10:38 / 22-11-2024
PSJ futbolçusu ilə müqavilənin müddətini uzadacaq
10:21 / 22-11-2024
“Vətəndaş A” serialının rejissoru: "Həmin qeyri-etik ifadə montajda gözdən yayınıb"
10:04 / 22-11-2024
Klarnet ifaçısı aparıcıları hədələyib - Foto
10:01 / 22-11-2024
Xanəndə Ramiz Bəşirov vəfat edib
09:50 / 22-11-2024
Bondi ABŞ-nın baş prokuroru olacaq
09:46 / 22-11-2024
İcra başçısının birinci müavini məhkəmədə uduzub
09:44 / 22-11-2024
Antonov: “Eskalasiyanı dayandırmağın vaxtı çatıb”
09:32 / 22-11-2024
Moskva səsdəniti raketlərini işə salıb
09:26 / 22-11-2024
Bayden Netanyahunun həbsinə dair qərara münasibət bildirib
08:01 / 22-11-2024
Hindistandan Almaniyaya uçan təyyarə Bakıya təcili eniş edib
00:55 / 22-11-2024
Silvester Stallone yeni seriala çəkilir
00:45 / 22-11-2024
Məşhur yazıçının yeni romanı nəşr edilib - Foto
00:07 / 22-11-2024
Hikmət Hacıyev: “Politico”nun üzr istəməsini tələb edirik!”
23:28 / 21-11-2024
Gəncədə iki nəfər bıçaqlanıb
22:07 / 21-11-2024
Putin ABŞ və Qərb dövlətlərinə xəbərdarlıq edib
20:55 / 21-11-2024
Ceyhun Bayramov Özbəkistanın xarici işlər naziri ilə telefonda danışıb
20:08 / 21-11-2024
Milli Məclis bəyanat yayıb
19:12 / 21-11-2024
Leyla Əliyeva Qlobal Liderlərin Dialoqunda iştirak edib - Fotolar
18:08 / 21-11-2024
SPECA İqlim Ağıllı Şəhərlər Forumu üzrə Bakı Bəyannaməsi imzalanıb
18:03 / 21-11-2024
Küləkli hava şəraiti ilə bağlı sarı xəbərdarlıq verilib
17:49 / 21-11-2024
Pərviz Şahbazov İstanbula gedir
17:25 / 21-11-2024
Əli Əsədov “Elektron hökumət” portalı ilə bağlı qərar imzalayıb
17:18 / 21-11-2024
Rusiya Tramp haqqında filmin yayımına icazə verməyib - Fotolar
17:08 / 21-11-2024
Nazirlər Kabineti riskli vergi ödəyiciləri haqqında qərar imzalayıb
16:48 / 21-11-2024
Matviyenko Azərbaycana gəlir
16:45 / 21-11-2024
Prezident iki Mərkəzi ləğv edib - Sərəncam
16:32 / 21-11-2024
Deputatlar daha 12 qanuna dəyişikliyi müzakirəyə çıxaracaq - Siyahı
16:23 / 21-11-2024
Leyla Əliyeva COP29-da: nadir canlıların mühafizəsinə həsr olunan panel müzakirələr olub - Fotolar
16:17 / 21-11-2024
Baş nazirin və sabiq müdafiə nazirinin həbsinə order verilib
16:17 / 21-11-2024
Milli Məclisin deputatı NATO PA-nın illik sessiyasında iştirak edəcək
12:28 / 18-11-2024
Turan Manafzadə: “Mədəniyyət diplomatiyasından yararlanmağı bacarmalıyıq” - Müsahibə
12:05 / 19-11-2024
MMC vətəndaşın mənzilini dağıdıb, indi də obyektini ələ keçirmək istəyir - Fotolar
13:32 / 21-11-2024
Dünyanın ən güclü donanmaları... - Qardaş Türkiyə siyahıda neçəncidir?
19:50 / 19-11-2024
Beynəlxalq Bank 272 min manat cərimələnib
16:45 / 20-11-2024
Nazir: "Regionlardakı bəzi poçt şöbələrinin bağlanması araşdırılacaq"
16:22 / 20-11-2024
“Real Betis” klubunun nümayəndəsi Bakıda nəyə təəccüblənib? - Foto
15:29 / 18-11-2024
Daha üç şəhərə konsul təyinatı olub - Siyahı
16:45 / 21-11-2024
Prezident iki Mərkəzi ləğv edib - Sərəncam
17:09 / 18-11-2024
Deputatın oğlu yeni vəzifəyə təyin olunub
10:03 / 20-11-2024
Azərbaycan və Türkiyənin bələdiyyə təşkilatları arasında görüş keçirilib - Fotolar
09:37 / 21-11-2024
Naxçıvan səhiyyəsində həbslər başlayıb
15:55 / 20-11-2024
Deputatın "Zəngimcell" oyunu: "Balansınız bitmişdir..."
Ruhumuzu necə xilas etməli?
Tarix: 18-03-2019 00:22 | Bölmə: Kənan HACI
Vaqif Osmanovun “Üzərində əsməli” kitabı üzərinə notlar
Üzərində əsdiyimiz dəyərlər tədricən deformasiyaya uğrayır və biz bu prosesin qarşısında son dərəcə aciz bir durumdayıq. İnsan təfəkküründən sui-istifadə edənlər bəşəriyyəti təhdid edən silahlar ixtira edəndə bu şeytan əməlinin bizi hara aparıb çıxaracağını xəyalımıza belə gətirə bilməzdik. XXI əsrin ortalarına doğru irəliləyirik. Nələr baş verir? Texniki tərəqqi insanı elə bir yerə aparıb çıxaracaq ki, orda daha insana ehtiyac qalmayacaq. Robot qardaş bizim əvəzimizə bütün işləri görəcək və biz lazımsız əşya kimi tarixin zirzəmisinə atılmış olacağıq. Yuvah Noah Harari “XX əsr üçün 21 sual” kitabında artıq həyəcan təbili çalmaqdadır. Nanotexnoloji proseslər insanı öz həyat tərzinə tez-tez düzəlişlər etmək məcburiyyətində qoyur.
Belə bir zamanda bizim dəyərli aşardırmaçı-yazar dostumuz Vaqif Osmanov bir kitab yazır. Adı da belədir: “Üzərində əsməli”. Son dərəcə maraqlı və diqqətçəkən addır. Və bu kitab bizi insanlaşmağa səsləyir. İnsanların mənəvi yoxsulluqdan əziyyət çəkdiyi, ruhi tarazlığını itirdiyi bir çağda belə kitabların yazılması nə qədər gözəldir. Zatən, texniki tərəqqi qaçılmazdır, elm inkişaf etdikcə bəşəriyyəti də yeni epoxaya sürükləməkdədir. Amma və lakin... hər şeydən əvvəl biz insanıq axı. Ruhani mahiyyətin daşıyıcısıyıq. Saatın içindən batareyanı çıxaranda o işləmir, insanın içindəki batareya da Ruhdur. Ruhsuz insan cansız əşyadan heç nəylə fərqlənmir. Biz Ruhumuzun xilası üçün çalışırıq. Üzərində əsməli olduğumuz bir şey varsa, o da Ruhdur. Ruhumuzu öldürməyə çalışırlar, idrakımız isə müqavimət göstərir. Ruhumuzu qoruyanlar sadə və müdrik insanlardır, onlar heç vaxt heç yerdə gözə görünməzlər, ruhani həyat tərzi onlara öyünmək imkanı vermir. Mütəvazi bir ömrün içində böyük ideyaları əzmlə, inadla, böyük inam hissiylə çiyinlərində daşıyırlar. Vaqif Osmanov da bu qəbil insanlardandır.
Mən onu ədəbi-tənqidi yazılarından tanımışam. Sonralar öyrəndim ki, tamamilə başqa sahədə çalışır, hidrometeorologiya üzrə mütəxəssisdir. Sən demə, yerin landşaftına yaxşı bələd olduğu kimi, ədəbiyyatı da meteoroloji hadisə kimi dərindən öyrənib tədqiq etməyi bacarır. “Üzərində əsməli” kitabı qələm dostumuz Ayaz İmranoğlunun yaradıcılığına fərqli baxış ortaya qoyur. Onlar yaxın dost olmaqdan əlavə həm də ruhdaşdırlar. Bizdə dostun dost haqqında yazması birmənalı qarşılanmasa da düşünürəm ki, əsl dost haqqında elə xas dost yazmalıdır. (Bir az yanıltmaca oxşadı deyəsən.) Çünki onu hamıdan yaxşı tanıyan da elə öz dostudur.
Kitaba Asif Ata Ocağını uzun illərdən bəri sönməyə qoymayan dəyərli düşüncə adamı Safruh ön söz yazıb. Bu da təbiidir. Vaqif Osmanov bu kitabı Mütləqə İnam nöqteyi-nəzərindən qələmə alıb, Ayazın sosial-ictimai və emosional faktorlar üzərində qurulan bədii mətnlərindəki Mütləqə İnam fəlsəfəsini tədqiq edərək çox maraqlı nəticələrə gəlib. Ayazın mətbuatda ara-sıra hekayələrinə, şeirlərinə rast gəlirəm. Onun minimalist şeirlərində, ibrətamiz hekayələrində səngiməyən bir ağrı var, hər bir qələm adamının içini didən bu ağrını Ayaz fərqli, özünəməxsus şəkildə ifadə edir. Vaqif müəllim yazıçının “Təzə gəlin”, “Məcnunsuz dünya” povestlərində, “Göynurun üsyanı”, “Dayə” hekayələrindəki mifologiyadan, folklordan, xalq inanclarından qaynaqlanan məqamları ədəbi tənqid nöqteyi-nəzərindən incələyir. Hiss olunur ki, müəllif ədəbi fakta, hadisəyə hərtərəfli bələd olmaqla yanaşı həmin faktın, hadisənin mənşəyini, törəmə səbəblərini, təzahür kontekstini də təfərrüatı ilə bilir. O, bu mətnlərin fəlsəfəsini və Mütləqə İnam ideyasının bu mətnlərdəki təzahürünün modelini müəyyənləşdirir. Ən diqqətçəkən cəhət odur ki, kitabın müəllifi Ayazın yazılarını təhlil etdikcə həm də Mütləqə İnam fenomeninin genotipini araşdırır. Bu fəlsəfənin yaradıcısı bir insan, filosof olaraq həyatını bir ictimai hadisə kimi yaşamağı bacardı. Onun fəlsəfi təliminin kökündə Zərdüştlük dayanırdı. Bu, Asif Ata fenomeninin genotipidir. Vaqif Osmanov da bu ideyaları öz yaradıcılığında daşıyan bir yazıçının şeir və hekayələrinə məhz bu prizmadan yanaşır, zərrə qədər də bu xəttdən kənara çıxmır. Sözsüz ki, belə sistematik yanaşma tənqidçidən peşəkarlıq tələb edir.
Yuxarıda qeyd etdik ki, müəllif dostunun mətnlərini Asif Ata fəlsəfəsinə söykənərək ədəbi təhlil predmetinə cəlb edir. Ayaz İmranoğlu özünü məhz bu fəlsəfi təlimdə tapmış və identifikasiya etmiş qələm adamıdır. Onun özünüaxtarışları Ocaqla sonuclanır. Asif Ata nə deyirdi? Deyirdi ki, “ürəyinizdə Günəş olsun!” İşıqlı adamlar olmasa, dünya qaranlığa bürünər. Maarifçiliyin də mahiyyətində işıq, aydınlanma dayanır. Ziyalı sözünün kökündə “ziya” sözü var. Ziyalıya aydın deyirik, yəni toplumu aydınlığa çıxaran adam. Asif Ata bizə həqiqətin üfüqlərini göstərirdi, bizi yabançı ideologiyanın əlindən alıb özümüzə aparan yolları nişan verirdi. İnsanı ümidsizliyin bihuşdarından ayıldıb özünə inanmağa sövq edirdi, konformist düşüncəni alt-üst edirdi. Asif Ata özündən sonrakı nəslin düşüncəsinə ciddi şəkildə təsir göstərə bildi. Elə haqqında yazdığım kitab bunun ən gözəl nümunəsidir. “Üzərində əsməli” kitabında Asif Ata fəlsəfəsindən əsintilər var.
Mən bu kitabın məziyyətləri haqqında danışmayacam. Məqsədim bu deyil. Vaqif Osmanov və Ayaz İmranoğlu həyatım boyunca tanıdığım insanların içində seçilənlərdəndirlər. Riyasız, boyasız, təmənnasız, merkantil maraqlardan yüz verst uzaq, içində uşaq səmimiyyəti daşıyan bu adamlarla ünsiyyətdən, söhbətdən həmişə yüksək zövq almışam.
Bir dəfə Ayaz haqqında belə yazmışdım:
“Ayaz sanki zəhmətin yeriyən heykəlidir, zəhmət onun ilk baxışda sərt görünən simasında öz nəqqaşlığını edib. Bu sərt simanın dərinliklərində işıqla dolu bir cüt göz parlayır. Ürəyindəki işıq o sərt cizgiləri yumşaldır, ətrafdakıları da öz haləsinə bürüyür. Sadə adam necə olur deyə soruşsalar mən Ayaz İmranoğlunu nişan verərəm. Onun kimi! – deyərəm. Ayazı bizə sevdirən də onun bu böyük və möhtəşəm sadəliyidir”.
Çox qəribədir ki, içində işıq daşıyan “generator” adamlar bir-birini tez tapır və bu işığın əhatəsi bir az da böyüyür. İnsanın özünə ruhdaş, sirdaş axtarması arxetipik xarakter kəsb edir. Vaqiflə Ayazın dostluğu işığın böyüməsinə xidmət edir. Əslində onlar üç dostdurlar; şair Süleyman Abdulla bu trionu tamamladı. Bu da ayrıca bir yazı mövzusudur. Müəllif bu dostluğun söz qədər uzunömürlü olduğuna inamını belə ifadə edir:
“Günümüzün ünlü Söz adamları Süleyman Abdulla və Ayaz İmranoğlu (Nurayaz İnamsoy) ilə tanışlığımızın tarixi çox uzaqlara getməsə də tez isinişdik, bir-birimizə elə bağlandıq ki, sanki yarım əsrdir bir yerdəyik. Hətta beş-on dəqiqəlik əlüstü söhbətlərimizdə elə mətləblərdən danışırıq, fikir mübadiləsi edirik ki, bu da qısa zaman kəsiyində bir şeirin, içsəsin, harayın, deyimin, hekayənin, povestin yaranmasına bünövrə olur. Bu möhtəşəm “trio”nun təməlinin əsas özəyi əlahəzrət sözdür, söz qədər də yaşayacağına əminik”. (“Üzərində əsməli”, Bakı, 2019, səh.13)
“Üzərində əsməli” kitabında diqqətimi ən çox çəkən “Babanın Muradla söhbətləri” hissəsi oldu. Hesab edirəm ki, Ayazın nəvəsi Muradla söhbətləri uşaqlar üçün məntiqi düşünmə sənəti kimi dərsliklərə salınmalıdır. Baba ilə nəvə arasındakı dialoq, mükalimə o qədər ibrətamizdir ki, nəticədə nəvə mütləq kamil insan kimi yetişəcək. Baba uşağın psixologiyasına bələd olduğundan onun üçün anlaşılmaz olan nəsnələri sadə və aydın dildə ona izah edir. Babanın izahları nəvənin gözləri qarşısında mənəvi dünyanın qapılarını taybatay açır. Nəvə dünyanı suallarla kəşf edir və bu sirli dünyanın açarı babanın əlindədir. Babası balaca Murada İnam, İradə, Məslək, Əqidə haqqında danışır və uşaq bu anlayışların hər birini canlı insan kimi təsəvvür edir. Onlar Muradın dostlarıdır və onun gələcəkdə şəxsiyyət kimi yetişməsində hər birinin böyük rolu olacaq. Bu duyğu oxucuda dərin təəssürat oyadır. Kaş bütün babalar Ayaz İmranoğlu kimi müdrik olaydı.
Kitabda müəllifin Ayaz İmranoğlunun şeirləri üzərinə “Fikir gəzişmələri” də yer alır ki, bu aforizm yüklü fikirlər tutumu, sambalı, dərinliyi ilə oxucunu düşündürür. “İnamın gəlişi” qəzeti üçün apardıqları söhbət də əhatəliliyi ilə maraq doğurur.
Bu kitabı yazdığı üçün Vaqif müəllimə dərin təşəkkür düşür. Ayaz İmranoğlunun mətnlərinə sərraf gözüylə yanaşıb və onun söykəndiyi, istinad etdiyi ideoloji təməl prinsiplər nöqteyi-nəzərindən təhlil edərək müəyyən nəticələrə gəlib. Əlbəttə, bu çaparaq düşüncələr təhlil haqqında təhlil deyil, ürəkdən gələn dost sözüdür.
Bu kitabın çapdan çıxması və Ayazın doğum günü münasibətilə hər iki dostumu ürəkdən təbrik edirəm! Asif Ata demiş: “Ürəyinizdə həmişə Günəş olsun!”
Bölməyə aid digər xəbərlər
Tarix: 18-03-2019 00:22 | Bölmə: Kənan HACI
Vaqif Osmanovun “Üzərində əsməli” kitabı üzərinə notlar
Üzərində əsdiyimiz dəyərlər tədricən deformasiyaya uğrayır və biz bu prosesin qarşısında son dərəcə aciz bir durumdayıq. İnsan təfəkküründən sui-istifadə edənlər bəşəriyyəti təhdid edən silahlar ixtira edəndə bu şeytan əməlinin bizi hara aparıb çıxaracağını xəyalımıza belə gətirə bilməzdik. XXI əsrin ortalarına doğru irəliləyirik. Nələr baş verir? Texniki tərəqqi insanı elə bir yerə aparıb çıxaracaq ki, orda daha insana ehtiyac qalmayacaq. Robot qardaş bizim əvəzimizə bütün işləri görəcək və biz lazımsız əşya kimi tarixin zirzəmisinə atılmış olacağıq. Yuvah Noah Harari “XX əsr üçün 21 sual” kitabında artıq həyəcan təbili çalmaqdadır. Nanotexnoloji proseslər insanı öz həyat tərzinə tez-tez düzəlişlər etmək məcburiyyətində qoyur.
Belə bir zamanda bizim dəyərli aşardırmaçı-yazar dostumuz Vaqif Osmanov bir kitab yazır. Adı da belədir: “Üzərində əsməli”. Son dərəcə maraqlı və diqqətçəkən addır. Və bu kitab bizi insanlaşmağa səsləyir. İnsanların mənəvi yoxsulluqdan əziyyət çəkdiyi, ruhi tarazlığını itirdiyi bir çağda belə kitabların yazılması nə qədər gözəldir. Zatən, texniki tərəqqi qaçılmazdır, elm inkişaf etdikcə bəşəriyyəti də yeni epoxaya sürükləməkdədir. Amma və lakin... hər şeydən əvvəl biz insanıq axı. Ruhani mahiyyətin daşıyıcısıyıq. Saatın içindən batareyanı çıxaranda o işləmir, insanın içindəki batareya da Ruhdur. Ruhsuz insan cansız əşyadan heç nəylə fərqlənmir. Biz Ruhumuzun xilası üçün çalışırıq. Üzərində əsməli olduğumuz bir şey varsa, o da Ruhdur. Ruhumuzu öldürməyə çalışırlar, idrakımız isə müqavimət göstərir. Ruhumuzu qoruyanlar sadə və müdrik insanlardır, onlar heç vaxt heç yerdə gözə görünməzlər, ruhani həyat tərzi onlara öyünmək imkanı vermir. Mütəvazi bir ömrün içində böyük ideyaları əzmlə, inadla, böyük inam hissiylə çiyinlərində daşıyırlar. Vaqif Osmanov da bu qəbil insanlardandır.
Mən onu ədəbi-tənqidi yazılarından tanımışam. Sonralar öyrəndim ki, tamamilə başqa sahədə çalışır, hidrometeorologiya üzrə mütəxəssisdir. Sən demə, yerin landşaftına yaxşı bələd olduğu kimi, ədəbiyyatı da meteoroloji hadisə kimi dərindən öyrənib tədqiq etməyi bacarır. “Üzərində əsməli” kitabı qələm dostumuz Ayaz İmranoğlunun yaradıcılığına fərqli baxış ortaya qoyur. Onlar yaxın dost olmaqdan əlavə həm də ruhdaşdırlar. Bizdə dostun dost haqqında yazması birmənalı qarşılanmasa da düşünürəm ki, əsl dost haqqında elə xas dost yazmalıdır. (Bir az yanıltmaca oxşadı deyəsən.) Çünki onu hamıdan yaxşı tanıyan da elə öz dostudur.
Kitaba Asif Ata Ocağını uzun illərdən bəri sönməyə qoymayan dəyərli düşüncə adamı Safruh ön söz yazıb. Bu da təbiidir. Vaqif Osmanov bu kitabı Mütləqə İnam nöqteyi-nəzərindən qələmə alıb, Ayazın sosial-ictimai və emosional faktorlar üzərində qurulan bədii mətnlərindəki Mütləqə İnam fəlsəfəsini tədqiq edərək çox maraqlı nəticələrə gəlib. Ayazın mətbuatda ara-sıra hekayələrinə, şeirlərinə rast gəlirəm. Onun minimalist şeirlərində, ibrətamiz hekayələrində səngiməyən bir ağrı var, hər bir qələm adamının içini didən bu ağrını Ayaz fərqli, özünəməxsus şəkildə ifadə edir. Vaqif müəllim yazıçının “Təzə gəlin”, “Məcnunsuz dünya” povestlərində, “Göynurun üsyanı”, “Dayə” hekayələrindəki mifologiyadan, folklordan, xalq inanclarından qaynaqlanan məqamları ədəbi tənqid nöqteyi-nəzərindən incələyir. Hiss olunur ki, müəllif ədəbi fakta, hadisəyə hərtərəfli bələd olmaqla yanaşı həmin faktın, hadisənin mənşəyini, törəmə səbəblərini, təzahür kontekstini də təfərrüatı ilə bilir. O, bu mətnlərin fəlsəfəsini və Mütləqə İnam ideyasının bu mətnlərdəki təzahürünün modelini müəyyənləşdirir. Ən diqqətçəkən cəhət odur ki, kitabın müəllifi Ayazın yazılarını təhlil etdikcə həm də Mütləqə İnam fenomeninin genotipini araşdırır. Bu fəlsəfənin yaradıcısı bir insan, filosof olaraq həyatını bir ictimai hadisə kimi yaşamağı bacardı. Onun fəlsəfi təliminin kökündə Zərdüştlük dayanırdı. Bu, Asif Ata fenomeninin genotipidir. Vaqif Osmanov da bu ideyaları öz yaradıcılığında daşıyan bir yazıçının şeir və hekayələrinə məhz bu prizmadan yanaşır, zərrə qədər də bu xəttdən kənara çıxmır. Sözsüz ki, belə sistematik yanaşma tənqidçidən peşəkarlıq tələb edir.
Yuxarıda qeyd etdik ki, müəllif dostunun mətnlərini Asif Ata fəlsəfəsinə söykənərək ədəbi təhlil predmetinə cəlb edir. Ayaz İmranoğlu özünü məhz bu fəlsəfi təlimdə tapmış və identifikasiya etmiş qələm adamıdır. Onun özünüaxtarışları Ocaqla sonuclanır. Asif Ata nə deyirdi? Deyirdi ki, “ürəyinizdə Günəş olsun!” İşıqlı adamlar olmasa, dünya qaranlığa bürünər. Maarifçiliyin də mahiyyətində işıq, aydınlanma dayanır. Ziyalı sözünün kökündə “ziya” sözü var. Ziyalıya aydın deyirik, yəni toplumu aydınlığa çıxaran adam. Asif Ata bizə həqiqətin üfüqlərini göstərirdi, bizi yabançı ideologiyanın əlindən alıb özümüzə aparan yolları nişan verirdi. İnsanı ümidsizliyin bihuşdarından ayıldıb özünə inanmağa sövq edirdi, konformist düşüncəni alt-üst edirdi. Asif Ata özündən sonrakı nəslin düşüncəsinə ciddi şəkildə təsir göstərə bildi. Elə haqqında yazdığım kitab bunun ən gözəl nümunəsidir. “Üzərində əsməli” kitabında Asif Ata fəlsəfəsindən əsintilər var.
Mən bu kitabın məziyyətləri haqqında danışmayacam. Məqsədim bu deyil. Vaqif Osmanov və Ayaz İmranoğlu həyatım boyunca tanıdığım insanların içində seçilənlərdəndirlər. Riyasız, boyasız, təmənnasız, merkantil maraqlardan yüz verst uzaq, içində uşaq səmimiyyəti daşıyan bu adamlarla ünsiyyətdən, söhbətdən həmişə yüksək zövq almışam.
Bir dəfə Ayaz haqqında belə yazmışdım:
“Ayaz sanki zəhmətin yeriyən heykəlidir, zəhmət onun ilk baxışda sərt görünən simasında öz nəqqaşlığını edib. Bu sərt simanın dərinliklərində işıqla dolu bir cüt göz parlayır. Ürəyindəki işıq o sərt cizgiləri yumşaldır, ətrafdakıları da öz haləsinə bürüyür. Sadə adam necə olur deyə soruşsalar mən Ayaz İmranoğlunu nişan verərəm. Onun kimi! – deyərəm. Ayazı bizə sevdirən də onun bu böyük və möhtəşəm sadəliyidir”.
Çox qəribədir ki, içində işıq daşıyan “generator” adamlar bir-birini tez tapır və bu işığın əhatəsi bir az da böyüyür. İnsanın özünə ruhdaş, sirdaş axtarması arxetipik xarakter kəsb edir. Vaqiflə Ayazın dostluğu işığın böyüməsinə xidmət edir. Əslində onlar üç dostdurlar; şair Süleyman Abdulla bu trionu tamamladı. Bu da ayrıca bir yazı mövzusudur. Müəllif bu dostluğun söz qədər uzunömürlü olduğuna inamını belə ifadə edir:
“Günümüzün ünlü Söz adamları Süleyman Abdulla və Ayaz İmranoğlu (Nurayaz İnamsoy) ilə tanışlığımızın tarixi çox uzaqlara getməsə də tez isinişdik, bir-birimizə elə bağlandıq ki, sanki yarım əsrdir bir yerdəyik. Hətta beş-on dəqiqəlik əlüstü söhbətlərimizdə elə mətləblərdən danışırıq, fikir mübadiləsi edirik ki, bu da qısa zaman kəsiyində bir şeirin, içsəsin, harayın, deyimin, hekayənin, povestin yaranmasına bünövrə olur. Bu möhtəşəm “trio”nun təməlinin əsas özəyi əlahəzrət sözdür, söz qədər də yaşayacağına əminik”. (“Üzərində əsməli”, Bakı, 2019, səh.13)
“Üzərində əsməli” kitabında diqqətimi ən çox çəkən “Babanın Muradla söhbətləri” hissəsi oldu. Hesab edirəm ki, Ayazın nəvəsi Muradla söhbətləri uşaqlar üçün məntiqi düşünmə sənəti kimi dərsliklərə salınmalıdır. Baba ilə nəvə arasındakı dialoq, mükalimə o qədər ibrətamizdir ki, nəticədə nəvə mütləq kamil insan kimi yetişəcək. Baba uşağın psixologiyasına bələd olduğundan onun üçün anlaşılmaz olan nəsnələri sadə və aydın dildə ona izah edir. Babanın izahları nəvənin gözləri qarşısında mənəvi dünyanın qapılarını taybatay açır. Nəvə dünyanı suallarla kəşf edir və bu sirli dünyanın açarı babanın əlindədir. Babası balaca Murada İnam, İradə, Məslək, Əqidə haqqında danışır və uşaq bu anlayışların hər birini canlı insan kimi təsəvvür edir. Onlar Muradın dostlarıdır və onun gələcəkdə şəxsiyyət kimi yetişməsində hər birinin böyük rolu olacaq. Bu duyğu oxucuda dərin təəssürat oyadır. Kaş bütün babalar Ayaz İmranoğlu kimi müdrik olaydı.
Kitabda müəllifin Ayaz İmranoğlunun şeirləri üzərinə “Fikir gəzişmələri” də yer alır ki, bu aforizm yüklü fikirlər tutumu, sambalı, dərinliyi ilə oxucunu düşündürür. “İnamın gəlişi” qəzeti üçün apardıqları söhbət də əhatəliliyi ilə maraq doğurur.
Bu kitabı yazdığı üçün Vaqif müəllimə dərin təşəkkür düşür. Ayaz İmranoğlunun mətnlərinə sərraf gözüylə yanaşıb və onun söykəndiyi, istinad etdiyi ideoloji təməl prinsiplər nöqteyi-nəzərindən təhlil edərək müəyyən nəticələrə gəlib. Əlbəttə, bu çaparaq düşüncələr təhlil haqqında təhlil deyil, ürəkdən gələn dost sözüdür.
Bu kitabın çapdan çıxması və Ayazın doğum günü münasibətilə hər iki dostumu ürəkdən təbrik edirəm! Asif Ata demiş: “Ürəyinizdə həmişə Günəş olsun!”
Müəllifin bütün yazıları - Kənan HACI
Bölməyə aid digər xəbərlər
9-03-2023, 16:34
Kənan HACI - Əzizə Cəfərzadənin oxuculara tanış olmayan romanı - “Qobustan çökəklərində”
26-12-2022, 17:30
Kənan HACI - Azərbaycanın dünya ədəbiyyatındakı boş qalmış yeri - Kənan Hacı yazır
15-08-2022, 17:31
“Hamı yoldan yarısın...” - Kənan Hacı yazır
4-07-2022, 12:08
Yazıçının son əsəri - “Eşq sultanı” - Kənan Hacı yazır
31-01-2022, 10:43
Epifaniya və ya “Omikron” mövsümü - Kənan Hacı yazır
3-04-2020, 17:50
Kənan HACI - Virussuz dünya və ya Hararinin görə bilmədiyi fəlakət - Kənan Hacı yazır
Deputatlığa namizəd Milli Məclisdə təmsil etmək istədiyi bölgənin problemlərinin təsnifatını artıq ağlına yazıb və işə nədən başlayacağını sıralayıb
Qüdrət Həsənquliyev: “Düşmənçiliyə son qoymaq üçün ədalətli sülhə nail olmaq gərəkdir. Bunun üçün ya tərəflər 1991-ci ilin sərhədləri çərçivəsində bir-birinin ərazi bütövlüyünü tanıyır, ya da ərazi mübadiləsinə gedirlər. Amma indiki mərhələdə bu, az inandırıcı görünür”
“Tənha insanın monoloqu”nun ssenari müəllifi və rejissoru deyir ki, kinomuzu yaşatmaq və irəli aparmaq üçün film istehsalını artırmalı və onun bazarını düşünməliyik
Mirəli Sarızadə: “Gənc yaşımda arzum həyata keçdi, inşallah, yeni mövsümdə teatrımızın səhnəsində də Məcnun obrazı ilə tamaşaçılar qarşısına çıxacam”
