18:09 / 05-07-2025
Mingəçevirdə iki qayıq toqquşub - Beş nəfər xəsarət alıb
14:30 / 05-07-2025
Sabah yağış yağacaq
14:16 / 05-07-2025
Akademik Yusif Məmmədəliyevin 120 illiyi qeyd ediləcək - Sərəncam
12:19 / 05-07-2025
“AzerGold”-un qiymətli metal satışından gəlirləri artıb
12:09 / 05-07-2025
Beş kollecə direktor təyin ediblər - Siyahı
12:04 / 05-07-2025
Sadiq Qurbanov: “Xankəndidə keçirilən ECO Zirvəsi Azərbaycanın qələbəsidir”
10:36 / 05-07-2025
DTX-nin Akademiyasında növbəti məzun buraxılışı olub - Video
10:35 / 05-07-2025
Türkiyəyə güclü qar yağıb
10:31 / 05-07-2025
Kürdə boğulan 19 yaşlı gəncin meyiti tapılıb
10:09 / 05-07-2025
Azərbaycanlı “qanuni oğru”lar barədə qərar verilib
09:26 / 05-07-2025
Aşura günü ilə bağlı qanvermə aksiyası başlayıb
19:49 / 04-07-2025
Şəmkirdə üç uşaq göldə batıb - Yenilənib
19:48 / 04-07-2025
İran prezidenti Qarabağa gəlib - (Yenilənib)
19:46 / 04-07-2025
Qərbi Azərbaycana qayıdışın hüquqi əsasları müzakirə olunub - Fotolar
19:14 / 04-07-2025
Ərdoğanı Füzulidən yola salıblar - (Yenilənib) - Foto
18:42 / 04-07-2025
İlham Əliyevlə İran prezidenti arasında görüş olub - Fotolar (Yenilənib)
18:35 / 04-07-2025
Ukrayna və ABŞ prezidentləri telefonla danışıblar
18:25 / 04-07-2025
Müsavat Rusiya səfirliyi qarşısında aksiya keçirmək istəyir
18:19 / 04-07-2025
DTX-nın saxladığı sabiq diplomatın məhkəməsi başlayıb
18:01 / 04-07-2025
Ali Məhkəmə inzibati mübahisələrə dair işlərlə bağlı qərar qəbul edib
17:42 / 04-07-2025
Şavkat Mirziyoyevin Azərbaycana səfəri başa çatıb
17:21 / 04-07-2025
Deputatlar daha 15 qanuna dəyişiklik edəcək - Siyahı
17:05 / 04-07-2025
Fransada “səssiz etiraz”: ABŞ demokratiyasına şübhə ilə yanaşırlar
16:59 / 04-07-2025
Sadır Japarovun Azərbaycana səfəri başa çatıb
16:33 / 04-07-2025
ECO-nun növbəti sammiti İranda keçiriləcək
16:31 / 04-07-2025
Ərdoğan ilə Pezeşkian Xankəndidə görüşüblər
16:20 / 04-07-2025
Meyxanaçı azadlığa buraxılıb
16:17 / 04-07-2025
Azərbaycan diaspor rəhbəri Rusiya vətəndaşlığından çıxarılıb
16:01 / 04-07-2025
Xankəndidə 17-ci Zirvə görüşü: ölkə başçıları mesajlar verir - (Yenilənib) - Fotolar
15:47 / 04-07-2025
Üç şəhidimiz Kəlbəcərdə dəfn edilib - Fotolar
21:03 / 30-06-2025
Rusiyada öldürülən qardaşların cənazəsi Azərbaycana gətirilib - (Yenilənib)
13:01 / 01-07-2025
Ərdoğan “ikinci vətən”indən niyə küsüb?
13:16 / 02-07-2025
Mədəniyyət nazirinə kulturoloji tövsiyə - Akif Əli yazır
14:40 / 03-07-2025
İlham Əliyev Qarabağa səfər edib - (Yenilənib+) - Fotolar
07:52 / 01-07-2025
ABŞ gözlənilmədən Moskvaya ultimatum verib
12:16 / 02-07-2025
Cəlaloğlu: Güzəştə getsək, Rusiya daha ağır şərtlərlə üstümüzə gələcək
19:48 / 04-07-2025
İran prezidenti Qarabağa gəlib - (Yenilənib)
10:26 / 02-07-2025
Azərbaycana qarşı mənəvi-siyasi strategiya: Rusiya nəyə nail olmaq istəyir?
15:33 / 02-07-2025
Rusiya daha da aqressivləşir
14:53 / 01-07-2025
Təkrar sertifikatlaşdırma: 2006 müəllim keçid balını toplaya bilməyib
16:55 / 02-07-2025
Professor: Rusiya başını itirmiş ayı kimi davranır
Çinar kimi əzəmətli... - Kənan Hacı yazır
Tarix: 16-04-2022 12:14 | Bölmə: Kənan HACI
Kənan HACI
Ötən il yazıb bitirdiyim “Hakimə açılan atəş” romanının baş qəhrəmanı Cəbrayıl torpağının yetişdirdiyi hakim Məhərrəm Məmmədovdur. Onun keçdiyi həyat yoluna bələd olmaq üçün həmyerliləriylə mütəmadi görüşlərim olurdu. Cəbrayılın mərd və mübariz insanlarıyla söhbətlər içimdə bir ümid küləyinin əsməsinə səbəb oldu. Tanınmış vəkil Adəm Məmmədovla Cocuq Mərcanlı səfərimizdən cəmi bir həftə sonra Azərbaycan Ordusu Ali Baş Komandanın əmriylə səfərbər olub haqq işimiz uğrunda savaşa qalxdı. 44 günlük Vətən Müharibəsi xalqımızın parlaq qələbəsi ilə bitdi. Adəm Məmmədov iyirmi yeddi ildən sonra atasının Böyük Mərcanlıdakı məzarını ziyarət edə bildi.
Cəbrayılı heç vaxt görməmişdim. Amma böyük yazıçımız Sabir Əhmədlinin əsərlərində dəfələrlə o yerlərə xəyali səyahətlər etmişdim. Ziyarat dağı, Dağ Tumas, tarixlərə şahidlik etmiş Xudafərin körpüsü həmişə görmək istədiyim yerlərdən olub. Tale elə gətirib ki, jurnalistikada çalışdığım illərdə xeyli cəbrayıllı dostlar qazanmışam. “İki sahil” qəzetinin baş redaktor müavini, əməkdar jurnalist İsmayıl Hacıyev mənim ilk yazılarımın redaktoru olub və qəzetdə mənə meydan verib. Xalq yazıçımız Sabir Əhmədli “Çəhrayı qan” kitabıma ön söz yazıb.
Haqqında yazmaq istədiyim insan isə başdan-başa zəhmətlə yoğrulmuş bir ömrün yiyəsidir. Ona Cəbrayılın xan çinarı deyirdilər. Qarabağda Abasqulu Fərzəliyevi tanımayan insan tapa bilməzsiniz. Parlament müxbiri olduğum zamanlarda ondan qəzet üçün bəzi açıqlamalar aldığımı xatırlayıram. Jurnalistlərə qarşı olduqca diqqətli idi. Verilən suallara da geniş və əhatəli cavablar verərdi.
Onun yaşadığı dövrün ruhunu duymaq, havasını anlamaq üçün gərək sosializm quruluşunun mahiyyəti haqda müəyyən təsəvvürün olsun. Həmin quruluşda kişi kimi yaşamaq, xalqa, millətə vicdanla, ləyaqətlə xidmət etmək hər ziyalının çəkə biləcəyi bir yük deyildi. Abasqulu Fərzəliyev sadə bir ailənin övladı idi, uşaqlığı müharibə illərinə düşmüşdü, olduqca ağır, məşəqqətli günlərin şahidi olmuşdu. Tanınmış jurnalist Məsaim Abdullayev onun haqqında “Cəbrayılın xan çinarı” adlı kitab yazıb. Bu kitab Abasqulu müəllimin ömrünün bütün mərhələlərini özündə əks etdirir. Onun nəvəsi, hüquqşunas, vəkil dostum Mədail Fərzəliyev bu kitabı mənə bağışlayanda “mütləq oxuyacam” dedim. Yeri gəlmişkən, Mədail bəy ixtisasca hüquqşünas olsa da sözün əsl mənasında ədəbiyyat aşiqidir. Onun zəngin mütaliəsi, ədəbi zövqü məndə xoş bir heyrət hissi doğurur. Düşünürəm ki, onun ədəbiyyat sevgisi yetişdiyi mühitin, aldığı tərbiyənin bəhrəsidir.
Abasqulu Fərzəliyev haqqında yazmaq ehtiyacı duydum. Çox çətin bir həyat yaşayıb, zəmanənin hər sifətini görüb. Müharibə gedən zaman atası xəstələnib yatağa düşür, az sonra dünyasını dəyişir, onlara himayədarlıq edən əmisini də cəbhəyə aparırlar. Böyük bir ailənin yükü anası Zibeydə xanımın üzərinə düşür. Balaca Abasqulu həyatın sınaqlarından uğurla çıxır, zəhmət, çalışqanlıq onun xarakterini formalaşdırır, yurda, torpağa sevgi hissi içində rişə atır, qarşısındakı üfüqləri genişləndirir.
O vaxt Mərcanlıda cəmi 10-15 torpaq ev vardı, o evlərdən biri də Abasqulugilin evləriydi.
“Mən hələ uşaq vaxtlarımdan insan əməyinin nəyə qadir olduğunun canlı şahidi olmuşam. Qəlbimdə zəhmətkeşə, torpağı əkib-becərənə, ailəsini, balalarını saxlamaq üçün hər cür zəhmətə qatlaşan insanlara dərin məhəbbət yaranıb. Sonralar yüksək vəzifələrdə işləyəndə də zəhmətkeş əmək adamlarına hörmət etməyə çalışmışam”. (“Cəbrayılın xan çinarı” kitabından)
O, müharibə illərinin uşağı idi. O illərin uşaqları yaşlarından çox tez böyüdülər, onların uşaqlığı olmadı. Ona görə də hər şeyin qədir-qiymətini bildilər, iradələri polad kimi sarsılmaz oldu, məqsədlərinə doğru inamla yürüdülər, heç bir çətinlik onları öz yollarından döndərə bilmədi. Onlar dözüm, iradə məktəbi keçdilər, inadkarlıq, çalışqanlıq onları öz böyük arzularına çatdırdı. Abasqulu Fərzəliyev məhz bu qəbil insanlardan idi.
Tale onu Gəncə Kənd Təsərrüfatı İnstitutuna, sonra isə Ali Partiya Məktəbinə gətirib çıxartdı. Tələbəlik illəri onu şəxsiyyət kimi bir az da cilaladı, həyat təcrübəsi, biliyi artdı, mütəxəssis kimi yetişdi. Doğma Cəbrayıla qayıdanda isə o, artıq ali təhsilli yetkin bir insan idi. Öz rayonunda yüksək vəzifələrdə çalışdı. 70-ci illərdə Cəbrayılda geniş quruculuq işləri aparılanda Abasqulu Fərzəliyev bu işlərin əsas icraçılarından idi.
Cəbrayılın gözləri bağlanmış, uçub dağılmış kəhrizlərini bərpa etmək lazım idi.
“Biz Ağdamdan kənkanlar briqadası gətirdik. Yerli ustalar da bu işə cəlb olundu. Hissə-hissə kəhrizlərin bumbuz, tərtəmiz suyu insanların evlərinə, həyətlərinə, bağçalarına axdı. Bu dadlı sudan “oxqay” deyib doyunca içən uşaqlar, qocalar, gəlinlər sevinirdilər. Həyat bulaq kimi qaynayırdı. Mən özümü dünyanın ən xoşbəxt insanı hesab edirdim”. (“Cəbrayılın xan çinarı” kitabından)
Bir dəfə cəbrayıllılarla söhbət əsnasında Abasqulu Fərzəliyevin adını çəkdim. “O, Dağ Tumasa asfalt yol çəkdirən kişidir. Allah ona rəhmət eləsin!”.
Yüksək vəzifələr heç vaxt onun başını gicəlləndirmədi. Təvazökarlıq və zəhmətsevərlik onu təkəbbürlü olmağa, arxayınlaşmağa qoymadı. Çox güman ki, dövrün mənfilikləri ondan da yan keçməmişdi, onun da kölgəsini qılınclayanlar, həsəd, paxıllıq, qısqanclıq hisləriylə qovrulanlar, gördüyü işlərə pəl vurmaq istəyənlər olmuşdu. Həyat ona çox şeyi öyrətmişdi, anlayırdı ki, bu yolda onu gözü götürməyənlər də olacaq, yoluna kötük dığırladanlar da tapılacaq. Ancaq xan çinarı hansı külək, hansı qasırğa yıxa bilər?! Cəbrayıl camaatı ona inanırdı. Bu inamı gördüyü işlərlə qazanmışdı.
Rayon İcraiyyə Komitəsinin sədri seçiləndən sonra bəzi vəzifəli şəxslər ona belə bir irad tutubmuşlar: “Fərzəliyev, sən özünü çox sadə aparırsan. Belə olmaz!”
Onların bu sadə həqiqətdən xəbərləri yox idi: Sadəlik insanın böyüklüyünün göstəricisidir. Bu, onun fitrətindən, aldığı tərbiyədən, yetişdiyi mühitdən irəli gəlirdi. Onu dəyişmək olmazdı. Dəyişsəydi, Abasqulu Fərzəliyev olmazdı. Rəhbər vəzifədə çalışdığı dövrdə çox insanlar onun xeyirxahlığından pay götürüblər. Məsaim müəllimin qələmə aldığı kitabda Abasqulu Fərzəliyevlə bağlı olduqca qiymətli xatirələr yer alır. Bu xatirələr həm də o dövrün xüsusiyyətlərini, tələblərini, qaydalarını nişan verir və bu mürəkkəb zamanənin qəhrəmanını müxtəlif situasiyalarda təsvir edir. Oxuduqca o sətirlərin ardında xeyli vacib mətləblərlə qarşılaşırıq.
Abasqulu müəllimin tərcümeyi-halı, taleyi zəhmətin insanı hansı zirvələrə ucaltmasının əyani sübutudur. Zaman gəldi, o, Cəbrayıl Partiya Komitəsinin birinci katibi oldu. Amma sadəliyindən, mütəvazi xarakterindən əl çəkmədi. Cəbrayılın başı üstünü qara buludlar alanda bütün kəndlərdə postların təşkil edilməsi, igid, döyüşkən adamların səfərbər olunmasına göstəriş vermişdi.
“Sərhəd boyu postlarda gecə-gündüz keşik çəkən əhalinin bircə tələbi vardı:
- Silah verin!
Özümün beşaçılan ov tüfəngim və silah kəmərim vardı. Bunları Ağayev mənə pay vermişdi. Sirik kəndindən olan bir cavan oğlana öz tüfəngimi verdim”.
Bu sətirlər Abasqulu Fərzəliyevin xatirələrindəndir. Sonra baş verənləri hər kəs bilir. Bu haqda uzun-uzadı danışmağa gərək yoxdur. Cəbrayılın ermənilər tərəfindən işğalı onu möhkəm sarsıtdı. Amma bircə an belə inamını itirmədi. Dünya görmüş insan idi, bilirdi ki, ədalət haqqın əbədi müttəfiqidir və bir gün ədalət zəfər çalacaq. O yerlər ki, Abasqulu müəllim ora yol çəkmişdi, su çəkmişdi, ömrünü o şəhərin abadlaşmasına sərf etmişdi, yağılar amansızcasına hər küncünü viran qoymuşdular. Bu, əlbəttə ki, onun ürəyinə yaralar vururdu, ruhunu incidirdi, rahatlığını əlindən alırdı. Amma inamına əsla toxuna bilmirdi. Bütün varlığıyla inanırdı ki, bir gün torpaqlarımız işğaldan azad olunacaq.
Abasqulu Fərzəliyev uzun illər Milli Məclisin deputatı olub. Qaçqınların və Məcburi Köçkünlərin işləri üzrə Dövlət Komitəsinin sədr müavini kimi həmyerlilərinin qayğılarıyla, problemləriylə məşğul olub.
İnsan dünyadan köçəndən sonra özünü müdafiə yaxud təbliğ etmək imkanı olmur, sağlığında gördüyü işlər, əməllər onun mənəvi ömrünə bələdçilik edir. Abasqulu müəllim ürəklərə, düşüncələrə yaxşılıq toxumu səpən insanlardan idi. O, heç sağlığında da özünü təbliğ etdirməyi sevməzdi. Çünki onun buna ehtiyacı yox idi. Vətəndaş və ziyalı olaraq hər zaman xalqın xidmətində olmuşdu və bu qəbil insanlar heç vaxt ucuz şöhrət əsiri olmazlar. Böyük şairimiz Sabirin sözləri yada düşür:
Ayinəsi işdir kişinin, lafə baxılmaz,
Şəxsin görünür rütbeyi-əqli əsərində.
Heyif ki, Abasqulu müəllim Cəbrayılın işğaldan azad olunduğu günü görə bilmədi. Amma heç şübhəsiz, ruhu Qələbəmizdən xəbərdardır.
O, əməlləriylə xatirələrdə hər zaman yaşayacaq.
Bölməyə aid digər xəbərlər
Tarix: 16-04-2022 12:14 | Bölmə: Kənan HACI
Kənan HACI
Ötən il yazıb bitirdiyim “Hakimə açılan atəş” romanının baş qəhrəmanı Cəbrayıl torpağının yetişdirdiyi hakim Məhərrəm Məmmədovdur. Onun keçdiyi həyat yoluna bələd olmaq üçün həmyerliləriylə mütəmadi görüşlərim olurdu. Cəbrayılın mərd və mübariz insanlarıyla söhbətlər içimdə bir ümid küləyinin əsməsinə səbəb oldu. Tanınmış vəkil Adəm Məmmədovla Cocuq Mərcanlı səfərimizdən cəmi bir həftə sonra Azərbaycan Ordusu Ali Baş Komandanın əmriylə səfərbər olub haqq işimiz uğrunda savaşa qalxdı. 44 günlük Vətən Müharibəsi xalqımızın parlaq qələbəsi ilə bitdi. Adəm Məmmədov iyirmi yeddi ildən sonra atasının Böyük Mərcanlıdakı məzarını ziyarət edə bildi.
Cəbrayılı heç vaxt görməmişdim. Amma böyük yazıçımız Sabir Əhmədlinin əsərlərində dəfələrlə o yerlərə xəyali səyahətlər etmişdim. Ziyarat dağı, Dağ Tumas, tarixlərə şahidlik etmiş Xudafərin körpüsü həmişə görmək istədiyim yerlərdən olub. Tale elə gətirib ki, jurnalistikada çalışdığım illərdə xeyli cəbrayıllı dostlar qazanmışam. “İki sahil” qəzetinin baş redaktor müavini, əməkdar jurnalist İsmayıl Hacıyev mənim ilk yazılarımın redaktoru olub və qəzetdə mənə meydan verib. Xalq yazıçımız Sabir Əhmədli “Çəhrayı qan” kitabıma ön söz yazıb.
Haqqında yazmaq istədiyim insan isə başdan-başa zəhmətlə yoğrulmuş bir ömrün yiyəsidir. Ona Cəbrayılın xan çinarı deyirdilər. Qarabağda Abasqulu Fərzəliyevi tanımayan insan tapa bilməzsiniz. Parlament müxbiri olduğum zamanlarda ondan qəzet üçün bəzi açıqlamalar aldığımı xatırlayıram. Jurnalistlərə qarşı olduqca diqqətli idi. Verilən suallara da geniş və əhatəli cavablar verərdi.
Onun yaşadığı dövrün ruhunu duymaq, havasını anlamaq üçün gərək sosializm quruluşunun mahiyyəti haqda müəyyən təsəvvürün olsun. Həmin quruluşda kişi kimi yaşamaq, xalqa, millətə vicdanla, ləyaqətlə xidmət etmək hər ziyalının çəkə biləcəyi bir yük deyildi. Abasqulu Fərzəliyev sadə bir ailənin övladı idi, uşaqlığı müharibə illərinə düşmüşdü, olduqca ağır, məşəqqətli günlərin şahidi olmuşdu. Tanınmış jurnalist Məsaim Abdullayev onun haqqında “Cəbrayılın xan çinarı” adlı kitab yazıb. Bu kitab Abasqulu müəllimin ömrünün bütün mərhələlərini özündə əks etdirir. Onun nəvəsi, hüquqşunas, vəkil dostum Mədail Fərzəliyev bu kitabı mənə bağışlayanda “mütləq oxuyacam” dedim. Yeri gəlmişkən, Mədail bəy ixtisasca hüquqşünas olsa da sözün əsl mənasında ədəbiyyat aşiqidir. Onun zəngin mütaliəsi, ədəbi zövqü məndə xoş bir heyrət hissi doğurur. Düşünürəm ki, onun ədəbiyyat sevgisi yetişdiyi mühitin, aldığı tərbiyənin bəhrəsidir.
Abasqulu Fərzəliyev haqqında yazmaq ehtiyacı duydum. Çox çətin bir həyat yaşayıb, zəmanənin hər sifətini görüb. Müharibə gedən zaman atası xəstələnib yatağa düşür, az sonra dünyasını dəyişir, onlara himayədarlıq edən əmisini də cəbhəyə aparırlar. Böyük bir ailənin yükü anası Zibeydə xanımın üzərinə düşür. Balaca Abasqulu həyatın sınaqlarından uğurla çıxır, zəhmət, çalışqanlıq onun xarakterini formalaşdırır, yurda, torpağa sevgi hissi içində rişə atır, qarşısındakı üfüqləri genişləndirir.
O vaxt Mərcanlıda cəmi 10-15 torpaq ev vardı, o evlərdən biri də Abasqulugilin evləriydi.
“Mən hələ uşaq vaxtlarımdan insan əməyinin nəyə qadir olduğunun canlı şahidi olmuşam. Qəlbimdə zəhmətkeşə, torpağı əkib-becərənə, ailəsini, balalarını saxlamaq üçün hər cür zəhmətə qatlaşan insanlara dərin məhəbbət yaranıb. Sonralar yüksək vəzifələrdə işləyəndə də zəhmətkeş əmək adamlarına hörmət etməyə çalışmışam”. (“Cəbrayılın xan çinarı” kitabından)
O, müharibə illərinin uşağı idi. O illərin uşaqları yaşlarından çox tez böyüdülər, onların uşaqlığı olmadı. Ona görə də hər şeyin qədir-qiymətini bildilər, iradələri polad kimi sarsılmaz oldu, məqsədlərinə doğru inamla yürüdülər, heç bir çətinlik onları öz yollarından döndərə bilmədi. Onlar dözüm, iradə məktəbi keçdilər, inadkarlıq, çalışqanlıq onları öz böyük arzularına çatdırdı. Abasqulu Fərzəliyev məhz bu qəbil insanlardan idi.
Tale onu Gəncə Kənd Təsərrüfatı İnstitutuna, sonra isə Ali Partiya Məktəbinə gətirib çıxartdı. Tələbəlik illəri onu şəxsiyyət kimi bir az da cilaladı, həyat təcrübəsi, biliyi artdı, mütəxəssis kimi yetişdi. Doğma Cəbrayıla qayıdanda isə o, artıq ali təhsilli yetkin bir insan idi. Öz rayonunda yüksək vəzifələrdə çalışdı. 70-ci illərdə Cəbrayılda geniş quruculuq işləri aparılanda Abasqulu Fərzəliyev bu işlərin əsas icraçılarından idi.
Cəbrayılın gözləri bağlanmış, uçub dağılmış kəhrizlərini bərpa etmək lazım idi.
“Biz Ağdamdan kənkanlar briqadası gətirdik. Yerli ustalar da bu işə cəlb olundu. Hissə-hissə kəhrizlərin bumbuz, tərtəmiz suyu insanların evlərinə, həyətlərinə, bağçalarına axdı. Bu dadlı sudan “oxqay” deyib doyunca içən uşaqlar, qocalar, gəlinlər sevinirdilər. Həyat bulaq kimi qaynayırdı. Mən özümü dünyanın ən xoşbəxt insanı hesab edirdim”. (“Cəbrayılın xan çinarı” kitabından)
Bir dəfə cəbrayıllılarla söhbət əsnasında Abasqulu Fərzəliyevin adını çəkdim. “O, Dağ Tumasa asfalt yol çəkdirən kişidir. Allah ona rəhmət eləsin!”.
Yüksək vəzifələr heç vaxt onun başını gicəlləndirmədi. Təvazökarlıq və zəhmətsevərlik onu təkəbbürlü olmağa, arxayınlaşmağa qoymadı. Çox güman ki, dövrün mənfilikləri ondan da yan keçməmişdi, onun da kölgəsini qılınclayanlar, həsəd, paxıllıq, qısqanclıq hisləriylə qovrulanlar, gördüyü işlərə pəl vurmaq istəyənlər olmuşdu. Həyat ona çox şeyi öyrətmişdi, anlayırdı ki, bu yolda onu gözü götürməyənlər də olacaq, yoluna kötük dığırladanlar da tapılacaq. Ancaq xan çinarı hansı külək, hansı qasırğa yıxa bilər?! Cəbrayıl camaatı ona inanırdı. Bu inamı gördüyü işlərlə qazanmışdı.
Rayon İcraiyyə Komitəsinin sədri seçiləndən sonra bəzi vəzifəli şəxslər ona belə bir irad tutubmuşlar: “Fərzəliyev, sən özünü çox sadə aparırsan. Belə olmaz!”
Onların bu sadə həqiqətdən xəbərləri yox idi: Sadəlik insanın böyüklüyünün göstəricisidir. Bu, onun fitrətindən, aldığı tərbiyədən, yetişdiyi mühitdən irəli gəlirdi. Onu dəyişmək olmazdı. Dəyişsəydi, Abasqulu Fərzəliyev olmazdı. Rəhbər vəzifədə çalışdığı dövrdə çox insanlar onun xeyirxahlığından pay götürüblər. Məsaim müəllimin qələmə aldığı kitabda Abasqulu Fərzəliyevlə bağlı olduqca qiymətli xatirələr yer alır. Bu xatirələr həm də o dövrün xüsusiyyətlərini, tələblərini, qaydalarını nişan verir və bu mürəkkəb zamanənin qəhrəmanını müxtəlif situasiyalarda təsvir edir. Oxuduqca o sətirlərin ardında xeyli vacib mətləblərlə qarşılaşırıq.
Abasqulu müəllimin tərcümeyi-halı, taleyi zəhmətin insanı hansı zirvələrə ucaltmasının əyani sübutudur. Zaman gəldi, o, Cəbrayıl Partiya Komitəsinin birinci katibi oldu. Amma sadəliyindən, mütəvazi xarakterindən əl çəkmədi. Cəbrayılın başı üstünü qara buludlar alanda bütün kəndlərdə postların təşkil edilməsi, igid, döyüşkən adamların səfərbər olunmasına göstəriş vermişdi.
“Sərhəd boyu postlarda gecə-gündüz keşik çəkən əhalinin bircə tələbi vardı:
- Silah verin!
Özümün beşaçılan ov tüfəngim və silah kəmərim vardı. Bunları Ağayev mənə pay vermişdi. Sirik kəndindən olan bir cavan oğlana öz tüfəngimi verdim”.
Bu sətirlər Abasqulu Fərzəliyevin xatirələrindəndir. Sonra baş verənləri hər kəs bilir. Bu haqda uzun-uzadı danışmağa gərək yoxdur. Cəbrayılın ermənilər tərəfindən işğalı onu möhkəm sarsıtdı. Amma bircə an belə inamını itirmədi. Dünya görmüş insan idi, bilirdi ki, ədalət haqqın əbədi müttəfiqidir və bir gün ədalət zəfər çalacaq. O yerlər ki, Abasqulu müəllim ora yol çəkmişdi, su çəkmişdi, ömrünü o şəhərin abadlaşmasına sərf etmişdi, yağılar amansızcasına hər küncünü viran qoymuşdular. Bu, əlbəttə ki, onun ürəyinə yaralar vururdu, ruhunu incidirdi, rahatlığını əlindən alırdı. Amma inamına əsla toxuna bilmirdi. Bütün varlığıyla inanırdı ki, bir gün torpaqlarımız işğaldan azad olunacaq.
Abasqulu Fərzəliyev uzun illər Milli Məclisin deputatı olub. Qaçqınların və Məcburi Köçkünlərin işləri üzrə Dövlət Komitəsinin sədr müavini kimi həmyerlilərinin qayğılarıyla, problemləriylə məşğul olub.
İnsan dünyadan köçəndən sonra özünü müdafiə yaxud təbliğ etmək imkanı olmur, sağlığında gördüyü işlər, əməllər onun mənəvi ömrünə bələdçilik edir. Abasqulu müəllim ürəklərə, düşüncələrə yaxşılıq toxumu səpən insanlardan idi. O, heç sağlığında da özünü təbliğ etdirməyi sevməzdi. Çünki onun buna ehtiyacı yox idi. Vətəndaş və ziyalı olaraq hər zaman xalqın xidmətində olmuşdu və bu qəbil insanlar heç vaxt ucuz şöhrət əsiri olmazlar. Böyük şairimiz Sabirin sözləri yada düşür:
Ayinəsi işdir kişinin, lafə baxılmaz,
Şəxsin görünür rütbeyi-əqli əsərində.
Heyif ki, Abasqulu müəllim Cəbrayılın işğaldan azad olunduğu günü görə bilmədi. Amma heç şübhəsiz, ruhu Qələbəmizdən xəbərdardır.
O, əməlləriylə xatirələrdə hər zaman yaşayacaq.
Müəllifin bütün yazıları - Kənan HACI
Bölməyə aid digər xəbərlər
9-03-2023, 16:34
Kənan HACI - Əzizə Cəfərzadənin oxuculara tanış olmayan romanı - “Qobustan çökəklərində”
26-12-2022, 17:30
Kənan HACI - Azərbaycanın dünya ədəbiyyatındakı boş qalmış yeri - Kənan Hacı yazır
15-08-2022, 17:31
“Hamı yoldan yarısın...” - Kənan Hacı yazır
4-07-2022, 12:08
Yazıçının son əsəri - “Eşq sultanı” - Kənan Hacı yazır
31-01-2022, 10:43
Epifaniya və ya “Omikron” mövsümü - Kənan Hacı yazır
Qüdrət Həsənquliyevin fikrincə, Tramp görsə ki, Ukrayna qalib gəlir, Rusiyaya təkcə siyasi yox, hərbi dəstək də verəcək
"Xalq qəzeti"nin şöbə müdiri deyir ki, ömrü boyu özünü axtaran, dəfələrlə yanından ötüb keçən o qədər insan var ki
Nadir Azməmmədov: “Təəssüf ki, indi rejissor olmaq, kino və serial çəkmək adiləşib, bəzən bunun məsuliyyətini dərk etmirlər”
Türkiyədə yaşayan Əməkdar artist deyir ki, siyasilərin illərlə həllinə çalışdığı hansısa bir məsələni bəzən uğurlu bir musiqi əsəri həll edə bilər
Qüdrət Həsənquliyev: “Düşmənçiliyə son qoymaq üçün ədalətli sülhə nail olmaq gərəkdir. Bunun üçün ya tərəflər 1991-ci ilin sərhədləri çərçivəsində bir-birinin ərazi bütövlüyünü tanıyır, ya da ərazi mübadiləsinə gedirlər. Amma indiki mərhələdə bu, az inandırıcı görünür”
