş niyyətlə bağlıdır. Bu gün tarix yazan kişilərdən biri, yazıçı, etnoqraf, geneoloq, böyük ziyalı Ənvər Çingizoğlu 60 yaşına “xoş gəldin” dedi. Mən inanmıram ki, hansısa alim, tarixçi bu yaşa onun qədər əlidolu gələ bilsin. 60 illik ömürdə 90 kitab yazmaq hər kişinin işi deyil! Bu kitabların hər biri qiymətli xəzinədir. Ta gənclik illərindən folklor, etnoqrafiya, geneologiya sahəsində araşdırmalara başlayan alim gözünün işığını, qəlbinin hərarətini, vaxtını, enerjisini yalnız və yalnız elmə sərf edib. Nəticədə saysız-hesabsız məqalələr, monoqrafiyalar, sənədli filmlər, kitablar ərsəyə gəlib.
Ənvər müəllimlə tanışlığımızın qəribə tarixçəsi var. Jurnalistlərin binasına yenicə köçmüşdük, bir gün həyətdə gəzişirdim. Tanımadığım şəxs mənə yaxınlaşıb Ənvər müəllimi soruşdu, tanımadığımı dedim. Həyətin bağbanı Bayram kişi “hə, o tarixçi alimi deyirsiniz?” - dedi. Adam sevincək: - bəli, bəli, - dedi. Öyrəndim ki, Ənvər müəllimlə binanın eyni blokunda yaşayırıq. İçimdə bir maraq yarandı. Görəsən tarixçi alim Ənvər müəllim kimdir? Biləndə ki, Ənvər Çingizoğludan söhbət gedir, kitablarını xatırladım. Yadıma düşdü ki, mənim kitabxanamda onun bir neçə kitabı da var. Demək, qiyabi tanıyırmışam. Sonra təzə qonşularla həyətimizdəki külafirəngidə tez-tez toplaşıb müxtəlif mövzularda söhbətlər edirdik, qızğın müzakirələr, mübahisələr olurdu və bu söhbətlərdə ən mötəbər söz sahiblərindən biri məhz Ənvər Çingizoğlu idi. Havalar mülayim keçəndə yenə həmin söhbətgah ziyalıların dəyirmi masasına çevrilir. Hansısa mübahisəli məsələ ilə bağlı hamı mütləq sonda ona müraciət edir və Ənvər müəllim tarixi faktlarla mübahisəyə son qoyur. Belə söhbətlər hər dəfə ələ düşmür. Bu baxımdan, özümü son dərəcə şanslı bir insan hesab edirəm.
Azərbaycan folklorunu, şəcərəşünaslığı onun qədər dərindən bilən çox az insanımız var. Arzu edirəm ki, bugün əlinə qələm alan gənc yazıçılar onun kitablarını, xüsusən də “Kim yaman” kitabını oxusunlar. Bu kitab Ənvər müəllimin həm də gözəl bir yazıçı olduğunu təsdiqləyir. Onun yaddaşı son dərəcə nadir əhvalatlarla zəngindir ki, bu da yazıçı üçün əvəzsiz bədii materialdır. Azərbaycan televiziyası və radiosunda hazırladığı verilişləri, sənədli filmləri izləsinlər. 554 səhifəlik “Türk xalqlarının etnoqrafiyası” adlı dərs vəsaiti isə alimin türk dünyasına ən böyük hədiyyəsidir. Turan birliyi ideyasının şüurlarda kök atması üçün məhz bu qəbil kitablar yazılmalıdır. Bu mənada Ənvər müəllimin xidmətləri ölçüyəgəlməzdir.
Onun baş redaktoru olduğu “Soy” dərgisi ölkəmizdə tarixi-etnoqrafik bilgi mənbəyi kimi son dərəcə faydalı mətbu nəşrdir. Bu faktı xüsusi olaraq qeyd etmək lazımdır. Bu sətirləri yazarkən Ənvər müəllimin jurnalistlik (mətbu və telejurnalistika) fəaliyyətinin də çoxşaxəli olduğunu əlahiddə vurğulamağı vacib hesab edirəm.
Ənvər müəllimlə dostluğumuz sayəsində kitabxanam bir az da zənginləşdi. Mənə bağışladığı kitabları dönə-dönə varaqlayıram və bu kitabların arxasında nə boyda böyük zəhmətin, yuxusuz gecələrin dayandığını anlayıram. Bu kitabları yazmaq üçün sadəcə, tarixçi olmaq kifayət etmir. Ürəyində Böyük Millət Sevgisi daşımaq gərəkdir. Ənvər müəllim məhz bu Ali Missiya üçün dünyaya gəlib.
Ənvər müəllim Tanrının verdiyi ömrü Kitaba çevirmiş adamdır! Bu missiyani başa çatdırmaq üçün 60 yaş çox azdır. Hələ görüləsi nə qədər işlər, yazılası nə qədər kitablar sizi gözləyir, Ənvər müəllim. Sizin xidmətlərinizi əhatə etmək üçün bu yazı yetərli deyil. Haqqınızda deyiləcək, yazılacaq sözlər çoxdur.
Qeydlərimi yubiley təbriki kimi qəbul edin! Qarşıda uzun bir yol var. Sizə uzun ömür, can sağlığı, yaradıcılıq uğurları arzulayıram!
Bölməyə aid digər xəbərlər
Tarix: 12-05-2022 12:09 | Bölmə: Kənan HACI
Kənan Hacı
(Dəyərli tarixçi-etnoqraf alim Ənvər Çingizoğlunun 60 yaşına)
Bütün xalqlar tarixinin qədimliyi ilə öyünür. Tarix bir millətin varlığının sübutudur. Tarix və etnoqtafiya xalqın iki gözüdür. Bir xalq, bir qövm özünü bu aynalarda görür. Tarixçi üçün bəzən qulaq da göz olur. O mənada ki, xalqın dilində dolaşan folklor qaynaqlarını, keçmişlə bağlı qiymətli xatirələri qulağı ilə “görür” və yaddaşına yazır. Qulaq və göz yaddaşı sonradan kitablaşır və yenə də xalqın əvəzsiz sərvətinə çevrilir.
Tarix dəqiq elmdir və bu elmlə məşğul olan insanlar xalqın yaddaşını gələcəyə ötürən insanlardır. Orta əsr təzkirəçiləri olmasaydı, biz tarixin dolanbaclarında azıb qalardıq, bu ziqiymət təzkirələr hər gələn yeni nəsil üçün bir növ, yol xəritəsinə çevrilir, onları düzgün ünvana aparıb çatdırır, tarixi həqiqətlərin üzə çıxmasında əvəzsiz mənbə rolunu oynayır. Tarix yazmaq sözün müxtəlif mənalarında anlaşılsa da istənilən halda əməllə bağlı olan müstəsna bir xüsusiyyətdir. Əməli olmayanın tarixdə heç vaxt izi qalmaz. Əlbəttə, söhbət xeyrül-əməldən gedir, şər əməl yiyələri zatən, tarixin qaranlıq zirzəmilərində əbədi lənətə məhkumdurlar. Herostrat dünyanın yeddi möcüzəsindən biri hesab olunan Artemida məbədini niyə yandırmışdı? Adını tarixə yazmaq üçün. Amma əsrlərdir ki, tarixin hiddəti onun adı üzərinə lənət kimi yağır.
Ənvər Çingizoğlu
Bu yazının məqsəd və məramı xoş niyyətlə bağlıdır. Bu gün tarix yazan kişilərdən biri, yazıçı, etnoqraf, geneoloq, böyük ziyalı Ənvər Çingizoğlu 60 yaşına “xoş gəldin” dedi. Mən inanmıram ki, hansısa alim, tarixçi bu yaşa onun qədər əlidolu gələ bilsin. 60 illik ömürdə 90 kitab yazmaq hər kişinin işi deyil! Bu kitabların hər biri qiymətli xəzinədir. Ta gənclik illərindən folklor, etnoqrafiya, geneologiya sahəsində araşdırmalara başlayan alim gözünün işığını, qəlbinin hərarətini, vaxtını, enerjisini yalnız və yalnız elmə sərf edib. Nəticədə saysız-hesabsız məqalələr, monoqrafiyalar, sənədli filmlər, kitablar ərsəyə gəlib.
Ənvər müəllimlə tanışlığımızın qəribə tarixçəsi var. Jurnalistlərin binasına yenicə köçmüşdük, bir gün həyətdə gəzişirdim. Tanımadığım şəxs mənə yaxınlaşıb Ənvər müəllimi soruşdu, tanımadığımı dedim. Həyətin bağbanı Bayram kişi “hə, o tarixçi alimi deyirsiniz?” - dedi. Adam sevincək: - bəli, bəli, - dedi. Öyrəndim ki, Ənvər müəllimlə binanın eyni blokunda yaşayırıq. İçimdə bir maraq yarandı. Görəsən tarixçi alim Ənvər müəllim kimdir? Biləndə ki, Ənvər Çingizoğludan söhbət gedir, kitablarını xatırladım. Yadıma düşdü ki, mənim kitabxanamda onun bir neçə kitabı da var. Demək, qiyabi tanıyırmışam. Sonra təzə qonşularla həyətimizdəki külafirəngidə tez-tez toplaşıb müxtəlif mövzularda söhbətlər edirdik, qızğın müzakirələr, mübahisələr olurdu və bu söhbətlərdə ən mötəbər söz sahiblərindən biri məhz Ənvər Çingizoğlu idi. Havalar mülayim keçəndə yenə həmin söhbətgah ziyalıların dəyirmi masasına çevrilir. Hansısa mübahisəli məsələ ilə bağlı hamı mütləq sonda ona müraciət edir və Ənvər müəllim tarixi faktlarla mübahisəyə son qoyur. Belə söhbətlər hər dəfə ələ düşmür. Bu baxımdan, özümü son dərəcə şanslı bir insan hesab edirəm.
Azərbaycan folklorunu, şəcərəşünaslığı onun qədər dərindən bilən çox az insanımız var. Arzu edirəm ki, bugün əlinə qələm alan gənc yazıçılar onun kitablarını, xüsusən də “Kim yaman” kitabını oxusunlar. Bu kitab Ənvər müəllimin həm də gözəl bir yazıçı olduğunu təsdiqləyir. Onun yaddaşı son dərəcə nadir əhvalatlarla zəngindir ki, bu da yazıçı üçün əvəzsiz bədii materialdır. Azərbaycan televiziyası və radiosunda hazırladığı verilişləri, sənədli filmləri izləsinlər. 554 səhifəlik “Türk xalqlarının etnoqrafiyası” adlı dərs vəsaiti isə alimin türk dünyasına ən böyük hədiyyəsidir. Turan birliyi ideyasının şüurlarda kök atması üçün məhz bu qəbil kitablar yazılmalıdır. Bu mənada Ənvər müəllimin xidmətləri ölçüyəgəlməzdir.
Onun baş redaktoru olduğu “Soy” dərgisi ölkəmizdə tarixi-etnoqrafik bilgi mənbəyi kimi son dərəcə faydalı mətbu nəşrdir. Bu faktı xüsusi olaraq qeyd etmək lazımdır. Bu sətirləri yazarkən Ənvər müəllimin jurnalistlik (mətbu və telejurnalistika) fəaliyyətinin də çoxşaxəli olduğunu əlahiddə vurğulamağı vacib hesab edirəm.
Ənvər müəllimlə dostluğumuz sayəsində kitabxanam bir az da zənginləşdi. Mənə bağışladığı kitabları dönə-dönə varaqlayıram və bu kitabların arxasında nə boyda böyük zəhmətin, yuxusuz gecələrin dayandığını anlayıram. Bu kitabları yazmaq üçün sadəcə, tarixçi olmaq kifayət etmir. Ürəyində Böyük Millət Sevgisi daşımaq gərəkdir. Ənvər müəllim məhz bu Ali Missiya üçün dünyaya gəlib.
Ənvər müəllim Tanrının verdiyi ömrü Kitaba çevirmiş adamdır! Bu missiyani başa çatdırmaq üçün 60 yaş çox azdır. Hələ görüləsi nə qədər işlər, yazılası nə qədər kitablar sizi gözləyir, Ənvər müəllim. Sizin xidmətlərinizi əhatə etmək üçün bu yazı yetərli deyil. Haqqınızda deyiləcək, yazılacaq sözlər çoxdur.
Qeydlərimi yubiley təbriki kimi qəbul edin! Qarşıda uzun bir yol var. Sizə uzun ömür, can sağlığı, yaradıcılıq uğurları arzulayıram!
Müəllifin bütün yazıları - Kənan HACI
Bölməyə aid digər xəbərlər
9-03-2023, 16:34
Kənan HACI - Əzizə Cəfərzadənin oxuculara tanış olmayan romanı - “Qobustan çökəklərində”
26-12-2022, 17:30
Kənan HACI - Azərbaycanın dünya ədəbiyyatındakı boş qalmış yeri - Kənan Hacı yazır
15-08-2022, 17:31
“Hamı yoldan yarısın...” - Kənan Hacı yazır
4-07-2022, 12:08
Yazıçının son əsəri - “Eşq sultanı” - Kənan Hacı yazır
31-01-2022, 10:43
Epifaniya və ya “Omikron” mövsümü - Kənan Hacı yazır
3-04-2020, 17:50
Kənan HACI - Virussuz dünya və ya Hararinin görə bilmədiyi fəlakət - Kənan Hacı yazır