00:24 / 23-03-2025
Azərbaycan millisi uduzub
00:23 / 23-03-2025
Əli Kərimlinin mühafizəçisi saxlanılıb
23:15 / 22-03-2025
Ramazanın 23-cü gününün duası - İmsak və iftar vaxtı
21:55 / 22-03-2025
Dünya şöhrətli memarın yeni layihəsi Tbilisidə reallaşacaq - Fotolar
13:01 / 22-03-2025
Külək güclənəcək, dolu və qar yağacaq
12:28 / 22-03-2025
Qar uçqununda həlak olmuş əsgərlərimizlə vida mərasimi keçirilib - Foto
12:12 / 22-03-2025
Jurnalist Etibar Cəbrayıloğluya ağır itki üz verib
11:58 / 22-03-2025
Qazaxıstanda unikal festival keçirilir
11:52 / 22-03-2025
9 May paradında kimlər iştirak edəcək?
11:48 / 22-03-2025
Roma Papasının dili tutulub?
11:40 / 22-03-2025
Tramp: “Tesla” vandalları cəzalandırılacaq!
11:30 / 22-03-2025
Azərbaycan Qırğızıstana yardım göndərib - Foto
11:04 / 22-03-2025
Ağdamda silahlı şəxs tutulub
23:33 / 21-03-2025
Məsud Pezeşkian İlham Əliyevə məktub yazıb
20:11 / 21-03-2025
Çin lideri Azərbaycan prezidentinə təbrik məktubu göndərib
17:50 / 21-03-2025
Qar uçqununa düşən əsgərlərimizin meyiti tapılıb - (Yenilənib) - Foto
15:03 / 21-03-2025
Putin İlham Əliyevi təbrik edib
14:39 / 21-03-2025
Ərdoğan İlham Əliyevə məktub göndərib
13:47 / 21-03-2025
Quzu əti - Hekayə
12:30 / 21-03-2025
Ərdoğan: Fələstinlilərə dəstəyimizi davam etdirəcəyik
12:20 / 21-03-2025
Paşinyan tələsir, Bakıda niyə belə astagəldirlər?
12:09 / 21-03-2025
Sabahın hava proqnozu açıqlanıb
12:05 / 21-03-2025
Mirzoyan əsassız iddialar səsləndirir
11:33 / 21-03-2025
Ordumuzun mövqeləri üç istiqamətdən atəşə tutulub
11:13 / 21-03-2025
Yubilyar diplomata dini orden veriblər
11:09 / 21-03-2025
“DR” “prezidenti” Kiyevlə razılaşmadan danışıb
11:04 / 21-03-2025
Ukrayna Krımı hədəfə alıb?
11:00 / 21-03-2025
Fazil Mustafaya sui-qəsdə görə tutulmuş Səricanovun oğlunu da həbs ediblər
10:54 / 21-03-2025
Birlik rəhbəri barəsində ev dustaqlığı tədbiri seçilib
09:45 / 21-03-2025
Rayonlara qar yağıb
21:41 / 18-03-2025
Tramp ilə Putin arasında telefon danışığı olub - (Yenilənib)
18:30 / 18-03-2025
Prezident və xanımı Suqovuşanda məscidin açılışında iştirak ediblər - (Yenilənib) - Fotolar
20:37 / 20-03-2025
Tramp Tehrana 2 aylıq möhlət verib: ya yeni saziş, ya da...
17:50 / 21-03-2025
Qar uçqununa düşən əsgərlərimizin meyiti tapılıb - (Yenilənib) - Foto
15:21 / 18-03-2025
Nazirlər Kabinetində müşavirə: qəzalı binalarla bağlı məsələ müzakirəyə çıxarılıb - Foto
15:50 / 18-03-2025
Proseslər Ukraynanın xeyrinə dəyişir
18:02 / 18-03-2025
Ermənilər atəşkəsi pozub, ondan sui-istifadə etməyə çalışırlar - Tofiq Zülfüqarov
12:20 / 18-03-2025
İlham Əliyev Qarabağda Novruz tonqalını alovlandırıb - (Yenilənir)
21:19 / 19-03-2025
Ermənilər Azərbaycana qarşı növbəti təxribata əl atıb
08:06 / 18-03-2025
Bu gün İlaxır çərşənbə qeyd olunur
00:06 / 20-03-2025
Azərbaycanda 12 günlük tətil başlayıb
Həqiqət naminə bədii yalan - Kənan Hacı yazır
Tarix: 20-01-2021 19:21 | Bölmə: Kənan HACI
Hansısa tarixi şəxsiyyət haqqında əsər yazırsansa, tarix kitabında yazılanları təkrarlamamalısan. Ədəbiyyat faktlarla üst-üstə düşməyən bədii gerçəklik yaradır. Rus yazıçısı Yuri Belov yazır ki, Tolstoyun yaratdığı Kutuzov tarixdə yaşamış Kutuzovdan tamamilə fərqli bir obrazdır. Ədəbiyyatdan həqiqəti əks etdirməyi deyil, həyatın mahiyyətinə nüfuz edə bilməyi tələb etmək lazımdır. Söhbət bədii əsərdən gedirsə, burada hətta real personajlar bədii fikrin inkişafı üçün həqiqətə uyğun olmayan addımlar ata bilərlər. Sənət bədii həqiqətin dərinliyinə enə bilmək, həyatın mahiyyətini göstərə bilmək üçün bədii yalandan istifadəyə yol verir. Dövrün tarixi mənzərəsini geniş görə bilmək üçün ona həm sənədlərin, həm də əfsanələrin gözüylə baxmaq lazım gəlir. Əgər sən hansısa gerçək qəhrəmanın həyatını qələmə alırsansa, bu həyat yazıçının yaradıcılıq mətbəxində formasını dəyişərək tamamilə başqa cür təzahür edir. Yazıçı eyni zamanda həm sənədliliyə, həm bədiiliyə yönəlir, bunların arasında balansı qoruyub saxlayır.
Hal-hazırda iki şəhid haqqında paralel olaraq iki roman üzərində işləyirəm. Yaradıcı həyatım boyu bu qədər çətinlik çəkdiyim olmayıb. Heç vaxt sifarişlə nəsə yazmamışam, istər-istəməz özünü çərçivədə hiss edirsən, bədii manevrlər etməyə ehtiyat edirsən, təxəyyülünü cilovlayırsan, daha çox fakta söykənməyə çalışırsan. Sonra düşünürsən ki, sən sadəcə, konstatasiya ilə məşğulsan. Qızıl ortanı tutub getmək çox çətin görünür. Şahidlərin şablon, standart fikirləri sənə heç bir material verməyəndə təxəyyülünü işə salmağa məcbur olursan. Başqa əlac qalmır. Yazıçı üçün ən çox çətinlik yaradan məhz bu məqamdır. Necə edəsən ki, həqiqətə sadiq qalasan, faktı təhrif etməyəsən? İnsanlar hiss və yaşantılarını ifadə etməkdə çətinlik çəkirlər, hadisələri sanki unutmuş kimi görünürlər yaxud danışmaq istəmirlər. Belə olan halda yazıçı fantaziyası köməyə yetir.
Amma şəhidlər haqqında, onların döyüş yolu haqqında yazmaq hər bir Azərbaycan yazıçısının mənəvi borcudur. Peşəkar qələm sahibi, tanınmış jurnalist Aida Eyvazlının “Qalibiyyət: şahidlər və şəhidlər” ikicildliyini oxuyanda heyrətə gəlmişdim. Bu kitab aprel döyüşlərinin salnaməsidir. Mən bu əsəri roman kimi oxudum və gerçəkdən də bu əsər publisistikadan daha çox roman janrına daha yaxındır. Bir dəfə də bu haqda yazmışdım; bir qadının ürəyi üçün bu yük çox ağırdır. Həssas, kövrək qadın qəlbi şəhid analarının ağrısını, kədərini özündə necə daşıya, onu necə sözə çevirə bilib?! Sonra düşündüm ki, Vətən sevgisi, vətəndaşlıq duyğusu yazıçının qələmi üçün lampadakı fitil rolunu oynayır, o fitil yandıqca ürəyinin odunda bişən sözlər bir-birinin yanında düzülür. Təbii ki, bundan belə ədəbiyyatımızda qalibiyyət mövzusu daha geniş işlənəcək, bədii əsərlər yazılacaq. Mən bir neçə il bundan öncə aprel döyüşləriylə bağlı “İsgəndər şikəstəsi” adlı kinopovest yazdım. Ötən il Qarabağ savaşıyla bağlı bir neçə hekayə yazdım, mətbuatda çap olundu. İndi də iki roman üzərində çalışıram. Düşünürəm ki, bu əsərləri bitirdikdən sonra uzun müddət dincəlmək lazım gələcək. Səhhətimdə yaranan problemlər əvvəlki templə işləməyə imkan vermir. Ola bilsin, bundan sonra daha heç nə yazmayım.
2019-cu ildə Nuru Paşanın başçılığı ilə Qafqaz İslam Ordusunun Bakıya gəlişiylə bağlı “Hacı İsgəndər” romanını yazdım, kitab çap olundu. Kitabın təqdimatı ərəfəsində pandemiya səbəbindən bütün tədbirlər ləğv edildi. O kitab da diqqətdən kənarda qaldı. Türkiyədə şeirlər, Bakıda hekayələr kitablarım çap olundu. Yeni esselər yazdım. Ötən ilin yayında “Kəpənək vadisi” adlı bir roman yazdım. Yəqin ki, bu il imkan olsa, o romanı kitab halında çap etdirəcəyəm. Pandemiyanın bu il bitəcəyinə ümid edirəm. İndi məni ən çox qayğılandıran isə üzərində çalışdığım iki romandır. İstərdim ki, qələbə ilə bitən Zəfər savaşımızda mənim də qələm adamı olaraq kiçik bir payım olsun.
Bölməyə aid digər xəbərlər
Tarix: 20-01-2021 19:21 | Bölmə: Kənan HACI
Hansısa tarixi şəxsiyyət haqqında əsər yazırsansa, tarix kitabında yazılanları təkrarlamamalısan. Ədəbiyyat faktlarla üst-üstə düşməyən bədii gerçəklik yaradır. Rus yazıçısı Yuri Belov yazır ki, Tolstoyun yaratdığı Kutuzov tarixdə yaşamış Kutuzovdan tamamilə fərqli bir obrazdır. Ədəbiyyatdan həqiqəti əks etdirməyi deyil, həyatın mahiyyətinə nüfuz edə bilməyi tələb etmək lazımdır. Söhbət bədii əsərdən gedirsə, burada hətta real personajlar bədii fikrin inkişafı üçün həqiqətə uyğun olmayan addımlar ata bilərlər. Sənət bədii həqiqətin dərinliyinə enə bilmək, həyatın mahiyyətini göstərə bilmək üçün bədii yalandan istifadəyə yol verir. Dövrün tarixi mənzərəsini geniş görə bilmək üçün ona həm sənədlərin, həm də əfsanələrin gözüylə baxmaq lazım gəlir. Əgər sən hansısa gerçək qəhrəmanın həyatını qələmə alırsansa, bu həyat yazıçının yaradıcılıq mətbəxində formasını dəyişərək tamamilə başqa cür təzahür edir. Yazıçı eyni zamanda həm sənədliliyə, həm bədiiliyə yönəlir, bunların arasında balansı qoruyub saxlayır.
Hal-hazırda iki şəhid haqqında paralel olaraq iki roman üzərində işləyirəm. Yaradıcı həyatım boyu bu qədər çətinlik çəkdiyim olmayıb. Heç vaxt sifarişlə nəsə yazmamışam, istər-istəməz özünü çərçivədə hiss edirsən, bədii manevrlər etməyə ehtiyat edirsən, təxəyyülünü cilovlayırsan, daha çox fakta söykənməyə çalışırsan. Sonra düşünürsən ki, sən sadəcə, konstatasiya ilə məşğulsan. Qızıl ortanı tutub getmək çox çətin görünür. Şahidlərin şablon, standart fikirləri sənə heç bir material verməyəndə təxəyyülünü işə salmağa məcbur olursan. Başqa əlac qalmır. Yazıçı üçün ən çox çətinlik yaradan məhz bu məqamdır. Necə edəsən ki, həqiqətə sadiq qalasan, faktı təhrif etməyəsən? İnsanlar hiss və yaşantılarını ifadə etməkdə çətinlik çəkirlər, hadisələri sanki unutmuş kimi görünürlər yaxud danışmaq istəmirlər. Belə olan halda yazıçı fantaziyası köməyə yetir.
Amma şəhidlər haqqında, onların döyüş yolu haqqında yazmaq hər bir Azərbaycan yazıçısının mənəvi borcudur. Peşəkar qələm sahibi, tanınmış jurnalist Aida Eyvazlının “Qalibiyyət: şahidlər və şəhidlər” ikicildliyini oxuyanda heyrətə gəlmişdim. Bu kitab aprel döyüşlərinin salnaməsidir. Mən bu əsəri roman kimi oxudum və gerçəkdən də bu əsər publisistikadan daha çox roman janrına daha yaxındır. Bir dəfə də bu haqda yazmışdım; bir qadının ürəyi üçün bu yük çox ağırdır. Həssas, kövrək qadın qəlbi şəhid analarının ağrısını, kədərini özündə necə daşıya, onu necə sözə çevirə bilib?! Sonra düşündüm ki, Vətən sevgisi, vətəndaşlıq duyğusu yazıçının qələmi üçün lampadakı fitil rolunu oynayır, o fitil yandıqca ürəyinin odunda bişən sözlər bir-birinin yanında düzülür. Təbii ki, bundan belə ədəbiyyatımızda qalibiyyət mövzusu daha geniş işlənəcək, bədii əsərlər yazılacaq. Mən bir neçə il bundan öncə aprel döyüşləriylə bağlı “İsgəndər şikəstəsi” adlı kinopovest yazdım. Ötən il Qarabağ savaşıyla bağlı bir neçə hekayə yazdım, mətbuatda çap olundu. İndi də iki roman üzərində çalışıram. Düşünürəm ki, bu əsərləri bitirdikdən sonra uzun müddət dincəlmək lazım gələcək. Səhhətimdə yaranan problemlər əvvəlki templə işləməyə imkan vermir. Ola bilsin, bundan sonra daha heç nə yazmayım.
2019-cu ildə Nuru Paşanın başçılığı ilə Qafqaz İslam Ordusunun Bakıya gəlişiylə bağlı “Hacı İsgəndər” romanını yazdım, kitab çap olundu. Kitabın təqdimatı ərəfəsində pandemiya səbəbindən bütün tədbirlər ləğv edildi. O kitab da diqqətdən kənarda qaldı. Türkiyədə şeirlər, Bakıda hekayələr kitablarım çap olundu. Yeni esselər yazdım. Ötən ilin yayında “Kəpənək vadisi” adlı bir roman yazdım. Yəqin ki, bu il imkan olsa, o romanı kitab halında çap etdirəcəyəm. Pandemiyanın bu il bitəcəyinə ümid edirəm. İndi məni ən çox qayğılandıran isə üzərində çalışdığım iki romandır. İstərdim ki, qələbə ilə bitən Zəfər savaşımızda mənim də qələm adamı olaraq kiçik bir payım olsun.
Müəllifin bütün yazıları - Kənan HACI
Bölməyə aid digər xəbərlər
9-03-2023, 16:34
Kənan HACI - Əzizə Cəfərzadənin oxuculara tanış olmayan romanı - “Qobustan çökəklərində”
26-12-2022, 17:30
Kənan HACI - Azərbaycanın dünya ədəbiyyatındakı boş qalmış yeri - Kənan Hacı yazır
15-08-2022, 17:31
“Hamı yoldan yarısın...” - Kənan Hacı yazır
4-07-2022, 12:08
Yazıçının son əsəri - “Eşq sultanı” - Kənan Hacı yazır
31-01-2022, 10:43
Epifaniya və ya “Omikron” mövsümü - Kənan Hacı yazır
3-04-2020, 17:50
Kənan HACI - Virussuz dünya və ya Hararinin görə bilmədiyi fəlakət - Kənan Hacı yazır
Qüdrət Həsənquliyevin fikrincə, Tramp görsə ki, Ukrayna qalib gəlir, Rusiyaya təkcə siyasi yox, hərbi dəstək də verəcək
"Xalq qəzeti"nin şöbə müdiri deyir ki, ömrü boyu özünü axtaran, dəfələrlə yanından ötüb keçən o qədər insan var ki
Nadir Azməmmədov: “Təəssüf ki, indi rejissor olmaq, kino və serial çəkmək adiləşib, bəzən bunun məsuliyyətini dərk etmirlər”
Türkiyədə yaşayan Əməkdar artist deyir ki, siyasilərin illərlə həllinə çalışdığı hansısa bir məsələni bəzən uğurlu bir musiqi əsəri həll edə bilər
Qüdrət Həsənquliyev: “Düşmənçiliyə son qoymaq üçün ədalətli sülhə nail olmaq gərəkdir. Bunun üçün ya tərəflər 1991-ci ilin sərhədləri çərçivəsində bir-birinin ərazi bütövlüyünü tanıyır, ya da ərazi mübadiləsinə gedirlər. Amma indiki mərhələdə bu, az inandırıcı görünür”
